spijbelen De klimaatjongeren deden meer dan
Transcript of spijbelen De klimaatjongeren deden meer dan
7/16/2021 De klimaatjongeren deden meer dan spijbelen | EOS Wetenschap
https://www.eoswetenschap.eu/natuur-milieu/de-klimaatjongeren-deden-meer-dan-spijbelen 1/13
Eos Blogs Natuur & Milieu
De klimaatjongeren deden meer danspijbelen
De jongeren die in 2019 protesteerden voor het klimaat, kregendaarvoor bakken kritiek. Veel volwassenen noemden de protesteneen goedkope uitvlucht om te spijbelen. Ons onderzoek bewijst hettegendeel: jongeren ondernamen wel degelijk sterke acties, maarvolwassenen merkten die niet altijd op.
Onder leiding van de Zweedse Greta Thunberg ontstonden in 2018 de ‘School Strikes for
Climate’. Wereldwijd namen jongeren deel aan marsen voor het klimaat om politieke
leiders een geweten te schoppen en een ambitieus klimaatbeleid te eisen. De protesten
evolueerden naar een globale beweging in 2019 en kregen heel wat media-aandacht.
Kritiek op de deelnemende jongeren bleef nooit ver weg, niet in het minst in online
commentaarsecties van nieuwsmedia. Zo schrijft René in de commentaarsectie op de
HLN-website: 'Waarom spijbelen tegen milieuopwarming? Laat die ‘milieuvriendelijke’
jeugd liever staken tijdens Werchter en Pukkelpop en Lokerse Feesten en tijdens al die
andere festivals. Dan zal er ook geen berg milieubelastend afval achterblijven'.
7/16/2021 De klimaatjongeren deden meer dan spijbelen | EOS Wetenschap
https://www.eoswetenschap.eu/natuur-milieu/de-klimaatjongeren-deden-meer-dan-spijbelen 2/13
Jongeren keren zich niet per se af tegen ‘de politiek’,maar eerder tegen een speci�eke vorm van politiek
Hoe zetten jongeren zich in voor het klimaat? Doen ze dat ook online? En waren de
klimaatmarsen meer dan een manier om te spijbelen? Met deze vragen in het achterhoofd
onderzochten we vanuit de Universiteit Gent hoe het politiek repertoire van jonge burgers
eruit ziet in de context van het klimaatthema. Zo’n repertoire omvat alle mogelijke
manieren waarop je als burger je stem uit rond een maatschappelijke kwestie: gaande van
verkiezingen, tot betogingen, of het veranderen van je profielfoto op Facebook.
Onze resultaten tonen aan hoe jongeren op veel verschillende manieren betrokken zijn bij
het klimaatthema. Vaak gingen hun acties breder dan de wekelijkse protesten. Bovendien
blijken de motivaties om op verschillende manieren actie te voeren een stuk
genuanceerder dan vaak voorgesteld.
Jongeren ontwikkelen nieuwe visie op burgerschap
Jongeren zijn een omstreden doelgroep wanneer het aankomt op politieke participatie,
zowel in het wetenschappelijke als maatschappelijke debat. Een veronderstelling die sterk
leeft, is dat jongeren niet langer geïnteresseerd zijn in politiek: ze zijn lui, apathisch en niet
bereid moeite te doen voor sociale verandering. Om deze argumenten te staven wordt
vaak verwezen naar dalende opkomstcijfers bij verkiezingen en een daling in
partijlidmaatschappen.
Uit recent onderzoek begrijpen we hoe jongeren zich niet per se afkeren tegen ‘de politiek’
maar eerder tegen een specifieke vorm van politiek. Jongeren vinden namelijk minder
aansluiting bij klassieke, vaak door de overheid gefaciliteerde, vormen van politieke
participatie (zoals gemeenteraden, partijen en verkiezingen). Steeds vaker gaan ze op zoek
naar manieren om zelf een unieke invulling te geven aan hun engagement. Jongeren willen
zich kunnen informeren over en inzetten voor thema’s die hen persoonlijk aanbelangen, op
een moment dat hen dat uitkomt.
7/16/2021 De klimaatjongeren deden meer dan spijbelen | EOS Wetenschap
https://www.eoswetenschap.eu/natuur-milieu/de-klimaatjongeren-deden-meer-dan-spijbelen 3/13
Die flexibele blik op burgerschap uit zich op steeds nieuwe manieren. Denk bijvoorbeeld
aan de roze pussyhat mutsen die massaal werden gebreid als protest tegen de
vrouwonvriendelijke uitspraken van de Amerikaanse oud-president Trump. Een vorm van
activisme die ook craftivism wordt genoemd.
7/16/2021 De klimaatjongeren deden meer dan spijbelen | EOS Wetenschap
https://www.eoswetenschap.eu/natuur-milieu/de-klimaatjongeren-deden-meer-dan-spijbelen 4/13
p_ssyhatproject21.9K followers
View Profile
View More on Instagram
1,903 likesp_ssyhatproject
Children are our future. #Repost @jaynazweiman ・・・Better believe that this kiddo would be voting tomorrow if she could! (Hermom’s a longtime friend and has been raising activists!) So, for theprecocious youngins, let’s get out there and use our power for good. Let’svote! #yeswecan #hopefor #craftivism #pussyhatglobal #pussyhatproject#pussyhat #nationofhermiones #govote #voteforthefuture #littlefeminist#intersectionalfeminist #voteforourfuture #marchforourfutureview all 19 comments
Add a comment...
7/16/2021 De klimaatjongeren deden meer dan spijbelen | EOS Wetenschap
https://www.eoswetenschap.eu/natuur-milieu/de-klimaatjongeren-deden-meer-dan-spijbelen 5/13
Ook sociale media sluiten naadloos aan bij de drang om een meer individuele invulling te
geven aan maatschappelijk engagement. Het laagdrempelige karakter van platformen als
Instagram, Twitter, Facebook en TikTok laten toe om tegen een lage kost in te stappen in
een sociale beweging, zoals #MeToo of Black Lives Matter.
Verschillende types klimaatactivisme
De klimaatbeweging wordt evenzeer gekenmerkt door dit soort flexibel engagement. Niet
alleen werd ze gedragen door jongeren, er was ook een sterke rol weggelegd voor sociale
media om de beweging onder de aandacht te brengen. Via de hashtag ‘#fridaysforfuture’
werden online berichten aan de globale beweging gekoppeld. Facebook evenementen
werden dan weer ingezet om lokale protestmarsen aan te kondigen.
Ian Price@solo_syn_
Seattle #ClimateStrike . it’s been 134 weeks since I first joined the #FridaysForFuture climate striking. It’s still getting hotter. #ClimateJusticeNow #ClimateActionNow #SeattleHeatWave #FaceTheClimateEmergency
7/16/2021 De klimaatjongeren deden meer dan spijbelen | EOS Wetenschap
https://www.eoswetenschap.eu/natuur-milieu/de-klimaatjongeren-deden-meer-dan-spijbelen 6/13
We voerden onze studie uit bij 498 Vlaamse en Brusselse jongeren in de middelbare
school. Via een vragenlijst vroegen we hen hoe en waarom ze actie hadden ondernomen
rond het klimaatthema. Onze resultaten tonen aan hoe jongeren op diverse manieren
omgaan met het klimaatthema en zo vormgeven aan hun persoonlijk
participatierepertoire.
Zo identificeerden we een groep jongeren die specifiek focuste op deelname aan de
wekelijkse klimaatprotesten (16.67% van de steekproef). Opvallend is hoe deze jongeren
ook sterk gebruik maakten van sociale media om hun engagement aan te vullen. Zo
communiceerden ze frequent over het klimaatthema via instant messaging (Facebook
Messenger) en gebruikten ze Facebook evenementen om hun engagement te signaleren
naar hun online netwerken (door zich op ‘aanwezig’ te plaatsen).
Critici veronderstelden dat jongeren die zich onlineengageerden, niet meer bereid zouden zijn om deel te
nemen aan ‘echte’ o�ine vormen van participatie
Een andere groep (14.26%) werd gekenmerkt door de diversiteit van hun
klimaatengagement. Niet alleen deden deze jongeren vrijwilligerswerk en namen ze ook in
weekends deel aan protestmarsen, ze spraken zich ook online sterk uit over het
klimaatthema. Door berichten te posten, petities en evenementen te delen en lid te
5:51 p.m. · 9 jul. 2021
2K 48 Deze Tweet delen
7/16/2021 De klimaatjongeren deden meer dan spijbelen | EOS Wetenschap
https://www.eoswetenschap.eu/natuur-milieu/de-klimaatjongeren-deden-meer-dan-spijbelen 7/13
worden van online groepen rond het klimaatthema, droegen de jongeren sterk bij aan de
online boodschap van de klimaatbeweging.
Ten slotte vonden we hoe bijna een vijfde van de jongeren uit de studie (19.48%)
voornamelijk actief waren rond het klimaatthema binnen gesloten groepen op Facebook
en via instant messaging. Hun exclusief online engagement heeft een eerder privaat
karakter en is daardoor ook geen voor de hand liggende vorm van activisme. Niettemin
tonen deze jongeren een zekere alertheid voor het klimaatthema en zijn ze begaan met het
onderwerp, zij het niet op een erg zichtbare manier. Het is dan ook best mogelijk dat deze
jongeren in de toekomst overgaan tot andere vormen van engagement, wanneer ze dat
zouden willen.
Protest online: luiheid of echt activisme?
Een vaak geuite kritiek rond jongerenactivisme heeft betrekking op de rol die sociale media
spelen in hun engagement. Online vormen van activisme, zoals het delen van petities of het
veranderen van je profielfoto op Facebook, worden immers vaak weggezet als irrelevant
‘slacktivisme’. Die term is een portmanteau van slacker en activisme en verwijst naar het
idee dat personen die zich online engageren dat vooral doen uit gemak en luiheid, zonder
dat ze enige maatschappelijke impact hebben.
Bovendien ontstond een soort morele paniek rond dit soort activisme: onderzoekers en
critici veronderstelden dat personen die zich online engageerden, niet meer bereid zouden
zijn om deel te nemen aan ‘echte’, offline vormen van participatie. Vooral jongeren zouden
vatbaar zijn voor dit slacktivisme en daardoor niet meer naar de stembus trekken.
Wetenschappelijke studies vinden weinig steun voor deze hypothese. Hoewel het
inderdaad zo is dat jongeren zich sterk aangetrokken voelen tot sociale media als politiek
actiemiddel, toont ook onze studie hoe dit vaak gebeurt in combinatie met andere, vaak
offline actievormen (zoals protest of vrijwilligerswerk). Sociale media zijn dan voornamelijk
een manier een beweging te versterken en aandacht te vestigen op een problematiek,
door een nieuw publiek aan te spreken en de boodschap breed te verspreiden.
Anuna De Wever Van Der Heyden
7/16/2021 De klimaatjongeren deden meer dan spijbelen | EOS Wetenschap
https://www.eoswetenschap.eu/natuur-milieu/de-klimaatjongeren-deden-meer-dan-spijbelen 8/13
Ook de motivaties van jongeren worden vaak onterecht in twijfel getrokken. Deelname aan
de klimaatprotesten werd verondersteld gewoon een manier te zijn om te kunnen
Anuna De Wever Van Der Heyden@AnunaDe
Belgium is just like overpopulated with dots... rise up and strike #YouthForClimate
The Dormouse That Roared @DormouseRoared#climatestrike
The house is on fire.
Just wow!
Everything is known. Just waiting for the action.
Still finding out about more places...
#climatestrike
7:58 a.m. · 13 feb. 2019
181 7 Deze Tweet delen
7/16/2021 De klimaatjongeren deden meer dan spijbelen | EOS Wetenschap
https://www.eoswetenschap.eu/natuur-milieu/de-klimaatjongeren-deden-meer-dan-spijbelen 9/13
spijbelen. Online zouden jongeren dan weer voornamelijk bezig zijn met het opsmukken
van hun eigen reputatie. Opnieuw wijst onze studie op het tegendeel. De groep jongeren
wiens engagement voornamelijk draaide rond deelname aan de protesten, werd
voornamelijk gedreven door bezorgdheid om de klimaatopwarming. Bovendien gaven de
jongeren aan sociale media voornamelijk te gebruiken als een manier om anderen te
overtuigen, te mobiliseren en te informeren rond het klimaatthema. De motivatie om
zichzelf positief te presenteren bleek helemaal geen impact te hebben op het online
engagement van de jongeren.
Kortom, jongeren worden vaak misbegrepen, zowel in het maatschappelijke debat als
binnen wetenschappelijk onderzoek. Wanneer het gaat over hun politiek engagement en
activisme is dat niet anders. Recente inzichten wijzen op een meer genuanceerde situatie,
waar jongeren zich voornamelijk willen inzetten rond thema’s die hen nauw aan het hart
liggen, op een moment en manier die voor hen past.
Onze studie toonde dit aan in de context van de klimaatprotesten in 2019, waar jongeren
zowel online als offline actie ondernamen om aandacht te vragen voor het klimaat. Hoewel
de aandacht vooral ging naar het ‘klimaatspijbelen’, bleef een belangrijke (online) zijde van
het jongerenengagement onderbelicht in het maatschappelijke debat. Om een correct
beeld te krijgen van activisme vandaag, kunnen we sociale media niet negeren.
Ook zin om te bloggen?Wetenschap is interessant, nuttig en mooi. Jouw onderzoek is dat vast ook. Zin om het te delen?Dat kan op verschillende manieren: een dagboek, een artikel of een opiniestuk, en in tekst, met
foto's of in een video.
7/16/2021 De klimaatjongeren deden meer dan spijbelen | EOS Wetenschap
https://www.eoswetenschap.eu/natuur-milieu/de-klimaatjongeren-deden-meer-dan-spijbelen 10/13
Mail ons voor meer info
Meer over de volgende onderwerpen:
Natuur & Milieu klimaatverandering Eos Blogs Klimaatsceptici
Dit is een artikel van:
Eos Blogs
Gepubliceerd op:
14 juli 2021
Dit artikel delen op:
Gerelateerde artikels
Cato WaeterloosMeer artikels van deze auteur
Facebook Twitter Linkedin
Terug actueel Natuur & Milieu
7/16/2021 De klimaatjongeren deden meer dan spijbelen | EOS Wetenschap
https://www.eoswetenschap.eu/natuur-milieu/de-klimaatjongeren-deden-meer-dan-spijbelen 11/13
Door Dieter De Cleene
Extreem wordt het nieuwe normaalWinters worden natter, zomers droger en warmer. Het risico op overstromingen stijgt, net als
het aantal hittegolven. Hoe de klimaatverandering ons met meer extreem weer opzadelt, en watwe er – een beetje – tegen kunnen doen.
Door Gaëlle Mortier
Eos Blogs Psyche & Brein
Buddy’s als mirakeloplossing voor inburgering?Vanaf 2022 zullen zogenaamde buddy’s nieuwkomers wegwijs maken in onze samenleving.
Kunnen we zo echt de uitdagingen rond integratie overwinnen of blijven we ter plaatsetrappelen?
Podcast Geschiedenis
'Van de slangen was ik het meeste bang'
7/16/2021 De klimaatjongeren deden meer dan spijbelen | EOS Wetenschap
https://www.eoswetenschap.eu/natuur-milieu/de-klimaatjongeren-deden-meer-dan-spijbelen 12/13
Keuze van de redactie
Door Eva Droogmans
75 jaar lang was Congo een Belgische kolonie. Aan de hand van de herinneringen van Limburgsekolonisten en uitgeweken Congolezen probeert podcastmaker Eva Droogmans dat turbulente
verleden te reconstrueren.
Psyche & Brein
Pupilgrootte verraadt intelligentie1.
Psyche & Brein
‘Veel vrouwen krijgen ten onrechte de diagnose vanprikkelbaredarmsyndroom’
2.
Ruimte
Donkere materie: ‘echt spul’ of onbegrepen zwaartekracht?3.
Gezondheid
Je kan de coronavaccins niet zomaar onderling vergelijken4.
Psyche & Brein
Cannabis verandert jongerenbrein5.
Kies je nieuwsbrief
2 x week
Wekelijks
Tweewekelijks
Maandelijks
Eos Wetenschap
Tracé
Psyche & brein
Iedereen wetenschapper
7/16/2021 De klimaatjongeren deden meer dan spijbelen | EOS Wetenschap
https://www.eoswetenschap.eu/natuur-milieu/de-klimaatjongeren-deden-meer-dan-spijbelen 13/13
Eos WetenschapEos maandblad
Digitale themanummers
Eos Psyche&Brein
Eos Specials
Eos Tracé
Iedereen Wetenschapper
Onze nieuwsbrieven
Grijze cellen
Eos Pipet
Breinbreker
Ons Manifest
ContactAbonnementendienst
Tijdschriftenwinkel
Adverteren
Redactie
Stages en jobs
Volg ons op
© EOS
DISCLAIMERPRIVACYVERKOOPSVOORWAARDENCOOKIES AANPASSEN
E-mailadres
Inschrijven