Nieuw Oncologisch Centrumzorg & bouw

332013-Juni / ZorgInstellingen32 2013-Juni / ZorgInstellingen

Nooit eerder lag de (medische) prestatie van ziekenhuizen zo onder vuur als afgelopen jaren. De maat-schappij en politiek vragen een hogere kwaliteit van zorg, bij voorkeur tegen lagere kosten. Die hogere kwaliteit kan worden bereikt door concentratie van complexe, specialis-tische zorg. Volu-me-eisen (opgesteld door wetenschappe-lijke verenigingen en zorgverzekeraars) zijn het middel om concentratie af te dwingen. De concurrent van toen wordt partner van nu.

Coöperatie In de regio Den Haag heeft die samenwerking handen en voeten gekregen in de vorm van de Coöpera-tie. Binnen die samenwerking bouwt het MCH een nieuw beddenhuis voor MCH Antoniushove. Is een dergelijk nieuwbouwtraject een passend antwoord nu de vraag van

zorg blijft toenemen en er juist gekort moet worden op de zorguitgaven? En wat betekent concentratie en specialisa-tie voor de keuzevrijheid van de patiënt, de inrichting van de (facili-taire) organisatie en haar medewer-kers?

Jurriën van Zutphen is Manager Facilitair Bedrijf bij het MCH en gedelegeerd opdrachtgever voor de

nieuwbouw. Hij licht toe hoe het MCH werkt aan de realisatie van de nieuwbouw en hoe dat samenhangt met ontwikkelingen binnen de Coöperatie. De omgeving van het

MCH is flink aan het veranderen, vertelt Van Zutphen. De bevolking in het verzorgingsgebied groeit harder dan het landelijke gemiddelde. Ook de samenstelling van de bevolking wordt anders, wat een impact heeft op het aanbod van zorg. Het aantal ouderen neemt toe en zij worden ouder. Patiënten die ouder worden, worden ook fragieler. Van Zutphen: “Wij zien dat het verzorgingsgebied Haaglanden

Samen bouwen aan ‘Zorg met passie’

Tekst Johan Middendorp*

Het Medisch Centrum Haaglanden bouwt aan een nieuw beddenhuis voor MCH Antoniushove. Daar wordt onder meer de geconcentreerde zorg van het A12 oncologisch centrum van de Coöperatie gebo-den, een samenwerking met twee andere ziekenhui-zen. Jurriën van Zutphen, Manager Facilitair Bedrijf van het MCH, beantwoordt een aantal prangende vragen.

blijft groeien en dat vraagt een herij-king van het zorglandschap waarbij wij de samenwerking opzoeken met andere ziekenhuizen.”

Wat betekent de samenwerking?Van Zutphen: “Veel voorkomende, laagcomplexe medische ingrepen zoals bijvoorbeeld knie-operaties kunnen gezien worden als ‘basiszorg’. De uitdaging zit in complexere behande-lingen zoals longkanker, blaaskanker en borstkanker. Gezien de centrale ligging in de regio Haaglanden en de bereik-baarheid is de locatie MCH Antonius-hove in Leidschendam aangewezen als de ‘operational excellence’ op behan-delingen van kanker. Hier worden patiënten met blaas- of longkanker

<Groei vraagt een herijking van het zorglandschap waarbij wij de samenwerking

opzoeken met andere ziekenhuizen>

Nieuw Oncologisch Centrumzorg & bouw

A12-Coöperatie

Wat: samenwerking van vier zieken-huizen in regio Den HaagDeelnemers: Medisch Centrum Haaglanden (Den Haag en Leidschendam), Bronovo (Den Haag), Groene Hart Ziekenhuis (Gouda) Doel: nieuwe, betere en goedkopere zorg bieden. Dichtbij huis, waar het kan, en geconcentreerd waar nodig.

Jurriën van Zutphen, manager Facilitair Bedrijf van Medisch Centrum Haaglanden: "Kwalitatief goede specialistische zorg is voor de patiënt belangrijker dan een kortere reistijd."

Artist-impression van nieuw beddenhuis MCH Antoniushove (124 bedden) in Leidschendam.

Nieuw Oncologisch Centrumzorg & bouw

34 2013-Juni / ZorgInstellingen

geopereerd door gespecialiseerde behandelteams van de Coöperatie.

De reisafstand kan voor sommige patiënten groter worden. Kan dat niet leiden tot verlies van patiën-ten?Van Zutphen: “Concentratie van zorg, bij complexe en weinig voorkomende aandoeningen, leidt tot kwalitatief betere zorg, dat is aangetoond. Dat kun je een patiënt uitleggen. Daar komt bij dat de diagnose nog steeds plaatsvindt in het ziekenhuis om de hoek. Alleen de ingreep c.q. operatie wordt centraal georganiseerd. Juist om die specifieke kwaliteit van zorg te verbeteren.”

Is dat geen extra schakel in het zorgproces?“De driehoek Westeinde, Bronovo en GHZ is niet enorm groot. We moeten de reisafstand dus niet overdrijven. Daarbij komt dat kwalitatief goede specialistische zorg voor de patiënt belangrijker is dan een kortere reistijd. Ik kan mij voorstellen dat de bereid-heid te reizen bij hoogvolume, laag-complexe zorg, zeker als er veel aanbieders zijn in de buurt van de woonplaats van de patiënt, geringer is dan bij hoogcomplexe zorg.”

Wat betekent deze spreiding van zorg voor de gebouwen? “Er moeten keuzes gemaakt worden in de manier van huisvesten. Centrale vraagstukken zijn sloop, hergebruik, herinrichting en/of nieuwbouw. Huisvesting wordt door een dergelijke ontwikkeling steeds meer ingezet als ondersteuning van de organisatiedoe-len. Denk bijvoorbeeld aan uitstraling, manier van inrichting en flexibel gebruik van m². Dat vraagt om weloverwogen keuzes van het facilitaire bedrijf als het gaat om de inzet van mensen, middelen en het beschikbare budget.”

Hoe bent u tot keuzes gekomen voor de inrichting van de kamers? “In het projectteam worden alle ‘gebruikers’ vertegenwoordigd door

een afvaardiging. Met gebruikers verstaan wij de patiënt, de arts, de verpleging, de ICT en medische instrumentatie. Op basis van functio-nele eisen en wensen zijn keuzes gemaakt.”

De sky is the limit?“Nee, wij hebben duidelijke kaders ten aanzien van tijd, geld en een totaal van aantal m². Het uitgangspunt voor de huisvesting en inrichting is dat 75 procent uit eenpersoonskamers bestaat. Wij hebben het aan patiënten gevraagd en veel van hen hebben hier behoefte aan. Wij zijn van mening dat dit ten goede komt aan de patiënt en dus aan de kwaliteit van zorg. Het kan namelijk kruisinfecties voorkomen, geeft een lagere kans op medische fouten en bevordert een sneller herstel door een betere nachtrust.

U gaat naar eenpersoonskamers. Is dat niet in strijd met de vraag naar meer efficiency in bijvoorbeeld m²-gebruik? “Net als het principe Het Nieuwe Werken neemt de bezetting, lees de benutting, per bed toe doordat het aantal ligdagen daalt door nieuwe verbeterde zorgtoepassingen. De gemiddelde ligduur is nu 4,8 dagen (2012), dat was in 2000 nog 8,6 dagen. Per bed kunnen per tijdseen-heid meer patiënten behandeld worden. Daarom gaan wij van 153 naar 124 bedden.”

Gaat de ondersteuning straks veranderen? “In de huidige situatie wordt er zorg verleend door de verpleegkundige en de specialist. Ondersteunend zijn de facilitaire medewerkers bestaande uit de disciplines schoonmaak, bedden-transport, roomservice, postbezorging en logistiek. Daarnaast zijn er mede-werkers die opereren op het grensvlak van verpleegkundig en facilitair. Dat betekent dat er in totaal vijf tot zes verschillende facilitaire mensen langs de patiënt komen. Ik denk dat je functies kunt combineren. Zie het als een soort van gastheer die verschil-

lende facilitaire taken combineert. De patiënt heeft hierdoor één aanspreek-punt én het zorgt voor efficiency in de bedrijfsvoering.”

Past dat binnen uw huidige organisatie(cultuur)? “De kwaliteit van zorg staat voorop. Het combineren van functies kan daar een bijdrage aan leveren. Een nieuwe werkwijze doet een beroep op de kernkwaliteiten van de huidige mede-werkers. Deze worden getoetst en waar mogelijk verder geprofessionaliseerd. Uiteindelijk streven wij naar gastheer-schap waarin alle facilitaire disciplines zijn vertegenwoordigd.”

Welke kansen ziet u nog voor de toekomst?“Inspelen op Bring Your Own Device. Waarom overal ouderwetse televisies ophangen als iedereen over een smartphone, tablet en/of laptop beschikt? Bovendien denk ik dat het zelf ontwikkelen van apps kansen biedt, bijvoorbeeld een app waarmee de patiënt zijn menu samenstelt.”

En wat als een oudere patiënt niet over een tablet beschikt?“Dan stellen wij die beschikbaar.”

*Johan Middendorp is adviseur Huisves-ting in de zorg bij Laanbroek Schoeman adviseurs (jmi@lsadviseurs.nl)