Slide 2

Hulpverlening en zorg in een gelovig perspectief

Inhoud: Geloof algemeen

Definities

Geloof en hulpverlening

Persoonlijk “geloofsverhaal”

Slide 3

Hulpverlening en zorg in de hulpverlening: Geloof algemeen

Wat is geloof? Definitie Van Dale:

Geloof is vertrouwen in de waarheid van iemands

beweringen of beloften, of geloof in de

overeenkomst met de waarheid van een verhaal.

Bijbel (hebr 11:1)

Het geloof is de zekerheid der dingen die men niet

hoopt en het bewijs der dingen die men niet ziet.

Slide 4

Hulpverlening en zorg in een gelovig perspectief: Geloof algemeen

Vragen:1. Heeft “geloof” invloed?

Op jezelfOp de ander

2. Kan geloven gevaarlijk zijn? Geloven met verlies van waarden

Geloven ondanks beperkingen(praktijkvoorbeeld)

Slide 5

Hulpverlening en zorg in een gelovig perspectief: Geloof algemeen

Stelling I:

Het al dan niet geloven in de mogelijkheden van een persoon of een bepaalde overtuiging kan zeer veel invloed hebben: het is een kracht die aangewend kan worden tot ontplooing of tot destructie.

Slide 6

Hulpverlening en zorg in een gelovig perspectief: geloof algemeen

Uitgaande van deze stelling is het belangrijkonszelf als hulpverlener onder de loep te nemen.Want:->Iedereen werkt vanuit bepaalde overtuigingen,gedreven door bepaalde normen en waarden,handelend volgens bepaalde rituelen.

Vbn: Contextuele denken, Freudiaans denken, evidence-based,….Eigen geschiedenis; conflictvermijdend, verbindend,

Slide 7

Hulpverlening en zorg in een gelovig perspectief: geloof algemeen

Stelling II:

Hulpverlening is nooit levensbeschouwelijk neutraal. We zijn er ons vaak niet van bewust maar altijd werken we vanuit bepaalde overtuigingen, gedreven door bepaalde waarden en normen.

(citaat Dr. Martin Van Kalmthout,

psychotherapeut Radboud Universiteit,

Nijmegen)

Slide 8

Hulpverlening en zorg in een gelovig perspectief: definities

Zingeving

Geven van zin aan het leven; gebaseerd op

elementen als geloof, rede, logos, relatie,

esthetiek, idealen… Levensbeschouwing Religie Godsdienstig geloof

Slide 9

Hulpverlening en zorg in een gelovig perspectief: Godsdienstig geloof

Dr. Margreet de Vries(psychiater en theoloog)

Vanuit praktijkervaring ontdekte zij dat: 1. Thema’s als geloof, zingeving en

levensbeschouwing vaak uit de hulpverlening worden geweerd.

2. Deze thema’s anderzijds een belangrijke hulpbron kunnen zijn voor de cliënt.

Slide 10

Hulpverlening en zorg in een gelovig perspectief: Godsdienstig geloof

Onderzoek naar heilzaam geloof en gezonde

godsdienstigheid, bekeken vanuit psychiatrisch

en theologisch standpunt:

Geloof vergelijken met water

1. Gefragmenteerd geloof

2. Geïnternaliseerd geloof

Slide 11

Hulpverlening en zorg vanuit een gelovig perspectief: Godsdienstig geloof

Stelling III:

Een godsdienstig geloof draagt bij tot de geestelijke gezondheid wanneer het wordt toegepast op de gehele persoonlijkheid en het hele leven. De persoonlijkheid is gericht op een entiteit buiten het zelf en voelt zich opgenomen in een groter geheel.

Citaat Dr. Margreet De Vries

Slide 12

Hulpverlening en zorg in een gelovig perspectief: Geloof en wetenschap

Vanuit de praktijk merken we: Dat geloof, zingeving, levensbeschouwing en

religie vaak uit de geestelijke gezondheidszorg worden geweerd.

Dat zingeving, geloof en levensbeschouwing belangrijke hulpbronnen kunnen zijn

Vraag:Staan geloof en wetenschap tegenover elkaar?Houdt men ze best gescheiden? Of vullen ze elkaarnet aan?

Slide 13

Hulpverlening en zorg in een gelovig perspectief: geloof en hulpverlening

Wetenschap vertrekt vanuit een bepaalde hypothese

die onderzocht en bewezen dient te worden.

-> beperkt in tijd en ruimte

Geloof vertrekt vanuit de hypothese dat er een hogere

macht, een God bestaat, deze hypothese moet

onderzocht en ervaren worden.

-> beperkt in tijd en ruimte

-> bescheidenheid

Slide 14

Hulpverlening en zorg in een gelovig perspectief: geloof en hulpverlening

Lichamelijke dimensie

Cognitieve dimensie

Emotionele dimensie

Spirituele dimensie

Slide 15

Hulpverlening en zorg in een gelovig perspectief: geloof en hulpverlening

Stelling IV: Geloof en wetenschap sluiten elkaar

niet uit maar hebben elkaar net nodig wil men zo volledig mogelijk werken.

Of anders gezegd:Persoonsgericht met mensen omgaan

houdt in dat we hen helemaal ernstig nemen, ook in die belevingen die ons vreemd zijn en niet direct in ons kader passen.

Slide 16

Hulpverlening en zorg in een gelovig perspectief: persoonlijk geloofsverhaal I

Geloof heeft invloed op mij als persoon, en

bijgevolg ook als hulpverlener, op drie

terreinen: Zelfbeeld Mensbeeld Maatschappelijk beeld

Slide 17

Hulpverlening en zorg in een gelovig perspectief: persoonlijk geloofsverhaal I

Zelfbeeld: Geloof in een God die de mensheid

draagt Vergelijk hechting Jezelf graag zien

Slide 18

Hulpverlening en zorg in een gelovig perspectief: persoonlijk geloofsverhaal I

Mensbeeld: De andere behandelen zoals je zelf

behandeld wil worden

(verhaal schulden)

->”schulden”, wat onrecht is durven benoemen

-> mildheid

-> nieuwe kansen geven

-> hoop ondanks “onbetaalbare schulden”

Slide 19

Hulpverlening en zorg in een gelovig perspectief: persoonlijk geloofsverhaal I

Maatschappelijk beeld:-> geloof helpt me op zoek te gaan naarde mens achter de positie, cultuur, religie,ras, diagnose…(verhaal zieke vrouw)->niet oordelen of klasseren op basis vaneen buitenkant-> stimuleren om uit de slachtofferrol, tekomen

Slide 20

Hulpverlening en zorg in een gelovig perspectief: persoonlijk geloofsverhaal I

Stelling V:

Godsdienstig geloof verlost een mens niet van zijn vragen, onzekerheden en beperkingen, maar stelt hem in staat ze te plaatsen en van het leven te houden ondanks de vele beperkingen, vragen en onzekerheden.

Slide 21

Hulpverlening en zorg in een gelovig perspectief: persoonlijk geloofsverhaal II

Eigen “geloofsverhaal”

Wat roept dit bij mij op?

Woorden als Stilte Vertrouwen Overgave Verwondering...

Slide 22

Hulpverlening en zorg in een gelovig perspectief: persoonlijk geloofsverhaal II

Stilte

- Om tot rust te komen. Stoppen met jagen

en spurten. Onthaasten.

- Tijd nemen om tot bij jezelf te komen. Om open te staan voor het spirituele, het levensbeschouwelijke.

Slide 23

Hulpverlening en zorg in een gelovig perspectief: persoonlijk geloofsverhaal II

Vertrouwen

- Vertrouwen hebben dat er nog iets anders bestaat, iets hogers, machtiger, zonder dat er concrete bewijzen zijn.

- Vertrouwen dat er altijd iemand is die voor je klaarstaat.

- Vertrouwen is je gedragen voelen.

(achterover vallen en opgevangen worden)

Slide 24

Hulpverlening en zorg in een gelovig perspectief: persoonlijk geloofsverhaal II

Overgave - Je volledig overgeven aan anderen,

“iets anders”. Je teugels, de controle over jezelf loslaten.

- Blindelings vertrouwen? Als er een deur dicht gaat dan gaat er elders één open.

- Pas als je je kunt over geven komt de verwondering je toe.

Slide 25

Hulpverlening en zorg in een gelovig perspectief: gelovig geloofsverhaal II

Verwondering

- Verwondering is voor mij een gemoedstoestand waarin ik andere dingen zie, hoor, voel, tast…

- Het is een gemoedstoestand waarin ik me volledig gelukkig voel. Het is een momentopname. Een aanraking? Een geraaktheid.

Slide 26

Bezinning

Voetsporen op het padEn ik zag voetsporen op een paden ik hoorde de woorden, ‘Volg me’.Soms was het pad recht en effen.Soms ook was het ruw, vol bochtenen moeilijk begaanbaar.Er waren momenten dat de voetsporen totaal verdwenen schenen te zijn doorde hindernissen die genomen moestenworden.Maar ik hoorde nog steeds de woorden,‘Volg me. Maak je niet bezorgd over dehindernissen want iedere hindernis diegenomen is, sterkt je geloof envertrouwen in mij, je voortdurende gidsen metgezel’.

Eileen Caddy

Slide 27

Hulpverlening en zorg in een gelovig perspectief: persoonlijk geloofsverhaal III

WAT men moet doen is pas echt “zin”vol als men beseft

WAAROM met het moet doen WAAROM men iets doet wordt

hoofdzakelijk bepaald door WIE men gelooft

Stiptheid treinen

Hans Van Temsche

Slide 28

Hulpverlening en zorg in een gelovig perspectief: persoonlijk geloofsverhaal III

Filmfragment 1 Filmfragment 2

Slide 29

Hulpverlening en zorg in een gelovig perspectief: persoonlijk geloofsverhaal III

Stelling VI:

Geloof en religie kan een antwoord zijn op de zoektocht naar zingeving (waarom) bij het werk in de psychiatrie

Slide 30

Hulpverlening en zorg in een gelovig perspectief: persoonlijk geloofsverhaal III

Als medewerker in de psychiatrie isDe bijbel voor mij een inspiratiebron om:1. aan de slag te gaan (antwoorden op wat, waarom en

wie)Parabel talenten: beroepskeuze, verantwoordelijkheid

nemenParabel verloren zoon: steeds opnieuw kansen geven

aan….2. Wat ik van de patiënt verwachtTalenten: patiënt moet eigen verantwoordelijkheid

nemen3. Ruimte maken om samen met de patiënt op zoek te

gaan naar zingeving in zijn of haar leven

Slide 31

Hulpverlening en zorg in een gelovig perspectief: persoonlijk geloofsverhaal III

Valkuil:

Zingeving proberen te verpakken in regels en reglementen

(institutionaliseren)

Slide 32

Hulpverlening en zorg in een gelovig perspectief: een voortdurend debat