Sciencafe Zeit Nanotechnologie 12 11 09 Ib
-
Upload
science-cafe-zeist -
Category
Technology
-
view
449 -
download
0
description
Transcript of Sciencafe Zeit Nanotechnologie 12 11 09 Ib
12 november 2009Ilse Gosens, Susan Wijnhoven, Maaike van Zijverden
Ontwikkeling nanotechnologie:Een onbekend risico?
Science café: Nanotechnologie, kansen of risico’s?
12 November 2009
Ilse Gosens
12 november 2009Ilse Gosens, Susan Wijnhoven, Maaike van Zijverden
Nano objecten hebben minstens één dimensie op nanoschaal
bulk Film/coating
Buisje/fiber
Deeltje
< 100 nm
12 november 2009Ilse Gosens, Susan Wijnhoven, Maaike van Zijverden
Verschillende soorten nanodeeltjes
Natuurlijke nanodeeltjes
- Kleine deeltjes die vrijkomen bij vulkaanuitbarstingen
Deeltjes door levende organismen gevormd
- Pollen, allergenen
Door de mens veroorzaakt
- verbrandingsmotoren/ industrie (fijn stof)
Geproduceerde nanodeeltjes
- Deeltjes van een bepaalde stof die bijzondere eigenschappen krijgt bij kleine afmeting
12 november 2009Ilse Gosens, Susan Wijnhoven, Maaike van Zijverden
Geproduceerde nanodeeltjes
Voorbeeld koolstof
Grafiet - potloodpunt
Bucky ball
Koolstofnanobuisjes
12 november 2009Ilse Gosens, Susan Wijnhoven, Maaike van Zijverden
Geproduceerde nanodeeltjes
Koolstofnanobuisjes
- Anti-statische materiaal
- Zeer stevig materiaal
- Draadsensors niet-metaal
12 november 2009Ilse Gosens, Susan Wijnhoven, Maaike van Zijverden
Geproduceerde nanodeeltjes
Cruciale eigenschappen van koolstofnanobuisjes bekend:
Onafbreekbaar
Rigide
Bepaalde lengte x breedte
Macrofaag met asbest fiber
12 november 2009Ilse Gosens, Susan Wijnhoven, Maaike van Zijverden
Geproduceerde nanodeeltjes
25 okt 2009: Nature Nanotechnology
Inhaled carbon nanotubes reach the subpleural tissue in miceJ.P. Ryman-Rasmussen, M.F. Cesta, A.R. Brody, J.K. Shipley-Phillips, J.I. Everitt, E.W.
Tewksbury, O.R. Moss, B.A. Wong, D. E. Dodd, M.E. Andersen & J. C. Bonner
Korte termijn
Hoge dosis: littekenvorming onder het longvlies
Lage dosis: geen effecten
Beperk blootstelling van de werknemers via inademing tijdens productie zo veel mogelijk
12 november 2009Ilse Gosens, Susan Wijnhoven, Maaike van Zijverden
Potentiële risico’s van nanodeeltjes
Gericht op gefabriceerde, onoplosbare, onafbreekbare, losse deeltjes
deeltjestoxicologie (gevaar)
RISICO = blootstelling x gevaar
12 november 2009Ilse Gosens, Susan Wijnhoven, Maaike van Zijverden
Ontwikkeling van nanotechnologie:een onbekend risico?
Milieuonderzoek
Luchtverontreiniging is mix van gassen en deeltjes van verschillende afmeting (fijn stof)
Ook deeltjes kleiner dan 100 nm = ultrafijn stof
Ultrafijn stof
Verschillende bronnen:
uitstoot van motoren en bandenslijtage tot Saharazand en zeezout, dus zowel menselijke als natuurlijke bijdragen.
12 november 2009Ilse Gosens, Susan Wijnhoven, Maaike van Zijverden
London Fog 1952
12 november 2009Ilse Gosens, Susan Wijnhoven, Maaike van Zijverden
Dicht bij de snelweg….
Ultrafijn stof, diep in de longen, groot oppervlak, metaaldeeltjes die reactief zijn
Link ademhalingsziekten en hart-en vaatziekten
Aanwijzingen voor mechanisme - oxidatieve stress
12 november 2009Ilse Gosens, Susan Wijnhoven, Maaike van Zijverden
Wat is de blootstelling?
Wat is het gevaar?
RISICO = blootstelling x gevaar
Potentiële risico’s van nanodeeltjes
12 november 2009Ilse Gosens, Susan Wijnhoven, Maaike van Zijverden
Blootstelling nanodeeltjes
Door de huid heen? Opname in het maag-darm kanaal?
Diep in de long via inademing?
12 november 2009Ilse Gosens, Susan Wijnhoven, Maaike van Zijverden
Blootstelling nanodeeltjes
Na binnenkomen in het lichaam:
Blijven nanodeeltjes lang zitten of verlaten ze het lichaam snel?
Wie worden er voornamelijk blootgesteld?
Consumenten, werknemers, patiënten, milieu?
12 november 2009Ilse Gosens, Susan Wijnhoven, Maaike van Zijverden
Toxiciteit (gevaar) van nanodeeltjes
Chemische stoffen:
Gevaar is per stof afhankelijk
Nano objecten:
Gevaar is grootte afhankelijk
Welke organen zijn het target?
12 november 2009Ilse Gosens, Susan Wijnhoven, Maaike van Zijverden
ONDERZOEK
Electronen microscoop
Deeltjes teller
12 november 2009Ilse Gosens, Susan Wijnhoven, Maaike van Zijverden
Ontwikkeling van nanotechnologieeen onbekend risico?
• Technologie is nieuw
• Wetenschappelijke onderzekerheden
- Blootstelling aan nanodeeltjes – voor elk deeltje anders
- Toxiciteit van een nanodeeltje – voor elk deeltje anders
• Hangt af van de toepassing
• Lessen uit fijn stof en asbest onderzoek
• Ontwikkeling van meetmethoden en technieken
12 november 2009Ilse Gosens, Susan Wijnhoven, Maaike van Zijverden
Omgaan met risico’s
Hoe als samenleving omgaan met nieuwe technologie?
Wiens verantwoordelijkheid?
BurgersOverheid
Bedrijven
12 november 2009Ilse Gosens, Susan Wijnhoven, Maaike van Zijverden
PAUZE