STICHTINGPENSIOENFONDSSLIGRO FOOD GROUP

Jaar

vers

lag

2013

3

INHOUD

Voorwoord 5

Bestuur en organisatie 7

Bestuursverslag 2013Algemene pensioenontwikkelingen in 2013 13

Fondsspecifieke ontwikkelingen in 2013 15

De financiële positie van ons fonds 20

Verzekerdenbestand 25

Beleggingen 26

Risicoparagraaf 29

Verslag van de Visitatiecommissie 37

Verslag van het Verantwoordingsorgaan 43

JaarrekeningBalans per 31 december 48

Staat van baten en lasten 50

Kasstroomoverzicht 52

Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling 53

Waardering 53

Beleggingen 54

Toelichting op de balans per 31 december 58

Toelichting op de staat van baten en lasten 63

Risicoparagraaf 69

Overige gegevensActuariële verklaring 80

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant 82

Beleggingsoverzichten 84

5

Het wordt lichter aan de horizonHet beheren van een pensioenfonds is geen eenvoudige

taak. Veel mensen vinden het al lastig om voor zichzelf

inzicht te krijgen in hun pensioensituatie. Als pensioen-

fondsbestuur proberen wij het totaaloverzicht te

behouden, de financiële markten te volgen en alle

regelgeving bij te houden. Daarenboven proberen wij

de juiste dingen op te pikken van wat onze adviseurs

en controleurs daarover vinden.

Wij vinden "ons" pensioenfonds onderdeel van de

Groen Bloed-cultuur van Sligro Food Group.

Wij vinden het prettig dat we daar met zijn vijven veel

tijd in kunnen steken en ondertussen ook steeds

professioneler worden.

Wachten op de politiek

Het afgelopen jaar stond toch vooral in het teken van

het wachten op politieke besluitvorming. Wij worden

geacht ons voor te bereiden op vage plannen van de

politiek, die ook nog vaak veranderd worden. Hoewel er

in 2014 meer duidelijkheid lijkt te ontstaan, wachten wij

desalniettemin nog op wetgeving. Het wordt wel erg

kort dag om te voldoen aan de beoogde ingangsdatum

van 1 januari 2015.

Wet versterking bestuur pensioenfondsen

Door deze wet wijzigt de "governance" (stelsel van

besluitvorming en toezicht) in pensioenfondsen

ingrijpend, maar niet zozeer voor ons fonds. Wij vonden

het in het verleden al logisch dat de pensioengerechtig-

den ook in het bestuur vertegenwoordigd zijn en

adequaat toezicht spreekt voor ons vanzelf.

Financiële positie en indexatie

De financiële situatie van ons fonds is sterk verbeterd,

zoals u uit dit verslag kunt lezen. Eind vorig jaar beliep

de dekkingsgraad inmiddels 122% en er is weer sprake

van indexatie, maar nog niet voor de inactieven, want

die hebben nog een "rekening" open staan uit de extra

herstelmaatregelen. Het wordt lichter aan de horizon,

maar waakzaamheid blijft geboden. De ergste gevolgen

van de kredietcrisis lijken overwonnen.

Rendement

We wisten in 2013 een totaalrendement van ruim 5%

te realiseren. Dat is minder dan de afgelopen jaren

en toch is sprake van een verbetering. Dat lijkt tegen-

strijdig, maar is niet zo. Het lagere rendement is vooral

het gevolg van een toename van de rente en omdat een

pensioenfonds veel lange termijn-pensioenverplichtin-

gen heeft is dat toch gunstig. We proberen de beleggin-

gen zo goed mogelijk af te stemmen op de verplichtin-

gen.

Pensioenpremie

Ultimo 2013 is de extra bijdrage van de actieven aan het

herstel beëindigd, waardoor de premie in 2014 met

2% punt wordt verlaagd tot het normale niveau van

8,3% van de pensioengrondslag. De bijdrage van de

werkgever is onveranderd 16,6%, want die heeft in 2010

éénmalig € 6 miljoen extra betaald.

Tot slot

Een leesbaar jaarverslag van een pensioenfonds maken

is een grote uitdaging. Het is nu eenmaal ingewikkelde

materie, ook voor het bestuur. Binnen de mogelijkheden

die er zijn streven wij ernaar om het niet onnodig

complex te maken. Op onze website is een begrippen-

lijst opgenomen, die kan helpen om "jargon" te

verklaren.

Wij staan open voor uw opmerkingen over dit verslag

of anderszins. De hoge respons en de (positieve) uitslag

van het deelnemerstevredenheidsonderzoek stimuleren

het bestuur om de ingeslagen weg met kracht voort te

zetten.

Wij danken iedereen die een bijdrage levert aan ons

fonds en vooral Sligro Food Group Nederland B.V., dat

ons ondersteunt om verder te gaan met ons beleid.

Samen sterk!

Namens het bestuur,

Huub van Rozendaal, voorzitter

VOORWOORD

7

Bestuur enORGANISATIE

Bestuur en organisatie per 1 januari 2014

Bestuur H. van Rozendaal voorzitter,

namens werkgever

J. Cooijmans secretaris,

namens werknemers

R. van der Sluijs plaatsvervangend voorzitter,

namens werkgever

W. Jansen plaatsvervangend secretaris,

namens werknemers

A. Dijkstra namens pensioengerechtigden

Visitatiecommissie J. Geerdink voorzitter

C. van Gils

A. Rademakers

Verantwoordingsorgaan G. van der Veeken namens werkgever (voorzitter)

D. van der Does namens deelnemers

H. Klinge namens pensioengerechtigden

Organisatie Communicatiecommissie: J. Cooijmans, W. Jansen

Commissie risicomanagement: R. van der Sluijs, A. Dijkstra

Accountant: KPMG Accountants N.V., Utrecht

Adviserend actuaris: Aon Consulting Nederland cv, Eindhoven

Waarmerkend actuaris: Towers Watson Netherlands B.V., Purmerend

Administrateur: AZL N.V., Heerlen

Herverzekeraar: Nationale-Nederlanden Levensverzekering Mij. N.V., Rotterdam

Vermogensbeheerder: ING Investment Management, Den Haag

9

Meerjarenoverzicht

2013 2012 2011 2010 2009

Aantallen

Actieve deelnemers 3.945 3.870 3.837 3.709 3.674

Gewezen deelnemers 3.370 3.264 3.183 4.129 4.095

Pensioengerechtigden 571 512 458 393 359

Totaal 7.886 7.646 7.478 8.231 8.128

Financiële gegevens

(in duizenden euro)

Beleggingen voor risico pensioenfonds

Belegd vermogen 199.834 177.049 143.253 120.002 97.831

Rendement op basis van total return 5,1% 15,4% 8,4% 11,5% 10,6%

Reserves

Vrije reserve 11.733 -6.600 -2.711 3.934 110

Reserve beleggingsrisico's 24.624 24.219 6.898 5.394 4.303

Toeslagenreserve 0 0 0 1.657 917

Premie-egalisatie reserve 0 0 0 66 1.130

Totaal reserves 36.357 17.619 4.187 11.051 6.460

Technische voorzieningen

Voorziening pensioenverplichtingen

voor risico pensioenfonds 161.762 157.674 137.392 107.375 85.466

Voorziening toekomstige arbeidsongeschikten 677 634 566 512 586

Herverzekeringsdeel technische voorzieningen 907 984 950 874 894

Totaal technische voorzieningen 163.346 159.292 138.908 108.761 86.946

Voorziening pensioenverplichtingen

voor risico deelnemers 131 138 158 190 4.425

Premiebijdragen van werkgevers

en werknemers (1) 16.419 15.631 14.579 19.265 12.263

Pensioenuitkeringen 3.159 3.631 4.628 3.442 2.856

Dekkingsgraad (2)

Aanwezig 122,4% 111,1% 103,0% 110,2% 107,5%

Vereist 115,2% 115,3% 115,8% 117,3% 116,4%

1 De premiebijdrage 2010 is inclusief een eenmalige bijdrage van de werkgever in verband met een extra herstelmaatregel van € 6 miljoen.

2 De dekkingsgraad is als volgt berekend:

(Reserves + Voorziening pensioenverplichtingen voor risico pensioenfonds) / Voorziening pensioenverplichtingen voor risico pensioenfonds.

11

BESTUURS-VERSLAG 2013

Stichting Pensioenfonds Sligro Food Group (hierna: ons

fonds), opgericht per notariële akte op 19 juli 2001, is

een ondernemingspensioenfonds en voert de pensioen-

regelingen uit van een deel van de bedrijven van Sligro

Food Group Nederland B.V.

DoelstellingOns fonds heeft als doel:

• het toekennen van pensioenaanspraken;

• het uitkeren of doen uitkeren van pensioenen;

• het treffen van andere gewenste voorzieningen

voor de (ex-)werknemers en hun nabestaanden;

• het doen van uitkeringen met een ideële of sociale

strekking, in de gevallen en onder de voorwaarden

zoals nader geregeld in de statuten en de reglemen-

ten van ons fonds.

De werkgever en werknemers financieren de pensioen-

voorziening. De afspraken over de financiering en de

uitvoering van de pensioenregeling zijn vastgelegd in

een uitvoeringsovereenkomst tussen ons fonds en de

werkgever.

Organisatie van ons fondsHet bestuur van ons fonds (hierna het bestuur) is

verantwoordelijk voor de uitvoering van de pensioen-

regeling die de werkgever toezegt (pensioenovereen-

komst). Het bestuur bestaat uit twee bestuurders

benoemd door Sligro Food Group Nederland B.V.,

twee bestuurders benoemd door de ondernemingsraad

namens de deelnemers en uit één bestuurslid benoemd

door en uit de pensioengerechtigden. De bestuursleden

namens de deelnemers en namens de pensioengerech-

tigden vormen samen de werknemersbestuursleden.

Om de paritaire samenstelling te handhaven, is het

stemgewicht van de drie werknemersbestuursleden

gelijk aan het stemgewicht van de twee werkgevers-

bestuursleden.

Met ingang van 1 januari 2013 is de heer Dijkstra

toegetreden tot het bestuur van ons fonds. De heer

Dijkstra is bestuurslid namens de pensioengerechtig-

den. In de vergadering van 14 mei 2013 is besloten

dat mevrouw Cooijmans de heer Van der Sluijs opvolgt

als bestuurslid namens de werknemers en dat de heer

Van der Sluijs mevrouw Cooijmans opvolgt als bestuurs-

lid namens de werkgever. De achtergrond van deze

wisseling is het toetreden van de heer Van der Sluijs

tot de directie van Sligro Food Group Nederland B.V.

waarmee zijn rol als werknemersbestuurslid naar

de mening van het bestuur niet verenigbaar is. De

bestuursleden die in dienst zijn van Sligro Food Group

Nederland B.V. worden als zodanig niet bezoldigd.

Het bestuur kwam in het verslagjaar zes maal bijeen

(op 21 maart, 14 mei, 1 juni, 7 oktober, 19 november en

10 december). De vergadering op 14 mei is specifiek

aan het thema "Herziening Financieel Toetsingskader"

(hierna FTK) gewijd. Hierbij heeft het bestuur uitgebreid

stilgestaan bij de gevolgen van het nieuwe FTK voor ons

fonds.

Er zijn tijdens de bestuursvergaderingen in 2013 ook

enkele themabesprekingen geweest in het bijzijn van

het verantwoordingsorgaan. De besproken thema’s zijn

onder andere het risicomanagement, wijzigingen in de

nieuwe wetgeving, de beleids- en controlecyclus en

maatschappelijk verantwoord beleggen. In het jaar-

verslag onder “ontwikkelingen in 2013” staat welke

activiteiten het bestuur in het verslagjaar heeft

uitgevoerd.

12

UitbestedingAls pensioenuitvoeringsorganisatie van ons fonds zorgt

AZL N.V. onder meer voor de volgende zaken:

• de pensioen- en deelnemersadministratie en

deelnemerscommunicatie;

• de financiële administratie; en

• de bestuursondersteuning en advisering.

ING Investment Management (hierna ING IM) beheert

het vermogen van ons fonds. ING IM belegt dit op basis

van richtlijnen voor het vermogensbeheer die het

bestuur heeft vastgesteld. ING IM houdt ons fonds

onder meer met periodieke rapportages op de hoogte

van de uitbestede dienstverlening. AZL N.V. en ING IM

beschikken over een ISAE 3402 verklaring. Door deze

verklaring te overleggen tonen AZL N.V. en ING IM aan

ons fonds en aan de accountant van ons fonds aan, dat

de uitvoering van de pensioen regelingen respectievelijk

het beheer van vermogen van ons fonds "in control" is.

Voor actuariële en overige adviezen doet het bestuur

een beroep op Aon Consulting Nederland cv. Towers

Watson Netherlands B.V. voert de actuariële waar-

merking over het verslagjaar 2013 uit.

KPMG Accountants N.V. controleert de jaarrekening over

het verslagjaar 2013.

De verzekeringstechnische risico’s die voortvloeien uit

de regelingen zijn voor het grootste deel herverzekerd

bij Nationale-Nederlanden Levensverzekering Mij. N.V.

(hierna NN). Ons fonds loopt uit hoofde van de kapitaal-

overeenkomst met NN ook zelf risico.

BeleidIn lijn met artikel 3 lid 2 van de statuten werkt het

bestuur van ons fonds volgens een actuariële en

bedrijfstechnische nota (hierna Abtn). Deze geeft

integraal inzicht in het functioneren van ons fonds en

beschrijft het te voeren beleid, inclusief de financiële

opzet en de grondslagen waarop het rust.

De Abtn is vergelijkbaar met een bedrijfsplan.

In de Abtn wordt bijvoorbeeld ook ingegaan op de

organisatiestructuur van ons fonds en op het interne

beheersingssysteem. Ook is er aandacht voor het

beleggingsbeleid van ons fonds en voor de financiële

sturingsmiddelen waarover ons fonds beschikt. De

regelingen die ons fonds voert zijn op hoofdlijnen

beschreven in de Abtn.

PensioenregelingDe pensioenregelingen die ons fonds ultimo 2013

uitvoert, zijn opgenomen in de volgende zes pensioen-

reglementen:

• Pensioenreglement voor werknemers geboren op

of na 1 januari 1950 en werknemers die na

31 december 2005 in dienst treden.

• Pensioenreglement voor werknemers geboren vóór

1 januari 1950.

• Prepensioenreglement voor werknemers geboren

vóór 1 januari 1950.

• Pensioenreglement excedentprepensioenregeling

voor werknemers geboren vóór 1 januari 1950.

• Pensioenspaarreglement voor werknemers geboren

vóór 1 januari 1950.

• Pensioenreglement ANW-hiaat.

Deze reglementen, statuten en veel andere informatie

zijn opgenomen op de website van ons fonds:

www.pf-sligrofoodgroup.nl. U vindt daar ook dit

jaarverslag en jaarverslagen over eerdere jaren.

De ontwikkeling van de dekkingsgraad wordt ook

maandelijks op de website gepubliceerd. Als u als

deelnemer bij ons fonds betrokken bent, kunt u online

toegang krijgen tot uw persoonlijke gegevens. Wij

nodigen u van harte uit kennis te nemen van alle

informatie die u kan helpen om uw pensioeninzicht te

vergroten.

13

Algemene pensioenontwikkelingen in 2013

Het pensioen gaat veranderen, dat staat vast. Het FTK

wordt herzien. Het FTK beschrijft de manier waarop het

pensioenfonds zijn regeling mag inrichten met betrek-

king tot de financiële organisatie van het fonds.

Daarnaast wordt het fiscale Witteveenkader ingeperkt

waardoor er jaarlijks minder pensioen kan worden

opgebouwd. Beide raken de inhoud van de pensioen-

overeenkomst. Verder dwingt de Wet versterking

bestuur pensioenfondsen (hierna Wvbp) fondsbesturen

hun governance onder de loep te nemen. En dan is er

nog de consultatie over de handhaving en eventueel

aanpassing van de Algemene Pensioeninstelling (API);

die gaat over de feitelijke uitvoering van de pensioenre-

gelingen.

Er zijn ook drie nieuwe wetten aangekondigd op het

gebied van pensioen. Eén over pensioencommunicatie,

één over de invoering van het algemeen pensioenfonds

en één die het systeem van waardeoverdrachten wijzigt.

Alle drie moeten ze vóór 2015 in het Staatsblad staan.

Al deze wetswijzigingen samen vragen om een strakke

regie en juiste prioritering. Over de meeste onderwer-

pen leest u hierna meer.

Financieel ToetsingskaderIn 2013 wachten we op noodzakelijke politieke

besluitvorming over de herziening van het FTK.

In het voorjaar publiceerde drs. J. Klijnsma, staatssecre-

taris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (hierna

SZW) het consultatiedocument over de herziening van

het FTK en de invoering van de reële ambitieovereen-

komst. In deze overeenkomst heeft het fonds meer

beleidsruimte en worden meer risico’s bij de deelnemers

gelegd. Dit wordt gepresenteerd als een mogelijk

alternatief voor het huidige nominale stelsel. Volgens

het consultatiedocument moet de herziening van het

FTK vooral worden gezien als een directe verbetering

van de weerbaarheid van pensioenfondsen. Doel is de

fondsen beter bestand te maken tegen schokken op

de financiële markten en tegen de stijging van de

levensverwachting.

Verschillende maatschappelijke organisaties reageerden

op het consultatiedocument. Na de zomer maakte de

bewindsvrouw op grond van die reacties bekend dat

zij afziet van het creëren van twee pensioenstelsels.

Hiermee zou de invaarproblematiek van tafel zijn. Zij

stelde een tussenweg voor die in de pensioensector op

een breed draagvlak zou kunnen rekenen. Deze zou ze

in een wetsvoorstel verwerken en vóór het einde van

2013 bij de Tweede Kamer indienen. Deze planning is

niet gehaald. Terwijl de wettelijke voorschriften er nog

niet zijn, roept De Nederlandsche Bank (hierna DNB)

pensioenfondsen op om zich voor te bereiden op de

veranderingen.

Begin 2014 heeft de staatssecretaris gemeld dat ze

hoopt vóór 1 april 2014 het wetsvoorstel klaar te

hebben. De Tweede Kamer kan het vervolgens voor het

zomerreces behandelen. Hierna zouden de wijzigingen

volgens de staatssecretaris nog steeds per

1  januari 2015 ingevoerd kunnen worden.

De Pensioenfederatie heeft de staatssecretaris laten

weten dat de kans klein is dat de wetswijziging vanaf

1 januari 2015 nageleefd kan worden.

Het kabinet wil verder een breder maatschappelijk

debat over de inrichting van het stelsel voor aanvullend

pensioen. Dit debat is aangekondigd en zal gaan over

fundamentele vragen. Nu de FTK-herziening langer op

zich laat wachten, wordt een voorschot op die discussie

genomen. Bijvoorbeeld naar aanleiding van het

CPB-rapport over de doorsneepremie.

Wet versterking bestuur pensioenfondsenOver de medezeggenschap van pensioengerechtigden

wordt al langer gesproken. Halverwege 2013 is dit

onderwerp ingebed in de Wvbp. De wet heeft drie

doelen:

1. de deskundigheid van het bestuur vergroten;

2. evenwichtige vertegenwoordiging van alle doel-

groepen. Bij veel pensioenfondsen betekent dit dat

pensioen gerechtigden toetreden tot het bestuur;

3. taken en bevoegdheden van de bestaande fonds-

organen stroomlijnen en het intern toezicht verster-

ken.

Deze doelstellingen kunnen de fondsen onder meer

realiseren met het huidige paritaire bestuursmodel of

twee nieuwe bestuursmodellen. Het gaat dan om het

gemengde bestuursmodel of one tier board en het

onafhankelijk bestuurs model met alleen externe

bestuurders. DNB ziet in deze wet een uitgelezen kans

voor fondsbesturen om hun fonds organisatie kritisch te

onderzoeken en aan te passen aan de maatschappelijke

veranderingen.

14

Het invoeringstraject is nu ingevuld. De fondsorganisa-

tie moet per 1 juli 2014 aangepast zijn en DNB heeft

daarvóór tijd nodig om de gewijzigde fondsdocumen-

ten en wisselingen in het bestuur te beoordelen op

deskundigheid en integriteit. Dat leidt ertoe dat het

voorbereidende werk uiterlijk 1 april 2014 gedaan moet

zijn. DNB gaat er vanuit dat de fondsbesturen eind 2013

op hoofdlijnen weten welk bestuursmodel zij kiezen.

Ons fonds liep al voor op de wetgeving waardoor de

impact van de Wvbp gering is. In het volgende hoofd-

stuk leest u hoe ons fonds hier verder mee is omgegaan.

Code pensioenfondsenDe Principes voor goed pensioenfondsbestuur van

de Stichting van de Arbeid (hierna STAR) dateren van

6 december 2005. Zij zijn in 2013 vervangen door de

Code Pensioenfondsen, die is ontworpen door de

Pensioenfederatie samen met de STAR. De code bevat

83 normen. Aan de code is intussen een wettelijke

grondslag gegeven.

Fondsbesturen beoordelen de code op zijn gevolgen en

nemen de navolging van de normen helemaal of deels

mee in het proces rond de Wvbp. In 2014 wordt de code

verder geïmplementeerd. Het jaarverslag over 2014 zal

een verantwoording bevatten over de manier waarop

ons fonds de code naleeft.

WitteveenkaderDe maximaal toegestane opbouwpercentages zijn per

1 januari 2014 verlaagd. Per 1 januari 2015 dalen ze

verder.

De verlaging per 2014 past bij de hogere pensioenleef-

tijd van 67 jaar. Zo voorkomt het kabinet dat twee jaar

méér pensioenopbouw een hoger pensioen oplevert.

Het bestuur van ons fonds heeft besloten om voor 2014

de huidige pensioenregeling met pensioenleeftijd

65 jaar te handhaven. De wettelijke kaders bieden

hiervoor de mogelijkheid. Daarnaast staan wettelijke

wijzigingen op stapel per 1 januari 2015. De pensioen-

regeling kan dan één keer hierop worden aangepast.

Nederland moet bezuinigen om aan de Europese

stabiliteitsnormen te voldoen. In dat kader wil de

overheid het Witteveenkader vanaf 1 januari 2015

verder inperken. Het wetsvoorstel hiervoor strandt in de

Eerste Kamer. Met instemming van de oppositiepartijen

D66, ChristenUnie en SGP zijn er wijzigingen in het

gestrande wetsvoorstel doorgevoerd.

Wat in de wijzigingen opvalt, is de aftopping van de

pensioenopbouw tot een pensioengevend jaarsalaris

van €100.000. Verder worden er waarborgen ingebouwd

om ervoor te zorgen dat de lagere pensioenopbouw

leidt tot een lagere premie.

Zo wordt het pensioenstelsel een instrument waarmee

de Nederlandse economie ofwel de binnenlandse

consumptieve bestedingen bevorderd zou kunnen

worden. De overheid wil dat pensioenfondsen bijdragen

aan het herstel van de Nederlandse economie. Men

doet steeds vaker een beroep op de vermogens van de

pensioenfondsen; men wil ze inzetten op de woning-

markt, voor het midden- en kleinbedrijf, voor duurzame

energie en voor de infrastructuur. En dat in een tijd

waarin nog veel pensioenfondsen werken aan hun

herstel.

De Pensioenfederatie laat het kabinet weten dat de

pensioenfondsen vrij moeten kunnen blijven beslissen

over financieringsverzoeken en dat de gevraagde

investeringen allereerst in het belang van de aanspraak-

en pensioen gerechtigden moeten zijn en niet primair

voor het bevorderen van de Nederlandse economie en

voor meer consumptieve bestedingen.

Ontwikkelingen in het toezicht Vanwege de voorgenomen herziening van het FTK

en vanwege de Wvbp vraagt DNB bij alle besturen

zogenaamde transitie- of stappenplannen op. Ook

houdt DNB herhaaldelijk enquêtes en stuurt extra

vragenlijsten in. Daarnaast publiceert DNB steeds vaker

Q & A’s (vragen en antwoorden) over deelonderwerpen.

De gedetailleerde antwoorden helpen de fondsbesturen

hun aanpassingen concreet te maken.

DNB publiceert een overzicht van onderzoeken naar

het functioneren van de pensioenfondsen. DNB

onderzoekt onder meer de beheersing van de risico’s

van het uitbesteden van de pensioenadministratie, de

rente risico’s, de beleggingen in en waardebepaling van

commercieel vastgoed en de kwaliteit van de rapporta-

ges. De onderzoeksactiviteiten van DNB nemen toe.

De onderzoeksresultaten moeten DNB helpen nieuw

beleid en regelgeving te ontwikkelen.

15

Fondsspecifieke ontwikkelingen in 2013

De belangrijkste aandachtspunten in het verslagjaar 2013

Communicatie

Ons fonds heeft een communicatiecommissie.

Deze ontwikkelt het communicatiebeleid, adviseert het

bestuur en is verantwoordelijk voor de uitvoering van

dat beleid. Ons fonds vult de communicatie in aan de

hand van het communicatiebeleidsplan 2012-2013. De

visie luidt: ons fonds wil door pensioencommunicatie de

pensioenbewustwording stimuleren, de verwachtingen

van belanghebbenden managen en ervoor zorgen dat

ze de eigen verantwoordelijk heden kennen en leren

benutten. Daarnaast wil ons fonds dat deelnemers

tevreden zijn over de communicatie.

In 2013 is een deelnemerstevredenheidsonderzoek

(DTO) onder alle deelnemers en pensioengerechtigden

gehouden. De respons was hoog en de uitkomst was

zeer positief. In het communicatiebeleidsplan is

opgenomen dat het fonds de dialoog opzoekt met

de belanghebbenden om hen beter te bereiken, zijn

kennis te vergroten en interactie op gang te brengen.

Het DTO is een van de vertalingen van die strategie.

Met het onderzoek kregen de belanghebbenden de

kans om feedback te geven. Met de uitkomsten kan

ons fonds zijn communicatie verder verbeteren.

In 2013 heeft de communicatiecommissie verschillende

acties uitgezet. Er is wederom een PensioenSliM

verschenen, een speciale uitgave van het bedrijfsblad

SliM over pensioenen en de regeling bij Sligro Food

Group Nederland B.V.

Dit magazine wordt toegevoegd aan de UPO’s voor

actieve deelnemers en gepensioneerden met als doel

om op het moment dat er een UPO wordt toegestuurd

ook door middel van korte artikelen en interviews in het

magazine het lezen van het UPO te vergemakkelijken en

daarmee het pensioenbewustzijn en de kennis over de

eigen pensioensituatie te vergroten. In 2013 heeft het

bestuursverslag een meer bij Sligro Food Group

Nederland B.V. passende uitstraling gekregen qua tekst

en beeld met als doel het verslag toegankelijker te

maken voor alle belanghebbenden en ons fonds

dichterbij de onder neming te brengen.

De communicatiecommissie heeft in 2013 een speciale

sessie gehouden om een plan van aanpak op te stellen

voor de transitiecommunicatie in 2014. Hierin staat

beschreven hoe ons fonds draagvlak wil creëren voor

de veranderingen die er binnen afzienbare tijd op de

deelnemers af komen. De uitkomsten van het DTO en

de algemene ontwikkelingen op het gebied van

pensioencommunicatie zijn meegenomen als belang-

rijke input voor deze transitiecommunicatie.

Daarnaast heeft ons fonds gedurende het hele jaar

actuele informatie geplaatst op de website. Twee keer

is er een digitale nieuwsbrief verzonden. We streven

er naar zoveel mogelijk informatie (ook) toegankelijk

te maken via de website van ons fonds

www.pf-sligrofoodgroup.nl.

Wet versterking bestuur pensioenfondsen

In 2013 heeft het bestuur voorbereidingen getroffen

voor de inwerkingtreding van de Wvbp per 1 juli 2014.

De gevolgen voor de governancestructuur van ons

fonds zijn relatief klein. De huidige governancestructuur

hoeft niet gewijzigd te worden omdat de beoogde

wijzigingen van de Wvbp al door ons fonds zijn

gerealiseerd. Zo zijn pensioengerechtigden al vertegen-

woordigd in het bestuur en vindt er al een jaarlijkse

visitatie plaats. In 2013 heeft het bestuur het besluit

genomen om het huidige paritaire bestuursmodel te

handhaven. Voor het verantwoordingsorgaan heeft de

Wvbp wel tot gevolg dat de taken van het verantwoor-

dingsorgaan worden uitgebreid.

16

Convenant arbeidsongeschiktheid

In het begin van het verslagjaar hebben het Verbond

van Verzekeraars en de Pensioenfederatie een

convenant gesloten over de dekking van het arbeids-

ongeschiktheidspensioen en de premievrijstelling bij

arbeidsongeschiktheid. Aanleiding voor het sluiten

van dit convenant is dat in de praktijk is gebleken dat

zieke of gedeeltelijk arbeidsongeschikte werk nemers

moeizaam van baan wisselen, omdat dit consequenties

heeft voor het arbeidsongeschiktheids pensioen en de

premievrijstelling bij arbeidsongeschiktheid. Als

pensioenfondsen en verzekeraars het convenant volgen,

wordt de arbeidsongeschiktheidsdekking op dezelfde

wijze uitgevoerd en lopen werknemers zo min mogelijk

verzekeringsrisico’s als ze van werkgever wisselen. Het

bestuur heeft vooralsnog besloten geen gevolg te

geven aan het convenant. Daarbij is overwogen dat er

binnen Sligro Food Group Nederland B.V. meerdere

pensioenregelingen gelden waar geen invloed op kan

worden uitgeoefend en die op het onderdeel arbeids-

ongeschiktheid, maar ook op het onderdeel pensioen-

leeftijd van elkaar kunnen verschillen.

Naleving principes goed pensioenfonds-bestuurHet bestuur onderschrijft de huidige gedragscode voor

pensioenfondsen, de principes voor goed pensioen-

fonds bestuur, die de Stichting van de Arbeid heeft

vastgesteld en die in de Pensioenwet (hierna PW) zijn

verankerd. Deze principes hebben onder andere

betrekking op deskundigheid en op het functioneren

van het bestuur, verantwoording en intern toezicht, op

compliance, op naleving wet- en regelgeving en op

transparantie en communicatie. Hierna staat hoe ons

fonds hier in 2013 gevolg aan heeft gegeven.

Deskundigheid

Het bestuur werkt actief aan deskundigheidsbevorde-

ring van bestuursleden en leden van het verant-

woordingsorgaan. Het fonds heeft een uitgebreid

deskundigheidsplan inclusief een opleidingsplan

opgesteld, dat in december 2013 is geactualiseerd.

In het deskundigheidsplan zijn de "Beleidsregel

Deskundigheid van DNB en AFM" en de "Aanbevelingen

Deskundig en Competent Pensioenfondsbestuur" van

de Pensioenfederatie verwerkt. Voor (nieuwe) bestuurs-

leden en (nieuwe) leden van het verantwoordingsor-

gaan maakt ons fonds gebruik van het cursusaanbod

van SPO (Stichting Pensioen Opleidingen) en van

informatie sessies verzorgd door externe adviseurs,

AZL en de toezichthouders DNB en AFM. In 2013 heeft

de heer Dijkstra als nieuw toegetreden bestuurslid de

Basisopleiding van SPO (deskundigheidsniveau 1)

afgerond.

Zelfevaluatie

Overeenkomstig de principes voor goed pensioen-

fondsbestuur heeft het bestuur in zijn statuten een

procedure opgenomen om zijn eigen functioneren,

zowel van het bestuur als geheel als van de individuele

bestuursleden, periodiek te evalueren. In het verslagjaar

heeft het bestuur de zelfevaluatie voor de tweede maal

uitgevoerd onder begeleiding van een externe deskun-

dige. Deze zelfevaluatie vond plaats op 14 mei 2013.

Om meer diepgang en focus aan te brengen in de

zelfevaluatie heeft het bestuur eind 2012 besloten bij

de zelfevaluatie vanaf 2013 uit te gaan van een 3-jaars-

cyclus. Per jaar wordt de focus gelegd op één of meer

thema’s van de zelfevaluatie, zodat over een periode

van drie jaar een integrale zelfevaluatie plaats vindt.

Daarnaast heeft het bestuur in 2013 besloten om

jaarlijks bij de zelfevaluatie stil te staan bij de actualitei-

ten en bij een terugblik op het voorgaande jaar.

In de zelfevaluatie zijn de uitkomsten betrokken van de

ConFirm analyse die Towers Watson in 2012 voor ons

fonds heeft uitgevoerd. In aansluiting hierop heeft het

bestuur de taak- en verantwoordelijksverdeling binnen

het bestuur verder aangescherpt. In 2013 is vaker

vergaderd en per bestuursvergadering zijn specifieke

beleidsthema’s behandeld om meer diepgang te

bereiken over het betreffende onderwerp. Het bestuur

heeft in 2013 een Vergaderjaarplan en een Jaarplan

Bestuur gehanteerd om zo de voortgang van de

bestuursactiviteiten beter te kunnen monitoren.

De aanbevelingen en actiepunten uit de zelfevaluatie in

het verslagjaar zijn in 2013 allemaal opgevolgd.

Verantwoordingsorgaan

In lijn met de principes voor goed pensioenfondsbe-

stuur heeft ons fonds sinds 2007 een verantwoordings-

orgaan ingesteld. Dit bestaat uit een vertegenwoordiger

van de werkgever, een vertegenwoordiger van de

deelnemers en een vertegenwoordiger van de

pensioengerechtigden (gekozen en benoemd uit de

groep van pensioengerechtigden).

De leden van het verantwoordingsorgaan die niet in

dienst zijn bij Sligro Food Group Nederland B.V. worden

bezoldigd. Aan het eind van 2013 is de heer Terpstra

afgetreden als lid van het verantwoordingsorgaan.

17

Met ingang van 1 januari 2014 is de heer Klinge door

het bestuur benoemd als opvolger van de heer Terpstra.

De heer Klinge is tijdens de laatste vergadering van het

verantwoordingsorgaan in 2013 als toehoorder

aanwezig geweest. Het verantwoordingsorgaan is het

verslagjaar driemaal bijeen gekomen (op 24 januari,

18 april en 7 november).

Het bestuur legt jaarlijks verantwoording af aan het

verantwoordingsorgaan als vertegenwoordiger van

de (gewezen) deelnemers, pensioengerechtigden en

de werkgever die bij ons fonds betrokken zijn. Dit

jaarverslag bevat ook een verslag van de bevindingen

van het verantwoordingsorgaan over het in 2013

gevoerde beleid en de reactie hierop van het bestuur.

Interne beheersing

In 2013 is een commissie risicomanagement ingesteld.

Twee bestuursleden hebben zitting in deze commissie.

Deze commissie is verantwoordelijk voor de opzet en

monitoring van het integrale risicomanagement van

ons fonds en adviseert hierover aan het bestuur. De

uitgangspunten van het risicomanagement heeft het

bestuur vastgelegd in een risicomanagementbeleids-

plan.

Intern toezicht

Het bestuur besloot in 2007 het interne toezicht in te

vullen met een visitatiecommissie die jaarlijks het

functioneren van ons fonds evalueert en toetst. De

Wvbp biedt de mogelijkheid om het intern toezicht in te

richten door middel van een raad van toezicht of een

visitatiecommissie. Het bestuur heeft gekozen voor het

handhaven van de huidige opzet van intern toezicht

door een vaste visitatiecommissie. Het volgende wordt

door de visitatiecommissie beoordeeld:

• de procedures en processen en de controle-omgeving

van ons fonds;

• de manier waarop ons fonds wordt aangestuurd; en

• de manier waarop het bestuur omgaat met de risico’s

op de langere termijn.

Bij de visitatie over 2013 lag de focus op:

• het beoordelen van de besluitvormingsproces en

procedures, waarborging en maatregelen;

• de klachten- en geschillenprocedure;

• het communicatiebeleid;

• deskundigheid;

• interne beheersing;

• intern toezicht;

• medezeggenschap;

• bevoegdheden, verantwoordelijkheden, afbakening

diverse organen; en

• onafhankelijkheid en betrouwbaarheid.

De visitatiecommissie, die door het bestuur is benoemd,

bestaat uit drie onafhankelijke, externe personen. Zij

krijgen een vergoeding voor hun werkzaamheden. Dit

jaarverslag bevat ook een verslag van de bevindingen

en aanbevelingen van de visitatiecommissie over

verslagjaar 2013.

De samenstelling van de visitatiecommissie is gewijzigd

als gevolg van het terugtreden van de heer Van Mierlo

als lid van de visitatiecommissie met ingang van

1 januari 2013. Het bestuur heeft met ingang van

1 januari 2013 de heer Rademakers benoemd als

opvolger van de heer Van Mierlo. Bij de visitatie over

2013 heeft de visitatiecommissie een tweetal aanbeve-

lingen aan het bestuur gedaan.

Het bestuur heeft hier op onderstaande wijze invulling

aan gegeven:

1. De visitatiecommissie doet de suggestie aan het

bestuur om het Reglement Klachten- en geschillen

zodanig aan te passen dat er een aparte klachtenre-

geling met een klachtencommissie is voor “eerstelijns”

klachten en een aparte geschillenregeling. Hierbij kan

een geschillencommissie in het leven worden

geroepen bestaand uit onafhankelijke deskundigen.

Deze commissie beoordeelt of het bestuur redelijker-

wijze tot een bepaald besluit op een geschil heeft

kunnen komen.

Als daartoe aanleiding is, zal het bestuur overwegen de

Klachten- en geschillenregeling te splitsen (met

benoeming van twee aparte commissies, te weten een

klachtencommissie en een geschillencommissie). Het

huidige aantal klachten of geschillen is dermate klein

dat de toegevoegde waarde hiervan naar de mening

van het bestuur zeer gering zal zijn. Bovendien heeft de

huidige rapportage over klachten/geschillen aan het

bestuur (in plaats van aan twee aparte commissies) als

voordeel dat het volledige bestuur goed op de hoogte

is van wat er leeft en speelt.

18

2. De visitatiecommissie constateert dat de taken,

bevoegdheden en doelstellingen van de communicatie-

commissie niet zijn vastgelegd in een fondsdocument.

De visitatiecommissie geeft het bestuur de aanbeveling

om voor vastlegging in een fondsdocument zorg te

dragen.

Het bestuur is blij met de waardering van de visitatiecom-

missie voor de communicatie-inspanningen van ons

fonds. Dit sluit ook aan op de resultaten van ons laatste

deelnemerstevredenheidsonderzoek. Het bestuur zal de

aanbeveling overnemen om de formele basis van de

Communicatiecommissie van ons fonds te verankeren (in

het Communicatiebeleidsplan 2015-2017).

Compliance

Ons fonds hanteert een eigen gedragscode die is afge-

stemd op de modelgedragscode van de koepel organisatie.

Het bestuur heeft de heer Van der Veeken aangesteld als

compliance officer. Hij bewaakt dat ons fonds voldoet aan

de regels op het gebied van integriteit. De compliance

officer meldt in het verslagjaar geen bijzonderheden.

Naleving wet- en regelgeving

In het afgelopen jaar heeft DNB geen aanwijzingen aan

ons fonds gegeven. Er is geen bewindvoerder aangesteld

en de bevoegdheidsuitoefening van organen van ons

fonds is niet gebonden aan toestemming van de toezicht-

houder. Tevens zijn er geen boeten en/of dwangsommen

opgelegd.

19

Aanbevelingen uitvoeringskosten pensioenfederatieIn november 2011 presenteerde de Pensioenfederatie

de Aanbevelingen uitvoeringskosten. Hierin roept de

Pensioenfederatie de pensioenfondsen op om de kosten

van pensioenbeheer, vermogensbeheer en transacties

te publiceren. Deze kosten moeten volgens de

Pensioenfederatie volledig bekend zijn binnen het

pensioenfonds en beschikbaar zijn voor deelnemers.

De aanbevelingen zijn:

• Rapporteer de kosten van pensioenbeheer in euro’s

per deelnemer.

• Rapporteer de kosten van het vermogensbeheer in %

van het gemiddeld belegd vermogen.

• Rapporteer separaat (eventueel geschatte) transactie-

kosten in % van het gemiddeld belegd vermogen.

Ons fonds deelt de mening van de Pensioenfederatie

en wil volledig transparant zijn over deze kosten.

Dit gaat dus over meer dan alleen de kosten die direct in

de jaarrekening verantwoord worden. Het transparant

maken van alle kosten en deze mogelijk afzetten tegen

een benchmark helpt ook om de kosten verder te

beheersen.

Met het onderstaande kostenoverzicht volgt ons fonds

de aanbevelingen van de Pensioenfederatie.

Kostenoverzicht

2013 2012

Pensioenbeheer

Kosten in € per deelnemer 182 (1) 210

Vermogensbeheer

Kosten in % van het gemiddeld belegd vermogen (2) 0,29 0,33

Kosten binnen beleggingsfondsen (3) 0,07 0,07

Transactiekosten in % van het gemiddeld belegd vermogen (4) 0,11 0,04

1 De daling op de kosten pensioenbeheer is met name het gevolg van restituties van kosten pensioenbeheer over de jaren 2007 tot en met 2012.

2 De vermogensbeheerkosten worden in rekening gebracht via NN o.b.v. ultimo jaarstanden. De kosten zijn hier weergegeven o.b.v.

het gemiddelde belegde vermogen in het betreffende jaar.

3 Dit zijn de kosten binnen de beleggingsfonsen (berekend over de deelneming van het fonds in het beleggingfonds). Denk aan administratie kosten,

publicatiekosten, accountantskosten, bewaarloon, etc. Deze kosten zijn in het jaarverslag 2012 niet meegenomen door ons fonds!

4 Ten aanzien van de hoogte van de transactiekosten:

– Transactiekosten zijn de kosten die gemaakt moeten worden om een (beleggings-)transactie tot stand te brengen en uit te voeren. Dit zijn geen

kosten die aan de vermogensbeheerder worden betaald, maar kosten die bijvoorbeeld aan de beurs of aan een broker moeten worden betaald.

– De transactiekosten binnen de beleggingsfondsen zijn in 2013 niet meer meegenomen in de kostentransparantie. De transactiekosten in 2012

zijn hiervoor aangepast van 0,21 naar 0,04.

– De transactiekosten van ons fonds betreffen kosten voor het beleggen van de premie, rebalancing van de portefeuille, duratieverlenging en kosten

voor actief beheer. De stijging van de transactiekosten in 2013 zijn met name het gevolg van het hervatten van het actieve beheer en het

herbalanceren van de portefeuille naar norm gewichten (respectievelijk 0,04% en 0,02% kosten over het gemiddelde belegde vermogen).

20

De financiële positie van ons fonds

Rentetermijnstructuur en wijziging actuariële grondslagen

Rentetermijnstructuur

In lijn met de voorschriften van DNB hanteert ons fonds

bij aanvang van het verslagjaar 2013 een rentetermijn-

structuur (RTS) op basis van de drie voorgaande

maanden en de Ultimate Forward Rate systematiek

(UFR) bij de vaststelling van de voorziening pensioen-

verplichtingen en de kostendekkende premie.

Beoordeling actuariële grondslagen

In het Besluit financieel toetsingskader pensioenfond-

sen (Besluit FTK) is opgenomen dat een pensioenfonds

prudente verzekeringstechnische grondslagen moet

hanteren, waaronder de voorzienbare trend in de

overlevingskansen. DNB heeft aangegeven dat

het hanteren van de meest recente prognosetafel

gewenst is. Vanaf eind 2013 is de nieuwe

AG- Prognosetafel 2012-2062 gehanteerd.

Medio 2013 heeft ons fonds extra onderzoek uitgevoerd

om te komen tot op ons fonds toegesneden sterfte-

kansen.

Uit dit onderzoek is gebleken dat de gehanteerde

correctiefactoren van 90% voor zowel mannen als

vrouwen te prudent zijn geweest. Daarom worden per

einde 2012 fondsspecifieke schaalfactoren gehanteerd

voor de vaststelling van de overlevingsgrondslagen van

ons fonds. Daarnaast hebben wij eind 2013 een

onderzoek laten doen naar de kostenopslag in de

voorziening pensioenverplichtingen. Het bestuur heeft

de conclusie uit het onderzoek dat er geen sterke

noodzaak is om deze opslag te verhogen, onderschre-

ven.

De financiële positie van ons fonds is weergegeven in

onderstaande tabel.

Ultimo 2013 Ultimo 2012

Grondslagen voorziening

pensioenverplichtingen

Overlevingstafel AG-prognosetafel AG-prognosetafel

2012-2062 2012-2062

Startjaar 2014 2013

Correctiefactor man/vrouw Leeftijdsafhankelijk 0,9/0,9

Rente Rentetermijnstructuur Rentetermijnstructuur

31-12-2013 31-12-2012

Vermogen

Belegd vermogen (inclusief liquide middelen) € 200,3 miljoen € 177,6 miljoen

Gemiddelde rendement (o.b.v. Total return) 5,1% 15,4%

Dekkingsgraad

Voorziening Pensioenverplichtingen € 162,4 miljoen € 158,3 miljoen

Reserves € 36,4 miljoen € 17,6 miljoen

Vermogen € 198,8 miljoen € 175,9 miljoen

Aanwezige dekkingsgraad 122,4% 111,1%

Solvabiliteitseisen

Eigen vermogen € 36,4 miljoen € 17,6 miljoen

Minimaal vereist eigen vermogen € 7,4 miljoen € 7,2 miljoen

Vereist eigen vermogen € 24,6 miljoen € 24,2 miljoen

Vereiste

Dekkingsgraad 115,2% 115,3%

21

SolvabiliteitseisenOp 31 december 2012 voldoet ons fonds aan de norm

voor het minimaal vereist eigen vermogen. Er is geen

sprake meer van een dekkingstekort. Eind maart 2013 is

het dekkingstekort formeel opgeheven.

Continuïteitsanalyse

De pensioenwetgeving schrijft voor dat het bestuur

van een pensioenfonds ten minste eens in de 3 jaar

een continuïteitsanalyse laat maken. Met deze analyse

beoordeelt ons fonds of de financiële risico’s voor een

pensioenfonds aanvaardbaar zijn, bezien over een

periode van ten minste vijftien jaar. De laatste continuï-

teitsanalyse is uitgevoerd in 2009. Het bestuur heeft,

met het oog op de komende wijziging van het FTK,

besloten om ter voorkoming van onnodige kosten in

2013 geen continuïteitsanalyse laten uitvoeren. Later

heeft DNB alle pensioenfondsen laten weten dat in het

licht van het komende FTK de verplichting voor het

opstellen van een continuïteitsanalyse eens in de 3 jaar

niet wordt gehandhaafd.

ALM-studie

Op grond van het beleggingsbeleid voert ons fonds

minimaal eens per 5 jaar een Asset Liability

M anagement studie (ALM-studie) uit.

Dit is een analyse van de structuur van de pensioenver-

plichtingen en van verschillende beleggingsstrategieën

en de ontwikkeling daarvan in diverse economische

scenario’s. Aon Consulting Nederland cv voerde in

mei 2011 een ALM-studie uit voor ons fonds, in 2013

heeft er geen ALM-studie plaatsgevonden.

Herstelplan

Vanwege het dekkingstekort dat eind 2008 ontstond,

diende ons fonds op 26 maart 2009 een korte- en

een lange termijnherstelplan in bij DNB. Ook de

continuïteitsanalyse van maart 2009 werd ingediend.

Met het herstelplan gaf ons fonds aan hoe het binnen

vijf jaar het dekkingstekort opheft en binnen 15 jaar

het reservetekort.

Bij het opstellen en evalueren van het herstelplan vroeg

het bestuur ondersteuning van de externe adviseur

Aon Consulting Nederland cv. Het herstelplan is

opgesteld volgens de uitgangspunten van DNB.

Nadrukkelijk merkt het bestuur hierbij op dat, inherent

aan de modelmatige aanpak, ook het herstelplan een

benadering van de werkelijkheid is. Dit betekent dat

de werkelijke ontwikkeling van de dekkingsgraad in

positieve of negatieve zin kan afwijken van het verwach-

te herstelplan; de financiële positie van ons fonds kan

sneller of langzamer herstellen dan voorzien.

Het herstelplan is gebaseerd op de feitelijke situatie

per 31 december 2008.

DNB heeft in februari 2011 laten weten definitief in te

stemmen met het herstelplan. Het herstelplan is in

februari 2012 geëvalueerd door ons fonds. Uit deze

evaluatie is naar voren gekomen dat ons fonds in 2012

geen extra herstelmaatregelen hoeft te nemen. Begin

2013 heeft ons fonds het herstelplan geëvalueerd.

Ons fonds verwachtte zonder aanvullende maatregelen

binnen drie jaar geen dekkingstekort meer te hebben.

22

Toch maakte het gebruik van de eenmalige

mogelijk heid die de Minister van Sociale Zaken en

Werkgelegenheid (SZW) bood om binnen vijf in

plaats van drie jaar (dus uiterlijk 31 december 2013)

het minimaal vereist eigen vermogen te bereiken.

Het bestuur volgt de financiële positie van ons fonds

nauwlettend en beoordeelt maandelijks naar de

dekkingsgraad en naar de waarde van de beleggings-

portefeuille. Het herstelplan eindigt zodra er na drie

aaneengesloten kwartaaleinden geen tekort meer is.

Dit was voor het kortetermijnherstelplan in maart 2013

het geval. Het langetermijnherstelplan is nog van

toepassing.

Extra herstelmaatregelen

In het herstelplan staan maatregelen die ons fonds nam

om het minimaal vereist eigen vermogen te bereiken.

Het daadwerkelijke herstel bleef echter achter bij dit

plan. Daarom zijn er eind 2010 tussentijds drie extra

herstelmaatregelen afgesproken.

1. Sligro Food Group Nederland B.V. stortte eind 2010

vrijwillig, eenmalig een bedrag van € 6 miljoen in ons

fonds.

2. Deelnemers droegen bij door 2%-punt extra

pensioen premie te betalen van 1 april 2011 tot en

met 31 december 2013. De deelnemers hebben hun

bijdrage aan het herstel van ons fonds hiermee

inmiddels geleverd.

3. De pensioengerechtigden en gewezen deelnemers

leveren in totaal 6% in op de toekomstige

verhoging(en) van hun pensioen. Sinds het nemen

van de drie extra herstelmaatregelen in 2010 is er

per 1 januari 2014 voor het eerst weer sprake van

een verhoging die 1% bedraagt. Deze wordt voor

deze doelgroepen niet uitgekeerd maar in mindering

gebracht op de totale 6% die moet worden ingeleverd

in het kader van de bijdrage aan de extra herstelmaat-

regelen door de pensioengerechtigden en gewezen

deelnemers.

23

Met de extra herstelmaatregelen heeft ons fonds

als doel te voorkomen dat het een lange periode de

pensioenen niet kan aanpassen aan de CAO-loonont-

wikkeling in de Groothandel in Levensmiddelen (GIL)

c.q. de consumentenprijsindex. Tegenover de bijdrage

die de deelnemers hebben geleverd staat voor hen het

voordeel dat zij door de extra herstelmaatregelen eerder

toeslagen kunnen ontvangen dan zonder deze maatre-

gelen het geval zou zijn. Tegenover de (toekomstige)

bijdrage van de pensioengerechtigden en gewezen

deelnemers staat het voordeel dat hun pensioen rechten

of -aanspraken waarschijnlijk niet verlaagd hoeven

worden. De verhouding van de bijdragen van de

werkgever en de deelnemers komt ongeveer overeen

met de standaard verdeling van de premiebijdrage van

2/3 voor de werkgever en 1/3 voor de deelnemers.

De bijdragen van de actieve deelnemers en de bijdrage

van de pensioengerechtigden en gewezen deelnemers

komen qua omvang ongeveer overeen. Het bestuur was

van mening dat hiermee een evenwichtige bijdrage van

alle betrokken partijen aan het herstel tot stand is

gekomen.

In februari 2013 is het herstelplan geëvalueerd door ons

fonds. Belangrijkste uitkomst uit die evaluatie is dat de

hierboven genoemde extra herstelmaatregelen hebben

bijgedragen aan het herstel, waardoor er voor ons fonds

geen noodzaak is tot verdere maatregelen, zoals

verlaging van pensioenen per 1 april 2013.

ToeslagenbeleidOns fonds heeft de ambitie:

• om de opgebouwde pensioenaanspraken van de

actieve deelnemers jaarlijks te verhogen volgens de

loonsverhoging CAO GIL;

• om de pensioenrechten van de pensioengerechtig-

den en de premievrije aanspraken van de gewezen

deelnemers jaarlijks te verhogen met de consumen-

tenprijsindex, zoals vastgesteld door het Centraal

Bureau voor de Statistiek (CBS).

Het bestuur beslist jaarlijks of en in hoeverre een toeslag

wordt verleend. De toeslag voor gewezen deelnemers

en pensioengerechtigden mag hierbij niet hoger zijn

dan de toeslag voor actieve deelnemers.

De voorwaardelijke toeslagverlening voor zowel de

opgebouwde aanspraken als de pensioenrechten en

de premievrije aanspraken die overeenkomt met de

stijging van de consumentenprijsindex, wordt ge-

financierd uit de overrende menten (indexatiecategorie

D1). Er is een bestemmingsreserve voor de verdere

verhoging van de opgebouwde aanspraken tot het

niveau van de CAO-loonsverhoging GIL (indexatie-

categorie D4). Aan verhoging in enig jaar kunnen in de

toekomst geen rechten worden ontleend.

In het herstelplan is er niet voor gekozen om het

toeslagenbeleid aan te passen. De toeslagverlening

is voorwaardelijk. Is er een dekkingstekort, dan

wordt geen toeslag verleend. Het bestuur heeft in

de vergadering van 13 december 2012 besloten om per

1 januari 2013 geen toeslag te verlenen aan deel nemers,

gewezen deelnemers en pensioengerechtigden.

Op het moment van besluitvorming was er geen

sprake meer van een dekkingstekort. De belangrijkste

overwegingen zijn dat de stijging van de dekkingsgraad

voor een groot deel toe te schrijven is aan gewijzigde

regelgeving (toepassing UFR). Daarnaast is het

financieel herstel van ons fonds broos. Een beperkte

toeslag verlenen kan een verkeerd signaal afgeven aan

de (gewezen) deelnemers en pensioengerechtigden. Als

er wel een volledige toeslag was verleend, dan was deze

volgens de toeslagambitie uitgekomen op 2% voor

actieven (de CAO-loonsverhoging GIL per 1 mei 2012).

Voor de inactieven zou een volledige toeslagverlening

zijn uitgekomen op 1,08% (de ontwikkeling van de

consumentenprijsindex van september 2012 tot

september 2013).

Overigens zou in verband met de eenmalige extra

herstelmaatregelen, een toeslagverlening aan gewezen

deelnemers en pensioengerechtigden beperkt worden.

Ultimo 2013 voldoet ons fonds aan de norm voor het

minimaal vereist eigen vermogen. Daardoor heeft ons

fonds volgens de regelgeving van DNB geen dekkings-

tekort meer. Vanwege het nog broze herstel van de

financiële positie van ons fonds besluit het bestuur om

per 1 januari 2014 een toeslag van 1% toe te kennen

aan deelnemers en pensioengerechtigden.

PremiebeleidArtikel 129 van de PW schrijft voor dat de ontvangen

premie ten minste gelijk moet zijn aan de (gedempte)

kostendekkende premie die conform de Abtn is

vastgesteld. Premiekorting mag alleen als aangetoond

kan worden dat naast de onvoorwaardelijke verplichting

en het vereist eigen vermogen, ook voldoende vermo-

gen aanwezig is om de voorwaardelijke toeslagen te

kunnen nakomen.

24

2013 2012

Feitelijke premie € 16,4 miljoen € 15,5 miljoen

Kostendekkende premie € 16,4 miljoen € 15,8 miljoen

Gedempte premie € 12,4 miljoen € 12,0 miljoen

Premie met bijdrage aan herstel € 15,0 miljoen € 14,4 miljoen

De feitelijke premie over verslagjaar 2013 bedraagt

€ 16,4 miljoen, de kostendekkende premie

€ 16,4 miljoen en de gedempte kostendekkende

premie over verslagjaar 2013 bedraagt €12,4 miljoen.

Gezien het voorgaande is het bestuur van mening

dat de totaal ontvangen premie toereikend is.

Het bestuur besluit daarom in de vergadering van

10 december 2013 om de premie per 1 januari 2014 niet

te verhogen. De actieve deelnemers hebben met de

(tijdelijke) premieverhoging van 2% van 1 april 2011

tot en met 31 december 2013 al een (extra) bijdrage

geleverd aan het herstel van ons fonds.

BeleggingsbeleidHet beleggingsbeleid van ons fonds is vastgelegd in

de Verklaring inzake de beleggingsbeginselen, die als

bijlage is opgenomen in de Abtn, en in het beleggings-

plan van ons fonds. Het vermogensbeheer van ons

fonds is ondergebracht bij ING IM. Voor de inhoud van

het beleggingsbeleid verwijzen wij u naar het hoofdstuk

Beleggingen van dit bestuursverslag.

Informatie aan de deelnemers en pensioengerechtigdenDe deelnemers van ons fonds zijn via de website

www. pf-sligrofoodgroup.nl, via de digitale nieuwsbrief

en via het magazine PensioenSliM geïnformeerd over de

besluiten om per 1 januari 2013 geen toeslag en per

1 januari 2014 1% toeslag te verlenen. Deze 1% toeslag

wordt aan pensioengerechtigden en gewezen deel-

nemers niet uitgekeerd, maar in mindering gebracht

op de 6% toekomstige verhoging(en) die deze groepen

moeten inleveren in het kader van de extra herstel-

maatregelen. Hiermee wordt het totaal van nog in te

leveren toekomstige pensioenverhogingen voor

pensioengerechtigden en gewezen deelnemers in het

kader van deze extra herstelmaatregelen verlaagd van

6% naar 5%.

De pensioengerechtigden zijn hierover onder verwijzing

naar de extra herstelmaatregelen schriftelijk geïnfor-

meerd in een toelichting bij de jaaropgave en op de

website.

In mei 2013 is het UPO aan alle deelnemers verzonden.

Dit communicatiemoment is breder getrokken door bij

de verzending van het UPO het magazine PensioenSlim

toe te voegen en door extra informatie over het UPO op

de website te plaatsen. Er is ook een melding gemaakt

van de verzending van het UPO op het intranet van de

werkgever. Dit magazine bevatte interviews met

deelnemers en bestuursleden over relevante pensioen-

onderwerpen en informatie over de financiële situatie

van ons fonds.

25

Verzekerdenbestand

Actieve Gewezen Pensioen-

deelnemers deelnemers gerechtigden Totaal

Stand per 31 december 2012 3.870 3.264 512 7.646

Mutaties door:

Nieuwe toetredingen 491 0 0 491

Ontslag met premievrije aanspraak -368 368 0 0

Waardeoverdracht 0 -21 0 -21

Ingang pensioen -38 -24 70 8

Overlijden -7 -9 -11 -27

Afkoop 0 -197 -6 -203

Andere oorzaken -3 -11 6 -8

Mutaties per saldo 75 106 59 240

Stand per 31 december 2013 3.945 3.370 571 7.886

2013 2012

Specifi catie pensioengerechtigden

Ouderdomspensioen 447 399

Partnerpensioen 107 95

Wezenpensioen 17 18

Totaal 571 512

26

Beleggingen

Kort samengevatDe dekkingsgraad is in 2013 verder hersteld van 111%

naar 122%. Hoewel de methodiek voor de waarde-

bepaling van de pensioenverplichtingen van invloed is

op de dekkingsgraad, blijven beleggingsresultaten een

zeer belangrijke, bepalende factor voor de dekkings-

graad van ons fonds. De keuze van ons fonds om in

2013 terug te gaan naar de strategische asset mix van

35% aandelen en 65% vastrentende waarden en ook

het geven van de mogelijkheid aan ING IM om aandelen

versus vastrentende waarden te overwegen dan wel te

onderwegen, hebben positief bijgedragen aan het

verdere herstel en het totaalresultaat van 5,1% op de

portefeuille van ons fonds.

MarktontwikkelingenHet besluit van ons fonds om meer in aandelen te

beleggen, pakte heel goed uit. Wereldwijd stegen de

aandelen in de ontwikkelde markten in 2013 zo’n 22%.

In de vastrentende sector behoorden obligaties uit de

perifere landen van de eurozone (o.a. Spanje en Italië)

en hoogrentende bedrijfsleningen tot de best preste-

rende categorieën. Ons fonds heeft naast de belegging

in staatsobligaties van hoge kredietwaardigheid, zoals

Nederlandse en Duitse staatsobligaties, ook de Spaanse

en Italiaanse staatsobligaties aangehouden. Het laatste

heeft ook bijgedragen aan een verder herstel van de

dekkingsgraad. Gezien de zeer lage renteniveaus op

Nederlandse en Duitse staatsobligaties heeft het

bestuur in overleg met ING IM ook in 2013 en voor de

komende periode besloten de Spaanse en Italiaanse

staatsobligaties aan te houden.

Het hoge rendement op aandelen was mede ingegeven

door goede bedrijfsresultaten en een aanhoudend

soepel monetair beleid van de centrale banken in de

ontwikkelde landen. Hierdoor is een zichzelf versterkend

economisch herstel op gang gekomen. Een aantal

belangrijke eurolanden heeft in 2013 de recessie achter

zich kunnen laten. De Japanse economie wist zich

eindelijk, gesteund door een stevig binnenlands

stimuleringspakket (Abenomics), in 2013 aan een

lang jarige periode van lage economische groei en

deflatie te ontworstelen. Ook de Verenigde Staten

(hierna VS) overtuigden in 2013 het Bruto Nationaal

Product steeg in het afgelopen jaar met ruim 3%.

Toch was het in het afgelopen jaar niet alleen "hosanna".

Kapitaalmarkten zijn in 2013 een aantal keren flink op

de proef gesteld: een dreigende crisis in de banken-

sector in Cyprus (die een directe aanleiding vormde

om versneld te komen tot een Europese bankenunie),

zware politieke onrusten in het Midden-Oosten,

gekibbel tussen Republikeinen en Democraten over

het schuldenplafond in de VS, de in november 2013

aangekondigde hervormingen in China (het zogenoem-

de "Derde Plenum") en last but not least, de in mei 2013

aangekondigde afbouw van monetaire stimulering

("tapering") in de VS. Zij vormden serieuze bedreigingen

voor het toch nog enigszins broze herstel van de

wereldeconomie. Het positieve nieuws bleek echter

belangrijker dan het negatieve nieuws voor de richting

van de beurzen.

In 2013 bereikten de tien-jaarsrentes in de VS (1,6%)

en Duitsland (1,2%) in mei hun laagste punt. De

aankondiging op 22 mei 2013 van Ben Bernanke

(toenmalig voorzitter Centrale Bank van Amerika), dat

het obligatie-aankoopprogramma van de Centrale Bank

geleidelijk afgebouwd zou gaan worden, leidde tot

heftige reacties op obligatiemarkten. Tienjaarsrentes

stegen in de maanden erna naar respectievelijk 3% in de

VS en 2% in Duitsland. Deze rentestijging was positief

voor de dekkingsgraad van ons fonds.

De aankondiging in de VS legde niet alleen een bom

onder het economisch herstel in ontwikkelde markten

maar had ook tot gevolg dat er grootschalige kapitaal-

onttrekkingen uit opkomende landen ("emerging

markets") plaatsvonden.

In combinatie met structurele lokale problemen (zoals

een verzwakking van de financiële sector in China en

een afnemende concurrentiekracht van de exporteren-

de bedrijven) leidde dit in 2013 tot achterblijvende

economische groei in opkomende markten. In het

kielzog daarvan corrigeerden de vastgoed-, obligatie-

en aandelenmarkten in de opkomende landen fors

(-6,5%). Ons fonds werd hierdoor beperkt geraakt.

Er bestaat een relatief kleine weging in opkomende

markten in onze aandelenportefeuille. Wel zagen we

dat de beheerder, die vanuit de groeiperspectieven voor

de lange termijn nog een overweging heeft in de meer

grote ondernemingen in opkomende landen (zoals bijv.

Samsung), mede hierdoor in relatieve zin achterbleef bij

index van onze aandelenportefeuille.

27

Verantwoord beleggenDe onderneming kiest voor maatschappelijk verant-

woord ondernemen (MVO) en duurzaamheid. Vanuit ons

fonds is gekeken hoe duurzaam onze fondsmiddelen

worden belegd. ING IM, de vermogensbeheerder van

ons fonds, hecht eveneens veel waarde aan het

maatschappelijk verantwoord en duurzaam beleggen

van de middelen. Alle beleggingsfondsen van ING IM

kennen een strategie voor duurzaam beleggen. Deze is

gebaseerd op de volgende (gedrags)richtlijnen:

• ING Groep Business Principles;

• ING IM Investment Principles;

• ondertekening van de United Nations Principles for

Responsible Investments (UNPRI);

• een ‘wapenbeleid’ dat van toepassing is op zowel

eigen gelden als gelden van derden; (moet hier

'wapenbeleid' niet anti-wapenbeleid zijn?)

• een actief stembeleid met aandacht voor milieupro-

blemen en maatschappelijke issues;

• voortdurende dialoog met bedrijven waarin wordt

geïnvesteerd.

Het duurzaamheidsbeleid dat ING IM uitvoert voor ons

fonds is getoetst aan de uitgangspunten die wij

hanteren voor MVO binnen de onderneming. We

kunnen concluderen dat het beleggingsbeleid van ons

fonds in zijn algemeenheid goed aansluit op ons eigen

ondernemingsbeleid ten aanzien van MVO en duur-

zaamheid. Vanuit kostenoogpunt is besloten om niet

voor maatwerk op het gebied van duurzaamheid

binnen de beleggingsportefeuille van ons fonds te gaan.

De impact van een verantwoord en duurzaam beleg-

gingsbeleid op het rendement en risico is voor ons

fonds een belangrijk gegeven voor het vast te stellen

duurzaamheidsbeleid. Er zijn verschillende manieren om

het duurzaamheidsbeleid te implementeren: dit kan

door een negatieve screening (uitsluiting) of een

positieve screening (best-in-class) op activiteiten en

gedrag, een voortdurende dialoog met bedrijven, het

uitoefenen van stemrecht en een positieve selectie op

thema’s. Het beleid dat ING IM voor ons fonds uitvoert is

een combinatie hiervan. MVO/duurzaamheid en

bedrijfseconomisch rendement plus mate van risico

gaan ook bij ons fonds hand in hand.

Renteontwikkeling en dekkingsgraadAls de rente verandert, veranderen hierdoor de waarden

van de beschikbare middelen van het pensioenfonds en

de (toekomstige) pensioenverplichtingen. Dit heeft

gevolgen voor de dekkingsgraad. Om de dekkingsgraad

minder gevoelig te maken voor rentewijzigingen heeft

het fonds de rentegevoeligheid van de vastrentende

portefeuille van het fonds de afgelopen jaren meer in

lijn gebracht met de rentegevoeligheid van de verplich-

tingen. Dit is niet gedaan vanuit een rentevisie maar

vanuit risicobeheer. Ons fonds streeft een "stabiel"

pensioen na. Dit houdt in dat kortingen van pensioenen

zo veel als mogelijk worden voorkomen en het in de lijn

der verwachting moet blijven om de pensioenen te

kunnen verhogen. Het verhogen van pensioenen zal

dan ook alleen plaatsvinden indien de financiële situatie

van ons fonds goed genoeg is.

Zoals eerder aangegeven bereikte de rentestand een

dieptepunt in mei 2013, de stijging van rentes in de

maanden erna in combinatie met goede performances

op aandelen, perifere obligaties en bedrijfsleningen,

zorgde voor een sterk herstel van onze dekkingsgraad

van 110% in juni 2013 naar 122% in december 2013.

PerformanceDe tabel toont de resultaten van de portefeuille van ons

fonds versus de benchmark.

Beleggingscategorie Resultaat Benchmark

Vastrentende portefeuille -4,1% -4,8%

Aandelen portefeuille 22,2% 24,9%

Totale portefeuille 5,1% 4,9%

28

Het resultaat op de vastrentende waarden was negatief

door een relatief hoge rentegevoeligheid van de

vastrentende portefeuille.

Ondanks het negatieve rendement op de vastrentende

portefeuille is de rentestijging positief voor onze

dekkingsgraad. Dit komt doordat de waardering van de

verplichtingen sterker is gedaald dan onze beleggingen.

Vooruitzichten

Economie

Voor 2014 kunnen zowel positieve als negatieve

uitschieters niet worden uitgesloten. Zo zou de

wereldeconomie wel eens beter kunnen gaan presteren

dan nu kan worden ingeschat. Die kans is, gezien de

banengroei, het grootst in de VS. Tot de neerwaartse

risico’s behoren de toenemende problemen in de

opkomende markten en potentiële fouten van centrale

banken en andere beleidsmakers. Een en ander kan

angst op de markten uitlokken en kan het economische

herstel in gevaar brengen.

Obligaties

Op de obligatiemarkten kan een verdere stijging van de

rente op staatsleningen (VS, Duitsland) niet worden

uitgesloten. Deze rentestijging zal echter naar verwach-

ting beperkt zijn, mede door aanhoudend soepel

monetair beleid van de centrale banken en de forse

overcapaciteit in de volwassen economieën.

Op basis van het economische herstel, het aanhoudend

soepele monetaire beleid en de risico/rendementskarak-

teristieken van de categorieën, zijn de rendements-

perspectieven het beste voor hoogrentende bedrijfs-

leningen ("high yield bonds"), "asset backed securities"

en voor staatsleningen die zijn uitgegeven door de

"perifere" landen in de eurozone.

De obligatieportefeuille van ons fonds is op dit moment

gepositioneerd voor bovenstaand scenario.

Aandelen

Aandelenmarkten zullen naar verwachting in 2014 niet

meer (zoals in 2013) worden beïnvloed door het beleid

van centrale banken, maar meer afhankelijk zijn van

de winstgroei van bedrijven. De winstgroei zal mede

worden gedreven door een verbreding van het

economische herstel, door lagere rentelasten en

door inkoop van eigen aandelen. Daarvan zullen naar

verwachting Europese, Amerikaanse en Japanse

aandelen het meest profiteren. Voor de opkomende

markten zijn de verwachtingen iets minder positief en

kan de winstgroei iets lager uitvallen.

De aandelenportefeuille is grotendeels wereldwijd

belegd in ontwikkelde markten. De valutarisico’s zijn

grotendeels afgedekt naar euro’s.

29

Risicoparagraaf

Ons fonds wordt bij het beheer van de pensioenver-

plichtingen en de financiering daarvan geconfronteerd

met risico’s. Het belangrijkste doel van ons fonds is het

nakomen van de pensioenverplichtingen. Om dat te

realiseren streven we naar een toereikende solvabiliteit

op basis van de marktwaarde van de pensioenverplich-

tingen. In deze paragraaf gaan we in op het beleid van

ons fonds en de risico’s die ons fonds bij de uitvoering

van zijn taken loopt. Voor de manier waarop deze risico’s

zijn afgedekt en een kwantificering van deze risico’s

verwijzen we naar de "Risicoparagraaf" in de jaarreke-

ning.

RisicomanagementOns fonds is verantwoordelijk voor de inrichting en

goede werking van het interne risicobeheersings- en

controle systeem. Dit is het risicomanagement. Risico-

management is een continu proces waarbij de risico’s en

de organisatie van ons fonds integraal worden bekeken.

Het risicomanagement is belangrijk bij het bepalen van

de strategie van ons fonds. In 2013 heeft ons fonds het

risicomanagement verder vorm gegeven door het

opstellen van een risicomanagements beleidsplan en het

instellen van een commissie risicomanagement. Deze

commissie monitort het integrale risicomanagement

van ons fonds en adviseert hierover aan het bestuur.

Beleid en risicobeheerHet bestuur verwoordt zijn algemene beleid in de Abtn,

waaronder het beleid ten aanzien van risicobeheer.

Algemene leidraad voor het uitvoeren van zijn be-

heerstaken is risicomijdend operationeel management.

Het bestuur heeft een aantal beleidsinstrumenten om

deze risico’s te beheersen:

• ALM-beleid en duration matching;

• dekkingsgraad;

• beleggingsbeleid;

• premiebeleid;

• toeslagbeleid;

• herverzekeringsbeleid;

• beleid ten aanzien van uitbesteding.

Welk beleidsinstrument toegepast wordt, bepaalt het

bestuur na uitvoerige analyse van de te verwachten

ontwikkelingen van de verplichtingen en de financiële

markten. Daarbij gebruiken we onder meer ALM-studies.

Dat zijn analyses van de structuur van de pensioenver-

plichtingen en van verschillende beleggingsstrategieën

en de ontwikkeling daarvan in diverse economische

scenario’s. In 2011 is voor het laatst een ALM-studie

uitgevoerd. Na herziening van het FTK zal weer een

ALM-studie worden uitgevoerd.

De invloed van deze beleidsinstrumenten op de

financiële positie van ons fonds evalueren we jaarlijks.

Hierbij spelen zowel de huidige financiële positie als de

toekomstige financiële positie van ons fonds een rol.

Om te toetsen of het beleid op lange termijn tot de

gewenste ontwikkeling leidt, voert ons fonds in principe

eens in de drie jaar een continuïteitsanalyse uit. Het

bestuur heeft, met het oog op de komende wijziging

van het FTK, besloten om ter voorkoming van onnodige

kosten in 2013 geen continuïteitsanalyse uit te voeren.

In het risicomodel van DNB zijn voor een aantal

risicocategorieën scenario’s vastgesteld ("schokken").

DNB duidt ze aan met een S-code. Bij de berekening van

het vereist eigen vermogen (buffers) past ons fonds de

standaardmethode toe op basis van de zogenaamde

wortelformule (S1 t/m S6). Kwantitatieve en kwalitatieve

toelichtingen van deze risico’s staan in de "Risico-

paragraaf" in de jaarrekening.

Het vereist vermogen berekenen we op basis van

zowel de feitelijke als de strategische beleggingsmix.

De hoogste van beide hanteren we als het vereist eigen

vermogen.

Financiële risico’s

Solvabiliteitsrisico

Het belangrijkste risico voor ons fonds is het solvabili-

teitsrisico. Dat is het risico dat ons fonds niet beschikt

over voldoende vermogen om de pensioenverplichtin-

gen te dekken.

De solvabiliteit meten we zowel op basis van algemeen

geldende normen als ook naar de specifieke normen

die de toezichthouder oplegt. Ontwikkelt de solvabiliteit

van ons fonds zich negatief, dan bestaat het risico dat

er geen ruimte beschikbaar is voor een eventuele

verhoging van de opgebouwde aanspraken en

ingegane pensioenen. In het uiterste geval kan het

noodzakelijk zijn dat ons fonds verworven pensioen-

aanspraken en pensioenrechten vermindert.

30

Het solvabiliteitsrisico kent de volgende

risico- categorieën:

• renterisico (S1);

• zakelijke waarden risico (S2);

• valuta risico (S3);

• grondstoffenrisico (S4);

• kredietrisico (S5);

• verzekeringstechnisch risico (S6).

RENTERISICO (S1)

Pensioenfondsen kennen doorgaans een langere

looptijd voor hun verplichtingen dan voor hun

bezittingen. Door deze mismatch ondervindt een

fonds renterisico. Want bij een rentedaling nemen de

verplichtingen sterker in waarde toe dan de bezittingen.

Het standaardmodel van DNB bevat voorgeschreven

rentescenario’s (verschuiving actuele rentetermijn-

structuur via voorgeschreven rentefactoren) om het

vereist eigen vermogen voor dit risico te bepalen. Om

de mismatch te beperken, dekt ons fonds het renterisico

strategisch voor 70% af met renteswaps.

ZAKELIJKE WAARDEN RISICO (S2)

De waarden van aandelen en onroerend goed zijn

onderhevig aan marktfluctuaties. Fondsen die een deel

van hun vermogen in dergelijke zakelijke waarden

hebben belegd, lopen hierdoor risico. Het percentage

dat maximaal belegd mag worden in zakelijke waarden

staat in de beleggingsrichtlijnen van ons fonds.

VALUTARISICO (S3)

Het valutarisico is het risico dat de waarde van de

beleggingen in vreemde valuta verslechtert door

veranderingen van vreemde valutakoersen. De kans dat

de wisselkoers van vreemde valuta verslechtert ten

opzichte van de euro is een risico voor een pensioen-

fonds, omdat verplichtingen veelal in euro worden

uitgedrukt en bezittingen deels in vreemde valuta.

Dit risico is van belang voor directe posities in een

valuta en voor beleggingen die gewaardeerd zijn in

een andere valuta.

Afgezien van tactische posities is de vastrentende

portefeuille volledig in euro belegd. De aandelenporte-

feuille is voor een groot deel belegd buiten de euro.

Om het valutarisico van de aandelenportefeuille

grotendeels af te dekken gebruiken we derivaten. Op

basis van de werkelijke weging aandelen dekken we het

valutarisico af van de US$, GBP, YEN, AUD, CAD en CHF.

De valuta-exposure binnen aandelen wordt conform

benchmarkgewichten vastgesteld en wordt maandelijks

gecontroleerd en zo nodig bijgestuurd.

GRONDSTOFFENRISICO (S4)

Fondsen die beleggen in grondstoffen (commodities)

lopen het risico dat de waarde van deze beleggingen

daalt. Ons fonds belegt hier niet in.

KREDIETRISICO (S5)

Bij het kredietrisico gaat het om het effect van de

kredietwaardigheid van de tegenpartij. Dit risico komt

tot uitdrukking in de zogenaamde creditspread, het

verschil tussen de uitkering die afhangt van de krediet-

waardigheid van de tegenpartij en een uitkering die

met volledige zekerheid, risicovrij, tot uitkering zal

komen. Het kredietrisico hangt samen met de beleggin-

gen in verhandelbare schuldpapieren en op tegenpar-

tijen. Kredietrisico op verhandelbare schuldpapieren

wordt beschouwd als prijsrisico.

Ons fonds integreert de beheersing van deze vorm van

kredietrisico in het beleggingsproces. Bij de keuze van

de strategische benchmark houden we rekening met

het kredietrisico.

31

32

VERZEKERINGSTECHNISCH RISICO (S6)

Naast de financiële risico’s staat ons fonds bloot aan

verzekeringstechnische risico’s. Hierbij worden in

principe alleen risico’s meegenomen die verband

houden met sterfte. Het omvat de risico’s door

afwijkingen ten opzichte van de verwachte sterfte en

afwijkingen van de verwachte sterftetrend (langleven-

risico). De sterftetrend zelf moet worden meegenomen

wanneer de voorziening voor risico fonds wordt

bepaald.

Bij de bepaling van de voorziening pensioenverplichtin-

gen hanteert ons fonds prudente veronderstellingen

waaronder leeftijdscorrectiefactoren en toekomstige

verbetering van de levensverwachting. Andere

verzekeringstechnische risico’s zijn kortlevenrisico,

arbeidsongeschiktheidsrisico en looninflatie.

Ons fonds heeft haar regelingen met een overeenkomst

herverzekerd bij NN. De verzekeringsrisico’s liggen voor

het grootste deel bij NN. Ons fonds loopt echter ook zelf

risico uit hoofde van de kapitaalovereenkomst met NN.

Liquiditeitsrisico

Liquiditeitsrisico is het risico dat beleggingen niet tijdig

en/of niet tegen een aanvaardbare prijs kunnen worden

omgezet in liquide middelen, waardoor ons fonds op

korte termijn niet aan zijn verplichtingen kan voldoen.

Waar de overige risicocomponenten vooral de langere

termijn betreffen (solvabiliteit), gaat het hier om de

kortere termijn.

Dit risico kan worden beheerst door in het strategische

en tactische beleggingsbeleid voldoende ruimte aan te

houden voor de liquiditeits posities.

Er is bij ons fonds jaarlijks een grote premie-instroom.

Deze is meer dan voldoende om de lopende pensioen-

uitkeringen en de pensioen- en administratiekosten te

voldoen. De waarschijnlijkheid van het liquiditeitsrisico

en de impact daarvan is dus klein. Het liquiditeitsrisico

wordt ook beperkt door de invulling van het cash-

management.

Concentratierisico

Grote posten kunnen we aanduiden als een vorm van

concentratierisico. Om te bepalen welke posten

hieronder vallen moeten we per beleggingscategorie

alle instrumenten met dezelfde debiteur optellen. In

het algemeen geldt dat concentratierisico kan optreden

als er geen adequate spreiding is van activa en passiva.

Concentratierisico’s kunnen optreden bij een concentra-

tie van de portefeuille in regio’s, economische sectoren

of tegenpartijen. Een portefeuille van leningen die sterk

sectorgebonden is, kan door deze sectorconcentratie

een verhoogd risico lopen. Worden aandelen in

dezelfde sector aangehouden, dan is er een cumulatief

concentratierisico. Bij ons fonds is er geen sprake van

concentratierisico.

Inflatierisico

Ons fonds kent een voorwaardelijk toeslagenbeleid

en communiceert dit beleid, in lijn met de wettelijke

voorgeschreven formuleringen, naar alle deelnemers,

gewezen deelnemers en pensioengerechtigden.

Hierdoor is de kans zeer gering dat we verwachtingen

wekken en juridische claims moeten honoreren.

Aangetoond is dat het toeslagenbeleid, ook in financieel

mindere tijden, consequent wordt uitgevoerd.

Niet fi nanciële risico’s

Werkgeversrisico

Ons fonds heeft een direct economische en contract-

uele band met de werkgever. Deze afhankelijkheid

vertaalt zich in risico’s voor ons fonds, de zogenaamde

werkgeversrisico’s. Voorbeelden zijn onder meer:

faillissementsrisico, betalingsonmacht veroorzaakt

door negatieve ontwikkelingen bij de werkgever,

financierings risico, beëindiging van de relatie met de

werkgever. Tegelijkertijd droeg juist de relatie met de

werkgever er in 2010 veel aan bij dat wij samen met de

werkgever de extra herstelmaatregelen konden nemen,

zoals beschreven in de paragraaf "De financiële positie

van ons fonds".

Omgevingsrisico’s

Hieronder worden risico’s verstaan als gevolg van

externe veranderingen. Dit is bijvoorbeeld het risico

op een negatief imago van pensioenfondsen in het

algemeen en die van ons fonds in het bijzonder.

Operationeel risico

Het operationeel risico is het risico op verlies als

resultaat van inadequate of foutieve interne processen,

fouten van mensen en systemen of door onvoorziene

externe gebeurtenissen. Operationele risico’s zijn

negatief voor een goede uitvoering van de pensioen-

regeling. Een verregaande reductie van deze risico’s

kan wel een onevenredige inspanning en onevenredige

kosten met zich meebrengen. AZL N.V. verzorgt de

operationele uitvoering. Deze partij heeft een ISAE 3402

verklaring (type II). Door deze verklaring te overleggen

toont AZL N.V. aan ons fonds en aan de accountant van

ons fonds aan, dat de uitvoering "in control" is. Ook

komt het overleggen van de ISAE 3402 verklaring

33

tegemoet aan de Beleidsregel "Uitbesteding Pensioen-

fondsen" waarin DNB heeft vastgesteld dat een

pensioenfonds dat zijn administratie uitbesteedt aan

een uitvoerder verantwoordelijk is en blijft voor een

juiste administratie.

Uitbestedingsrisico’s

Het bestuur blijft voor alle werkzaamheden verant-

woordelijk, maar heeft werkzaamheden structureel

aan derden uitbesteed. Het bestuur heeft geen directe

gezagsverhouding met de personen die bij die derden

feitelijk en dagelijks zijn belast met de uitvoering van

die werkzaamheden. Het bestuur heeft verder geen

rechtstreeks zicht op en voert geen directe controle

uit op administratieve processen, zoals uitbetaling van

pensioenen, pensioenberekeningen e.d. Daardoor

ontbreekt ook rechtstreeks zicht op de uitvoerings-

kosten.

Het bestuur erkent dat aan de uitbesteding het risico is

verbonden van discontinuïteit van de dienstverlening

door derden, zoals AZL N.V.

Bij alle uitbestedingsactiviteiten conformeert ons fonds

zich volledig aan de regelgeving van DNB op het gebied

van uitbesteding. Ons fonds beschikt voor iedere extern

uit te voeren activiteit over een uitbestedingsovereen-

komst die voldoet aan hetgeen bepaald is bij of

krachtens artikel 34 van de PW. In voorkomende

gevallen maakt ons fonds nadere afspraken met de

uitvoerende organisatie omtrent procedures, processen,

informatieverschaffing en te leveren diensten. Deze legt

ons fonds vast in een Service Level Agreement (SLA). In

een SLA liggen afspraken vast over de administratieve

organisatie, de autorisatie en procuratiesystemen en de

interne controle van de uitvoerende organisatie.

AZL N.V. beschikt over een ISAE 3402 rapportage. Voor

de meeste relevante processen

is een beschrijving van de AO/IC opgesteld, die heeft

geleid tot een beschrijving van de beheersingsmaatre-

gelen voor de betreffende processen.

Het bestuur is door periodieke rapportages van de

uitvoeringsorganisatie en van externe adviseurs in staat

de risico’s en fondssituatie goed te monitoren. ING IM

beheert het vermogen van ons fonds. ING IM beschikt

ook over een ISAE 3402 verklaring. Bij nieuwe of

gewijzigde uitbesteding informeert ons fonds in de

offerteaanvraag naar de waarborgen die mogelijk zijn

om problemen te voorkomen. Offertes vraagt ons fonds

bij voorkeur aan bij ISAE 3402-gecertificeerde uitvoer-

ders. In 2014 wordt door de commissie risicomanage-

ment vormgegeven aan het uitbestedingsbeleid.

Integriteitsrisico

DNB verstaat hieronder het risico dat de integriteit van

een pensioenfonds of van het financiële stelsel wordt

beïnvloed, als gevolg van niet integere of onethische

gedragingen van de organisatie, de medewerkers of de

leiding van het fonds Bij het beheersen van dit risico

kunnen we denken aan onder meer gedragscodes en

procesmatige waarborgen.

Ons fonds heeft een gedragscode en een compliance-

beleid. Beide zijn een wettelijke verplichting en DNB ziet

actief toe op naleving. Een regeling voor omgang met

integriteitgevoelige functies komt relatief weinig voor.

DNB toetst nieuwe bestuursleden voorafgaand aan hun

benoeming.

Juridische risico’s

Een pensioenfonds loopt het risico in rechte aange-

sproken te worden. Als een fonds hierop wordt

aangesproken maakt dat het fonds kwetsbaar. Mogelijke

juridische risico's zijn:

1. Het risico dat de fondsstukken niet voldoen aan de

wettelijke bepalingen;

2. Het risico dat men als fondsbestuurder in persoon kan

worden aangesproken;

3. Het risico dat niet voldoende vormgegeven wordt aan

consistent beleid;

4. Het risico dat niet of onduidelijk

gecommuniceerd wordt naar partijen;

5. Het risico op aansprakelijkheid door het niet of niet

goed uitvoeren door partijen die ons fonds heeft

ingehuurd.

Voor deze risico’s neemt het bestuur de volgende

maatregelen:

• Ons fonds wordt op juridisch gebied ondersteund

door AZL N.V. AZL N.V. toetst de fondsstukken jaarlijks

e