Startersatlas 2017 BE · De vinger aan de pols voor 2017: ... startersrecord van het gouden jaar...

1 Startersatlas 2017

STARTERSATLAS 2017

© S

hutt

erst

ock

Startersatlas 2017 BE.indd 1 16-05-17 13:55

2Startersatlas 2017

Uitgave van UNIZO vzw, Graydon Belgium nv en UCM

RedactieRobin Deman (Adviseur Economie & Onderzoek UNIZO-Studiedienst)Charlie Tchinda (Economiste-Statisticien UCM Studiedienst) Eric Van den Broele (Senior Manager Research & Development Graydon Belgium nv)

Begeleidingscomité en databronnenPeter Thijs (Programmatie Graydon Belgium nv)Aimé Le Roy (Research & Development Graydon Belgium nv)Johan Bortier (Directeur UNIZO-Studiedienst)Eric Van den Broele (Senior Manager Research & Development Graydon Belgium nv) Clarisse Ramakers (Directeur UCM - Service d’Etudes)

Overname en gebruik van dit onderzoek wordt aangemoedigd mits bronvermelding “UNIZO – Graydon Belgium – UCM”. Deze brochure is louter ter informatie opgesteld. De gegevens zijn ontwikkeld op basis van de Graydon-databanken. De verwerking ervan gebeurde door de studiediensten van UNIZO en UCM. Uitgevers, informatieverstrekker noch auteurs kunnen aansprakelijk gesteld worden voor mogelijke onnauwkeurigheden. De uiteindelijke interpretatie van de gegevens is voor rekening van de lezer.

Colofon



Contact

UNIZO-Studiedienst www.unizo.be Willebroekkaai 37, 1000 Brussel Tel: 02 212 25 31 Fax: 02 230 93 54 [email protected]

UCM Service d’Etudes www.ucm.be Chaussée de Marche 637, 5100 WierdeTel: 081 486 287Fax: 081 486 [email protected]

Graydon Belgium nv www.graydon.be Uitbreidingstraat 84-b1 Tel: 03 280 88 55 Fax: 03 280 88 [email protected]

© Shutterstock


4Startersatlas 2017

© Shutterstock

The lean startup method is not about cost, it is about speed.



Voorwoord door Karel Van Eetvelt en Arnaud Deplae 7

Enkele voorbeschouwingen door Eric Van den Broele 8

Werkwijze 11

Stijging van het aantal starters met 8,73% 13

Recordaantal starters in alle gewesten 14

Zwaartepunt startersactiviteiten ligt in Vlaanderen 15

Stijgende startersdichtheid in alle gewesten 16

Vlaamse startersdichtheid hoogst in Antwerpen 17

Meeste starters in Antwerpen 18

Procentuele stijging aantal starters meest uitgesproken in Limburg 20

Eenmanszaak en BVBA belangrijkste rechtsvorm 21

Meer startende vennootschappen dan eenmanszaken 23

Meeste starters in de dienstensector en vrije beroepen 24

Top 25 van de meest voorkomende startersactiviteiten:

adviesbureaus op gebied van bedrijfsbeheer op nummer 1 28

Status quo in aandeel mannen versus vrouwen die eenmanszaak starten 30

Twee op drie starters overleeft de eerste vijf jaar 31

Vlaams- en Waals-Brabant hebben hoogste overlevingsgraad 32

Vrije beroepen hebben hoogste overlevingsgraad, horecasector het laagst 33

10% van de starters in 2016 stelt personeel tewerk 35

De financiële gezondheid van starters na 5 jaar 37

De financiële gezondheid na 5 jaar van enerzijds eenmanszaken

en anderzijds vennootschappen 40

Nettogroei van het ondernemerslandschap 42

Nettogroei federaal en regionaal 43

Nettogroei naar sector 43

Top 25 van de activiteiten met sterkste nettogroei: ambulante

revalidatieactiviteiten op nummer 1 49

• Federaal 49

• Vlaams gewest 50

• Brussels gewest 51

• Waals gewest 52

Graydon Index van de Nieuw Opgerichte Ondernemingen

en Stopzettingen (GINOO-S) 53

De vinger aan de pols voor 2017:

• Starters in het eerste kwartaal als eerste graadmeter 58

• Aantal starters in eerste kwartaal 2017 stijgt in Vlaanderen en Wallonië 59

• Hoogste stijging aantal starters in eerste kwartaal 2017 in Henegouwen 61

Overzicht tabellen 62

Overzicht grafieken 63

Inhoud


6Startersatlas 2017

© Shutterstock



Goed nieuws uit startersland. Het aantal ondernemers dat er durft voor te gaan, is in 2016 andermaal – fenomenaal zelfs - gestegen, na het vorige grand cru jaar, 2015, waarin het startersrecord van het gouden jaar 2011 eindelijk werd verpulverd. In 2016 schoten welgeteld 89.777 ondernemers uit de startblokken. Dat zijn er maar liefst 7.206 meer dan vorig jaar. En zelfs 8.557 meer dan in het referentiejaar 2011, vlak voor de crisis. Daarmee is duidelijk een nieuwe trend gezet. Ondernemen is meer dan ooit hip, dankzij een verbeterd imago van ondernemerschap in het algemeen en een sterk wijzigende tijdsgeest anderzijds. Steeds meer mensen willen en durven hun eigen lot in handen nemen. Een belangrijke opsteker voor onze economie, die meer dan ooit ondernemende mensen nodig heeft.

Het – toenemend – aantal starters is een goeie graadmeter voor de algemene stemming en het vertrouwen in de toekomst bij de ondernemers. Meer starters betekent meer optimisme, opnieuw meer vertrouwen in de toekomst. De crisissfeer klaart duidelijk op. En die opklaring wordt op haar beurt opnieuw versterkt door

die vele nieuwe ondernemers, die zich volop smijten en investeren in onze economie. Het cumulatoreffect doet hier zijn werk. Wat neerkomt op meer welvaart, meer jobs, meer aanbod, meer leven in de brouwerij. De groeiende trend manifesteert zich trouwens in alle provincies. En in alle sectoren. Behalve in de horeca. Medische vrije beroepers nemen, net als vorig jaar, het grootst aantal starters voor hun rekening, samen met de zakelijke dienstverleners. Eén op tien starters neemt al meteen personeel in dienst. Al die andere creëren op zijn minst al hun eigen job.

Ondanks al dit goede nieuws is dit niet het moment om achterover te leunen, niet voor de bevoegde overheden, maar evenmin voor ons. Ondernemers vormen nog altijd een (te) kleine minderheid in onze samenleving. Er lopen nog teveel mensen rond met ondernemersdromen die ze nooit kunnen of durven realiseren. We moeten hen meer vertrouwen geven in plaats van hen schrik aan te jagen. We moeten hen een vlottere toegang tot de nodige financiering geven, hen bevrijden van overdreven rompslomp. We moeten… Er is nog heel veel werk aan de winkel. Maar we zijn goed op weg. En we doen volop voort.

Vanuit de UNIZO Startersservice proberen we kersverse ondernemers bij te staan met advies, persoonlijke begeleiding, haalbaarheidsstudies, workshops en opleidingen. Neem een kijkje op www.startersservice.be en ontdek wat wij voor starters kunnen doen. Ook UCM is aanwezig in elke levensfase van de ondernemer, bij de start, tijdens de groei, tot aan de overdracht. Een essentiële begeleiding naar succes.

Maak kennis met onze experts via www.ucm.be/entreprendre.

Voorwoord door Karel Van Eetvelt en Arnaud Deplae

Een grand cru startersjaar

Karel Van Eetvelt UNIZO – Gedelegeerd Bestuurder [email protected]

Arnaud Depla UCM – Secrétaire Générale [email protected]


8Startersatlas 2017

Voor het Belgische bedrijvenlandschap blijkt 2016 een goed jaar te zijn. Nooit eerder kende het land zo veel nieuwe bedrijven. Met 89.777 stuks in 2016 betekent dat ten opzichte van 2015 een stijging met maar liefst +8,73%: de hoogste aanwas sedert 2010. Bovendien: de duidelijke aanwas is een zaak van de drie gewesten, zij het met stip binnen het Vlaamse. We zien ook dat, na vier schrikbarende jaren, het aandeel van het aantal nieuwe vennootschappen –we meten met +15,17% de belangrijkste toename van de afgelopen 10 jaar- in het totale starterslandschap opnieuw wat stijgt.

In die zin betekent 2016 een kentering. Meer dan ooit maken mensen de aanzet tot het ontwikkelen van een eigen zaak. Meer dan ook wordt, zo kan men vermoeden, potentie voor de toekomst gecreëerd. Niet alleen organiseren de nieuwe bedrijfsleiders hun eigen werkgelegenheid, bovendien ligt hier ook het embryo voor nieuwe groeikansen, nieuwe werkgelegenheid, ...

Dit belet niet dat we best een aantal evoluties nauwlettend opvolgen. Zo is er de exponentiële groei van het aantal nieuw opgerichte bedrijven met zetel in het buitenland. Zaken dus die hun feitelijke activiteit hier uitoefenen maar waarvan de administratieve zetel, en dus het beslissingscentrum, van bij den beginne wordt uitgevlagd. Na een vrij sterke toename in de jaren 2013 en 2014 –vooral een gevolg van het invoeren van de liquidatiebonus- en een iets minder aantal in 2015, zien we in 2016 een ongekend aantal nieuwe vennootschappen met die kenmerken opgericht: met maar liefst 5.092 (of 2.048 méér dan in 2015) entiteiten1 spreken we hier over een toename van +67,28%. Niet onbelangrijk gezien de spectaculaire toename van het aantal Belgische starters, de 8,73% stijging die we in de eerste alinea vaststelden, voor 28,4% van de gevallen –bijna één derde- verklaard wordt door de toename van het aantal startende bedrijven met zetel in het buitenland. Niet onbelangrijk ook omdat daar waar in 2006 slechts 2,33% van de starters voor een zetel in het buitenland kozen terwijl dit in 2016 5,67% blijkt te zijn.

Enkele voorbeschouwingen door Eric Van den Broele

Starters en starters...

1. Verder in deze studie worden in onder meer tabel 2, 3, 6 en 7 de bedrijven met zetel in buitenland samengevoegd met die bedrijven zonder gekend adres (totaal 5.537). In tabel 8 en grafiek 4 vindt u de vennootschappen met adres in het buitenland.

Eric Van den Broele Graydon Belgium nv - Senior Manager Research & [email protected]



Het is zeer de vraag of de op stapel staande fundamentele hervorming van de vennootschapswet deze evolutie een halt kan toeroepen. Immers: zonder twijfel zal het verlaten van de kapitaalvereiste voor besloten vennootschappen meer buitenlanders doen overwegen een zaak in ons land op te starten. De omgekeerde beweging lijkt mij eerder het gevolg van fiscale en administratieve overwegingen…

Zo ook de vaststelling dat Brussel –uiteraard omwille van het hoofdstedelijk effect- de grootste startersdichtheid kent, maar vooral de vaststelling dat daar waar het percentage ‘aandeel in starters’ voor 10 jaar in Vlaanderen gelijke tred hield met het aandeel in de totale bevolking (toen beide ongeveer 57%) het aandeel van het aantal Vlaamse starters de afgelopen jaren geleidelijk is afgegleden… en het Gewest nu zweeft rond de 55%. Verder zien we dat, op het Hoofdstedelijk gewest na, de grootste startersdichtheid te vinden is in de nochtans niet uitgesproken stedelijke provincie Waals-Brabant. Een provincie die zich hoe dan ook kenmerkt door de op enkele industrieterreinen geconcentreerde vestiging en ontwikkeling van heel wat innoverende en high-tech initiatieven…

Mogen we ook vragen hebben over de activiteiten van die nieuwe ondernemingen? Zo bijvoorbeeld zien we het grootste aantal starters (9.010) binnen het domein van de medische beroepen. Ongetwijfeld een gevolg van de sterke verzelfstandiging van de paramedici én de sterke tendens tot het samengaan van huisartsen en specialisten in gezamenlijke praktijken. Niets verkeerd mee: ongetwijfeld ook hier een verdienstelijk antwoord op de betrachting efficiënter te functioneren. Respect. Maar in wezen een verplaatsing van activiteit van de ene unit naar de andere…

Op de tweede plaats vinden we de zakelijke diensten (8.829): vooral adviesbureaus of consultants dus. Weliswaar ondersteunen ze andere bedrijven ten goede, ondersteunen ze zelfs de wil tot innovatie: er kan bezwaarlijk gezegd worden dat de meerderheid van dergelijke bedrijven de essentie vormen van innovatiekracht an sich.

Procentueel zien we de grootste stijging (+28,64%) binnen de sector ‘Vervoer te land, te water en lucht. Een ietwat diepgaandere analyse leert ons dat het hier vooral gaat om koeriersbedrijven: kleine zelfstandigen die voor rekening rijden van een exploderende markt van internet gerelateerde pakjesdiensten. Mooi omdat hier inderdaad een ruime groep mensen werk vindt. De vraag is enkel hoe lang dit zal blijven duren, in de volle wetenschap dat mijn bestelde internetdingetje binnen enkele jaren met de drone aan mijn voordeur wordt geleverd…


10Startersatlas 2017

Een tweede plaats (+23,99%) wordt ingenomen door de sector van de banken en de holdings. U begrijpt dat ik bij deze vaststelling –in het bijzonder met een aantal nieuwsfeiten van het afgelopen jaar in gedachten- de glimlach moeilijk kan bedwingen.

Dit jaar voegen we ook een nieuw hoofdstuk toe aan deze startersatlas. Naast startende ondernemingen (in 2016 waren dat dus 89.777 bedrijven) zetten ook elk jaar heel wat bedrijven hun activiteiten stop: in 2016 waren dat er 65.843. Binnen het kader van dit onderzoek lijkt het dus zinvol de starters met de stopzettingen te vergelijken om zo te komen tot een nettogroei van het aantal bedrijven in België dat in 2016 23.934 bedrijven bedroeg.

Zetten we dit af tegen de totale bedrijvenpopulatie bij begin van het jaar dan bedroeg die nettogroei in 2016 2,1%: beduidend meer dan tijdens de periode 2012(1,5%) 2013 (1,31%) én 2015(1,57%), maar lager dan in 2014 (2,17%), en zeker onder de waarden die we maten in 2007 (3,92%) en 2008 (3,15%). Deze relatieve benadering toont aan dat de crisis misschien voorbij is maar zeker nog niet verteerd.

Op vlak van nettogroei vinden we ook hier de sectoren ‘banken en holdings’ alsook de ‘medische beroepen’ terug. De sterkste afkalving noteren we binnen de sector van de ‘eet-en drinkgelegenheden’ waar we uiteindelijk in 2016 320 zaken minder noteerden dan het jaar voordien. Deze wordt onmiddellijk gevolgd door de agro-industrie waar we in 2016 307 bedrijven minder tellen.

Vooral de gewestelijke trends, weergegeven over een ruimer historisch perspectief, geven stof tot nadenken. Uiteraard toont de GINOO-S index voor de drie gewesten een neerwaartse trend gedurende de dubbele crisisperiode, uiteraard tonen de drie gewesten tekenen van herstel erna. Maar daar waar het Brusselse gewest in de periode 2007 en begin 2008 hoge toppen scheerde hinkt het gewest nu stevig achterop. Omgekeerd zien we dat het Waalse gewest vanaf midden 2011 een inhaalmaneuvre heeft ingezet en, in vergelijking met de andere gewesten én met 2007 als ijkpunt, sindsdien tot vandaag de dag betere groeiwaarden noteert…



In 2004 startte UNIZO, de Unie van Zelfstandige Ondernemers, met de publicatie van de Startersatlas. Dit werk bundelde voor het eerst alle relevante startersstatistieken. Naar jaarlijkse gewoonte maakt UNIZO een update van de Startersatlas, dit jaar dus voor de dertiende keer. Het is het vierde jaar op rij dat de Startersatlas in samenwerking met UCM wordt opgemaakt.

Sedert 2011 worden alle data voor de Startersatlas aangeleverd door Graydon Belgium nv. In samenwerking met Graydon Belgium nv worden de gegevens van de Kruispuntbank voor Ondernemingen (KBO) en van de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid (RSZ) alsook de Btw-gegevens en het Belgisch Staatsblad geanalyseerd en verder bewerkt. Het resultaat is een scala aan statistieken die zo dicht mogelijk aansluiten bij de werkelijkheid. Daarbij dienen enkele methodologische keuzes te worden gemaakt, die hieronder verder worden uitgelegd.

Toevoeging vrije en intellectuele beroepenAls niet-handelsondernemingen zijn vrije en intellectuele beroepen sinds 2009 opgenomen

in de KBO met een eigen ondernemingsnummer. Net als in de vorige twee edities van de Startersatlas (2015 en 2016) zijn de vrije en intellectuele beroepen, waaronder apothekers, advocaten, architecten, dokters, notarissen en paramedische beroepen retroactief meegeteld in alle gepresenteerde startersstatistieken (dus ook die van voor 2009). In de Startersatlas edities 2010-2014 werd deze categorie van ondernemingen nog niet in rekening gebracht vanwege het instabiele karakter van het materiaal.

Ondernemingen en ondernemersHet grootste deel van deze Startersatlas richt zich op nieuwe ondernemingen. Het gaat om ondernemingen die nieuw worden ingeschreven in de KBO. De gegevens hiervoor worden aangeleverd door Graydon Belgium nv. Wanneer twee of meer personen samen één nieuwe onderneming oprichten, wordt in de statistiek slechts één nieuwe onderneming geteld. Omgekeerd is het ook zo dat één persoon twee nieuwe ondernemingen kan oprichten. In dat geval komen deze twee nieuwe ondernemingen

in de statistieken terecht. Er worden immers twee nieuwe ondernemingsnummers gecreëerd.

Reële startdatum in plaats van administratieveWanneer komt een onderneming in de statistieken terecht? Een onderneming die zich in december inschrijft in de KBO omdat ze in januari wil starten, kan ofwel in december ofwel in januari opgenomen worden in de statistieken. In de Startersatlas wordt geopteerd om voor de zelfstandigen zonder vennootschap ofwel eenmanszaken de effectieve startdatum als referentiedatum te gebruiken. Voor de vennootschappen wordt als startdatum de datum van eerste inschrijving in de KBO genomen. Dit is in principe de datum van neerlegging van de akten bij de griffie van de Handelsrechtbank. Zo bekomen we de meest volledige statistieken.

Relevante juridische vormenIn de ‘brutostatistiek’ zijn alle ondernemingen en organisaties opgenomen die ingeschreven zijn in de KBO. Het probleem is echter dat niet alle inschrijvingen in de KBO betrekking hebben op bedrijven in de ware betekenis van het

Werkwijze

2. Zie hiervoor ook de beschouwingen in de Graydon studie: ‘evolutie in het bedrijvenlandschap’ (augustus 2015) : http://public.graydon.be/sites/graydon/files/uploads/GraydonBE_Evoluties-In-Het-Bedrijvenlandschap-2015.pdf, blz 42 : “wat is een bedrijf?



woord 2. Daarom zijn in de Startersatlas enkel de eenmanszaken en de vennootschappen opgenomen. Rechtsvormen die in rekening worden gebracht zijn: NV-BVBA-EVBA-SVBA-VOF-COMA-COMV-CVBA-CVOH-MS-LV-VBR-ESV en uiteraard ook eenmanszaken. Dit betekent dat volgende juridische vormen niet zijn opgenomen in de statistieken: vzw’s, verenigingen van mede-eigenaars, Europese Economische Samenwerkingsverbanden in diverse vormen en publiekrechtelijke vennootschappen.

Verder moet er ook rekening worden gehouden met het feit dat omvormingen van een eenmanszaak naar een vennootschap niet kunnen worden getraceerd. Ze werden dan ook verwerkt als ‘startende’ ondernemingen, hoewel ze dit in feite niet zijn.

De jaarcijfers vermeld in de Startersatlas tot en met het einde van 2016 geven de situatie weer zoals gemeten op 3 april 2017. Wat betreft de cijfers met betrekking tot het eerste kwartaal 2017 is de meting gebeurd op 3 mei 2017.

Sectorindeling De sectorindeling is dezelfde als die uit het KMO-Rapport 3, eveneens een gezamenlijke publicatie van UNIZO vzw, Graydon Belgium nv en UCM. Op die manier kunnen de verschillende studies gemakkelijk onderling vergeleken worden.

De beste bronDe statistieken die op basis van de analyse van Graydon Belgium nv en de studiediensten van UNIZO, Graydon Belgium en UCM werden opgesteld en geïnterpreteerd, zijn nog voor verbetering vatbaar. Ze zijn immers gebaseerd op de beschikbare gegevens en die zijn op dit moment soms onvolledig. Pas wanneer de gegevens (adressen, statuut, niet-Btw-plichtigheid, onderscheid hoofd- en bijberoep) van de Rijksdienst voor Sociale Verzekering der Zelfstandigen (RSVZ) worden vrijgemaakt en gekoppeld aan de gegevens van de Startersatlas kunnen echt 100% correcte cijfers worden weergegeven.

In afwachting daarvan zal de Startersatlas echter de meest betrouwbare bron zijn. Een bron die duidelijk aangeeft wat de cijfers wél en niet zeggen.

3. Zie hiervoor: http://public.graydon.be/downloads/report-het-kmo-rapport-editie-januari-2017 of http://www.unizo.be/system/files/downloads/andere/2016_-_graydon_-_kmo_rapport_belgie_nl_web_0.pdf



In 2016 werden er in België 89.777 nieuwe ondernemingen opgericht. In vergelijking met 2015 zijn er 7.206 meer starters, een stijging van 8,73%. Het aantal nieuw opgerichte ondernemingen zit al enkele jaren in de lift, maar de procentuele verandering van 8,73% is de hoogste sinds die tussen 2009 en 2010 (10,90%). In de periode 2010-2015 was de jaarlijkse

procentuele verandering nooit hoger dan 4,69% en zelfs eenmaal negatief.

Dankzij de stijging van 8,73% is er een nieuw record van het aantal starters in België. Het vorige record werd opgetekend in 2015 toen er 82.571 starters werden geteld. In 2016 gaan we hier dus vlot over

met 89.777 nieuw opgerichte ondernemingen. In vergelijking met tien jaar geleden (2006) zijn er nu 21.206 meer starters (+30,92%). Deze significante stijging van het aantal starters is een positief element voor de Belgische economie, onder meer omwille van de potentiële creatie van werkgelegenheid en productie.

Stijging van het aantal starters met 8,73%

100.000

90.000

80.000

70.000

60.000

50.000

40.000

30.000

20.000

10.000

02006

68.571Totaal

2007

74.118

2008

71.678

2009

70.075

2010

77.712

2011

81.220

2012

76.976

2013

77.471

2014

81.107

2015

82.571

2016

89.777

8,73%

FEDERAAL NIVEAU

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

68.571

74.118

71.678

70.075

77.712

81.220

76.976

77.471

81.107

82.571

89.777

14,68%

8,09%

-3,29%

-2,24%

10,90%

4,51%

-5,23%

0,64%

4,69%

1,81%

8,73%

Procentuele verandering t.o.v. vorig jaarTotaal

GRAFIEK 1: EVOLUTIE VAN HET TOTAAL AANTAL STARTERS IN BELGIË

TABEL 1: OVERZICHT TOTAAL AANTAL STARTERS OP JAARBASIS IN BELGIË.



In vergelijking met 2015 zijn er in 2016 zowel in Vlaanderen (+7,22%), het Brussels gewest (+6,71%) als Wallonië (+4,96%) meer starters.Deze procentuele veranderingen zijn sterk verschillend ten opzichte van die tussen 2014 en 2015. In laatstgenoemde periode tekende enkel Vlaanderen een positieve evolutie op. Bovendien behalen alle drie de gewesten

nieuwe records wat betreft het absolute aantal nieuw opgerichte ondernemingen. Met 49.393, 11.924 en 22.923 nieuw opgerichte ondernemingen in respectievelijk Vlaanderen, het Brussels gewest en Wallonië zijn er nooit zoveel eenmanszaken en vennootschappen opgericht.

Als we de evolutie van het aantal starters bekijken tussen 2006 en 2016 dan zien we uiteenlopende percentages voor de gewesten. Voor Vlaanderen geldt een stijgingspercentage van 24,69%, voor het Brussels gewest 39,33% en voor Wallonië 18,96%.

Recordaantal starters in alle gewesten

FEDERAAL NIVEAU VLAAMS GEWEST BRUSSELS GEWEST WAALS GEWESTBedrijven met zetel in

het buitenland of zonder gekend adres in België

Totaal Totaal Totaal Totaal Totaal

Procentuele verandering

t.o.v. vorig jaar


t.o.v. vorig jaar


t.o.v. vorig jaar


t.o.v. vorig jaar


t.o.v. vorig jaar

TABEL 2: EVOLUTIE VAN HET AANTAL STARTERS PER GEWEST & PROCENTUELE VERANDERING T.O.V. VORIG JAAR

68.571

74.118

71.678

70.075

77.712

81.220

76.976

77.471

81.107

82.571

89.777

8.558

9.778

8.977

8.395

9.744

10.576

10.397

10.863

11.205

11.174

11.924

39.612

42.695

41.639

39.792

43.515

44.879

41.737

41.143

44.273

46.065

49.393

19.270

20.543

19.760

19.061

21.406

22.610

21.627

21.922

21.868

21.840

22.923

1.131

1.102

1.302

2.827

3.047

3.155

3.215

3.543

3.761

3.492

5.537

14,68%

8,09%

-3,29%

-2,24%

10,90%

4,51%

-5,23%

0,64%

4,69%

1,81%

8,73%

12,52%

14,26%

-8,19%

-6,48%

16,07%

8,54%

-1,69%

4,48%

3,15%

-0,28%

6,71%

14,04%

7,78%

-2,47%

-4,44%

9,36%

3,13%

-7,00%

-1,42%

7,61%

4,05%

7,22%

16,39%

6,61%

-3,81%

-3,54%

12,30%

5,62%

-4,35%

1,36%

-0,25%

-0,13%

4,96%

25,95%

-2,56%

18,15%

117,13%

7,78%

3,54%

1,90%

10,20%

6,15%

-7,15%

58,56%

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016



Bekijken we de proportie van het aantal starters per gewest, dan blijken de 49.393 Vlaamse starters in te staan voor 55,02% van het totale aantal starters in België in 2016. De 11.924 starters in het Brussels gewest en de 22.923 starters in Wallonië halen een aandeel van respectievelijk 13,28% en 25,53%. Ondernemingen met een zetel in het buitenland of zonder gekend adres in België hebben een proportie gelijk aan 6,17%.

Ten opzichte van 2006 stellen we vast dat het aandeel van starters in Vlaanderen zakt van 57,77% naar 55,02% in 2016 (-2,75 procentpunt). Ook in Wallonië is er een daling. Deze is gelijk aan -2.57 procentpunt tussen 2006 en 2016. De proportie starters in Brussel en in de restcategorie van bedrijven met zetel in het buitenland of zonder gekend adres stijgt dan weer in deze periode.

Zwaartepunt startersactiviteiten ligt in Vlaanderen

50.000

40.000

30.000

20.000

10.000

0

Vlaams gewest

Brussels gewest

Waals gewest

Bedrijven met een zetel in het buitenland of zonder gekend

adres in België

2006

39.612

8.558

19.270

1.131

2007

42.695

9.778

20.543

1.102

2008

41.639

8.977

19.760

1.302

2009

39.792

8.395

19.061

2.827

2010

43.515

9.744

21.406

3.047

2011

44.879

10.576

22.610

3.155

2012

41.737

10.397

21.627

3.215

2013

41.143

10.863

21.922

3.543

2014

44.273

11.205

21.868

3.761

2015

46.065

11.174

21.840

3.492

2016

49.393

11.924

22.923

5.537

2006 39.612 57,77% 8.558 12,48% 19.270 28,10% 1.131 1,65%

2007 42.695 57,60% 9.778 13,19% 20.543 27,72% 1.102 1,49%

2008 41.639 58,09% 8.977 12,52% 19.760 27,57% 1.302 1,82%

2009 39.792 56,78% 8.395 11,98% 19.061 27,20% 2.827 4,03%

2010 43.515 56,00% 9.744 12,54% 21.406 27,55% 3.047 3,92%

2011 44.879 55,26% 10.576 13,02% 22.610 27,84% 3.155 3,88%

2012 41.737 54,22% 10.397 13,51% 21.627 28,10% 3.215 4,18%

2013 41.143 53,11% 10.863 14,02% 21.922 28,30% 3.543 4,57%

2014 44.273 54,59% 11.205 13,82% 21.868 26,96% 3.761 4,64%

2015 46.065 55,79% 11.174 13,53% 21.840 26,45% 3.492 4,23%

2016 49.393 55,02% 11.924 13,28% 22.923 25,53% 5.537 6,17%

VLAAMS GEWEST

BRUSSELS GEWEST

WAALS GEWEST

Bedrijven met zetel in het buitenland of zonder gekend

adres in België

Aandeelvan hetgewest



Aandeelvan hetgewestTotaal Totaal Totaal Totaal

TABEL 3:

GRAFIEK 2: EVOLUTIE VAN HET AANTAL STARTERS PER GEWEST



Net zoals de voorbije jaren is de startersdichtheid – met 10,0 starters per 1.000 inwoners – het hoogst in Brussel. Vlaanderen scoort beduidend lager met 7,6 starters per 1.000 inwoners, wat neerkomt op 1 startende onderneming per 131 inwoners. Wallonië scoort het minst goed met 6,4 starters per 1.000 inwoners of 1 startende onderneming per 157 inwoners.

Ten opzichte van 2015 neemt de startersdichtheid in alle gewesten toe. In Vlaanderen telden we vorig jaar 7,1 starters per 1.000 inwoners, in het Brussels gewest waren er toen 9,5 starters per 1.000 inwoners, en in Wallonië waren er 6,1 starters per 1.000 inwoners.

Brussel dankt zijn hoge startersconcentratie vooral aan zijn functie als hoofdstad van het land en van de Europese Unie en de daaraan verbonden aanwezigheid van Europese instellingen en internationale ondernemingen. De ‘herkomst’ van een bedrijf wordt immers bepaald aan de hand van de maatschappelijke zetel van de onderneming en Brussel trekt als hoofdstad verhoudingsgewijs meer ondernemingen en maatschappelijke zetels aan. De Brusselse cijfers moeten dan ook vanuit een andere context bekeken worden dan die voor Vlaanderen en Wallonië.

Stijgende startersdichtheid in alle gewesten

Federaal 11.267.910 89.777 126 8,0

Vlaams Gewest 6.477.804 57,49% 49.393 55,02% 131 7,6

Brussels Gewest 1.187.890 10,54% 11.924 13,28% 100 10,0

Waals Gewest 3.602.216 31,97% 22.923 25,53% 157 6,4

Aantal inwoners Bron: FOD Economie -

Algemene directie Statistiek en Economische informatie -

bevolkingscijfers per 1 januari 2016

Aandeel in % op totale bevolking

federaal

Aantal starters Bron: Graydon Belgium nv op

basis van een bedrijvendefinitie opgesteld in samenwerking

met Unizo en UCM

Aandeel in % op totaal aantal

starters federaal

1 starter per … inwoners

Aantal starters per

1000 inwoners

(*) Opgelet: de categorie “bedrijven met maatschappelijke zetel in het buitenland of zonder adres gekend in België” werd niet opgenomen in deze tabel

TABEL 4:



Federaal 11.267.910 89.777 126 8,0 Vlaams Gewest 6.477.804 57,49% 49.393 55,02% 131 7,6West-Vlaanderen 1.181.828 10,49% 8.935 9,95% 132 7,6Oost-Vlaanderen 1.486.722 13,19% 11.040 12,30% 135 7,4Antwerpen 1.824.136 16,19% 14.727 16,40% 124 8,1Limburg 863.425 7,66% 6.437 7,17% 134 7,5Vlaams-Brabant 1.121.693 9,95% 8.254 9,19% 136 7,4Brussel Hoofdstad 1.187.890 10,54% 11.924 13,28% 100 10,0Waals Gewest 3.602.216 31,97% 22.923 25,53% 157 6,4Waals-Brabant 396.840 3,52% 3.735 4,16% 106 9,4Henegouwen 1.337.157 11,87% 7.332 8,17% 182 5,5Namen 489.204 4,34% 3.337 3,72% 147 6,8Luik 1.098.688 9,75% 6.982 7,78% 157 6,4Luxemburg 280.327 2,49% 1.537 1,71% 182 5,5

Aantal inwoners Bron: FOD Economie -

Algemene directie Statistiek en Economische informatie -

bevolkingscijfers per 1 januari 2016

Aandeel in % op totale bevolking

federaal

Aantal starters Bron: Graydon Belgium nv op

basis van een bedrijvendefinitie opgesteld in samenwerking

met Unizo en UCM

Aandeel in % op totaal aantal

starters federaal

1 starter per … inwoners

Aantal starters per

1000 inwoners

Als we het Brussels gewest buiten beschouwing laten en ons enkel concentreren op de startersdichtheid in de Vlaamse en Waalse provincies, dan zien we dat in Vlaanderen Antwerpen de kroont spant en in Wallonië Waals-Brabant. In Antwerpen zijn er 7,6 startende ondernemingen per 1.000 inwoners terwijl er in Waals-Brabant 8,8 starters zijn per 1.000 inwoners.

In vergelijking met Antwerpen scoren de andere Vlaamse provincies niet beduidend lager. West-Vlaanderen volgt op de voet met 7,2 nieuw opgerichte ondernemingen per 1.000 inwoners. Daarna volgt Vlaams-Brabant met een startersdichtheid van 6,9. Oost-Vlaanderen en Limburg scoren met 6,8 starters per 1.000 inwoners het minst goed.

In Wallonië zijn de provinciale verschillen meer uitgesproken. Daar ligt de startersdichtheid in Waals-Brabant (8,8 starters per 1.000 inwoners) 3,7 punten hoger dan in de laagst scorende provincie Luxemburg (5,1 starters per 1.000 inwoners).

Vlaamse startersdichtheid hoogst in Antwerpen

Opgelet: de categorie “bedrijven met maatschappelijk zetel in het buitenland of zonder adres gekend in België” werd niet opgenomen in deze tabel

TABEL 5: STARTERSDICHTHEID PER PROVINCIE IN 2016*



Met 14.727 nieuw opgerichte ondernemingen (16,40% van de totale starterspopulatie in België) gaat de provincie Antwerpen de andere Vlaamse en Waalse provincies ruim vooraf. Op de tweede plaats volgt het Brussels Gewest met 11.924 starters in 2016 of een

aandeel van 13,28%. Oost-Vlaanderen komt op een derde plaats met 11.040 starters (12,30% aandeel). De provincies met het kleinste aantal starters zijn terug te vinden aan Waalse zijde, met als uitschieters Luxemburg (1,71% aandeel), Namen (3,72% aandeel)

en Waals-Brabant (4,16% aandeel). Ten opzichte van 2015 blijven de verhoudingen ongewijzigd.

Meeste starters in Antwerpen

Bedrijven met zetel in het

buitenland of zonder gekend adres in België FEDERAAL

West-Vlaanderen

Oost-Vlaanderen Antwerpen Limburg

Vlaams-Brabant

Brussel Hoofdstad

Waals-Brabant Henegouwen Namen Luik Luxemburg

2006 7.306 9.015 11.522 5.215 6.554 8.558 2.871 6.522 2.787 5.722 1.368 1.131 68.571

2007 7.961 9.545 12.218 6.047 6.924 9.778 3.014 6.902 2.921 6.203 1.503 1.102 74.118

2008 7.679 9.325 12.075 5.857 6.703 8.977 3.017 6.673 2.799 5.877 1.394 1.302 71.678

2009 7.373 8.781 11.585 5.553 6.500 8.395 2.912 6.358 2.572 5.891 1.328 2.827 70.075

2010 8.117 9.649 12.672 5.984 7.093 9.744 3.248 7.007 2.947 6.812 1.392 3.047 77.712

2011 8.355 9.938 13.201 6.038 7.347 10.576 3.399 7.421 3.202 6.985 1.603 3.155 81.220

2012 8.032 9.265 12.022 5.506 6.912 10.397 3.119 7.097 3.180 6.755 1.476 3.215 76.976

2013 7.378 9.262 12.187 5.327 6.989 10.863 3.103 7.127 3.036 7.178 1.478 3.543 77.471

2014 8.266 9.800 12.952 5.758 7.497 11.205 3.378 7.266 3.021 6.734 1.469 3.761 81.107

2015 8.475 10.178 13.840 5.865 7.707 11.174 3.477 7.220 3.003 6.704 1.436 3.492 82.571

2016 8.935 11.040 14.727 6.437 8.254 11.924 3.735 7.332 3.337 6.982 1.537 5.537 89.777

AANDEEL

2016 9,95% 12,30% 16,40% 7,17% 9,19% 13,28% 4,16% 8,17% 3,72% 7,78% 1,71% 6,17% 100,00%

TABEL 6:



LuxemburgLuik

Namen

Henegouwen

Waals-Brabant

Brussel Hoofdstad

Vlaams-Brabant

Bedrijven met een zetel in het buitenland of zonder gekend adres in België

2% 6%

10%

12%

17%

9%

14%

4%

8%

4%

8%

7%

Limburg

Antwerpen

Oost-Vlaanderen

West-Vlaanderen

GRAFIEK 3: EVOLUTIE VAN HET AANTAL STARTERS PER GEWEST



In Vlaanderen is de stijging van het aantal starters tussen 2015 en 2016 het meest uitgesproken in Limburg. Het aantal starters in 2016 stijgt er met 9,75% ten opzichte van 2015. Tussen 2014 en 2015 kende Limburg nog het kleinste veranderingspercentage van alle Vlaamse provincies (1,86%). In de andere Vlaamse

provincies is er ook een stijging van het aantal starters ten opzichte van 2015. Daar schommelt de procentuele stijging rond 6 à 7%.

Ook in Wallonië laten alle provincies een stijging van het aantal nieuw opgerichte ondernemingen

optekenen. De stijging ten opzichte van 2015 is het grootst in Namen (11,12%). Henegouwen scoort het minst goed met een stijging van 1,55%. In het Brussels gewest tenslotte is er eveneens een stijging van 6,71%.

Procentuele stijging aantal starters meest uitgesproken in Limburg


adres in België FEDERAALWest-

VlaanderenOost-

Vlaanderen Antwerpen LimburgVlaams-Brabant

Brussel Hoofdstad

Waals-Brabant Henegouwen Namen Luik Luxemburg

2006 7.306 9.015 11.522 5.215 6.554 8.558 2.871 6.522 2.787 5.722 1.368 1.131 68.571 8,46% 15,98% 16,43% 10,60% 16,74% 12,52% 12,59% 17,58% 19,00% 17,71% 8,92% 25,95% 14,68%2007 7.961 9.545 12.218 6.047 6.924 9.778 3.014 6.902 2.921 6.203 1.503 1.102 74.118 8,97% 5,88% 6,04% 15,95% 5,65% 14,26% 4,98% 5,83% 4,81% 8,41% 9,87% -2,56% 8,09%2008 7.679 9.325 12.075 5.857 6.703 8.977 3.017 6.673 2.799 5.877 1.394 1.302 71.678 -3,54% -2,30% -1,17% -3,14% -3,19% -8,19% 0,10% -3,32% -4,18% -5,26% -7,25% 18,15% -3,29%2009 7.373 8.781 11.585 5.553 6.500 8.395 2.912 6.358 2.572 5.891 1.328 2.827 70.075 -3,98% -5,83% -4,06% -5,19% -3,03% -6,48% -3,48% -4,72% -8,11% 0,24% -4,73% 117,13% -2,24%2010 8.117 9.649 12.672 5.984 7.093 9.744 3.248 7.007 2.947 6.812 1.392 3.047 77.712 10,09% 9,88% 9,38% 7,76% 9,12% 16,07% 11,54% 10,21% 14,58% 15,63% 4,82% 7,78% 10,90%2011 8.355 9.938 13.201 6.038 7.347 10.576 3.399 7.421 3.202 6.985 1.603 3.155 81.220 2,93% 3,00% 4,17% 0,90% 3,58% 8,54% 4,65% 5,91% 8,65% 2,54% 15,16% 3,54% 4,51%2012 8.032 9.265 12.022 5.506 6.912 10.397 3.119 7.097 3.180 6.755 1.476 3.215 76.976 -3,87% -6,77% -8,93% -8,81% -5,92% -1,69% -8,24% -4,37% -0,69% -3,29% -7,92% 1,90% -5,23%2013 7.378 9.262 12.187 5.327 6.989 10.863 3.103 7.127 3.036 7.178 1.478 3.543 77.471 -8,14% -0,03% 1,37% -3,25% 1,11% 4,48% -0,51% 0,42% -4,53% 6,26% 0,14% 10,20% 0,64%2014 8.266 9.800 12.952 5.758 7.497 11.205 3.378 7.266 3.021 6.734 1.469 3.761 81.107 12,04% 5,81% 6,28% 8,09% 7,27% 3,15% 8,86% 1,95% -0,49% -6,19% -0,61% 6,15% 4,69%2015 8.475 10.178 13.840 5.865 7.707 11.174 3.477 7.220 3.003 6.704 1.436 3.492 82.571 2,53% 3,86% 6,86% 1,86% 2,80% -0,28% 2,93% -0,63% -0,60% -0,45% -2,25% -7,15% 1,81%2016 8.935 11.040 14.727 6.437 8.254 11.924 3.735 7.332 3.337 6.982 1.537 5.537 89.777 5,43% 8,47% 6,41% 9,75% 7,10% 6,71% 7,42% 1,55% 11,12% 4,15% 7,03% 58,56% 8,73%

TABEL 7:



Met een aandeel van 58,88% blijft de eenmanszaak afgetekend de belangrijkste rechtsvorm voor startende ondernemingen. De voorbije vier jaar bedroeg het aandeel eenmanszaken telkens meer dan 60%. Wat betreft de vennootschapsvormen is de BVBA de belangrijkste met een aandeel van 18,59%. Op de

tweede plaats staat de EVBA met een aandeel van 5,66%. De top drie wordt vervolledigd door de COMV (5,44%). Sinds 2006 is deze top drie ongewijzigd gebleven. NV’s vertegenwoordigen slechts 1,27% van de nieuw opgerichte ondernemingen in 2016. In vergelijking met vorige jaren is dit aandeel van 1,27%

het op één na laagste (2014: 1,22%).

Samen met de eenmanszaak vertegenwoordigt de BVBA een aandeel van 77,47% van de totale starterspopulatie. Tien jaar geleden was dit 82,40%.

Eenmanszaak en BVBA belangrijkste rechtsvorm

Venn. naar

Buitenlands recht FEDERAAL

NV BVBA EVBA SVBA CVBA CVOH COMA COMV LV VOF ESV MS Eenmans-zaak

2006 2.233 16.962 4.710 0 361 411 116 1.278 103 1.153 20 1 1.539 39.684 68.571 3,26% 24,74% 6,87% 0,00% 0,53% 0,60% 0,17% 1,86% 0,15% 1,68% 0,03% 0,00% 2,24% 57,87% 100,00%2007 2.259 18.325 5.732 0 360 385 111 1.694 128 1.414 30 3 1.723 41.954 74.118 3,05% 24,72% 7,73% 0,00% 0,49% 0,52% 0,15% 2,29% 0,17% 1,91% 0,04% 0,00% 2,32% 56,60% 100,00%2008 1.651 18.160 5.931 0 324 403 77 2.534 160 1.792 15 3 1.848 38.780 71.678 2,30% 25,34% 8,27% 0,00% 0,45% 0,56% 0,11% 3,54% 0,22% 2,50% 0,02% 0,00% 2,58% 54,10% 100,00%2009 1.307 16.107 5.496 1 326 422 41 2.814 211 1.835 19 1 2.820 38.675 70.075 1,87% 22,99% 7,84% 0,00% 0,47% 0,60% 0,06% 4,02% 0,30% 2,62% 0,03% 0,00% 4,02% 55,19% 100,00%2010 1.368 18.191 6.098 403 381 413 54 3.204 197 1.993 21 1 2.644 42.744 77.712 1,76% 23,41% 7,85% 0,52% 0,49% 0,53% 0,07% 4,12% 0,25% 2,56% 0,03% 0,00% 3,40% 55,00% 100,00%2011 1.346 18.502 6.306 569 362 363 58 3.961 170 2.055 21 5 2.877 44.625 81.220 1,66% 22,78% 7,76% 0,70% 0,45% 0,45% 0,07% 4,88% 0,21% 2,53% 0,03% 0,01% 3,54% 54,94% 100,00%2012 1.037 14.927 4.588 512 349 343 31 3.433 169 1.918 27 3 2.887 46.752 76.976 1,35% 19,39% 5,96% 0,67% 0,45% 0,45% 0,04% 4,46% 0,22% 2,49% 0,04% 0,00% 3,75% 60,74% 100,00%2013 1.038 14.344 4.192 602 392 338 32 3.340 109 1.867 25 11 2.923 48.258 77.471 1,34% 18,52% 5,41% 0,78% 0,51% 0,44% 0,04% 4,31% 0,14% 2,41% 0,03% 0,01% 3,77% 62,29% 100,00%2014 990 14.911 4.417 716 461 299 23 3.870 118 1.989 18 15 3.220 50.060 81.107 1,22% 18,38% 5,45% 0,88% 0,57% 0,37% 0,03% 4,77% 0,15% 2,45% 0,02% 0,02% 3,97% 61,72% 100,00%2015 1.118 15.042 4.682 684 476 215 29 4.368 99 2.264 23 7 3.044 50.520 82.571 1,35% 18,22% 5,67% 0,83% 0,58% 0,26% 0,04% 5,29% 0,12% 2,74% 0,03% 0,01% 3,69% 61,18% 100,00%2016 1.141 16.689 5.080 780 490 279 29 4.884 75 2.331 20 23 5.092 52.864 89.777 1,27% 18,59% 5,66% 0,87% 0,55% 0,31% 0,03% 5,44% 0,08% 2,60% 0,02% 0,03% 5,67% 58,88% 100,00%

TABEL 8:



60.000

50.000

40.000

30.000

20.000

10.000

0

NV

BVBA

EVBA

SVBA

CVBA

CVOH

COMA

COMV

LV

VOF

ESV

MS

Venn. naar Buitenlands recht

Eenmanszaak

2006

2.233

16.962

4.710

0

361

411

116

1.278

103

1.153

20

1

1.539

39.684

2007

2.259

18.325

5.732

0

360

385

111

1.694

128

1.414

30

3

1.723

41.954

2008

1.651

18.160

5.931

0

324

403

77

2.534

211

1.792

15

3

1.848

38.780

2009

1.307

16.107

5.496

1

326

422

41

2.814

211

1.835

19

1

2.820

38.675

2010

1.307

18.191

5.496

403

381

413

54

3.204

197

1.993

21

1

2.644

42.744

2011

1.346

18.502

6.306

569

362

363

58

3.961

170

2.055

21

5

2.877

44.625

2012

1.037

14.927

4.588

512

349

343

31

3.433

169

1.918

27

3

2.887

46.752

2013

1.038

14.344

4.192

602

392

338

32

3.340

109

1.867

25

11

2.923

48.258

2014

990

14.911

4.417

716

461

299

23

3.870

118

1.989

18

15

3.220

50.060

2015

1.118

15.042

4.682

684

476

215

29

4.368

99

2.264

23

7

3.044

50.520

2016

1.141

16.689

5.080

780

490

279

29

4.884

75

2.331

20

23

5.092

52.864

GRAFIEK 4: EVOLUTIE VAN STARTERS OP BASIS VAN HUN RECHTSVORM



De stijging van het totale aantal starters in België met 8,73% of 7.206 ondernemingen ten opzichte van 2015 komt voor 32,53% op conto van eenmanszaken (+2.344) en voor 67,47% op conto van vennootschappen (+4.862). Sinds 2006 werden

er nooit zoveel eenmanszaken en vennootschappen opgericht. In 2016 tellen we 52.864 startende eenmanszaken en 36.913 startende vennootschappen in België.

Meer startende vennootschappen dan eenmanszaken

55.000

50.000

45.000

40.000

35.000

30.000

25.000

20.000

15.000

Eenmanszaak

Vennootschappen

2005

34.502

25.292

2006

39.684

28.887

2007

41.954

32.164

2008

38.780

32.898

2009

38.675

31.400

2010

42.744

34.400

2011

44.625

36.595

2012

46.752

30.224

2013

48.258

29.213

2014

50.060

31.047

2015

50.520

32.051

2016

52.864

36.913

2006 57,87% 42,13%2007 56,60% 43,40%2008 54,10% 45,90%2009 55,19% 44,81%2010 55,00% 45,00%2011 54,94% 45,06%2012 60,74% 39,26%2013 62,29% 37,71%2014 61,72% 38,28%2015 61,18% 38,82%2016 58,88% 41,12%

2006 39.684 28.887 15,02% 14,21%2007 41.954 32.164 5,72% 11,34%2008 38.780 32.898 -7,57% 2,28%2009 38.675 31.400 -0,27% -4,55%2010 42.744 34.968 10,52% 11,36%2011 44.625 36.595 4,40% 4,65%2012 46.752 30.224 4,77% -17,41%2013 48.258 29.213 3,22% -3,35%2014 50.060 31.047 3,73% 6,28%2015 50.520 32.051 0,92% 3,23%2016 52.864 36.913 4,64% 15,17%

Vennoot-schappen

Vennoot-schappen

Eenmans-zaak

Eenmans-zaak

TABEL 9: VERDELING EENMANSZAKEN EN VENNOOTSCHAPPEN

TABEL 10: EVOLUTIE EENMANSZAKEN EN VENNOOTSCHAPPEN

GRAFIEK 5: STARTENDE VENNOOTSCHAPPEN EN EENMANSZAKEN



Blijven we op het niveau van de hoofdgroepen, dan zien we dat, net als in voorbije jaren, de meeste ondernemingen opgericht worden in de dienstensector. In 2016 zijn er 34.220 starters in de dienstensector, wat overeenkomt met een aandeel van 38,12% ten opzichte van het totale aantal starters in België. Binnen de dienstensector zijn de zakelijke diensten en immobiliën het populairst met respectievelijk 8.829 en 7.660 starters. Van de 34.220 starters in de dienstensector situeert zich iets minder dan 50% in deze twee subsectoren.

De tweede grootste sector op niveau van de hoofdgroepen zijn de vrije beroepen. Zij hebben een aandeel van 14,94% ten opzichte van het totale aantal starters in 2016 met 13.416 starters. Binnen deze sector zijn de medische beroepen het sterkst vertegenwoordigd met een aandeel van 67,16% of in totaal 9.010 starters. Na de dienstensector en de vrije beroepen volgen de bouwsector met een aandeel van 10,49% of 9.417 starters en de detailhandel met een aandeel van 8,91% of 7.995 starters.

In vergelijking met 2015 kennen alle hoofd-groepen een stijging van het aantal starters in 2016. De grootste toename in het aantal starters is net als in 2015 te zien in de hoofdgroep transport, daar stijgt het aantal starters met 23,76%. Sinds 2013 zijn er één derde meer starters in de transportsector. Ook de automobielsector kent met een veranderingspercentage van 14,93% een substantiële stijging van het aantal starters in 2016. In deze sector zijn er sinds 2013 met één vierde meer starters.

Meeste starters in de dienstensector en vrije beroepen

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

DIENSTEN 26.067 28.398 28.004 26.582 29.815 30.797 28.646 29.047 30.032 31.659 34.220 Financiële diensten : banken, holdings 1.228 1.439 1.205 1.266 1.721 1.850 1.458 1.463 1.638 1.780 2.207Financiële diensten : Verzekeringen, pensioenfondsen 701 1.227 973 926 801 888 916 868 1.003 780 702Zakelijke diensten 6.125 6.717 7.015 6.750 7.438 7.374 7.194 7.146 7.773 8.290 8.829Immobiliën 5.553 6.266 6.015 5.509 6.513 7.078 5.768 5.822 6.605 6.779 7.660Communicatie 577 558 453 377 432 469 454 442 496 561 577IT 3.502 3.962 3.961 3.603 4.366 4.475 3.951 4.697 3.505 3.903 4.124Handelsbemiddeling 3.443 2.846 2.064 2.178 2.296 2.343 2.295 2.302 2.010 2.247 2.229Diensten aan personen 3.253 3.699 4.033 3.863 3.996 3.969 3.957 3.931 4.397 4.547 4.853Menselijke gezondheidszorg 6 6 6 12 14 3 8 8 8 9 6Maatschappelijke dienstverlening 221 264 363 417 413 544 776 566 597 560 533Kunst,amusement en recreatie 1.458 1.414 1.916 1.681 1.825 1.804 1.869 1.802 2.000 2.203 2.500

TABEL 11: EVOLUTIE AANTAL STARTERS VOLGENS SECTOR IN BELGIË



2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

BOUW 8.577 9.966 8.453 7.571 8.161 9.018 8.286 8.377 8.496 8.998 9.417 Bouw van gebouwen, ontwikkeling van bouwprojecten 1.474 1.664 1.382 1.106 1.400 1.583 1.526 1.520 1.482 1.724 1.962Weg- en waterbouw 255 269 242 256 315 391 339 306 290 320 242Gespecialiseerde bouwwerkzaamheden 6.848 8.033 6.829 6.209 6.446 7.044 6.421 6.551 6.724 6.954 7.213INDUSTRIE 5.107 5.306 4.562 4.068 4.234 4.901 4.752 4.437 4.705 4.806 5.027 Industrie : agro 2.003 2.011 1.826 1.475 1.520 1.680 1.595 1.560 1.605 1.501 1.465Industrie : voedingsmiddelen 381 382 337 310 321 394 389 347 410 460 526Industrie : overige 2.094 2.180 2.000 1.909 2.048 2.354 2.309 2.150 2.278 2.440 2.658Drukkerijen en grafische bedrijven 629 733 399 374 345 473 459 380 412 405 378

DETAILHANDEL 5.975 6.547 6.148 6.365 6.801 6.775 6.616 7.233 7.622 7.572 7.995Detailhandel excl.automobielsector 5.975 6.547 6.148 6.365 6.801 6.775 6.616 7.233 7.622 7.572 7.995

HORECA 5.070 5.056 5.021 4.819 4.845 4.720 4.592 4.709 4.863 4.950 5.237Verschaffen van accommodatie 275 319 264 247 242 232 217 254 218 255 268Eet- en drinkgelegenheden 4.795 4.737 4.757 4.572 4.603 4.488 4.375 4.455 4.645 4.695 4.969

GROOTHANDEL 2.051 2.103 1.914 1.804 1.968 1.939 1.846 1.767 1.887 1.901 1.925Groothandel excl.automobielsector 2.051 2.103 1.914 1.804 1.968 1.939 1.846 1.767 1.887 1.901 1.925

AUTOMOBIEL 1.232 1.333 1.206 1.186 1.159 1.311 1.258 1.254 1.334 1.420 1.632Automobielsector 1232 1333 1206 1186 1159 1311 1258 1254 1334 1420 1632

TRANSPORT 1.728 1.806 1.693 1.400 1.493 1.609 1.443 1.457 1.475 1.688 2.089Vervoer te land, te water en lucht 896 928 957 722 793 903 826 842 877 1.051 1.352Vervoer logistiek 832 878 736 678 700 706 617 615 598 637 737

VRIJE BEROEPEN 6.576 6.988 7.010 8.272 10.223 11.717 11.430 10.725 12.778 13.040 13.416Medische beroepen 2.737 3.032 3.032 4.479 6.003 6.893 7.193 6.621 8.120 8.605 9.010Juridische beroepen 989 1.228 1.201 1.380 1.637 1.966 1.765 1.724 2.022 1.806 1.717Economische beroepen 755 637 654 567 613 699 580 586 654 578 574Bouwtechnische beroepen 2.095 2.091 2.123 1.846 1.970 2.159 1.892 1.794 1.982 2.051 2.115

ANDERE/NIET GEKEND 6.188 6.615 7.667 8.008 9.013 8.433 8.107 8.465 7.915 6.537 8.819Andere activiteiten 1.767 1.902 2.265 1.244 877 926 855 762 1.038 1.132 811Onbekende activiteit 1.040 1.087 1.020 1.170 1.469 1.572 1.817 1.792 2.058 2.294 2.554Kan niet toegekend worden 3.381 3.626 4.382 5.594 6.667 5.935 5.435 5.911 4.819 3.111 5.454

TOTAAL 59.794 68.571 74.118 71.678 70.075 77.712 81.220 76.976 77.471 81.107 82.571 89.777



2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

DIENSTEN 20,34% 8,94% -1,39% -5,08% 12,16% 3,29% -6,98% 1,40% 3,39% 5,42% 8,09%Financiële diensten : banken, holdings 35,39% 17,18% -16,26% 5,06% 35,94% 7,50% -21,19% 0,34% 11,96% 8,67% 23,99%Financiële diensten : Verzekeringen,pensioenfondsen 2,94% 75,04% -20,70% -4,83% -13,50% 10,86% 3,15% -5,24% 15,55% -22,23% -10,00%Zakelijke diensten 20,40% 9,67% 4,44% -3,78% 10,19% -0,86% -2,44% -0,67% 8,77% 6,65% 6,50%Immobiliën 23,35% 12,84% -4,01% -8,41% 18,22% 8,67% -18,51% 0,94% 13,45% 2,63% 13,00%Communicatie 3,78% -3,29% -18,82% -16,78% 14,59% 8,56% -3,20% -2,64% 12,22% 13,10% 2,85%IT 26,02% 13,14% -0,03% -9,04% 21,18% 2,50% -11,71% 18,88% -25,38% 11,36% 5,66%Handelsbemiddeling 21,70% -17,34% -27,48% 5,52% 5,42% 2,05% -2,05% 0,31% -12,68% 11,79% -0,80%Diensten aan personen 13,27% 13,71% 9,03% -4,22% 3,44% -0,68% -0,30% -0,66% 11,85% 3,41% 6,73%Menselijke gezondheidszorg 100,00% 0,00% 0,00% 100,00% 16,67% -78,57% 166,67% 0,00% 0,00% 12,50% -33,33%Maatschappelijke dienstverlening 16,32% 19,46% 37,50% 14,88% -0,96% 31,72% 42,65% -27,06% 5,48% -6,20% -4,82%Kunst,amusement en recreatie 16,18% -3,02% 35,50% -12,27% 8,57% -1,15% 3,60% -3,58% 10,99% 10,15% 13,48%BOUW 18,16% 16,19% -15,18% -10,43% 7,79% 10,50% -8,12% 1,10% 1,42% 5,91% 4,66%Bouw van gebouwen, ontwikkeling van bouwprojecten 10,08% 12,89% -16,95% -19,97% 26,58% 13,07% -3,60% -0,39% -2,50% 16,33% 13,81%Weg- en waterbouw 30,77% 5,49% -10,04% 5,79% 23,05% 24,13% -13,30% -9,73% -5,23% 10,34% -24,38%Gespecialiseerde bouwwerkzaamheden 19,62% 17,30% -14,99% -9,08% 3,82% 9,28% -8,84% 2,02% 2,64% 3,42% 3,72%INDUSTRIE 14,33% 3,90% -14,02% -10,83% 4,08% 15,75% -3,04% -6,63% 6,04% 2,15% 4,60%Industrie : agro 19,16% 0,40% -9,20% -19,22% 3,05% 10,53% -5,06% -2,19% 2,88% -6,48% -2,40%Industrie : voedingsmiddelen -3,79% 0,26% -11,78% -8,01% 3,55% 22,74% -1,27% -10,80% 18,16% 12,20% 14,35%Industrie : overige 11,98% 4,11% -8,26% -4,55% 7,28% 14,94% -1,91% -6,89% 5,95% 7,11% 8,93%Drukkerijen en grafische bedrijven 20,96% 16,53% -45,57% -6,27% -7,75% 37,10% -2,96% -17,21% 8,42% -1,70% -6,67%

DETAILHANDEL 5,16% 9,57% -6,09% 3,53% 6,85% -0,38% -2,35% 9,33% 5,38% -0,66% 5,59%Detailhandel excl.automobielsector 5,16% 9,57% -6,09% 3,53% 6,85% -0,38% -2,35% 9,33% 5,38% -0,66% 5,59%HORECA 2,05% -0,28% -0,69% -4,02% 0,54% -2,58% -2,71% 2,55% 3,27% 1,79% 5,80%Verschaffen van accommodatie 6,18% 16,00% -17,24% -6,44% -2,02% -4,13% -6,47% 17,05% -14,17% 16,97% 5,10%Eet- en drinkgelegenheden 1,83% -1,21% 0,42% -3,89% 0,68% -2,50% -2,52% 1,83% 4,26% 1,08% 5,84%

GROOTHANDEL 8,69% 2,54% -8,99% -5,75% 9,09% -1,47% -4,80% -4,28% 6,79% 0,74% 1,26%Groothandel excl.automobielsector 8,69% 2,54% -8,99% -5,75% 9,09% -1,47% -4,80% -4,28% 6,79% 0,74% 1,26%

AUTOMOBIEL 10,79% 8,20% -9,53% -1,66% -2,28% 13,11% -4,04% -0,32% 6,38% 6,45% 14,93%Automobielsector 10,79% 8,20% -9,53% -1,66% -2,28% 13,11% -4,04% -0,32% 6,38% 6,45% 14,93%

TABEL 12: PROCENTUELE VERANDERING AANTAL STARTERS PER SECTOR T.O.V. VORIG JAAR



2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

TRANSPORT 12,13% 4,51% -6,26% -17,31% 6,64% 7,77% -10,32% 0,97% 1,24% 14,44% 23,76%Vervoer te land, te water en lucht 11,86% 3,57% 3,13% -24,56% 9,83% 13,87% -8,53% 1,94% 4,16% 19,84% 28,64%Vervoer logistiek 12,43% 5,53% -16,17% -7,88% 3,24% 0,86% -12,61% -0,32% -2,76% 6,52% 15,70%

VRIJE BEROEPEN 25,69% 6,27% 0,31% 18,00% 23,59% 14,61% -2,45% -6,17% 19,14% 2,05% 2,88%Medische beroepen 23,18% 10,78% 0,00% 47,72% 34,03% 14,83% 4,35% -7,95% 22,64% 5,97% 4,71%Juridische beroepen 15,13% 24,17% -2,20% 14,90% 18,62% 20,10% -10,22% -2,32% 17,29% -10,68% -4,93%Economische beroepen 29,95% -15,63% 2,67% -13,30% 8,11% 14,03% -17,02% 1,03% 11,60% -11,62% -0,69%Bouwtechnische beroepen 33,44% -0,19% 1,53% -13,05% 6,72% 9,59% -12,37% -5,18% 10,48% 3,48% 3,12%

ANDERE/NIET GEKEND 3,39% 6,90% 15,90% 4,45% 12,55% -6,44% -3,87% 4,42% -6,50% -17,41% 34,91%Andere activiteiten 7,22% 7,64% 19,09% -45,08% -29,50% 5,59% -7,67% -10,88% 36,22% 9,06% -28,36%Onbekende activiteit 26,21% 4,52% -6,16% 14,71% 25,56% 7,01% 15,59% -1,38% 14,84% 11,47% 11,33%Kan niet toegekend worden -3,76% 7,25% 20,85% 27,66% 19,18% -10,98% -8,42% 8,76% -18,47% -35,44% 75,31%

TOTAAL 14,68% 8,09% -3,29% -2,24% 10,90% 4,51% -5,23% 0,64% 4,69% 1,81% 8,73%



Met betrekking tot het aantal starters per individuele NACE-code stellen we vast dat adviesbureaus op gebied van bedrijfsbeheer en bedrijfsvoering net als in voorbije tien jaar de ranglijst aanvoeren met

in totaal 4.121 starters. Op de tweede plaats staan de ambulante revalidatieactiviteiten met in totaal 2.245 starters. De derde plaats is voor holdings met 2.076 starters. De top 5 wordt vervolledigd door de

sector verpleegkundige activiteiten (1.959 starters) en eetgelegenheden met beperkte bediening (1.811 starters).

Top 25 van de meest voorkomende startersactiviteiten: adviesbureaus op gebied van bedrijfsbeheer op nummer 1

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Overige adviesbureaus op het gebied van bedrijfsbeheer; 3.640 3.630 3.346 3.852 4.094 3.120 3.134 3.612 3.512 4.121adviesbureaus op het gebied van bedrijfsvoeringAmbulante revalidatieactiviteiten 380 400 674 926 1.192 1.461 1.522 1.887 2.116 2.245Holdings 1.241 1.043 1.119 1.620 1.717 1.344 1.340 1.509 1.655 2.076Verpleegkundige activiteiten 315 522 866 1.297 1.626 1.824 1.517 1.930 1.905 1.959Eetgelegenheden met beperkte bediening 1.522 1.406 1.447 1.551 1.490 1.532 1.556 1.624 1.713 1.811Overige detailhandel, niet in winkels en exclusief markt- 390 429 643 807 979 1.165 1.479 1.709 1.667 1.693en straathandelComputerconsultancy-activiteiten 1.738 1.414 1.156 1.292 1.485 1.204 1.277 1.488 1.557 1.645Schoonheidsverzorging 1.188 1.190 1.044 1.215 1.162 1.285 1.287 1.299 1.345 1.461Activiteiten van advocaten 955 960 1.124 1.388 1.480 1.406 1.424 1.642 1.465 1.316Landschapsverzorging 1.389 1.133 1.023 1.085 1.078 1.033 1.068 1.050 1.143 1.283Cafés en bars 1.598 1.698 1.682 1.626 1.504 1.398 1.417 1.368 1.290 1.280Algemene bouw van residentiële gebouwen 956 831 728 903 956 935 969 957 1.083 1.220Overige zakelijke dienstverlening, n.e.g. 912 1.029 1.037 1.154 1.043 986 894 1.060 1.123 1.202Eetgelegenheden met volledige bediening 1.166 1.115 936 885 977 942 986 1.052 1.035 1.172Adviesbureaus op het gebied van public relations 662 587 615 707 917 884 930 1.124 1.163 1.165en communicatieOverige vormen van onderwijs 335 430 528 665 723 837 788 851 1.004 1.136Praktijken van specialisten 395 360 732 1.018 1.036 858 747 1.031 995 1.108

3.287

3411039197

1.611241

1.481

1.041721

1.2841.650857876

1.136561

317310

Omschrijving

TABEL 13: TOP 25 VAN DE MEEST VOORKOMENDE STARTERSACTIVITEITEN (NACE 5 DIGITS GERANGSCHIKT OP AANTALLEN VAN HET JAAR 2016)



2006Omschrijving 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Bouwarchitecten 1.187 1.077 833 926 1.027 946 938 1.024 996 1.057Activiteiten op het vlak van geestelijke gezondheidszorg, 61 268 332 514 613 759 753 863 1.019 1.049m.u.v. psychiatrische ziekenhuizen en verzorgingstehuizenDetailhandel via postorderbedrijven of via internet 165 280 306 380 484 545 734 738 882 1.048Elektrotechnische installatiewerken aan gebouwen 1.363 1.160 1.004 1.040 1.147 934 919 919 958 1.044Haarverzorging 876 818 855 819 802 828 860 904 952 1.042Overige gespecialiseerde bouwwerkzaamheden 1.675 818 653 690 656 740 925 1.034 1.039 1.001Ontwerpen en programmeren van computerprogramma’s 313 599 481 532 677 648 664 849 873 977Sport- en recreatieonderwijs 434 280 308 427 475 608 620 708 867 952

1.26360

1361.084765

1.481247454



Met betrekking tot nieuw opgerichte ondernemingen die een eenmanszaak zijn kan er een onderscheid worden gemaakt tussen mannelijke en vrouwelijke starters. In 2016 is het aandeel mannelijke starters met een eenmanszaak gelijk aan 57,11%. In absolute

termen startten in 2016 30.191 mannen en 22.653 vrouwen een eenmanszaak. In vergelijking met 2015 is dit een stijging van respectievelijk 4,20% en 5,21%.

Status quo in aandeel mannen versus vrouwen die eenmanszaak starten

35.000

30.000

25.000

20.000

15.000

10.000

5.000

02005

21.773

12.002

727

2006

24.928

14.218

538

2007

26.876

14.907

171

2008

24.011

14.653

116

2009

23.758

14.811

106

2010

24.709

17.960

75

2011

25.659

18.908

58

2012

26.454

20.224

74

2013

27.930

20.232

96

2014

28.899

21.137

24

2015

28.973

21.532

15

2016

30.191

22.653

20

Man

Vrouw

Onbekend

2006 24.928 14.218 538 39.684

62,82% 35,83% 1,36%

2007 26.876 14.907 171 41.954

64,06% 35,53% 0,41%

2008 24.011 14.653 116 38.780

61,92% 37,78% 0,30%

2009 23.758 14.811 106 38.675

61,43% 38,30% 0,27%

2010 24.709 17.960 75 42.744

57,81% 42,02% 0,18%

2011 25.659 18.908 58 44.625

57,50% 42,37% 0,13%

2012 26.454 20.224 74 46.752

56,58% 43,26% 0,16%

2013 27.930 20.232 96 48.258

57,88% 41,92% 0,20%

2014 28.899 21.137 24 50.060

57,73% 42,22% 0,05%

2015 28.973 21.532 15 50.520

57,35% 42,62% 0,03%

2016 30.191 22.653 20 52.864

57,11% 42,85% 0,04%

24.928 14.218 538 39.684

62,82% 35,83% 1,36%

26.876 14.907 171 41.954

64,06% 35,53% 0,41%

24.011 14.653 116 38.780

61,92% 37,78% 0,30%

23.758 14.811 106 38.675

61,43% 38,30% 0,27%

24.709 17.960 75 42.744

57,81% 42,02% 0,18%

25.659 18.908 58 44.625

57,50% 42,37% 0,13%

26.454 20.224 74 46.752

56,58% 43,26% 0,16%

27.930 20.232 96 48.258

57,88% 41,92% 0,20%

28.899 21.137 24 50.060

57,73% 42,22% 0,05%

28.973 21.532 15 50.520

57,35% 42,62% 0,03%

30.191 22.653 20 52.864

57,11% 42,85% 0,04%

TotaalOnbekendVrouwMan

TABEL 14: EVOLUTIE AANTAL STARTENDE EENMANSZAKEN VOLGENS GESLACHT EN PROCENTUELE VERANDERING TOV VORIGE JAAR (FEDERAAL), 2005-2015

GRAFIEK 6: GENDEREVOLUTIE BIJ STARTENDE EENMANSZAKEN - FEDERAAL



Van alle nieuw opgerichte ondernemingen in 2012 is vijf jaar later (begin 2017) nog 68,78% actief. Concreet betekent dit dat van de 76.976 opgestarte ondernemingen in 2012 er begin 2017 nog 52.942 actief zijn. 24.032 ondernemingen (31,22%) overleefden de eerste vijf jaren dus niet. Ter vergelijking: van de 68.571 starters in 2006 is vandaag nog 51,97% actief. Overleeft een startende onderneming de eerste vijf jaar, dan daalt de kans op stopzetting substantieel.

Een stopzetting kan het gevolg zijn van diverse oorzaken naast die van een faillissement. Andere mogelijkheden zijn een ontbinding, een splitsing, een vereffening, een vrijwillige stopzetting van de activiteiten, en het overlijden van de zaakvoerder. Let wel: wanneer een eenmanszaak wordt omgevormd naar een vennootschap, wordt de eenmanszaak als stopgezet beschouwd. Er wordt dan ook een nieuwe onderneming (een vennootschap) opgericht.

Deze omvorming wordt niet geregistreerd in de Kruispuntbank Ondernemingen. Het bedrijf wordt dus als stopgezet beschouwd, hoewel het in werkelijkheid blijft voortbestaan onder een andere juridische vorm. De reële slaagkansen van een startende onderneming liggen in werkelijkheid dus iets hoger dan onderstaande statistieken aangeven.

Twee op drie starters overleeft de eerste vijf jaar

FaillietAANTAL

STARTERSJaar van

oprichting GesplitstOntbondenSluiting van vereffening

Stopzetting activiteit

Uitbater overleden

Niet meer onderworpen aan de BTW-administratie

Geschrapt bij de BTW-

administratie

TOTAAL STOPZETTINGEN

OVERLEVINGS-GRAAD

2006 68.571 6.426 520 0 2.729 3.791 20 1.189 18.258 32.933 51,97%

2007 74.118 6.732 597 2 2.846 4.777 18 1.374 17.828 34.174 53,89%

2008 71.678 6.164 501 1 2.993 4.678 20 1.353 15.248 30.958 56,81%

2009 70.075 5.382 424 0 2.618 5.788 21 1.470 12.788 28.491 59,34%

2010 77.712 5.184 376 1 2.597 7.348 10 1.854 12.119 29.489 62,05%

2011 81.220 4.383 355 0 2.537 7.563 13 2.737 9.903 27.491 66,15%

2012 76.976 3.295 226 0 1.721 7.471 8 3.184 8.129 24.034 68,78%

2013 77.471 2.292 160 0 1.225 7.834 6 1.112 10.026 22.655 70,76%

2014 81.107 1.408 90 0 750 6.338 4 0 9.923 18.513 77,17%

2015 82.571 587 38 0 397 3.931 1 0 8.178 13.132 84,10%

2016 89.777 137 6 0 116 2.004 1 0 3.417 5.681 93,67%

TABEL 15: EVOLUTIE STOPZETTINGEN EN OVERLEVINGSGRAAD VAN STARTERS NAAR JAAR VAN OPRICHTING (FEDERAAL), 2006-2016



In Vlaanderen is de overlevingsgraad in 2017 van ondernemingen gestart in 2012 in alle provincies min of meer gelijk. Starters in Vlaams-Brabant en West-Vlaanderen hebben de hoogste overlevingsgraad met respectievelijk 71,27% en 70,26%. In Limburg is de overlevingsgraad het laagst: 67,64%. Gemiddeld

genomen hebben Vlaamse starters in 2012 69,13% kans om vijf jaar later nog actief te zijn.

In Wallonië ligt deze overlevingsgraad met 65,84% iets lager in vergelijking met Vlaanderen. Enkel de provincie Waals-Brabant scoort beduidend hoger

met 70,41%. Henegouwen is de provincie waar de overlevingsgraad het laagst ligt in Wallonië: 36,06% van de starters in 2012 is niet meer actief vijf jaar later. De overlevingsgraad van starters in het Brussels gewest ligt met 67,14% tussen die van Vlaanderen en Wallonië.

Vlaams- en Waals-Brabant hebben hoogste overlevingsgraad

FaillietAANTAL

STARTERSProvincie GesplitstOntbondenSluiting van vereffening

Stopzetting activiteit

Uitbater overleden

Niet meer onderworpen aan de BTW-administratie

Geschrapt bij de BTW-

administratie

TOTAAL STOPZETTINGEN

OVERLEVINGS-GRAAD

WEST-VLAANDEREN 8.032 253 6 0 169 818 2 305 836 2.389 70,26%

OOST-VLAANDEREN 9.265 367 13 0 268 865 2 338 998 2.851 69,23%

ANTWERPEN 12.022 589 26 0 410 1.093 0 509 1.250 3.877 67,75%

LIMBURG 5.506 241 8 0 145 577 2 200 609 1.782 67,64%

VLAAMS BRABANT 6.912 166 13 0 166 631 1 272 737 1.986 71,27%

WAALS BRABANT 3.119 115 7 0 87 236 0 143 335 923 70,41%

HENEGOUWEN 7.097 343 92 0 68 807 0 362 887 2.559 63,94%

NAMEN 3.180 132 8 0 37 322 0 173 379 1.051 66,95%

LUIK 6.755 355 11 0 96 724 0 381 823 2.390 64,62%

LUXEMBURG 1.476 57 1 0 16 154 0 76 160 464 68,56%

VLAAMS GEWEST 41.737 1.616 66 0 1.158 3.984 7 1.624 4.430 12.885 69,13%

BRUSSELS GEWEST 10.397 671 41 0 256 981 1 421 1.045 3.416 67,14%

WAALS GEWEST 21.627 1.002 119 0 304 2.243 0 1.135 2.584 7.387 65,84%

FEDERAAL 76.976 3.295 226 0 1.721 7.471 8 3.184 8.129 24.034 68,78%

TABEL 16: EVOLUTIE STOPZETTINGEN EN OVERLEVINGSGRAAD VAN STARTERS NA 5 JAAR PER PROVINCIE, 2016 (OPRICHTING IN 2012).



Splitsen we de overlevingsgraad van ondernemingen gestart in 2012 uit naar sector op Belgisch niveau, dan vinden we het hoogste cijfer bij de vrije beroepen. In deze sector zijn van de starters in 2012 vandaag nog 82,9% ondernemingen actief. Ook de industriesector

haalt een hoge overlevingsgraad met 75,1%. De rest van de top 5 wordt aangevuld door de groothandel, de bouwsector en de dienstensector met een overlevingsgraad van respectievelijk 73,5%, 70,7% en 70,0%. De laagste waarde inzake overlevingsgraad

vinden we in de horecasector. Daar overleeft slechts iets meer dan de helft (55,9%) de eerste 5 jaar. Als we de tijdshorizon verlengen tot 10 jaar (opgestart in 2006) dan zijn in 2017 nog 1 op 3 horecazaken actief (33,3%)

Vrije beroepen hebben hoogste overlevingsgraad, horecasector het laagst

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

DIENSTEN 51,7% 55,2% 58,3% 60,3% 63,8% 68,4% 70,0% 71,8% 78,4% 84,7% 94,9%Financiële diensten : banken, holdings 71,5% 72,5% 78,4% 81,3% 83,7% 88,5% 89,4% 92,9% 95,0% 97,5% 99,4%Financiële diensten : Verzekeringen, pensioenfondsen 76,3% 78,4% 81,0% 80,1% 81,9% 80,1% 75,5% 73,5% 66,6% 80,4% 99,4%Zakelijke diensten 47,7% 52,2% 53,9% 56,9% 60,2% 64,6% 68,0% 70,8% 75,5% 82,3% 93,2%Immobiliën 62,3% 63,1% 67,6% 67,4% 72,5% 75,8% 76,0% 78,5% 82,8% 88,4% 95,9%Communicatie 55,7% 57,6% 59,8% 63,5% 65,9% 77,8% 74,2% 82,3% 85,6% 91,3% 97,1%IT 37,8% 41,2% 47,2% 46,4% 49,9% 55,0% 57,4% 56,9% 75,9% 80,7% 93,2%Handelsbemiddeling 28,3% 33,3% 39,0% 42,9% 44,5% 50,8% 51,7% 57,4% 66,6% 74,8% 91,6%Diensten aan personen 58,2% 58,0% 57,1% 60,6% 64,7% 68,0% 71,0% 73,4% 77,5% 84,6% 94,4%Menselijke gezondheidszorg 80,0% 90,9% 71,4% 94,1% 88,9% 83,3% 77,8% 100,0% 87,5% 100,0% 90,0%Maatschappelijke dienstverlening 72,4% 74,3% 73,0% 72,0% 73,8% 77,7% 79,0% 75,1% 72,0% 78,2% 98,8%Kunst,amusement en recreatie 58,9% 60,8% 61,2% 66,4% 69,2% 74,8% 77,9% 80,0% 83,2% 89,1% 96,3%

BOUW 50,9% 52,3% 56,3% 59,7% 64,1% 68,6% 70,7% 76,4% 82,6% 89,7% 96,0%Bouw van gebouwen, ontwikkeling van bouwprojecten 56,9% 58,4% 60,0% 59,4% 68,0% 74,1% 73,5% 79,9% 86,4% 92,0% 97,1%Weg- en waterbouw 48,2% 45,4% 46,8% 56,8% 61,1% 65,5% 67,6% 69,6% 78,7% 88,8% 94,7%Gespecialiseerde bouwwerkzaamheden 49,7% 51,3% 56,0% 60,0% 63,4% 67,5% 70,3% 76,0% 81,9% 89,1% 95,7%

TABEL 17: EVOLUTIE OVERLEVINGSGRAAD VAN STARTERS NAAR JAAR VAN OPRICHTING PER SECTOR (FEDERAAL), 2006-2016



2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

INDUSTRIE 58,9% 60,6% 65,4% 68,0% 71,4% 72,8% 75,1% 80,1% 84,4% 89,9% 96,0%Industrie : agro 66,7% 69,7% 74,0% 80,9% 84,4% 85,2% 85,3% 88,3% 89,5% 94,2% 96,9%Industrie : voedingsmiddelen 55,1% 53,1% 57,8% 55,0% 62,8% 66,3% 67,7% 75,9% 84,6% 89,3% 97,1%Industrie : overige 55,4% 57,6% 60,0% 61,8% 64,3% 66,5% 70,4% 75,3% 82,0% 87,4% 95,2%Drukkerijen en grafische bedrijven 44,8% 45,9% 54,1% 56,7% 60,1% 62,6% 66,0% 74,7% 76,4% 87,2% 95,4%

DETAILHANDEL 42,4% 43,4% 45,0% 50,3% 56,1% 58,5% 60,5% 64,8% 68,2% 78,6% 94,1%Detailhandel excl. automobielsector 42,4% 43,4% 45,0% 50,3% 56,1% 58,5% 60,5% 64,8% 68,2% 78,6% 94,1%

HORECA 33,3% 36,3% 37,5% 40,7% 43,5% 50,0% 55,9% 60,8% 70,3% 80,9% 93,8%Verschaffen van accommodatie 56,9% 58,2% 68,8% 66,1% 67,5% 76,9% 77,9% 79,9% 88,8% 92,8% 97,6%Eet- en drinkgelegenheden 32,0% 34,9% 35,7% 39,3% 42,2% 48,6% 54,8% 59,7% 69,4% 80,3% 93,6%

GROOTHANDEL 57,0% 59,4% 61,9% 62,0% 67,0% 70,5% 73,5% 79,1% 85,1% 91,7% 97,5%Groothandel excl. automobielsector 57,0% 59,4% 61,9% 62,0% 67,0% 70,5% 73,5%

AUTOMOBIEL 53,7% 54,6% 56,9% 59,5% 63,5% 65,5% 69,6% 75,2% 81,9% 88,2% 95,8%Automobielsector 53,7% 54,6% 56,9% 59,5% 63,5% 65,5% 69,6% 75,2% 81,9% 88,2% 95,8%

TRANSPORT 42,2% 41,8% 45,2% 46,7% 52,1% 59,3% 62,2% 69,9% 77,8% 84,2% 93,1%Vervoer te land, te water en lucht 49,1% 49,3% 51,2% 53,1% 60,0% 66,1% 68,2% 76,1% 82,8% 87,4% 94,9%Vervoer logistiek 34,7% 34,0% 37,4% 39,9% 43,2% 50,7% 54,3% 61,5% 70,5% 79,0% 89,7%

VRIJE BEROEPEN 66,5% 69,8% 72,2% 78,9% 81,9% 81,3% 82,9% 83,4% 83,9% 88,5% 97,9%Medische beroepen 73,9% 76,1% 77,7% 85,3% 86,0% 84,0% 84,9% 84,4% 83,2% 88,0% 98,6%Juridische beroepen 74,6% 76,2% 75,5% 75,1% 78,9% 79,2% 79,6% 82,9% 85,0% 89,4% 96,3%Economische beroepen 62,3% 67,4% 68,9% 77,9% 81,2% 84,2% 85,8% 86,0% 89,8% 92,7% 98,0%Bouwtechnische beroepen 54,4% 57,8% 63,5% 66,7% 72,5% 74,0% 77,9% 79,7% 83,8% 88,7% 96,0%

ANDERE/NIET GEKEND 74,8% 70,6% 70,6% 67,6% 60,5% 63,2% 69,6% 68,7% 77,7% 81,3% 85,7%Andere 56,6% 61,1% 60,6% 63,7% 68,2% 69,2% 74,1% 75,5% 79,0% 84,5% 96,2%Onbekend 83,3% 76,3% 72,2% 65,8% 55,7% 58,4% 64,9% 61,2% 71,2% 68,2% 75,0%Kan niet toegekend worden 62,1% 61,7% 71,1% 75,5% 74,1% 75,1% 80,7% 85,4% 91,3% 96,1% 98,6%



Van alle nieuw opgerichte ondernemingen in 2016 in België nam 10,40% personeel in dienst (9,27% 1 tot 4 werknemers en 1,13% meer dan 4 werknemers). De proportie ondernemingen die vijf jaar geleden werd opgericht en nu nog actief is met personeel ligt niet beduidend hoger: 14,72%. Verleggen we de tijdshorizon naar tien jaar, dan stijgt de proportie naar 24,93%. Van de starters in 2006 die nog actief zijn begin 2017 stelt dus slechts een kwart personeel tewerk.

Let wel: het feit dat de ondernemers voor zichzelf een job creëren, wordt in dit cijfermateriaal niet in rekening gebracht. Het gaat hier enkel en alleen om tewerkstelling in werknemersverband.

In Vlaanderen ligt het percentage nieuw opgerichte ondernemingen dat personeel tewerk stelt in 2016 iets lager in vergelijking met Wallonië en het Brussels gewest. In Vlaanderen stelt 9,08% van de starters personeel tewerk in 2016. In het Brussels gewest is dit

12,06% en in Wallonië nog iets meer met 12,39%. Ook na vijf jaar ligt het aandeel van starters in Wallonië met personeel (16,17%) hoger dan in Vlaanderen (13,45%). Het Brussels gewest doet nog iets beter dan Wallonië met 16,90%.

10% van de starters in 2016 stelt personeel tewerk

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

0 werknemers of onbekend 26.424 30.093 31.281 32.726 38.685 44.165 44.598 46.847 55.411 62.518 75.338 van 1 tot 4 werknemers 6.696 7.175 7.129 6.771 7.340 7.514 6.617 6.512 6.083 5.864 7.798 van 5 tot 9 werknemers 940 985 861 764 80 785 617 544 484 476 594 van 10 tot 19 werknemers 412 434 380 326 377 316 271 240 190 165 236 van 20 tot 49 werknemers 191 229 169 184 200 179 139 87 82 98 93 van 50 tot 99 werknemers 77 65 60 51 43 35 30 13 15 18 7 van 100 tot 199 werknemers 41 34 25 18 27 13 16 8 4 9 7 van 200 tot 499 werknemers 20 9 11 16 8 8 8 2 6 3 9 van 500 tot 999 werknemers 6 3 5 3 1 1 2 - 1 1 1 meer dan 1000 werknemers 2 2 2 1 - - 1 1 - - -

TABEL 18: STARTERS VOLGENS AANTAL WERKNEMERS (FEDERAAL)



2006

2006

2006

2005

2005

2005

2007

2007

2007

2008

2008

2008

2009

2009

2009

2010

2010

2010

2011

2011

2011

2012

2012

2012

2013

2013

2013

2014

2014

2014

2015

2015

2015

2016

2016

2016

0 werknemers of onbekend 13.384 15.779 18.034 18.819 18.928 22.212 25.050 24.697 25.247 30.712 35.583 42.237 van 1 tot 4 werknemers 3.520 3.968 4.175 4.140 3.799 3.992 3.886 3.273 3.216 3.059 2.819 3.697 van 5 tot 9 werknemers 507 600 593 516 447 447 445 300 298 267 254 326 van 10 tot 19 werknemers 222 245 264 221 175 210 185 147 133 104 87 131 van 20 tot 49 werknemers 102 116 129 83 90 93 99 82 44 48 51 47 van 50 tot 99 werknemers 34 45 31 29 22 25 26 19 6 14 15 6 van 100 tot 199 werknemers 16 26 21 15 10 20 9 10 1 3 7 5 van 200 tot 499 werknemers 11 8 2 3 11 6 5 5 1 3 2 5 van 500 tot 999 werknemers 3 3 - 2 2 2 1 1 - - 1 1 meer dan 1000 werknemers 1 2 1 1 1 - - 1 - - - -

0 werknemers of onbekend 6.036 6.901 7.645 8.020 8.223 9.773 11.466 11.765 12.433 14.235 15.714 18.426 van 1 tot 4 werknemers 1.701 1.881 2.076 1.988 1.906 2.164 2.200 1.946 1.859 1.682 1.694 2.352 van 5 tot 9 werknemers 206 242 264 244 212 229 226 201 150 143 150 147 van 10 tot 19 werknemers 97 116 113 106 94 118 77 80 65 47 51 74 van 20 tot 49 werknemers 54 38 60 54 60 67 41 34 25 21 26 31 van 50 tot 99 werknemers 20 14 16 22 12 9 4 4 6 - 1 1 van 100 tot 199 werknemers 4 6 3 4 4 2 1 3 2 - - 1 van 200 tot 499 werknemers 2 4 2 4 1 - - 1 - 2 - 1 van 500 tot 999 werknemers 1 1 1 - - 1 - - - - - - meer dan 1000 werknemers - - - 1 - - - - - - - -

0 werknemers of onbekend 2.457 2.885 3.565 3.423 3.367 4.305 5.271 5.707 6.450 7.463 8.336 9.797 van 1 tot 4 werknemers 765 772 832 843 821 900 1.055 982 1.026 835 857 1.188 van 5 tot 9 werknemers 82 94 125 95 95 115 105 106 85 68 59 110 van 10 tot 19 werknemers 33 49 55 52 52 46 49 42 38 38 24 29 van 20 tot 49 werknemers 39 37 40 32 33 39 35 20 17 12 20 14 van 50 tot 99 werknemers 5 18 18 9 17 9 5 6 1 1 2 - van 100 tot 199 werknemers 8 9 10 6 4 5 3 3 5 1 2 - van 200 tot 499 werknemers 3 8 5 4 4 2 3 2 1 1 1 3 van 500 tot 999 werknemers 1 2 2 3 1 - - - 2 - - - meer dan 1000 werknemers 1 - 1 - - - - - 1 - - -

TABEL 19: STARTERS VOLGENS AANTAL WERKNEMERS (VLAANDEREN)

TABEL 20: STARTERS VOLGENS AANTAL WERKNEMERS (WALLONIË)

TABEL 21: STARTERS VOLGENS AANTAL WERKNEMERS (BRUSSEL)



60.000

50.000

40.000

30.000

20.000

10.000

0

Actiev

e stat

us

Failli

ssem

ent

Gerech

telijk

e reo

rganis

atie

Ontbind

ing

Fusie

met

...Slui

ting v

an ve

reffen

ingStop

zettin

g acti

viteit

enNiet

mee

r ond

erworp

en...

Gesch

rapt b

ij de B

TW...Uitb

ater o

verle

den

56.440

56.44028 133 48 1.334

6.5563.303

6.674

8

Naast de overlevingsgraad na 5 jaar zijn er ook data voor handen met betrekking tot de financiële gezondheid van bedrijven die na 5 jaar nog actief zijn. Van de 76.976 opgestarte bedrijven in 2012 overleefde 73,32% de eerste 5 jaren (deze cijfers verschillen

licht van die van de overlevingsgraad omdat bij deze index fusies en gerechtelijke reorganisaties ook als stopzettingen worden beschouwd). Dit komt neer op 56.440 actieve bedrijven en 20.536 stopgezette bedrijven.

De financiële gezondheid van starters na 5 jaar

Aantal starters 2012 76.976

Actieve status 56.440 73,32%

Faillissement 2.452 3,19%

Gerechtelijke reorganisatie 28 0,04%

Ontbinding 133 0,17%

Splitsing in…

Fusie met … 48 0,06%

Sluiting van vereffening 1.334 1,73%

Stopzetting activiteit 6.556 8,52%

Niet meer onderworpen aan 3.303 4,29%

de BTW administratie

Geschrapt bij de 6.674 8,67%

BTW administratie

Uitbater overleden 8 0,01%

totaal 20.536 26,68%

TABEL 22: STARTERS IN 2012 VOLGENS VANDAAG GEKENDE JURIDISCHE STATUS (FEDERAAL)

GRAFIEK 7: STARTERS IN 2012 VOLGENS VANDAAG GEKENDE JURIDISCHE STATUS (FEDERAAL)



1

2

3

4

5

Meer dan 5

60%

10%

6%

9%

8%7%

Bij de categorie van actieve bedrijven gaan we op basis van een aantal vooraf vastgelegde knipperlichten na in welke mate een bedrijf financieel gezond of minder gezond is. Dit zijn objectieve knipperlichten waar structureel naar gepeild wordt in ondernemingen. De zuiver financiële knipperlichten met betrekking op cijfers uit de jaarrekening worden uiteraard enkel gedetecteerd in vennootschappen die jaarrekeningen neerleggen. De overige knipperlichten worden voor elke onderneming getoetst. Het spreekt dan ook voor zich dat het eenvoudiger is om knipperlichten vast te stellen bij vennootschappen dan bij eenmanszaken.

De parameters die we als knipperlicht definiëren zijn:• Eigen vermogen is gedaald tot onder de helft van het kapitaal• Liquiditeitsratio is kleiner dan 0,5• Geprotesteerde wisselbrieven / ongedekte cheques• Vervallen schulden aan RSZ of fiscus genoteerd op de jaarrekening• Algemene schuldgraad hoger dan 100%• Onderneming gedagvaard door de RSZ• Rentabiliteit 2 opeenvolgende jaren negatief• Geen publicatie van de jaarrekening voor de jongste 2 opeenvolgende jaren• Bedrijfsleider is in dezelfde functie gesignaleerd in een failliete onderneming• Basislimietbedrag kredietadvies negatief• FiTo®-meter sterk negatief• Meerdere dagvaardingen binnen 1 jaar • Voorlopig bewindvoerder aangesteld• Incassodossiers• Ondernemingen gedagvaard door de RSZ, het Sociaal Zekerheidsfonds voor Zelfstandigen en/of het Fonds voor Bestaanszekerheid

GRAFIEK 8: BEDRIJVEN GESTART IN 2012 VOLGENS

AANTAL KNIPPERLICHTEN (FEDERAAL)

aantal knip. Aantal ond. % op totaal rechtsvormen

1 6.877 12,18%

2 1.115 1,98%

3 744 1,32%

4 997 1,77%

5 903 1,60%

meer dan 5 851 1,51%

TOTAAL 11.487 20,35%

TABEL 23: AANTAL EN AANDEEL BEDRIJVEN GESTART IN 2012 VOLGENS AANTAL KNIPPERLICHTEN (FEDERAAL)



Op basis van deze knipperlichten en de Graydon Multiscore werd een analyse gedaan op de nog actieve eenmanszaken en vennootschappen die werden opgestart in 2012. Enerzijds wordt gekeken naar de aanwezigheid van knipperlichten, anderzijds worden de ondernemingen ook verdeeld op basis van de Graydon Multiscore.

De multiscore is een index die de bedrijven onderverdeelt op een schaal van 0 tot 100, en is een indicator voor de kans op financiële moeilijkheden maar ook kans op verdere groei van een onderneming. We gebruiken de index om ondernemerspopulaties op te delen in risicocategorieën. Hoe hoger de score een bedrijf haalt, hoe gezonder het bedrijf en

hoe groter het groeipotentieel. Scores van minder dan 20 wijzen op een financieel onstabiele situatie, weinig groeipotentieel en een grotere kans op faling. Scores boven 20 wijzen op een relatief gezonde tot zeer gezonde situatie in het geval de score boven 80 uitkomt.

Van de 56.440 nog actieve bedrijven die werden opgestart in 2012 vertonen er 11.487 of 20,35% (voor starters uit 2010 stelden we na vijf jaar nog een populatie van 25,61% vast) één of meerdere knipperlichten die hierboven beschreven werden. Bijna 8 bedrijven op 10 laten dus geen knipperlichten optekenen.

Als we dan specifiek inzoomen op de multiscore, stellen we vast dat 91,14% (voor starters uit 2010 stelden we na vijf jaren 88% vast) van de nog actieve bedrijven uit 2012 scores halen van meer dan 20/100. 2.063 ondernemingen behalen een score boven de 80 op 100, wat als zeer gezond mag gecatalogeerd worden. Toch stellen we ook vast dat 4.997 of 8,86% van de in 2012 opgestarte bedrijven (het percentage voor starters uit 2010 lag na vijf jaren op 11,9%) het financieel eerder moeilijk hebben (scores lager dan 20).

35.000

30.000

25.000

20.000

15.000

10.000

5.000

00

2.651

1 - 19

2.346

20 - 39

5.417

40 - 59

30.999

60 - 79

12.964

80 - 100

2.063Aantal ond.

categorie Aantal ond. % op totaal rechtsvormen

0 2.651 4,7%

1-19 2.346 4,16%

20-39 5.417 9,6%

40-59 30.999 54,92%

60-79 12.964 22,97%

80-100 2.063 3,66%

TOTAAL 56.440 100%

GRAFIEK 9: VERDELING MULTISCORE VAN STARTERS UIT 2012 EN VANDAAG NOG ACTIEF (FEDERAAL)

TABEL 24: AANTAL EN AANDEEL BEDRIJVEN GESTART IN 2012 VOLGENS MULTISCORE



Als we deze oefening opsplitsen tussen eenmanszaken en vennootschappen zien we zeer grote verschillen tussen beide. Bij de eenmanszaken stellen we vast dat slechts een minimaal aandeel van hen knipperlichten laat noteren en bovendien goed tot zeer goed scoren op de multiscore. Dit is zeker niet uitsluitend het gevolg van het feit dat een eenmanszaak geen jaarrekening dient te publiceren. Enerzijds dient vastgesteld dat een eenmanszaak, in tegenstelling tot een wijd verspreid misverstand, een beduidend lagere falingskans heeft dan eender welke vennootschapsvorm (de hoofdelijke aansprakelijkheid speelt hier ongetwijfeld een rol), anderzijds detecteert Graydon ruim voldoende signalen om ook voor eenmanszaken de vinger aan de pols te houden. Bovendien wordt binnen de multiscore ook actief rekening gehouden met het betaalgedrag dat door Graydon actief wordt verzameld en zowel voor eenmanszaken als voor vennootschappen een duidelijk up-to-date beeld geven over de actuele liquiditeitspositie.

De financiële gezondheid na 5 jaar van enerzijds eenmanszaken en anderzijds vennootschappen

25.000

20.000

15.000

10.000

5.000

0

0

64

1 - 19

26

20 - 39

202

40 - 59

22.573

60 - 79

7.369

80 - 100

0Aantal ond.

GRAFIEK 10: VERDELING MULTISCORE VAN EENMANSZAKEN GESTART IN 2012 EN VANDAAG NOG ACTIEF (FEDERAAL)


0 64 0,21%

1-19 26 0,09%

20-39 202 0,67%

40-59 22.573 74,66%

60-79 7.369 24,37%

80-100 0 0%

TOTAAL 30.234 100%


1 251 0,83%

2 5 0,02%

3 0 0%

4 0 0%

5 0 0%

meer dan 5 0 0%

TOTAAL 256 0,85%

TABEL 25: AANTAL EN AANDEEL EENMANSZAKEN GESTART IN 2012 VOLGENS AANTAL KNIPPERLICHTEN (FEDERAAL)

TABEL 26: VERDELING MULTISCORE VAN EENMANSZAKEN GESTART IN 2012 EN VANDAAG NOG ACTIEF (FEDERAAL)



Wel hebben we, omwille van de publicatieplicht, een duidelijker zicht op de financiële structuur van vennootschappen. Van de 26.206 nog actieve vennootschappen die in 2012 werden opgestart, detecteren we in 11.231 ondernemingen of 42,86% (voor de vennootschappen opgericht in 2010 was dat na vijf jaar nog 46,14%) van het totaal één of meerdere knipperlichten. Bij 851 of 3,25% van de vennootschappen worden er zelfs meer dan 5 knipperlichten vastgesteld.

De multiscore van de vennootschappen toont ons dan ook opmerkelijke resultaten voor wat betreft de financiële gezondheidstoestand van deze vennootschappen. Bijna een vijfde (18,72%) van de nog bestaande opgericht in 2012, krijgen een score die zich bevindt tussen 0 en 20. Dat betekent dat deze bedrijven het, ondanks het feit dat de financiële crisis achter de rug is, financieel niet gemakkelijk hebben. Ruim 80% van de bedrijven haalt echter een score die hoger is dan 20 en ruim 2.063 ondernemingen of 7,87% van de in 2012 opgestarte en actieve vennootschappen zijn financieel zeer gezond en scoren meer dan 80 op de multiscore.

9.0008.0007.0006.0005.0004.0003.0002.0001.000

00

2.587

1 - 19

2.320

20 - 39

5.215

40 - 59

8.426

60 - 79

5.595

80 - 100

2.063Aantal ond.

Verdeling multiscore van vennootschappen gestart

in 2012 en vandaag nog actief (federaal)

GRAFIEK 12: VERDELING MULTISCORE VAN VENNOOTSCHAPPEN

GESTART IN 2012 EN VANDAAG NOG ACTIEF (FEDERAAL)


0 2.587 9,87%

1-19 2.320 8,85%

20-39 5.215 19,90%

40-59 8.426 32,15%

60-79 5.595 21,35%

80-100 2.063 7,87%

TOTAAL 26.206 100,00%

1

2

3

4

5

Meer dan 5

59%

10%

7%

9%

8%7%

Aantal en aandeel vennootschappen gestart in 2012

volgens aantal knipperlichten (federaal)

GRAFIEK 11: VENNOOTSCHAPPEN GESTART IN 2012

VOLGENS AANTAL KNIPPERLICHTEN (FEDERAAL)


1 6.626 25,28%

2 1.110 4,24%

3 744 2,84%

4 997 3,80%

5 903 3,45%

meer dan 5 851 3,25%

TOTAAL 11.231 42,86%

TABEL 27: AANTAL EN AANDEEL VENNOOTSCHAPPEN GESTART IN 2012 VOLGENS AANTAL KNIPPERLICHTEN (FEDERAAL)

TABEL 28: VERDELING MULTISCORE VAN VENNOOTSCHAPPEN GESTART IN 2012 EN VANDAAG NOG ACTIEF (FEDERAAL)



In de vorige hoofdstukken werd uitsluitend aandacht besteed aan de startende ondernemingen. Echter, naast startende ondernemingen zetten ook heel wat bedrijven hun activiteiten stop. Binnen het kader van deze studie lijkt het ons zinvol de starters met de stopzettingen te vergelijken om zo te komen tot een nettogroei van het aantal bedrijven in België, de verschillende regio’s en de verschillende sectoren. Binnen het kader van deze uitgave beperken we ons tot de jaren 2015 en 2016 4.

Om deze conclusies op te bouwen tellen we het aantal bedrijven dat gedurende een gegeven jaar zijn opgericht en trekken we hier het aantal bedrijven dat de activiteiten datzelfde jaar hebben stopgezet van af. Het resultaat hiervan geeft de nettogroei weer zowel in absolute aantallen als in percentage ten opzichte van de totale bedrijvenpopulatie. Dit zetten we af ten opzichte van de totale populatie geregistreerd aan bij aanvang van onze telling (in casu: de situatie binnen de Kruispuntbank Ondernemingen op 1 januari 2015 en 1 januari 2016 voor nettogroei in 2016).

We kiezen er bewust niet voor om de totale aanwas van de populatie opgenomen in de Kruispuntbank ondernemingen als referentie te gebruiken. Inderdaad toonde Graydon in eerdere publicaties aan dat de administratie die KBO nog steeds aanvult: soms worden vandaag ondernemingsnummers toegevoegd met betrekking tot entiteiten die al jaren geleden zijn opgericht 5. Daarenboven dienen de door de KBO geregistreerde actieve entiteiten verregaand te worden gecorrigeerd. Zo bijvoorbeeld moeten wij op basis van de Graydon methodiek vaststellen dat duizenden entiteiten als actief staan geregistreerd terwijl die in werkelijkheid al jaren geleden zijn ontbonden of zelfs failliet verklaard.

Nettogroei van het ondernemerslandschap

4. Indien de lezer zich wil documenteren over eerdere nettogroei verwijzen we naar de publicatie ‘evolutie in het bedrijvenlandschap’ (augustus 2015) : http://public.graydon.be/sites/graydon/files/uploads/GraydonBE_Evoluties-In-Het-Bedrijvenlandschap-2015.pdf. De cijfers die we in deze studie opnemen kan gezien worden als een, zij het beperkte, update. De lezer dient er wel mee rekening te houden dat de cijfers die we hier weergeven zich beperkten tot de bedrijven die we als KMO beschouwen.

5. Zie hiervoor onder meer de Graydon studie: ‘evolutie in het bedrijvenlandschap’ (augustus 2015) : http://public.graydon.be/sites/graydon/files/uploads/GraydonBE_Evoluties-In-Het-Bedrijvenlandschap-2015.pdf, blz 10, 12, 46



Naast de 89.777 nieuwe bedrijven in België (jaar 2016) telden we ook 65.843 bedrijven die hun activiteiten stopzetten. Netto betekent dat een aangroei van 23.943 entiteiten. In 2016 zagen we dus een werkelijke groei van het aantal ondernemingen met +2,1%. Een sterker resultaat dan gedurende het jaar 2015 waar we een aanwas van 1,57% kenden. Beduidend meer dan de jaren voordien. Zo maten we in 2014 een aanwas van slechts 0,27%6.

De naar verhouding sterkste groei wordt traditioneel binnen het Brusselse gewest gemeten. Zo ook in 2016 waar we een nettogroei meten van 3.024 bedrijven of +2,19%, tegenover 2.248 bedrijven in 2015.

Vlaanderen telde in 2016 een nettogroei van 11.903, bedrijven of +1,82% tegenover +1,59% in 2015.

In Wallonië telden we in 2016 een nettogroei van 4.109 bedrijven of +1,3% tegenover +0,81% in 2015.

De naar verhouding sterkst groeiende sector blijkt die van de ‘Financiële diensten, banken en holdings’ te zijn. Binnen deze sector maten wij in 2015 een nettogroei van +5,85% en in 2016 een nettogroei van +7,16%. In 2016 werden binnen deze sector 2.207 bedrijven opgericht terwijl 599 bedrijven hun activiteiten hebben stopgezet. Hierbij valt het accent op binnen het Vlaamse gewest waar we in 2016 een aanwas maten van 1.354 bedrijven (+8,41%), In Wallonië een aanwas van +5,27% en in het Brusselse gewest slechts +2,44%.

Binnen de sector van de Medische beroepen zien we eveneens een forse toename: zowel in 2015 als in 2016 maten we hier op federaal niveau een nettogroei van respectievelijk +6,51% en +6,48%. Hier scoort Brussel met een toename van +7,63% in 2016 iets hoger dan Vlaanderen (+6,57%) en Wallonië (+6,03%). Bovendien noteert deze sector ook in absolute getallen, met een toename van 7.061 bedrijven, de sterkste nettogroei: een gevolg van de sterke verzelfstandiging van verpleging, kinesisten en andere.

Ook de sector van de maatschappelijke dienstverlening toont de afgelopen jaren naar verhouding een beduidende nettogroei: in 2015 telden we binnen deze sector een toename met +6,31%, in 2016 enigszins gedaald naar +5,87%. De cijfers in Vlaanderen (in 2016 + 6,21%) en Wallonië (in 2016 +6,37%) lopen min of meer gelijk terwijl Brussel hier met +1,43% een stuk lager scoort.

Nettogroei federaal en regionaal

6. Id. blz 70

Nettogroei naar sector



De sterkste afkalving vinden we terug binnen de sector van de ‘Eet- en drinkgelegenheden’. Hier telden we weliswaar 4.969 nieuwe zaken in 2016 (een toename met +5,6% ten opzichte van 2015), maar ook 5.289 zaken die in 2016 hun activiteiten stopzetten. Netto zijn er dus einde 2016 320 zaken minder (in 2015 was telde de daling 451 bedrijven). Zetten wij dit af op de totale populatie dan meten we zo een daling met -0,64% (in 2015 was deze -0,89%). De afname binnen deze populatie is het kleinst binnen het Vlaamse gewest (-0,59% in 2016) en naar verhouding meer dan dubbel zo groot in Wallonië (-1,64%), terwijl we met betrekking tot 2016 in Brussel zelfs een verdere aanwas (+1,3%) meten.

Niet onverwachts zien we ook de agro-industrie verder inkrimpen. In 2016 telde deze sector een daling met 307 bedrijven (-0,6%). Sterkste daling noteren we binnen het Vlaamse gewest (1,11%), beduidend minder in Wallonië (+0,23%). Binnen het Brusselse gewest is deze sector sowieso beperkt aanwezig. Met een feitelijke daling van het aantal agro bedrijven van 3 eenheden (op een totaal van 361 eenheden) bedraagt de procentuele daling hier -0,83%.

De sector van de Groothandel kent eveneens een gestage daling: in 2015 daalde de totale populatie met -0,26%, in 2016 was dat -0,21% . Verhoudingsgewijs is de afname het sterkst binnen het Waalse gewest (-1,39%) gevolgd door Brussel (-1,08%) en Vlaanderen (-1,05%).

Daar waar in 2015 de sector van de logistiek een nog gevoelige afname kende (toen -0,89%) lijkt deze tendens in 2016 gestopt (+0,17%). Hetzelfde stellen wij vast binnen de sector van de drukkerijen en grafische bedrijven waar we in 2015 nog een afname noteerden met -0,08% terwijl we in 2016 een toename vaststellen met +0,17%.

7. Zie hiervoor ook de Graydon studie: ‘evolutie in het bedrijvenlandschap’ (augustus 2015): http://public.graydon.be/sites/graydon/files/uploads/GraydonBE_Evoluties-In-Het-Bedrijvenlandschap-2015.pdf, blz 73 waar we met betrekking tot de groothandel én tot de periode voor 2014 de afname vooral duiden als het gevolg van een sterke consolidatiebeweging en een verschuiving waarbij de sectoren een toenemend aantal buitenlandse vennootschappen kent.



Groei op % populatieGroei op % populatie Groei op % populatieNettogroei BelgiëStopgezet België

2015 Evo 15-16 2016 2015 2016 2015 20162015 20162015 Evo 16-15 2016

DIENSTEN 31.659 8,1% 34.220Financiële diensten : banken, holdings 1.780 24,0% 2.207Financiële diensten : Verzekeringen,pensioenfondsen 780 -10,0% 702Zakelijke diensten 8.290 6,5% 8.829Immobiliën 6.779 13,0% 7.660Communicatie 561 2,9% 577IT 3.903 5,7% 4.124Handelsbemiddeling 2.247 -0,8% 2.229Diensten aan personen 4.547 6,7% 4.853Menselijke gezondheidszorg 9 -33,3% 6Maatschappelijke dienstverlening 560 -4,8% 533Kunst,amusement en recreatie 2.203 13,5% 2.500BOUW 8.998 4,7% 9.417Bouw van gebouwen, ontwikkeling van bouwprojecten 1.724 13,8% 1.962Weg- en waterbouw 320 -24,4% 242Gespecialiseerde bouwwerkzaamheden 6.954 3,7% 7.213INDUSTRIE 4.806 4,6% 5.027Industrie : agro 1.501 -2,4% 1.465Industrie : voedingsmiddelen 460 14,3% 526Industrie : overige 2.440 8,9% 2.658Drukkerijen en grafische bedrijven 405 -6,7% 378DETAILHANDEL 7.572 5,6% 7.995Detailhandel excl.automobielsector 7.572 5,6% 7.995HORECA 4.950 5,8% 5.237Verschaffen van accommodatie 255 5,1% 268Eet- en drinkgelegenheden 4.695 5,8% 4.969GROOTHANDEL 1.901 1,3% 1.925Groothandel excl.automobielsector 1.901 1,3% 1.925AUTOMOBIEL 1.420 14,9% 1.632Automobielsector 1420 14,9% 1632TRANSPORT 1.688 23,8% 2.089Vervoer te land, te water en lucht 1.051 28,6% 1.352Vervoer logistiek 637 15,7% 737VRIJE BEROEPEN 13.040 2,9% 13.416Medische beroepen 8.605 4,7% 9.010Juridische beroepen 1.806 -4,9% 1.717Economische beroepen 578 -0,7% 574Bouwtechnische beroepen 2.051 3,1% 2.115ANDERE/NIET GEKEND 6.537 34,9% 8.819Andere activiteiten 1.132 -28,4% 811Onbekende activiteit 2294 11,3% 2554Kan niet toegekend worden 3111 75,3% 5454TOTAAL (01 tot 10) 82.571 8,7% 89.777

Aantal startende omdernemingen in België 2015-2016

21821 -0,8% 21638536 11,8% 599301 0,7% 3036105 0,7% 61454015 3,5% 4156341 4,7% 3573179 -10,8% 28352308 -9,5% 20883375 4,9% 35402 0,0% 2218 -6,9% 2031441 -2,2% 14107280 -2,3% 71151238 -0,1% 1237261 -8,0% 2405781 -2,5% 56384462 0,3% 44771657 6,9% 1772447 -3,8% 4301948 -2,1% 1908410 -10,5% 3676960 -2,2% 68086960 -2,2% 68085349 3,0% 5511203 9,4% 2225146 2,8% 52892034 -0,1% 20312034 -0,1% 20311333 -2,9% 12941333 -2,9% 12941620 -1,4% 1598913 -4,3% 874707 2,4% 7245207 5,1% 54741867 4,4% 19491176 13,5% 1335566 3,7% 5871598 0,3% 16038854 11,8% 9897751 4,7% 7861011 10,9% 11217092 12,7% 799064920 1,4% 65843

9838 12582 1244 1608 479 399 2185 2684 2764 3504 220 220 724 1289 -61 141 1172 1313 7 4 342 330 762 1090 1718 2302 486 725 59 2 1173 1575 344 550 -156 -307 13 96 492 750 -5 11 612 1187 612 1187 -399 -274 52 46 -451 -320 -133 -106 -133 -106 87 338 87 338 68 491 138 478 -70 13 7833 7942 6738 7061 630 382 12 -13 453 512 -2317 -1078 381 25 1283 1433 -3981 -253617651 23934

371668 380901 21274 22456 14923 15097 88467 90613 93973 96928 6837 7068 35491 36221 24891 24662 56408 57451 191 195 5418 5618 23795 24592 116858 118688 23354 23888 3929 3984 89575 90816 104582 104792 51628 51412 8281 8297 38241 38659 6432 6424 98255 98108 98255 98108 55344 54993 4568 4615 50776 50378 50255 50046 50255 50046 25766 25856 25766 25856 23341 23450 15438 15611 7903 7839 170955 177350 103575 108995 23048 23600 14870 14849 29462 29906 108461 107584 14715 15899 93294 91256 452 4291125487 1141770

2,65% 3,30% 5,85% 7,16% 3,21% 2,64% 2,47% 2,96% 2,94% 3,62% 3,22% 3,11% 2,04% 3,56% -0,25% 0,57% 2,08% 2,29% 3,66% 2,05% 6,31% 5,87% 3,20% 4,43% 1,47% 1,94% 2,08% 3,03% 1,50% 0,05% 1,31% 1,73% 0,33% 0,52% -0,30% -0,60% 0,16% 1,16% 1,29% 1,94% -0,08% 0,17% 0,62% 1,21% 0,62% 1,21% -0,72% -0,50% 1,14% 1,00% -0,89% -0,64% -0,26% -0,21% -0,26% -0,21% 0,34% 1,31% 0,34% 1,31% 0,29% 2,09% 0,89% 3,06% -0,89% 0,17% 4,58% 4,48% 6,51% 6,48% 2,73% 1,62% 0,08% -0,09% 1,54% 1,71% -2,14% -1,00% 2,59% 0,16% 1,38% 1,57% -880,75% -591,14%1,57% 2,10%

TABEL 29: NETTOGROEI VAN DE BEDRIJVEN IN BELGIË



Totale Populatie Groei op % populatieSaldo VlaanderenStopgezet Vlaanderen

2015 Evo 15-16 2016 2015 2016 2015 20162015 20162015 Evo 16-15 2016

DIENSTEN 19.557 8,6% 21.247Financiële diensten : banken, holdings 1.362 27,7% 1.739Financiële diensten : Verzekeringen,pensioenfondsen 451 -17,3% 373Zakelijke diensten 5.128 7,8% 5.526Immobiliën 3.954 11,1% 4.392Communicatie 298 9,4% 326IT 2.376 8,4% 2.576Handelsbemiddeling 1.157 4,8% 1.213Diensten aan personen 3.002 4,1% 3.124Menselijke gezondheidszorg 4 -100,0% 0Maatschappelijke dienstverlening 389 -6,9% 362Kunst,amusement en recreatie 1.436 12,5% 1.616BOUW 4.588 8,0% 4.956Bouw van gebouwen, ontwikkeling van bouwprojecten 804 12,1% 901Weg- en waterbouw 166 -19,3% 134Gespecialiseerde bouwwerkzaamheden 3.618 8,4% 3.921INDUSTRIE 2.816 7,0% 3.014Industrie : agro 814 -5,2% 772Industrie : voedingsmiddelen 260 22,7% 319Industrie : overige 1.493 11,4% 1.663Drukkerijen en grafische bedrijven 249 4,4% 260DETAILHANDEL 3.874 5,9% 4.101Detailhandel excl.automobielsector 3.874 5,9% 4.101HORECA 2.834 3,6% 2.937Verschaffen van accommodatie 159 -1,3% 157Eet- en drinkgelegenheden 2.675 3,9% 2.780GROOTHANDEL 857 2,0% 874Groothandel excl.automobielsector 857 2,0% 874AUTOMOBIEL 783 12,4% 880Automobielsector 783 12,4% 880TRANSPORT 786 27,5% 1.002Vervoer te land, te water en lucht 448 28,3% 575Vervoer logistiek 338 26,3% 427VRIJE BEROEPEN 7.222 1,9% 7.357Medische beroepen 4.708 3,6% 4.879Juridische beroepen 970 -3,2% 939Economische beroepen 330 -6,7% 308Bouwtechnische beroepen 1.214 1,4% 1.231ANDERE/NIET GEKEND 2.748 10,1% 3.025Andere activiteiten 489 -36,6% 310Onbekende activiteit 1.288 11,2% 1.432Kan niet toegekend worden 971 32,1% 1.283TOTAL (01 tot 10) 46.065 7,2% 49.393

Aantal startende omdernemingen in Vlaanderen 2015-2016

12374 3,4% 12798 338 13,9% 385 173 -11,0% 154 3417 5,8% 3616 2289 5,4% 2412 184 -2,2% 180 1838 -9,2% 1668 1007 6,0% 1067 2098 8,9% 2284 2 0,0% 2 134 -3,7% 129 894 0,8% 901 3793 2,3% 3881 592 4,1% 616 128 6,3% 136 3073 1,8% 3129 2725 2,1% 2782 1074 4,6% 1123 265 -2,3% 259 1130 3,1% 1165 256 -8,2% 235 3628 -0,1% 3625 3628 -0,1% 3625 2917 5,3% 3072 120 0,0% 120 2797 5,5% 2952 1150 3,6% 1191 1150 3,6% 1191 665 -2,9% 646 665 -2,9% 646 871 2,6% 894 479 -0,8% 475 392 6,9% 419 2787 7,8% 3004 1085 1,6% 1102 582 17,9% 686 290 11,7% 324 830 7,5% 892 4884 14,6% 5597 377 6,6% 402 597 13,9% 680 3910 15,5% 451535794 4,7% 37490

7183 8449 1024 1354 278 219 1711 1910 1665 1980 114 146 538 908 150 146 904 840 2 -2 255 233 542 715 795 1075 212 285 38 -2 545 792 91 232 -260 -351 -5 60 363 498 - 7 25 246 476 246 476 -83 -135 39 37 -122 -172 -293 -317 -293 -317 118 234 118 234 -85 108 -31 100 -54 8 4435 4353 3623 3777 388 253 40 -16 384 339 -2136 -2572 112 -92 691 752 -2939 -323210271 11903

226963 233532 15107 16091 8826 8902 51929 53527 58234 59936 3758 3865 21013 21594 13474 13514 35811 36608 93 93 3620 3754 15098 15648 69814 70619 13403 13636 2466 2489 53945 54494 64774 64807 31776 31486 5135 5140 23742 24062 4121 4119 54187 53964 54187 53964 31914 31797 2564 2607 29350 29190 30589 30248 30589 30248 14765 14888 14765 14888 14097 14008 8970 8943 5127 5065 91778 95394 54573 57465 12481 12805 8289 8319 16435 16805 45699 44507 8203 8835 37270 35466 226 206644581 653765

3,16% 3,62% 6,78% 8,41% 3,15% 2,46% 3,29% 3,57% 2,86% 3,30% 3,03% 3,78% 2,56% 4,20% 1,11% 1,08% 2,52% 2,29% 2,15% -2,15% 7,04% 6,21% 3,59% 4,57% 1,14% 1,52% 1,58% 2,09% 1,54% -0,08% 1,01% 1,45% 0,14% 0,36% -0,82% -1,11% -0,10% 1,17% 1,53% 2,07% -0,17% 0,61% 0,45% 0,88% 0,45% 0,88% -0,26% -0,42% 1,52% 1,42% -0,42% -0,59% -0,96% -1,05% -0,96% -1,05% 0,80% 1,57% 0,80% 1,57% -0,60% 0,77% -0,35% 1,12% -1,05% 0,16% 4,83% 4,56% 6,64% 6,57% 3,11% 1,98% 0,48% -0,19% 2,34% 2,02% -4,67% -5,78% 1,37% -1,04% 1,85% 2,12% -1300,44% -1568,93% 1,59% 1,82%

TABEL 30: NETTO GROEI VAN DE BEDRIJVEN IN VLAANDEREN



Totale Populatie Groei op % populatieSaldo WalloniëStopgezet Wallonië

2015 Evo 15-16 2016 2015 2016 2015 20162015 20162015 Evo 16-15 2016

DIENSTEN 7.384 6,2% 7.841Financiële diensten : banken, holdings 202 19,8% 242Financiële diensten : Verzekeringen,pensioenfondsen 235 -3,4% 227Zakelijke diensten 1.973 2,1% 2.014Immobiliën 1.476 20,3% 1.775Communicatie 116 -13,8% 100IT 801 -4,9% 762Handelsbemiddeling 784 -4,6% 748Diensten aan personen 1.149 11,0% 1.275Menselijke gezondheidszorg 2 50,0% 3Maatschappelijke dienstverlening 132 2,3% 135Kunst,amusement en recreatie 514 8,9% 560BOUW 2.215 0,4% 2.224Bouw van gebouwen, ontwikkeling van bouwprojecten 546 1,8% 556Weg- en waterbouw 73 -30,1% 51Gespecialiseerde bouwwerkzaamheden 1.596 1,3% 1.617INDUSTRIE 1.557 1,0% 1.572Industrie : agro 655 1,4% 664Industrie : voedingsmiddelen 141 9,9% 155Industrie : overige 664 1,4% 673Drukkerijen en grafische bedrijven 97 -17,5% 80DETAILHANDEL 2.418 4,7% 2.532Detailhandel excl.automobielsector 2.418 -100,0% 0HORECA 1.529 -2,0% 1.499Verschaffen van accommodatie 70 14,3% 80Eet- en drinkgelegenheden 1.459 -2,7% 1.419GROOTHANDEL 322 -14,0% 277Groothandel excl.automobielsector 322 -14,0% 277AUTOMOBIEL 463 20,5% 558Automobielsector 463 20,5% 558TRANSPORT 297 23,2% 366Vervoer te land, te water en lucht 173 41,6% 245Vervoer logistiek 124 -2,4% 121VRIJE BEROEPEN 3.999 6,3% 4.249Medische beroepen 2.914 7,3% 3.126Juridische beroepen 382 -1,3% 377Economische beroepen 167 8,4% 181Bouwtechnische beroepen 536 5,4% 565ANDERE/NIET GEKEND 1.656 9,0% 1.805Andere activiteiten 315 -31,7% 215Onbekende activiteit 697 12,3% 783Kan niet toegekend worden 644 25,3% 807TOTAAL (01 tot 10) 21.840 5,0% 22.923

Aantal startende omdernemingen in Wallonië 2015-2016

6048 -8,9% 5508 66 12,1% 74 79 22,8% 97 1637 -6,7% 1528 887 0,2% 889 70 18,6% 83 846 -19,7% 679 1026 -25,3% 766 985 1,4% 999 0 #DEEL/0! 0 62 -22,6% 48 390 -11,5% 345 2147 -6,5% 2007 412 -2,9% 400 59 -8,5% 54 1676 -7,3% 1553 1371 -0,3% 1367 548 13,0% 619 143 -11,2% 127 581 -8,6% 531 99 -9,1% 90 2274 -2,3% 2221 2274 -100,0% 0 1789 -3,2% 1731 57 31,6% 75 1732 -4,4% 1656 444 -6,5% 415 444 -6,5% 415 469 2,8% 482 469 2,8% 482 410 -12,7% 358 239 -12,1% 210 171 -13,5% 148 1504 6,0% 1594 592 15,2% 682 221 15,4% 255 184 3,3% 190 507 -7,9% 467 2840 10,2% 3131 194 11,3% 216 281 14,2% 321 2365 9,7% 259419296 -2,5% 18814

1336 2333 136 168 156 130 336 486 589 886 46 17 -45 83 -242 -18 164 276 2 3 70 87 124 215 68 217 134 156 14 -3 -80 64 186 205 107 45 -2 28 83 142 -2 -10 144 311 144 0 -260 -232 13 5 -273 -237 -122 -138 -122 -138 -6 76 -6 76 -113 8 -66 35 -47 -27 2495 2655 2322 2444 161 122 -17 -9 29 98 -1184 -1326 121 -1 416 462 -1721 -17872544 4109

93054 94398 3055 3185 4672 4740 23062 23451 19954 20648 1387 1444 8745 8700 8395 8087 16103 16265 67 68 1310 1365 6304 6445 32089 32188 6891 7041 892 906 24306 24241 34491 34593 19442 19517 2498 2486 11039 11081 1512 1509 30380 30254 30380 30254 16186 15932 1518 1521 14668 14411 10075 9944 10075 9944 8479 8442 8479 8442 4728 4610 3162 3093 1566 1517 57569 59575 38668 40525 5217 5359 4803 4777 8881 8914 26213 25385 4618 4990 21411 20214 184 181 313265 315322

1,44% 2,47% 4,45% 5,27% 3,34% 2,74% 1,46% 2,07% 2,95% 4,29% 3,32% 1,18% -0,51% 0,95% -2,88% -0,22% 1,02% 1,70% 2,99% 4,41% 5,34% 6,37% 1,97% 3,34% 0,21% 0,67% 1,94% 2,22% 1,57% -0,33% -0,33% 0,26% 0,54% 0,59% 0,55% 0,23% -0,08% 1,13% 0,75% 1,28% -0,13% -0,66% 0,47% 1,03% 0,47% 0,00% -1,61% -1,46% 0,86% 0,33% -1,86% -1,64% -1,21% -1,39% -1,21% -1,39% -0,07% 0,90% -0,07% 0,90% -2,39% 0,17% -2,09% 1,13% -3,00% -1,78% 4,33% 4,46% 6,00% 6,03% 3,09% 2,28% -0,35% -0,19% 0,33% 1,10% -4,52% -5,22% 2,62% -0,02% 1,94% 2,29% -935,33% -987,29% 0,81% 1,30%

TABEL 31: NETTOGROEI VAN DE BEDRIJVEN IN WALLONIË



Totale Populatie Groei op % populatieSaldo BrusselStopgezet Brussel

2015 Evo 15-16 2016 2015 2016 2015 20162015 20162015 Evo 16-15 2016

DIENSTEN 4.324 8,3% 4.681Financiële diensten : banken, holdings 197 4,6% 206Financiële diensten : Verzekeringen,pensioenfondsen 85 11,8% 95Zakelijke diensten 1.050 4,1% 1.093Immobiliën 1.295 10,1% 1.426Communicatie 136 5,9% 144IT 665 10,4% 734Handelsbemiddeling 254 -9,4% 230Diensten aan personen 373 11,8% 417Menselijke gezondheidszorg 3 0,0% 3Maatschappelijke dienstverlening 37 -10,8% 33Kunst,amusement en recreatie 229 31,0% 300BOUW 1.702 3,8% 1.766Bouw van gebouwen, ontwikkeling van bouwprojecten 239 49,8% 358Weg- en waterbouw 66 -43,9% 37Gespecialiseerde bouwwerkzaamheden 1.397 -1,9% 1.371INDUSTRIE 379 -12,4% 332Industrie : agro 28 -17,9% 23Industrie : voedingsmiddelen 57 -17,5% 47Industrie : overige 238 -4,6% 227Drukkerijen en grafische bedrijven 56 -37,5% 35DETAILHANDEL 849 1,2% 859Detailhandel excl.automobielsector 849 1,2% 859HORECA 568 37,1% 779Verschaffen van accommodatie 25 16,0% 29Eet- en drinkgelegenheden 543 38,1% 750GROOTHANDEL 206 6,8% 220Groothandel excl.automobielsector 206 6,8% 220AUTOMOBIEL 148 6,1% 157Automobielsector 148 6,1% 157TRANSPORT 352 41,2% 497Vervoer te land, te water en lucht 203 63,1% 331Vervoer logistiek 149 11,4% 166VRIJE BEROEPEN 1.789 -1,3% 1.765Medische beroepen 979 1,7% 996Juridische beroepen 454 -12,1% 399Economische beroepen 80 6,3% 85Bouwtechnische beroepen 276 3,3% 285ANDERE/NIET GEKEND 857 1,3% 868Andere activiteiten 328 -12,8% 286Onbekende activiteit 299 8,0% 323Kan niet toegekend worden 230 12,6% 259TOTAL (01 tot 10) 11.174 6,7% 11.924

Aantal startende omdernemingen in Brussel 2015-2016

3294 -1,5% 3246 120 9,2% 131 48 0,0% 48 1013 -4,6% 966 824 1,6% 837 85 10,6% 94 485 -0,2% 484 261 -5,4% 247 287 -11,1% 255 0 #DEEL/0! 0 21 23,8% 26 150 5,3% 158 1125 -0,6% 1118 183 6,0% 194 67 -32,8% 45 875 0,5% 879 329 -7,6% 304 29 -10,3% 26 39 5,1% 41 206 -4,9% 196 55 -25,5% 41 815 2,3% 834 815 2,3% 834 630 9,2% 688 26 -3,8% 25 604 9,8% 663 293 0,0% 293 293 0,0% 293 186 -15,1% 158 186 -15,1% 158 301 2,0% 307 160 -4,4% 153 141 9,2% 154 899 -3,2% 870 184 -11,4% 163 372 5,9% 394 89 -18,0% 73 254 -5,5% 240 1054 2,7% 1082 176 -5,1% 167 130 -10,0% 117 748 6,7% 7988926 -0,3% 8900

1030 1435 77 75 37 47 37 127 471 589 51 50 180 250 -7 -17 86 162 3 3 16 7 79 142 577 648 56 164 -1 -8 522 492 50 28 -1 -3 18 6 32 31 1 -6 34 25 34 25 -62 91 -1 4 -61 87 -87 -73 -87 -73 -38 -1 -38 -1 51 190 43 178 8 12 890 895 795 833 82 5 -9 12 22 45 -197 -214 152 119 169 206 -518 -5392248 3024

49745 50758 3008 3069 1379 1400 12781 12821 15483 16004 1633 1689 5528 5674 2843 2843 4314 4380 26 29 476 488 2274 2361 12798 13435 2666 2730 524 529 9608 10176 4907 4957 360 361 611 631 3146 3180 790 785 11061 11066 11061 11066 7158 7171 475 475 6683 6696 6835 6742 6835 6742 2367 2357 2367 2357 3239 3341 2114 2190 1125 1151 21313 22076 10248 10922 5326 5412 1767 1744 3972 3998 16356 16167 1799 1967 14515 14158 42 42 135779 138070

2,07% 2,83% 2,56% 2,44% 2,68% 3,36% 0,29% 0,99% 3,04% 3,68% 3,12% 2,96% 3,26% 4,41% -0,25% -0,60% 1,99% 3,70% 11,54% 10,34% 3,36% 1,43% 3,47% 6,01% 4,51% 4,82% 2,10% 6,01% -0,19% -1,51% 5,43% 4,83% 1,02% 0,56% -0,28% -0,83% 2,95% 0,95% 1,02% 0,97% 0,13% -0,76% 0,31% 0,23% 0,31% 0,23% -0,87% 1,27% -0,21% 0,84% -0,91% 1,30% -1,27% -1,08% -1,27% -1,08% -1,61% -0,04% -1,61% -0,04% 1,57% 5,69% 2,03% 8,13% 0,71% 1,04% 4,18% 4,05% 7,76% 7,63% 1,54% 0,09% -0,51% 0,69% 0,55% 1,13% -1,20% -1,32% 8,45% 6,05% 1,16% 1,46% -1233,33% -1283,33% 1,66% 2,19%

TABEL 32: NETTOGROEI VAN DE BEDRIJVEN IN HET BRUSSELS GEWEST



Top 25 van de activiteiten met sterkste nettogroei: ambulante revalidatieactiviteiten op nummer 1

PopulatieFEDERAAL Gestart Gestopt Groei aantal Groei % pop. Rang op aantal Rang op %

Ambulante revalidatieactiviteiten 21973 2245 261 1984 9,0% 1 10Overige adviesbureaus op het gebied van bedrijfsbeheer; 44485 4121 2187 1934 4,3% 2 20adviesbureaus op het gebied van bedrijfsvoeringVerpleegkundige activiteiten 12650 1959 298 1661 13,1% 3 7Holdings 17896 2076 462 1614 9,0% 4 11Overige detailhandel, niet in winkels en exclusief markt- en straathandel 7438 1693 465 1228 16,5% 5 2Praktijken van specialisten 23368 1108 161 947 4,1% 6 21Activiteiten op het vlak van geestelijke gezondheidszorg, 6074 1049 162 887 14,6% 7 5m.u.v. psychiatrische ziekenhuizen en verzorgingstehuizenComputerconsultancy-activiteiten 14695 1645 879 766 5,2% 8 17Overige vormen van onderwijs 6316 1136 482 654 10,4% 9 8Huisartspraktijken 8146 695 60 635 7,8% 10 12Landschapsverzorging 15079 1283 701 582 3,9% 11 23Adviesbureaus op het gebied van public relations en communicatie 7771 1165 595 570 7,3% 12 13Detailhandel via postorderbedrijven of via internet 3726 1048 490 558 15,0% 13 4Sport- en recreatieonderwijs 5396 952 399 553 10,2% 14 9Gespecialiseerde ziekenhuizen 10 952 399 553 0,0% 14 1Handel in eigen onroerend goed 8327 712 201 511 6,1% 16 15Overige zakelijke dienstverlening, n.e.g. 10183 1202 719 483 4,7% 17 18Ontwerpen en programmeren van computerprogramma’s 7661 977 544 433 5,7% 18 16Tandartspraktijken 8582 471 65 406 4,7% 19 19Scheppende kunsten, m.u.v. ondersteunende diensten 2870 577 181 396 13,8% 20 6Schoonheidsverzorging 15241 1461 1075 386 2,5% 21 24Algemene bouw van residentiële gebouwen 14241 1220 866 354 2,5% 22 25Activiteiten van grafische designers 1889 490 198 292 15,5% 23 3Ontwikkeling van residentiële bouwprojecten 7350 555 264 291 4,0% 24 22Diverse administratieve activiteiten ten behoeve van kantoren 4247 636 371 265 6,2% 25 14

TABEL 33: TOP 25 VAN DE ACTIVITEITEN MET STERKSTE NETTOGROEI IN BELGIË



PopulatieVLAANDEREN Gestart Gestopt Groei aantal Groei % pop. Rang op aantal Rang op %

Holdings 13589 1667 316 1351 9,9% 1 110Ambulante revalidatieactiviteiten 11714 1214 152 1062 9,1% 2 122Overige adviesbureaus op het gebied van bedrijfsbeheer; 28967 2334 1282 1052 3,6% 3 281adviesbureaus op het gebied van bedrijfsvoeringVerpleegkundige activiteiten 6502 999 174 825 12,7% 4 73Overige detailhandel, niet in winkels en exclusief markt- en straathandel 4199 877 269 608 14,5% 5 59Computerconsultancy-activiteiten 9164 1069 537 532 5,8% 6 198Praktijken van specialisten 12096 604 87 517 4,3% 7 253Activiteiten op het vlak van geestelijke gezondheidszorg, 2985 613 97 516 17,3% 8 42m.u.v. psychiatrische ziekenhuizen en verzorgingstehuizenLandschapsverzorging 9674 837 430 407 4,2% 9 257Huisartspraktijken 4474 426 37 389 8,7% 10 135Overige vormen van onderwijs 3700 690 313 377 10,2% 11 107Overige zakelijke dienstverlening, n.e.g. 6644 790 445 345 5,2% 12 222Adviesbureaus op het gebied van public relations en communicatie 4280 587 286 301 7,0% 13 164Sport- en recreatieonderwijs 3025 507 228 279 9,2% 14 118Schoonheidsverzorging 10570 1038 759 279 2,6% 14 332Handel in eigen onroerend goed 5000 384 108 276 5,5% 16 207Ontwerpen en programmeren van computerprogramma’s 4872 557 317 240 4,9% 17 230Activiteiten van grafische designers 1273 364 136 228 17,9% 18 40Detailhandel via postorderbedrijven of via internet 1682 459 255 204 12,1% 19 81Tandartspraktijken 4692 241 40 201 4,3% 20 252Scheppende kunsten, m.u.v. ondersteunende diensten 1282 266 88 178 13,9% 21 67Elektrotechnische installatiewerken aan gebouwen 9545 674 498 176 1,8% 22 377Ontwikkeling van residentiële bouwprojecten 4314 331 167 164 3,8% 23 266Activiteiten van fotografen, met uitzondering van persfotografen 3183 391 231 160 5,0% 24 224Kinderdagverblijven en crèches 2122 242 84 158 7,4% 25 156

TABEL 34: TOP 25 VAN DE ACTIVITEITEN MET STERKSTE NETTOGROEI IN VLAANDEREN



PopulatieWALLONIE Gestart Gestopt Groei aantal Groei % pop. Rang op aantal Rang op %

Ambulante revalidatieactiviteiten 8444 819 86 733 8,7% 1 145Verpleegkundige activiteiten 5567 826 114 712 12,8% 2 96Overige detailhandel, niet in winkels en exclusief markt- en straathandel 2893 744 159 585 20,2% 3 53Overige adviesbureaus op het gebied van bedrijfsbeheer; 8617 934 449 485 5,6% 4 207adviesbureaus op het gebied van bedrijfsvoeringPraktijken van specialisten 8210 328 51 277 3,4% 5 268Activiteiten op het vlak van geestelijke gezondheidszorg, 2321 322 55 267 11,5% 6 114m.u.v. psychiatrische ziekenhuizen en verzorgingstehuizenSport- en recreatieonderwijs 1847 323 128 195 10,6% 7 122Overige vormen van onderwijs 1812 313 119 194 10,7% 8 120Holdings 2032 217 48 169 8,3% 9 151Handel in eigen onroerend goed 1804 209 49 160 8,9% 10 140Huisartspraktijken 2682 176 18 158 5,9% 11 201Adviesbureaus op het gebied van public relations en communicatie 1529 248 112 136 8,9% 12 139Landschapsverzorging 4724 364 228 136 2,9% 12 287Scheppende kunsten, m.u.v. ondersteunende diensten 1118 189 56 133 11,9% 14 109Overige menselijke gezondheidszorg, n.e.g. 4243 309 197 112 2,6% 15 302Diverse administratieve activiteiten ten behoeve van kantoren 1158 205 99 106 9,2% 16 135Tandartspraktijken 2560 117 14 103 4,0% 17 244Overige zakelijke dienstverlening, n.e.g. 2297 271 177 94 4,1% 18 241Ontwerpen en programmeren van computerprogramma’s 1706 212 123 89 5,2% 19 216Verzekeringsagenten en -makelaars 2857 125 38 87 3,0% 20 279Handelsbemiddeling gespecialiseerd in andere goederen 2376 315 229 86 3,6% 21 258Computerconsultancy-activiteiten 3072 254 168 86 2,8% 21 290Algemene bouw van residentiële gebouwen 4562 404 322 82 1,8% 23 340Schoonheidsverzorging 4010 342 263 79 2,0% 24 332Activiteiten van advocaten 4137 280 205 75 1,8% 25 338

TABEL 35: TOP 25 VAN DE ACTIVITEITEN MET STERKSTE NETTOGROEI IN WALLONIË



PopulatieBRUSSEL Gestart Gestopt Groei aantal Groei % pop. Rang op aantal Rang op %

Overige adviesbureaus op het gebied van bedrijfsbeheer; 6898 828 446 382 5,5% 1 173adviesbureaus op het gebied van bedrijfsvoeringOverige gespecialiseerde bouwwerkzaamheden 3964 588 351 237 6,0% 2 162Ambulante revalidatieactiviteiten 1815 210 23 187 10,3% 3 102Praktijken van specialisten 3056 176 22 154 5,0% 4 187Computerconsultancy-activiteiten 2459 305 174 131 5,3% 5 179Verpleegkundige activiteiten 581 132 10 122 21,0% 6 42Adviesbureaus op het gebied van public relations en communicatie 1962 309 196 113 5,8% 7 168Tandartspraktijken 1328 113 11 102 7,7% 8 137Activiteiten op het vlak van geestelijke gezondheidszorg, 768 112 10 102 13,3% 8 77m.u.v. psychiatrische ziekenhuizen en verzorgingstehuizenAlgemene bouw van residentiële gebouwen 1678 232 136 96 5,7% 10 169Exploitatie van taxi’s 774 115 21 94 12,1% 11 88Holdings 2273 178 91 87 3,8% 12 229Huisartspraktijken 990 92 5 87 8,8% 12 121Scheppende kunsten, m.u.v. ondersteunende diensten 470 120 36 84 17,9% 14 52Ontwerpen en programmeren van computerprogramma’s 1081 185 103 82 7,6% 15 139Overige bouwinstallatie, n.e.g. 830 140 62 78 9,4% 16 113Sport- en recreatieonderwijs 524 121 43 78 14,9% 16 62Overige vormen van onderwijs 804 126 50 76 9,5% 18 112Eetgelegenheden met beperkte bediening 2606 309 234 75 2,9% 19 251Handel in eigen onroerend goed 1523 117 43 74 4,9% 20 194Huishoudens als werkgever van huishoudelijk personeel 514 69 15 54 10,5% 21 100Ontwikkeling van residentiële bouwprojecten 1126 87 39 48 4,3% 22 208Isolatiewerkzaamheden 509 84 41 43 8,4% 23 123Overige zakelijke dienstverlening, n.e.g. 1240 138 96 42 3,4% 24 241Overige werkzaamheden in verband met de afwerking van gebouwen 844 95 54 41 4,9% 25 195

TABEL 36: TOP 25 VAN DE ACTIVITEITEN MET STERKSTE NETTOGROEI IN HET BRUSSELS GEWEST



Op de achtergrond van de Graydon Index van de Nieuw Opgerichte Ondernemingen en Stopzettingen draaien twee deelindexen: een eerste parameter wordt opgebouwd op basis van de nieuw opgerichte ondernemingen, een andere op basis van alle stopzettingen. De beide parameters vertrekken vanuit de waarnemingen van de conjunctureel opgaande periode 2005-2006-2007. Het indexijkpunt met getal 100 werd telkens vastgelegd op januari 2007, dus ongeveer één jaar voor de economische topperiode van het afgelopen decennium. Beide parameters worden samengebracht in één waarde: de GINOO-S. Deze index toont dan de seizoensgezuiverde evolutie van de nieuw opgerichte ondernemingen en stopzettingen op maandelijkse basis.

Met betrekking tot de stopzettingen houden we rekening met het totaal aantal ondernemingen dat er op maandbasis het bijltje bij neerlegt: die met faillissement maar ook met de grote meerderheid zonder (sluitingen, ontbindingen, stopzettingen, pensionnering, overlijdens, …). Deze evolutie van de ondernemingen die hun activiteiten stopzetten zetten we om in een eerste seizoensgezuiverde waarde. Op dezelfde wijze en eveneens maandelijks brengen we alle nieuw opgerichte ondernemingen samen in een tweede index: de GINOO (Graydon Index van Nieuw Opgerichte Ondernemingen).

Het verschil tussen de GINOO en de stopzettingsindex geven we weer in de hieronder gepubliceerde GINOO-S. Deze index toont aan in welk mate een relatieve aanwas van nieuwe bedrijven de aanwas van stopzettingen van ondernemingen overstijgt of integendeel in welke mate een mogelijke aanwas van het aantal jonge ondernemingen wordt ondermijnd door de stopzettingsevolutie. Cijfers onder de 100 betekenen niet (noodzakelijk) dat er meer bedrijven zouden stoppen dan starten, maar geven weer dat het totale aantal stopzettingen sneller groeit dan

het totale aantal oprichtingen en dus dat de globale groei ligt onder dat uit de periode van het ijkpunt. Per extensie wijzen zulke waarden aan dat de impact van stopzettingen van ondernemingen in belangrijke mate en zelfs versterkt doorweegt op de capaciteitscreatie terwijl indexcijfers boven het ijkpunt 100 een voordelige groeipotentie doen veronderstellen.

Graydon publiceert de index tot op provinciaal niveau, maar deze kan, samen met de deelindexen op basis van commerciële afspraken ook geleverd worden tot op postcodeniveau én rekening houden met andere parameters zoals sector, rechtsvorm, … Onder meer verschillende gemeentebesturen en belangengroepen maken hiervan gebruik om het economisch weefsel binnen hun gemeente of sector van nabij te volgen.

Omdat Graydon Belgium nv met deze index een grootst mogelijke nauwkeurigheid nastreeft, rekening houdend met het feit dat gegevens met betrekking tot de oprichting en stopzetting van ondernemingen in belangrijke mate steevast met enkele dagen vertraging worden verkregen (dit in tegenstelling tot hun gegevens met betrekking tot faillissementen die de dag zelf rechtstreeks vanop de rechtbanken wordt verzameld), opteert Graydon ervoor de index systematisch met één à twee maand vertraging te berekenen.

In 2008, het jaar dat de economische crisis doorbrak, stelden we vanaf de maand mei een opvallende vertraging vast bij het aantal opgerichte ondernemingen. Deze vaststelling in combinatie met niet alleen de voortdurende, nieuwe pieken in de faillissementscijfers maar ook met de vele stopzettingen zonder faillissement, komt zeer goed tot uiting in onderstaande grafiek, waarin we constateren dat de GINOO-S op federaal niveau reeds vanaf april 2008 onder het ijkpunt van de

Graydon Index van de Nieuw Opgerichte Ondernemingen en Stopzettingen (GINOO-S)



indexwaarde zakte. Vanaf midden 2009 werd een eerste remonte ingezet, maar die kon niet worden aangehouden, wat resulteerde in een absoluut dieptepunt in januari 2010. Sindsdien stagneerde de index op een laag niveau. Zowel in 2010 als in 2011 bleef de verhouding tussen oprichtingen en stopzettingen nagenoeg gelijk.

Door de opflakkerende crisis ging het aantal faillissementen en stopzettingen opnieuw de hoogte in wat resulteerde in een nieuw dieptepunt van de GINOO-S index midden 2012. De index zakte zelfs nog dieper weg in de volgende 4 kwartalen. Vanaf de zomer van 2012 tot einde 2013 noteerden we een toename van het aantal stopgezette ondernemingen, niet in het minst als gevolg van de aanpassingen met betrekking tot de liquidatiebonus, en tegelijk slechts tegen einde 2013 een voorzichtig toenemend aantal nieuwe zaken.

Het aantal nieuw opgerichte ondernemingen is in 2014 gevoelig gestegen. Midden 2013 kwamen de eerste signalen van een voorzichtig herstel van de economie in België en daarbuiten. Aan het hoge aantal stopzettingen kwam een einde in het laatste kwartaal 2013, de trend boog om in 2014. De trend van de index was toen duidelijk opwaarts om vanaf midden 2015 te stabiliseren en vervolgens in 2016 gelijke tred te houden op een niveau dat ver verwijderd is van een pre-crisis niveau, maar de desastreuze waarden die we maten in 2012 en 2013 lijken achter de rug.

Vooral de gewestelijke trends, weergegeven over een ruimer historisch perspectief, geven stof tot nadenken. Uiteraard toont de GINOO-S voor de drie gewesten een neerwaartse trend gedurende de dubbele crisisperiode, uiteraard tonen de drie gewesten tekenen van herstel erna. Maar daar waar het Brusselse gewest in de periode 2007 en begin 2008 hoge toppen scheerde hinkt het gewest nu stevig achterop. Omgekeerd zien we dat het Waalse gewest vanaf midden 2011 een inhaalmaneuvre heeft ingezet en, in vergelijking met de andere gewesten én met 2007 als ijkpunt, sindsdien tot vandaag de dag betere groeiwaarden noteert…



GRAFIEK 13: GINOO-S FEDERAAL EN GEWESTELIJK



GRAFIEK 14: GINOO-S VLAAMSE PROVINVCIES EN BRUSSELS GEWEST



GRAFIEK 15: GINOO-S WAALSE PROVINCIES EN BRUSSELS GEWEST



2006

18.645Totaal

2007

19.933

2008

19.707

2009

18.208

2010

20.675

2011

21.730

2012

21.080

2013

20.321

2014

21.355

2015

21.386

2016

23.844

30.000

25.000

20.000

15.000

10.000

5.000

0

Stijging van het aantal starters in eerste kwartaal 2017Bij het afsluiten van de cijfers voor het eerste kwartaal van 2017 stellen we een stijging vast van het aantal starters met 4,20% ten opzichte van de eerste drie maanden van vorig jaar. De stijgende trend

van de voorbije jaren wordt dus aangehouden. Het absoluut aantal van 24.846 starters is het hoogste kwartaalcijfer van de afgelopen 10 jaar. Verder willen we erop wijzen dat de cijfers voor het eerste kwartaal mogelijks nog verder zullen evolueren.

De vinger aan de pols voor 2017: starters in het eerste kwartaal als eerste graadmeter

GRAFIEK 16: EVOLUTIE VAN HET TOTAAL AANTAL STARTERS TIJDENS HET EERSTE KWARTAAL

Totaal Procentuele versndering t.o.v. vorig jaar

2006 18.645 15,73%

2007 19.933 6,91%

2008 19.707 -1,13%

2009 18.208 -7,61%

2010 20.675 13,55%

2011 21.730 5,10%

2012 21.080 -2,99%

2013 20.321 -3,60%

2014 21.355 5,09%

2015 21.386 0,15%

2016 23.844 11,49%

2017 24.846 4,20%

Federaal niveau

TABEL 37: EVOLUTIE VAN HET AANTAL STARTERS IN HET EERSTE KWARTAAL



Tijdens het eerste kwartaal van 2017 noteert het Vlaams (+3,23%) en Waals (+4,77%) gewest een stijging van het aantal starters ten opzichte van het eerste kwartaal van vorig jaar. Enkel het Brussels gewest tekent een licht negatief percentage op in deze periode (-1,64%). Kijken we de relatieve bijdrage

van de gewesten op het totale aantal starters in België, dan is het Vlaams gewest verantwoordelijk voor 56,08% van de starters, het Waals gewest voor 25,22%, het Brussels gewest voor 12,78% en de bedrijven met zetel in het buitenland of zonder gekend adres voor 5,92%.

Aantal starters in eerste kwartaal 2017 stijgt in Vlaanderen en Wallonië

Procentuele verandering t.o.v.

vorig jaar

Bedrijven met zetel in het buitenland of zonder gekend adres in België

WAALS GEWESTBRUSSELS GEWESTVLAAMS GEWESTFEDERAAL NIVEAU

TotaalProcentuele

verandering t.o.v. vorig jaar

TotaalProcentuele


Totaal TotaalProcentuele


TotaalProcentuele


2006 18.645 15,73% 10.881 15,39% 2.196 11,64% 5.266 18,31% 302 14,83%

2007 19.933 6,91% 11.621 6,80% 2.580 17,49% 5.416 2,85% 316 4,64%

2008 19.707 -1,13% 11.580 -0,35% 2.367 -8,26% 5.501 1,57% 259 -18,04%

2009 18.208 -7,61% 10.437 -9,87% 2.117 -10,56% 4.954 -9,94% 700 170,27%

2010 20.675 13,55% 11.550 10,66% 2.491 17,67% 5.710 15,26% 924 32,00%

2011 21.730 5,10% 12.107 4,82% 2.789 11,96% 5.962 4,41% 872 -5,63%

2012 21.080 -2,99% 11.718 -3,21% 2.703 -3,08% 5.840 -2,05% 819 -6,08%

2013 20.321 -3,60% 10.918 -6,83% 2.780 2,85% 5.787 -0,91% 836 2,08%

2014 20.321 5,09% 11.804 8,12% 3.001 7,95% 5.660 -2,19% 890 6,46%

2015 21.386 0,15% 11.879 0,64% 2.964 -1,23% 5.544 -2,05% 999 12,25%

2016 23.844 11,49% 13.498 13,63% 3.229 8,94% 5.981 7,88% 1.136 13,71%

2017 24.846 4,20% 13.934 3,23% 3.176 -1,64% 6.266 4,77% 1.470 29,40%

TABEL 38: EVOLUTIE VAN HET AANTAL STARTERS IN HET EERSTE KWARTAAL: FEDERAAL EN GEWESTELIJK



Vlaams gewest

Brussels gewest

Waals gewest

Bedrijven met een zetel in het buitenland of zonder gekend

adres in België

16.000

14.000

12.000

10.000

8.000

6.000

4.000

2.000

02007

11.621

2.580

5.416

316

2008

11.580

2.367

5.501

259

2009

10.437

2.117

4.954

700

2010

11.550

2.491

5.710

924

2011

12.107

2.789

5.962

872

2012

11.718

2.703

5.840

819

2013

10.918

2.780

5.787

836

2014

11.804

3.001

5.660

890

2015

11.879

2.964

5.544

999

2016

13.498

3.229

5.981

1.136

2017

2.233

16.962

4.710

0

GRAFIEK 17: EVOLUTIE VAN HET AANTAL STARTERS IN HET EERSTE KWARTAAL, FEDERAAL EN GEWESTELIJK



Met betrekking tot de starterscijfers in het eerste kwartaal van 2017 tekenen 6 van de 10 Belgische provincies een positieve evolutie op. Voor Vlaanderen geldt dat, ten opzichte van het eerste kwartaal in 2016, er meer starters zijn in Vlaams-Brabant (+8,25%), Antwerpen (+5,17%) en West-Vlaanderen

(+4,22%). Oost-Vlaanderen (-1,70%) en Limburg (-0,29%) gaan er licht op achteruit. Met 4.309 starters telt Antwerpen verhoudingsgewijs het hoogste aantal starters in Vlaanderen.

Ook in Wallonië tekenen 3 van de 5 provincies een stijging op van het aantal starters in vergelijking met het eerste kwartaal van 2016. Henegouwen scoort hier het best met +11,69%. Met 2.083 starters telt Henegouwen ook het hoogste aantal starters van alle Waalse provincies.

Hoogste stijging aantal starters eerste kwartaal 2017 in Henegouwen


adres in België FEDERAALWest-

VlaanderenOost-

Vlaanderen AntwerpenLimburg Vlaams-

BrabantBrussel

HoofdstadWaals-Brabant

Henegouwen Namen Luik Luxemburg

2006 2.043 2.479 3.157 1.440 1.762 2.196 787 1.776 790 1.556 357 302 18.645 7,47% 18,90% 18,86% 14,38% 15,24% 11,64% 13,89% 17,77% 17,91% 24,18% 8,51% 14,83% 15,73%2007 2.181 2.574 3.251 1.672 1.943 2.580 821 1.752 773 1.676 394 316 19.933 6,75% 3,83% 2,98% 16,11% 10,27% 17,49% 4,32% -1,35% -2,15% 7,71% 10,36% 4,64% 6,91%2008 2.157 2.591 3.295 1.615 1.922 2.367 869 1.838 811 1.594 389 259 19.707 -1,10% 0,66% 1,35% -3,41% -1,08% -8,26% 5,85% 4,91% 4,92% -4,89% -1,27% -18,04% -1,13%2009 1.965 2.251 3.063 1.469 1.689 2.117 724 1.708 650 1.495 377 700 18.208 -8,90% -13,12% -7,04% -9,04% -12,12% -10,56% -16,69% -7,07% -19,85% -6,21% -3,08% 170,27% -7,61%2010 2.090 2.518 3.402 1.610 1.930 2.491 894 1.852 801 1.779 384 924 20.675 6,36% 11,86% 11,07% 9,60% 14,27% 17,67% 23,48% 8,43% 23,23% 19,00% 1,86% 32,00% 13,55%2011 2.268 2.586 3.603 1.626 2.024 2.789 897 1.961 861 1.838 405 872 21.730 8,52% 2,70% 5,91% 0,99% 4,87% 11,96% 0,34% 5,89% 7,49% 3,32% 5,47% -5,63% 5,10%2012 2.247 2.639 3.319 1.566 1.947 2.703 882 1.943 864 1.758 393 819 21.080 -0,93% 2,05% -7,88% -3,69% -3,80% -3,08% -1,67% -0,92% 0,35% -4,35% -2,96% -6,08% -2,99%2013 2.002 2.511 3.225 1.390 1.790 2.780 807 1.810 810 1.945 415 836 20.321 -10,90% -4,85% -2,83% -11,24% -8,06% 2,85% -8,50% -6,85% -6,25% 10,64% 5,60% 2,08% -3,60%2014 2.242 2.616 3.396 1.513 2.037 3.001 875 1.861 753 1.791 380 890 21.355 11,99% 4,18% 5,30% 8,85% 13,80% 7,95% 8,43% 2,82% -7,04% -7,92% -8,43% 6,46% 5,09%2015 2.239 2.654 3.519 1.459 2.008 2.964 913 1.779 797 1.678 377 999 21.386 -0,13% 1,45% 3,62% -3,57% -1,42% -1,23% 4,34% -4,41% 5,84% -6,31% -0,79% 12,25% 0,15%2016 2.441 3.052 4.097 1.751 2.157 3.229 991 1.865 858 1.863 404 1.136 23.844 9,02% 15,00% 16,43% 20,01% 7,42% 8,94% 8,54% 4,83% 7,65% 11,03% 7,16% 13,71% 11,49%2017 2.544 3.000 4.309 1.746 2.335 3.176 1.039 2.083 857 1.911 376 1.470 24.846 4,22% -1,70% 5,17% -0,29% 8,25% -1,64% 4,84% 11,69% -0,12% 2,58% -6,93% 29,40% 4,20%

TABEL 38: EVOLUTIE VAN HET AANTAL STATERS IN HET EERSTE KWARTAAL PER PROVINCIE



Tabel 1: Overzicht totaal aantal starters op jaarbasis in België. 13

Tabel 2: Evolutie van het aantal starters per gewest & procentuele 14

verandering t.o.v. vorig jaar.

Tabel 3: Evolutie van het aantal starters per gewest en het aandeel per gewest 15

Tabel 4: Startersdichtheid federaal en per gewest 16

Tabel 5: Startersdichtheid per provincie in 2016. 17

Tabel 6: Evolutie van de starters per provincie 18

Tabel 7: Procentuele evolutie evolutie van de starters naar provincie 20

Tabel 8: Evolutie van de starters naar rechtsvorm 21

Tabel 9: Verdeling eenmanszaken en vennootschappen. 23

Tabel 10: Evolutie eenmanszaken en vennootschappen. 23

Tabel 11: Evolutie aantal starters volgens sector in België 24, 25

Tabel 12: Procentuele verandering aantal starters per sector t.o.v. vorig jaar 26, 27

Tabel 13: Top 25 van de meest voorkomende startersactiviteiten 28, 29

(NACE 5 digits gerangschikt op aantallen van het jaar 2016).

Tabel 14: Evolutie aantal startende eenmanszaken volgens geslacht 30

en procentuele verandering tov vorige jaar (federaal), 2005-2015

Tabel 15: Evolutie stopzettingen en overlevingsgraad van starters naar jaar 31

van oprichting (federaal), 2006-2016).

Tabel 16: Evolutie stopzettingen en overlevingsgraad van starters na 32

5 jaar per provincie, 2016 (oprichting in 2012).

Tabel 17: Evolutie overlevingsgraad van starters naar jaar van oprichting 33, 34

per sector (federaal), 2006-2016.

Tabel 18: Starters volgens aantal werknemers (federaal). 35

Tabel 19: Starters volgens aantal werknemers (Vlaanderen) 36

Tabel 20: Starters volgens aantal werknemers (Wallonië) 36

Tabel 21: Starters volgens aantal werknemers (Brussel) 36

Tabel 22: Starters in 2012 volgens vandaag gekende juridische status (federaal) 37

Tabel 23: Aantal en aandeel bedrijven gestart in 2012 volgens 38

aantal knipperlichten (federaal)

Tabel 24: Aantal en aandeel bedrijven gestart in 2012 volgens multiscore 39

Tabel 25: Aantal en aandeel eenmanszaken gestart in 40

2012 volgens aantal knipperlichten (federaal)

Tabel 26: Verdeling multiscore van eenmanszaken gestart in 2012 en 40

vandaag nog actief (federaal)

Tabel 27: Aantal en aandeel vennootschappen gestart in 2012 volgens 41

aantal knipperlichten (federaal)

Tabel 28: Verdeling multiscore van vennootschappen gestart in 2012 en 41


Tabel 29: Nettogroei van de bedrijven in België 45

Tabel 30: Netto groei van de bedrijven in Vlaanderen 46

Tabel 31: Nettogroei van de bedrijven in Wallonië 47

Tabel 32: Nettogroei van de bedrijven in het Brussels gewest 48

Tabel 33: Top 25 van de activiteiten met sterkste nettogroei in België 49

Tabel 34: Top 25 van de activiteiten met sterkste nettogroei in Vlaanderen 50

Tabel 35: Top 25 van de activiteiten met sterkste nettogroei in Wallonië 51

Tabel 36: Top 25 van de activiteiten met sterkste nettogroei in het Brussels gewest 52

Tabel 37: Evolutie van het aantal starters in het eerste kwartaal 58

Tabel 38: Evolutie van het aantal starters in het eerste kwartaal: federaal en gewestelijk 59

Tabel 39: Evolutie van het aantal starters in het eerste kwartaal per provincie 61

Overzicht tabellen



Grafiek 1: Evolutie van het totaal aantal starters in België. 13

Grafiek 2: Evolutie van het aantal starters per gewest 15

Grafiek 3: Evolutie van het aantal starters per gewest 19

Grafiek 4: Evolutie van starters op basis van hun rechtsvorm 22

Grafiek 5: Startende vennootschappen en eenmanszaken 23

Grafiek 6: Genderevolutie bij startende eenmanszaken - federaal 30

Grafiek 7: Starters in 2012 volgens vandaag gekende juridische status (federaal) 37

Grafiek 8: Bedrijven gestart in 2012 volgens aantal knipperlichten (federaal) 38

Grafiek 9: Verdeling multiscore van starters uit 2012 en vandaag nog actief (federaal) 39

Grafiek 10: Verdeling multiscore van eenmanszaken gestart in 2012 en 40


Grafiek 11: Vennootschappen gestart in 2012 volgens aantal knipperlichten (federaal) 41

Grafiek 12: Verdeling multiscore van vennootschappen gestart in 2012 en 41


Grafiek 13: GINOO-S Federaal en Gewestelijk 55

Grafiek 14: GINOO-S Vlaamse provinvcies en Brussels gewest 56

Grafiek 15: GINOO-S Waalse provincies en Brussels gewest 57

Grafiek 16: Evolutie van het totaal aantal starters tijdens het eerste kwartaal 58

Grafiek 17: Evolutie van het aantal starters in het eerste kwartaal, federaal en gewestelijk 60

Overzicht grafieken


Startersatlas 2017 BE · De vinger aan de pols voor 2017: ... startersrecord van het gouden jaar...

Documents

Transcript of Startersatlas 2017 BE · De vinger aan de pols voor 2017: ... startersrecord van het gouden jaar...