SCHEIKUNDE – KLAS 3 – REACTIES · Op de volgende sites kun je extra oefenen met...
14
SCHEIKUNDE – KLAS 3 – REACTIES STRUCTUURFORMULES Een structuurformule geeft aan welke atomen in een molecuul aan elkaar gebonden zijn. Dit wordt aangegeven met streepjes tussen de atomen. Het aantal bindingen dat een atoomsoort aan kan gaan en ook aan moet gaan staat voor de meeste atoomsoorten vast. Dit noemen we de covalentie van de atoomsoort. Zo moet bijvoorbeeld koolstof vier bindingen maken. Voorbeeld structuurformules: Maak bij de onderstaande opdrachten gebruik van tabel 1. OPDRACHT 1: STRUCTUURFORMULES NIVEAU 1 A Teken een structuurformule met twee waterstofatomen en een zuurstofatoom. B Teken een structuurformule met twee koolstofatomen en zes waterstofatomen. C Teken een structuurformule zes waterstofatomen, twee koolstofatomen en een zuurstofatoom. Filmpje: Structuurformules Atoomsoort Covalentie Koolstof (C) 4 Stikstof (N) 3 Waterstof (H) 1 Zuurstof (O) 2 Zwavel (S) 2 Tabel 1: De covalenties van verschillende atoomsoorten C HC C C H C CH N CH 3 H S H Br C C HC HC C C C CH CH C N N F Cl H H O
Transcript of SCHEIKUNDE – KLAS 3 – REACTIES · Op de volgende sites kun je extra oefenen met...
SCHEIKUNDE–KLAS3–REACTIES
STRUCTUURFORMULES
Eenstructuurformulegeeftaanwelkeatomenineenmolecuulaanelkaargebondenzijn.Ditwordtaangegevenmetstreepjestussendeatomen.Hetaantalbindingendateenatoomsoortaankangaanenookaanmoetgaanstaatvoordemeesteatoomsoortenvast.Ditnoemenwedecovalentievandeatoomsoort.Zomoetbijvoorbeeldkoolstofvierbindingenmaken.
Voorbeeldstructuurformules:
Maakbijdeonderstaandeopdrachtengebruikvantabel1.
OPDRACHT1:STRUCTUURFORMULES NIVEAU1
A Tekeneenstructuurformulemettweewaterstofatomeneneenzuurstofatoom.
B Tekeneenstructuurformulemettweekoolstofatomenenzeswaterstofatomen.
C Tekeneenstructuurformulezeswaterstofatomen,tweekoolstofatomeneneenzuurstofatoom.
Filmpje:Structuurformules
Atoomsoort CovalentieKoolstof(C) 4Stikstof(N) 3Waterstof(H) 1Zuurstof(O) 2Zwavel(S) 2
Tabel1:Decovalentiesvanverschillendeatoomsoorten
CHC
CCH
C
CH
N
CH3
H S
H
Br
CC
HC
HCC
CC
CH
CHC
N N
FCl
H H O
SCHEIKUNDE–KLAS3–REACTIES
OPDRACHT2:STRUCTUURFORMULES NIVEAU1
A Tekeneenstructuurformulemetdriewaterstofatomeneneenstikstofatoom.
B Tekeneenstructuurformulemeteenkoolstofatoomenvierwaterstofatomen.
C Tekeneenstructuurformulezevenwaterstofatomen,tweekoolstofatomeneneenstikstofatoom.
OPDRACHT3:STRUCTUURFORMULES NIVEAU2
A Tekeneenstructuurformulemeteenkoolstofatoomentweezuurstofatomen.
B Tekeneenstructuurformulemetvierkoolstofatomen,eenzuurstofatoomenachtwaterstofatomen.
C Tekeneenmolecuulmeteenkoolstofatoom,eenwaterstofatoomeneenstikstofatoom.
OPDRACHT4:STRUCTUURFORMULES NIVEAU2
A Tekeneenstructuurformulemeteenstikstofatoom,eenzuurstofatoomeneenwaterstofatoom.
B Tekeneenstructuurformulemetdriekoolstofatomen,eenzuurstofatoomenzeswaterstofatomen.
C Tekeneenmolecuulmettweekoolstofatomenentweewaterstofatomen.
OPDRACHT5:STRUCTUURFORMULES NIVEAU3
A Tekeneenstructuurformulemeteenstikstofatoom,eenzuurstofatoom,6koolstofatomenenvijfwaterstofatomen.
B Tekeneenstructuurformulemetvijfkoolstofatomen,tweezuurstofatomen,tweezwavelatomenenachtwaterstofatomen.
C Tekeneenstructuurformulemetveertienwaterstofatomen,achtkoolstofatomen,vierstikstofatomeneneenzuurstofatoom.
SCHEIKUNDE–KLAS3–REACTIES
MOLECUULFORMULES
Eenmolecuulformulegeeftpreciesaanwelkeatoomsoortenenhoevaakdezeatoomsoortenineenmolecuulvoorkomen.Hiervoorwordtgebruikgemaaktvanindexen.Dezeindexenstaanrechtsonderdeatoomsoortwaarzebijhoren.Hetgetalgeeftaanhoevaakdeatoomsoortinhetmolecuulvoorkomt.Alsergeengetalnahetsymboolstaat,danhoortereigenlijkeen1testaan.Dezewordtechteraltijdweggelaten.
OPDRACHT6:MOLECUULFORMULES NIVEAU1
Geefdemolecuulformulesvandemoleculenuitopdracht1&3.
OPDRACHT7:MOLECUULFORMULES NIVEAU1
Geefdemolecuulformulesvandemoleculenuitopdracht4&5.
OPDRACHT8:MOLECUULFORMULES NIVEAU2
Geefvandeonderstaandemolecuulformulesaanwelkeelementenerinvoorkomenenhoevaakdieatoomsoortenerinvoorkomen.
A: CH3F B: C6H12O6 C: N2SO2 D: C4H9NO2
OPDRACHT9:MOLECUULFORMULES NIVEAU2
A: B:
CHC
CCH
C
CH
N
CH3
H S
H
Br
CC
HC
HCC
CC
CH
CHC
N N
FCl
H H O
Filmpje:Molecuulformules
SCHEIKUNDE–KLAS3–REACTIES
REACTIEVERGELIJKINGEN
OPDRACHT10:MOLECUULVERHOUDING NIVEAU1
A AangezienhetaantalmoleculenO2vermenigvuldigdwordtmet5,doejedatbijhetaantalmoleculenH2Oook,wantdeverhoudingtussendemoleculenblijftgelijk.Erontstaandan10moleculenH2O.
B AangezienhetaantalmoleculenH2vermenigvuldigdwordtmet4,doejedatbijhetaantalmoleculenN2ook,wantdeverhoudingtussendemoleculenblijftgelijk.Erreagerendan4moleculenN2.
C AangezienhetaantalatomenAlvermenigvuldigdwordtmet500,doejedatbijhetaantalmoleculenAl2O3ook,wantdeverhoudingtussendemoleculenblijftgelijk.Erreagerendan1000moleculenAl2O3.
D AangezienhetaantalmoleculenO2vermenigvuldigdwordtmet500.000,doejedatbijhetaantalmoleculenS8ook,wantdeverhoudingtussendemoleculenblijftgelijk.Erreagerendan500.000moleculenS8.
OPDRACHT11:KLOPPENDMAKEN NIVEAU1
A 2Ca +O2 →2CaO
B 4K +O2 →2K2O
C 4Fe +3O2 →2Fe2O3
D 3Pb +2O2 → Pb3O4
OPDRACHT12:KLOPPENDMAKEN NIVEAU1
A H2 +Cl2 → 2HCl
B 3Mg +N2 →Mg3N2
C N2 +3H2 →2NH3
D 2H2O2 →2H2O +O2
SCHEIKUNDE–KLAS3–REACTIES
OPDRACHT13:KLOPPENDMAKEN NIVEAU1
A 4P +5O2 → 2P2O5
B 2NaN3 →2Na +3N2
C CO +2H2 →CH3OH
D 2KClO3 →2KCl +3O2
OPDRACHT14:KLOPPENDMAKEN NIVEAU2
A 2Al +Fe2O3 →Al2O3 +2Fe
B 2C2H6 +7O2 →4CO2 +6H2O
C AlPO4 +3Cu → Cu3PO4 +Al
D 2H2SO4 +2Fe →Fe2(SO4)2 +2H2
OPDRACHT15:KLOPPENDMAKEN NIVEAU2
A C3H8 +5O2 →3CO2 +4H2O
B C6H12O6 →2C2H5OH +2CO2
C H2SO4 +2Cu →Cu2SO4 +H2
D Fe(OH)3 +3Na →3NaOH +Fe
OPDRACHT16:KLOPPENDMAKEN NIVEAU2
A 4NH3 +5O2 →4NO +6H2O
B SO2 +2H2O+Br2 →H2SO4 +2HBr
C 2C4H10 +13O2 →8CO2 +10H2O
D 2H2SO4 +2Fe →Fe2(SO4)2 +2H2
SCHEIKUNDE–KLAS3–REACTIES
OPDRACHT17:KLOPPENDMAKEN NIVEAU2
A 4HCl +O2 →2Cl2 +2H2O
B Fe2O3 +3CO →2Fe +3CO2
C C4H8 +6O2 →4CO2 +4H2O
D Fe2(CO3)3 +6Na →3Na2CO3 +2Fe
OPDRACHT18:KLOPPENDMAKEN NIVEAU3
A 3CaCl2 +2Na3PO4 →Ca3P2O8 +6NaCl
B 4FeS +7O2 →2Fe2O3 +4SO2
C 2C4H8O +11O2 →8CO2 +8H2O
D 2Fe(OH)3 +3H2 →6H2O +2Fe
OPDRACHT19:KLOPPENDMAKEN NIVEAU3
Neemdevolgendereactievergelijkingenoverenmaakzekloppend
A PCl5 +4H2O →H3PO4 +5HCl
B 2As +6NaOH →2Na3AsO3 +3H2
C 3KOH +H3PO4 →K3PO4 +3H2O
D 2C4H8O +11O2 →8CO2 +8H2O
Opdevolgendesiteskunjeextraoefenenmetreactievergelijkingenkloppendmaken.
Schrijfjekloppendereactievergelijkingookoppapier.DelinksstaanookonderhetScheikundeFritsfilmpjeoverreactievergelijkingen.
https://www.khanacademy.org/science/chemistry/chemical-reactions-stoichiome/balancing-chemical-equations/e/balancing_chemical_equations
http://education.jlab.org/elementbalancing/(kiesadvanced)
http://www.sciencegeek.net/Chemistry/taters/EquationBalancing.htm
SCHEIKUNDE–KLAS3–REACTIES
VERBRANDINGSREACTIES
OPDRACHT20:REACTIEVERGELIJKINGENOPSTELLEN NIVEAU1
A Natriumchloride →natrium +chloor
2NaCl → 2Na +Cl2
B Methaan +zuurstof →koolstofdioxide +water
CH4 +2O2 →CO2 +2H2O
C Koolstofdisulfide+zuurstof →koolstofdioxide +zwaveldioxide
CS2 +3O2 →CO2 +2SO2
OPDRACHT21:REACTIEVERGELIJKINGENOPSTELLEN NIVEAU1
A Jood +chloor →joodtrichloride
I2 +3Cl2 → 2ICl3
B Ethaan +zuurstof →koolstofdioxide +water
2C2H6 +7O2 →4CO2 +6H2O
C Diwaterstofsulfide +zuurstof →water +zwaveldioxide
2H2S +3O2 →2H2O +2SO2
OPDRACHT22:REACTIEVERGELIJKINGENOPSTELLEN NIVEAU2
A Waterstof +koolstofdioxide →water +methaan
4H2 +CO2 →2H2O +CH4
B Dodecaan +zuurstof →koolstofdioxide +water
2C12H26 +37O2 →24CO2 +26H2O
C Zwavel +zuurstof →zwaveldioxide
S8 +8O2 →8SO2
SCHEIKUNDE–KLAS3–REACTIES
OPDRACHT23:REACTIEVERGELIJKINGENOPSTELLEN NIVEAU2
A Aluminiumoxide →aluminium +zuurstof
2Al2O3 →4Al +3O2
B Octaan +zuurstof →koolstofdioxide +water
2C8H18 +25O2 →16CO2 +18H2O
C Ethaanthiol +zuurstof →koolstofdioxide +water +zwaveldioxide
2C2H6S +9O2 →4CO2 +6H2O +2SO2
OPDRACHT24:REACTIEVERGELIJKINGENOPSTELLEN NIVEAU2
A Water +koolstofdioxide →waterstof +koolstofmono-oxide
H2O +C →H2 +CO
B Hexaan +zuurstof →koolstofdioxide +water
2C6H14 +19O2 →12CO2 +14H2O
C Zwavel +zuurstof →zwaveldioxide
S8 +8O2 →8SO2
OPDRACHT25:REACTIEVERGELIJKINGENOPSTELLEN NIVEAU3
A Salpeterzuur +ijzer →ijzernitraat +waterstof
6HNO3 +2Fe →2Fe(NO3)3 +3H2
B Aceton +zuurstof →koolstofdioxide +water
C3H6O +4O2 →3CO2 +3H2O
C 2,2-disulfanylethaan-1,1-diol +zuurstof →koolstofdioxide+water+zwaveldioxide
2C2H6S2O2 +9O2 →4CO2 +6H2O +4SO2
SCHEIKUNDE–KLAS3–REACTIES
OPDRACHT26:REACTIEVERGELIJKINGENOPSTELLEN NIVEAU3
A Zwavelzuur +aluminium →aluminiumsulfaat +waterstof
3H2SO4 +2Al →Al2(SO4)3 +3H2
B Ethanol +zuurstof →koolstofdioxide +water
C2H5OH +3O2 →2CO2 +3H2O
C 1-sulfanylpropaan-2-ol +zuurstof →koolstofdioxide +water+zwaveldioxide
2C3H8SO +11O2 →6CO2 +8H2O +2SO2
SCHEIKUNDE–KLAS3–REACTIES
MOLECUULMASSA
Elkeatoomsoortheefteeneigenspecifiekemassa.Steljevoordatjeeenzakhebtmetallemaalexactdezelfdeknikkers.Ophetmomentdatjijhiertweeknikkersuitpaktdanhebjetweekeerdemassavaneenknikker.Ophetmomentdatjijerdannogeenstweebijpakthebjeintotaalvierkeerdemassavaneenknikker.Alsjijdemassavaneenknikkerweet,kanjedusiederekeerdetotalemassainjehanduitrekenen.
Opdezelfdewijzewerktditbijeenmolecuul.Hetgaszuurstof,O2,bestaatuittweezuurstofatomen.Vergelijkdatmetdetweeknikkersuithetvorigevoorbeeld.Jehebttweeatomendieexacthetzelfdezijn.Zehebbenallebeidezelfdemassa.Alsjedemassavaneenatoom(deatoommassa)weet,kanjenudemassavanhethelemolecuuluitrekenen.Ditnoemenwedemolecuulmassa.
Deatoommassaheefteeneigeneenheid:u.Ditisafgesprokenomdatdemassavaneenatoomheelergkleinis.Metdezegetallenishetmakkelijkerrekenen.
OPDRACHT27:MOLECUULMASSA’S NIVEAU1
Berekendemolecuulmassa’svandeonderstaandemoleculen.Gebruikhierbijdebijlageinjeboek.
A 32,0u C 160,0uB 256,8u D 48,0u
OPDRACHT28:MOLECUULMASSA’S NIVEAU2
Berekendemolecuulmassa’svandeonderstaandemoleculen.Gebruikhierbijdebijlageinjeboek.
A 46,0u C 46,0uB 102,0u D 180,0u
OPDRACHT29:MOLECUULMASSA’S NIVEAU2
Berekendemolecuulmassa’svandeonderstaandemoleculen.Gebruikhierbijdebijlageinjeboek.
A 88,0u C 85,0uB 60,1u D 18,0u
Filmpje:Molecuulmassa’s
SCHEIKUNDE–KLAS3–REACTIES
MASSAVERHOUDING
OPDRACHT30:MASSAVERHOUDING NIVEAU1
A 32,0:4,0
B 6,0:28,0
C 108,0:96,0
D Hetmoeteigenlijkdevolgendereactievergelijkingzijn: S8+8O2→8SO2
Hetantwoordisdan256,8:256,0
OPDRACHT31:MASSAVERHOUDING NIVEAU2
A 32,0:36,0
B 6,0:34,0
C 204,0:96,0
D Hetmoeteigenlijkdevolgendereactievergelijkingzijn: S8+8O2→8SO2
Hetantwoordisdan256,8:512,8
SCHEIKUNDE–KLAS3–REACTIES
REKENENMETMASSA’S&LAVOISIER
OPDRACHT32:LAVOISIER NIVEAU1
A 8gramH2en64gramO2.
B Deatomenverdwijnenniet,zemakennieuwebindingenenverbrekenbindingenwaardoorernieuwemoleculenontstaan.Linksenrechtsvandepijlzijndusexactdezelfdeatomenaanwezig.Aangezieniedereatoomsoorteenspecifiekemassaheeftisdusookexactdezelfdemassaaanwezig.
OPDRACHT33:MASSA’SBEREKENEN NIVEAU1
A 0,5gramH2.
B 1,7gramzuurstof.
OPDRACHT34:MASSA’SBEREKENEN NIVEAU1
A 0,9gramH2engram4,1gramN2.
B 2,3gramchloor.
OPDRACHT35:MASSA’SBEREKENEN NIVEAU2
A 28,3gramFeS.
B 3,2gramijzer(II)oxide.
OPDRACHT36:MASSA’SBEREKENEN NIVEAU2
A 23,4gramNaCl.
B 26,8gramkoper(I)oxide.
SCHEIKUNDE–KLAS3–REACTIES
OPDRACHT37:DICHTHEID NIVEAU2
A 40,5gramC6H12O6.
B 13,2gramaluminiumoxide.
OPDRACHT38:MASSA’SBEREKENEN NIVEAU3
A 0,3gramNaOH.
B 1,1gramcalcium.
OPDRACHT39:MASSA’SBEREKENEN NIVEAU2
A 4,0gramPCl5.
B 2,0gramzuurstof.
SCHEIKUNDE–KLAS3–REACTIES
OVERMAAT
OPDRACHT40:OVERMAAT NIVEAU1
A 0,7gramH2.
B 112,9gramSnO2.
C H2ismet2,3graminovermaat.
OPDRACHT41:OVERMAAT NIVEAU2
H3PO4ismet8,4graminovermaat.
OPDRACHT42:OVERMAAT NIVEAU3
12,0gramKNO3en12,0gramH2CO3bevindenzichineenafgeslotenruimteruimteenreagerenvolgensdeonderstaandereactievergelijking.
2KNO3+H2CO3→K2CO3+2HNO3
A H2CO3ismet8,3graminovermaat.
B Erzal8,2gramK2CO3en7,5gramHNO3ontstaan.
