10/10/2019

1

Strategie en implementatie ergonomie

Preventie van klachten van het

bewegingsstelsel in de

zorgsector

Deconinck Heidi

Ergonoom – Preventiedienst

Manutentieteam

OPMERKING

Als je de afbeelding aanklikt

en delete, dan kan je de

afbeelding vervangen.

De afbeelding neemt

automatisch de vorm aan

van de figuur.

De afbeelding binnen de

figuur positioneren kan

onder Opmaak – Bijsnijden.

Per ongeluk de figuur

verplaatst? RMK op de

slide in de linkerzijbalk:

Dia herstellen.

10/10/2019

2

Universitair Ziekenhuis Gent

Ruim 21.000 patiënten per jaar

Meer dan 1000 bedden

6120 medewerkers

1000 bezoekers per dag

8000 studenten

43,7 hectare

52 gebouwen

352.246m² UZ gebouwen

3 /

Inhoud

4 /

Historiek

Structuur en draagvlak

Doelgroepen

Risicoanalyse

Pijlers implementatie beleid

Projectaanpak

Informatie en communicatie

10/10/2019

3

5 /

Historiek Manutentieteam UZ Gent (1990)

6 /

10/10/2019

4

Van methode Dotte naar mix

Van zorgverleners naar andere doelgroepen

Van vrijwillige basis naar vrijstelling docenten

Van idealistisch groepje naar plaats in organogram

Van lesgever ‘tiltechnieken’ naar ‘consulent manutentie’

Sterke evolutie waarin in gerichte en strategische stappen gewerkt werd naar een stevige implementatie

Historiek (2)

7 /

8 /

10/10/2019

5

Stuurgroep

Voorzitter ergonoom

Coördinator preventiedienst

Ergonoom coach consulenten

Stafmedewerker directie verpleging

Dienstverantwoordelijke BOS

Hoofd kinesitherapie

Hoofd ergotherapie

Arts fysische geneeskunde en revalidatie

Coördinator team infectiepreventie

Diensthoofd BMTD

Stafmedewerker logistiek

Manutentieteam

5 consulenten Manutentie (1,6 Fte)9 /

Objectieven

De interactie tussen de mens en zijn werkomgeving optimaliseren

De veiligheid en het comfort van alle betrokkenen, medewerkers en zorgvragers, garanderen.

Multidisciplinaire onderzoeksprojecten en permanente vorming als basiselementen voor een geactualiseerd en steeds groeiend welzijnsbeleid

De permanente beschikbaarheid van performante hulpmiddelen

10 /

10/10/2019

6

Interne samenwerkingsverbanden

Preventiedienst

Arbeidsgeneeskundigedienst

Dienst Vorming

Directie verpleging

BedrijfsondersteunendeDiensten

Kinesitherapie

Ergotherapie

Fysische Geneeskunde en Revalidatie

Infectiepreventie

Rugschool

Sportraad

Decubituscommissie

Standaardenbeleid

ICT

Aankoopdienst

Rampencoördinator

Facilitair beheer

P&O, cel welzijn

Sociale dienst

Vakorganisaties

11 /

Externe samenwerkingsverbanden

Overlegplatform “Gezonde Medewerker Gezonde Zorg”, VErV (Vlaamse Ergonomie Vereniging)”

FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg

Universiteit Gent

Universiteit Greenwich

Partnerziekenhuizen

Opleidingscentra

Externe Preventiediensten

Firma’s verplaatsingshulpmiddelen en kantoorinrichting

Brandweer Gent

12 /

10/10/2019

7

13 /

Consulent Manutentie

Functioneren ziekenhuisbreed

Geven van opleidingen

Maken van risicoanalyses

Uittesten van nieuwe hulpmiddelen

Inzetten, beheer, advies, begroting, indienststelling, opvolging en controle van de gebruikte hulpmiddelen

Mee bepalen van de keuze aankoop hulpmiddelen

Aanspreekpunt voor sectorbureau

Rapportage van de activiteiten

Uitvoeren van observaties in het kader van fysieke belasting

Ergonomische problemen signaleren en helpen oplossen

Advies geven bij verplaatsingsproblemen

Begeleiden van medewerkers op de werkvloer

Ondersteunen van de leidinggevenden

Ondersteunen wetenschappelijk onderzoek

14 /

10/10/2019

8

15 /

Referent Manutentie

Functioneren op afdelingsniveau

Continue bijsturing van collega’s tijdens de uitvoering van hun werk

Ondersteunen herhalingssessies en opvolging

Oplossing zoeken bij afdelingsgerichte verplaatsingsproblematiek

Advies bij gebruik van hulpmiddelen

Testen nieuwe materialen - hulpmiddelen op de dienst

Melden van problemen inzake welzijn op het werk, veiligheid, ergonomie en verplaatsingen

Contactpersoon (samen met directe leidinggevende) voor Consulent Manutentie

16 /

10/10/2019

9

Strategie opleiden nieuwe doelgroep

Contact dienstverantwoordelijke

Overleg Manutentie – personeel afdeling

Oprichten werkgroep (Manutentie en dienst)

Bedrijfsbezoek (AGD, Preventiedienst, vakorganisaties)

Risicoanalyse – beschikbare hulpmiddelen

Advies van de verschillende groepen

Opstellen lessenpakket

Opleiding

Evaluatie (korte en lange termijn)

Bijsturing en opvolging

17 /

18 /

10/10/2019

10

Zorgverleners

Beeldschermwerkers

Technische en ondersteunende diensten

Doelgroepen

19 /

20 /

10/10/2019

11

Probleemstelling

Aantal zorgverleners met MSA 91%

Frequentie 1x ≠/jaar ≠/maand dagelijks totaal

Rugklachten 8% 45% 15% 3% 72%

Nekklachten 7% 18% 11% 5% 41%

Schouderklachten 7% 18% 6% 3% 34%

Pols 6% 9% 6% 2% 23%

Elleboog 3% 5% 3% 0% 11%

Heupklachten 3% 9% 2% 2% 17%

Knieën 7% 10% 11% 3% 32%

Andere 1% 3% 0% 0% 5%

21 /

Analyse

Observaties

SOBANE

NIOSH

Duw- en trekmetingen

Tilthermometer

Rugradar

…

Checklijsten:

RSI

Kantoorergonomie

Antropometrie

SWI-P en SWA-P

RULA

KIM-tool

22 /

10/10/2019

12

Vlaamse Tilthermometer

23 /

Rugradar

24 /

10/10/2019

13

Gedragsobservatie

25 /

26 /

10/10/2019

14

Theorie of planned behaviour

27 /

3 pijlers van implementatie Manutentie

Vorming & training

Opvolging

Hulpmiddelen

28 /

10/10/2019

15

Vorming & training Doelstellingen

Verminderen/vermijden van klachten van het bewegingstelsel bij medewerkers

Medewerkers creatief laten omgaan met basisprincipes bij het verplaatsen van personen en lasten

Zo veilig en comfortabel mogelijk verplaatsingen uitvoeren in verschillende situaties

29 /

Juiste inschatting van de problemen en verplaatsingsmoeilijkheden.

Kennis van de eigen mogelijkheden.

Kennis van de verplaatsingstechnieken.

Kennis van de tilhulpmiddelen.

Kennis van ergonomie.

Veilige en adequate actie.

30 /

Vorming & training Voorwaarden

10/10/2019

16

P. Dotte

Basale stimulatie

Bobath

Haptonomie

PNF

NMA

Canadese methode

MH Kinaesthetics

….

31 /

Vorming & training Methodologie

Medewerkers bewust (leren) omgaan met hun lichaam!

Houdingen

Gebruik van basisprincipes

Verplaatsingen binnen de grenzen van de mogelijkheden

Veilig werken!

32 /

Vorming & training Basisgedachtengoed

10/10/2019

17

Inscholing nieuwe medewerkers

Basisopleidingen

Opleidingen op maat

Train de trainer

33 /

Vorming & training Aanbod

Dienstgerichte opvolging en herhaling

Individuele begeleiding

Carrousels

Gedragsverandering

34 /

Opvolging

10/10/2019

18

Hulpmiddelen Budget

Werkingskrediet

Begroting sector – dienst

Budget Manutentie

Demomateriaal

Testmateriaal

Uitgifte

36 /

10/10/2019

19

37 /

38 /

10/10/2019

20

39 /

40 /

10/10/2019

21

Werkgroepen ergonomie

Centrale Sterilisatie Afdeling (CSA) : het gewicht van leensetten

Goederentransport

Waterbedeling en voedingstransport

Gerodent

Reïntegratie van medewerkers

Evacuatietechnieken

Toegankelijkheid

Ergonomie in het operatiekwartier

…

41 /

Stapelen Picken

0 kg 0 kg

180 cm

7 kg 5 kg

145 cm

20 kg 10 kg

50 cm

7 kg 5 kg

grond

Ziekenhuisbrede richtlijnen: stapelen en picken

42 /

10/10/2019

22

Samenwerking infrastructuur

Bespreking plannen

Indeling

Ergonomie

Brandveiligheid

Evacuatiewegen

Bevraging gebruikers

Overleg architecten

Proefopstelling

Werfbezoek

43 /

44 /

10/10/2019

23

45 /

46 /

10/10/2019

24

Informatie en communicatie

Overlegmomenten met sector, LG, stuurgroep, teamleden

Maandverslag, Jaarverslag

Intranet Preventiedienst, Manutentiebanner

Nieuwsbrief

Brochures

Boeken

Cursussen

Tijdschriften: Punt, UZ Letters

47 /

48 /

10/10/2019

25

49 /

Functie

Afdeling of dienst

Universitair Ziekenhuis Gent

C. Heymanslaan 10 | B 9000 Gent

T +32 (0)9 332 21 11

E info@uzgent.be

www.uzgent.be

Volg ons op

DECONINCK HEIDI

Ergonoom – Preventiedienst

Manutentieteam

Heidi.Deconinck@uzgent.be

09 332 58 67