Spreekt u al 'Girafs'?De taal van geweldloosheid

MARSHALL ROSENBERG

Ceweldloze communicatie is van

alle zaken die we moeten teren ver-

reweg de belangriikste. Marshall

Rosenberg, naast klinisch psycho-

loog ook dichter en musicus, kan

daar uit eigen ervaring over mee-

. praten. Hii groeide op in het

Detroit van de iaren 30 temidden

van corruptie en geweld.

oen hi.l uiteindelijk mensen ontmoette die elkaar

niet ondermijnden maar opbouwend met elkaar

omgingen ontdekte hi.j dat de taal die zij spraken

gekenmerkt was door liefdevolle aandacht. Hij bestudeerde

hun gedragspatronen en ontwikkel de zijn eigen model van

zich in de ander inlevende geweldloze communicatie.

Uiteindelilk leidde dat tot het werk dat hij nu doet, hij leertmensen uit alle lagen van de maatschappij hoe zij op con-structieve wijze met elkaar kunnen communiceren. Nietalleen werkte hij met politici, zakenmensen, huisvrouwen,

ouders, leerkrachten, studenten, gevangenen, straatbenden en

politiemensen in eigen land, de laatste jaren werkt hi.l ook inAfrika, Joegoslavië, Ierland en Israel. Hil maakte veel indrukop de SEAL conferentie in Brighton in 1995 (Society forEffective Affective Learning waar EDUCARE bij aanwezig

was). Twee poppenkastpoppen onderstreepten zijn betoogwaardoor op briljant eenvoudige wijze dit voor velen van ons

toch nog wat ondoorgrondelilke onderwerp glashelder werdneergezet. Hieronder een samenvatting van zijn betoog.

-20:

was. Mijn ellende was voor de

- À Om het herkenbaar over te brengen

omstanders zo prettig om naar te f,§ aan mijn publiek gebruik ik hiervoor

kijken omdat hun was geleerd dat k Pl de term Jakhals-taal'omdat het er

Jodenslechtemensenwarendiehet%'Lqvoorhetslachtofferopli1ktdathi1

:::ï:,ïï:ïïïil::;:,Í:,]::' '*#- N-À .iï.',ïï::Jru:'l::iï.ï",f;'"'

"Als kleine jongen werd ik eens in elkaar geslagen. Niet de "lk heb dus op allerlei manieren ervaren welk een belang-

onrechtvaardigheid herinner ik me, niet de pijn, niet de ver- rijke rol de taal speelt in onze mogelijkheid om meelevend

nedering. Maar wat me altild is bijgebleven en ik me nu nog met anderen en onszelf om te gaan. Het is me daarbii opge-

levendig voor de geest kan halen is de grijns op vallen dat mensen die genieten van andermans

de gezichten van de mensen die ernaar ston- ellende een beschuldigende,veroordelende

den te kijken. Ik werd in elkaar geslagen -LÍa taal spreken. Ik noem deze vorm van

door een straatbende omdat ik Jood 7 t I communicatie levensvervreemdend.

was. Miln ellende was voor de --\ i{ Om het herkenbaar over te brengen

omstanders zo prettig om naar te hNt aan mijn publiek gebruik ik hiervoor

kijken omdat hun was geleerd dat íb Pl de term Jakhals-taal' omdat het er

Joden slechte mensen waren die het 1c--p I § voor het slachtoffer op lilkt dat hilverdienden te lijden. Nog steeds slaat .,..U ./ N l met hui

denk dat mensen kunnen genieten van de smerig zijn om opgegeten te worden doorpijn van anderen. een jakhals)".

Maar mensen kunnen ook genieten van het bij- Daarentegen zag ik dat mensen die meelevend

dragen aan het welzijn van hun medemensen. Ik herinner me met anderen en zichzelf omgaan een taal sprekèn die hen met

de glimlach op het gezicht van mijn oom Julius toen hij dage- het leven verbindt. Ik noem dit geweldloze oÉ ook wel meele-

lijks bij ons thuis kwam om mijn grootmoeder te verzorgen vende communicatie. In mijn lessen noem ik het'giraffentaal'

die door een ernstige ziekre geheel verlamd was. Als hil haar omdat het de taal van het hart is. Ciraffen hebben van alle

tegemoet liep onthul- landdieren het grootste hart -ze moeten hun bloed zeven

de zijn lach hoe diep meter omhoog pompen om hun hoofd te bereiken. Ook zijnhaar genoegen hem giraffen vriendelllk en sterk. Deze taal maakt het ons moge-

raakte". lilk zowel onszelf als anderen in hun waarde te laten".

"Het voorkomenvan de psychologi-

sche structuur waar- Hoe ik mezelf 'Ciraf s' leerdedoor mensen ertoe

komen van elkaars "Na de ontdekking van deze twee talen realiseeerde ik me

ellende te geníeten is tot mijn ontzetting dat mijn moedertaal Jakhals'was. Ik zag

tenslotte mijn levens- hoe vlot ik anderen in hokjes zette en veroordeelde en hoe

werk geworden. Ik gebrekklg ik de kwaliteit van het leven uitdrukte. Ik begon

begon met het bestu- mezelf 'Girafs' te leren. Het was niet gemakkell;k. Ik had

deren van de klini- jarenlang Jakhals' gesproken. In de stiaten van Detroit, waar

sche pychologie aan de Universiteit van lilZisconsin. Mijn ik opgroeide, leerde ik'straatjakhals'. In die rijdzei ik tegen

stage omhelsde zowel psychiatrische inrichtingen als strafin- iemand die iets deed wat me niet zinde,'Jij, idioott'. Allerichtingen. Na mijn studie werkte ik kort in een psychiatri- scheldwoorden zijn in principe Iakhals'. Tildens mijn oplei-

sche instelling maar kwam al gauw te werken bi.l een ding leerde ik een nieuw dialect: 'beroepsjakhals'.

psychologische privépraktijk waar ik klinisch Toen hoefde ik niet meei zulke primitieve

onderzoek en voorlichting deed. - I I benamingen te gebruiken als Jij, idioot'Hierdoor had ik de gelegenheid om §'b fc;o i^p-.+"^f maar koÀ ik meer *.,u,ruï...rd..

,,..t-met mensen uit alle lagen van,de br,.- Uif iËo.f scheldwoorden gebruiken zoals ,'Jii

bevolking praktische psychothera- f/À pseudonëurotische schizofreen'.

pie te doen en mijn begrip te ver= fY >\ In het'Girafs'bestaan geen

ruimen aangaande het innerlijke fÀ f-'<§- | scheldwoorden, bekritiseren we

proces dat mensen ertoe brengt hql -.-\\A

niet en wordt niemand veroor-gewelddadig met zichzelf en ande- r Ql i^lrol,r.. I by deeld. In het Jakhals geven we de

ren om te gaan. Over de ontwikkeling l\o.lLt( RoS.^ta"q ,,u11.r d. schuld' 'Je luistert niet naar

van inlevingsvermogen heb ik veel geleerd J me". Als we'Cirafs'praten spreken we

van het werk van Carl Rodgers, Abraham over wat er in óns omgaat, niet over wat er fout

Maslov en Martin Buber. En als ik het geluk heb mensen te

ontmoeten die in staat zijn vol mededogen te leven, obser-

veer ik hen glondig om van hen zo veel mogelilk te leren".

is aan ónderen. Je zegt dan, "lk wil graag met je praten, heb 1e

even tijd voor me2" In de Jakhalstaal' neemt men geen verant-

woordeli.lkheid voor zichzelf , men zegt bijvoorbeeld, "lk

-22

-

'_ e7(, (,

aVSS :Sleqïel ua JeJIE Ue^ uJEUIUaïàI

Y ,,isl Ellllretu làlu Eou leet eP àlP Jerl) uà3 'JErl) uee

)fl1.lnn1eu [tt{ st uruutg ue^ dslP IseLI }ue.&\ '*rq letu plnpa8

uep gat{ '1aotu1uo ueà L{cot tdooqle^uo Jr n slv 'uàJJerl)

reeur uàalle ul\z rà 'uezteqïeí uaa8 re ueelseg ï[l1,rnn1e5,,

t/'u3JOt{ à} SIà

a8rua ;;puoz ua8e;n ueJePUe lefl\ ua8uelluo Puelelul .'uàrol{ e} ïet}trï rrP uoz (uaqgal{ EtPou uà uJleo^ 'ueroL{

az lezvr) leeEruo ràPUe 3P ul re lel\\ ua8uezrluo

ï:ï,tÏ .

ïaozre^ suo UPE ltz wP uesle 31 rePue 3P ue^ raPuoz

ufv1a1!\ suo roo^ uaggeq Erpou 3^^\ le,,v\ uo uaEeJA o

rePuoz lee'uo suo

ïl,ïï*jf Hlií1H;

96 Ulr^l 0z luvSn0l

'ueJe,/v\ uauuo8eg ,slel{lef, }aL{ ul ï[ll-ua8ta JZ sïeïoo 'suep aP ut uaProfl\ ueïïorla8aau 'ua1a;ds

,sreJr), fmr e"rpoz'uàJapue IPP Ja]qfo sI ,sJeJI), ]eLI uel lqleJïue plequoot{rs rC '1ïea;ds islel{ïef, ;apue 3P raauue,^\ ueP

raznàrfe;8 ua ta1[t1a1>1eua8 Yt\z sueP eP 113ïïl^UUo tlaa;ds

,sJerr), ïoo rrpue àP slv'suePurl;e-rr8 eP ul uaddets rel^ uf\z

JI'ufrzlan sree>lle uee ua8e"rpftg uee8 1tm afuzr ]In sresueP 3P

Jeel!\ lund ]eq Uee lo] UàIaSSL,IUIn slletuJoJul 3.,l\ UIJee./v\ SUEP

uar sle st Soolerp u,oZ'ul\z 1a-rdsa8 ul ezl\ ell\ ]etu uàsuàul

àp letu uee Eoolerp uaa e^^\ uee8 uala-rds ,s1eJI), à1!\ s[V

,suePueJJPrlS, uaE

',,uàïerl uà[[11!\ ua8ta leet ez,eP Yt\zàrp uàL{ roon se}}àssef ue s,oePl^ 'ualaog Je u{Iz ïoO

'uana8

al Euru Íerl àzep ullz leels ul Pflt aUoï ut uasueu-I reàtu sPeà1s

Je JoopJeezv\ ueelsluo uàelsís;aa8JooP uoos uee sl Jg 'uee

uàpu€l uàruap ul Ie nu Euturert ezep uap?lq e25 'urral urll^A

leel ezrp elp uesuetu elp roon urïetu à] reeg>[la"rag ua8uluter]

,JeJI), I'UO ïJe.,\\}àUuae àzv\ uepJàestue8;o

UJJEJJI,JPJ IJ, EJJPUE

JI3ïuà leul ueures,,',/]eeJls

Jp ut uerepue 'llal-rsre^run eP uee Pr33P

-nlsa8 ueggaq uaq ue^

ua8rrutuos 'tuJe ue

ïft, 'ua^tnoJ^ ue uau

-ueru'uapreetag tatuue lol uarsPul{ uen

'ua8urureJl àp uee aJLU

uaop uepftryaal elle LIe^ uesuery ',,JPrl),, reerel s[P [e]sJoo^ eru

>[l s1e uee pruàJr^ suee le8ou àtu ueï[11 uasueN 'uareflunru

-ï; ïïi' "Ï"ï

ïï l: ï', :'i}ïÏ:iï ïiïïlï:;:'' ',,uessed ueuunï à] rol u3llJlIAIl1e eïaltllod

Jo -sdao;ag unq uI [ee] eIP tuo uana8 J] ,sJerl), u[ Eutute;1 uae

ïoo ueq uap8rpoultn ltu atP uadaol8 ]au raetu sPàà]s e]ïrà^\

ua q[t]>[e"rd uftu tatl"razr )l :rePue ]aq tue,t\ï uàe ]aLI ue^ ue

uale;d a1 ra^ota uo8ag uaN 'uàïteràg at urleoP eïsllllod unq

trro uappeq leet àzep uee [eà^oz ftz rcP lserre^ se^\ ue uslqfer-u3su3l.u eP Joo^ ue}làzu\ tlttz 3IP ussueul uee ueJel J] ]aL{

>[l uo8aq uee 1[t1ap1ate)'dlt.1 roo^ uatue^\ï atu ftg a1p uas

-uaru op trtu uàlap a] ua8ulïïePluo ufltu uo8aq uà ue^a1 u[ru

roo^ ,sJerl), leq ue^ u3[eProo^ elurous eP e]ïàPluo 11,,

,,'Pu3)àrgJE ua PUsPteLIfs sl leH 'lsellr3^ rePue rP

uè !ïezaf ]atu ]re]uor teq rf reP sI ,lee]sleqïef, eP uP^ lln;ga8leLI ue^ Ieapeu alsloor8 }àH,,ilsao^nt àtu lïepuu l\[,, '}-rnaga8

no[ ]etu ra ]e^\ rool l[l1ap;oo^\]uere^ ràPUe eP ,s1eq1e[,

leq ul a[ leeru ïoO ',,aàru tuJL{ }rtu PreP ïl 'ef,, 'ua??az

noz,sJel), ul\z do ai litm"rat ',,1oo lal{ PaeP tlt{ '[r^ ]seotu

9Vt 197.9 - 0S0 :lar

'lïo L(,'92'S(, :l uoJaleuBts snsJnJ

pu€l olaLl lau roop Sulprape8aq ue d;n;11

';rael;írn;euen ua8ullJaalo)tstJ u€^ ua"rodsdo laq ua

uaïuapplaaq u€A uauua>lJaPuo 8rpÍrrSoor^ laq roo1

uo>luoPPIoo8

Dit artikel kreeg je van Educare! Educare is een tijdschrift over opvoeden en onderwijzen vanuit verbondenheid. Het wordt uitgegeven door Stichting Universele Opvoeding en verschijnt 5x per jaar. Ieder nummer bevat een uitneembaar katern met praktische oefeningen en informatie die je thuis en/of in de klas kunt uitvoeren. Wanneer je op de hoogte wilt blijven van nieuws over opvoeding en onderwijs in verbondenheid, dan kun je je inschrijven op onze digitale nieuwsbrief. We sturen je dan ook bericht wanneer de nieuwe Educare (het tijdschrift) uitkomt. We gebruiken de nieuwsbrief tevens voor nieuws wat niet in het tijdschrift gedrukt kon worden en om je op de hoogte te houden van ontwikkelingen op onze websites. Schrijf je nu in op de nieuwsbrief en ontvang direct 6 Educare katernen (pdf):

1. Leren met Hart Focus 2. Schatgraven in jezelf 3. Verrassend tekenen 4. Opgroeien in verbondenheid 5. Leren kun je leren 6. De rol van spiegelneuronen

Je vindt het inschrijfformulier op onze homepage op www.educare.nl Op onze website kun je ook een abonnement afsluiten op het tijdschrift zelf of ter kennismaking een proefnummer aanvragen. De websites van Stichting Universele Opvoeding:

www.educare.nl – alles over het tijdschrift Educare www.opvoedingsboek.nl – wekelijks een boekbespreking... www.opgroeieninverbondenheid.nl – wekelijks een praktische tip... opvoedingenonderwijs.ning.com – digitale ontmoetingsplaats voor leden

Copyrights van alle teksten en foto’s in deze pdf berusten bij Stichting Universele Opvoeding en de respectievelijke auteurs en fotografen. Je mag er niets uit kopiëren zonder hier vooraf toestemming voor te vragen. Je mag wèl deze pdf in zijn geheel doorgeven aan vrienden en/of collega’s van wie je denkt dat ze belangstelling hebben voor de inhoud ervan. St. Universele Opvoeding – Hendrik Marsmanweg 16 – 4103 WS Culemborg – redactie@educare.nl