Op de golven van cyberspace

B e n e d i c t W y d o o g h eIPSOC – KATHO: 10/09/2012

“Met niets in de werkelijkheid hebben we direct contact: het onbekende wordt altijd gekend via wat al bekend is. Kennen is niets anders dan het inruilen van oude metaforen voor nieuwe.”

Nietzsche

domeinen

ADRESBALK

De melkweg van het internetGullivers reizen

SITES

ROOMS

De Matrixruimte

HOME

WEB

MAILTrage verbindingen

Cyberodyssee

The Great Firewall

VIRUSSurfen of slenteren

EEN INTERNEST

De vijfde dimensie

De digitale stad

Het Transgalactisch Liftershandboek

Server = toeganspoort

DO NOT ENTERUnder Construction

“It does not matter what the matrix is, but what do you want it to be.

It exists in you.” ROBINSONLIJST

KRAKER

vensters

ENIGE METAFOOR?BOEKDRUKKUNST, BIBLIOTHEKEN EN BREIN

INFORMATIE-VAARDIG / 2000

SOCIAAL VAARDIG / 2005

ICT-VAARDIG

MEDIAVAARDIG

Web 0.0 4.05.0…

Informatievaardig

VOLUME TAAK BELANG

BG Weinig Leren Weten

0 Veel Vinden Toegang

AG Overvloed Selecteren Waarderen

Acroniemenstress?

WILF

DS. 21 september 2007: Bedrieger bedrogen

Sana (27) en Adnan (32) uit Sarajevo flaneren op internet en lopen elkaar tegen het lijf in een chatroom. Sana noemt zich Slatkica (schatje) en Adnan is er Princ Radosti (Prins van het Geluk). Ze vertellen elkaar alles over hun beslommeringen en hun slechte huwelijk. 'Plots was ik fantastisch verliefd. Ik dacht dat ik iemand vond die me begreep', aldus Sana. Als ze besluiten elkaar te ontmoeten is de verbazing groot. 'Ik vind het moeilijk te geloven dat Slatkica, die me lieve woordjes fluisterde en me begreep, de vrouw is met wie ik getrouwd ben en die me al die jaren nooit dergelijke dingen vertelde', zei Adnan. Beiden beschuldigen elkaar van overspel en beslissen te scheiden.

1. Vertel enkel wat je tegen collega's zou zeggen.

2. Beken geen misdrijf voor de grap. De politie is uw vriend zonder humor.

3. Wees zuinig met gegevens zoals je gsm of je adres.

4. Google jezelf en corrigeer fouten.

5. Hou rekening met anderen als je iets schrijft.

6. Chat niet met iedereen even vertrouwelijk.

Morele paniek, golf 4: Imitatie in RL!

Van wieg tot graf

“Sommige kinderen zijn al voor hun geboorte online.”

App noot muis invoegen

Jonge kinderen zijn gefascineerd door knoppen & beelden, ze

hebben voorkeuren en houden van herhaling, daar is niets mis mee.

Van nature beschikken ze niet over de fijne muismotoriek en verkiezen daarom aanraakschermen. Schermen ‘vangen’ aandacht,

touchscreens doen nog meer. Een doseeradvies zegt 5 a 10 minuten per dag voor een vierjarige, 15 tot 20 minuten voor een

zesjarige. Zorg voor afwisseling in hun ontspanning, opdringen

van games of internet is onnodig. Voorlezen bij peuters en kleuters blijft van

onschatbare waarde voor de taalontwikkeling, een pc kan dit niet vervangen. Maak je huiswerk:

onderzoek en bouw je favorieten uit.

Kinderen maken geen onderscheid tussen feiten, verhalen en reclame. Betrouwbare spellen bevatten geen reclame en zetten niet aan tot kopen.

Met peuters maak je geen afspraken waar ze zich aan houden. Je hulp is vereist. Leer hen klikken en symboolfuncties (huisje, kruisje…).

Visualiseer de speeltijd als ze bedelen om meer E-tijd. Eenvoudige regels en games kunnen vanaf vier of vijf jaar. Vanaf zes komen de kinderzoekmachines zoals WWW.KOEKELTJES.NL. Peuters en kleuters

lopen vast omdat ze niet kunnen lezen en omdat ze willekeurig klikken komen ze waar ze niet thuishoren: niet zo snel op erotiek, maar op

downloadsites, betaalsites... Tips: F11, speel samen of blijf in de

buurt, dat hebben ze het liefst. Laat het spel aansluiten bij hun niveau,

voorkeur, concentratieboog en computerervaring. E-vaardigheden

ontwikkelen zich immers door ERVARING (dus door te doen) in plaats van spontaan. Koppel dit aan de lees-, schrijf- en typvaardigheden.

Hoe ouder de kinderen hoe meer tijd ze op internet doorbrengen

en hoe zelfstandiger ze dat doen. Let ook op de houding als zij langer bezig zijn.

WAT WILLEN DE KINDEREN? www.appnootmuis.nl

WAKKERE HOUDING

•Weerbaar•Alert•Kritisch

“Als ik mijn gsm verlies, ben ik een deel van mijn geheugen kwijt.

Als men mijn smartphone steelt, ben ik hersendood…”

Verwittigt onze auto de politie als we in fout zijn? Geen vluchtmisdrijven meer?

“De meeste tieners hoef je niets te vertellen over netrisico’s.”

“Ze zijn digitaal gepokt en gemazeld.”

“De zwakste groep zijn de 12 tot 14

jarigen.”

“Haar ogen waren net zo blauw als op

internet.”

57% meisjes kreeg seksuele verzoeken (47% cam) 1/4 jongens

en 1/5 meisjes had afgelopen half jaar

seks via

internet

10-18 jarigen

50% heeft TV op kamer

96% is online met piek op 15

jaar

7/10 praten over hun Internet-

gedrag met hun ouders

Ouders onderschatten de internettijd

van hun kinderen.

99% chat regelmatig

“De seksualisering van de maatschappij

is een fabel.”“De toegankelijkheids-drempel verlaagde.”

Virtueel uitgaan is leuker dan een avondje uit.

Corrigerende boodschappen uit de

onmiddellijke omgeving bepalen of

men overgaat tot imitatiegedrag

40% van de jongens kreeg een seksueel verzoek (11% cam)

“Wat je in elk geval niet moet doen is schrikken van de

opgewonden media. Bange ouders hebben aantoonbaar meer opvoedkundige moeite

dan zij die het hoofd koel houden.”

‘Kinderlokkers’ liegen niet over hun leeftijd en hun seksinteresse.

13 tot 15-jarigen die op de uitnodiging ingaan, seksen meermaals. De helft van de slachtoffers voelt verliefd- of

verbondenheid met de dader. Weinig plegers gebruiken geweld. Jongeren

die eenzaam, depressief, twijfelen aan hun geaardheid of een moeilijke

ouderrelatie hebben, zijn kwetsbaar.

•

En dan komt de kern van het probleem: als we met jongeren willen communiceren, moeten we weten welke eisen, regels en voorwaarden ze stellen.

Hoe zien zij de door ons gemaakte werkelijkheid? Stellen we deze vraag niet, gaat het beruchte deurtje

potdicht en belandt de sleutel in de slotgracht.

Uit: generatie Einstein

Gelooft u dit?BEKLIK

ME AUB

Jongeren in Vlaanderen?

- Wie zijn ze online?

- Wat doen ze online?

- Waar zijn ze online?

- Wanneer zijn ze online?

- Waarom zijn ze online?

Ze flaneren in cyberspace– Verbonden zijn via gsm & internet, tv

is passé– Controleren hun mediagebruik– Beïnvloeden gezinsaankopen– Delen hun verkenningen en

bevindingen

Samenleven en -komen– Kidults in hotel Mama of à la Friends– Via festival, rave, jeugdbeweging…– Wat je naast school doet is belangrijk

Rolmodel?– Glokale helden: van familie tot

Hitchcock– Wij versus zij, maar geen

barricaderebellie

De WIFI-generatie…1. Heeft privacy en leeft buiten het blikveld van de opvoeder, 2. Is Inline: overal en altijd online3. Is autonoom in het interpreteren van mediaberichten4. Is in technische vaardigheden versneld, in kritische reflectie vertraagd5. Is traceerbaar in plaats, tijd en activiteit (waar ben je vraag je niet)6. Registreert zonder toestemming: iedereen is paparazzo7. Downloadt niets (‘hebben’ is achterhaald), uploadt alles8. 50% verkiest de fysieke peergroup

Geobserveerd realisme

SOCIAAL REALISME“Ik heb in online games waardevolle contacten.”

KEUZEVRIJHEID(Kiezen, beslissen,

inspelen)

SIMULATIE REALISME(Labo, Training, Sims, SL)

AUTHENTICITEIT(Geloofwaardigheid, onderzoek aan basis)

ZINTUIGELIJK REALISME(Kleur, grafisch detail, geluid)

BETROKKENHEID(Subjectieve inleving)

“Ik maak mij en mijn vriend zo echt mogelijk na, om te zien hoe ons kind er zou uitzien.”

EEN SPEL…1. … is een vrije handeling2. … neemt de speler geheel in beslag3. … levert geen materieel gewin op4. … is niet het ‘echte’ leven5. … begrenst zich in tijd en ruimte6. … is onderworpen aan regels7. … roept gemeenschappen in het leven

“die zich met geheim en vermommingen omringen”

Johan Huizinga, 1938

VERSLAVING1. “Moet”2. Overmatig ≠ verslaving (reactie op…)

3. Ernstig (media overdrijven)

HERKENNEN1. Als alle vrije tijd gamen is. Maaltijden missen, geen sociale activiteit, sport of hobby meer. Uitbreiden vrije tijd: vroeg opstaan en laat gamen.2. Als gamen de ‘niet vrije tijd’ doorkruist: slechte punten, slapen in les, obsessief praten, prikkelbaar. Inkrimpen ‘niet vrije tijd’: te laat, afspraak missen. 3. Liegen, stiekem spelen, afspraken niet nakomen.

EVALUERENDE PARTICIPATIE0. Stel je oordeel uit!

1. Praat (OLD)

2. Stel vragen (LOD)

3. Toon interesse (DOL)

4. Speel een spel mee (D)

5. Help hen kritisch kijken (L)

6. Maak haalbare afspraken (O)

7. Geef voldoende alternatieven (ODL)

LEGENDEO = OUDERS

& OPVOEDERSL = LEERKRACHT

D = DERDE MILIEU

OUDERS VAN NUTieners & grenzen

Begrenzen mag/moet. - WIE? Privacy? Wie ontmoet je?- WAT? Wat doe je aan je pc?- WAAR? Computer op kamer?- WANNEER? Tijdsafbakening? Help hen…- WAAROM? Opstandigheid hoort erbij…- HOE? Tja :-/

Wel, verleiden mag/moet ook… bijvoorbeeld

Enfin

EEN LAATSTE METAFOOR…OVER AFRIKA… eropaf

Deze presentatie op http://www.slideshare.net/benedictwydooghe

Verder lezen…In volgorde van belang:• LINC & SPK. (2009). Aanbevelingen inzake digitale kloof voor de Vlaamse regering. • Frissen V., Cultuur als confrontatie. De mythe van de digitale kloof. http://sadan.wdfiles.com/local--files/2-

digitale-kloof/Mythe_digitale_kloof.pdf • Vermeulen, A. & Van den Braembussche, A. (2008). Baudelaire in cyberspace.

http://www.angelovermeulen.net/data/vault/VandenBraembussche&Vermeulen_BiC_Dialoog5.pdf: VUB-Press. Verder werken de volgende websites de metafoor verder uit: http://www.sociology.mmu.ac.uk/vms/vccc/s1/s1_2/printer.php, http://www.ceramicstoday.com/articles/050498.htm, http://www.groene.nl/2001/0145/sp_spektakel.html en http://www.raynbird.com/essays/Passage_Flaneur.html.

• Laermans, R. (1999). De stad als sociaal kunstwerk: een sociologische visie. In: Raymaekers, B. e.a. (Red.). De mens en zijn wereld morgen. Leuven: Universitaire Pers Leuven.

• Loeckx, A. (1999). De architectuur van de eenentwintigste-eeuwse stad. Plaatsen voor plaatsloosheid. In: Raymaekers, B. e.a. (Red.). De mens en zijn wereld morgen. Leuven: Universitaire Pers Leuven.

• Zie ook: http://sadan.wikidot.com/2-digitale-kloof

http://nl.wikipedia.org/wiki/Gebruiker:Benedict_Wydooghe/

23_dingen

PowerPoint http://www.slideshare.net/benedictwydooghe

Bloghttp://gameovergames.skynetblogs.be

Literatuur• WYDOOGHE B. Game on! We krijgen er niet genoeg van. viWITA Dossier 14, Vlaams

Parlement, Brussel, 2008. Online op: http://www.viwta.be/files/DOSS14_GAME%20ON_def%20versie.pdf .

• WYDOOGHE B. & PLEYSIER S. (Eds.) Game over. Over game- en filmgeweld, over angst en onzekerheid. Garant, Antwerpen, 2007.

• PLEYSIER S., DE PAUW E. & VAN LOOY J. (Ea.). Jongeren en gaming. Over de effecten van games, nieuwe sociale netwerken en educatieve kansen. Acco, Leuven, 2008.

• LEMMENS J. Gameverslaving. Probleemgebruik herkennen, begrijpen en overwinnen. SWP, Amsterdam, 2007.

• VERMEULEN A. & VAN DEN BRAEMBUSSCHE A. Baudelaire in cyberspace. http://www.angelovermeulen.net/data/vault/VandenBraembussche&Vermeulen_BiC_Dialoog5.pdf, VUB-Press, Brussel, 2008.