TAALVERWERVING V.2

Taalverwervingmet de speel- en werkbladenserie: Kijk Eens om je Heen

enserie: Zeggen Wat je Ziet

Bambino-Loco

Kijk eens om je heenthema-serie: Huisdieren kaart 3

© Auke Sikma 2009 CSO Fryslân

cavia vis hond

poespapegaaikonijn

Bambino-Locoserie 8 kaart 5: Lees de zin goed, wat heb ik nodig?

Opmerking: dit is een opdrachtje om zelf te doen

Leg de Bambino-doos op deze bladzijde en de kaartjes (op de goede plaats) in het bovenste gedeelte van de Bambinodoos.


Bij het gebruik van de Bambino speel-/werkkaarten gaat het in de eerste plaats om taal.Om precies te zijn: om de naamgeving, om het vergroten van de passieve en (vooral) de actieve woordenschat.De series: “Kijk Eens om je Heen” en “Zeggen Wat je Ziet” sluit aan bij de fasen van taalverwerving:

grafische representa-tie van bekend

concept uit eigen belevings- en

ervaringswereld

vereenvoudigde concrete grafische

representatie van een algemeen concept

concrete grafische representatie van een

algemeen concept

pictogram, vereenvoudigde

abstracte grafische representatie van een

algemeen concept

woord, abstracte representatie van een

algemeen concept

poes

poes poes

poes

nn (naam van de poes) is de eerste

representatie van het (levende) concept dat

wordt herkent en naamgegeven.

veralgemenisering:nn (naam van de poes) is een poes

en een poes ziet er zo uit. De naam van het concept (poes) wordt

geleerd

nog steeds concreet, het concept poes

(heeft inmiddels al weinig meer met nn

(eigen poes) te maken.

Ook het woordbeeld wordt gegeven.

bekend concreet concept wordt

abstract gemaakt. Ook dit pictogram wordt benoemd als

“poes”

tenslotte verdwijnt iedere concrete

representatie. Wat overblijft is een woordbeeld dat

naamgeeft, dat een concreet concept

representeert

fase 1:(samen) kennismaken met de woorden (tekening-tekening)

In deze fase bieden we het kind (per werkblad)6 beelden aan die deel zouden kunnen uitmaken van zijn/haar belevings- en ervaringswereld.We doen dat vereenvoudigd: de simpele tekeningen geven een eenvoudige (niet gedetailleerde) weergave van het beeld.Het kan zijn dat het kind reeds een naam heeft voor een of meerdere van de 6 beelden.In eerste instantie gaat het echter vooral om het herkennen van de beelden.Daarnaast wordt geholpen met het naamgeven van de beelden: “Kijk hier is een hond (aanwijzen bovenaan, daarna afdekken) waar is ie? Waar is hij nou de hond?Samen de hond onderaan opzoeken.Hier zou een fase aan vooraf kunnen gaan: kindspecifiek

We kunnen dan gebruik maken met beelden uit de directe belevingswereld van het kind. Niet een tekening van “een hond” maar een foto van “.......” (de hond van het gezin). We kiezen er wel voor (zelfs in deze fase) de woorden steeds bij de beelden weer te geven. Niet dat het kind ze (in deze fase) leert lezen, maar het wordt wel vertrouwd met het woordbeeld.

Taalverwerving met speel- en werkbladen voor Bambino-Loco




hond cavia papegaai

konijnpoesvis

fase 2: (zelf) de opdracht (als 1) maken (andere volgorde)

In deze fase is de naamgeving reeds geïntroduceerd en wordt deze herhaald (hernieuwd aangeboden).De fase geeft een goede mogelijkheid de aandacht te richten op een ander belangrijk aspect van de speel- en werkkaarten: zelfstandig werken.Als de plaatjes bekend zijn bij het kind, en (samen) benoemd zijn, kan deze ook geleerd worden de opdracht (gedeeltelijk) zelfstandig te maken.Daartoe kunnen bijvoorbeeld eerst 3 kaartjes van de Bambino worden gegeven, en later nog 3.Bij de controle is vanzelfsprekend nog wel hulp nodig.Het is vooral ook een talige activiteit. Naast het bezig zijn met de 6 woorden (per thema) van de Bambino speel- en werkbladen, is het dus ook aan te raden ander materiaal (prentenboeken, filmpjes, kleurplaten e.d. te gebruiken rond dit thema.

kaart 3: kennen en herkennen van de concepten (tekening-foto)

In deze fase wordt de vereenvoudigde concrete representatie aangevuld met een fotografische representatie. Bij de (bekende) tekening van een poes dient dus een foto van een poes te worden gezocht.

Ook hier kan (afhankelijk van hoe het kind e.e.a. oppakt) weer veel zelfstandig worden gewerkt.

kaart 4: idem, andere volgorde (foto-tekening)

Deze fase is een (moeilijker) variatie op de vorige.Nu wordt de moeilijker (fotografische) representatie als uitgangspunt genomen.Hierbij dient dan de eenvoudiger grafische (getekende) representatie te worden gezocht.



vis poes hond

caviapapegaaikonijn



cavia vis hond

poespapegaaikonijn



papegaai hond konijn

caviapoesvis

fase 5: begrijpen van de woorden in context (foto-foto)

Deze (laatste) fase (van het de Zeggen Wat je Ziet series) gaat in op het begrijpen.Het constante in de representatie moet worden losgelaten en het concept wordt in een andere hoedanigheid (bijvoorbeeld in relatie tot de omgeving) aangeboden.

De ervaring leert dat veel jonge kinderen dit moeilijk vinden. De combinatie poes - poes is op de kaarten 1 tm 4 heel duidelijk. Op deze kaart liggen maar liefst 3 poezen. En ook de hond, het konijn, de cavia, de papegaai en de goudvis zijn plots heel anders.Er is bewust voor gekozen in deze opdracht NIET het woordbeeld te gebruiken. Het zou alleen maar afleiden van de bedoeling van de opdracht: het begrijpen van het afgebeelde concept.

De opbouw is vanuit de MSNC-theorie (matching-selecting-naming en comprehending).

Binnen de “Kijk Eens om je Heen” series houdt het daar op. Binnen de vele thema’s is de opbouw steeds gelijk.Verder gaat het in de “Zeggen Wat je Ziet” series.Serie 1 begint met een grafische representatie van joop, miep, papa, mama, opa en oma

Op verzoek van scholen kunnen hier andere namen worden ingevuld.Ik heb zelfs voor een school een Fryske versie gemaakt:jetze, maaike, heit, mem, pake en beppe.

Het Bambino-Loco principe is gelijk: ook hier dient een van de bovenste 6 afbeeldingen te worden gecombineerd met een van de onderste 6 afbeeldingen.

In deze fase is dat makkelijk: vraag en antwoord zijn (bijna) gelijk. Aan het antwoord is alleen een woordbeeld gekoppeld.

In serie 2 van Zeggen Wat je Ziet worden nieuwe pictogrammen geleerd en worden pictogrammen gecombineerd tot een kleine (2-woords) zin:jos staat, opa staat enz.Ook worden in serie 2 de pictogrammen:liggen (4) en zitten (5) aangeleerd, en worden combinatie(zinnen) gemaakt met één van de (6) personen als onderwerp en één van de (3) werkwoorden.



Bambino-Locoserie 1 kaart 2: Zelf zoeken

Opmerking: dit is een opdrachtje om samen te doen



miep opa

joop

mama

oma papa





joop staat

miep staat

papa staat opa staat

oma staat mama staat

In serie 3 worden vele nieuwe begrippen geintroduceerd;werkwoorden als: eten, drinken, slapen, lopen, rennen en fietsenwaarnemings(werk)woorden als: zien, horen en ruikengemoeds(werk)woorden als: huilen en lachen

Ook hiermee wordt geoefend, en worden er zinnen mee gemaakt.

Nieuw in deze fase is het gebruik van foto’s.Zo wordt geprobeerd de kinderen duidelijk te maken dat een concept (bijvoorbeeld “drinken”) op verschillende manieren kan worden gerepresenteerd.Hier zijn 2 voorbeelden van foto-werkbladen uit serie 3

In de 4e serie wordt alleen het pictogram “ik” geïntroduceerd. Het is het eerste abstracte pictogram. Met dit nieuwe (en de bekende pictogrammen) worden 3 woordszinnen gemaakt. Bovendien wordt voor het eerst een zin als opdracht gebruikt, waarbij het antwoord (dat niet identiek is aan de vraag) moet worden gevonden.De opdracht is bijvoorbeeld: ik hoor mama. Als antwoord moet dan de deur worden gevonden waardoor mama (gedeeltelijk zichtbaar) binnenkomt.De kinderen moeten hier even aan wennen.

In de 5e serie worden etenswaren geïntroduceerd: kaas, ei, patat, vis, kip en ijsen worden deze gecombineerd met de (6) personen en enkele (vooral “eten”) van de werkwoorden.Ook hier worden weer foto’s gebruikt.

In de 6e serie wordt het eerste woordbeeld geïntroduceerd: enDaar worden (max) 3 woordszinnen mee gemaakt.





opa staat

joop eet

ik lig mama zit

papa loopt oma drinkt

Bambino-Locoserie 3 kaart 7




staan

eten

liggen zitten

lopen drinken





huilen

zitten

staan lopen

lachen slapen

Bambino-Locoserie 4 kaart 2: Lezen en zeggen




opa

oma

miep oma

mama papa

jos

In de 7e serie wordt het vraag-antwoord idee verder uitgewerkt.Nergens hoeft meer dezelfde (afbeelding als de vraag) te worden gezocht.Het kind is nu (met pictogrammen) dus echt aan het lezen, en kan (met hulp) de opdracht lezen en het antwoord vinden.Een vOpoorbeeld uit serie 7:

Het idee wordt verder uitgewerkt in serie 8. Hier komen opdrachten aan de orde als: Ik ga zwemmen (wat heb ik dus nodig). Hier enkele voorbeelden uit deze serie:

In serie 9 worden al 4-woordszinnen gemaakt (oma eet in huis, jos slaapt in bed)en worden de opdrachten op verschillende manieren gegeven.

In serie 10 staan 3 en 4 woordszinnen waarbij goed moet worden nagedacht.Op kaart 10.6 staat bijvoorbeeld: in de koffie (antwoord: koffiemelk), in de kom (antwoord: vissen), in de kast (antwoord: kleren)

In serie 11 staan 5 en 6 woordszinnen als:vraag: (tegen wie zeg ik) ga in de mandantwoord: (foto van een) hondvraag: (tegen wie zeg ik) ga in de kooi zittenantwoord: (foto van een) papegaai


Opmerking: serie 7 is een serie om samen of alleen te doen, het is een combinatie van ZWJZ-picto’s en foto’s



Bambino-Locoserie 8 kaart 5: Lees de zin goed, wat heb ik nodig?









© Auke Sikma 2009 SGSO Fryslân


Opmerking: dit is een opdrachtje om zelfstandig te doen



In serie 12 wordt de oorspronkelijke vormgeving losgelaten en wordt helemaal ingezet op het zelfstandig lezen van de vraag en het vinden van het antwoord.Er zijn ook enkele verhaaltjes in opgenomen:

Voorlopig houdt de serie Zeggen Wat je Ziet daarmee op. Het is echter een kleine stap om naar het werkelijke lezen te gaan.Ook met behulp van het Bambino-Loco materiaal ben ik daarvoor e.e.a. aan het uitwerken..

Zo kunnen de Bambino-Loco werkbladende series “Kijk Eens om je Heen” en “Zeggen Wat je Ziet” bijdragen aan de taalwverwerving en aan het (leren) zelfstandig werken.Bovendien wordt een solide basis gelegd voor (aanvankelijk) leesonderwijs.

Meer informatie op: http://web.me.com/auke.sikma/pocoloco

De series zijn als digitale boeken ook te bekijken op: http://issuu.com/pylgers

Auke SikmaSGSO Fryslân afd. Ambulante BegeleidingBezoekadres: Thiedamawei 1 9104 HT DamwâldPostadres: Postbus 25 9104 ZG Damwâldemail: [email protected]

Opmerking: dit is een opdracht om zelfstandig te doen



Serie 12

Kaart 2 Bambino-Loco




Serie 12





Serie 12





Serie 13


maan

maan

maan

maan

maan

maan

TAALVERWERVING V.2

Documents

Transcript of TAALVERWERVING V.2