7/24/2019 Samenvatting Muziek, Twinstigste Eeuw

1/3

Samenvatting muziek hoofdstuk 6: 20eeeuw

Rond 1900 is Europa de motor van de wereld, maar dan volgen twee vershrikkeli!ke

wereldoorlogen en neemt "merika de rol van grootmaht over# $e kunst van de twintigste

eeuw %reekt met het verleden, shilderkunst wordt a%strat en ook in de muziek is er een grote%reuk# $e tonaliteit wordt over%oord gegooid en in de zoektoht naar nieuwe vormen en

klanken komt de &&n na de andere muzieksti!l op# 'aar het pu%liek haakt af en de nieuw

geomponeerde muziek wordt nauweli!ks serieus genomen#

6#1 Een nieuw geluid(eging 20eeeuw zit de muziek op een dood spoor# "lle mogeli!kheden om e)pressieve

muziek te maken %innen de tonaliteit zi!n verkend# Een nieuwe generatie ervaart de tonaliteit

en mineur*ma!eur toonladders als een dwang%uis, weg ermee+

et eerste nieuwe geluid komt uit -rankri!k# .anneer de !onge omponist /laude $e%uss in

19 een gamelangroep een orkest dat vooral uit gongs en metallofoons %estaat 3hoort# 4i!

produeren een erg %i!zondere klank en de pentatonische toonladdersmaken een diepeindruk op $e%uss# 4i!n muziek wordt er sterk door %e5nvloed en gaat ook eht anders

klinken# $e muziek van $e%uss is sfeervol, rustig en roept %eelden op, daarom wordt zi!n

muziek ook in ver%and ge%raht met het impressionisme uit de shilderkunst#

et impressionisme in de muziek heeft een aantal duideli!ke kenmerken:

Er worden andere toonladders ge%ruikt dan mineur of ma!eur, %i!voor%eeld de

pentatonische toonladderof de heletoons toonladder. $eze toonladders maken geen

afgeronde melodien, maar melodishe flarden#

$e voorkeur voor zahte dnamiek zonder uit%arstingen, er wordt veel ge%ruik

gemaakt van overgangsdynamiek.

$e afwezigheid van een duideli!ke puls, de zwevende ritmiek en maatwisselingenmaken het moeili!k een tel te vinden#

(i! een stuk voor orkest is er een groot orkest nodig, maar dit speelt zelden op volle

kraht# 7iolen worden gesplitst in soms wel 12 parti!en, fluit en ho%o spelen vaak

solo8s en koper%lazers spelen met dempers# $e harp en allerlei slagwerk zorgt voor

speiale klankkleuren#

Er is een hele vri!e vorm, impressionistishe stukken zi!n zelfs %i!na vormloos#

et is vaak programmamuziek instrumentale muziek die iets wil uit%eelden3

et impressionisme wordt niet door veel omponisten overgenomen, want iedereen pro%eert

op zi!n eigen manier een nieuwe geluid te maken en er ontstaan dan ook veel vershillende

sti!len in de 20

e

eeuw# 4o zi!n er de Russishe omponist Stravinsk en de ongaarse (artk,die zih laten inspireren door de rauwe primitieve volksmuziek van hun land# $eze op

volksmuziek ge5nspireerde muziek %evat veel dissonanten en de akkoordtonen zi!n vaak

omple) met soms wel aht vershillende tonen# $e muziek is heel ritmish, maar door

matwisselingen, syncopenen aenten op onverwahte momenten wordt !e steeds op het

verkeerde %een gezet# $oor de nadruk op ritme wordt slagwerk steeds meer ingezet en wordt

de piano vaak als een soort slaginstrument ge%ruikt, %i!voor%eeld in de vorm van xylofoon#

$e muziek is hard en ruw, maar ook vitaal en opzwepend en wi!st in een nieuwe rihting#

6#2 E)pressionisme en twaalftoonsmuziekE)pressionisme is ook een term uit de shilderkunst# et impressionisme laat de %uitenwereld

door de ogen van de omponist zien het e)pressionisme laat de innerli!ke wereld van deomponist zien# n die zin is het e)pressionisme een vervolg van de Romantiek, alleen gaat

7/24/2019 Samenvatting Muziek, Twinstigste Eeuw

2/3

het nu om hele andere pessimistishe gevoelens# et e)pressionisme geeft een negatieve ki!k

op de mens en de wereld en dit gevoel wordt versterkt door de eerste wereldoorlog#

$e %elangri!kste omponisten van het e)pressionisme zi!n Sh;n%erg en zi!n leerling (erg#

4i! vinden dan muziek niet per se

7/24/2019 Samenvatting Muziek, Twinstigste Eeuw

3/3

Er komt ook elektronische muziek, een %evri!ding van de klassieke instrumenten en van de

uitvoerders# n grote studio8s nemen omponisten geluiden op die ze %ewerken met

elektronishe middelen#

6#J Iwintigste eeuw en verderK

$e "vantGgarde roept ook weer een reatie op# n "merika is in de !aren zestig naast derokG