kraaijvanger architects | Kruisplein 476 | 3012 CC Rotterdam | +31 (0)10 498 92 92 | www.kraaijvanger.nl

OntwerpteamHans Goverde, Daniëla Schelle, Hans Goverde, Vincent van der Meulen, Remco Visser, Bart van der Werf, Patrick Keijzer, Edward Timmermans, Jan-Hein Franken, Annemiek Bleumink, Anja Mueller, Hiroko Kawakami

OpdrachtgeverGemeente Venlo

AannemerLAUDY Bouw en Ontwikkeling, ENVO Groep BV, TES Installatietechniek

AdviseursVeldhoen en Company, WSM Constructeurs, Royal Haskoning, BNN, Bas van Westerlo Consultancy

OntwerpDecember 2009 - december 2011

Bouw periodeSeptember 2012 - juli 2015

Stadskantoor Venlo is van binnen naar buiten ontworpen. Feitelijk vormde het concept voor het interieur de ‘blue print’ voor het exterieur van het gebouw. De eis voor een gezonde omgeving met daglicht voor alle werkplekken, uitzicht op groen en het gebruik van gezonde materialen, is tot uitdrukking gekomen in een groene gevel die zich via de vides naar binnen vouwt. De vides vormen de slagader van Stadskantoor Venlo. Maximale verbinding van interieur en exterieur.

Het nieuwe stadskantoor Venlo is de belichaming van de hoge duurzaamheidsambities van de gemeente Venlo om de stad en regio volledig volgens C2C principes te laten functioneren. Zij is de eerste regio ter wereld die de principes van cradle to cradle volledig in de praktijk wil brengen. Dit heeft tot een bijzonder proces geleid met als resultaat een cradle to cradle ontwerp dat een inspirerende en comfortabele werkomgeving met duurzame innovatie combineert.

Aanleiding voor het project was de verouderde en verspreide huisvesting voor de gemeente Venlo. Daarnaast was het oude stadskantoor toe aan een nieuwe renovatie. Uiteindelijk stemde de gemeenteraad in met een totale nieuwbouw op een andere locatie om een impuls te geven aan de nieuwe locatie waar het stadskantoor zou komen.

Stadskantoor Venlo

kraaijvanger architects | Kruisplein 476 | 3012 CC Rotterdam | +31 (0)10 498 92 92 | www.kraaijvanger.nl

Voorgaande pagina1. Zuidgevel 2. Zicht op groen3. Entreegebied4. Kantoorverdieping5. Vide met trappenpartij6. Kantoorverdieping7. Vide met groen8. Vide en groene kas met uitzicht over de Maas 9. Stadskantoor Venlo, Cradle2cradle10. Communicatietrappen

Stadskantoor Venlo

Stadskantoor Venlo

0

c

0 ,g C

.. � "' .., ..

0 a: U.J > U.J _J U.J

(.'J 0.. 0

66

0 PG E LEVER D stadskantoor Venlo

... 1

•

I (

(

I

,,

'/ I t J

J I

I j

V 1/

TEKST Karl Bijsterveld

FOTOGRAFIE Ronald Tilleman

Opdrachtgever Gemeente Venlo

Architect Kraaijvanger Architects, Rotterdarr

Adviseurs Royal HaskoningDHV, Nijmegen; 1

C2C ExpoLAB, Venlo; Veldhoen + Compan)

lnterieurbouw Coors lnterieurbouw, Ridderk1

Los meubilair o.a. Herman Miller, Leolux, Poe

De Vorm

Vloeren o.a. Forbo, Shaw

Verlichting Philips, Zumtobel

Aannemer LAUDY Bouw & Ontwikkeling, Sit

Oppervlakte 13.500 m2

Cradle to Cradl optima forma

•

e1n

Een reusachtige groene gevel en tapijt van gerecyclede

petflessen: het zijn maar een paar opmerkelijke onderdelen

van het nieuwe stadskantoor in Venlo, ontworpen door

Kraaijvanger Architects. Het gedachtegoed van Cradle to

Cradle is vergaand toegepast, met aandacht voor mens, milieu

en economie.

Ambitie kun je Venlo niet ontzeggen: als

eerste gemeente ter wereld omarmde ze

in 2008 het Cradlc to Cradle (C2C)

principe, ontwikkeld door Michael

Braungart en William McDonough.

Afval bestaat volgens dit principe niet.

Producten zijn zo ontworpen dat ze

altijd grondstof zijn voor een nieuw

product of proces. Passend bij de Venlose

ambitie wilde de gemeente ook een

nieuw C2C-stadskantoor. De oudbouw

elders in de stad bleek te klein, verou

derd en niet duurzaam. De nieuwbouw

moest gaan functioneren als grondstof

fenbank, met gezonde en her te gebrui

ken materialen. Andere eisen waren

bijvoorbeeld een gezonde luchtkwaliteit,

een gesloten waterkringloop en een

hogere arbeid�productiviteit.

Bij de selectie van een architectenbu

reau in 2009 baseerde de gemeente

Venlo zich niet op laagste prijs of het

beste ontwerp. Leidend was de visie

van de architect op C2C. Kraaijvanger

Architects uit Rotterdam rolde als

winnaar uit de bus. Daniela Schelle,

interieurarchitect en associate partner,

licht toe: "C2C betekent voor ons in het

ontwikkelproces aandacht voor zowel

mens, milieu en economie. Daarbij

zijn in- en exterieur nauw met elkaar

verbonden, en is samenwerking met alle

partners tijdens het hele proces cruciaal."

Oplossingen Voor het gebouwontwerp resulteerde

deze visie in een aantal bijzondere

oplossingen. Zo heeft het gebouw zich

aangepast aan de omgeving dankzij een

enorme groene noordgevel. Met 2.000 m2

zelfs de grootste ter wereld. Schelle

vertelt: "Deze gevel bevindt zich bewust

aan een drukke verkeersweg en spoor

lijn. Hij bevat ruim honderd verschil-

p1·JUNI - JULI 2017 #3 JAARGANG 28

i D Stadskantoor Venlo

TEKST Karl Bijsterveld

FOTOGRAFIE Ronald Tilleman

Opdrachtgever Gemeente Venlo

Architect Kraaijvanger Architects, Rotterdam

Adviseurs Royal HaskoningDHV, Nijmegen; bbn adviseurs, Houten;

C2C ExpoLAB, Venlo; Veldhoen + Company, Eindhoven

lnterieurbouw Coors lnterieurbouw, Ridderkerk

Los meubilair o.a. Herman Miller, Leolux, Pode, The Rendem Series,

De Vorm

Vloeren o.a. Forbo, Shaw

Verlichting Philips, Zumtobel

Aannemer LAUDY Bouw & Ontwikkeling, Sittard

Oppervlakte 13.500 m'

Cradle to Cradle in optima forma Een reusachtige groene gevel en tapijt van gerecyclede

petflessen: het zijn maar een paar opmerkelijke onderdelen

van het nieuwe stadskantoor in Venlo, ontworpen door

Kraaijvanger Architects. Het gedachtegoed van Cradle to

Cradle is vergaand toegepast, met aandacht voor mens, milieu

en economie.

Ambitie kun je Venlo niet ontzeggen: als

eerste gemeente ter wereld omarmde ze

in 2008 het Cradlc to Cradle (C2C)

principe, ontwikkeld door Michael

l3raungart en William McDonough.

Afval bestaat volgens dit principe niet.

Producten zijn zo ontworpen dat ze

altijd grondstof zijn voor een nieuw

product of proces. Passend bij de Venlose

ambitie wilde de gemeente ook een

nieuw C2C-stadskantoor. De oudbouw

elders in de stad bleek te klein, verou

derd en niet duurzaam. De nieuwbouw

moest gaan functioneren als grondstof

fenban k, met gezonde en her te gebrui

ken materialen. Andere eisen waren

bijvoorbeeld een gezonde luchtkwaliteit,

een gesloten waterkringloop en een

hogere arbeidsproductiviteit.

Bij de selectie van een architectenbu

reau in 2009 baseerde de gemeente

Venlo zich niet op laagste prijs of het

beste ontwerp. Leidend was de visie

van de architect op C2C. Kraaijvanger

Architects uit Rotterdam rolde als

winnaar uit de bus. Danicb Schelle,

interieurarchitect en associate partner,

licht toe: "C2C betekent voor ons in het

ontwikkelproces aandacht voor zowel

mens, milieu en economie. Daarbij

zijn in- en exterieur nauw met elkaar

verbonden, en is samenwerking met alle

partners tijdens het hele proces cruciaal."

Oplossingen Voor het gebouwontwerp resulteerde

deze visie in een aantal bijzondere

oplossingen. Zo heeft het gebouw zich

aangepast aan de omgeving dankzij een

enorme groene noordgevel. Met 2.000 1112

zelfs de grootste ter wereld. Schelle

vertelt:"Deze gevel bevindt zich bewust

aan een drukke verkeersweg en spoor

lijn. Hij bevat ruim honderd verschil-

pl•JUNI - JULI 2017 #3 1 JAARGANG 28

FOTO LINKS

Trappen stimuleren beweging en ontmoeting.

FOTO BOVEN

In de publiekshal is veel

daglicht.

FOTO MIDDEN

Ook binnen is er veel groen.

FOTO ONDER

Het stadskantoor heeft de grootste groene gevel ter wereld.

67

0 c

"' .,c. "' ,, "'

0

et:: U.J > U.J ....J U.J (!) a..

0

êi .s C

.. ... .,

'C ..

0

a:: U.J > U.J _J U.J

(!) Cl.

0

FOTO LINKSBOVEN Het stadskantoor

kent een scala aan

werkplekken.

FOTO RECHTSBOVEN De trappen zijn een

indrukwekkende

blikvanger.

FOTO ONDER De eikenhouten

communicatietrappen

verbinden de etages.

68

;

..

lende planten die zorgen voor meer bio

diversiteit en een schonere lucht. Goed

dus voor mens en milieu." Een ander

icoon is de kas op de bovenste etages, een

fraai alternatief voor de stadhuisklok. De

lucht die deze kas opvangt zorgt voor

natuurlijke verwarming van het gebouw.

Samen met de groene gevel, een zonne

schoorsteen op het dak en warmteopslag

in de bodem zorgt de kas bovendien voor

luchtcirculatie, energiezuinige luchtbe

handeling en klimaatbeheersing. Schelle

vult nog aan: "De kas is tevens etalage

voor regionaal geteelde producten én een

prachtige vergader- en werkplek."

Het gebouw heeft verder een gesloten

watcrkringloop, waarbij regenwater op

een natuurlijke manier wordt gezuiverd.

Het water voedt de groene gevels buiten

en binnen, en dient als toiletwater. Ook

de materialenkringloop is gesloten. Alle

producten zijn C2C-gecertificeerd.

Van elk onderdeel zijn het productpro

ces en de gebruikte stoffen vastgelegd in

materiaalpaspoorten. "Het stadskantoor is

een grote grondstoffenbank", stelt Schelle.

"Aan het einde van hun levensduur

nemen leveranciers de producten in voor

hergebruik."

Nieuwe werken

Door de integrale aanpak nam

Kraaijvanger Architects ook het interi

eur voor zijn rekening. De opzet van het

stadskantoor is efficiënt en overzichte

lijk. Op de begane grond vinden we de

publiekshal met informele klantenbalie

en expositieruimte. In de daarboven

gelegen toren zijn de werkplekken,

vergaderruimten en een restaurant

gesitueerd. Het gebouw biedt verder

onderdak aan een royale parkeergarage

en een fietsenstalling.

De inrichting is gebaseerd op de princi

pes van het nieuwe werken. De nadruk

ligt op een gezonde en dynamische

werkomgeving, opnieuw passend binnen

de C2C-filosofie. De kantoorvloeren

zijn verdeeld in verschillende domei

nen om de flexibiliteit te vergroten.

Elk domein kent een scala aan acti

viteitgerelatecrde werkplekken, zoals

concentratiewerkplckken en informele

overlegplekken. Ze hebben elk hun

eigen kwaliteit en sfeer. Daglicht dringt

diep het gebouw binnen en minimali

seert het energieverbruik.Verder zijn de

etages verbonden door groene vides en

indrukwekkende eikenhouten commu

nicatietrappen. Schelle: "Zij stimuleren

ontmoeting en beweging.We hebben

de vides bovendien zo ontworpen dat

natuurlijke luchtstroom mechanische

ventilatie nagenoeg overbodig maakt."

Ingetogen Behalve de constructiematerialen zijn

ook zo veel mogelijk inter ieuronderde

len C2C-gecertificeerd, bijvoorbeeld de

vloerbedekking van gerecyclede petfles

sen en linoleumvloeren. Schelle: "Voor

een deel geldt een terugkoopgarantie

na tien jaar door de leverancier, zoals de

recyclebare bureaustoelen van Herman

Miller. De gemeente krijgt dan 18 procent

van de aankoopprijs terug. Een forse

besparing."Voor bureaubladen en vaste

onderdelen als pantry's en kasten is

hoogwaardig rubberwood gebruikt.

Schelle: "Houten delen hebben boven

dien een schroef- en/ of klemconstructie

zodat verlij1ning niet nodig is."

Het interieur heeft volgens Schelle

een ingetogen maar sterke basis. Een

aantal plekken kon de gebruikersgroep

pl·JUNI - JULI 2017 #3 JAARGANG 28

1 I

lende planten die zorgen voor meer bio

diversiteit en een schonere lucht. Goed

dus voor mens en tnilieu." Een ander

icoon is de kas op de bovenste etages, een

fraai alternatief voor de stadhuisklok. De

lucht die deze kas opvangt zorgt voor

natuurlijke verwarming van het gebouw.

Samen met de groene gevel, een zonne

schoorsteen op het dak en warmteopslag

in de bodem zorgt de kas bovendien voor

luchtcirculatie, energiezuinige luchtbe

handeling en klimaatbeheersing. Schelle

vult nog aan: "De kas is tevens etalage

voor regionaal geteelde producten én een

prachtige vergader- en werkplek."

Het gebouw heeft verder een gesloten

waterkringloop, waarbij regenwater op

een natuurlijke manier wordt gezuiverd.

Het water voedt de groene gevels buiten

en binnen, en dient als toiletwater. Ook

de mater ialenkringloop is gesloten. Alle

producten zijn C2C-gecertificeerd.

Van elk onderdeel zijn het productpro

ces en de gebruikte stoffen vastgelegd in

materiaalpaspoorten. "Het stadskantoor is

een grote grondstoffen bank", stelt Schelle.

"Aan het einde van hun levensduur

nemen leveranciers de producten in voor

hergebruik."

Nieuwe werken Door de integrale aanpak nam

Kraaijvanger Architects ook het interi

eur voor zijn rekening. De opzet van het

stadskantoor is efficiënt en overzichte

lijk. Op de begane grond vinden we de

publiekshal met informele klantenbalie

en expositieruimte. In de daarboven

gelegen toren zijn de werkplekken,

vergaderruimten en een restaurant

gesitueerd. Het gebouw biedt verder

onderdak aan een royale parkeergarage

en een fietsenstalling.

De inrichting is gebaseerd op de princi

pes van het nieuwe werken. De nadruk

ligt op een gezonde en dynamische

werkomgeving, opnieuw passend binnen

de C2C-filosofie. De kantoorvloeren

zijn verdeeld in verschillende domei

nen om de flexibiliteit te vergroten.

Elk domein kent een scala aan acti

viteitgerelatcerdc werkplekken, zoals

concentratiewerkplekkcn en informele

overlegplekken. Ze hebben elk hun

eigen kwaliteit en sfeer. Daglicht dringt

diep het gebouw binnen en minimali

seert het energieverbruik. Verder zijn de

etages verbonden door groene vides en

indrukwekkende eikenhouten commu

nicatietrappen. Schelle: "Zij stimuleren

ontmoeting en beweging. We hebben

de vides bovendien zo ont\vorpen dat

natuurlijke luchtstroom mechanische

ventilatie nagenoeg overbodig maakt."

Ingetogen

I3ehalve de constructiematerialen zijn

ook zo veel mogelijk interieuronderde

len C2C-gecertificeerd, bijvoorbeeld de

vloerbedekking van gerecyclede petfles

sen en linoleumvloeren. Schelle: "Voor

een deel geldt een terugkoopgarantie

na tien jaar door de leverancier, zoals de

recyclebare bureaustoelen van Herman

Miller. De gemeente krijgt dan 18 procent

van de aankoopprijs terug. Een forse

besparing."Voor bureaubladen en vaste

onderdelen als pantry's en kasten is

hoogwaardig rubbcrwood gebruikt.

Schelle: "Houten delen hebben boven

dien een schroef- en/of klemconstructie

zodat verlijming niet nodig is."

Het interieur heeft volgens Schelle

een ingetogen maar sterke basis. Een

aantal plekken kon de gebruikersgroep

pt•JUNI • JULI 2017 #3 I JAARGANG 28

FOTO BOVEN

Diverse werkplekken en

zithoek met Pode

bankstel.

(Foto: Hugo Thomassen/Leolux)

FOTO MIDDEN

Informele zithoek met

Leolux-bankstel.

(Foto: Hugo Thomassen/Leolux)

FOTO ONDER

Publiekshal, met geheel links

een print van het historische

stadhuis.

(Foto: Hugo Thomassen/Leolux)

69

0

c

0 _g C

..

-" .,

"0 ..

0 a:: w > w ...J w (!) 0.. 0

0

c

0 .s

UI '0 ..

0 a:: w > w ...J w (!J 0..

0

LINKS

Plattegrond begane

grond.

RECHTSBOVEN

Plattegrond vierde

verdieping.

Plattegrond achtste verdieping.

RECHTSMIDDEN

Dwarsdoorsnede.

FOTO ONDER

Het interieur heeft een ingetogen maar

sterke basis.

70

:i • . "

zelf accentueren, zoals de publickshal

en de vides. We zien hier bijvoorbeeld

bankstellen van Leolux en Pode (ook

uit Venlo) - in kleurstellingen als blauw,

roze en bruin. Kraaijvanger Architects

ondersteunde de gebruikersgroep met

: .. - � � 'filiTI . . .,, f" e.�·, . · . [ . .r-J i 1 • 0·

een basiscatalogus, inclusief een kleuren

palet en mcubeltypologie.Verder vinden

we verspreid door het gebouw grafische

prints van onder meer het historische

raadhuis, carnaval en de plaatselijke voet

balclub. De afbeeldingen zijn geselec-

.��B

tcerd na een prijsvraag onder medewer

kers van het stadskantoor en vervolgens

grafisch bewerkt door Kraaijvanger

Architects.

Maximaal resultaat

Onder grote belangstelling werd het

stadskantoor op 14 oktober vorig jaar

officieel geopend. Dankzij de brede

C2C-benadering van mens, milieu

en economie is een maximaal resul-

taat bereikt. Schelle: "De opdracht

bleef binnen het gemeentelijk budget.

De investering van € 3,4 miljoen in

duurzame maatregelen levert bovendien

geld op. De energiebesparing zorgt al na

een jaar voor een positieve cashflow, na

veertig jaar is dit bedrag zelfs opgelopen

tot€ 16,9 miljoen." De komende jaren

onderzoekt de gemeente nog het effect

op de arbeidsproductiviteit en het ziek

teverzuim onder medewerkers.

Schelle is trots op het eindresultaat.

"Kraaivanger Architects werkt graag aan

integrale projecten. Het stadskantoor

Venlo vormt hierin een hoogtepunt."

www.kraaijvanger.nl

ega INNOVATIEVE KERAMISCHE SLABS 6MM

1 OX320 CM

1 OX240 CM

1 OX120 CM

20X60 CM