sbo-20140324-book-01b

REGIONET LEUVEN

Hoogwaardig regionaal OV als hefboom voor een duurzame

ruimtelijke ordening

SBO ORDERIn’F 13 Maart 2014

Johan Van Reeth

INHOUD1 / CONTEXT

2 / NETWERK STRATEGIE

3 / REGIONALE STRUCTUUR

4 / STEDELIJKE STRUCTUUR

5 / IMPLEMENTATIE

Het mobiliteitsprobleem?

3Regionet Leuven BUUR cvba 3 / 2014

De oplossing?


CONTEXT

SITUATIESCHETSIntergemeentelijke verplaatsingen

BRON: VVC, ochtendspits (8-9u), 2009 – verwerking MINT/BUUR

72% van de verplaatsingen in de gordel rond Leuven overstijgt de gemeente

7500

2500500


Woon-werkverplaatsingen: aandeel auto

BRON: VVC, ochtendspits (8-9u), 2009 verwerking MINT/BUUR

81% rijdt met de auto naar het werk. Landen: 72 % Kortenberg: 86%

SITUATIESCHETS

7500

2500500


Woon-schoolverplaatsingen: aandeel auto


32 % van de kinderen in de regio wordt met de auto naar school gebracht. Bekkevoort: 46%Leuven: 17%

SITUATIESCHETS

7500

2500500


Andere verplaatsingen: aandeel auto


37% van de verplaatsingen in de ochtendspits zijn niet met werk of school gerelateered. Tielt Winge: 26% Aarschot: 50%

SITUATIESCHETS

7500

2500500

84 % van deze verplaatsingen gebeurt met de auto. Oud Heverlee: 92%Leuven: 73%


Aandeel verplaatsingen met zachte modi


20% van de verplaatsingen in de regio gebeurt te voet of per fiets.Bertem: 11%Leuven: 29 %

SITUATIESCHETS

7500

2500500


Aandeel verplaatsingen met OV


15 % van de verplaatsingen gebeurt met de bus of de trein. Diest: 8%Huldenberg: 28%71% van de Vlamingen gebruikt zelden of nooit stads - of streekvervoer.

SITUATIESCHETS

7500

2500500


Woon-werkverplaatsingen volgens afstand

BRON: FOD Economie, 2007

Absolute dominantie autoverkeer tussen 10 en 50

km afstand.Circa 45% van de

verplaatsingen is 10 tot 50 km lang.

0-3

10

20

30

40

50

60

70

80

90

70>50-7040-5030-4020-3010-205-103-5 Km

%

Voetgangers

Fietsers

Gemotoriseerd vervoer

Bus

Trein

SITUATIESCHETS


Waar ligt de oorzaak ?

GROEI VOLGDE INFRASTRUCTUUR1777

BRON: Ferraris / Cadmap – verwerking BUUR

Rurale structuur


1831

BRON: Vandermaelen / Cadmap – verwerking BUUR

Steenwegen

GROEI VOLGDE INFRASTRUCTUUR


1890

BRON: NGI / Cadmap – verwerking BUUR

Spoorwegen



1921Buurtspoorwegen




1960Uitbreiding wegennet




1980Snelwegen




2010Huidige situatie




PERIFERISERING VAN DE REGIOBebouwing binnen kernen

BRON: Cadmap AGIV – verwerking BUUR

73% van de bevolking woont in steden of dorpen


Bebouwing binnen fragmenten &geïsoleerde bebouwing

BRON: Cadmap AGIV – verwerking BUUR

27% van de bevolking woont in linten en “op de buiten”

PERIFERISERING VAN DE REGIO


Bevolkingsevolutie 1990 – 2010

BRON: ...

Bevolkingsevolutie in Leuven: 112%

in de gordel rond Leuven: 117%in Vlaanderen: 109%


7500

2500500


VoorzieningenVoorzieningenniveau in

dorpen gaat sterk achteruit.

Winkels, Rotselaar



Diffuse verplaatsingen

Sterke spreiding van herkomst en bestemming:

moeilijk te bundelen verplaatsingen.



Afbouw van het spoornetwerk

Tramlijnen werden afgeschaft.Kleine treinhaltes werden gesloten.



Diffuus busnetwerk

BRON: De Lijn – verwerking BUUR

Decreet basismobiliteit leidt tot lage snelheid, frequentie, bezetting



OV en fiets staan onder druk

Dominant autogebruik

Perifere Ontwikkeling

Moeilijke doorstroming OV

Diffuse spreiding wonen en werken, grotere

verplaatsingsafstanden

Steeds méér auto’s verminderen doorstroming bus en veiligheid fietser:

een negatieve spiraal

CREËRT AFHANKELIJKHEID

MAAKT MOGELIJK



DRUK IN LEUVENConcentratie van wonen, werken, diensten

BRON: VVC – verwerking IMOB

16% van de inwoners in Leuven44% van alle schoolbanken31% van de tewerkstelling

36% van de diensten18% van de handel

handel


Oriëntatie op Leuven


Vanuit Tervuren meer werkpendel naar Leuven dan

naar Brussels Gewest

DRUK IN LEUVEN

7500

2500500


Verplaatsingen in Leuven


38% interne verplaatsingen binnen Leuven12% transitverplaatsingen (zonder spoor, snelweg)

DRUK IN LEUVEN

12%

38%35%

15%Transit

Intern

Van Leuven

Naar Leuven


Motief en modal splitDRUK IN LEUVEN

In Leuven

Naar/van/in Leuven

In de regio

In de regio

Binnen Leuven

Werk

School

Overig

Auto

OV

Zacht

Motief

Modal split


Busvervoer in Leuven

BRON: De Lijn

Toename busreizigers in het Leuvense met factor 5 sinds 1993.

Saturatie van het busnetwerk

DRUK IN LEUVEN

0

10

20

30

40

50

2013

-

2012

-

2011

-

2010

-

2009

-

2008

-

2007

-

2006

-

2005

-

2004

-

2003

-

2002

-

2001

-

2000

-

1999

-

1998

-

1997

-

1996

-

1995

-

1994

-

1993

-

Reizigers/jaar(100.000’s)


Wegverkeer in Leuven


“slechts” 25% (of 6.300 per uur) van de autoritten in Leuven zijn intern verkeer

DRUK IN LEUVEN

25.000 autoritten in Leuven (2008, 8-9u, zonder transit E40/E314)


Infrastructuurnetwerk in Leuven

BRON: NGI

Nauwelijks aanpassingen sinds 40 jaar

DRUK IN LEUVEN


“Leuven is vol”

BRON: NGI

Heeft Leuven zijn limieten inzake ontwikkeling en mobiliteit bereikt ? Hoe moet het dan verder?

DRUK IN LEUVEN


DUALISERING VAN DE REGIO

De stad kampt met groeipijnen

Dreigende congestie: Performantie busnet daalt

Stedelijke structuur bereikt limiet

EEN

STA

D M

ET

GR

OEI

PIJN

ENDruk op open ruimte;

Verminderde leefbaarheid


De regio suburbaniseert steeds verder


EEN

REG

IO D

IE

SUB

UR

BA

NIS

EER

T

Dominant autogebruik;laag potentieel O.V.

Lage densiteit;tanende voorzieningen

Versnippering landschap;aantasting ecosysteem


Afwenteling heeft een boomerang-effect

Doorschuiven van stedelijk programma vergroot het mobiliteitsprobleem en

versnippert de open ruimte


EEN

REG

IO D

IE

SUB

UR

BA

NIS

EER

T

Dominant autogebruik;laag potentieel O.V.

Lage densiteit;tanende voorzieningen

Versnippering landschap;aantasting ecosysteem

Dreigende congestie: Performantie busnet daalt

Stedelijke structuur bereikt limiet

EEN

STA

D M

ET

GR

OEI

PIJN

ENDruk op open ruimte;

Verminderde leefbaarheid

AFW

ENTE

LIN

G


UITDAGINGENDemografische evolutie regio Leuven

BRON: Federaal Planbureau

115.500 (+19%) extra inwoners in de regio (tegen 2050). Senioren +72%. Prognose houdt geen rekening met dynamiek KU Leuven. Daardoor onderschatting van economische groei: 6% in regio t.o.v. 11% in Vlaanderen (2030). +18%

0%

+72%

+19%


Evolutie studentenaantal KU Leuven?

BRON: KU Leuven – prognose BUUR

Nu 52.000 studenten in Leuven (+61% KUL in 10 jaar).Impact internationalisering ?Afgezwakte trend: 70.000 studenten in 2030 ?

UITDAGINGEN

80000

70000

60000

50000

40000

30000

20000

10000

0

2010

2005

2000

1995

2050

2045

2040

2035

2030

2025

2020

2015

Bestande groei

Verwachte groei


Evolutie onderzoek & ontwikkeling?

BRON: LRD – prognose BUUR

Sterke groei contractonderzoek (jaarlijks 300 VTE)Sterke dynamiek LRDAfgezwakte trend: + 28.000 jobs in 2030(kennisjobs van 17% naar 22%).

UITDAGINGEN Prognose tewerkstelling arrond. Leuven

Evolutie KU Leuven: tewerkstelling R&D


Vork voor de bevolkingsevolutie

BRON: LRD – prognose BUUR

Tegen 2030:+ 69.000 inwoners (+12%) tot + 148.000 inwoners (+23%)

Tegen 2050:+ 115.500 inwoners (20%) tot+ 220.000 inwoners (35%)

UITDAGINGEN

2010

400000

500000

600000

700000

800000

900000

1000000

2020

2030

2040

2050

extra tew. + kot

FP + kot

extra tew.

prognose FP

630.

361

850.597

778.588


Stock bebouwbare ruimte

BRON: Gewestplan

Voldoende ruimte om groei op te vangen zonder bijsturing van het beleid

UITDAGINGEN


Impact op mobiliteit?

BRON: VVC (2020) – extrapolatie BUUR

Bij business as usual tot 2030: > Autoverkeer + 29% > OV + 44%Impact wegverkeer: > Congestie > Verkeeronveiligheid > Verkeersonleefbaarheid > Emissies

UITDAGINGEN

Trend


Klimaatbeleid

Leuven Klimaatneutraal 2030Vlaams-Brabant Klimaatneutraal

UITDAGINGEN

DUURZAME VERVOERMODUS

REDUCEER DE VRAAG

EFFICIENTE EN SCHONE TECHNOLOGIE

Evolutie uitstoot kiloton CO2eq (1990-2009).Trias Mobilitae

BRON: MIRA

+4,4%


Een duurzame modal shift

Reductie autoverkeer met 20% (tegen 2030) mogelijk mits toename OV-gebruik met factor 2,5 en zacht verkeer met factor 2.Hiervoor is een fundamenteel ander mobiliteitssysteem nodig.

UITDAGINGEN

Trendbreuk “80%”


Een andere ruimtelijke ordening

MOBILITEIT RUIMTE

Wonen

Voetgangers

Fietsen

Gemotoriseerd vervoer

Lokaal openbaar vervoer

Regionaal openbaar vervoer

Bedrijven en industrie

Winkelen

Recreatie

Voorzieningen

Landbouw

Onderwijs

UITDAGINGEN


SBO ORDERIN’FEen duurzame

modal shift

1. Is het mogelijk om een succesvol regionaal OV netwerk binnen de sterk gefragmenteerde ruimtelijke ordening van Vlaanderen te ontwerpen, dat op lange termijn voldoende economische, sociale en milieuvoordelen biedt?

2. Kan dit regionaal OV netwerk als hefboom dienen om op lange termijn de gesuburbaniseerde ruimtelijke ordening van Vlaanderen te herstructureren?

SBOOrderin’F organising rhizomic development along a Regional pilot network in Flanders2010 – 2013

ConsortiumKU Leuven (OSA)BUUR UHasselt (IMOB)VUB (Mosi- T)Univ. Paris- Est (Lab’Urba)

O R G A N I S I NG R H I Z O MI C DE V E LO P M E N T AL O N G A R EG I O N A L PI L O T N E T

W O R K I NF L A N D E R S‘


NETWERK-STRATEGIE

Verplaatsings-behoefte

Verplaatsingen

VervoersystemenVoorkeuren

Localisatievan programma

Densiteit van activiteiten

MOBILITEIT EN RUIMTE

Mobiliteitsbeleid vereist ook bijsturing van het ruimtelijk

beleid


02000400060008000

1000012000

Aant

al p

erso

nen

per u

ur

Vervoersmodus

BRON: FUBicy, Fédération française des usagers de la bicyclette.

Debiet van verschillende vervoerswijzen per uur op een breedte van 3.5m.

Ruimtebehoefte van vervoermodiMOBILITEIT EN RUIMTE

Efficiënter ruimtegebruik met zacht verkeer en openbaar vervoer.


Naar een nabijheidslogicaMOBILITEIT EN RUIMTE

Concentratie van dagelijkse voorzieningen in woonkernen met voldoende dichtheid en kritische massa


Bundeling van regionale verplaatsingen

MOBILITEIT EN RUIMTE

Concentratie van regionale voorzieningen en werk op multimodaal

goed bereikbare plaatsen


RUIMTELIJKE STRATEGIEVereiste omslag

Onze leefomgeving is vandaag georganiseerd in

functie van het wegverkeer.


RUIMTELIJKE STRATEGIEVereiste omslag

Leefomgeving en infrastructuur op maat van zacht verkeer en OV, eerder

dan van wegverkeer.Infrastructuur en verdichting

t.b.v. OV vereisen de zwaarste omslag.


MOVE DENSIFY

PROTECT

GROW

RUIMTELIJKE STRATEGIE

Groei als hefboom voor verandering

Concentratie van programma verhoogt draagvlak voor voorzieningen, versterkt vervoerpotentieel en beschermt open

ruimte.


Landschap PROTECT

Gebouwde omgeving DENSIFY

Vervoersnetwerk MOVE

RUIMTELIJKE STRATEGIE

Groei als hefboom voor verandering


NETWERKSTRATEGIEBundeling van verplaatsingen

Kritische massa voor:• Hogere frequentie• Groter comfort• Vrije OV-bedding: snelheid en stiptheidVoorwaarde: • overstapkwaliteit


NETWERKSTRATEGIE

“Netwerkstrategie het OV van de toekomst?”


Hoogwaardige bus op vrije bedding (b.v. Exqui.city)

Tram op vrije bedding (compatibel met Brabantnet)

Lighttrain (b.v. type Desiro)

NETWERKSTRATEGIE

Hybride stamlijnnetwerkOptimalisatie en synchronisatie van beschikbare OV-systemen, eerder dan uitbouw nieuw systeem


Reguliere Feederbuslijn (Collectieve) taxiTe voet of per fiets

NETWERKSTRATEGIE

Voortransport


NETWERKSTRATEGIE

Bundeling in corridors

60% van inwoners in historische corridors, hier ook veelal infrastructuur voorhanden


REGIONALE STRUCTUUR

REGIONAAL OV NETWERK

Opwaardering beschikbare spoorlijnen

Waar geen interferentie met IC verkeer mogelijk is:Leuven – TienenLeuven – Mechelen Leuven – Brussel Leuven – OttigniesStamlijnen in Leuven

Leuven

Mechelen

Brussel

Ottignies

Tienen


Snelle tram- of buslijnen in vrije bedding

Stamlijnen naar Leuven:Leuven – Tervuren – BrusselLeuven – Diest Leuven – Aarschot – Diest Leuven – Kortenberg – Brussel Brabantnet


Leuven

Mechelen

Brussel

Ottignies

Diest

Tervuren

Aarschot

Tienen


Verbindende buslijnen in gemengd verkeer

Bij geringe vervoervraag zonder congestierisico:Tienen – Diest Tienen – Aarschot Leuven – Overijse Leuven – Waals-Brabant


Leuven

Mechelen

Brussel

Ottignies

Diest

Tervuren

Aarschot

Tienen


Mits voldoende vervoervraag, sluiten lokale buslijnen kernen en woonfragmenten aan op het regionaal netwerk.

Onderliggende lokale buslijnenREGIONAAL OV NETWERK

Leuven

Mechelen

Brussel

Ottignies

Diest

Tervuren

Aarschot

Tienen


OPWAARDERING SPOORLIJNEN


Exploitatie met lighttrainOPWAARDERING SPOORLIJNEN

Lighttrains zijn snel op korte halte-afstanden. Ze kunnen sporen delen met zware personen- en goederentreinen. De NMBS kocht 250 Desiro’s.

Desiro trein


Leuven

Mechelen

Brussel

Louvain-la-Neuve

Tienen

Luik

Ant

wer

pen

Luik

Hasse

lt

Namen

Optimale benutting spoorcapaciteit

L-treinen zijn goed combineerbaar met IR- en Cargo-treinen op dezelfde lijn, minder met IC-treinen.


IR

IR

IR

IR

IR

IRCG

CG

IC

IC

IC

L

L

L

HST

HST

GEN


Daluur Spitsuur

Optimale benutting spoorcapaciteit


Spitsuur: ruimte voor 6x L-trein en 3x IR-treinDaluur: ruimte voor 4x L-trein, 2x IR-trein, 4x Cargo


CORRIDOR LEUVEN/ TIENEN


Enkel tussenstop in Boutersem/Vertrijk.Streekbus op de congestiegevoelige Tiensesteenweg. Een vrije bedding is hier onmogelijk.

Bestaande situatieCORRIDOR LEUVEN / TIENEN


Verdichting van de oude spoordorpenDe L-trein bedient alle oude haltes en een nieuwe spoorhalte ter hoogte van Haasrode Researchpark. De IR-trein stopt in Boutersem en Haasrode.

CORRIDOR LEUVEN / TIENEN


BRON: Omgeving

Nieuwe woon- en werkplekken in stationsbuurten



Snelfietsroutes langs de spoorlijnen

De fiets en het openbaar vervoer vullen elkaar aanVeilige fietsroutes sluiten de omgeving aan op de regionale stamlijn.



Een zichtbaar en toegankelijk landschap



Synthese

De corridor Leuven-Tienen kan een dynamische en bereikbare corridor worden, gericht op het omliggend landschap.



Boutersem Vertrijk Roosbeek

Tienen


Detail Boutersem – Vertrijk – Roosbeek



Detail TienenCORRIDOR LEUVEN / TIENEN


CORRIDOR LEUVEN/

MECHELEN


Opwaardering spoorlijn of nieuwe vrije OV-bedding ?

zie methodiek tracéstudie

Verschillende tracé-alternatieven voor en nieuwe OV-bedding werden geëvalueerd. Opwaardering van de spoorlijn blijkt de beste keuze.

CORRIDOR LEUVEN / MECHELEN


Verdichting rond bestaande spoorhaltes

Verknoping in Haacht-station met een radiale lijn van het Brabantnet. De L-trein stopt overal. De IR-trein stopt in Haacht en Wijgmaal.

CORRIDOR LEUVEN / MECHELEN


CORRIDOR LEUVEN/OTTIGNIES


Een verbinding van twee kennisregio’sIn het waardevol landschap van Dijle en Meerdaalwoud blijft de dynamiek beperkt. Een extra halte aan Zoete Waters vormt een duurzame ontsluiting van de natuur.

CORRIDOR LEUVEN / OTTIGNIES


Rocade Louvain-La-NeuveDe bestaande spoorlijn kan de kennisregio onvoldoende ontsluiten. Een tramlus verbindt Wavre, Ottignies, Louvain-La-Neuve en de researchparken.

CORRIDOR LEUVEN / OTTIGNIES


Diest

Leuven

Tervuren

Brussel

Aarschot

VRIJE TRAM-/ BUSBANEN

In congestiegevoelige gebieden is een vrije OV-bedding nodig voor een stipte en snelle dienstverlening. Het grote vervoerpotentieel verantwoordt de investering.


Een trambedding is 4x duurder dan een busbaan. Eventueel spreiding van investeringen:• Eerst een busbaan realiseren,

eventueel gefaseerd. Bedding beantwoordt aan tracévereisten van tramlijn.

• Zodra vervoervraag dit vereist, busbaan te vervangen door trambedding.

BRT Light rail


Tram of bus ?


Vrije trambedding vereist weggabariet van minstens 22 meter.

Verbreding en herinrichting bestaande weg af te wegen tegen

nieuwe bedding parallel aan de weg.


Binnen of naast gabariet bestaande weg ?

6.40 3.30 1.80 1.703.301.801.70

22.60

1.360 1.3601.743

6.40 3.30 1.80 1.703.301.801.70

22.60

1.0 1.0

1.0 1.00.3 0.3

0.3 0.3


CORRIDOR LEUVEN/DIEST


Bestaande toestand

Kleine dorpen en verspreide functies langs een congestiegevoelige steenweg.

CORRIDOR LEUVEN / DIEST


De OV-lijn als een rizoom die dorpen verbindt en versterkt

Ontwikkelingen rondom de haltes versterken de kritische massa van elke woonkern.



Een complementair programma rond de opeenvolgende haltes

Elke kern beschikt over dagelijkse voorzieningen en enkele regionale functies. De corridor biedt zo een stedelijke leefkwaliteit in een dorpse omgeving



Een performant fietsnetwerk

Samen met de OV-lijn wordt een snelfietsroute gerealiseerd. Een netwerk van fietsroutes verbindt de omliggende kernen met de stamlijn.


Een zichtbaar en toegankelijk landschap

De OV lijn maakt wonen nabij de open ruimte mogelijk en ontsluit het landschap voor recreatieve beleving



Linden Lubbeek Sint-Joris-Winge


De stamlijn vormt de kapstok voor een nieuwe dorpsstructuur

Linden - Lubbeek - Sint-Joris-WingeCORRIDOR LEUVEN / DIEST


Een route parallel aan de steenweg is hier meestal aangewezen, gezien diens beperkte gabariet en functie als verzamelweg en lokale bediening

Verkenning tracé-alternatievenCORRIDOR LEUVEN / DIEST


Door het landschapAchter de steenwegOp de steenweg

Verkenning tracé-alternatieven

scale 1:5000



CORRIDOR LEUVEN/TERVUREN


Van Leuven tot Bertem is de steenweg te smal voor een vrije OV-bedding. De lijn volgt er de snelwegen. Ten zuiden van de E40 lukt het wel. In Tervuren verknoopt de lijn met tramterminus van MIVB.


CORRIDOR LEUVEN/AARSCHOT/DIEST


De steenweg is gesatureerd maar structureel te smal voor een vrije bedding. De spoorlijn biedt onvoldoende restcapaciteit voor extra haltes.De straten langs de spoorlijn kunnen verbonden worden tot een vrije busbaan, plaatselijk gebruikt door aangelanden

Een bustracé naast de spoorlijnCORRIDOR LEUVEN / AARSCHOT / DIEST


Station Rotselaar

De IR-spoorhalte Wezemaal wordt beter verplaatst naar Rotselaar. Hier is voldoende ruimte en bereikbaarheid om een OV-knooppunt met voorzieningen uit te bouwen. Dit versterkt de globale structuur van de gemeente.

Rotselaar station

Rotselaar dorp

CORRIDOR LEUVEN / AARSCHOT / DIEST


De steenweg biedt voldoende ruimte voor een vrije busbedding (behalve in Rillaar). De kernen worden versterkt

Een bustracé over de steenweg naar Diest

CORRIDOR LEUVEN / AARSCHOT / DIEST


Drie regionale stamlijnen bedienen via de Ringweg het station, het centrum en de omliggende wijken.

Bediening DiestCORRIDOR LEUVEN / AARSCHOT / DIEST


CORRIDOR LEUVEN/BRUSSEL


Langs de Brusselsesteenweg is voldoende verplaatsingsbehoefte voor extra OV-bedding. Die maakt versterking kernen en vermindering auto-afhankelijkheid mogelijk.

Een OV-bedding parallel aan de spoorlijn

CORRIDOR LEUVEN / BRUSSEL


REGIONAAL ONTWIKKEL-INGSMODEL


REGIONAAL ONTWIKKELINGSMODEL

Trend: verdere suburbanisering

Er is voldoende bouwreserve beschikbaar om periferisering nog decennia aan te houden.Het mobiliteitsprobleem wordt dan onoplosbaar.



Hoogdynamische structuur

Het OV netwerk en de bediende kernen vormen samen de hoogdynamische structuur die de toekomstige groei zal opvangen.



Verdichting rond regionale OV-haltes

Rond haltes en in ontsloten kernen is ruim voldoende ruimte beschikbaar tot om 2050 in de behoefte te voorzien!Slechts 75% van ontwikkelbare gebieden nodig voor de invulling van de maximale behoefte voor wonen en werken.



Scenario voor gestuurde groei

Aandeel Leuven: > 21% (groei: 36%)

Aandeel kernen net buiten Leuven: > 10% (groei: 44%) i.f.v. beperking

verplaatsingsbehoefteAandeel kleine steden: > 15% (groei: 55%) ter versterking van

het voorzieningenniveauAandeel dorpskernen: > 49% (groei: 42%) als draagvlak voor

eigen basisvoorzieningen.

20502010



Laagdynamische structuur

De niet bediende gebieden blijven gespaard van groei en zetten in op open ruimte.



Herwaardering van traditionele landschappen



Herwaardering van de fysische structuur


HAGELANDHet intermediaire landschap


Ecologisch Productief Actief landschap120Regionet Leuven BUUR cvba 3 / 2014

Herwaardering van het landschapHAGELAND

Bestaande situatie

Leefbare landbouwvestigingen

Acties

Herbebossing

Herwaardering van beekvalleien en bosstructurenWindparken


Ecologisch landschapHAGELAND


1 Beschermd landschap

Waardevolle ecotopen en landschappen zijn eerder versnipperd

2 Bossen

Ecologisch landschapBestaand

Restanten van de oorspronkelijke bosstructuur

Parallelle beek- en riviervalleien

3 Watersysteem

HAGELAND


Ecologisch landschapActies

2 HerbebossingHerbebossing (waar de grond minder geschikt is voor landbouw).

1 BeschermingExtra bescherming van waardevolle ecotopen en landschappen

3 Herwaardering

Uitbouw van een groen netwerk door ecologische verbinding van beekvalleien en bosstructuren.

HAGELAND


Productief landschap HAGELAND


Productief landschap Windpotentieel

HAGELAND

De parallelle heuvelruggen zijn potentieel geschikt voor de realisatie van windparken.


Haspengouw_In between landscape

Productive LandscapeProductief landschapWindparken

HAGELAND

Aanleg van windparken op afstand van waardevolle landschappen, bossen en geconcentreerde bewoning.

HAGELAND


Productief landschapLokale producenten

LandbouwUitbreiding van het landbouwareaal naar de geschikte gronden. Versterking en creatie van leefbare landbouwvestigingen.

VestigingenDe vestigingen hebben ook potentieel als verkooppunt van lokaal geproduceerd voedsel en faciliteren het plattelandstoerisme.

HAGELAND


Actief landschapHAGELAND


Actief landschapRecreatie en toerisme

Recreatieve raster

De OV-haltes geven toegang tot een fietsen wandelnetwerk in de waardevolle open ruimte.

Recreatieve faciliteiten

De plattelandskernen en de landbouwzetels bieden faciliteiten aan voor recreanten.

HAGELAND


Actief landschapLeefbare kernenLokale centraliteitenMobiele handel en diensten bedienen de plattelandskernen.

Corridor kernenNabijgelegen kernen langs de stamlijnen zijn bereikbaar per fiets, met de deelwagen of de lokale buslijn. Hier zijn steeds markten en winkels voorhanden.

HAGELAND

Bebouwing wordt geconcentreerd in de plattelandsdorpen


Ecologisch, productief en actief landschapSynthese

HAGELAND


VISIE REGIONET LEUVEN


STEDELIJKE STRUCTUUR

Leuvense agglomeratieSTEDELIJKE STRUCTUUR

135Regionet Leuven BUUR cvba 3/2014

AMBITIESLeuven fietsstad

Cijfers ochtendspits, 2009. BRON: VVC – verwerking Mint / BUUR

44% interne verplaatsingen binnen Leuven met auto.69% verplaatsingen vanuit buurgemeenten met auto.

Doel:• Fiets x2 tegen 2030• Verkeersluwe woonbuurten• Verkeersluw stadscentrum• Veilige en comfortabele fietsroutes• Stallingscapaciteit• Leenfietsen


Een efficiënt stedelijk OV netwerk

Doel: • OV gebruik x2,5 tegen 2030• Stiptheid en snelheid• Hoge capaciteit en frequentie• Goede verknoping met regionaal

OV• Bereikbaarheid attractoren

AMBITIES


RANDVOOR-WAARDEN

Stedelijke stamlijnen in 100% vrije bedding binnen de hele

agglomeratie

Vrije OV-beddingen zijn een kritische succesfactor voor een stipte dienstregeling en goede

verknoping.


Station Leuven kan de extra groei niet

verwerken. Alternatieven zijn

nodig.

Alternatieve knooppunten

RANDVOOR-WAARDEN


Bestaande attractoren in het zuidwesten beter bedienen en

de bijkomende groei opvangen.

Bediening van de dynamische zuidwestelijke gordel

RANDVOOR-WAARDEN


Betere OV-bediening van het stadscentrum

Groter aandeel OV reizigers naar het centrum zonder grote toename van het aantal bussen.• Minder doorgaande

streeklijnen • Grotere voertuigen• Vrije doorstroming op een

stamlijn

RANDVOOR-WAARDEN


RANDVOORWAARDEN

Capaciteit op hoofdwegennet grotendeels te behouden: nodig om op korte termijn wijken verkeersluw te maken.

Hoofdstructuur wegverkeer intact houden


Overbelasting van de stationsomgevingSlechte bediening zuidwest LeuvenVoor veel reizigers grote omweg

Bestaand stervormig netwerkNETWERKCONCEPT


Busplan Leuven 2012 (De Lijn)

NETWERKCONCEPT

Gasthuisberg als tweede hub

• Verliestijd Gasthuisberg ?• Doorstroming op

steenwegen ?• Bediening zuidwestelijke

rand ?• Capaciteit bediening

centrum ?


NETWERKCONCEPT

Meervoudige OV hubs

Regionale en stedelijke stamlijnen verknopen in strategisch gekozen hubs.


Basis: radiale regionale stamlijnen

NETWERKCONCEPT

• Alle regionale stamlijnen bedienen het treinstation van Leuven (IC hub voor de regio).

• Twee stamlijnen gaan door het centrum om daar de capaciteit te vergroten.


Circulaire stadslijnenNETWERKCONCEPT

Twee circulaire stadslijnen (in vrije bedding) bedienen de voornaamste attractoren in Leuven


Aanvullende circulaire wijklijnen

NETWERKCONCEPT

Drie circulaire wijklijnen (in gemengde bedding) bedienen de verder gelegen woonkernen


Stedelijk OV netwerkNETWERKCONCEPT

Een performant stedelijk netwerk bedient de stad met piekfrequenties tussen 3 en 10 minuten.Ondersteunende buurtbuslijnen garanderen een goede gebiedsdekking en rechtstreekse relaties waar nodig.


Knooppunten bedienen bestaande stedelijke programma’s en bieden potentieel voor verdere verdichting.

OV-knooppunten als stedelijke katalysatoren

Leuven Central Station Gasthuisberg

Philips site IMEC

NETWERKCONCEPT


ZUIDWEST-LEUVENVersterken van stedelijke ontwikkelingspolen


Versterken van stedelijke ontwikkelingspolenZUIDWEST-LEUVEN


Haasrode: nieuwe spoorhalteZUIDWEST-LEUVEN

Een nieuwe L-en IR-spoorhalte op lijn 36


Haasrode: stadslijn als ruggengraat voor verdichting van het Researchpark

ZUIDWEST-LEUVEN

De stadslijn verknoopt met de spoorhalte en bedient het Researchpark en de ambachtenzone via een nieuwe stedelijke as langs de Brabanthal


Heverlee-ArenbergZUIDWEST-LEUVEN

De bestaande halte Heverlee laat geen verknoping toe en ligt te ver van Arenberg. De overwegen veroorzaken veel verkeershinder. Een verplaatsing Kantineplein


Heverlee-Arenberg: verplaatsing spoorhalte

ZUIDWEST-LEUVEN

Een nieuwe halte aan het Kantineplein is combineerbaar met een verdieping en eventueel verbreding van de spoorlijn.


Heverlee-Arenberg: nieuwe centraliteit

ZUIDWEST-LEUVEN

De spoorhalte (GEN, IR, L) verknoopt met de stadslijn en vormt een nieuwe pool voor Heverlee-Arenberg


GasthuisbergZUIDWEST-LEUVEN

De bereikbaarheid van Gasthuisberg is door toenemende congestie onzeker.


Gasthuisberg: hoogfrequente bediening

ZUIDWEST-LEUVEN

Campus Gasthuisberg wordt door twee stadslijnen en twee regionale lijnen bediend: verdubbeling van de capaciteit.

3.101.55 1.55

0.45

1.741.36 1.36

Gasthuisberg

Tweekleinewegenstraat

4.50

9.60

0.50

6.003.50 3.50

2.00 2.50 2.00


Opeenvolgende centraliteiten op de zuidelijke stadslijn

ZUIDWEST-LEUVEN

Dynamische OV-corridor langs E314

ZUIDWEST-LEUVEN

De nieuwe OV-stamlijnen maken de westrand van Leuven multimodaal bereikbaar en dus geschikt voor stedelijke ontwikkeling in een groen kader


Optimale bereikbaarheid via knooppunten

ZUIDWEST-LEUVEN

Zuidwest Leuven is vanuit de hele agglomeratie én alle corridors met maximaal één overstap snel te bereiken.


Een nieuwe stedelijke structuur voor zuidwest Leuven

ZUIDWEST-LEUVEN

De stadslijnen vormen de ruggengraat voor de verdere ontwikkeling en de versterking van het stadslandschap in zuidwest Leuven


NOORD-LEUVENDorpen en infrastructuur in een groen landschap

Verdichting en reconversie langs de radiale stamlijnen, met behoud van open ruimte

NOORD-LEUVEN

Bellefroid, het kanaal en de Dijlevallei vormen samen een groen hart, omringd door kernen bediend door een wijkbuslijn.


Stedelijke logistieke draaischijf

NOORD-LEUVEN

De loskade aan het water, een nieuw spoorplatform, de toegang tot de snelweg en één naar de stad creëren de ideale voorwaarden voor stadslogistiek in Leuven-Noord.Een groen netwerk verzekert de landschapskwaliteit en een ecologische corridorfunctie.


OOST-LEUVEN

Groot congestierisico, weinig plaats voor vrije beddingen

OOST-LEUVEN

In Oost Leuven is een vrije bedding naar het centrum cruciaal om de doorstroming te garanderen, als alternatief voor het autoverkeer. Geen enkel tracé is gemakkelijk realiseerbaar.


Onderzoek tracé-alternatieven

OOST-LEUVEN

De Diestsesteenweg is niet aangewezen wegens onmisbaar voor het wegverkeer. De Platte-Lostraat biedt mits een verkeersluw regime een voorlopige oplossing. Op langere termijn lijkt het Jan Vranckxtracé de meest aangewezen optie. Het OV is goed combineerbaar met fietspad en groen.Een eigen brug over de sporen is essentieel voor het OV.

plan nina


3.101.55 1.55

0.45

1.741.36 1.36

16.60 3.00 5.95 6.20 3.79

35.53

10.25

21.84 37.74

1.61 4.77 2.01

8.39

5.98 5.93 4.86 1.90 6.34 2.01 4.87

Jan Vranckxweg

Partisanenstraat Lijsterlaan

Onderzoek tracé-alternatieven

Diestse steenweg Jan Vranckx tracé Platte-Lostraat

OOST-LEUVEN


Micro-centraliteiten Kessel-Lo

OOST-LEUVEN

De OV haltes bedienen bestaande en toekomstige voorzieningen. Tussen Kessel-Lo en Linden is verdichting op maat van het OV aangewezen.


Station LeuvenOOST-LEUVEN

De Tiensevest (buitenzijde) wordt een vrije OV-bedding, met een derde OV-knooppunt voor tram en snelbus ten zuiden van het Martelarenplein.


LEUVEN CENTRUM

Leuven Centrum

Ambitie:

Autoluwe binnenstad

Modal shift naar voetgangers, fietsers, OV

2012 - Trend

2020 - Autoluw

CENTRUM LEUVEN

Om het aantal auto’s in de binnenstad tegen 2020 met 40% te verminderen, moet het OV-gebruik met 70% stijgen en het zacht verkeer met 55%

Slide 159

109%

111%

112% 60% 170%

155%

0

1.000

2.000

3.000

4.000

5.000

6.000

7.000

8.000

9.000

10.000

auto OV zacht

2012

2020 trend

2020 autoluw

51%

19%

30%

2012

auto

OV

zacht

28%

30%

43%

2020 autoluw

auto

OV

zachtSlide 159

109%

111%

112% 60% 170%

155%

0

1.000

2.000

3.000

4.000

5.000

6.000

7.000

8.000

9.000

10.000

auto OV zacht

2012

2020 trend

2020 autoluw

51%

19%

30%

2012

auto

OV

zacht

28%

30%

43%

2020 autoluw

auto

OV

zacht

Slide 159

109%

111%

112% 60% 170%

155%

0

1.000

2.000

3.000

4.000

5.000

6.000

7.000

8.000

9.000

10.000

auto OV zacht

2012

2020 trend

2020 autoluw

51%

19%

30%

2012

auto

OV

zacht

28%

30%

43%

2020 autoluw

auto

OV

zachtSlide 159

109%

111%

112% 60% 170%

155%

0

1.000

2.000

3.000

4.000

5.000

6.000

7.000

8.000

9.000

10.000

auto OV zacht

2012

2020 trend

2020 autoluw

51%

19%

30%

2012

auto

OV

zacht

28%

30%

43%

2020 autoluw

auto

OV

zachtSlide 159

109%

111%

112% 60% 170%

155%

0

1.000

2.000

3.000

4.000

5.000

6.000

7.000

8.000

9.000

10.000

auto OV zacht

2012

2020 trend

2020 autoluw

51%

19%

30%

2012

auto

OV

zacht

28%

30%

43%

2020 autoluw

auto

OV

zacht

Cijfers ochtendspits, 2009. BRON: VVC – verwerking Mint / BUUR


Publieke ruimteCENTRUM LEUVEN

De binnenstad is nu hoofdzakelijk i.f.v. autoverkeer ingericht

Leuven Centraal Station


Ruimtelijke systemen in de binnenstad

CENTRUM LEUVEN

Vijf grote structurele logica’s bepalen de identiteit van het Leuvense stadscentrum.


Westelijke heuvels


De stadslijn verenigt de structuren van oost naar west

CENTRUM LEUVEN



Integratie van de stadslijn in een autovrij gebiedCENTRUM LEUVEN



Goede OV-bedieningCENTRUM LEUVEN

Hoofdas openbaar vervoer (eigen bedding)

lokale bediening stadscentrum


Fietsen langs erven en fiets-assenCENTRUM LEUVEN

Fietsers zijn bijna overal welkom en krijgen waar nodig eigen beddingen.


Selectieve auto-toegankelijkheid via een beperkt aantal lussen

CENTRUM LEUVEN

Enkele straten blijven afgestemd op wegverkeer. Reductie van bovengronds (bezoekers)parkeren maakt de woonerven verkeersluw


R70

9,76

14,1

3

Tracéstudie omgeving Hertogendal

CENTRUM LEUVEN

De OV-bedding is goed inpasbaar in een nieuw masterplan voor de oude ziekenhuissite, de belangrijkste ontwikkeling in het centrum.


Profiel Bondgenotenlaan

CENTRUM LEUVEN

In de bondgenotenlaan is een bus- of trambaan combineerbaar met een fietspad van 1,50 meter langs elke zijde.

Dirk B

outslaan

Bestaande toestand

Voorstel

Bondgenotenlaan voorstel grondplan - optie bus

2.007.00

2.002.00

2.00

15.00

3.503.50

8.00

1.155.70

1.153.50

3.50

15.00

3.503.50

8.00

3.05 1.50

0.20

3.10 3.100.20

1.50 3.55

Bondgenotenlaan voorstel grondplan - optie bus

3.05 1.50

0.20

6.20

0.20

1.50 3.55

Kinepolis

Kinepolis

Bondgenotenlaan (richting centrum

)

Bestaande toestand

Voorstel

Kinepolis

Voorstel

Kinepolis

Voorstel tram

Bondgenotenlaan voorstel grondplan - optie tram

Kinepolis

Voorstel bus

3.101.55

1.55

0.45

1.741.36

1.36

4.107.50

4.60 3.403.00

16.2016.20

3.403.003.80

5.704.30

9.809.80

1.201.20

8.103.65

1.206.00

1.204.15

16.20

3.051.50

0.20

6.20

0.20

1.50

16.20

3.553.05

1.50

0.20

6.20

0.20

1.50

16.20

3.55

3.05 1.50

0.20

3.10 3.100.20

1.50 3.55

Bondgenotenlaan voorstel grondplan - optie tram

3.05 1.50

0.20

3.10 3.10

0.20

1.50 3.55

trambaan busbaan184Regionet Leuven BUUR cvba 3/2014

Profiel Bondgenotenlaan

CENTRUM LEUVEN


Een nieuwe ruimtelijke structuur

LOBBENSTAD LEUVEN

De afstemming van de ontwikkeling op het openbaar vervoer en de open ruimte resulteert in een nieuwe ruimtelijke structuur.


Versterking van de open ruimte in en rond de stad

LOBBENSTAD LEUVEN

Consolidatie van laagdynamische gebieden en creatie van ecologische verbindingen.


Verdichting van het stedelijk weefsel langs OV-assen

LOBBENSTAD LEUVEN

Stedelijke kernen en clusters worden bediend door hoogwaardig OV


Een nieuwe ruimtelijke structuur voor het stedelijk gebied

LOBBENSTAD LEUVEN

Een radiale lobbenstructuur langsheen de OV-assen als open groeimodel voor de agglomeratie.


Verdichting van de stad op multimodaal ontsloten plaatsen

LOBBENSTAD LEUVEN

Nieuwe ontwikkelingen worden geclusterd rondom OV-haltes met hoogwaardige bediening.


Nieuwe stedelijke dynamieken

LOBBENSTAD LEUVEN

De zuidwestgordel vangt de verwachte groei in O&O en kennisbedrijven op. Het stadscentrum clustert bezoekersgerichte functies.Leuven-Noord reserveert plaats voor stadslogistieke programma’s.


SyntheseLOBBENSTAD LEUVEN


IMPLEMENTATIE

InfrastructuurkostINVESTERING

€62 mln bus +€44 mln indirect +€109 mln tram

€83 mln bus+€20 mln indirect +€ 0 mln tram





Totaal bus+indirectIncl. kosten (30%)Meerkost tram(kosten spoorlijnen niet inbegrepen)

€ 382 mln+€ 500 mln+€ 400 mln


Het ontbreekt momenteel aan budget, prioriteit en daadkracht om de infrastructuur te realiseren

Timing o.b.v. lopend beleid

INVESTERING

2025 2015

2015

2025

2025

2030

2030

2030

2035


Geen tijd te verliezen!INVESTERING

> Mobiliteitsproblemen ontstaan nu > Grootste groei voor 2030


Nood aan een andere aanpak

> Initiatief vanuit regio

> Voorbereiding buiten reguliere administraties

> Alternatieve financiering

INVESTERING


BESTAANDE TOESTAND

INVESTERINGFasering infrastructuuraanleg


FASE 1Doorstroming

Aan kruispunten

INVESTERING

Fasering infrastructuuraanleg


FASE 2Realisatie

Vrije busbaan

Fasering infrastructuuraanlegINVESTERING


FASE 3Realisatie

Trambedding

Fasering infrastructuuraanlegINVESTERING


INVESTERING

Rollend materieel

Fase 1: Onmiddellijke inzet beschikbaar materieelFase 2: Stelselmatige vervanging door hoogwaardige bussenFase 3: Omschakeling naar tram

Relatieve personeelskost daalt door onzet groter materieel


INVESTERING

Afweging kostprijs

Overheidsmiddelen zijn schaars!

Maatschappelijke kosten-baten analyse > Quid niet monetariseerbare baten ? > Afweging tegen “niets doen” ?

Kostendekking via stedenbouwkundige lasten op nieuwe woningen of tewerkstelling?

> Aan 2.000 € per nieuwe inwoner en per werkplek (tot 2030): 250.000.000 €.

> Ter vergelijking: autogebonden lasten (wegenis, parking): 10.000 € / p.p.

Recuperatie investeringen via ontwikkeling gronden rondom haltes

> Controle over gronden > Prefinanciering infrastructuur


STRUCTUUROprichting grondbank

Kapitaalsinbreng: > Institutionele beleggers > Volkslening > Banken > Inbreng gronden > Overheidsparticipatie

Taak: > Verzameling van gronden voor infra en ontwikkeling > Beschikbaar stellen van gronden voor infra > Valorisatie meerwaarde na infrastructuuraanleg > Gecoördineerde uitgifte ontwikkelbare gronden > Compensatie niet-ontwikkelbare gronden


STRUCTUUR

Samenwerking tussen gemeenten

Naar een “verevening” tussen gemeenten > Wegwerken van concurrentiemechanismen tussen

gemeenten

> Herverdeling van lasten en lusten door hoogdynamische activiteiten:

• bewoning, tewerkstelling, mobiliteit

> (Financiële) herwaardering van laagdynamische activiteiten:

• Ecosysteemdiensten • Landbouw: toename lokale voedselproductie• Schone energieproductie• Toerisme en recreatie

Interbestuurlijke samenwerking bottom-up > Gemeenten nemen het initiatief > Uitnodiging aan hogere besturen om mee in te stappen > Kan later uitmonden in lokale bestuurlijke reorganisatie

In Nederland: stadsregio’s


STRUCTUUR

Uitbouw van een regionaal bestuur?

REGIONAAL BESTUUR

Vlaams Gewest

Grondbank Ontwikkelings- maatschappij

Infrastructuur -maatschappij

Cel Planning en

Proces

Provincie Vl. Brabant NMBS De Lijn Steden &

Gemeenten


OPSTARTMomentum - maatschappelijk

Krapte op woningmarkt Leuvense regio

Dreigende congestie wegennet en saturatie busnetwerk

Groeiende aandacht voor > Verkeersleefbaarheid > Verkeersveiligheid > Duurzaamheid > Kwaliteit voorzieningen

Ontwikkeling KU Leuven ? > Veel inwoners verbonden met universiteit


OPSTART

Momentum - bestuurlijk

> Beleidsplan Ruimte Vlaanderen > Mobiliteitsplan Vlaanderen > Vervoerplannen NMBS, De Lijn

> Herziening provinciaal structuurplan > Herziening gemeentelijke structuurplannen > Netplan De Lijn regio Leuven

> Leuven Klimaatneutraal 2030 > Vlaams-Brabant klimaatneutraal

> Nieuwe rol voor Provincie en Interleuven: Trekkers van regionale samenwerking ?

> Eerste stapjes in regionale samenwerking (Burgemeesteroverleg arr. Leuven)


OPSTART

In vijf stappen

STAP 1

Beslissen om regionaal samen te werken rond gemeenschappelijke uitdagingen inzake mobiliteit

en ruimtelijke ordening.

Partners zoeken.

De samenwerking inhoudelijk, financieel en praktisch faciliteren.


OPSTART

In vijf stappen

STAP 2

Ambities bepalen voor de mobiliteit op lange termijn. De Lijn en NMBS tot samenwerking bewegen.

Het netwerk in hoofdlijnen uitzetten. Toekomstige tracés voor stamlijnen vrijwaren.


OPSTART

In vijf stappen

STAP 3

Kleine projecten opzetten voor snel resultaat:

• Doorstromingsmaatregelen bus. • Afstemming bus en trein. • Verbetering fietsinfrastructuur. • Invoering verkeersluwe woonbuurten en centra.


OPSTART

In vijf stappen

STAP 4

Krachtlijnen voor een regionale ruimtelijke ordening in functie van multimodale

bereikbaarheid vastleggen.

Het maatschappelijk debat over de toekomstige leefomgeving stimuleren.

Lopende en geplande projecten zonodig bijsturen.


OPSTART

In vijf stappen

STAP 5

Bestuurlijk, juridisch en financieel instrumentarium opzetten:

• Grondbank• Infrastructuurmaatschappij• Ontwikkelingsmaatschappij• Bestuursorganen.

Bindende afspraken tussen publieke besturen maken.


‘13 ‘19 ‘25 ‘31

Denktank

Projectmatigesamenwerking

Structurele samenwerking

SBO

OPSTART


OPSTART

DenktankB

ESTU

UR

LIJK

MAATSCHAPPELIJK

FIN. / ECONOMISCH

Provinciale dienstenStad LeuvenGemeentenVlaams AdministratiesDe LijnNMBSInterleuvenKU LeuvenKennisbedrijven...


Complex actorenveld

OVERHEID

BEVOLKING

FINANCIEEL

ECONOMIE

OV operatoren

Synchronisatie netwerken

Modal shiftKwalitatieve

leefomgeving

Activering kapitaal

Activering vastgoed

Dichtheid & verweving

Bereikbaarheid & lokalisatie

Innovatieve regio

Onderzoek & ontwikkeling

Gecoördineerd locatiebeleid besturen

KULeuven

Kennisbedrijven

Regionale bedrijven

Ontwikkelaars

Vastgoed markt

Investeerders

BewonersBezoekers

KENNIS

INZET


Afbakening doelenINZET


Thanks, team!

sbo-20140324-book-01b

Documents

Transcript of sbo-20140324-book-01b