STEWARDESS GETUIGT OVER HARDERE AANPAK VAN RUIM … · 2020. 4. 3. · stewardess'. Voor de...
1
dinsdag 19 maart 2019 STEWARDESS GETUIGT OVER HARDERE AANPAK VAN RUIM 415.000 LANGDURIG ZIEKEN Ze zijn met meer dan 415.000 en onze regering wil hen allemaal zo snel mogelijk opnieuw aan de slag. Net daarom werden de langdurig zieken in ons land de voorbije jaren strenger aan- gepakt. Maar of dat écht helpt? Stewardess Karin getuigt over de draaikolk waarin langdurig zieken steeds vaker terechtkomen. «Mogen mensen nog in hun eigen tempo genezen?» • JEROENBOSSAERT» arin Mangelschots, een 51 -jarige alleenstaande moedervan een zoontje van negen, werkte 24 jaar als stewardess toen haar lichaam in de zomer van 2013 om onverklaarbare reden crashte. Vanaf dat moment begon een strijd tegen haar ziekte en tegen de onverschilligheid in onze maatschappij. «Ik weet wat de mensen zeggen als je jaren ziek thuiszit», vertelt de vrouw uit Geel. «Ik heb het zelf meegemaakt. 'Ze heeft dat goed gezien', klonk het achter mijn rug. 'Ze zit op haar gemakje thuis en krijgt geld om niks te doen!'» Karin is ervaringsdeskundige. Ze weet wat er gebeurt als een samenleving zieken beschouwt als luiaards die geactiveerd moeten worden en als een regering vooral maatregelen neemt die de druk opvoeren. «Ik droom er nochtans van om opnieuw te kunnen werken. Niks zou mij gelukkiger maken. Maar ik moet het eerst wel kunnen.» Ze merkt dat de mentaliteit de voorbije jaren langzaam is gewijzigd en dat er minder begrip is voor wie in zijn eigen tempo wil genezen. «Dat komt onder meer door onwetendheid, denk ik. Veel mensen hebben geen flauw benul van wat er allemaal op je afkomt als je chronisch ziek bent. Ook politici niet.» Karin wil haar verhaal delen. «Want het huidige systeem draait vierkant. Het maakt je zelfs alleen maar zieker.» Zoekertje De loopbaan van Karin begint in 1989 wanneer ze reageert op een zoekertje in de krant: 'Delta AirTransport zoekt stewardess'. Voor de 22-jarige studente communicatiewetenschappenis vliegen nooit een droom geweest, maar de vacature prikkelt haar verbeelding. Ze solliciteert en krijgt de job bij de dochtermaatschappij van Sabena. Karin vliegt als stewardess heel Europa rond en schopt het beginjaren 90 tot hoofd- stewardess. Ze maalt lange dagen en is vaak weg van huis, maar houdt van haar job. Na het faillissement van Sabena stapt ze over naar Brussels Airlines en ook daar loopt alles op rolletjes. Pas Ik weet wat de mensen zeggen als je jaren ziek thuiszit, 'Ze heeft dat goed gezien: ze krijgt geld om niks te doen!' Terwijl ik ervan droom om opnieuw te kunnen werken. Niks zou mij gelukkiger maken wanneer in 2010 haar zoon geboren wordt, besluit ze het rustiger aan te doen en gaat ze parttime werken. «Er zijn maar weinig stewardessen die kunnen zeggen dat ze meer dan 20 jaar voltijds gewerkt hebben», stelt ze fier. «Maar toen mijn zoontje erbij kwam, kon ik het niet meer maken om drie dagen na elkaar van huis weg te zijn.» De overgang van voltijds naar halftijds werk verloopt vlot en Karins carrière bij Brussels Airlines lijkt er één voor het leven. Tot haar lichaam daar eind 2012 plots anders over beslist. De start van een lijdensweg. «Het is begonnen met een zware verkoudheid waar ik maar niet van afgeraakte. Mijn neus liep voortdurend, ik had hoofdpijn en was zeer vermoeid. Maanden aan een stuk liep ik van het ene kwaaltje naar het andere.» Karin sleept die ziektes begin 2013 voortdurend met zich mee, maar blijft werken. Tot het niet meer verant- woord is. «Ik herinner mij nog dat we eens in Madrid landden en dat ik zó bleek zag dat de captain een dokter wilde laten komen. Ik verloor ook voortdurend mijn stem. Soms al na één dag werken. Als hoofdstewardess is het onmogelijk om je job uit te voeren als je amper kan spreken.» Plots moest ik mij aanmelden bij de adviserende geneesheer van het ziekenfonds, Maar die nieuwe arts onderzocht mij niet, Ze ritselde wat met papieren en maakte notities, Slechts af en toe stelde ze me een vraag, Na een kwartier stond ik buiten, Haar verdict: arbeidsgeschikt De arbeidsgeneesheer vindt het in augustus 2013 welletjes en stuurt Karin met ziekteverlof. Opdat moment start voor haar de zoektocht naar een remedie. Hoe sneller ze die heeft, hoe sneller de genezing kan beginnen en hoe sneller ze opnieuw haar werk kan opnemen. Dat valt echter tegen. «Ik heb jaren rond- gezworven. Geen enkele dokter kon zeggen wat er exact aan de hand was of hoe ik beter kon worden.» Karin ervaart zo de eerste, grote hindernis waar lang- durig zieken over moeten: de juiste diagnose vinden. Het zal haar twee jaar kosten voor ze min of meer geholpen wordt. Twee jaar die verloren gaan en die een snelle terugkeer naar het werk onmogelijk maken. Rolstoel In eerste instantie klopt de stewardess aan bij haar huisarts. Die gaat uit van klierkoorts, maar wanneer ze ook last krijgt van gewrichtspijnen en geheugen- problemen, komt plots het chronische- vermoeidheidssyndroom(cvs) in zicht. Een diagnose die omstreden is. Niet zelden wordt cvs gebruikt om patiënten met een onduidelijk ziektebeeld toch een etiket te kunnen opkleven. Bij Karin wordt de diagnose in het UZ Leuven in september 2014 bevestigd. Ze schrikt echter van de manier waarop men dat doet. «Een assistente vulde een vragen- lijst in en stuurde mij door naar een psycholoog voor gedragstherapie. Dat was alles. Ik moest leren omgaan met mijn beperkingen. Eigenlijk zei men mij: 'Je zal niet meer genezen, dus leer er maar mee leven.'Zeer confronterend.» Karin weigert zich neer te leggen bij haar situatie, maar takelt ondertussen wel verder af. Niet het minst omdat de dokters haar in afwachting van de psychologische behandeling voor cvs antidepressiva laten slikken. «Ik voelde mij nochtans niet depressief. Maar als men voortdurend zegt dat het allemaal tussen je oren zit, dan begin je dat op «Het begon met een zware verkoudheid. Maanden aan een stuk liep ik van het ene kwaaltje naar het andere», zegt Karin Mangelschots. Klierkoorts, denkt de eerste dokter. Cvs, is het volgende oordeel. De échte diagnose-deziekte van Addison en de auto- immuunziekte lupus - valt pas als ze al meer dan twee jaar thuiszit. Foto PN den duur wel tegeloven. Dus slikte ik braafjes de medicatie.» De bijwerkingen van die pillen doen Karins gezondheid meer kwaad dan goed. Ze takelt zodanig af dat ze tot twee keer toe in het ziekenhuis belandt. Ze verliest zienderogen gewicht en heeft dagen waarop ze roerloos in bed blijft liggen. «Ik kon mijn benen soms gewoon niet meer bewegen en had op een gegeven moment een rolstoel nodig.» Meer dan anderhalfjaar nadat ze door de arbeidsgeneesheer van Brussels Airlines met ziekteverlof is gestuurd, is Karin zieker dan ooit. Na veel omzwervingen komt ze bij een endocrinoloog terecht. Die neemt haar symptomen ernstig en ontdekt dat Karin meteen slecht werkende bijnier zit. Haar diagnose wordt begin 2015 bijgesteld naar de ziekte van Addison. Bovendien blijkt ze ook te lijden aan de auto-immuunziekte lupus. Eindelijk kan de genezing beginnen. Karin zit dan echter al meer dan twee jaar ziek thuis. Ze wordt beter dankzij de behandeling Dat maakt je alleen maar zieker» van haar endocrinoloog en de rolstoel kan aan de kant, maar ze recupereert uiterst traag. De specialist die haar opvolgt, heeft weinig andere keuze dan haar arbeidsongeschiktheid voort- durend te verlengen. Van kastje naar muur Terwijl Karin tussen 2013 en 2016 van het kastje naar de muur gestuurd wordt door artsen, broedt men in de Wetstraat op plannen om mensen in haar situatie sneller weer richting arbeidsmarkt te duwen. De regering-Michel is immers vastberaden om het aantal langdurig zieken terug te dringen. Het toverwoord daarvoor is 're-integratie'. De regering gaat ervan uit dat tussen de honderd- duizenden patiënten die momenteel een ziekte-uitkering ontvangen nog te veel mensen zitten die perfect zouden kunnen werken. En dus wordt de druk opgevoerd. De ziekenfondsen worden via financiële incentives aangemoedigd om mensen opnieuw aan de slag te laten gaan en ook bij de adviserende geneesheren —de artsen die beslissen over arbeidsgeschiktheid —verwacht men een mentaliteitswijziging. Ze moeten voortaan veel actiever samen- werken met de arbeidsgeneesheren om werknemers terug aan het werk te krijgen. Karin zal ondervinden hoe genadeloos men daarbij soms te werk gaat. «In de zomer van 2017 moest ik mij plots aanmelden bij de adviserende genees- heer van het ziekenfonds voor een check- up.» Dat moet van de CMechter gebeuren bij een andere geneesheer dan degene bij wie ze voordien altijd geweest is. «Ik vond dat vreemd, want die dokter kende mijn medisch dossier ondertussen zeer goed.» De check-up verloopt in een vreemde sfeer. De nieuwe arts onder- zoekt Karin niet en houdt het kort. «Ze ritselde wat met de papieren in mijn dossier en maakte notities op haar pc. Slechts af en toe stelde ze mij een vraag.» Na een kwartier staat Karin al- weer buiten en enkele weken later valt het verdict in haar brievenbus: ze is in Toen ik het oordeel aanvocht en bij de gerechtsdeskundige moest verschijnen, leek dat eerder een kruisverhoor dan een medisch onderzoek één klap 'arbeidsgeschikt' en moet zich aanmelden bij Brussels Airlines. Daar wacht haar een re-integratietraject. In paniek «Ik sloeg in paniek. Al jaren bevestigden alle artsen dat ik nog te ziek was om te werken, maar nu beweerde die ene arts plots het tegenovergestelde.» Karin is in september 2017 al beter dan op haar absolute dieptepunt in 2015, maar ze is nog lang niet gezond. «Als ik één dag actief was, dan moest ik daar drie dagen van recupereren.«Toch vindt het zieken- fonds dus dat ze aan de slag moet. De stewardess wordt twee weken later geschorst als langdurig zieke en moet zich in principe aanbieden bij Brussels Airlines. Karin weet echter dat de arbeidsgeneesheer haar daar nooit gezond zal verklaren. «Andere dokters hadden al tegen mij gezegd: 'Vergeet het datje nu al opnieuw als stewardess kan gaan werken.'» Karin vreest dat haar ontslag op haar wacht als ze te vroeg terugkeert. Geen ongegronde vrees, want de voorbije twee jaar ontsloegen werkgevers meer dan 60% van de werknemers die na een lang- durige ziekte een re-integratieproces opstartten. Door nieuwe wetgeving heeft Karin bovendien ook geen recht meer op een ontslagvergoeding. Haar 24 gezonde werkjaren tellen niet meer mee. «Maar daar is het mij niet om te doen. Ik wïl geen ontslag. Ik wil nog werken, maar pas als ik opnieuw gezond ben.» Als ze dat wil, rest haar geen keuze: ze moet in beroep gaan bij de arbeids- rechtbank. Die beslissing heeft grote gevolgen voor haar uitkering, want die slinkt in één klap van 900 naar 550 euro. En dat voor een alleenstaande moeder met een jong kind. «Ik begrijp niet hoe je daarvan moet rondkomen. En al helemaal niet hoe je daar een dure, juridische procedure mee financiert.» Meteen ontdekt Karin de tweede grote hindernis voor langdurig zieken: de quasi onmogelijke strijd voor de recht- bank. Want deze mensen hebben zelden de middelen of energie om een juridische w/Jj/ag-JtgtJi/fv-atin te vatten. Net van wege die situatie is het heel verleidelijk om mee te stappen in het verhaal van de gratis bijstand die het ziekenfonds zelf aanbiedt. Juridisch is dat nochtans een absurde situatie: je vecht de beslissing van een arts van het ziekenfonds aan via een advocaat van datzelfde zieken- fonds. Entoch gebeurt het in duizenden gevallen in ons land. Ook Karin laat zich een advocaat van de CM aanpraten. «Als je rondkomt van een uitkering, neem je dat zonder na te denken aan.» Advocaat? Nooit ontmoet De CMheeft juristen in dienst die voor patiënten een zaak voor de arbeidsrecht- bank opvolgen, maar een persoonlijke service krijgje niet. «Ik heb die advocaat geen enkele keer ontmoet. Alles ging per brief.» Bij de juridische dienst van de CM bevestigen ze dat ze geen tijd hebben om de klanten allemaal te spreken. In feite doen ze niks meer clan het papierwerk. Van een opbouw van een verdediging is geen sprake. «Ik moest zelf maar een arts regelen die mee wilde gaan naar de controle door de gerechtsdeskundige. Begin er maar aan terwijl je ziek bent en van een uitkering leeft.» En dus zit Karin in mei 2018 moederziel alleen in het kabinet van de Antwerpse gerechtsdeskundige. Wie wel aanwezig is, is de arts van de CM die haar arbeids- geschikt verklaard heeft. «De hele setting was van bij de start intimiderend», vertelt ze. De gerechtsdeskundige legt haar op de rooster en overloopt een lange vragenlijst die Karin ter voorbereiding heeft moeten invullen. «Ik heb geheugen- en concentratieproblemen, dus ik kon niet altijd accuraat op haar vragen ant- woorden. Daar toonde ze weinig begrip voor. Het leek eerder een kruisverhoor clan een medisch onderzoek.» Karin moet zich er ook uitkleden. «Ik moest mijn hoofd naar links en naar rechts bewegen, mijn armen optillen... Ik dacht voortdurend: 'Wat heeft dat met mijn ziekte te maken?' Want uiteraard kan ik mijn armen drie keer na elkaar optillen. Maar kunnen ze daaruit af- leiden dat ik klaar ben om te werken?» Karin vertrekt na het onderzoek naar huis met een onbehaaglijk gevoel. «Ik voelde mij behandeld als een oplichter.» Kafkaiaans In september 2018 blijkt dat de gerechts- deskundige Karin officieel bestempelt als een komediante. Ze volgt het oordeel van arts van de CM, ondanks een nieuw medisch verslag van haar specialist die verklaart dat Karin wel degelijk arbeids- ongeschikt is. De advocaat van de CM aanvaardt het besluit van de gerechts- deskundige klakkeloos en zal Karin zelfs niet op de hoogte brengen van de verdere procedure. Zo zal ze midden januari van dit jaar ontdekken dat haar zaak al gepleit is en dat het vonnis voor- zien is op 14 februari. «Niemand heeft mij dat verteld. Zelfs mijn advocaat niet.» Op Valentijn valt het te verwachten vonnis: Karin is arbeidsgeschikt. Ze moet opnieuw aan de slag. «De hele procedure is zo onrechtvaardig dat ik het voorbije jaar opnieuw zieker geworden ben», zegt ze zuchtend. De situatie vreet aan haar en is allesbehalve bevorderlijk voor haar genezing. Want Karin wil genezen en opnieuw werken. «Maar mag het in mijn eigen tempo? Nu voelt het alsof ze mij koste wat het Het voortdurende ongeloof bij de buitenwereld doet je op den duur twijfelen aan jezelf, Men doet je geloven dat je het je allemaal maar inbeeldt, Terwijl mijn lichaam en geest écht op zijn kost naar mijn werkgever willen sturen, om daar dan doorgestuurd te worden naar de werkloosheid.» Het klinkt kafkaiaans. Dokter X zegt dat Karin niet kan werken omdat ze ziekis, dokter Yweerlegt dat en stuurt haar 'gezond'naar de werkgever. Daar zal dokter Z meer dan waarschijnlijk oordelen dat ze tóch te ziek is om te werken. Vervolgens zou ze haar C4 krijgen en naar de VDAB moeten. Waar men haar zou zeggen dat ze moet solliciteren, omdat ze wél fit genoeg is om te werken. ledere instantie lijkt te oordelen over Karins gezondheid volgens een eigen, theoretische maat- staf, niet volgens de medische realiteit. «Het is absurd. En het gevecht tegen die situatie is enorm slopend. Het voort- durende ongeloof bij de buitenwereld doet je op den duur ook twijfelen aan jezelf. Men doet je geloven datje gek benten datje het je allemaal maar in- beeldt. Terwijl mijn lichaam en geest écht op zijn en ik soms dagen amper uit bed geraak.» Karin —die in hoger beroep gaat tegen de beslissing van de arbeidsrechtbank — hoopt dat haar getuigenis voor andere langdurig zieken een hart onderde riem kan zijn. En dat het politici de ogen kan openen. «Ik begrijp dat de regering de statistieken wil laten dalen, maar dat doe je niet door mensen verdacht te maken en verplicht opnieuw naar het werk te sturen. De meeste mensen zijn absoluut géén profiteurs. Het zijn mensen die ziek zijn en willen genezen. Mensen die vaak hard gewerkt hebben, ook. Hun gezondste jaren hebben ze aan een bedrijf en de maatschappij gegeven. Mogen ze nu dan alstublieft een beetje begrip in ruil krijgen?»
Transcript of STEWARDESS GETUIGT OVER HARDERE AANPAK VAN RUIM … · 2020. 4. 3. · stewardess'. Voor de...
dinsdag19 maart 2019
STEWARDESS GETUIGT OVER HARDERE AANPAK VAN RUIM 415.000 LANGDURIG ZIEKEN
Ze zijn met meer dan 415.000 en onze regering wil hen allemaalzo snel mogelijk opnieuw aan de slag. Net daarom werdende langdurig zieken in ons land de voorbije jaren strenger aan-gepakt. Maar of dat écht helpt? Stewardess Karin getuigt overde draaikolk waarin langdurig zieken steeds vaker terechtkomen.«Mogen mensen nog in hun eigen tempo genezen?»
• JEROENBOSSAERT»
arin Mangelschots,een 51 -jarigealleenstaandemoedervan eenzoontje van negen,werkte 24 jaar als
stewardess toen haar lichaam in dezomer van 2013 om onverklaarbarereden crashte. Vanaf dat moment begoneen strijd tegen haar ziekte en tegen deonverschilligheid in onze maatschappij.«Ik weet wat de mensen zeggen als jejaren ziek thuiszit», vertelt de vrouwuit Geel. «Ik heb het zelf meegemaakt.'Ze heeft dat goed gezien', klonk hetachter mijn rug. 'Ze zit op haar gemakjethuis en krijgt geld om niks te doen!'»Karin is ervaringsdeskundige. Ze weetwat er gebeurt als een samenlevingzieken beschouwt als luiaards diegeactiveerd moeten worden en als eenregering vooral maatregelen neemtdie de druk opvoeren. «Ik droom ernochtans van om opnieuw te kunnenwerken. Niks zou mij gelukkiger maken.Maar ik moet het eerst wel kunnen.»Ze merkt dat de mentaliteit de voorbijejaren langzaam is gewijzigd en dat erminder begrip is voor wie in zijn eigentempo wil genezen. «Dat komt ondermeer door onwetendheid, denk ik.Veel mensen hebben geen flauw benulvan wat er allemaal op je afkomt als jechronisch ziek bent. Ook politici niet.»Karin wil haar verhaal delen. «Want hethuidige systeem draait vierkant. Hetmaakt je zelfs alleen maar zieker.»
ZoekertjeDe loopbaan van Karin begint in 1989wanneer ze reageert op een zoekertjein de krant: 'Delta AirTransport zoektstewardess'. Voor de 22-jarige studentecommunicatiewetenschappenisvliegen nooit een droom geweest, maarde vacature prikkelt haar verbeelding.Ze solliciteert en krijgt de job bij dedochtermaatschappij van Sabena. Karinvliegt als stewardess heel Europa ronden schopt het beginjaren 90 tot hoofd-stewardess. Ze maalt lange dagen en isvaak weg van huis, maar houdt van haarjob. Na het faillissement van Sabenastapt ze over naar Brussels Airlines enook daar loopt alles op rolletjes. Pas
Ik weet wat de mensenzeggen als je jarenziek thuiszit, 'Ze heeftdat goed gezien:ze krijgt geld omniks te doen!' Terwijlik ervan droom omopnieuw te kunnenwerken. Niks zou mijgelukkiger makenwanneer in 2010 haar zoon geborenwordt, besluit ze het rustiger aan tedoen en gaat ze parttime werken.«Er zijn maar weinig stewardessen diekunnen zeggen dat ze meer dan 20 jaarvoltijds gewerkt hebben», stelt ze fier.«Maar toen mijn zoontje erbij kwam,kon ik het niet meer maken om driedagen na elkaar van huis weg te zijn.»De overgang van voltijds naar halftijdswerk verloopt vlot en Karins carrièrebij Brussels Airlines lijkt er één voor hetleven. Tot haar lichaam daar eind 2012plots anders over beslist. De start vaneen lijdensweg. «Het is begonnen meteen zware verkoudheid waar ik maar
niet van afgeraakte. Mijn neus liepvoortdurend, ik had hoofdpijn en waszeer vermoeid. Maanden aan een stukliep ik van het ene kwaaltje naar hetandere.» Karin sleept die ziektes begin2013 voortdurend met zich mee, maarblijft werken. Tot het niet meer verant-woord is. «Ik herinner mij nog dat weeens in Madrid landden en dat ik zó bleekzag dat de captain een dokter wilde latenkomen. Ik verloor ook voortdurend mijnstem. Soms al na één dag werken. Alshoofdstewardess is het onmogelijk omje job uit te voeren als je amper kanspreken.»
Plots moest ik mijaanmelden bij deadviserende geneesheervan het ziekenfonds,Maar die nieuwe artsonderzocht mij niet,Ze ritselde wat metpapieren en maaktenotities, Slechtsaf en toe stelde zeme een vraag, Naeen kwartier stondik buiten, Haar verdict:arbeidsgeschiktDe arbeidsgeneesheer vindt het inaugustus 2013 welletjes en stuurt Karinmet ziekteverlof. Opdat moment startvoor haar de zoektocht naar een remedie.Hoe sneller ze die heeft, hoe sneller degenezing kan beginnen en hoe snellerze opnieuw haar werk kan opnemen.Dat valt echter tegen. «Ik heb jaren rond-gezworven. Geen enkele dokter konzeggen wat er exact aan de hand was ofhoe ik beter kon worden.» Karin ervaartzo de eerste, grote hindernis waar lang-durig zieken over moeten: de juistediagnose vinden. Het zal haar twee jaarkosten voor ze min of meer geholpenwordt. Twee jaar die verloren gaan endie een snelle terugkeer naar het werkonmogelijk maken.
RolstoelIn eerste instantie klopt de stewardessaan bij haar huisarts. Die gaat uit vanklierkoorts, maar wanneer ze ook lastkrijgt van gewrichtspijnen en geheugen-problemen, komt plots het chronische-vermoeidheidssyndroom(cvs) in zicht.Een diagnose die omstreden is. Nietzelden wordt cvs gebruikt om patiëntenmet een onduidelijk ziektebeeld tocheen etiket te kunnen opkleven. Bij Karinwordt de diagnose in het UZ Leuven inseptember 2014 bevestigd. Ze schriktechter van de manier waarop men datdoet. «Een assistente vulde een vragen-lijst in en stuurde mij door naar eenpsycholoog voor gedragstherapie. Datwas alles. Ik moest leren omgaan metmijn beperkingen. Eigenlijk zei men mij:'Je zal niet meer genezen, dus leer ermaar mee leven.'Zeer confronterend.»Karin weigert zich neer te leggen bijhaar situatie, maar takelt ondertussenwel verder af. Niet het minst omdatde dokters haar in afwachting van depsychologische behandeling voor cvsantidepressiva laten slikken. «Ik voeldemij nochtans niet depressief. Maar alsmen voortdurend zegt dat het allemaaltussen je oren zit, dan begin je dat op
«Het begon met een zwareverkoudheid. Maanden aaneen stuk liep ik van het enekwaaltje naar het andere»,zegt Karin Mangelschots.Klierkoorts, denkt deeerste dokter. Cvs, is hetvolgende oordeel. De échtediagnose-deziektevan Addison en de auto-immuunziekte lupus -valt pas als ze al meer dantwee jaar thuiszit. Foto PN
den duur wel tegeloven. Dus slikte ikbraafjes de medicatie.»De bijwerkingen van die pillen doenKarins gezondheid meer kwaad dangoed. Ze takelt zodanig af dat ze tot tweekeer toe in het ziekenhuis belandt. Zeverliest zienderogen gewicht en heeftdagen waarop ze roerloos in bed blijftliggen. «Ik kon mijn benen soms gewoonniet meer bewegen en had op eengegeven moment een rolstoel nodig.»Meer dan anderhalfjaar nadat ze doorde arbeidsgeneesheer van BrusselsAirlines met ziekteverlof is gestuurd, isKarin zieker dan ooit.Na veel omzwervingen komt ze bij eenendocrinoloog terecht. Die neemt haarsymptomen ernstig en ontdekt datKarin meteen slecht werkende bijnierzit. Haar diagnose wordt begin 2015bijgesteld naar de ziekte van Addison.Bovendien blijkt ze ook te lijden aan deauto-immuunziekte lupus. Eindelijkkan de genezing beginnen. Karin zit danechter al meer dan twee jaar ziek thuis.Ze wordt beter dankzij de behandeling
Datmaaktje alleenmaarzieker»
van haar endocrinoloog en de rolstoelkan aan de kant, maar ze recupereertuiterst traag. De specialist die haaropvolgt, heeft weinig andere keuzedan haar arbeidsongeschiktheid voort-durend te verlengen.
Van kastje naar muurTerwijl Karin tussen 2013 en 2016 vanhet kastje naar de muur gestuurd wordtdoor artsen, broedt men in de Wetstraatop plannen om mensen in haar situatiesneller weer richting arbeidsmarkt teduwen. De regering-Michel is immersvastberaden om het aantal langdurigzieken terug te dringen. Het toverwoorddaarvoor is 're-integratie'. De regeringgaat ervan uit dat tussen de honderd-duizenden patiënten die momenteeleen ziekte-uitkering ontvangen nog teveel mensen zitten die perfect zoudenkunnen werken. En dus wordt de drukopgevoerd. De ziekenfondsen wordenvia financiële incentives aangemoedigdom mensen opnieuw aan de slag telaten gaan en ook bij de adviserende
geneesheren — de artsen die beslissenover arbeidsgeschiktheid — verwachtmen een mentaliteitswijziging. Zemoeten voortaan veel actiever samen-werken met de arbeidsgeneesherenom werknemers terug aan het werkte krijgen. Karin zal ondervinden hoegenadeloos men daarbij soms te werkgaat.«In de zomer van 2017 moest ik mij plotsaanmelden bij de adviserende genees-heer van het ziekenfonds voor een check-up.» Dat moet van de CM echter gebeurenbij een andere geneesheer dan degenebij wie ze voordien altijd geweest is. «Ikvond dat vreemd, want die dokter kendemijn medisch dossier ondertussen zeergoed.» De check-up verloopt in eenvreemde sfeer. De nieuwe arts onder-zoekt Karin niet en houdt het kort.«Ze ritselde wat met de papieren inmijn dossier en maakte notities op haarpc. Slechts af en toe stelde ze mij eenvraag.» Na een kwartier staat Karin al-weer buiten en enkele weken later valthet verdict in haar brievenbus: ze is in
Toen ik het oordeelaanvocht en bijde gerechtsdeskundigemoest verschijnen,leek dat eerdereen kruisverhoordan een medischonderzoekéén klap 'arbeidsgeschikt' en moet zichaanmelden bij Brussels Airlines. Daarwacht haar een re-integratietraject.
In paniek«Ik sloeg in paniek. Al jaren bevestigdenalle artsen dat ik nog te ziek was om tewerken, maar nu beweerde die ene artsplots het tegenovergestelde.» Karin isin september 2017 al beter dan op haar
absolute dieptepunt in 2015, maar zeis nog lang niet gezond. «Als ik één dagactief was, dan moest ik daar drie dagenvan recupereren.«Toch vindt het zieken-fonds dus dat ze aan de slag moet. Destewardess wordt twee weken latergeschorst als langdurig zieke en moetzich in principe aanbieden bij BrusselsAirlines. Karin weet echter dat dearbeidsgeneesheer haar daar nooitgezond zal verklaren. «Andere doktershadden al tegen mij gezegd: 'Vergeethet datje nu al opnieuw als stewardesskan gaan werken.'» Karin vreest dathaar ontslag op haar wacht als ze tevroeg terugkeert. Geen ongegrondevrees, want de voorbije twee jaarontsloegen werkgevers meer dan 60%van de werknemers die na een lang-durige ziekte een re-integratieprocesopstartten. Door nieuwe wetgevingheeft Karin bovendien ook geen rechtmeer op een ontslagvergoeding. Haar24 gezonde werkjaren tellen niet meermee. «Maar daar is het mij niet om tedoen. Ik wïl geen ontslag. Ik wil nogwerken, maar pas als ik opnieuwgezond ben.»Als ze dat wil, rest haar geen keuze:ze moet in beroep gaan bij de arbeids-rechtbank. Die beslissing heeft grotegevolgen voor haar uitkering, want dieslinkt in één klap van 900 naar 550 euro.En dat voor een alleenstaande moedermet een jong kind. «Ik begrijp niet hoeje daarvan moet rondkomen. En alhelemaal niet hoe je daar een dure,juridische procedure mee financiert.»Meteen ontdekt Karin de tweede grotehindernis voor langdurig zieken: dequasi onmogelijke strijd voor de recht-bank. Want deze mensen hebben zeldende middelen of energie om een juridischew/Jj/ag-JtgtJi/fv-atin te vatten. Net vanwege die situatie is het heel verleidelijkom mee te stappen in het verhaal van degratis bijstand die het ziekenfonds zelfaanbiedt. Juridisch is dat nochtans eenabsurde situatie: je vecht de beslissingvan een arts van het ziekenfonds aanvia een advocaat van datzelfde zieken-fonds. En toch gebeurt het in duizendengevallen in ons land. Ook Karin laat zicheen advocaat van de CM aanpraten. «Alsje rondkomt van een uitkering, neem jedat zonder na te denken aan.»
Advocaat? Nooit ontmoetDe CM heeft juristen in dienst die voorpatiënten een zaak voor de arbeidsrecht-bank opvolgen, maar een persoonlijkeservice krijgje niet. «Ik heb die advocaatgeen enkele keer ontmoet. Alles ging perbrief.» Bij de juridische dienst van de CMbevestigen ze dat ze geen tijd hebben omde klanten allemaal te spreken. In feitedoen ze niks meer clan het papierwerk.Van een opbouw van een verdedigingis geen sprake. «Ik moest zelf maar eenarts regelen die mee wilde gaan naar decontrole door de gerechtsdeskundige.Begin er maar aan terwijl je ziek bent envan een uitkering leeft.»En dus zit Karin in mei 2018 moederzielalleen in het kabinet van de Antwerpsegerechtsdeskundige. Wie wel aanwezigis, is de arts van de CM die haar arbeids-geschikt verklaard heeft. «De hele settingwas van bij de start intimiderend», vertelt
ze. De gerechtsdeskundige legt haarop de rooster en overloopt een langevragenlijst die Karin ter voorbereidingheeft moeten invullen. «Ik heb geheugen-en concentratieproblemen, dus ik konniet altijd accuraat op haar vragen ant-woorden. Daar toonde ze weinig begripvoor. Het leek eerder een kruisverhoorclan een medisch onderzoek.» Karinmoet zich er ook uitkleden. «Ik moestmijn hoofd naar links en naar rechtsbewegen, mijn armen optillen... Ikdacht voortdurend: 'Wat heeft dat metmijn ziekte te maken?' Want uiteraardkan ik mijn armen drie keer na elkaaroptillen. Maar kunnen ze daaruit af-leiden dat ik klaar ben om te werken?»Karin vertrekt na het onderzoek naarhuis met een onbehaaglijk gevoel. «Ikvoelde mij behandeld als een oplichter.»
KafkaiaansIn september 2018 blijkt dat de gerechts-deskundige Karin officieel bestempeltals een komediante. Ze volgt het oordeelvan arts van de CM, ondanks een nieuwmedisch verslag van haar specialist dieverklaart dat Karin wel degelijk arbeids-ongeschikt is. De advocaat van de CMaanvaardt het besluit van de gerechts-deskundige klakkeloos en zal Karinzelfs niet op de hoogte brengen van deverdere procedure. Zo zal ze middenjanuari van dit jaar ontdekken dat haarzaak al gepleit is en dat het vonnis voor-zien is op 14 februari. «Niemand heeftmij dat verteld. Zelfs mijn advocaat niet.»Op Valentijn valt het te verwachtenvonnis: Karin is arbeidsgeschikt. Zemoet opnieuw aan de slag.«De hele procedure is zo onrechtvaardigdat ik het voorbije jaar opnieuw ziekergeworden ben», zegt ze zuchtend. Desituatie vreet aan haar en is allesbehalvebevorderlijk voor haar genezing. WantKarin wil genezen en opnieuw werken.«Maar mag het in mijn eigen tempo?Nu voelt het alsof ze mij koste wat het
Het voortdurendeongeloof bij debuitenwereld doet jeop den duur twijfelenaan jezelf, Men doetje geloven dat je hetje allemaal maarinbeeldt, Terwijlmijn lichaam en geestécht op zijn
kost naar mijn werkgever willen sturen,om daar dan doorgestuurd te wordennaar de werkloosheid.» Het klinktkafkaiaans. Dokter X zegt dat Karinniet kan werken omdat ze ziek is,dokter Y weerlegt dat en stuurt haar'gezond'naar de werkgever. Daar zaldokter Z meer dan waarschijnlijkoordelen dat ze tóch te ziek is om tewerken. Vervolgens zou ze haar C4krijgen en naar de VDAB moeten.Waar men haar zou zeggen dat ze moetsolliciteren, omdat ze wél fit genoegis om te werken. ledere instantie lijktte oordelen over Karins gezondheidvolgens een eigen, theoretische maat-staf, niet volgens de medische realiteit.«Het is absurd. En het gevecht tegendie situatie is enorm slopend. Het voort-durende ongeloof bij de buitenwerelddoet je op den duur ook twijfelen aanjezelf. Men doet je geloven datje gekbenten datje het je allemaal maar in-beeldt. Terwijl mijn lichaam en geestécht op zijn en ik soms dagen amperuit bed geraak.»Karin — die in hoger beroep gaat tegende beslissing van de arbeidsrechtbank— hoopt dat haar getuigenis voor anderelangdurig zieken een hart onderde riemkan zijn. En dat het politici de ogen kanopenen. «Ik begrijp dat de regering destatistieken wil laten dalen, maar datdoe je niet door mensen verdacht temaken en verplicht opnieuw naarhet werk te sturen. De meeste mensenzijn absoluut géén profiteurs. Het zijnmensen die ziek zijn en willen genezen.Mensen die vaak hard gewerkt hebben,ook. Hun gezondste jaren hebben zeaan een bedrijf en de maatschappijgegeven. Mogen ze nu dan alstubliefteen beetje begrip in ruil krijgen?»
