Technologische trends en zwakke signalen

Kennispodium Rotterdam

2 december 2010

Robby Berloznik Directeur

Overzicht •  Introductie IST •  Duiding •  Trends •  Zwakke signalen

Wat  doet  het  IST?  •  maakt de wisselwerking tussen samenleving,

wetenschap en technologie zichtbaar door onafhankelijk onderzoek, publiek debat en glasheldere communicatie.

•  informeert en doet aanbevelingen aan de leden van het Vlaams Parlement

Hoe  doet  het  IST  dit?  •  korte  voorbereidende  overzichtsstudies  •  langere,  meer  omva1ende  onderzoeken    •  op  gepaste  wijze  en  schaal  een  construc0eve  dialoog  te  

organiseren  tussen  betrokkenen  •  regionale,  na:onale  en  interna:onale  netwerking  

Output

•  Activiteiten •  Rapporten en boeken

•  Dossiers •  “notendop”

•  Elektronische nieuwsbrief •  Aanbevelingen

Voor  wie  werkt  het  IST?  

•  de  leden  van  het  Vlaams  Parlement  –  ook  Commissies  VP  

•  Het  brengt  kennis  aan  over  achterliggende  wetenschappelijke  fundamenten  

•  en  het  peilt  naar  de  maatschappelijke  aanvaarding  van  nieuwe  technologieën.    

•  Het  formuleert  aanbevelingen  over  wat  KAN  gedaan  worden,  eerder  dan  wat  MOET  gedaan  worden    

•  Het  communiceert  ook  aan  een  breder  forum  van  stakeholders  en  burgers.    

Definities Duiding Trends Zwakke signalen

•  Trend –  Een voortdurende en doorlopende

ontwikkeling –  Met een structureel veranderend effect

•  Zwak signaal –  Minder zichtbare trend –  Op termijn (misschien) belangrijker –  Overdenken waard

Een selectie Duiding Trends Zwakke signalen

•  Spreiding over verschillende maatschappelijke sferen –  Gezondheid –  Milieuveiligheid –  ICT-cultuur

•  Maatschappelijke relevantie •  Samenhang met wetenschappelijke en

technologische aspecten •  Beleidsrelevantie

ICT-cultuur

Duiding Trends Zwakke signalen

•  ICT als sociaal structurerend gegeven –  Continue stroom van vernieuwing –  Steeds vaker een voorwaarde voor

kennis en sociale integratie –  Sterke invloed op inhoud en organisatie

van jobs –  Digitale kloof (ouderen, andersvaliden,

migranten, …) blijft bestaan

ICT voor inclusie

Duiding Trends Zwakke signalen

Klassieke digitale kloof = toegang

Digitale kloof tweede graad

= vaardigheid, netwerking = kansarme en kansrijke groepen

ICT= stimulans en een hulpmiddel bij e-inclusiebeleid

Zie IST onderzoek 2010 Zie “E-dinges” 18-20 nov 2010

ICT-cultuur

Duiding Trends Zwakke signalen

•  Makerscultuur –  Nieuw type gebruiker –  Participatorische en contributieve aanpak –  Domeinen

•  Internet –  Uitwisseling van informatie –  Communicatie

•  Politieke sfeer •  Materiële wereld

–  Lo- en hi-tech vormen van doe-het-zelf

Prosumptie

Duiding Trends Zwakke signalen

•  ‘Professionele consument’ –  Lo- en hi-tech vormen van doe-het-zelf –  Glijdende schalen –  Bijna-nul-logistiek

•  Betekenis –  Herdefinitie van economische kaders,

gemeenschapsverbanden, verantwoordelijkheidsstructuren?

•  Ruimte voor bottom-up bijdragen tot belangrijke maatschappelijke uitdagingen

•  Veranderende betekenis van ‘productie’, van ‘werk’

Intelligente steden

Duiding Trends Zwakke signalen

•  Wat –  Communicatie tussen verschillende systemen in de

stad (verkeersinfrastructuur—wegdek, borden, lichten—, gevels en etalages, gsm-netwerken, …)

–  Anticipatie op gebruikers –  Dus: hybride geheel van interacties tussen mensen,

fysieke structuren en technologische en sociale netwerken

•  In functie van –  Persoonlijke dienstverlening (accommodatie, culturele

agenda, transport) –  Efficiënte distributie van energie, goederen

Vb: vehicle to grid integration trash track tags, (zie bijv. MIT SENSEable City Lab) etc.

Robotisering

Duiding Trends Zwakke signalen

•  Robots worden autonomer, slimmer; verwerven verbale en sociale vaardigheden

•  Verschillende vormen –  Als medemens (vergrijzing):

gezelschaps-, zorg-, patiëntrobot –  Als individu of als systeem –  Op mensen- of op nanoschaal

Singulariteit

Duiding Trends Zwakke signalen

•  Convergentie van kennisdomeinen, technologieën

•  Vervaging van grens tussen menselijke/biologische en artificiële

•  Zelflerende systemen die menselijke intelligentie evenaren en in staat zijn tot verbetering van het eigen ontwerp

•  Verbetering van lichamelijke, intellectuele en psychische capaciteiten van mens-zijn (transhumanisme) d.m.v. medicatie, implantaten, sensoren, prothesen, enz.

Duiding Trends Zwakke signalen

Crossmediale cultuur • impact van informatie langs verschillende kanalen groter

• variatie in de vorm die aan de inhoud gegeven wordt,

ü Zie: alle kranten website, alle TV-zenders multimediaal ü Zie ook aandacht voor sociale netwerken binnen ‘traditionele’ media

• Invloed op gebruiker: aandacht verdeeld; hoeveelheid informatie

Veiligheid/Privacy/Copyright

wint aan belang Duiding Trends Zwakke signalen

Netwerksamenleving:

1.  Grotere afhankelijkheid van de samenleving van betrouwbaarheid van de ICT-infrastructuur.

2.  Bescherming van de privacy en het eigendom van privépersonen.

3.  Uitdagingen rond het eigendom van organisaties en bedrijven (copyright)

4.  Bedreiging veiligheid digitale gegevens persoenen en organisaties

Duiding Trends Zwakke signalen

Globalisering, individualisering, continue communicatie en verbondenheid met data, netwerken Nieuwe behoeften op het vlak van gemeenschapsvorming en sociale geborgenheid => Informatiestromen en fysieke stromen van mensen zijn steeds sterker met elkaar verstrengeld

Virtuele nieuwe stammen

Come senators, congressmen Please heed the call

Don’t stand in the doorway Don’t block up the hall For he that gets hurt

Will be he who has stalled There’s a battle outside and it is ragin’

It’ll soon shake your windows and rattle your walls

For the times they are a-changin’

the times they are a-changin’

Copyright © 1963, 1964 by Warner Bros. Inc

Dank u voor uw aandacht!