StoryTelling Unieke Loopbaan Verhalen · Een mens heeft een uiterlijk, zichtbaar leven/identiteit...

StoryTellingUnieke Loopbaan

Verhalen

Reader

Studiedag Oog voor Diversiteit

Functie:

Organisatie:

• De teksten in deze toolkit zijn

geschreven door Gusta Tavecchio en

Renée Rosenboom (narratief

consulent)

• Delen van de tekst komen uit de

dissertatie van Gusta Tavecchio

(expected publication date 2019)

• Voor informatie:

[email protected]

[email protected]

Copyright

2

mailto:[email protected]

mailto:[email protected]

3


Unieke Loopbaan Verhalen

Theoretisch kader

4

Theoretisch kader

I. Inclusief

een inclusieve en kritische pedagogiek biedt studenten de gelegenheid hun identiteit te ‘herschrijven’ op een positieve en productieve manier terwijl het tegelijkertijd studenten in staat stelt zich te engageren met de (nieuwe) leeromgeving

‘a teacher committed to an inclusive pedagogical approach must accept primary responsibility for the learning of all children in class (…) furthermore, the inclusive pedagogical approach rejects ability labelling’ (Florian & Spratt, 2013, p.121).

voorspellende potentieel heeft schadelijke effecten op leerlingen en studenten waaronder de reproductie van sociale ongelijkheid

en (belangrijker) het ondermijnen van het gevoel van eigenwaarde (Florian & Spratt, 2013).

Voorspellingen plaatsen vaak een plafond op wat docenten denken dat leerlingen en studenten kunnen bereiken.

Binnen een inclusieve pedagogiek is er ruimte voor docenten en ruimte binnen de leeromgeving om te reageren op individuele verschillen van studenten.

Tegelijkertijd vermijdt het de marginalisatie die ontstaat wanneer sommige studenten apart worden behandeld ten opzichte van anderen (Florian & Spratt, 2013).

Blijkt uitdagend om daadwerkelijk inclusieve onderwijspraktijken te ontwikkelen en uit te voeren (Kozleski, 2011)

Vanwege dilemma’s als generiek versus specifiek beleid (doelgroepen beleid) en bijvoorbeeld de (eventueel terechte) angst groepen studenten te stigmatiseren met goedbedoelde onderwijsactiviteiten. (Nasir, Snyder, Shah & Ross, 2012).

II. Kritisch

Hanteert ‘deconolizing pedagogy’, welke streeft naar sociale transformatie

‘A deconolizing pedagogy seeks to revitalize and develop indigenousepistemologies (…) and recognizes oppositional narratives.’ (Kirylo, Thirumurthy, Smith & Mclaren, 2010, p. 333)

Bij counter storytelling gaat het om narratieven die de negatieve stereotypen die er bestaan rondom identiteiten van minderheden en ondervertegenwoordigden (letterlijk) tegengespreken.

Grondlegger is Paulo Freire (1921-1997)

Narrative and Inclusive Teaching & Learning toolkit

inclusive learning

and teaching toolkit

use of counter-

narratives

create engagment in order to

create change

create inclusive

spaces with climate of

trust

interaction With the

interlocutors

hearing voices,

narratives, biographies

being reflective,

intuitive and critical

6

Theoretisch kader

III. Narratief

Hermeneutiek

• De studie, theorie en praktijk van ‘het verstaan’ (Gadamer, Ricoeur)

• In de vertelling wordt betekenis gecreëerd (Ganzevoort)

• Wederkerige ontmoeting brengt transformatie teweeg (Jackson)

Communicatief en narratief

• In het vertellen wordt betekenis gecreëerd: actualisatie

• Critical incident (inslagmoment) wordt verkend

• Wederkerige relatie object & subject

• Het levensverhaal is leidend voorwerp

• Specifieke context dient als uitgangspunt: inductief

Narratieve werkmethodiek

Vanuit een narratieve traditie, in navolging van het gedachtegoed van de filosoof Ricoeuren opvattingen van Ganzevoort en Visser, krijgt de context in de vorm van het levensverhaal een belangrijke rol bij de interpretatie van data.

Narratieve constructies van de onderzochte/gesprekspartner vallen niet noodzakelijk samen met een werkelijkheid waarover hij spreekt, maar bieden wel degelijk inzicht in hoe de onderzochte in het leven staat.

De verhalen geven ‘een venster op een werkelijkheid zoals de geïnterviewde die ziet’. Langs narratieve weg kan de eigen (religieuze en existentiële) identiteit aan het licht gebracht worden vanuit een verhalend perspectief (Ganzevoort & Visser 2007; Ricoeur1991; Bohlmeijer 2007).

Identiteitskapitaal

‘Identiteitskapitaal wordt door Coté (1996) omschreven als een geheel van sociale en technische vaardigheden op diverse levensterreinen.

Door deze te verwerven kan men de tekorten aan sociaal en cultureel kapitaal overstijgen en zich ontwikkelen binnen de sociale, culturele en professionele netwerken waar men bij hoort en bij wil horen.

Eerste generatie studenten groeien op in sterk uiteenlopende sociale en culturele contexten, daarom is dit proces conflictueus en gebaseerd op dilemma’s. Bovendien is het onbewust. Identiteitskapitaal verwerven impliceert daarom reflectie en bewustwording (Matthys 2012, 7-8).’

7

Theoretisch kader

Doelstellingen narratieve werkmethodiek

I. Identiteitsontwikkeling: reflectie op identiteitskapitaal (Coté)

II. Reflectie: op aspiratie/studieloopbaan door socratische en dialogische werkvormen

III. Empathic witnessing (McLeod): empathische getuigenis als identificatie en bekrachtigingsinstrument (reinforcement)

IV. Transformatie: door verhalen van de ander leer je jezelf en ander opnieuw kennen (Jackson) (edification)

Concreet betekent dat:

In het communiceren over belangrijke inslagmomenten in het verhaal van bijvoorbeeld het leer- en werktraject van ouders, een oom en/of grootouders verkent de gesprekspartner zowel de levensloop van een ander als zichzelf.

De vertaalslag van verhalen naar de actualiteit geeft inzicht in de eigen levensloop, de keuzes van significante anderen en stimuleert deelnemers om hun eigen ‘identiteitskapitaal’ in toekomstige keuzeprocessen te raadplegen als waardevol en essentieel (Bourdieu 1979; Coté 1996; Coté& Schwartz 2002 & Matthys 2010).

Bewustwording van de eigen biografie door dit identiteitskapitaal te verkennen en herkennen in gesprekken over ‘je eigen koers varen in relatie tot je studieloopbaan.’ (Critical incident technique, Flanagan 1954; Kelchtermans 1994).

Bekrachtiging van eigenwaarde, exploratie van identiteitskapitaal en actualisatie van (bi-culturele) identiteit zijn doelstellingen binnen een narratieve pedagogische werkvorm.

Leeftijdsgenoten, ouders, grootouders en ‘belangrijke anderen’ vormen de poorten naar de verhalen die huizen binnen de leefwereld van leerlingen, studenten en hun docenten.

8

Theoretisch kader

Spiral proces of narrative learning (Goodson & Gill 2011, 2013)

narration

collaboration

location theorisation

integration/integrity

Understanding and the third voice

Dialogic conversation and interaction

Narrating one’s life and emplotment

Re-constructing personal narrative and new action

Conceptualizing human experience

9

Profiel ‘ondervertegenwoordigde’ student

Identity Assets &

Skills Set

academic capital

identity capital:

ego strength

personal empowerment

agency

self efficicacy

resilience

social capital

cultural/community capital:

aspirational linguistic

familial

navigational resistence

Figuur identity assets and skills setsTavecchio 2019

10



Profiel ondervertegenwoordigde student

11


Vaak laag opgeleide ouders

Vaak lage inkomensgroep

Intrinsieke motivatie om succesvol te worden

Vaak onbewust van talent / cultureel, sociaal en identiteitskapitaal

Minder vertrouwen in eigen kunnen

Extrinsiek gemotiveerd voor studierichting

Last van negatief beeld over allochtonen

Plichtsgevoel ten opzichte van thuis (zorgtaken en hoge toekomstverwachtingen)

Weinig inzicht in ontwikkeling eigen identiteit, culturele achtergrond wordt niet gezien als meerwaarde

Deficiëntie benadering nog altijd aanwezig: achterstanden van de student zijn uitgangspunt ipv sterktes, kracht en ervaringen

Ideëel, een inclusieve benadering met uitgangspunten als

Talent en verhaal van het individu

Integraal inclusieve onderwijsbenadering

Weg met deficiëntie denken

Student Voice: Context ontrafelen

Optimalisatie van kansen van alle studenten

Werken aan sense of belonging, het thuis voelen op de campus

Student betrokkenheid stimuleren en optimaliseren met behulp van significante anderen

Identificatie/begrip als leidraad, niet als uitweg

12


Hoe kunnen we het beste uit onze pioniers halen?

1. Kijk naar wat ze meebrengen/te bieden hebben (neem migratiegeschiedenis mee)

2. Zie het als ondernemende studenten die gericht zijn op een betere toekomst

3. Zie dubbele culturele bagage (hybride identiteit, gelaagde identiteit) als rijkdom

4. Zie twee- of meertalig repertoire als rijkdom

5. Zie eerste generatie student i/h onderwijs als ambitieus, als een student die zich wil bewijzen

Veel voorkomende vragen

Waar hoor ik thuis?

Wat wordt er van mij verwacht?

Kan ik het wel?

Hoor ik hier wel?

Wat vertellen ze?

Het gebrek aan cultureel en sociaal kapitaal staat nog steeds een traject richting de universiteit in de weg

Het stapeltraject voor velen onder de 1e generatie studenten blijft noodzakelijk en onvermijdelijk om aan een universiteit terecht te komen

Een valkuil voor studenten met ‘levenservaring’ is onderschatting van academische kennis en van wegen die daartoe leiden

Het studentenlevens in de vorm van lidmaatschap aan klassieke studentenverenigingen spreekt niet aan. Daarnaast is er weinig affiniteit met de totale leefstijl van de doorsnee student

Men neemt zijn studie serieus en zoekt gelijkgestemden om samen te werken en elkaar te ondersteunen

De belangrijkste ervaring van verschillend zijn is dat anderen zich geen voorstelling kunnen maken van de leefwereld waar zij zelf uit afkomstig zijn

Vanuit deze ervaring van verschil loopt de lijn van integratie in de universitaire leef- en werksfeer via inhoudelijke en professionele waarden en minder via academische subcultuur

In ieder verhaal neemt de perceptie van het eigen handelen en van het eigen aandeel in het besluit verder te gaan studeren een cruciale plaats in. Om moeilijke en ingrijpende beslissingen te nemen moest men in de eerste plaats ‘zien’ wat er aan de hand was en vervolgens het besluit nemen om een studie op te pakken als uitweg. Dat vereist moed en doorzettingsvermogen, maar ook de nodige competenties op cognitief en handelingsniveau

13



Achtergrond biografisch werken

14


‘De enige manier om de wereld te begrijpen’, zei Magnus, ‘is door een verhaal te vertellen. De wetenschap brengt kennis van de werking der dingen. Verhalen brengen begrip’ (Möring, 1997).

Wat is biografisch werken?

Biografisch werken is een persoonlijk onderzoek om het eigen bestaan in kaart te brengen, iemands unieke persoonlijke manier van betekenis geven aan gebeurtenissen te ontdekken en bewustwording op gang te brengen van iemands aspiraties en talenten. (Prinsenberg, 2005).

Biografisch reflecteren draagt bij aan:

- Bewustzijn & persoonlijke ontwikkeling: dit ben ik?

- Versteviging van de identiteit

- Gevoel van zingeving

- Acceptatie van de levensloop

- Bewustwording competenties (innerlijk ambacht), aspiraties & talent (zo doe ik de dingen)

- Grotere zelfsturing (stimulering wil) en helderheid over nieuw te nemen stappen (bijv. nieuwe leerdoelen)

De verworven bewustwording gaat sturend werken de toekomst in. (Bohlmeijer, Mies en Westerhof , 2007) Binnen het biografisch onderzoek is de biografische dialoog een belangrijk element. Hierin bevragen we iemand door de tijd heen. De drie tijdsdimensies ‘verleden, heden en toekomst’ vormen derhalve een belangrijk onderdeel in de dialoog. (de Waard-van Maanen, 2008). Reflecteer op het verleden, actualiseer in het heden en ontsluit hiermee de toekomst.

15


Een ander kenmerk van de biografische dialoog is de hermeneutische ‘leer van het verstaan.’ Deze benadering laat zich kenmerken als ‘de theorie van de interpretatie’ en heeft het verstehen of ‘het tot verstaan komen’ van het onderzochte (object) ten doel. Het gaat daarbij om een samenvallen of versmelten van horizonten. Hierbij speelt de wijze van interpretatie van het onderzochte een bepalende rol. Hiermee is de rol van de onderzoeker (subject en in dit geval de interviewer) eigenlijk meteen duidelijk, namelijk de onderzoeker geeft vanuit zijn eigen context betekenis aan hetgeen zich aan hem voordoet. Voor een begrip van het onderzochte is niet alleen zijn context van wezenlijk belang, ook de context van de onderzoeker speelt een bepalende rol in de weergave van onderzoeksresultaten (Ganzevoort en Visser, 2007; Jackson, 1997).

We bevragen als interviewer de gelaagde identiteit. Een exploratieproces waarin we niet alleen kijken en luisteren naar de zichtbare, maar ook naar de onzichtbare identiteit door de tijd heen. Kenmerkend hierin is het onbevooroordeeld en open luisteren en zo doorvragen dat de interviewer zichzelf in staat stelt om andermans perspectief aan te nemen. Hierdoor komt er ruimte voor herkenning, erkenning en begrip.

16


Waarom autobiografisch schrijven?Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat schrijven over herinneringen en moeilijke gebeurtenissen in je leven kan leiden tot zelfinzicht, groei, en een vergroot welbevinden. Als professional binnen het domein zorg en welzijn ben je je eigen instrument in de hulp- en dienstverlening naar anderen. Reflecteren op betekenisvolle ervaringen maakt je bewust hoe je identiteit en je professionele identiteit er tot nu toe uitziet.

(M.M.J. Engelbertink, F.J. Wijering, E.T. Bohlmeijer & G.J. Westerhof 2018)

Doelen

Verleden:

• Plezier van het (her)ontdekken van herinneringen.

• Waarderen van het (her)ontdekken van vormende herinneringen.

• Anders kijken naar moeilijke gebeurtenissen.

Interne dialoog:

• Jezelf beter leren kennen.

• Leren begrijpen van je eigen handelen.

• Betekenis geven aan je persoonlijke verhaal.

Relatie met anderen (dialoog):

Leren herkennen van levensvragen van jezelf en anderen en daarbij leren van elkaars verhaal.

Vaardigheden:

• Leren omgaan met veranderingen in het leven.

• Leren reflecteren.

• Het ontwikkelen van een visie op je professionele loopbaan en het vinden van doelen in je professionele loopbaan.

• Bevorderen van persoonlijke groei.

• Bewust worden van en versterken van je professionele identiteit.

17



Biografische oefening

18

Biografische reflectie-oefeninglevenslijnen

Leerdoel

Een mens heeft een uiterlijk, zichtbaar leven/identiteit

(uitgedrukt in materie, afkomst, opleiding, werk, gezin,

gezondheid) en een innerlijk leven, onzichtbare identiteit

(uitgedrukt in gevoelens, drijfveren, passies, dromen,

oorspronkelijkheid, zelfbewustzijn, geestkracht, zingeving)

Eerste generatiestudenten maken gebruik van

verschillende vormen van identiteitskapitaal om te

navigeren in hun leven, op school en op het werk.

Bijvoorbeeld linguïstisch kapitaal, familiekapitaal,

doorzettingskapitaal, navigatiekapitaal (Coté 2006;

Solórzano & Yosso 2001, 2009) .

Ordening/verbanden/samenhang

Hoogte -en dieptepunten (+ en -) in relatie tot:

a.De biologische lijn (fysieke gezondheid)

a.De scholingslijn

b.De emotionele lijn (gevoelens) +

- 7 14 21

19

Biografische reflectie-oefening

LeerdoelInventariseren levenssuccessen in het eigen leven en het in de tijd zetten van deze momenten. Overzicht krijgen en samenhang ontdekken.

Opdracht 1a

Zoek een plekje waar je voor jezelf ongestoord kunt werken. Teken een levenslijn op papier (horizontaal) en deel deze in in zevenjaarsfasen. Plaats op deze levenslijn de belangrijke levenssuccessen, minimaal twee per levensfase. Onder levenssuccessen verstaan we persoonlijke wapenfeiten; ervaringen die verbonden zijn met het gevoel van plezier, inspiratie of trots. Het kunnen grote, publieke momenten zijn, verbonden met een speciaal doel dat door jou bereikt werd. Het kunnen ook heel kleine, persoonlijke momenten zijn, verbonden met een inzicht, een besluit, een relatie, iets dat je doorstaan hebt. Met andere woorden: het doet er hier niet zoveel toe of het voor jou ‘speciale’ van de ervaring ook door anderen (zo) gezien of beleefd werd. Groot en klein blijken hier inwisselbare begrippen te zijn.

De overgangsmomenten tussen deze 7 jaars-perioden kunnen ook interessant bronnenmateriaal vormen. Een aantal van deze overgangen toont erkende crisismomenten. Crises kunnen zich openlijk of verborgen afspelen. Ze zijn vanuit menselijk ontwikkelingsoogpunt boeiend studiemateriaal. Hier blijk je te kunnen breken met patronen, (grote) besluiten te kunnen nemen, je toewijding te kunnen geven aan iets dat voor jou belangrijk is.

Filter niet: alle ervaringen mogen meedoen, dus niet alleen de volwassen-, werkgerelateerde- of leiderschapsvoorbeelden.

20


Opdracht 1c

Kijk nu naar je levenslijn met de verzamelde levenssuccessen en kijk of er zaken opvallen:

• Is er ergens samenhang te zien tussen verschillende succesmomenten?

• Zie je zaken of thema’s die meerdere keren terugkomen?

• Zie je overeenkomsten (een gemene deler) tussen de levenssuccessen?

• Kan je zien wat je in deze situaties nu eigenlijk aan het doen bent geweest? Wat jouw specifieke bijdrage is geweest dat voor jou vanzelfsprekend is?

• Vallen er nog speciale dingen op?

• Raken bepaalde momenten je in het bijzonder?

• Reflecteer ook eens op wat er aan de succesmomenten vooraf ging? Zitten daar overeenkomsten in?

• En reflecteer op de momenten na je successen: hoe voelde je je toen, wat nam je eruit mee, hoe ging je met het succes om, hoe reageerde je omgeving?

Schrijf je waarnemingen op voor jezelf.

21


Mindmapping levenslijnen

. Pak een schoon vel en maak van alle pioniersmomenten (momentenvan je eigen koers varen) een woordweb

• Geef aan hoe je in deze momenten je kracht hebt gebruikt

• Geef aan wat voor ‘handelingsperspectief’ je hebt gebruik

• Geef aan wat het je heeft opgeleverd, gevoelsmatig

Vul het mindmap aan (schoonvel) met pioniersmomenten (momentenvan je eigen koers varen) waarin je voelde dat er iets ontbrak, eenkracht, een competentie, een kwaliteit

• Geef aan hoe dit moment je deed voelen

• Geef aan hoe je handelde

• Geef aan wat je ervan hebt geleerd

Output Note to Self

Op de momenten waarin ik pionier/ mijn eigen koers vaar:

Gebruik ik…

Dat levert me op dat ik…

Ik weet dat ik rekening moet houden met…

Maar dat ik toch altijd…

22

notes

22

23



Biografische dialoog

24

Voorwaarden biografische dialoog

Belangrijke voorwaarden voor de biografische dialoog:

• Neem de taal van de ander als uitgangspunt

• Onderzoek welke betekenis de ander geeft aan zijn of haar woordkeuze of aan een begrip

• Vul niet in, geef ruimte en durf stiltes te laten vallen (taal vinden heeft ruimte en tijd nodig)

• Verken andermans denkkader in plaats van dingen in je eigen denkkader te plaatsen

• Let op de bijzinnen en kleine toevoegsels; deze bevatten vaak impliciete vooronderstellingen die interessant zijn om expliciet te krijgen

• Stel open vragen, vraag door tot de ander tot inzicht kan komen en vraag vervolgens door hoe dat inzicht handen en voeten kan krijgen

• Bevraag door de tijd heen (zoom in, zoom uit, oorzaak & gevolgvragen als ‘wat zorgde daarvoor’ of ‘ken je deze reactie in jezelf al lang en waar hangt deze mee samen?’

• Vat samen, geef terug (mag ook in beeld of observatie bijv. van een talent) en herformuleer waar nodig, maar check altijd met de ander of je samenvatting of formulering klopt, de ander kan nog altijd bijstellen en scherpstellen

• Onderzoek inzichten, overtuigingen of wensen en bekrachtig deze

• Laat weten dat wat in vertrouwen wordt verteld, tussen jou en de ander blijft. Indien informatie in een groep wordt gedeeld, dient de verteller daar akkoord mee te gaan

• Geef iemand de ruimte om aan te geven als diegene niet verder wil vertellen (integriteit naar de verteller, de kunst van het verleiden c.q. respecteren grenzen)

25

Biografische dialoog-oefening

LeerdoelKennismaken met biografische dialoogtechniek en de kunst van het gespreksvoeren. Contact maken met de ander op zo’n wijze dat de ander ‘op verhaal komt’ en zich uitgenodigd voelt om te vertellen over zichzelf. Kennismaken met de kracht van aandacht en actief en oplettend luisteren.

Opdracht 1

Maak tweetallen, A vertelt, B luistert en daarna andersom.

A presenteert aan B zijn/haar levenslijn met de levenssuccessen.

B opent het gesprek naar aanleiding van het getoonde.

Maak aantekeningen voor het interviewportret.

Bevraag de spreker om dingen helder te krijgen, vraag door en neem hierin de biografische voorwaarden in acht.

Probeer vooral helderheid te krijgen over:

• Hoe was de situatie waarin de ander verkeerde (context)?

• Zijn er belangrijke randvoorwaarden/contextuele voorwaarden die het succes mogelijk hebben gemaakt, die van belang zijn voor de ander om succesvol en krachtig te kunnen zijn?

• Wat is de ander gaan doen en hoe?

• Welke (verborgen) kracht/talent heeft de situatie in je gesprekspartner aangesproken?

• Wat is de valkuil van deze kracht (of de kracht in een doorgeschoten vorm?)

• Wat bracht hem/haar ertoe om te gaan doen wat hij/zij deed? Wat dreef/motiveerde/inspireerde hem/haar?

26

Biografische interview-oefening

• Wat heeft de ander bereikt? Wat heeft het hem/haar opgeleverd? Wat heeft hij/zij geleerd?

• Wat moest ervoor gelaten worden?

• Hoe werken deze belangrijke moment nu nog door in het leven van je gesprekspartner?

• Waarin kan het persoonlijke talent of innerlijk ambacht nu van betekenis zijn, vooral op de werkvloer en in de samenwerking met collega’s?

• Tot welk leerdoel in de huidige situatie leidt het nieuwe inzicht? (wat wordt er eigenlijk nog meer gewild vanuit het talent?)

27

notes

27

28

notes

28

29



Verbeelden interviewportret

30


LeerdoelHoe zet je informatie om in een beeld en welke elementen kiest je om te verbeelden? Wat vind jij belangrijk om te verbeelden van die ander, zodat de geïnterviewde persoon helemaal tot zijn recht komt? Richt je hierbij vooral op het innerlijk ambacht en het verborgen talent dat je hebt gezien en gehoord bij je gesprekspartner.

Opdracht 1aMaak een interviewportret van de geïnterviewde met als onderwerp ‘de kracht van jouw professionele identiteit’. Het portret is een weergave van de verhalen die zijn verteld over de succesmomenten van de ander.Wat kenmerkt de ander, welke persoonlijke kracht wordt ingezet bij levenssuccessen en wat is iemands verborgen talent. Maak ook een verbinding naar het heden; welk innerlijke ambacht heeft de ander en waar en hoe wil de ander deze inzetten in de huidige professie binnen de groep collega’s. Probeer zoveel mogelijk relevante informatie te verwerken in beeld en taal.

31


Leerdoel

Kenmerkend aan talent is dat de persoon die het bezit vaak niet weet dat hij of zij het bezit, daarvoor is het bijna te vanzelfsprekend. Het spiegelende vermogen van de omgeving is nodig om er taal aan te geven. Talent in een pakkend en passend woord of symbool of beeld samenvatten en teruggeven aan de persoon die het bezit, geeft een gevoel van erkenning en gezien worden. Bovendien is het een instrument om zich het talent te herinneren, zodat het bewuster ingezet kan worden de toekomst in.

Opdracht 1b

Ter afsluiting presenteer je aan de groep het portret dat je gemaakt hebt van de ander in een presentatie van niet langer dan 90 seconden waarin je je gesprekspartner op een zo adequaat mogelijke manier in woord portretteert en waarbij je dicht bij de taal blijft van de gesprekspartner. Na je presentatie overhandig je het portret aan je gesprekspartner.

32



Nog meer oefeningen

33

Biografische schrijven-oefening ‘het spelende kind’

Opdracht

Denk aan jezelf als spelend kind. Wat zijn de spelletjes, activiteiten die jij leuk vond? Probeer zo associatief als mogelijk te denken wanneer je deze momenten exploreert en maak hiervan een ‘mindmap.’

34

Biografische schrijven-oefening ‘het spelende kind’

Schrijf opdracht

Wat was je favoriete speeltje, spel, activiteit?

Wat deed je het meest?

Probeer een moment uit te lichten. Beschrijf de situatie zonder oordeel, op een descriptieve manier, besteed tijd aan hoe je je toen voelde

Beschrijf het moment in de tegenwoordige tijd

Gebruik je zintuigen

Ondersteunende vragen bij het schrijven

Waar ben je (locatie)

Wanneer (je leeftijd/welk seizoen)

Wat is de precieze activiteit

Wat is het materiaal

Speel je alleen of samen

Hoe speel je alleen of samen

Wat maak je mee/wat voel je

’

35

Biografische beeldend schrijven-oefening

LeerdoelBelangrijk binnen het narratieve werkveld is het wakker maken van de herinnering door in te zoemen op een belangrijk moment, deze nauwgezet waar te nemen en vervolgens beeldend te beschrijven. Hierin onderscheid je feitelijkheden van de in de loop van de tijd ontstane emoties, opvattingen en oordelen. Het kan leiden tot een nieuw perspectief waarin thema’s kunnen oplichten en ervaringen een andere betekenis kunnen krijgen.

Opdracht 1a

Pak een schoon vel papier. Kies een belangrijk moment uit waarin je je innerlijk ambacht of verborgen talent succesvol hebt weten in te zetten. Vat dit moment samen in een steekwoord dat je op het midden van het vel schrijft. Maak een mindmap over het moment. Schrijf alles op wat bij je opkomt omtrent de situatie, ook wat misschien niet zo logisch lijkt. Saboteer je gedachten niet, sta open voor wat opkomt. Denk ook aan wie erbij betrokken waren, waar je je bevond, hoe de sfeer was etc. Schrijf zoveel mogelijk in de mindmap.

36

Biografische beeldend schrijven-oefening

Opdracht 1b

De situatie waarvan je zojuist een mindmap heeft gemaakt, ga je nu beeldend beschrijven. Dat doe je op de volgende wijze:

- Beschrijf de situatie zo precies mogelijk, alsof je naar een film kijkt van je eigen leven

- Beschrijf de situatie in de tegenwoordige tijd

- Schrijf het in de ik-vorm

- Geef geen verklaringen, opvattingen of oordelen, hou je bij de feitelijkheden en je gevoelens van dat moment

- Betrek je zintuigen erbij, dus wat rook je, wat zag je, wat voelde je, wat hoorde je etc.

Begin je verhaal met de volgende openingszin:

Als ik in mijn herinnering terug ga naar het moment dat ik ….., zie ik mij……

Opdracht 1c

Als je klaar bent, lees je je verhaal en geef je het een passende titel.

37

Biografische schrijven ‘drieluik’ oefening

LeerdoelWe zoemen nauwkeurig in op een belangrijk ambitiemoment. Welke contextuele invloeden speelden een rol, wat heb jij ingezet, hoe heeft het moment jou gevormd (hoe was het ervoor en erna) en waarin heeft het nog betekenis in je huidige leven. Met een drieluik zetten we gebeurtenissen in de tijd. Vanuit het scenario-schrijven weten we dat er minimaal drie beelden nodig zijn om een verhaal te kunnen vertellen.

’

38


Opdracht 2

In deze oefening gaat het niet om onze artistieke capaciteiten. Het is een proces dat je vooral voor jezelf doorloopt en waarbij het om de inhoud gaat, niet om het resultaat.

• Teken drie losse vakken/luiken op een blanco liggend vel.

• Teken in het middelste luik het belangrijkste moment van de door jou gekozen ambitiegebeurtenis. Het moment waarop je een impuls voelde. Teken concreet het moment, alsof we naar een foto kijken van dat moment. Teken jezelf er in.

• Ga na welke situatie hieraan vooraf ging die hiermee samenhangt, hoe was de situatie ervoor dat hier verband mee houdt? Teken dit in het linker luik, ook weer met jezelf er in.

• Ga na welke situatie/gebeurtenis volgde op het middelste luik die samenhangt met het middelste luik? Teken dit in het rechter luik, ook weer met jezelf er in.

• Geef vervolgens alle 3 de luiken afzonderlijk een titel en schrijf dit bovenin het luik.

• Schrijf in de ruimte tussen luik 1 en 2 kort een antwoord op de volgende vraag: Wat heb jij gedaan om van luik 1 naar luik 2 te komen? Wat ben je gaan doen? Schrijf een werkwoord op.

• Schrijf in de ruimte tussen luik 2 en luik 3 kort een antwoord op de volgende vraag: Wat heb jij gedaan om van luik 2 naar luik 3 te komen? Wat ben je hier gaan doen? Schrijf een werkwoord op.

• Bekijk nu het geheel en bedenk een titel voor het geheel, zet deze er helemaal boven.

39


Geef nu antwoord op de volgende vragen:

o Welke kracht heeft de getekende gebeurtenis in jou aangesproken? Zet je die kracht wel vaker in?

o Wat is de valkuil van deze kracht, de doorgeschoten vorm? Herken je dit vaker in je leven?

o Wat bracht je ertoe om te gaan doen wat je deed? Wat dreef je? (waarden, normen, overtuigingen)

o Wat heb je bereikt? Wat heeft het je opgeleverd? Wat heb je geleerd?

o Wat moest je ervoor laten?

o Hoe werkt dit moment nu nog door in je leven?

o Wat neem je mee uit dit moment naar de toekomst?

40

notes

40

41

SUGGESTIES OVERIGE OEFENINGEN

Er zijn heel veel narratieve en biografische oefeningen voorhanden, in relatie tot studieloopbaan begeleiding kan gedacht worden aan de volgende thema’s, die in een reeks (weken) worden behandeld:

1. Jonge jaren en familie

2. Adolescentie en volwassenwording

3. Werk en zorg

4. Liefde en vriendschap

5. Levenskunst

6. Lezen van je leven

Voor volledige instructie, zie ‘uit je verhaal’ van: M.M.J. Engelbertink, F.J. Wijering, E.T. Bohlmeijer & G.J. Westerhof 2018)

personal canvas

9 dimensies van je persoonlijkheid, kwaliteiten: zie jezelf als business model. Your:

1 Identity

2 Investments

3 Benefits

4 Coorporation

5 Added value

6 Ambitions

7 Experiences

8 Effectivity

9 Organization

42



Bibliografie

43

Bibliografie

Thema Het Levensverhaal R. Ganzevoort en J. Visser, 2007, Zorg voor het Verhaal, Houten.

I.F. Goodson, 2013. Developing Narrative Theory, London.

R. Jackson, 1997, Religious Education. An Intepretative Approach, London.

F. Meijers, 2012, Wiens verhaal telt? Naar een narratieve en dialogische loopbaanbegeleiding, Antwerpen-Apeldoorn.

S. Metselaar en R. Schepen, 2010, Handleiding voor het Socratisch Gesprek, Amsterdam.

M. Möring, 1997, In Babylon, Amsterdam.

G. Prinsenberg, 2005, Biografisch Leren en Werken. Het verhaal in kaart brengen, Amsterdam.

E. de Waard- van Maanen, 2008, De Veldheer en de Danseres, Antwerpen.

Banning, H. (2005). Narratieve begeleidingskunde, hoe het gebroken verhaal professioneel te waarderen. Amsterdam: Nelissen.

Beek, F. van & Schuurman, M. (2007). Werken met levensverhalen en levensboeken, praktische handleiding voor hulpverleners.Houten: Bohn Stafleu van Loghum.

Bohlmeijer, E.T. & Westerhof, G.J. (2010). Op verhaal komen, je autobiografie als bron van wijsheid. Amsterdam: Boom.

Bohlmeijer, E.T. (2013). De verhalen die wij leven, narratieve psychologie als methode. Amsterdam: Boom.

Bohlmeijer, E.T., Mies, L. & Westerhof, G.J. (2006). De betekenis van levensverhalen, theoretische beschouwingen en toepassingen in onderzoek en praktijk. Houten: Bohn Stafleu van Loghum.

StoryTelling Unieke Loopbaan Verhalen · Een mens heeft een uiterlijk, zichtbaar leven/identiteit...

Documents

Transcript of StoryTelling Unieke Loopbaan Verhalen · Een mens heeft een uiterlijk, zichtbaar leven/identiteit...