Ä B.SPECIMEN ACADEMiCUM;

DE

HONESTAAMBITIONE,VIRTUTIS ADMINISTRA, ;

oyoD,

SUFFRAGANTE AMPLISS. ORD. PHILOSOPH.INCLUTI LYCEI UPSAI.IENSIS,

PEUESIDE, t IriRO AMPLISS1MQ CELEBERRIMO&UE f

Mag.LAÜRENTIO DAHLMAN,Moral, et Polit. Profess. Reg, et Ord»

Necnon Ampl. Fac. Ph, h. t. Dec, Max, Spectabili,PUBLICE EXAMINANDUM PROPONIT

6TIPENDIARIUS AHLLÖFVIANUSPETRUS KIHLSTEDT,

Veßmannu.s,IN Audit, GAROL. UNII

Anni MDCCL.HORIS, ANTE MERIDIEM, SOLITIS,

Η O L Μ I AL,Typis LAURENTII SALYII,

KONGL. MAJ.-TSTRO-MAN och LANDSHÖFDING

ÖFVER WESTMANNELANDSAMT

RIDDARE af KONGL. MAJ:T$ NORDSTJERNEORDEN,

HOGKILBORNE BARON,

FREDRIC FRIESENDORFNÅDIGE HERRE I

/T»

TU Weßraaros Sol, och Landefsßore HerrefSom kring defs portar vidi utmäter Rätt och LagJ

Förlät, Mr litet ljus utaf T/N klarhet jag,Af/g vägar låna, faß jag dock är minß blandßnärre.

TIN Nåd TU kring vår ort få ofver alt utbreder:TIN Färd, /W fins om alt gemenfamt väl ?

ST/iV Mg /0/» ßräcker ßg ock til den minßa fjäljDeraf odmiukaß jag en ßräla mig tilbeder.

Här jkildras kortligt af, faßån til nakna ßalet 7Hur en I ÄRA är, i DTGDEN äfven KÄR>

Om jag utfäga djerfs, at TU den famme är, . ■"Tillät fä matter bild mot det Originalet,

Stig up dä mer och mer pä ÄRANS höga vinga,Sä Jkiner DYGDEN ljuft ifrän TiΝ ÄROS Sol;

Lys långe off til frogd, tym.STJERNA pä vår polOch när ΤυβιαΙί ga ne'r, til högfia ÄRAN fvinga.

EDAR NÅDES

Aidra-Ödmjukafte TjcturePETRUS KIHLSTEDT

MM M:TISMAGNiE FIDEI VIRO,

REVEREND1SS1M0 TATR1 ac DOMINO,D:no Doct.

ANDREA KALSENiO,Dicecefeos Arofieniis EPiSCOPO Eminentiilimo , Ven.

Confiftorii ÉRAELSIDI Graviilitno , Gymn'afii Scho-larumque EPHORO Adcmatiiiiaio, ^

MiECENATI ΜΑΧΙΜΟ. · V:

åD excelfaTUA limina, MiECENAS Maxime,greiTus rnoliri geftit innoxia mea Ambitio. Etenimi ab TUO fapientiilimo auipicio floret non niodo

Venerandus Clerus Veftmanno-Dalekarlicus; ied incre-menta etjam capitint Aroiienfes noflrae Cameiiae quoti-diana, Sc longe quidem maxima. Quid,quod in difficil-limorerum mearum articulo ita mihi adfuifli, ut in Tuototas fimperrnaneamque^re. Ceterum patiaris, MiECE-NAS Maxime , fexcenta Tna in me merita iilentio, at

pio tamen, heic involväm. Vivas interim felix, foipes,Uncolumis. Vivas, Summe literarum Patrone, quamdiutiflime , ne lumen Ecclefiae, atque rei iiterarite ma-gnum, ne ftrmum Nobiliilimse Tuas familise columen,ne exoptatiiTimum defideretur perfugium clientulorum

Γ choro. Quorum ad ciheres er itReverendijfimi NOMINIS Τ*ΌΙ

Devotiffimus cultorPETRUS KIHLSTEDT

VIRO Max. Revsrendo atque AmpUJJimoD:no Mag. fACOBQ SVEDELIO

Dioeeef. Aroft ARCHIPRAELPOSITO Meritiffimo , TempliCathedr. ANTJSTITI Vigilantiftimo, Ven.

Confift. ADSESSORI Primario,PATRONO MAGNO.

Amplißmo ConfuliiJJlmoque VIRO - *

D:no BENEDICTO FORTELIOSECRETARIO PROVINCIALI per Veftm. Vigilantiffimo

Ut NUTRITIO fine pari liberalifltmo , ita fempiternohonoris cultu Venerando PATRONO.

KobiliJJimo ac FortijjimoSIGNIFERO;

D:no JÖHANNI ÖHRMAN,NUTRITIO nsque Propeililffimo, PATRONO ALftumatiftimo»

Admodtim 'Reverendo atque FrxclariJJimo VIROD:no Mag. GUSTAVO ARBIN,

In Kihla Veftm. Paftortdigniffimo, et adjacentis diftri&us PRvE-POSITO tequifftmo, Ut Studiorum fuorum AUCTORI NU·

TRITIOque olim beneficentiflimo, ita PROMOTORIin aeternum reverenter celebrando.

Ε/Nnnmeris in me collatis beneficiis grandis ac^ferit1pfitm> 'Oobis, Patroni exoptatisßmi, habueritisfiraßore Supremum Nnmen ardentisßmis implorabe

•

< Qekbcrrimowm No

CulföfPETRUS

V1RISrAämoäum Reverendis atque Praclartßmis^

D:n Mag. SIMONI NAUCLERO,Mag, NIGOLAO RABENIO,[Nutritio olim munificentiilimo ,

Dom. JOHANNI SUNDIO,Mag. OLAO NOHRBERG,Mag. OLAO KUMBL^EO,Mag. ERICO SERNANDRO,Mag. AXELIO HELLBERG,

PRAEPOSITIS , LECTORIBUS Regii Gymnafii Arofienfisdcxterrimis, Ven. Confift. ADSESSORIBUS graviflimis,

PATRONIS et FAUTORIBUS jugi reverenti«zelo profequendis»

Plur. Reverendo tttque Clciv'ißiirio VIROD:no jOHANNI GIRiLO,

Ecclefise5 quae Deo iti Berg colligitur, Paftori digniffimo, Fau-tori ut.a primis annis iingularij ita perpetim

honorando.

mmulus, β hmo ingenioli fetnm &que , ac memeti-vommendatijfmum♦ Sic pro per^cnm felicitdtis Tte-*votis y quoad vixero,minum VeßrorumHumiliimusK1HJLSTEDT

B. c. T>.

§* u -c ,

Mnibus infitum eile homihibus mirum

gloria: honorisque defiderium, adeo la¬ta patet experientia, ut nullus fit, ne-que tanta humanitate praeditus, nequetam agrefHs, neque tantis infigmV ho-noribus , neque tam obfcurus, nequetot virtutis ornamentis coruicans, necfere adeo coopertus hagitiis, neque tam

prarclaris excultus diiciplinis, neque adeo vulgari ac igno-bili incumbens arti, quin flagret cupiditate quadam ho¬noris, gloriseque dulcedine moveatur. Hcec miuper in-clinatio nonnunquam adeo deprehenditur vehcmens, utanimum nullo in loco confiilere patiatur, iedfemper in-cenium trahat rapiatque ad majora indies et altiora, in-flammato fludio, conf^anda, unde belle admcdum at-que fignificanter Latiafe illud decus, Cicero: pro Ärch.Trahimur omnes laudis fimio et optimus quisque gloria maximsducitur. Ex hac ihrpe clariiTimac pullulant virtutes., exesdem et teterrima naicuntur vitia. Huic ionti originemquodammodo debent Herculei labores, Dardalea opera,infignes artium diiciplinae, optima inftituta, pracclara in-venta» Hinc itidem velut ex alto gurgite funeftiffimapromanarunt bella et duella, imm^nifiima feelera, exfc-crabiles reipl, motus, impia dogrnata, pefiileutes fetteetneicio

9 Χ o Χ » 7nefcio quse ήοιι malorum turbx. Quod ex florentibuset defloratis variis conftat imperiis, et quotidiana etianiexperientia edocemur magiftra. Nihil igitur mirum, iiviri iapientiiftmi cum hoc animadvertifient, ancipiti qua-ix féntentia in varias distradi partes, modo homines adflimmum gloria: fiudium cohortandos, modo ab illo tan-quam viriuti inimico deterrendos exiftimaverint» Quinet levi adhibita attentione expücari non poteft , quamfiepe, et quanta orationis vi, ad moderatum honoris rtu«drum inflamment monumenta facrarum literarum; rur-fus autem nif eft in illis tarn dira fere fancitum pcena,quam ne quis honores ambiat, ne principatum appetat,gioriam confedetur, et quidem usque adeo, ut omneChrriHanae virtutis fundamentum in contemtione innnisglor ige potius conilituant» Quid itaque in tanta rei dis-fienfione inque tot fententiarum divortiis tenendurn, fitne honos confedandus, an tomma potius animi conten-tione repellendus, ejusne fiudium commendandum, anprorfus reprobandum, in luipenfo foriän relinquendum effi

§. ifiVerum enimvero ut propenfiones in genere homi-

Λ num naturales, quibus animos vel inceiidi, vel remitti,vel efferri vel contrahi, vel alio quovis pado commove-ri ientimus, non fruftra nobis imprefik, ied, rationi at-temperandse, concefik, ut noxia repellentes, et ialutariaadfciicentes, naturae fiatüm confervemus, ejusque perfe-ttionem fortius promoveamusj fic non temere providumillud Numen gloria cupiditatem omnium mentibus infe-vit, ut ea videlicet exfiimulad.,, ad vjrtutem honefia-temque ardentius adfpiremus. iptgida namque et nimislangvida efi virtus, nifi ftimulis quibusdam concitetur.-Åft , ut nihil bonum, cujus ex abufu malis implicarinon poflumü's, ita homunciones, pravae ambitionis oe-ftro perciti, gloriseque ftudio nimiam quantum indulgen-tes, cum veri honoris opibus grbati flagitiisque infames,

horn-/ "

s « )( β χ ·honorem appetant, illiusgue viam vel ignorent vel nonfequantur , e rebus eum inaniflimis quaerentes, peilemaliis perniciemque et iibimet ipiis ruinäm machinanturinevitabilera. Quod ambitionis genus, ceu ferax malo-rum feminärium , ad orcum usque eil profcribendum.Ab hoc itaque, tanquam peililenti contagione , meritoabh(?reamus. At non ideo omnis ambitio eft vituperan-da» Ut enim levitatis eft^ inquit Cicero, inanem aucuparirumorem , et omnes umbras , etjam falfa gloria confeffaYi j ßclevis eß animi, lucem fplenåoremque fugientis, juftam gloriam,qui eft fru ffus vera virtutis honefiijßmus, repudiare. Orat, inL. Phonem* Si itaque honos, qui expetitur, vero fulci-mine, feil» virtute, nitatur, non illius magis iludium,quam hujus, eil reprobandum. Hsrc ego mecum repu-tans, rationem inire cceph quo pado honeilam Ambitio-nem ab injuila repreheniione liberarem, demonflrandoeandem eile virtutis adminiilram, et quam maxime adeain exilimulare* Sufpendas interim B. L» paulifper Ju¬dicium, nee innoxios indigneris aufus; nil narnque peri-culofi portendunt, et ii rem minus apta tetigerim acu ,condones, quadö, ob communem ingenii fortem»

Honor eil benignum aliorum hominum Judicium dealicujus perfeclionibus. Honeßum dicitur, quod cum le¬ge natura: convenit. Honeßa itaque ambitio eil iludium be¬nign! aliorum judicii, perfedionibus fuis congrui, ac-quirendi. Qui vult finem , velie etjam debet media*Cum v. perfedionibus, tanquam fulcris, fuperiirudus,nitatur honor; hunc .qui quxret, perfediones iibi acqui-rat, necefTe eft: Acquifit'as v., luculentis declarando ipe-eiminibus, aliorum iubjiciat oculis, ut bene ac> honorifi-ce de iisdem queant judicare. Perfediones hominum,<fe quibus alii judicium ferant , concernuht, aut fiatumeorum internum, animi corporisque dotes continentem ,aut extemum, qui fortunae compleditur bona, Haud dif-

fitem

_ jr o χ m _ __9fkendum cft, quod, ut oumes in univerRim res, ian-cdione quadam divtna, pulcerrimo perfeciiffimoque ier-vantur nexu, concordique paee ifca iocatse iunt, ut neminima ultra lineani iui circi feratur; lic divinum illudanrmal, quem hominem vocamus, tarn mirabiii dooo-rura concentu confenfuque iit ornatum, ut et anima eumfuis facultatibus et corpus ejusque membra amice con-ipirent in opem fibi invicem ferendam. Et lic homoperfedia inftrudlus eft anima , fiii, rerumque extra le po-fitarum, conicia, perfcdto itidem corpore organicoi Verum ex hac perfediione tanto minus honorem iibi vin-dicet homo, quod iupernc eidem concefsa, nec ullo ejusftudio parta iit« PoiseiTor quideni eil hujus doni, tan-quana pretiofiifimi theiauri, non v. auclor et Dominus.Si igitur quicquam deeoris inde in eum erit redundatu-rum, rnultiplicanda eil ejus ufura, jufta et quidem ho*nehe ambitiofo eximia animae et corporis cultura, uiuSque eh adhibendus. Hoc fit, acquirendo utriusque dortibus prxftantiam et perfechonem.

§. IV.Anima eft corporis quaii recdrix et domina, prima¬

tum itaque coniiderationis merebitur Duabus haec con-ilat partibus, intéllediu icih et voluntate. Utriusque ha-rum perfecdione illius abfoivitur perfediio, quam ut con-fequatur, nofter omnern movebit lapidem, Ut intelle-dlus perfeciio in promtitudme res diflincie cognofcendiconfihituita quam emendatiffimam vim intelli^endi nö¬tter Ambitioius -efficiat, oportet, iedhmdo ea omnia, quaehuic inierviunt perficiendse. Gum v. in telle&us huma-nus tam angnftis circumlcriptus Iit limitibus, ut nec o-mnia femel et iimul, nec multa nifi eonfuie percipere ,nedum percepta difcernere qüeat, opus eil, ut in unamrem magis quam in ceteras, quse finiul exiilunt, homointendat animum. Facilitas v. mentis unam iibi rem fe-orlim repradeiKandi, negle&is rehquis, dicithr attentio.

ß Hane

ι® et )Γ ° _χ etHane igitur tanquam notionis rerum diifindae, fautricemiibi paraturus Ambitiofus, a rebus externis-, cjuatque ien-lus et phantafiam imagtnum- varietate titillant, animuuiavocat, incogitantiam, defultoriam rei confinerationem,vagam cogitationum diiperfionem etplura, quae attenden-di nervös infringunt, daninat, effugit; contra veto longisperplexis intricatisque meditationibus adeo inh^crei, utad abftruiiflimarum icientiarnm adyta penetret. Hoc fi-bi majori ducit honori, quo pluribus rebus fimul arten-te imeaemorari poteft , et quo inter firepitus turbasqueintentiorem habere animum. Ne a. quid in re perceptanon difirn&e cognitum in fuuffi dedecus omittat, ätten-iionis repetitionen! inftituit, perque partes rei continuataccurata reflexione. Quo v. plura in re quapiam quis di-flingvit, eo eft acutior* quo acutior eo laudabilior. Utigitur quam maximum obtineat acumen, iummopere Ara-Wtiofus contendit, Hinc tantum fibi habitum, acute o-mnia in obviis diicernendi, comparat, ut multis modiscomplicata reiblvat, occulta e tenebris iiiis produpat etconfufione quafi iepulta evolvat Ad diffteiliora diicre-tu difcérnenda, maxime conducit ingenium, quo rerumiimilitudines ac diiEmilitudines ob/ervantur. Hane fa-cultatem eo facilius etjam ideo continuo exercitio in ha¬bitum redigit Ambitiofus, quo ob utilia iua inventa, obdida et fcripta, facetiis , tanquam condimentis repleta,et fimilitudinibus, ceu ftellulis quibusdam illuftrata, de*corantur ingenioß. Ne v, iuperficiaria quadam cogniti-ene maculetur Eruditio Ambitiofi, habitum fibi, notio-nes diilindas in alias fimpliciores refolvendi, parat, fic-que laudabili mtelledus profunditate_ gaudet, qua ratio-nuni rationes reddit, notarum notas allegat, et ima ve¬ritatum fundamenta eruit, Alienum quoque a iua judi-eat dignitate , prima diiciplinarum elementa ignorare, ea-propter intelligentian! , qua ipia cognoicenai principiahabet in promtu, fibi acquirit. Nec fatis decori fibi efieρutåt i ü ea cognofceret, quse argumentis probare luffici-

eatibus

9 X ° )( #entibus ηοα paffet, ideoque habitum veritates cognitasdemonilrandi ilbi conciliat, quat fcientia dici fölet, quaadferta ft^omonibus praemunit. Unde facillimo ncgotioad JoliditateW pervenit, cujus ope nexus ratiociniorunaoftehdit, nodosque propoiitionum latentes ita iölvit , uta quovis , rite attendenti, de veritate iua affenium ex-torqueat, Qui jam has poffidet inteUeclus perfeclioneshabitusque receniitos , quin dignus iit, de quo alii ho-norifice icntiant, neminem credo inficias iturum. Con¬tra v, ut turpe eft neicire, errare, decipi, titubare ac te-mere qiiicqnam dicere, ita nemo ianus propudiofam ill-fcitiam, fcedam confufionem, pefliferos errores, ingratanihtditantiam, diftorta prsqudicia, noxiam pr^cipitantiam,et cetera, qua, vel omni, vel diftineffiori rerum co-gnitione exeluia, nebulas intelledui obdueunt, fufpicitlaudatque. Hxc itaque vitia, ceu esitiola venena, Am-bitioius lioiter abominabitur,

V'At immenfum illud mare fcibilium, et anffiffimi

humanarum inteliigendi virium cancelli, cuivis mortaliomnium rerum Cognitionen!, multo magis perfeftanieandem ac diffinexam , denegant, Copia n, et varie-tas feiendorum tanta eff , ut pauca diilin&e, multaconfufe a nobis pereipiantur, i'ed plurima prorfus igno-rentur, Ne itaque ul a cognitioni labes merito adfper-gaiur, neque Ambitiofo Nodro jnfamia: ducatur, quodex variis aliquid tantum delibaverit, conlultiflimum effojudicat, unum alterumve obje&um, fuo genio vitaequogeneri maxime conveniens, accuratiuscognofcendum e-ligere, et qux huc lpedant veritates addifeere. Scien-tia v finem eligendi et media huic iübordinandi com-modiflima, dicitur Sapientia. Aft remediis, iäpienter ex-cogitatis, rite exiequendis operam dat Prudentia. Ut n*nemo fine his intelleclus virtutibus felicitatem , ita nechonorem indipifeitur, Qua propter non anodo hisacqui-

B 2. ren*

lz ® K °—— ,

rendis Ämbitioius feie totutii confecret, fed et omnesil li us aclioiies hifce ceu biais maxime necefifariis diri~guntur guberäaculis* Hand diffitemur n&p*e~~ö(ia hu¬mana variis eventuum obtegi ipvolueris, acieo ut iaga-ciffimus quisque impedimenta, quae optimis nonnunquauiconfiliis objiciuiitur, non prävidere, nedum amovere fa-tis poilit; interim tamen ,, quemadmodum in lufu aleaemultum arti, ut in iatruncnlorum poficu, et multum lör-ti , ut in jactu- talorum , debeturs ita in vita hominis,magnam ilbi poteltatem reiervavit fortuna in acliones- ,fed et hx maxima ex parte dependent a iapienti dire-clione cum fuae quisqne fortunar Faber, Miilis igitur ratio«nis iapientiaeq.ue loris, ie fuasque aéliones coecis fortu-nx velis tradere, non homini fas. eil, nedum er, quihonorem ambit Nil igitur hic fufcipit fine ratione, få¬ne cöniilio; turpe namque eil quicquam temere et inco-gitanter agere. Ante v, quam ffnem fibi proponit, riteillum 'examinat, examina tum approbot, probatum nonper maeandros anfractusque quxritat, fed viam, qua hucieratur, compendioiiiliniam ailidue periequitur. Subiidia,fini converrientifiima, adhibet, certa incertis, facilioradifficilioribus y redfa fal.laci.bus anteponit.. Quae feie ex:Iransverio offerunt, retinacula, quantuni poifit, amolt-tur, et ne optatus intercipiatur eventus , fumino fludetnifm Verum ut nemo, omnvbus, ut dicitur, ho ris fa«pir, nec hoc penes homrnem eil, cum optima firpenu-mero eonfilia peffime cadaait, ita prster metam licet in-eaiTum interdum proeedereiit, non ila tim inde turbaturnec animum facrle deipondet, iéd vel praefentanca affertrenaedia, vel, quse mutar i nequeunt, fortiter perpetitur.Tempori obiecundare , occaiionem captare, caute, ubiexpecliat, fimulare ac diifimulare, opiniont auorum iefie ac~cingere hand dubitat* Nec tamen, quod fibifuatqiie ex-iftimationi, aliisque officere poteft, committit, nec cuiferenda vi χ pares ejus fint humeri, feie inget it munerhUt rem verbo compleclar; omiiia , quibus icopus obti-

V i. neatuc

8 y ο κ ^ i?

neatur propofitus, et unde quicquam iibi honoris aflin-gatur, firenue exequitur, ceteris v,, quse a ie fliaque di-gaiiate aliena putet, intermiffis, Sic ftulfcitiam, temerita-tem, aftutiam et calliditatem, quibus vel nullus, vel fat-fus, vel prohibitus elicitur finis, relegat, detefiatur, ut-pote quae non honoris, fed dedecoris prodant partum.

Sed in exfequendis vitχ negotiis fat multi et qui-dem complicatiores, ut fupra indicavimus, ex improvi-io objiciuntur caius, e quorum tricis fe nequaquam cumhonore, neque Ambitioius, neque alius expediat , niiiconfilium in arena, ut dicitur, capiat, et remedia e ve-ftigio excögitet, Quod ilne Arte inveniendi nequicquam ob-tinetur. Cujus beiTeficio non tantum ex quibusdam ve-ritatibus cognitis incognitas elicit r fed et ex pradentibuseventuurn circumftantiis ea, quae maxime olim praefutu*ra fint, confeftim invcnit. Hane igitur dexteritatem eomajori fibi ftudio conciliabit Ambitioius nofter, quo ho«minibus feie commendabiliorem reddit novis iisque pro-ficuis inventis; unde aut expeditior muneris fui fit ad-minifiratio, aut focietati humanas optime* proipicitur.Hinc nofiris temporibus frequentius evenit, ut, qui no-va, quibus vel utiliores icientiae, vel Fabric^, vel resminerales vel commercia, vel agricultura vel plura arti-ficia prornoveantur, moliuntur inventa, non modo ho-noribus madentur; verum et magnis afficiantur prsemi-is. Has et piures id genus perfediones intelledus para«bit) qui honefta ftimulatur Ambitione«.

$♦ vr.QuaTem v. alteram njentis facultatem fcii. volunta-

tem habebit, qui merebitur honorem? Perfeftio voluntatisconfiftit in habitu bona diftinde cognita appetendi etmala difiinde cognita averfandi. Nofler igitur Ambiti-foius in eo fummopere allaborat, ut voluntas ejus adhane evehatur perfedionem, ut ne unquam nifi vera

B 3 bona

i4 ® Χ « Χ ®«III «Ε—»·—«»»—»·» I - "'■■■ II ,

bona unice icquatur, ec vera unke fugiat mala, Volu-ptatem ideo veram ec perennem, qnx ex ieniü ver«perfedionis proficilcitur, appetit, et toedium, quod im-perfedionem redolet, deteßatur. Contra v, voluptatern,qux aut majorern pellit voluptatem , aut graviorem pa¬rk oiolefiiam, reipuit; dolores v* et moleßias aut mino¬res prae majoribus, aut cum uberiori poßea conjundasvoluptate, ampleditur, Sic bonum pneßantius miaori etmalum levius praefert graviori. Deledus hie bonorum,ut rite inßituatur, impedimenta, quae voluntafi ofierun-tur a feniibus affedibusque, removebit AmbitioRis, Quo-iiiam v. nec fieri poteß, nec expediret, femjna propeii-iionum penitus exßirpare, fibrasque affectåm reiécare ,e re itaque maxitne efie ducit, ut impetuous animi com-motionibus vis ita fubtrahatur, ut non extra gyrum pro -filiant, fed in inßrumenta voluntatis in bonum pro·pellendx convertantur, quod fit ratione prxfide iisque o'b-temperantibus. Hinc.invitamentis cupiditatum et irrita-mentis, quae animum in transverfum rapiunt, nunquanilenocinatur, in fuum dedecus, Noßer Ambitioius, nec,qui praeviant nientis deliberationem excutiunt, aeßuan-tes iequitur inclinationum impetus, Ted e veßigio repri-mit, ne in pravam cxcurfitent conivetudinem, et quaßfcintillulae, animo conceptac, inflammam erumpant, quxlatius dispalata , dein non queat exßingvi, Subjugatosfic intempeßivos animi motus, tanquain expeditos inofiiciis, dexterius implendis, adionibusque exiequendis,adhibet minißros,

§. VILCum v. corpus fit animi receptaculum, maximas-

que iic Ambitioius ac nos omnes geßemus opes in vaiisfidilibus, curandum quoque eß, ut fit mens fana in cor¬pore fano; ob amiciilimum itaque mentis corporisquevinculum, danda eß opera, ut hoc xque perficiatur, nehujus langvore langveicat illa 5 neve honorem, ex per-

fedione

<

» χ Q γ g ff

fedlione unius promeritum imperfe&io aiterius vel offen·dat vel deterat. Corpus humanuni, ad certas fundlioaesebeundas aptum eile, cuivis eil in aprico. Hxc v, a-ptitudo non homini cedit honori, nifi iludio et laborejta excoliatur, ut in habitum adoleicat. Habitus n, cor¬poris exeqüendi ea , ad qux naturalem habet dii'poiitia-acm, eil ejus perfedlio, Hanc igitur quam excellentiffi-mam fibi conciliabit Ambitiofus« Quo nt promtius ex-peditiusque corpus ipiius i'uis defungitur officiis, eoho-norificentius alii de ipio ientiunt. Quicquid itaque adfanitatem, integritatem, vigorem, robur, agilitatem, de-centiam, elegantiam &c4 perfedlioni corporis iniervien-tia, conducat, pervigili fibi habebit curx, Hinc tem-perantix, fobrietati, vigilantix, caffitati, fortitudini, dili-gentix et iimilibus, corpori etjam debitis, virtutibusquam maxiine iludeC Contra v, voracitatem, ebrioiita-tem, fomnolentiam, falacitatem, temeritatem, pigritiam,et id genus ^Jja vitia, quibus vel morbidum, vel effoe-tum vel deforme redditur corpus, et unde exiflimationi luxnota inuritur turpitudinis, effugit procul, Ut jam totum cor¬pus curat ac perficit, ita et oronia ejus membra, et fpecia-tim ea, qux fenioria audiunt, quxqueceteris funt eo prx-ilantiora, quo vel tanquam fätellitia exiftimanda, in fua quod-que (latione manentia, qux ad cuftodiam corporis vigilanterexcubant, vel quali fidiflima internuticia ad animam deferunf,quxipii iunt fentienda, et ita occallonem iubminiffrant in-gruentiamala prxvidendi et avertu ncandl. Unde inilrumen-ta hxc fenfuum, quantum poffit, acuit Ambitiofus, cavetquene hebetentur. Cum etjam quxvis ars et opificium fit cor*poris perfeclio, ii in habitum. abierit, ut igitur et hxc,modo didla, et reliq.ua corporis membra variis iisqueinprimis, qui pro ratione fuarum circumffantiarum vitx-que generis poffunt acquiri, habitibus artibusque imbu*antur, lummo annititur iludio : quo ipio etjam beni-gno feie hominum judicio majorem in modum com-aiendet. Ita tarnen curam gerit corporis, ut perfedlio-

nem

16_ m χ q χ 9nem ejus nunquam cum difpendio perfe&ionis animarqusratf

§. VIIISed fine perfedione flatus externi, aut non, aut s-

gre, promovetur perfedio anims et corporis: ne v. inhoc pundo Ambitiofus Nofler exorbitet, probe atten-dit, ut externus il'e flatus, quem opes potiffimum, ho-nores et fortnna , pro re prselen ti, conflituunt, optimecohfentiat in perficienda anima et corpore. Cum a. o-mnia ea, quse vits neeeflitatibus expediendis, commo-ditati et clecentis ferviunt, iüb nomine opum venireloleant, has non refpuit aut projicit, led jufte aequirit,acquifitasque coniervat, non propter femetipias, led utfamulas , quae illi ad nutum adiint, et fine quarum opehaud ita commode ofhcia fibi debita expler&potefl. Ai-fiduitatem itaque in Iaborando, induflrtam in parandispecuniis dexteritatemque in munere fuo ebcundo adhi-bet, non ut cum avaro, inlatiabili inflammatus cupidi-tate, opes lucretur, accumulet, accumulatäsque amittendimetu torqueatur; nec ut, cum Voluptuofo, eas profun-dat in licentia guls libidinumqjue sflui indulgendi, necut, cum inhonefle Ambitioiov^cquirendo flbi per obli-quos cafus prfncipatu, dilapidet, ied ut, expletis natu¬rs deiideriis, pro ratione cÖnditionis dignitatisque ha-beat, quod expendat Honorem v,, cujus pulcritudinealledus honefle Ambitiofus hsc omnia , qus in quali-cunque hac noflra opella attulimus et ulterius aliaturierimus, magna ex parte exequitur, non negligit, fed qus-rit, non eundem inanem , fed verum , non per malasartes, Ted legitime; non ab ignorante ipfius perfediones,ied intelligenfi; non ab imperita multitudine, fed ab ho-minibus prudentibus et laudatis potius; non ab invitis,fed volentibus non ut vits prsmium, fed folatium;non ut prolixo nominum fyrmate, bullatis phaleratisquetitulis, honorifica compeliatione, iubmiflis aliorum ge-

flibus

J| )( Q )( « 17flibus et pluribus ejusmodi vanitatum bland jmcriiis ia-tietur, fed ut perfeåionibus, quibus ornntus eniteicit,fpatioiiori campo, Deo et hominibus iervire poifit. Itaergo honorem confedbtur, ut modeflia ubique emicet,et ebtior pravae arabitionis, arrogant12 ac luperbiac fla¬tus reprimatur. Fortunam, quse,obmirabilem cauflarurh la-tentium complicationem, nec in noftra poteilate, adperfedionem tarnen iui |ita refert Ambitioius, ut quos-cunque ejus calus in fuos convertat ufus. In tumukuoforerum adveriarum concuflii, nonfrangitur , non obflrepit,liec defperat; Fed qux mittuntur, fpicub, quae ieie oife-runt, cabmitates, aut fortiter retundit, aut patienter to-lerat, cogitans, ut cum amariffimo corporis medicamentoconnexa fit falubritas, ita ex adverfitatibus jucundiffimosin mentem et corpus redundare frudbus* Profperos v+ for-tunae afflatus amat quidem Ambitioius nofier et fequitur,fed cum perfecb'ones, quas ipirant, in fe fpedbtse, 11011fint ipiius, honorem inde nec mutuatur, nifi quatenus 1110-derationem animi in rebus ex voto fluentibus adhibet, necnimio efifertur fajflu, nec tumelcit infolentia; Fed iecun*dum Aufbnianuill: Fortunam reverenter habet.

$. ix.His Ambitioius, infirudlus perfeclionibus, exfpatia-

tur in theätrum humanst iocietätis, ut et alii animadver-tant, quam fit excellens, quantique faciendus. Luculentaitaque virtutUm erga alios ipecimina edere nunquam in-termittit; fed mdefefio aliis gratificandi fiudio laborat.Hinc amorem iniPatriam, humanitatem erga exteros, fub-niifiionem erga fuperiores, comitatem erga inferiores, fi-dem erga amicos, erg,i iriimicos placabilitatem, liberalita-tem ergaegenos,. mifericordiam erga cabmitofos, jufiiti-ant etc. in alios virtutes, quas moralium Docdores incul-cant, incefianter exhibendo, in benigüum univerirgene-ris humani judiciuni Feie pulcre infi-nuabit. Sed perfe-ciionibus virtutibusque Ambitiofi roagnam lane ebritudi-nem derogaret turpis omiffio officioruin erga Deum. Clau-

C dicat

β Κ ο )C $dicat η, exiftimatio, quoties qurs in officio Rio cfaudicave-rit. Et quinatp, ioics , honor ei poterit eile, quemimpi-etatis nota deformat, quem vana fuperftitio a rccRa detor-qaet ratione, quem exiecrabilis de Deo fentiendi Hceatiavrtiat? N'e itaqtre heiciurpiter Ambitioius pratvaricetur,confptcua pretatis, amoris, fiducioe, reverentise in Deumdocumeiata iemper oftendir. Pro vera reiigione fortius,quam pro lilla re alia pugnat. Dogmata iua iidn captiofisaneipitibusque implicat verbis* ied ut fenfus ipiius ae fu~premo Numrne eil incorruptus, ita et cuttum ilii purumet iiticerum praedat: iieque cum Divino, tum humano ju»dicio exiüiuiationis iplcndorem afTequitur.

£-\r

Si itaque his, -quos carptim firidimque definivimus,Titiritibus includitur Ambitio, nil eam vituperii habere ere-diderim, iedpotius rnaxime eile comendabilemj undeetinSacrisOraculis Phil» IV, vis« commendatur. Et quoniam för¬tas eß habitus naturs conformiter agendi: Lex v. natu¬rs horaini omnem iui prsdpit perfecHonem : ad haueperieclionem quani maximam qusrendani exRimulat EIo*·aieRa Ambitio, utxdriftat ex his qualibuscunqne medita-iiunculis : non igitur perperam urgetur: Honcibm Ambi¬tionen* efie virfcutiVÄdininiRram, Pulcre igitur Caffiodo

rus Lih. VII» Utilissft ambitmglorue^qui appetitmpet

|^£s ioitts, qüe Vous aVez pris de nies Eiudes, κι' obligtnt de Vous teraoi-g.ner k reeomioiflaiiee, que je Vous xiois .· en Vous felicitant, quand Vous

aHez faiatvoir au public Je fruit de Vos traveaus». Cette Differtation n' eil quefei marqüe de Votre ertidifion. Que la Cid recompenfe Vos veiiies! je ne matt»querai pas d' etre uns «eile, ✓

£ x:

s. p» e.

MONSIEUR!

t>i'ale. k II. de jliini'*n I7;c.

MONSIEUR,VÜVotre tros fmnable S> rviteur.

BÉNOIT GUILLAUME F©RTEIüUS.

»