Startup Financiering: de financieringsmix uitgelegd
223
Hoe mijn startup financieren? De financieringsmix uitgelegd: theorie en praktijk
-
Upload
dirk-lievens -
Category
Small Business & Entrepreneurship
-
view
149 -
download
0
Transcript of Startup Financiering: de financieringsmix uitgelegd
Hoe mijn startup financieren?
De financieringsmix uitgelegd: theorie en praktijk
Bie Boudolf, Vlaio, @BieBoudolf, @vlaio_be
Kimball Felix, Threeandmore, @kimballfelix, @threeandmore
Els Lamberts, PMV, @PMVnv
Dirk Lievens, KBC, @DiLievens
Peter Rutten, Innovatiecentrum, @peru_be, @Innovatiecentra
Freddy Van Bogget, KBC, @frevabo
Vadim Vermeiren, Pozyx, @pozyxLabs
#Academy @startitkbc
De economie
De economie
Eigen inbreng
Bank
De ‘longtail’ economie
Eigen inbreng
Bootstrapping
FFF
Overheidssteun
Bank
Risicokapitaal
Crowdfunding
Eigen inbreng
Bootstrapping
FFF
Overheidssteun
Bank
Risicokapitaal
Crowdfunding
Mythe: met 1 € kan je een zaak starten
Eigen inbreng:
• Dit gaat over de financiële ruggengraat van je
onderneming
• Er zijn ’hygiënische normen’: met recht en reden!
Eigen Vermogen = kapitaal en reserves door
de ondernemer ter beschikking gesteld
Vreemd Vermogen = middelen door derden
ter beschikking gesteld
Vast Actief
Vlottend Actief
Vreemd
Vermogen
Eigen Vermogen
Solvabiliteit
•
• Financiële autonomie
• Mate van onafhankelijkheid schuldeisers
• Buffer voor ’zwaar weer’
Vast Actief
Vlottend Actief
Vreemd
Vermogen
Eigen Vermogen
Solvabiliteit
• Financiële autonomie
• Mate van afhankelijkheid schuldeisers
• Buffer voor ’zwaar weer’
Vast Actief
Vlottend Actief
Vreemd
Vermogen
Eigen Vermogen
Solvabiliteit
x%?
Vast Actief
Vlottend Actief
Vreemd
Vermogen
Eigen Vermogen
Solvabiliteit
30%
Vast Actief
Vlottend Actief
Vreemd
Vermogen
Eigen Vermogen
30%+ of -
>1j
<1j
Vast Actief
Vlottend Actief
Vreemd
Vermogen
Eigen Vermogen
Solvabiliteit
Eigen inbreng
Bootstrapping
FFF
Overheidssteun
Bank
Risicokapitaal
Crowdfunding
Bootstrapping
“Zo veel mogelijk trachten te
financieren met eigen
middelen en de kasstroom
(werkkapitaal) van de
onderneming”
+ zo behoud men controle
- meestal niet haalbaar
Bootstrapping
Doe zoveel mogelijk zelf: heel veel
kennis = online gedeeld
Zorg zo snel mogelijk voor verkoop:
• betalende klant is beste validatie
• genereert middelen
Bootstrapping
• Parttime job of andere inkomsten
• Loonbeperking
• Personeel of freelance
• Huur wat je kan huren
• Zeer zuinig investeren
• Uitgaven onder controle houden
• Niet noodzakelijke activa afstoten
Bootstrapping
Kies niet te snel voor de gemakkelijkste
weg!
Let op voor de valkuilen van het
aangroeiend klantenkrediet en de
toenemende voorraden!
• Hier zitten hopen geld
• Hier zit hoog risico op falen
Activabeheer!
Activabeheer: klantenvorderingen
Activabeheer:
klantenvorderingen
Beheer start voor afsluiten zaak!
• Check potentiële klanten
• Opletten voor illustere onbekenden
• Betalingsmodaliteiten worden onderhandeld
• Verkopers moeten regels kennen en toepassen
Ketting Offerte-Bestelbon-Factuur
Punctuele facturatie
Opvolging openstaande facturen
• Kort op de bal
• Incasseren
Betalingsregelingen
Activabeheer:
klantenvorderingen
Financiering
• Wat u niet hebt…
• Commercial Finance
• Leverancierskrediet
• Kortlopend bankkrediet
Negatieve energie heeft eenhoge prijs!
Activabeheer :
voorraden
• Voorraad kost (veel) geld!
• Wat u niet hebt…
• … moet u niet onder dak leggen
• … kan niet in de weg liggen
• Weet wat het kost!
• Orde in het magazijn
• Rotatie
• Vermijden manipulatie
• Top sellers
• Ijzeren voorraad
• Slow movers
Activabeheer :
voorraden
• Orde in de boeken
• Beleid leveranciers
• Afspraken
• Goesting!
• Afhankelijkheid?
• Afgestemde financiering
Eigen inbreng
Bootstrapping
FFF
Overheidssteun
Bank
Risicokapitaal
Crowdfunding
FFF: familie, frienden
en fans
Professioneel aanpakken
Degelijke informatie
Mede-aandeelhouder of
lening
Respect!
Winwinlening PMV
Eigen inbreng
Bootstrapping
FFF
Overheidssteun
Bank
Risicokapitaal
Crowdfunding
• Subsidies
• Andere vormen van overheidssteun:
- Advies- Fiscaal / parafiscaal- (Achtergestelde) Leningen- Kapitaaldeelnames- Garanties/Verzekeringen
Overheidssteun
InnovatiecentrumPeter Rutten2016
Vlaio subsidies
voor innovatie
&
Begeleiding van
aanvragers
Vlaio subsidies
voor innovatie
2015:
133 grote ondernemingen – € 96,2 M
327 kmo’s – € 58,3 M
Verschillende programma’s:
kmo specifiek voor kmo
O&O grotere budgetten
ICON als deel van consortium
Sprint go met kmo karakter
Baekeland doctoraat in bedrijf
IWT bedrijfssteun #projecten Steun Slaag%
KMO – project 159/209 26,9 mio€ 76%
KMO – HBS 60/76 2,2 mio€ 79%
Sprint 21/25 3,5 mio€ 84%
O&O (incl. ICON) 128/176 113,3 mio€ (72%)
Baekeland 24/47 5,7 mio€ 51%
IM 26/49 4,2 mio€ 53%
CICI 18/45 0,8 mio€ 40%
SBO 16/62 39,6 mio€ 26%
TBM 8/41 29,8 mio€ 20%
LA 12/24 8,8 mio€ 50%
TETRA 26/71 7,9 mio€ 37%
VIS 10/18 12,9 mio€ 56%
aanvragen van 2014
slaagkansen
Wie komt in aanmerking?
Alle innoverende bedrijven met (toekomstige) activiteiten in het Vlaams
gewest, die de resultaten kunnen toepassen (valoriseren) in
Vlaanderen.
Starters en spin-offs moeten pas beschikken over een
rechtspersoonlijkheid bij het ondertekenen van de overeenkomst.
Travel Pharma BVBA
Haalbaarheidsstudie geavanceerde webshop voor
reisapotheek
16.667,00
Van klein tot groot
Janssen Phamaceutica NV
BACE1 enzyme/substrate selectivity – does it matter
and can it be addressed
2.282.320,00
Wat komt in aanmerking?
Steun wordt gegeven aan bedrijven die projecten uitvoeren om nieuwe of
verbeterde producten, processen of diensten te ontwikkelen.
De activiteiten van gestructureerde kennisopbouw of de activiteiten die de
kennisopbouw rechtstreeks ondersteunen vormen de grondslag voor de
steun.
Appiness - SpotShop
Sioen – Seaweed biorefinery
Realo – Intelligente vastgoed schattingen
Lazer Sport – Fietshelmen
De Clippeleir – Spitmachine
Drix – Precisiebelichting van monumenten
Zeer uiteenlopende innovatieshttp://www.iwt.be/sites/default/files/publicaties/JV_2015_Bijlagen.pdf
Innovatie
Origineel
- Creatieve insteek
- Vernieuwend voor bedrijf én sector
Uitdagend
- Meer dan gewone engineering.
- Er moeten risico’s in zitten die door het project worden weggewerkt
Kennisopbouw
- De aanvrager capteert de opgedane kennis/ervaring
Valorisatie
Omzetperspectief
- Innovatie resulteert in economische groei!
- andere maatschappelijke doelstellingen zijn van minder belang
Tewerkstelling en investeringen
- Bij Vlaamse bedrijven: aanvrager, toeleveranciers, onderaannemers,…
Samenvatting criteria
werkingskosten
40.000 euro/VTE
IE
20.000€
facturen
(> € 8.500)personeelskosten
intern extern
# €# mm grote onderaanneming
grote kost
alleen voor KMO’s50% directe50% indirecte
welke kosten worden gesteund?
= totale begroting % daarvan = steunbedrag
flexibiliteit tijdens het uitvoeren
Hoe moet je het aanvragen?
Een aanvraag moet uitgewerkt worden volgens een vaste template,
beschikbaar via http://www.vlaio.be/maatregel/kmo-programma-
innovatiesteun-voor-kmos, en kan per e-mail opgestuurd worden naar
De aanvraag mag in het Nederlands of het Engels opgesteld worden en kan
op eender welk moment ingediend worden.
Gratis Betalend
Begeleiding is aangewezen
enz.
2-4 maanden
schrijven contractevaluatie
min. 2-3
weken
Tijdsverloop van de aanvraag
variabel
Waarom zou je het aanvragen
Om een innovatieproject te onderbouwen
en te helpen financieren
Slaagkansen zijn hoog
Vergroot credibiliteit naar investeerders
toe
KMO-HBS KMO project sprint O&O
definitie Voorstudie realisatie realisatie Realisatie
aanvrager KMO KMO deel van GO GO of KMO
duur 12mnd 24mnd 24mnd 24(36)mnd
min. budget 10k€ 50k€ 50k€ 100k€
steun% 50% MO:35%KO:45%samenw.+10%
25%samenw +10%
onderz: 50%ontw:25%MO: +10%KO: +20%samenw. +10%
max steun 25k€samenw. 50k€
250k€ 250k€ 3mio€
benchmark Vlaanderen Vlaanderen Vlaanderen internationaal
jurering schriftelijk mondeling mondeling schriftelijk
It’s all about the money…
Begeleiding
van aanvragers
Persoonlijke, kosteloze
begeleiding door een
innovatieadviseur
1. De subsidieaanvraag uitwerken
2. Aanvraagprocedure doorlopen
3. Uitvoering project en rapportering
1. De subsidieaanvraag uitwerken
aanzet
huiswerk
template
iteraties
checklist
intake gesprek
2. De aanvraagprocedure doorlopen
indienen
instructie-
gesprek
Opmerkingen capteren, aanvraag aanpassen
evaluatie-
gesprek
voorbereiden
3. Uitvoering en rapportering
halfjaarlijks
voortgangs-
verslag
nalezen + advies
uitvoering project
eindverslag
nalezen + advies
natraject
Aan de slag!
De gebruikers zullen iets nieuws zien,
ik geloof dat dit rendabel kan uitgebaat worden,
en heb de ambitie om te groeien als
onderneming (tewerkstelling).
checklist
Een prototype bestaat nog niet,
en het is niet evident om er een te bouwen.
Ik weet welke problemen ik moet oplossen,
en kan hiervoor een aanpak uitwerken.
De subsidie is interessant genoeg,
en ik kan voldoende eigen financiering vinden.
aanzet
huiswerk
aanzet
De gebruikers zullen iets nieuws zien
• Welk probleem los je op voor de klant?
• Met welk product, proces of dienst –
beschrijf zo concreet mogelijk!
• Wat is hier nieuw aan? Geef zelf de
argumenten!
• Welke alternatieven heeft de klant? Wie
zijn je concurrenten?
Ik geloof dat dit rendabel kan uitgebaat worden,
en heb de ambitie om te groeien als onderneming (tewerkstelling).
• Wie zijn je klanten?
• Hoe ga je die klanten bereiken?
• Wat is de waarde van de innovatie (€)?
• Hoe gaan de klanten jou betalen?
• Wat gaat het jou kosten om een klant te
werven en bedienen?
• Tewerkstelling?
• Hoe financier je de ontwikkeling?
Optionele workshops/advies
Value Proposition Design
Lean Business Model Canvas
Kennisnetwerk
Een prototype bestaat nog niet,
en het is niet evident om er een te bouwen.
• Waar vertrek je van?
• Waar wil je naar toe?
• Waar zitten de uitdagingen –
technologisch en economisch?
• Waarom kan dit niet met bestaande
kennis opgelost worden?
Ik weet welke problemen ik moet oplossen,
en kan hiervoor een aanpak uitwerken.
• Welke taken moeten er uitgevoerd
worden?
• Wie gaat de taken uitvoeren, en hoe
lang zal dit duren?
• Welke competenties heb je in huis?
• Welke expertise ga je inkopen?
• Hoe beoordeel je het resultaat van
het onderzoek? Hoe kan je dit
objectief meten?
InnovatiecentrumPeter Rutten2016
Vlaio subsidies
voor innovatie
&
Ondersteuning
van aanvragen
PMV
FINANCIERINGEN PMV
STARTERS
PMVEls Lamberts
PMV Venture Capital
PMV stimuleert innovatie en ondernemerschap in Vlaanderen
miljard euro activa onder beheer1.05
miljoen euro geinvesteerd in 2015201
miljoen euro ‘exited’ in 2015118
werknemers120+
Financiering voor ondernemers
Investeringen in infrastructuuren vastgoed
aandeelhouder = Vlaams Gewest1
PMV Venture Capital
Ruim aanbod aan financieringsoplossingen voor bedrijven
PMV Kapitaal
PMV Leningen
PMV Waarborgen
ARKimedes
Bankfinanciering mogelijk maken met een PMV-waarborg
Leningen voor de start, overname of groei van een onderneming
Investeringen in fondsen met diverse focusgebieden
Equity en quasi-equity participaties tot 20 miljoen euro
PMV Kapitaal
Creating Value for all Stakeholders by
Building Sustainable Companies
PMV Venture Capital
PMV Venture Capital
Investeringsproces
Eerste
ContactVooranalyse
Detail
AnalyseTerm Sheet
Due
DiligenceClosing Follow-up Exit
Investerings
comité
3 – 9 months
Investeringsproces
focus op innovatie en technologie (idee & IP)
kapitaal participatie en/of achtergestelde lening
investering ≠ subsidie (marktconform rendement)
bedrag van 500.000 euro tot 20.000.000 euro
minderheidsaandeelhouder, co-financiering
onderbouwd business plan
Management team
investeringshorizon: tot 8 jaar en meer
Sector Focus Voorwaarden
Investment team: Lead, co-lead, legal, director
PMV Venture Capital
Waarom PMV ?
one-stop-shop (kapitaal, leningen, waarborgen)
geduldige investeerder, lang(ere) termijn investeringshorizon
meerwaarde zowel financieel als maatschappelijk
team expertise
actieve aandeelhouder, hands-on
partner & coach (samen bouwen aan de toekomst)
PMV Venture Capital
Selectie Portfolio and Exits
Exits
PMV Venture Capital
Our ambassadors
“Launching Biocartis would have been much more difficult without PMV”
Rudi Pauwels, Biocartis
“If it wasn’t for PMV, Clear2Pay would not have existed”Jurgen Ingels, Clear2Pay
“PMV is open for innovation, as long as it is backed by a solid plan”
Benjamin Rieder, Bubble Post
“PMV’s financing facilitated our international expansion”Christian Jebsen, Kebony
PMV Leningen
- Participatiefonds Vlaanderen- Corporate loans
PMV Venture Capital
PMV Venture Capital
Achtergestelde leningen via Participatiefonds Vlaanderen (PFV)
Startlening+
KMO-Cofinanciering
Winwinlening
Leningen verstrekt door particulieren uit privé-vermogenBedrag: max. 50.000 euro per particulier en max. 200.000 euro per kredietnemerFiscaal voordeel en een waarborg voor kredietgeverAanvraag via www.winwinlening.be
Bedrag: maximum 350.000 euro (maximum 50% van de investeringsbehoefte)Doelgroep: starters en niet-starters & KMO’sIntrestvoet: IRS-interest + 0,53% (with minimum of 3%), looptijd: 3-10 jaar
Bedrag: maximum 100.000 euroDoelgroep: starters (maximum 4 jaar actief)Intrestvoet: 3%, looptijd: 3-10 jaar
PMV Venture Capital
Winwinlening
3,12 8,96 8,13 9,65 8,2324,24 36,07 46,57 53,48 48,20
123
337 308 370 331
851
1314
1669
1944
1908
0
500
1000
1500
2000
2500
0
10
20
30
40
50
60
2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
(in miljoenen €)
Bedrag Aantal
PMV Venture Capital
PMV Corporate loans
Voor wie?
Voor wat?
VoorwaardenBedrag: 350.000 - 5.000.000 euroAchtergesteld of niet – achtergesteldLooptijd: 5 – 10 jaar
Versterking van de financiële slagkracht (b.v. herfinancieringen, werkkapitaal, …)Groeifinanciering (b.v. overnames, internationalisatie, …)Co-financiering van overnames (b.v. MBO, MBI, familiale overdracht)
Doelgroep: KMOs en grote ondernemingenPositieve cash flows / EBITDA
PMV Waarborgen
PMV Venture Capital
PMV Venture Capital
PMV Waarborgen
Voor wie ?
< 1.500.000 euro(Waarborgbeheer)
> 1.500.000 euro(Gigarant)
Max. 80% van het kredietbedragOnderliggende financiering moet bijdragen tot het economisch weefsel in VlaanderenPremie: marktconform (in functie van rating)
Max. 75% van het kredietbedragRelatie bank – kredietnemerEénmalige premie: waarborgebedrag x looptijd waarborg x 0,5%
Ondernemingen die onvoldoende waarborgen kunnen bieden voor bankleningKansrijke projecten en investeringenGeen bevrijdend karakter !
PMV Venture Capital
PMV Waarborgen: mechanisme afroep
Onderneming Bank1. Opzeggingsbrief
2. Aanvraag
uitbetaling
waarborg
3. Storting tussenkomst à
rato van het gevraagde
percentage bij aanmelding
PMV Venture Capital
10
0
PMV Waarborgen: mechanisme afroep
Onderneming Bank
1. Uitwinning andere
waarborgen
2. Opbrengst waarborgen
3. Pro rata
doorstorting
opbrengst
waarborgen
Contact
Els [email protected]: +32 2 229 52 30
PMV nvOude Graanmarkt 631000 Brussels+32 2 229 52 [email protected]
Tax Shelter voor startups
natuurlijke personen aanmoedigen om
te investeren in startende
ondernemingen via:
- directe investeringen,
- investeringen via een door de FSMA
erkend crowdfunding platform,
- investering in een starterfonds
Eigen inbreng
Bootstrapping
FFF
Overheidssteun
Bank
Risicokapitaal
Crowdfunding
• Exploitatiecyclus:
- kaskrediet- vaste voorschotten- commercial finance- kasplannings- en voorafbetalingskredieten
• Investeringen:
- investeringskrediet- leasing
Mythe: banken zijn veel te moeilijk
• Spaarders ↔ Intermediëren ↔ Kredietnemers
• Zij werken dus met geld van anderen!
Risico’s beheren (krediet, liquiditeit, markt, operationeel)
Kapitaal & liquiditeit buffers
Bazel regelgeving
Waarom bestaan banken?
Mythe: banken lopen geen risico’s
• Vertrouwen in het risico = krediet
• Vertrouwen ontstaat beredeneerd
• Vertrouwen begint met informatie-evenwicht
• Telling is selling!
Mythe: banken zijn alleen geïnteresseerd in
waarborgen
• De harde waarheid: “Banken zijn vooral
geïnteresseerd in jou!”
• Wat willen bankiers, en geldschieters in het
algemeen over jou te weten komen?
Wie ben ik?
• voorgeschiedenis en kwalificaties
• sector en activiteit
• klanten
• leveranciers
• concurrenten
• organisatie
• externe steun
• financiën
Wat ga ik doen met het geld?
• maak het begrijpelijk
• WAAROM?
• besef je voorsprong …
• … dus investeer in je verhaal
Waarom is mijn plan OK?
• kader ruim
• neem gesprekspartner mee
• creëer inzicht en begrip …
• … bouw vertrouwen op
Terugbetalen?
Onderbouw:
• Investeringsplan: hoeveel heb je nodig?
• Financieringsplan: hoe ga je dat betalen?
Toon terugbetalingscapaciteit aan:
• Omzetprognose | variabele kosten | brutomarge
• Vaste kosten
• Break-even analyse
• Kasplan
• Resultaat
Waarborgen?
• Veiligheid
• Denk er zelf vooraf over na
• Begin er zelf over
• Mogelijkheden - denk aan ’Tweede Waarborg-regeling
van PMV’
Met andere woorden:
maak een ondernemingsplan
Ondernemingsplan
• Goede investering
• Multifunctioneel
• In de eerste plaats: voor jezelf
• Opportuniteiten
• Valkuilen
• Zoek hulp
• Laat je uitdagen, verdraag kritiek
• Begin er op tijd aan
• Hou het up to date
Academy
Eigen inbreng
Bootstrapping
FFF
Overheidssteun
Bank
Risicokapitaal
Crowdfunding
• Doel voor je onderneming / startup: je onderneming
helpen om de volgende stap te zetten (eerste
marktintroductie, nieuwe producten, overnames,
(internationale) groei, ...)
• Doel voor de investeerder: meerwaarde realiseren op
zijn investering
Risicokapitaal - doel
Risicokapitaal - vormen
• Incubators / accelerators (privé of publiek): typisch
relatief kleine bedragen (15-50 kEUR)
• Business Angels (privé-individuen): bedragen
tussen 20 en 150 kEUR. Smart Money, met
keerzijde…
• Venture Capital (privé of publiek), afhankelijk van
fonds: bedragen tussen 250 kEUR en 2-5 mEUR
Investeringsproces (1/2)
1. Zorg voor een goede
voorbereiding (sterke pitch /
slidedeck, business plan,
financieel plan). Toekomstvisie
is belangrijk!
2. Selecteer investeerders die je
wil benaderen, op basis van hun
scope en investeringsportfolio
3. Benader die investeerders, bij
voorkeur met een introductie
Investeringsproces (2/2)
4. Stel je bedrijf voor (pitch + visie)
5. Indien interesse: licht volledig
business en financieel plan toe
(voor je het hen volledig
toestuurt)
6. Due diligence start (hou opties
open!)
7. Werk richting een term sheet
8. Contracting
Mythe: investeerders zoeken naar ‘veilige’
investeringen
• Risicokapitaalinvesteerders zoeken naar schaalbaarheid:
hoe kan ik mijn geld 5, 10, 20 of meer keer
terugverdienen?
• Voor elk type investeerder liggen de criteria anders
• BA’s hopen op een exit na 7-10 jaar, VC’s na 3-5 jaar
Mythe: investeerders staan in de rij te wachten
• Investeerders zien tientallen, zoniet honderden
dossiers per jaar en investeren in slechts enkele: zéér
selectief!
• Zorg dus voor een goede match met waar zij naar op
zoek zijn (anders tijdverlies)
• Investeerders doen een grondige ‘due diligence’. Alles
samen duurt een volledig proces (eerste contact tot
geld op de rekening) minstens 6-9 maanden!
Mythe: risicokapitaal is nodig voor elk
groeibedrijf
• Denk zorgvuldig na over welke vorm van financiering
je nodig hebt
• Risicokapitaal is slechts in bepaalde gevallen nuttig
• Risicokapitaal is een dure vorm van financiering. Het
goedkoopst is geld van klanten, leveranciers of de
bank!
Mythe: investeerders denken enkel aan hun
geld
• Investeerders hebben er alle belang bij hun
portfoliobedrijven te ondersteunen en adviseren
• Kijken naar hun portfolio om te kijken waar ze ervaring
en netwerk in hebben
• Praat met andere ondernemers die door een
investeerder gefund zijn over zijn/haar ervaringen
Mythe: risicokapitaal is een garantie op succes
• In een typisch investeringsfonds is 70-80% (!) van de
investeringen verlieslatend. Slechts 10-20% zorgt voor
de winst
• Facebook zorgde op haar eentje voor 35% van alle VC
inkomsten uit exits in de VS in 2012
Mythe: investeerders praten niet met elkaar
over ‘leads’
• Investeerders ‘syndiceren’ vaak deals en praten dus
met elkaar over potentiële dossiers
• Professionele communicatie over andere investeerders
is dus vereist!
• Introducties helpen je slaagkansen te vergroten
Mythe: elke investeerder is even interessant
• Investeerders hebben meestal een focus (sector,
investeringsfase, ...) en dus specifieke ervaring en een
netwerk.
• Je onderneming is slechts op bepaalde momenten
interessant voor bepaalde investeerders.
• Maak je huiswerk grondig! Zorg dat je tijdig op hun
radar geraakt, maar ook niet te vroeg of te laat.
Mythe: investeerders investeren in technologie /
producten
• It’s a people’s business! Liever investeren in een A-
team met een B-idee dan omgekeerd!
• Zeker jonge start-ups moeten vaak pivoteren. Dan
beter een goed team hebben dan een eerste ’perfect’
idee (dat allicht toch bijgestuurd wordt)
Mythe: met 1 goede investeerder zit je gebeiteld
• Een onderneming succesvol maken is een marathon,
geen sprint
• Je hebt verschillende investeerders nodig die elkaar
aflossen
• Zeker voor groeibedrijven (‘gazelles’) is geld zoeken
een (bijna) permanente bezigheid
Het landschap van risicokapitaalverschaffers
• Brochure Agentschap Innoveren & Ondernemen
“Overzicht van de risicokapitaalverschaffers in
Vlaanderen”
• BVA (Belgian Venture Capital & Private Equity
Association)
• BAN Vlaanderen
Informatie?
Incubators / Accelerators
*
* Flexibele kredietvormen, geen equity
Business Angels & Venture Capital
... and many more
als investeerder
• iStart incubatieprogramma met o.a.
• Zaaikapitaal
• (50 kEUR, in bepaalde gevallen tot 100 kEUR)
• Uitgebreid pakket aan coaching en begeleiding (o.a. Workshops met 1-on-1 natraject, dedicated coach, EiR)
• Huisvesting, softwardeals, extra’s van ‘corporates’, ...
• Toegang tot (bijna) alle (ICT gerelateerde) research expertise aan Vlaamse kennisinstellignen
• Beperkingen
• Enkel ICT / digitale media start-ups
• Minimaal proof-of-concept nodig
• Geen verloning ondernemers
Eigen inbreng
Bootstrapping
FFF
Overheidssteun
Bank
Risicokapitaal
Crowdfunding
Crowdfunding?
• Risico-financiering verwerven via een grote groep
kleine financiers
• startend in uw eigen (social) netwerk
• voor de financiering van een project of onderneming
• via een online campagne
• met vooraf bepaald doelbedrag en deadline
Mythe: iedereen kent crowdfunding
• Crowd watte?
• Crowdfunding is nog steeds weinig gekend in
Vlaanderen
• Vlamingen zijn terughoudend
• In 2016 slechts ca 6 mEUR in België
• Onbekend is onbemind!
Mythe: crowdfunding is Kickstarter
4 vormen
donaties rewards leningen aandelen
Crowdfunding vlag dekt veel!
Voorverkoop
‘Pretailing’
donaties rewards leningen aandelen
Niet financiële return Financiële return
filantropie Equity CFP-to-B lening
P-to-P lening
sociale lening
obligatielening
hybride
Convertible note
Equity linked note
Achtergestelde lening
Omzet- of winstdeling
…
crowdfinance
Donaties
Rewards
LeningYoghurt Barn: start nieuwe vestiging Amsterdam
170
Member of the KBC groupAandelen
Mythe: it’s about “the crowd”
• Geen naamloze menigte
• It’s about ‘YOUR’ crowd, of een ‘specifieke’ crowd
• Welbepaalde community
• ‘Deel uitmaken van’
• Betrokkenheid
Mythe: it’s about “funding”
• ideale Lakmoesproef
• marktonderzoek bij doelgroep
• co-creatie business plan en product
• pré-marketing
• klanten werven
• een deeltje van je financiering (of omzet)
Mythe: crowdfunding is een gemakkelijke
manier van financiering
• Pré-crowdfunding campagne / voorbereiding:
vergelijkbare projecten, pitch: waarom!, stakeholders,
beloningen, communicatie, marketing, doelstellingen,
kosten, kanalen, juridisch,…
• Campagne voeren: on- en offline, growthhacking!,
communicatie updates, Q&A,…
• Na de campagne: community management, open
communicatie, ‘investor relations’, beloftes nakomen
cf of eigen platform
Mythe: crowdfunding is er voor elke
ondernemer
• Niet voor iedereen
• Bepaalde niches: creatieve projecten, 3 Ps,…
• Sociaal-maatschappelijke projecten
• Risicovolle (innovatieve) projecten en startups
• Ondernemingen met een grote achterban
• Vooral B2C, maar ook B2B
Tijd voor project break-even
Equity
Rewards
Mythe: crowdfunding is goedkope financiering
• Commissies platform: registratie, succes fee,
transactiekosten
• Juridische en fiscale aspecten!
• Protectie IP?
• Kost PR
• Kost toekomstige beloningen (verzending!)
• Time is money!
Het landschap van crowdfunding
Platformen & Plugins
…
Member of the KBC group
Member of the KBC group
Member of the KBC group
Member of the KBC group
Type of instruments if Project is NV
Project
NV
Bond
Convertible
Bond
Equity
crowd
crowd
• Crowd invests in bonds issued by NV
• Crowd invests in a cvba which in turn
invests in conv bond or equity in NV
• Preferred dividend or remuneration
• Board composed of NV board
members
• Crowd can do follow-on investments
• Very limited PoA internal cvba
• Extended PoA versus NV (SHA)
• Bolero platform could be used for dividend
/ intrest payments
• Private Placement is separate from crowd,
but preferably same conditions
Private
placementSPV cvba
Member of the KBC group
Member of the KBC group
• Website Agentschap Innovatie & Ondernemen
• ECN (European Crowdfunding Network)
• Douw&Koren
• www
Informatie?
FINMIX
Iets voor
u?KBC START-IT
1 december 2016
AGENTSCHAPINNOVEREN & ONDERNEMEN
AGENTSCHAPINNOVEREN & ONDERNEMEN
Corporate Presentatie
inspiratie
informatie
ondersteuning
www.vlaio.be
Hoe financier ik mijn innovatief
idee?
subsidies aandelen
leningen
www.subsidiedatabank.
be
Financieringskanalen bij de uitbouw van een
ondernemingFinancieringswijze Overheidsstimulans
Eigen Inbreng notionele intrestaftrek
Friends, Family & Fans PMV/Z : Winwinlening
Tax shelter voor startende ondernemingen
ondernemingen
Crowdfunding
Tax shelter voor startende ondernemingen
ondernemingen
Vrijstelling roerende voorheffing op
voorheffing op intresten van leningen
leningen
Banken
PMV/Z: Startlening+ en KMO-
cofinanciering
PMV-Bedrijfsleningen
Vlaamse Kredietbemiddelaar
PMV/Z: Waarborgregeling tot € 1,5 mln
EIB investeringskredieten
Financieringskanalen bij de uitbouw van een
onderneming
Financieringswijze Overheidsstimulans
Risicokapitaal
BAN Vlaanderen + KMO-
cofinanciering
tax shelter voor startende
ondernemingen
PMV risicokapitaal
PMV: Arkimedes
LRM
Wat is FINMIX?
Wat?
- Panel van financieringsexperten
- Experten geven advies:
Advies haalbaarheid
Advies financiering
- Ondernemer op zoek naar alternatieve
financiering:
Bankfinanciering onzeker en bankfinanciering
alleen onmogelijk:
Uitgestelde omzet omwille van het
technologisch en/of innovatief karakter
Grote behoefte aan werkkapitaal om versnelde
groei te financieren
Eigen vermogen en waarborgen ontoereikend/te
laag t.o.v. kapitaalsbehoefte
Voor wie FINMIX?
- Type ondernemer
Kandidaat-starters
Starters
Groeiers
Overnemers
- Ondernemingsvorm
Eenmanszaak
Vennootschap
- Sector
Geen sectorale beperkingen
uitz. landbouw
vzw uitgesloten
- Vestigingsvoorwaarde
Maatschappelijke zetel in Vlaanderen
Bankfinanciering onzeker en alleen onmogelijk
Minimale financieringsbehoefte > 50.000 €
Nood aan mix van financieringsinstrumenten
Openstaan voor risicokapitaal
Realistisch en goed onderbouwd businessplan &
financieel plan
- Indien niet weerhouden voor FINMIX: verdere opvolging door
accountmanager financiering van Agentschap Innoveren en
Ondernemen
Criteria om dossier te weerhouden
voor FINMIX:
Stappenplan FINMIX
Behandelingdossier
Experten-panel
Nazorg
2 4 5
Geen doorstroming: advies bij Agentschap Innoveren & Ondernemen (VLAIO)
Doorstroming: expertenpanel
-> stap
►Terugkoppeling evaluatie- & subsidieverslag
►Opvolgen ondernemer
Opvolging►Bank►BAN Vlaanderen►Risicokapitaalverschaffer►PMV en PMV/Z►Crowdfundingplatform►Innovatiecentrum►Unizo/Voka►Consultant risicokapitaal►VLAIO
►Maandelijks ►Gent/Leuven
►20 min. presentatie►30 min. discussie
experten►10 min. intern overleg
Experten
Frequentie
Verloop presentatie
Evaluatieformulier
Aanmelding
1
3
Finaliseren ond.plan & presentatie
3
Aanmeldings-formulierinvullen op www.finmix.be
Uploaden businessplan
Aanreiken van diverse hulpmiddelen: vb.► Leidraad voor het
opstellen van een ondernemingsplan
►McKinsey & Co: Hoe stel ik mijn ondernemingsplan op
►Canvas Osterwalder
►Checklist presentatie
Belangrijke onderdelen businessplan
- Wat is het probleem?
- Welke oplossing kun je aanreiken?
- Is de oplossing uniek – beschermd?
- Hoe ziet de markt er uit (grootte, waardeketen,
concurrentie,…)?
- Wat is je concurrentieel voordeel?
- Wat is je go-to-market strategie?
- Team
- Financieel plan
(balans, resultatenrekening, kasplan)
Experten panelsessie
► kosteloos
► één panelsessie per maand
► Gent - Leuven
PMV
BAN
Vlaanderen
Innovatiecentr
um
Participatief
onds
Vlaanderen
AIO
Privaat
risico-
kapitaalfonds
Bank
Unizo/Voka
Ondernemer
Consultant
risicokapitaa
l
Experten panelsessie
Crowdfunding
platform
Waarom deelnemen aan FINMIX?
- Analyse businessplan
- Experten:
Kritische blik door experten
Financieringsadvies
- Aftoetsen van de potentiële
overheidsmaatregelen
efficiëntere zoektocht naar
financiering
► FINMIX Internationaal – met Flanders Investment & Trade
► Expertenpanels voor bedrijven op zoek naar financiering voor internationale projecten
exporteren van goederen
oprichten van buitenlandse vestiging
opstarten van project in het buitenland
► FINMIX ICT – met iMinds
► FINMIX light: creatieve sector – met FDC
► Vanaf 2017: samenwerking met door AIO gesubsidieerde projecten: E&Y, Netwerk Ondernemen, Sirris en Voka
Andere FINMIX panels
Expertenpanel data 2016
• 8 december – Gent FINMIX ICT
• 15 december - Leuven
- max. 4 dossiers per sessie
- indien veel instroom: extra sessie
- 2 x deelnemen is mogelijk
Expertenpanel data 2017
• 26 januari– Gent
• 16 februari– Leuven
• 16 maart – Gent
• 20 april – Leuven
• 11 mei – Gent
• 8 juni – Leuven
• 6 juli – Gent
• 14 september – Leuven
• 12 oktober – Gent
• 9 november – Leuven
• 7 december – Gent
Raadpleeg onze brochures:
http://www.vlaio.be/content/overzicht-van-de-
risicokapitaalverschaffers-vlaanderen
http://www.vlaio.be/content/u-zoekt-financiering
Interesse in FINMIX? Neem contact op:
www.finmix.be
T 0800 20 555
Bie Boudolf
T 09 267 40 11
Iris Detavernier
T 050 32 50 21
Eigen inbreng
Bootstrapping
FFF
Overheidssteun
Bank
Risicokapitaal
Crowdfunding
Betalende klanten?!?!
The customer funded
business
• Focus op sales ipv VC
funding
• 5 business modellen met
relatief lage opzet kost
• Klant betaalt alvorens product
en/of service geleverd wordt
• Vb: Dell, Microsoft,…
• Ook voor tech startups, maar
niet voor elke business
CONCLUSIE
• Financieren draait om vertrouwen: neem jezelf, je business en dus ook je ondernemingsplan serieus
• Een plan maken vraagt ‘regie’...
• …en een netwerk van sparring partners
• Binnen de financieringsmix is eigen inbreng een ’must’
• Ondernemingsplan stem je af op de beoogde financiers:
Bank: focus op terugbetalingscapaciteit en gezonde financiële structuur
Risicokapitaalverschaffer: focus op schaalbaarheid en exit
Overheid: focus op de regels over mogelijkheden tot tussenkomst
Crowdfunding: focus op aantrekkelijkheid en betrokkenheid
FFF: focus op je droom en hun geloof in jou; diep respect!
Hoe ziet u financieringsmix er uit?
