T2009 - eerste monitoringrapport

Kirsten Beirinckx, afd. Maritieme Toegang Scheldesymposium 21 november 2013

Dia 2

Inhoud

• Samenwerking Monitoring en Evaluatie

• T2009

• Doelstelling

• Inhoud

• Conclusies

• Voortgangsrapport verruiming

• Vooruitblik

Dia 3

Samenwerking Monitoring en Evaluatie

• LTV, 2001

• OS2010, 2005

• MONEOS, 2008

• Evaluatiemethodiek Schelde-estuarium, 2011

Dia 4

• Piramides: globale communicatie-indicatoren (eenvoudige termen die het Schelde estuarium beschrijven)

• Inzoomen naar toetsparameters en systeemverklarende parameters

Evaluatiemethodiek

Dia 5

T2009: Doelstelling

T2009 rapport

• Toetsen van de parameters van het Schelde ecosysteem anno 2009 aan criteria Evaluatiemethodiek

• Identificeren van historische trends van de verschillende parameters

Evaluatie van de evaluatiemethodiek

• Toepasbaarheid van de evaluatiemethodiek nagaan op basis van de huidige, beschikbare data

Dia 6

T2009-opdracht

• Breed consortium met externe experten

• Looptijd juni 2012 – juni 2013

• Advies Commissie Monitoring Westerschelde

• Definitief rapport eind zomer 2013

• Sinds september op website VNSC:

Dia 7

T2009-rapport: Belang

• Referentierapport voor komende zesjaarlijkse evaluaties systeem, Voortgangsrapporten verruiming,…

• Massa aan gevalideerde data bijeen gebracht

• Historische ontwikkelingen en trends van alle thema’s van het geïntegreerde monitoringsprogramma

• Basisrapport over monitoringsresultaten in de Schelde voor tal van studies

Dia 8

T2009-rapport: Belang

• Zelfde ontwikkelingen komen naar voren als Onderzoek V&T

Jaargemiddeld laagwater Bath Jaargemiddeld hoogwater Antwerpen

Dia 9

T2009-rapport: Belang

• Zelfde ontwikkelingen komen naar voren als Onderzoek V&T

Zwevende stof

Verschilkaart bodem Zeeschelde 1980-2002

Dia 10

Conclusies T2009 (1) Alle communicatie-indicatoren hebben een negatieve

beoordeling t.a.v. de evaluatiemethodiek.

• Dynamiek waterbeweging • Toename jaargemiddelde en extreme

hoogwaterstanden is ongunstig voor veiligheid

• Geen conclusies uit analyse golfwerking mogelijk

• Bevaarbaarheid • Afname looptijden getij is ongewenst

• Negatieve ontwikkeling bevaarbare diepte Zeeschelde, positief voor de Westerschelde

• Plaat-geulsysteem • Toetsparameters monding positief

• Meergeulenstelsel: westelijke macrocellen positief en oostelijke macrocellen negatief

• Weinig verandering meandering enkelgeulsysteem

Dia 11

Conclusies T2009 (2)

• Waterkwaliteit • Alle toetsparameters scoren negatief, maar de

trend is positief

• Slechte score is te wijten aan de nog grote nutriënt- en vuilvracht van de Zeeschelde en zijrivieren

• Zwevende stof is belangrijk aandachtspunt

Dia 12

Waterkwaliteit

Zuurstof

• Anno 2009 nog slechte score.

• Verbetering is spectaculair, vooral in de Zeeschelde.

• Waarom? Is alles dankzij waterzuivering Brussel?

• Einde van de zuurstofarme perioden in zicht?

Dia 13

Conclusies T2009 (2)

• Leefomgeving • Negatieve ontwikkeling areaal diep en

ondiep in Zeeschelde

• Negatieve ontwikkeling van de breedte van oever en schor

• Aantal parameters zijn niet beoordeeld vanwege beperkte beschikbaarheid van onderling vergelijkbare ecotopenkaarten

GGG Lippenbroek

Dia 14

Conclusies T2009 (3)

• Flora en fauna • Positief beeld voor de Gewone zeehond

(afhankelijk van immigratie)

• Overige toetsparameters (vogels, vissen, macrobenthos, zoöplankton, fytoplankton en macrofyten) scoren bepaalde rekenparameters negatief:

– Dit kan voor volledig estuarium zijn of bepaalde zones

– Binnen één rekenparameter kunnen soorten een positieve of negatieve beoordeling hebben

Dia 15

Fauna en Flora wit

Dia 16

Conclusies T2009 (3)

• Ecologisch functioneren • Gewenste benthosbiomassa wordt niet

aangetroffen

• Kokkelbestanden (en daarmee de filterfunctie) blijven reeds enkele jaren onder het minimaal gewenste niveau

• Doorstroom in de voedselketen voldoet

Dia 17

1e Voortgangsrapport, eind 2012

• Principe van flexibel storten werkt.

• Proces met Overleg flexibel storten en onafhankelijke Commissie monitoring Westerschelde functioneert goed.

• Resultaten plaatrandstortingen zien er tot op heden goed uit, effecten op lokale schaal.

Beste keuze om komende jaren verder flexibel te storten – nieuwe onderhoudsvergunningen

Te vroeg voor definitieve conclusies

T2009 i.r.t. 3e verruiming

Dia 18

Bevaarbaarheid

• Onderhoudsbaggervolumes laatste jaren:

Geen verandering in de Westerschelde

Stijgende trend in de Beneden-Zeeschelde (zand en slib), mogelijk door 2e verruiming en Deurganckdok

Dia 19

Vooruitblik • Nu: Update Evaluatiemethodiek

• 2014: 2e Voortgangsrapport verruiming

• Data 2010-2015: eerste zesjaarlijkse Evaluatie Schelde-estuarium

Beschikbaar vanaf eind 2017

Vragen?