STAPPENPLAN VEILIG BESTUUR

Voor de aanpak van intimidatie, agressie en geweld tegen lokale politieke ambtsdragers

Vooraf – Voorbereiden (1)

Bespreken en taboe doorbereken Stap 1: B/W/R – GS/G1: Bespreek met elkaar de huidige situatie. Plan een interactieve workshop waarin de vertrouwelijkheid gewaarborgd is. Uit eerdere (besloten) sessies is gebleken dat raadsleden, wethouders van elkaar niet wisten wat er speelde betreft intimidatie, agressie en geweld en het vaak om dezelfde daders bleek te gaan. Maak hierbij gebruik van de powerpoint “Het hoort er gewoon bij” via http://www.agressievrijwerk.nl/dossiers/p/politieke-ambtsdragers

Stel normen vast

Stap 2: B/W/R: Bepaal samen waar grenzen van acceptabel gedrag liggen en formuleer normen van veilig werken voor college en raadsleden. B/W/R : Draag de geformuleerde norm intern en extern uit; politieke ambtsdragers zijn immers lokale boegbeelden.

Beleid maken én implementeren

Stap3: GS/G : Implementeer de specifieke VPT-clausule uit het focusblad van de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) in het lokale, integrale veiligheidsplan. Weeg waar beleidsmaatregelen en aanpassing protocollen nodig zijn en zorg voor verankering in de organisatie.

1 B: Burgmeester | W: Wethouder | R: Raadslid GS: Gemeentesecretaris | G: Griffier

Stap 4: GS/G : Laat een (vernieuwde) volledige risicoanalyse opstellen en kijk goed naar locatie, persoon én portefeuille. Neem daar waar nodig maatregelen in privé- en werkomgeving. Stap 5: GS/G: Stel een geweldsprotocol voor het College van B & W en raadsleden vast waarin duidelijk staat hoe te handelen voor, tijdens en na een incident. Enkele gemeenten gingen u voor en hun protocol kan als voorbeeld dienen. Stap 6: GS /G: Zorg dat iedere burgemeester, wethouder en raadslid in het bezit is van een up-to-date netwerklijst met de belangrijkste namen en telefoonnummers van organisaties en personen. B/W/R: Vul de netwerklijst aan met de namen en nummers van eigen vertrouwenspersonen. Ieder zal voor zich vooraf ook helder moeten hebben wie kan dienen als vertrouwenspersoon of sparringpartner. Afhankelijk van het incident kan dit een familielid, partijgenoot of collega elders in het land zijn en bespreek hun rol en functie vooraf zodat de verwachtingen helder zijn. Stap 7: B: Bespreek binnen de driehoek de ELA-afspraken en volg de richtlijnen. Evalueer regelmatig. Wie is de aangestelde VPT-politiefunctionaris binnen uw regio? B/W/R: Maak als college- en raadslid kennis met de regionale VPT-functionaris en zorg dat gegevens op netwerklijst van het protocol staan.

Vooraf – Voorbereiden (2)

Preventieve maatregelen

Stap 8: B/W/R: Inventariseer de risico’s rondom de privéwoning zodat kwetsbare punten inzichtelijk worden. Kwantificeer de te nemen maatregelen en kijk naar de mogelijkheden van aanpassing. GS: Inventariseer de risico’s rondom werklocaties zodat kwetsbare punten inzichtelijk worden. Kwantificeer de te nemen maatregelen en kijk naar de mogelijkheden van aanpassing. GS/G: Maak inzichtelijk wie zorg en verantwoordelijkheid draagt ten aanzien van persoonlijke eigendommen bij incidenten en schadeverhaal. Zorg dat de politieke ambtsdragers op de hoogte zijn van hun eigen verantwoordelijkheid ten aanzien van privé-eigendommen en schadeverhaal. B/W/R: Weet waar uw eigen verantwoordelijkheid ligt bij preventieve maatregelen rondom privéwoning en eigendommen en waar de organisatie zorg voor draagt. Stap 9: B/W/R: Wees voorbereid: besluit om in de gemeentebegroting onder het hoofdstuk ‘Bedrijfsvoering’ een voorziening op te nemen voor beveiliging bestuurders waarmee een en ander adequaat is afgedekt en openbare discussies kunnen worden vermeden. In verband met de veiligheidsrisico’s is het verstandig om geen ruchtbaarheid te geven aan de getroffen maatregelen.

Communiceren

Stap 10: B/ W: Bepaal uw mediabeleid. Neem een paragraaf communicatie op binnen de normstelling (stap 2) en het lokale geweldsprotocol politieke ambtsdragers (stap 5) en maak afspraken over de woordvoering bij een incident. B/W/R: Volg bij incidenten de instructies over woordvoering en de richtlijnen voor gebruik van social media uit de communicatieparagraaf van het lokale geweldsprotocol.

Trainingen

Stap 11: GS/G: Maak een trainings- en opleidingsschema voor de burgemeester, wethouders, gemeenteraadsleden én medewerkers in hun omgeving. Kijk waar combinaties van onderwerpen gemaakt kunnen worden; bijvoorbeeld een workshop integriteit en veiligheid voor gemeenteraadsleden. B/W/R: Train uzelf en blijf bij! Volg periodiek cursussen en workshops omtrent eigen veiligheid en normstelling.

Verzekeringen

Stap 12: GS/G: Controleer uw verzekeringen op politiek molest en neem de huidige voorwaarden goed door. Welke dekkingen gelden bij schade aan de woning, auto etcetera voor de collegeleden? Let ook goed op of de raadsleden binnen de verzekering vallen of dat er een extra clausule moet worden opgenomen zodat ook voor hen het schadeverhaal, traumabegeleiding en dergelijke van toepassing is. B/W/R: Vraag na hoe de verzekeringen voor u persoonlijk geregeld zijn en waar u op terug kunt vallen zodra een incident zich voordoet.

Tijdens - Reactie bij (dreiging van) incidenten

De-escaleren Stap 13: B/W/R: Pas tijdens een incident toe wat u heeft geleerd tijdens de training. Probeer de situatie te de-escaleren. Wanneer dit niet lukt, beëindigt u het gesprek.

Melden

Stap 14: GS/G: Zorg voor een laagdrempelige werkwijze van melden zodat elk incident, groot én klein, gemeld en geregistreerd wordt. B/W : Ken de meldprocedure en, hoe ‘klein’ ook, meld een incident altijd!

Aangifte doen Stap 15: B/W/R: Doe altijd aangifte indien sprake is van een strafbaar feit.

Opvang

Stap 16: GS/G: Zorg als organisatie direct voor goede opvang, zoals in het geweldsprotocol vastgelegd (stap 5) . B/W/R: Overleg intern, of bel een sparringpartner of vertrouwenspersoon als u niet weet hoe te reageren of als u behoefte heeft aan een gesprek, of handvaten hoe verder te handelen.

Beveiligen Stap 17: B/W/R : Verleen direct medewerking zodra door de Hoofdofficier van Justitie besloten is tot beveiligingsmaatregelen en ga niet in discussie.

Erna - Nazorg en schadeverhaal

Nazorg Stap 18: B/W/R: Vraag ook in een later stadium nog gewoon om hulp als blijkt dat het incident meer impact of schade heeft opgeleverd dan in eerste instantie voelbaar of zichtbaar was. GS/G: Zorg voor correcte nazorg en schakel, indien nodig ook nog in een later stadium, professionele hulp in.

Schadeverhaal Stap 19: B/W/R: Faciliteer de organisatie of de verzekering zodat schade verhaald kan worden op de dader. GS/G: Draag zorg voor een correcte afhandeling van de schade voor alle betrokkenen en de organisatie.

Evaluatie

Stap 20: GS/G: Controleer en herijk jaarlijks op uitvoering en effectiviteit van het veiligheidsbeleid, de protocollen, maatregelen en netwerklijst. Evalueer regelmatig de ELA-afspreken. Stap 21: B/W/R: Vraag bij nieuwe zittingstermijn om het veiligheidsbeleid of geweldsprotocol, preventieve maatregelen en een up-to-date netwerklijst. Bekijk ook periodiek of de relatie met uw eigen vertrouwenspersonen nog van dien aard is dat zij ook degenen zijn die in geval van nood gebeld kunnen worden.