Samenwerkingsprotocol Collectieve Schuldenregeling

BudgetInZicht Kempen

Johan Van Baekel en Kevin Geentjens

Even voorstellen

● Johan Van Baekel● Stafmedewerker CAW De Kempen● Tot december 2016 teamverantwoordelijke dienst

schuldbemiddeling en BIZ Kempen● Voormalig schuldbemiddelaar CAW De Kempen●

●

● Kevin Geentjens● Projectmedewerker BIZ Kempen●

●

●

Historiek

● Nogal wat klachten, ongenoegen over collectieve schuldenregeling komen bij hulpverlening, verenigingen waar armen het woord nemen, …

● Meermaals een 'Kempische bundeling' van klachten geweest, zonder gewenst resultaat.

● Individuele samenwerking hulpverlening –schuldbemiddelaar loont.

●

●

Klachten /oorzaken

● Collectieve schuldenregeling. Hoe werkt dat?

− Verantwoordelijkheid bij instap

− Verantwoordelijkheid voor hulpverlening / advocatuur bij

verwijzing en opmaak verzoekschrift

● Juiste informatie is sleutel tot succes!

● Verschil in verwachtingen

− Schuldbemiddelaar is mijn advocaat!

− Schuldbemiddelaar is mijn budgetbeheerder!

− Schuldbemiddelaar is …

● Duidelijke afspraak maakt goede vrienden.

Klachten /oorzaken

● Communicatie verloopt vaak moeilijk

− Cliënten begrijpen niet alles van procedures.

− Ongenoegen, frustratie en onmacht vaak een slechte

basis in de communicatie

− Sommige schuldbemiddelaars ervaren cliënten als

lastig, niet meewerken indien zij teveel uitleg vragen.

− Spanning tussen veel vragen en geen tijd.

● Vragen rond boedelschulden en leefgeld

− Zijn boedelschulden voldaan?

− Wie moet dit betalen? Schuldbemiddelaar regelt alles

vs ...

− Inzage en overzicht belangrijk

●

Klachten /oorzaken

● Einde regeling

− Wat nu?

− Wat hebben we geleerd?

● Herroeping collectieve schuldenregeling

− En nu????

−

●

Werkgroep CSR

Doel werkgroep:∙ Knelpunten clusteren∙ Onderscheid maken tussen geïsoleerde

problemen en structurele knelpunten∙

∙ Structurele knelpunten:∙ Structurele opmerkingen benoemd en in categorieën geplaatst∙ Opmerking: ook goede praktijken!∙ Probleem → geraken niet tot bij de hulpverlening

De weg naar

● Open geest van de Arbeidsrechtbank

− Stagiaire kreeg opdracht om met BIZ samen te werken

rond brochure

− Ingang op AR om problematieken bespreekbaar te

maken.

− Gemeenschappelijk overleg AR – stafhouder en enkele

schuldbemiddelaars – werkgroep.

− Opdracht van de Arbeidsrechtbank om een protocol uit

te werken.

● Huiswerk voor de advocaten en werkgroep

● Regelmatig samenbrengen totdat het protocol er

was.

●

Verdere werkwijze samenwerkingsprotocol

∙

∙ Om voor de schuldenaar een succesvolle collectieve schuldenregeling te voorzien, is een goede samenwerking nodig tussen de hulpverlening, schuldbemiddelaar en arbeidsrechtbank

∙

∙ Protocol wil samenwerking verbeteren waar deze niet vlot loopt → zo frustraties vermijden

∙

∙ BIZ-Kempen neemt initiatief om het uit te schrijven: geen belangenvermenging

Samenwerkingsprotocol CSRBasis van het protocol:

● 1) Gezamenlijke standpunten van dossiers waarin OCMW's tussenkomen

●

● 2) OCMW's geven lijst met steunen en tussenkomsten die zij verlenen

●

●

● 3) Schuldbemiddelaars schrijven gemeenschappelijke werkwijze uit in samenspraak met OCMW's en CAW De Kempen

Gemeenschappelijk standpunt tussenkomst OCMW

●

● Elk OCMW heeft zijn eigenheid●

● Artikel 1. Elke persoon heeft recht op maatschappelijke dienstverlening.

●

● Cliënt stelt vraag, OCMW kijkt of rechten benut zijn●

● Goede verstandhouding OCMW en schuldbemiddelaar is opportuun

●

●

●

Oplijsting steun en tussenkomsten OCMW

1)Ondersteunende taken● Doorverwijzing● Administratieve ondersteuning● Financiële ondersteuning● ...

2)Toekenning leefloon

3) Toekenning financiële steunen● Bank en huurwaarborg● Installatiepremie dak- en thuislozen● verwarmingstoelage● ...

Het protocol: inhoudelijk1)Inleiding

● Doel protocol: samenwerking optimaliseren rekening houdend met de drievoudige doelstelling van de wet op de collectieve schuldenregeling

● (→ cliënten in staat stellen om schulden af te betalen, menswaardig bestaan garanderen en nieuwe start na CSR bieden.)

●

● Menswaardig bestaan heeft weinig invulling → protocol als basis●

● Protocol is eveneens teken van vertrouwensrelatie tussen partijen!

Het protocol: inhoudelijk

2)Samenwerking

● Protocol biedt basis aan afspraken en richtlijnen voor de samenwerking tussen verschillende actoren

●

● Beschrijving rollen verschillende actoren binnen dit samenwerkingsprotocol

●

● Arbeidsrechtbank● Schuldbemiddelaar● Hulpverlener CAW De Kempen en hulpverlener OCMW●

Samenwerking: actoren

1)Arbeidsrechtbank● Naleving bepalingen inzake de collectieve schuldenregeling● Mogelijkheid tot bemiddelingsgesprek tussen schuldenaar en

schuldbemiddelaar●

2) Schuldbemiddelaar● Onafhankelijk en onpartijdig tussenpersoon die bemiddelt tussen

schuldenaar en schuldeiser● Volgt procedure en controleert uitvoering opgelegde regeling● Rekening houdend met menswaardig bestaan● Informeert schuldenaar en houdt arbeidsrechtbank op de hoogte van

de stand van zaken

Hulpverlener CAW1)brugfiguur● Tussenpersoon schuldenaar en schuldbemiddelaar● Informatie op maat van cliënt vertalen● Meegaan op gesprek tussen cliënt en schuldbemiddelaar● Contact opnemen met schuldbemiddelaar mits mandaat van cliënt●

2) informatieverstrekker● Schuldenaar informeren over rechten en plichten binnen de

collectieve schuldenregeling● Informatie geven over procedure, rollen, ...●

3) Belangenbehartiger● Toezien op procedure● Schuldenaar ondersteunen en adviseren● Niet optreden in naam van

Hulpverlener OCMWZelfde rollen als hulpverlener CAW, maar daarnaast ook:

1)procedurele waarborgen voor de schuldenaar● Schuldbemiddelaar ondersteunen in opmaak budget leefgeld● Realistisch leefgeld verkleint kans op nieuwe schulden● Bemiddelen over het leefgeld, rekening houdend met wettelijke

principes●

2) budgethulpverlener● Begeleiding bij beheer van leefgeld kan wenselijk zijn●

Hulpverlener OCMWZelfde rollen als hulpverlener CAW, maar daarnaast ook:

3)Leefgeld of financiële steun● CSR beperkt recht niet!● Steun enkel gebruikt voor menswaardig bestaan, niet voor afbetalen

van schulden

4) Aandacht voor sociale zekerheid en sociale voordelen● Maatschappelijk werkers putten rechten uit● Helpen bij verkrijgen sociale rechten● Kan zorgen voor meer inkomsten/minder uitgaven● Gunstig voor elke partij!

Het protocol

∙

∙ Bevat afspraken en richtlijnen∙

∙ Afspraken zijn van toepassing op elke actor in elke situatie∙

∙ Richtlijnen zijn niet algemeen en op iedereen toepasbaar∙ → aanbevelingen voor wanneer een situatie zich voordoet∙

∙

∙

∙

∙

∙

Afspraken∙

∙ Van toepassing op elke actor, dient nagekomen te worden∙

∙ Probleem: wat met deontologie?∙

1. Het uitwisselen van gegevens die nodig zijn om het menswaardigbestaan en het aflossen van schulden te bevorderen, kunnen, mitsakkoord van de schuldenaar gebeuren. Deze brief is terug te vinden inbijlage 2.∙

∙ Standaardbrief voor uitwisseling van gegevens∙

∙

∙

Afspraken∙

∙ Tweede afspraak: een samenwerking tussen hulpverlener en schuldbemiddelaar ontstaat wanneer volgende situaties zich voordoen:

∙

∙ Menswaardig bestaan schuldenaar kan niet meer gegarandeerd worden

∙ Hulpverlener neemt contact op met schuldbemiddelaar mits mandaat van de schuldenaar

∙ Schuldenaar neemt zelf initiatief∙ Schuldenaar is reeds in begeleiding bij een

hulpverleningsinstantie∙ Schuldenaar heeft een tekort aan inkomen en/ of de sociale

rechten zijn niet gemaximaliseerd∙

∙

∙

richtlijnen∙

∙ Niet op elke situatie van toepassing: hiermee omgaan als een goede huisvader

∙

∙ Bijvoorbeeld: een samenwerking tussen hulpverlener en schuldbemiddelaar is opportuun wanneer:

∙ De communicatie tussen schuldenaar en schuldbemiddelaar moeilijk verloopt

∙ De schuldenaar nood heeft aan ondersteuning bij het beheren van het leefgeld

∙ De schuldenaar nood heeft aan (psychosociale) begeleiding∙ Een herroeping dreigt∙

∙

∙

Toekomst/vervolg protocol

1)voorstelling jaarvergadering schuldbemiddelaars● 20 maart● Door stafhouder in aanwezigheid van BIZ●

2) Voorstelling hulpverlening● mei● Voorstelling door BIZ, in aanwezigheid van iemand van de balie●

3) netwerk- en ontmoetingsmoment● Najaar 2017● 2 doelen: protocol verfijnen en kennismaking hulpverlening en

schuldbemiddelaars● Samenwerken lukt beter als je elkaar kent

Toekomst/vervolg protocol

4)jaarlijkse evaluatie● Één overleg per jaar met alle actoren, getrokken door BIZ● Meerdere mogelijk indien nodig geacht door één van de actoren●

5) brochure schuldenvrij? Nu jij!● Eindwerk stagiaire arbeidsrechtbank● Opgenomen in protocol● Wordt meegegeven in het einde van het traject● Doel: werken aan educatief aspect

6)droom● Cliënten lange tijd geld niet beheerd● Hoe kunnen we hen versterken?● Brochure is eerste stap, maar nog niet voldoende● Protocol als goodpractice uitdragen naar andere regio's

Bedankt voor de aandacht!Bij vragen of opmerkingen, shoot!