Suïcidaliteit in de crisisdienst Een Systemische benadering Ella Mutter.

23
Suïcidaliteit in de crisisdienst Een Systemische benadering Ella Mutter

Transcript of Suïcidaliteit in de crisisdienst Een Systemische benadering Ella Mutter.

Page 1: Suïcidaliteit in de crisisdienst Een Systemische benadering Ella Mutter.

Suïcidaliteit in de crisisdienst

Een Systemische benadering

Ella Mutter

Page 2: Suïcidaliteit in de crisisdienst Een Systemische benadering Ella Mutter.

HET PROGRAMMAEnkele getallen

‘Onze visie op suïcidaliteit’

Systemische interventie

Video

31 mei 2013Cornelis, Mutter @ Oenen

Page 3: Suïcidaliteit in de crisisdienst Een Systemische benadering Ella Mutter.

Enkele cijfers SPA Amsterdam

27%= 1142 aanmeldingen zijn vanwege gevaar voor eigen leven

40% van de aanmeldingen is in zorg binnen de GGZ Amsterdam

31 mei 2013Cornelis, Mutter @ Oenen

Page 4: Suïcidaliteit in de crisisdienst Een Systemische benadering Ella Mutter.

Ingeschatte suïciderisico Totaal 4231 consulten in 2011

Suïciderisico:

1= geen

2= laag

3= middelmatig

4=hoog

31 mei 2013Cornelis, Mutter @ Oenen

1 2 3 40

200

400

600

800

1,000

1,200

1,400

1,600

1,800

2,000

Page 5: Suïcidaliteit in de crisisdienst Een Systemische benadering Ella Mutter.

Plaats vervolg behandeling “hoog” suïcidaal risico

31 mei 2013Cornelis, Mutter @ Oenen

crisisdienstopn gedopn vrijwilligeigen behoverig amboverig opn

Page 6: Suïcidaliteit in de crisisdienst Een Systemische benadering Ella Mutter.

Visie Amsterdamse Crisisdienst systeem systeem systeem systeem

systeem systeem systeem systeem

systeem systeem systeem systeem

systeem systeem systeem systeem

systeem systeem systeem systeem

systeem systeem systeem systeem

systeem systeem systeem systeem

systeem systeem systeem systeem

31 mei 2013Cornelis, Mutter @ Oenen

Page 7: Suïcidaliteit in de crisisdienst Een Systemische benadering Ella Mutter.

Waarom het systeem erbij?Informatie geven en krijgenMoreel rechtAls patiënt verandert, zal systeem mee moeten

veranderen.Actieve betrokkenheid systeem vergroot de kans op

succesHulpverlener is slechts passantDoorbreken isolement, beveiliging, ondersteuning,

decoderen boodschap

31 mei 2013Cornelis, Mutter @ Oenen

Page 8: Suïcidaliteit in de crisisdienst Een Systemische benadering Ella Mutter.

CSIICONSENSUSGERICHT SYSTEMISCH INTERVIEWEN EN

INTERVENIEREN

Denkkader

Attitude

Aanpak

Cornelis, Mutter @ Oenen 31 mei 2013

Page 9: Suïcidaliteit in de crisisdienst Een Systemische benadering Ella Mutter.

Denk circulair: niets of niemand is “de oorzaak”

Kracht van systeem is veel groter dan van hulpverlener alleen

Diagnose niet hoofdzaak maar begrijpen

Focus op interacties en rollen in plaats van op intra-psychische processen

Patronen in het systeem beschrijven in plaats van duiden en interpreteren van individuele emoties

CONCEPTUELE DENKKADER

Cornelis, Mutter @ Oenen 31 mei 2013

Page 10: Suïcidaliteit in de crisisdienst Een Systemische benadering Ella Mutter.

Positie: voorzitter of consulent

Nieuwsgierig (‘begrijpen’)

Niet-oordelen

‘Meerzijdig partijdig’

Streef naar consensus

ATTITUDE

Cornelis, Mutter @ Oenen 31 mei 2013

Page 11: Suïcidaliteit in de crisisdienst Een Systemische benadering Ella Mutter.

AANPAK

Interview

Interventie

Cornelis, Mutter @ Oenen 31 mei 2013

Page 12: Suïcidaliteit in de crisisdienst Een Systemische benadering Ella Mutter.

De 3 watjes volgen:

Wat is er aan de hand?Wat is er al geprobeerd qua oplossingen?Wat moet er nu gebeuren? (Wat te doen als de beoogde aanpak niet het gewenste effect

heeft?)

Cornelis, Mutter @ Oenen

INTERVIEW

31 mei 2013

Page 13: Suïcidaliteit in de crisisdienst Een Systemische benadering Ella Mutter.

Dit start bij de 3de ‘Wat’:

overeenkomst over wat er nu moet gebeuren

Iedereen neemt deel aan de afspraak, of, op zijn minst, ondersteunt deze

Doel van de afspraak is dat het problematische gedrag verandert, de naasten minder belast worden of geholpen worden om te gaan met de situatie

Cornelis, Mutter @ Oenen

INTERVENTIE: AFSPRAAK

31 mei 2013

Page 14: Suïcidaliteit in de crisisdienst Een Systemische benadering Ella Mutter.

SPANNINGSVELDEXPERT- CONSULENT

Consulent/Voorzitter/Proces

Onderdeel van het proces

Kan door het gehele systeem ingezet worden als “expert”

Expert oordeel wordt weer besproken in het systeem

Consensus tussen alle deelnemers, dus ook de expert, over uiteindelijke afspraak, is noodzakelijk!

31 mei 2013Cornelis, Mutter @ Oenen

Page 15: Suïcidaliteit in de crisisdienst Een Systemische benadering Ella Mutter.

VERVOLG VAN DE INTERVENTIE

Wat heeft het opgeleverd?

Wat moet er nu gebeuren?

Hetzelfde of iets anders?

Cornelis, Mutter @ Oenen 31 mei 2013

Page 16: Suïcidaliteit in de crisisdienst Een Systemische benadering Ella Mutter.

Basisattitude suïcidaal gedrag

Accepteer dat zelfmoord een optie kan zijn. Wijs suïcide niet principieel af, accepteer de doodswens als een mogelijk antwoord op problemen

Maar: ga niet akkoord met een keuze voor de dood als nog niet alle opties onderzocht zijn

31 mei 2013Cornelis, Mutter @ Oenen

Page 17: Suïcidaliteit in de crisisdienst Een Systemische benadering Ella Mutter.

…vervolg basisattitudeNeem iedere suïcidale uiting serieus: of iemand nu tot een

hoog- of laag-risico groep behoort, hij of zij kan morgen dood zijn.

Maar: bedenk dat suïcidale uitingen een wanhopige schreeuw om hulp zijn en dat de meeste cliënten die zich suïcidaal uiten niet daadwerkelijk dood willen

31 mei 2013Cornelis, Mutter @ Oenen

Page 18: Suïcidaliteit in de crisisdienst Een Systemische benadering Ella Mutter.

…vervolg basisattitudeRealiseer je dat suïcidedreiging een grote emotionele druk

legt op alle betrokkenen, inclusief jezelf: intuïtief gaat suïcide nu eenmaal in tegen de levensdrift die nagenoeg alle mensen kenmerkt.

Maar: realiseer je dat niemand een cliënt in leven kan houden behalve de cliënt zelf.

31 mei 2013Cornelis, Mutter @ Oenen

Page 19: Suïcidaliteit in de crisisdienst Een Systemische benadering Ella Mutter.

…vervolg basisattitudeBetrek altijd het natuurlijk netwerk bij de aanpak of de

hulpvrager hier nu expliciete toestemming voor geeft of niet. Vuistregel: ’Goed hulpverlenerschap gaat boven privacy’

Maar: respecteer waar mogelijk de privacy van de hulpvrager, wees je bewust dat de balans tussen privacy recht en goed-hulpverlenerschap precair is; overleg dus zorgvuldig, noteer al je overwegingen in het dossier en licht je handelwijze steeds duidelijk toe.

31 mei 2013Cornelis, Mutter @ Oenen

Page 20: Suïcidaliteit in de crisisdienst Een Systemische benadering Ella Mutter.

…vervolg basisattitudeTenslotte:

Ga zorgvuldig, systematisch en meevoelend te werk, en maak gebruik van de kennis en ervaring van jezelf en anderen, zoals je ook bij andere hulpvragen gewoon bent. Werk volgens een duidelijk schema.

Maar: realiseer je dat er (vanwege de aard van de problematiek) geen ‘evidence-based’ geprotocolleerde aanpak bestaat waarmee je je handelen kunt onderbouwen. Toets bij twijfel dus je handelen aan het oordeel van collega’s.

31 mei 2013Cornelis, Mutter @ Oenen

Page 21: Suïcidaliteit in de crisisdienst Een Systemische benadering Ella Mutter.

Interventies suïcidaliteit“Wat is er aan de hand”

Suïcidaliteit geheel uitvragen: hoe concreter hoe beter!Expliciteren relationele boodschappen (impliciet wordt, door de suïcidaliteit te bespreken met het

systeem, het isolement doorbroken)

“Wat moet er gebeuren?”Veiligheid besprekenBezinning: tijd nemen, uitstel maar geen afstel

31 mei 2013Cornelis, Mutter @ Oenen

Page 22: Suïcidaliteit in de crisisdienst Een Systemische benadering Ella Mutter.

Voorwaarden Voldoende tijd

Co-therapie

Intervisie

Steun van team en leidinggevende

31 mei 2013Cornelis, Mutter @ Oenen

Page 23: Suïcidaliteit in de crisisdienst Een Systemische benadering Ella Mutter.

[email protected]

[email protected]

PowerPoint:

www.spoedeisendepsychiatrie.nl

31 mei 2013Cornelis, Mutter @ Oenen