Samen bouwen aan de Zuid-LimburgSe regio...Strategische propositie voor de Zuid-Limburgse regio 5 8...

Strategische propositie voor de Zuid-Limburgse regio 1

Samen bouwen aan de Zuid-LimburgSe regio

Voorwoord

Het ViSTa college presenteert haar propositie

“Samen bouwen aan de Zuid-Limburgse regio”

met een aanbod en uitnodiging aan de Provincie,

de Zuid-Limburgse gemeenten en instellingen.

dat doen we vanuit de overtuiging dat het mbo een

cruciale bijdrage levert aan de sociaal economi-

sche ontwikkeling van de regio in de meeste brede

zin. op 14 maart, bij de bekendmaking van onze

nieuwe naam in Kerkrade, hebben talrijke geno-

digden nog eens bevestigd: “zonder het mbo ligt de

hele regio stil!”

We zijn ervan doordrongen dat wij als VISTA col-

lege het nooit alleen voor elkaar kunnen krijgen, we

hebben alle partners in de regio keihard nodig. Dat

geldt voor stageplaatsen, voor leerwerkplaatsen,

voor zorgarrangementen, voor kennisuitwisseling en

onderzoek, voor state of the art accommodaties, voor

efficiënte en effectieve investeringen, kortom voor

alles. Vandaar onze expliciete uitnodiging samen aan

de slag te gaan. We doen daarnaast ook een aanbod:

met onze duizenden studenten en medewerkers,

in combinatie met onze 8 Zuid-Limburgse locaties

en duizenden relaties bieden wij een onafhankelijke

infrastructuur die voor talloze sociaal maatschappe-

lijke en economische uitdagingen kan worden benut.

Wij laten ons dan ook graag door u uitnodigen!

Onze propositie heeft tot doel de gezamenlijke Zuid-

Limburgse agenda’s aan elkaar te verbinden en

daarmee krachtiger te maken. Samen bouwen aan

de regio, wij stropen de mouwen op en gaan aan de

slag. Wij ontmoeten elkaar voor de uitwerking van

onze agenda’s. U kunt op ons rekenen.

Raad van Bestuur VISTA college

Jos Kusters en Hans Meijer

3

VISTA college is een nieuwe naam in Zuid-Limburg, maar zeker geen nieuwkomer. Een gevestigde mbo onder-

wijsinstelling die in 2019 is voortgekomen uit de fusie tussen Arcus College en ROC Leeuwenborgh. Waarmee

de provincie Limburg een wendbare, krachtige en bevlogen onderwijspartner heeft en houdt. Klaar voor de

toekomst om in de regio een breed en modern opleidingsaanbod te blijven aanbieden. Vanuit de kracht van

samenwerking, Limburgse krachten voor morgen ontwikkelen. Dat is onze missie.

Want de wereld om ons heen staat niet stil. De maatschappelijke, economische en technologische ontwikke-

lingen volgen elkaar in steeds sneller tempo op. Beroepen veranderen en nieuwe beroepen dienen zich aan.

Doorleren is daarmee de sociale zekerheid van de toekomst geworden. In een groeiende economie wordt de

behoefte aan goed geschoold en gekwalificeerd personeel op mbo-niveau steeds groter.

Met VISTA college vangen we de gevolgen van demografische krimp beter op. De nieuwe schaalgrootte geeft

ons de mogelijkheid een breder portfolio te ontwikkelen en één heldere strategische lijn te volgen. Om geza-

menlijk te professionaliseren en digitalisering een impuls te geven. Samen zijn we in staat om te allen tijde een

gedifferentieerd en bij de regio passend aanbod te bieden, toegankelijk voor iedereen.

Wij zijn er voor een sterk verbonden regio. Wij zien onze partners en stakeholders en sluiten onze ogen niet voor

veranderingen. Met het vizier naar buiten gericht zien we een regio met oneindig veel mogelijkheden.

Even voorstellen: wij zijn VISTA college

4 Strategische propositie voor de Zuid-Limburgse regio

Op basis van meerdere Zuid-Limburgse agenda’s

hebben wij een strategische propositie geformu-

leerd die wij samen met partners willen uitwerken

en realiseren. Ons aanbod heeft betrekking op een

vijftal hoofdthema’s, waarin we de komende jaren

zelf substantieel zullen investeren en tegelijkertijd

de Provincie en andere partners vragen bij te dragen

om daarmee de gezamenlijke ambities tot een suc-

ces te kunnen maken.

De hoofdthema’s zijn:

1. Een leven lang ontwikkelen; - p7

2. Participatie van kwetsbare groepen; - p8

3. Aansluiten op (bestaande) ecosystemen; - p9

4. Digitalisering; - p9

5. Vitalisering. - p12

Deze thema’s worden hierna nader toegelicht.

Daarnaast hebben we een aantal suggesties in dit

document opgenomen ten aanzien van de gover-

nance - p12.

Uit de hierboven aangehaalde rapporten is een aan-

tal aanbevelingen te distilleren die het VISTA college

met name onderschrijft :

a. Iedereen in (Zuid-)Limburg moet kunnen mee-

doen (participatie);

b. Aansluiting van MKB en mbo op bestaande

(Brightlands) en te realiseren ecosystemen;

c. Meer regie (governance) om intenties tot samen-

werking om te zetten in ‘elkaar versterken’ (Soete);

d. Expliciet mogelijkheden tot grensoverschrij dende

samenwerking onderzoeken (Soete; dit punt is in

deze notitie niet verder uitgewerkt).

Om deze aanbevelingen te realiseren en echte stap-

pen voorwaarts te kunnen zetten, is een actieve

participatie vanuit de Provincie en betrokkenheid

van de drie centrumgemeenten van vitaal belang,

zoals we dit bijvoorbeeld ook zien bij het triple

helix beleid rond Brainport ZO Nederland, ESZL, de

Brightlands Campussen en het Kennis-As program-

ma. Ook in de regio-deal Parkstad zijn genoemde

thema’s actueel en kan ons nieuwe ROC een belang-

rijke rol spelen in de uitvoering hiervan.

De thema’s waarvoor het VISTA college kiest, lenen

zich voor een geconcentreerde, meerjarige aanpak.

Een belangrijke voorwaarde hiervoor is een gedegen

infrastructuur waarin partijen de meerwaarde van

samenwerken erkennen. Het programma 4Limburg

onderschrijft het belang van een meerjarig en

structureel perspectief om effectieve interventies te

kunnen uitbouwen en ineffectiviteit te beëindigen.

Denk bijvoorbeeld aan het ontwikkelen van lerend

vermogen door onderzoek en monitoring van de

effectiviteit van interventies en maatregelen.

Strategische propositie VISTA college voor de Zuid-Limburgse regio


8 vestigingen in 3 steden

studenten

17.000

medewerkers

1.800

bedrijven waar we contact mee

hebben

4.000

arendstraat

Sportzone

beek

Sibemaweg

rijksweg

Schandelermolenweg

Valkenburgerweg

Henri dunantstraat

opleidingen(boL & bbL)

200CIRCA

1. Leven lang ontwikkelen

• In PPS (publiek private samen-

werking) scholingsvouchers

inzetten voor digitaal

veranderende beroepen

• RIF (Regionaal Investerings Fonds)

inzetten voor ICT en Vitaliteit

2. Participatie kwetsbare groepen

• mbo knooppunt inrichten

• Wijkleerbedrijven ontwikkelen

(leefbaarheid wijken vergroten)

3. aansluiten op ecosystemen De Brightlands Campussen

• Betere verbinding Brightlands

met MKB en mbo

5. Vitalisering

• Vitaliteitsarrangementen

VISTA college

• Leefstijl- en gezondheids-

arrangementen

4. digitalisering

• Disruptief programma

VISTA college

• Digitalisering in alle beroeps-

sectoren en opleidingen

6. governance

• Regionale SER instellen

• Verminderen bureaucratie door

één gemeentelijk arrangement

• Kennis-As bouwen


1. Leven lang ontwikkelen

Leven lang ontwikkelen vereist de inzet en het com-

mitment van velen; employability is een sleutel tot

zowel participatie als tot economische groei. Dat

betekent enerzijds een verantwoordelijkheid van

het individu (werknemer, werkzoeker) en anderzijds

van bedrijven, instellingen en overheden. Leven lang

ontwikkelen moet het HR-beleid van de toekomst

zijn; mensen binden aan het bedrijf met scholing, of

mensen laten gaan met voldoende bagage – lees:

een certificaat of diploma – om elders terug in het

arbeidsproces te kunnen stappen. Maar hoe brengen

we die belangen bij elkaar? De eerste ervaringen met

Publiek Private Samenwerking (PPS)-constructies zo-

als de CIV’s1 en de CoE’s2 stemmen optimistisch over

de haalbaarheid van arrangementen die gericht zijn

op het opleiden van werknemers en zij-instromers.

VISTA college deed hiermee onder andere ervaring

op bij VDL (Tech2create), met Beyond (medische lo-

gistiek) en in de zorg (EIZT/ZTL).

Een belangrijke factor voor succes is het vaststellen

door de provincie van een aantal prioriteiten die de

volle aandacht krijgt en waaraan betrokkenen zich

langjarig verbinden. Campussen, Kennis-As en alle

instrumenten daaromheen laten een stijging van het

BRP zien die groter is dan in de rest van Nederland.

Focus dus op speerpuntgebieden, zoals bij de cam-

pussen. De keuze voor negen sectoren – verdeeld

naar de centrumgemeenten en hun ommeland – in de

regiovisie is een goede stap in die richting.

Kijken we naar de negen genoemde sectoren, dan zien

we voor het mbo en het MKB diverse mogelijkheden

voor samenwerking: CIVIL (installatietechniek), EIZT/

ZTL (zorg), BEYOND (medische technologie/logistiek)

en Customer Valley (Customer services), Tech2Create

(techniek/automotive), CHILL (Chemelot) en recent:

Gebouwde Omgeving en FOODLAB (Horeca/leisure).

1. Leven lang ontwikkelen – propositie ViSTa college1.1

• Het is meteen duidelijk dat belangrijke en nood-

zakelijke aanvullingen moeten zijn: ICT/digitalisering,

maak/smart industry en vitaliteit / gezonde leefstijl

(zie 5) . CIV ICT komt terug onder 4. Voor de maakindustrie

is er een programma (Garage 4.0) dat wordt omgezet in

een breder programma Maakindustrie, ook wel me-

chatronica genoemd. Dit omvat ontwerpen, maken

en service & onderhoud verlenen. Daarnaast is er een

voorstel voor het RIF ingediend voor een CIV SCALE

UP, dat de procesindustrie en het onderhoud van

zware installaties omvat. Als we breder kijken (dan

Zuid-Limburg), is ook Logistiek nog onvoldoende in-

gevuld. Hiervoor willen we aansluiting zoeken bij de

kartrekkers in het bedrijfsleven. Voor de zomer zet-

ten we deze initiatieven om in een RIF-aanvraag met

stakeholders. We sluiten hiermee aan bij de positieve

ervaringen in Beyond en de logistieke initiatieven in

de sectoren zorg, leisure/horeca en rondom VDL.

Dit zou een van de eerste broedplaatsen kunnen

worden, zoals bedoeld onder punt 3 van deze notitie.

1.2

• Een belangrijk instrument om Leven lang ontwik-

kelen te bevorderen in de regionale en lokale con-

text, zijn de scholingsvouchers. Deze worden erg

algemeen ingezet, onvoldoende gericht op de prio-

ritaire sectoren. Gemeenten en provincie zouden hier

met branches of clusters van bedrijven preciezere

afspraken over kunnen maken, zodat de vouchers

effectiever worden gebruikt. Wanneer je met het mbo

tegelijkertijd afspraken over het aanbod maakt, bouw

je een solide infrastructuur op. De PPS-en worden dan

een belangrijk vehikel om partijen aan elkaar te bin-

den. Nog beter zou het zijn als de accountmanagers

en businessdevelopers van het VISTA college, die bij

veel MKB-bedrijven komen om BBL-trajecten op maat

te realiseren, vouchers kunnen aanbieden in prioritaire

gebieden. Dit zou in een nadrukkelijkere samenwerking

met het onderwijs in het kader van Loopbaan Advies

Centrum kunnen worden georganiseerd.

1.3

• Een derde aanvulling zou moeten zijn dat het instru-

mentarium ter uitvoering van het Leven lang ontwikke-

len beleid beter aansluit op bestaande infrastructuur.

Wij pleiten ervoor het Loopbaan Advies Centrum in

Zuid-Limburg dicht tegen het nieuwe VISTA college

aan te positioneren, uiteraard in nauwe samenwerking

met andere partijen.

1 Centrum voor Innovatief Vakmanschap, dit is een samenwerking tussen het bedrijfs-leven, het mbo en de regionale overheden met als doel onderwijs en beroepspraktijk nauw op elkaar te laten aansluiten en het onderwijs te innoveren. Aangejaagd door het Ministerie van OCW middels RIF’s (Regionaal Investerings Fonds)

2 Centrum of Expertise (hbo) is hetzelfde als CIV maar dan voor hbo.


2. Participatie kwetsbare groepen

In alle rapporten komt de noodzaak tot meer participa-

tie aan bod. Ten eerste voor de groep jongeren die we

‘kwijt’ zijn en die niet in de systemen voorkomen, geen

uitkering hebben en geen opleiding of werk. Vervolgens

de groep die uit het reguliere onderwijs valt zonder

startkwalificatie. En ten derde zij die langdurig op het

wachtbankje zitten bij het UWV of maar met moeite op

dat bankje terechtkomen (statushouders bijvoorbeeld).

En dan nog de groep volwassenen die zolang uit het

arbeidsproces is en onzeker of zij capabel genoeg

is om die arbeidsmarkt weer op te gaan. Een enorm

arbeidspotentieel, maar ook een grote groep die

zomaar aan de zelfkant van onze maatschappij terecht

zou kunnen komen (sociale uitsluiting). In een recente

brief aan de Tweede Kamer geeft het kabinet aan de

(jeugd-)zorg en het onderwijs beter op elkaar te willen

afstemmen en belemmeringen weg te nemen.

Gelukkig hebben de meest relevante partijen in

Zuid-Limburg de handen al ineengeslagen (onder-

wijs, gemeenten, provincie, jeugdzorg en GGD) in het

programma Voordeel en Vervolg. Nog maar recent

gestart, maar gaandeweg worden veel afstemmings-

en samenwerkingsproblemen gedetecteerd en op-

gelost. Niet voor niets heeft het nieuwe VISTA college

programma’s opgenomen die de wendbaarheid van

het onderwijs moeten vergroten, juist voor deze doel-

groep. Andere partijen, zoals het voortgezet onder-

wijs (VO), primair onderwijs (PO) en speciaal onderwijs,

kiezen ook voor een ketenaanpak, met als motto: vind-

plaats is werkplaats (PACT). Ook is het VISTA college

bekend met de zorgen van gemeentebesturen over

de leefbaarheid en sociale cohesie in hun wijken. In

samenwerking is meer mogelijk.

2. Kwetsbare groepen/ participatie – propositie ViSTa college2.1 • Het mbo-knooppunt (vertaling van succesvolle PO/

VO-verbinding met specifieke zorg) is een logische ver-

volgstap om (onderwijs)interne en externe menskracht

en middelen effectiever te koppelen. Hiertoe heeft het

nieuwe VISTA college een voorstel voor mbo knoop-

punt/mbo coaches uitgewerkt. De gedachte achter

het knooppunt is dat expertise vanuit de brede gespe-

cialiseerde jeugdzorg wordt ingezet op de plek waar

deze nodig is, namelijk: in de school. Daarmee zijn de

kosten nauwelijks hoger maar worden verschillende

activiteiten beter en ter plekke verbonden. Deze manier

van werken met VSV-coördinatoren, financiële hulpver-

lening en leerplichtambtenaren levert nu al zichtbare

resultaten op. In plaats van het diagnosticeren, indi-

ceren van problemen en het wegsturen van jongeren,

worden hulp en expertise gericht op oplossingen, in

de vertrouwde omgeving van de school ingezet. Dat is

belangrijk, omdat er bijna geen instellingen meer zijn

die vijf dagen per week open zijn en daardoor te laat

bemerken dat een jongere niet komt opdagen! Wat wij

zelf kunnen verbeteren is de wijze waarop de school

omgaat met verzuim. Ook in de aanpak van voortijdige

schooluitval is winst te behalen door niet per maatregel

te kijken maar naar de samenhang van verschillende

factoren en oplossingen. Dit doen we bijvoorbeeld in

ons kwaliteitsplan, waarin we veel investeren op dit

gebied. In de regiodeal en via het fonds Sociale

Innovatie zijn concrete ontwikkelprojecten en

experimenten onder te brengen.

2.2

• Behalve dat het VISTA college veel studenten heeft

die stagelopen of opdrachten uitvoeren in het MKB als

onderdeel van hun opleiding, zijn er tevens veel studen-

ten die datzelfde doen in zorgen welzijnsinstellingen.

De zorg van gemeenten voor de leefbaarheid in hun

wijken vanwege problemen in participatie, gezond-

heid en opvoeding is groot. Het VISTA college wil met

gemeenten kijken naar praktische projecten – start-

ups! – waarin deze studenten een bijdrage kunnen

leveren aan het revitaliseren van wijken als onder-

deel van hun leer proces. Denk bijvoorbeeld aan het

organiseren van wijkactiviteiten, het geven van ad-

viezen over energietransitie, ICT en/of administra-

tieve ondersteuning aan ouderen. Daar horen ook

projecten bij die aansprekend zijn voor jongeren die

eigenlijk niet naar school willen en waarvoor een

levensechte situatie, met zo min mogelijk schoolse

regels, de enige manier is om zich verder te ontwikkelen.

Hier zijn inmiddels goede voorbeelden van te vinden,

zoals onze Voordeel en Vervolg-aanpak. Het Fonds

Sociale Innovatie, waarvoor verschillende partijen in

Provinciale Staten pleiten, zou hier een aanjager en

facilitator voor kunnen zijn. Een goed voorbeeld dat nog

in de startfase verkeert, is het concept ‘Wijkleerbedrijf’

dat door Calibris in Maastricht en Heerlen wordt ingevuld.


3. aansluiting op ecosystemen; mKb en mbo toevoegen aan campussen

Vanaf de eerste contouren van de Versnellingsagenda

Limburg, hebben partijen gezocht naar cluster-

vorming rondom thema’s die de regionale infrastruc-

tuur kunnen versterken en verdere economische

groei bevorderen. Tegen de gevolgen van de crisis

in, hebben Provincie en gemeenten geïnvesteerd

en daarmee ook private partijen verleid tot investe-

ringen. Soete en de tussenrapportages ‘Koers voor

Limburg’ en LED laten zien dat deze langjarige en

gefocuste inzet nu zijn vruchten afwerpt. Niet alleen

de campussen, maar ook de prioritaire thema’s voor

de sectoren geven richting aan het investerings- en

arbeidsmarktbeleid. Twee schakels zijn nog zwak

en vragen om onmiddellijke aandacht: het MKB,

ook buiten de campussen, en het mbo moeten veel

directer aan deze ecosystemen worden gekoppeld.

In de nota Groeiend Samenwerken wordt voorge-

steld hoe die samenwerking met MKB en mbo kan

worden ‘gekick-start’, dat wil zeggen: hoe partijen

rondom een innovatief thema elkaar kunnen le-

ren kennen; de zogenaamde broedplaatsen voor

docenten, bedrijven en studenten. Vanuit die broed-

plaatsen kunnen dan meer gestructureerde verban-

den ontstaan zoals bijvoorbeeld de CIV’s of andere

PPS-constructies, gezamenlijke projecten en pro-

gramma’s, waarbij nieuwe partners in een cluster

gemakkelijk kunnen toetreden. Overigens, de samen-

werking tussen mbo en MKB is al sinds jaar en dag

heel sterk. Op dit moment lopen duizenden VISTA

studenten dagelijks rond in meer dan 4.000 (MKB-)

bedrijven in Zuid-Limburg.

3. aansluiting op ecosystemen– propositie ViSTa college3.1

• Groeiend Samenwerken is het instrument dat

het VISTA college gaat hanteren om via broedplaat-

sen rondom innovatieve thema’s (uit de sectorpro-

gramma’s, dus geformuleerd vanuit de werkvloer)

het MKB en de mbo-opleidingen te verbinden aan

bestaande ecosystemen. Voor de eerste pilots heeft

de Provincie Limburg recentelijk een subsidiebe-

schikking afgegeven voor een tweetal broedplaat-

sen op Brightlands Chemelot en Brightlands Smart

Services. Samen met de werkgevers, brancheor-

ganisaties en het eigen Regionale Platform van het

VISTA college, brengen we relevante en geïnteres-

seerde partijen uit het MKB samen rondom innova-

tieve thema’s. Een mooi voorbeeld is de mogelijkheid

tot flexibele instroom (elke dag!) in enkele technische

BBL-opleidingen voor zij-instromers (vanuit andere

beroepen) en doorstromers (zij die naar een hoger

niveau willen binnen hun beroep). Deze mogelijk-

heden zijn ontstaan in een broedplaats van docenten

en praktijkbegeleiders uit MKB-bedrijven. Vooralsnog

denken wij dat broedplaatsen op de Brightlands

Campussen en in de sectoren logistiek, maakindus-

trie en ICT prioriteit verdienen.

3.2

• Uitbreiding van bestaande ecosystemen door

nieuw ondernemerschap blijft in onze regio belang-

rijk. Goed voorbeeld vormen samenwerkingsvormen

met partners in de regio zoals Excellentietraject

Ondernemerschap, waarbij mbo-studenten onder

begeleiding van Brightlands Innovation Factory aan

een idee voor een eigen start-up of – samen met een

(MKB-) ondernemer – aan een nieuwe onderneming

werken. Of bijvoorbeeld het onlangs gestarte Cyber

Security Center waarin mbo ICT-studenten MKB be-

drijven ondersteunen bij informatiebeveiliging.

4. digitalisering

In alle relevante beleidsstukken wordt Digitalisering

als een belangrijk aandachtsgebied genoemd, zowel

als thema op zich, als een rode draad door alle sec-

torale thema’s heen (cross-overs).

De enorme impact van technologie op de ontwikke-

ling van beroepen, zowel in de maakindustrie als in

de dienstverlening en het MKB, maakt het voor het

mbo een must om er bijzondere aandacht aan te

schenken. Het is dan ook één van de vier disruptieve

programma’s van VISTA college. Daarin zit een interne

component: het scholen van de eigen docenten en

het ‘ontkurken’ van de enorme kennis en kunde die

veel studenten al hebben verworven, en een externe:

het verbinden van de docenten en opleidingen met

de innovatieve ontwikkelingen in de beroepspraktijk

op een structurele manier, waarbij ook werknemers

in bijvoorbeeld het MKB worden meegenomen in de

noodzakelijke scholing.


Het gaat hier om alle mbo-opleidingen en beroeps-

sectoren, en dat maakt het nodig om te focussen:

aansluiten bij de sectorale prioriteiten. Hierbij spelen

twee belangrijke aandachtspunten:

1. Ook in de top van het bedrijfsleven en grote maat-

schappelijke organisaties is het zicht op de digitale

uitdagingen voor de toekomst niet eenduidig; korte

en lange termijn zitten elkaar in de weg. Op de cam-

pussen gebeuren spannende en innovatieve dingen

die van belang zijn voor de langere termijn, maar voor

veel bedrijven en instellingen ligt die te ver af van de

praktische problemen waarmee ze dagelijks gecon-

fronteerd worden. Een roadmap, waarin ambities op

de langere termijn voor deze regio worden geschetst

evenals de weg erheen, zou zeker kunnen helpen om

initiatieven beter te kunnen duiden en verbinden, en

om een bredere groep van bedrijven en instellingen

te kunnen aanspreken.

2. Digitalisering strekt zich uit van zorg tot logistiek

en van veiligheid tot retail. Waar te beginnen, hoe te

kiezen? Binnen de negen sectoren die in de regio zijn

onderkend, is voor het onderwijs de meest praktische

keuze om aan te sluiten bij reeds opgebouwde ver-

banden en ecosystemen in zorg, retail, logistiek en

maakindustrie, om vandaaruit de goede ervaringen

te vertalen naar andere sectoren.

4. digitalisering – propositie ViSTa college

4.1Het VISTA college heeft in zijn strategie voor de

komende periode een groot, ‘disruptief’ programma

Digitalisering in ontwikkeling, met meerdere actie lijnen die

recht doen aan de verschillende dimensies van digitalisering:

• VISTA college richt een Practoraat3 in rondom het

thema Digitalisering, in het bijzonder ‘learning analy-

tics’. Er zijn veel data over leren en lerenden die met

een betere analyse inzicht kunnen verschaffen in

effectieve onderwijsinnovaties en curricula. Ook het

meer toepassen van digitale kennis in het onderwijs en

de onderwijslogistiek is onderdeel van het disruptieve

programma. Dit practoraat legt bij voorkeur de verbin-

dingen met kennis die al aanwezig is bij UM, OU en Zuyd.

• VISTA college richt met de relevante, regionale or-

ganisaties van het (MKB-)bedrijfsleven broedplaatsen

in, waar docenten uit het mbo en hun studenten sa-

men met MKB-bedrijven werken aan innovatieve

opdrachten, met als doel het beter benutten van ICT

en andere digitale technologie. Uiteraard in samen-

werking met genoemde partners, in het bijzonder de

Smart Services Campus, overheden, hbo en de OU,

die een nieuw en praktijkgericht instituut wil oprichten

om docenten te ondersteunen met kennis over digita-

lisering in het onderwijs en curriculum.

• VISTA college onderzoekt samen met bedrijven

en brancheorganisatie mogelijkheden om snel, dat

wil zeggen rond de zomer van 2019, een CIV ICT/

digitalisering (werknaam DIGIWISE) in te richten.

• VISTA college zet een scholingsprogramma op

voor docenten die deelnemen aan de broedplaatsen

om ze te faciliteren in hun groei. Datzelfde aanbod

wordt ook aan werknemers uit de MKB-bedrijven

aangeboden, bijvoorbeeld via de voucherrege-

ling. Daaraan vooraf gaat een goede analyse (HCA)

van korte- en lange termijn ontwikkelingen op de

arbeidsmarkt. Aan die analyse zullen de onderwijs-

instellingen proactief moeten meewerken.

Naast dit disruptieve programma is er meer nodig:

4.2

• De Provincie heeft, samen met stakeholders in

bedrijfsleven en maatschappelijk veld, een analyse

opgesteld, waarin de ambities voor deze regio op

het brede gebied van digitalisering zijn opgehaald en

geformuleerd. Deze ‘verkenning digitale samenleving’

is op 21 februari aan gedeputeerde Teunissen overhan-

digd. De aanbevelingen van een nadere uitwerking van

de provinciale agenda staan hierin nadrukkelijk vermeld.

• We onderzoeken zelf de mogelijkheden die de

OU ons kan bieden om digitalisering van ons onder-

wijs, de toegankelijkheid ervan en de ondersteuning

van onze docenten bij het ontwerpen, doceren en

examineren, te verbeteren. Verbreding van dit aan-

bod naar werknemers in bedrijven en maatschap-

pelijke instellingen willen wij graag met Provincie,

werkgeversorganisaties en de drie samenwerkende

centrumgemeenten oppakken.

3 Een praktijkgericht onderzoek waarbij Limburgse maatschappelijke vraagstukken leidend zijn.


5. Vitalisering

Diverse landelijke en regionale onderzoeken tonen

aan dat vitaliteit in de breedste zin van het woord

een belangrijke factor is voor participatie. Dat is niet

alleen vanuit fysiek oogpunt een voorwaarde, maar

ook psychosociaal. Zuid-Limburg scoort landelijk

gezien negatief in de benchmarks waar de Sociaal

Economische Status (SES) wordt gemeten. Dit is van

invloed op onze studenten als het gaat om gezond-

heid, jongeren met indicaties, de inzet van passend

onderwijs, arbeidsongeschikten, scheidingen, kan-

senongelijkheid en laaggeletterdheid. Dit vraagt

om een regionale aanpak. Niet alleen door scholing

van vaardigheden, competenties en bemiddeling

naar arbeid. Het vraagt parallel daaraan om vitali-

teitsprogramma’s voor studenten (leer-fit), inwoners

(arbeids-fit) en werkenden (duurzaam fit).

5. Vitalisering – propositie ViSTa college5.1

• In onze opleidingen besteden we breed aandacht

aan vitaliteit, zowel vanuit beroepsmatig als psy-

chosociaal perspectief. Onze opleidingen Zorg en

Welzijn en Sport en Voeding ontwikkelen deze pro-

gramma’s in nauwe samenwerking met Diversion, de

Mondriaan Zorggroep, GGD Zuid-Limburg (lespakket

leve de liefde), gemeenten en Stichting Testjeleefstijl.

• De ontwikkelde programma’s worden in vitaliteits-

arrangementen beschikbaar gemaakt voor Zuid-

Limburgse bedrijven, instellingen en instanties die

participatie ondersteunen.

5.2

RIF aanvraag Vitalisering/Gezonde Leefstijl. We slui-

ten hierbij aan bij de positieve ervaringen in Beyond,

leisure en horeca en rondom VDL. De opleidingen

van het CIOS (sport en bewegen) en van Gezondheids-

zorg zullen bij dit RIF betrokken worden. Het RIF zal

gericht zijn op zowel het initiële onderwijs van het

VISTA college als op leven lang ontwikkelen.

6. governance

Met name in het advies van Soete wordt ingegaan

op governance-vereisten voor een betere samen-

werking in Zuid-Limburg. Hij richt zich vooral op de

drie centrumgemeenten. Wij trekken zijn lijn van

redeneren door naar onze eigen propositie van sa-

menwerking met gemeenten, partners in onderwijs,

bedrijven, instellingen en Provincie. Zijn observaties

en aanbevelingen sluiten nauw aan bij Talent keert

de Trend, integrale effectmeting Sociale Agenda

Limburg 2025’. Ook hier hebben we een aantal wen-

sen en een aanbod geformuleerd.

6 governance – propositie ViSTa college6.1

SER (Zuid-)Limburg

Er bestaan binnen de Provincie meerdere onder-

zoeksinstituten en overleggen over economische,

sociale en arbeidsmarktvraagstukken. Het zou in

onze ogen helpen om in plaats van deze losse bron-

nen van informatie, plangegevens en overleggen

een goed gepositioneerd orgaan te formeren, een

soort SER voor de regio. Dit orgaan zou voor ver-

schillende partijen met gezag kunnen fungeren en

de Provincie moeten kunnen voorzien van bijvoor-

beeld het hoofdstuk Limburg 2015 in een lande-

lijke nota over Ruimtelijke ordening, of de kabinets-

plannen voor energietransitie. Uiteindelijk heeft het

Brainportmodel zo gewerkt. Op dit moment zijn er te

veel overlegtafels, zeker voor kleinere partijen, en te

veel bronnen met verschillende soorten informatie.

Wij bieden aan om vanuit het mbo een dergelijk initi-

atief te ondersteunen.

6.2

Gemeenten maken samen met het mbo één regio-

naal arrangement

De arbeidsmarkt, het onderwijs, kinderopvang,

jeugdzorg: het zijn allemaal onderwerpen die zich

niet door de Zuid-Limburgse gemeentegrenzen

laten inperken. Bij het VISTA college zitten studenten

uit verschillende gemeenten naast elkaar, doen een

beroep op extra zorg, of worden ondersteund door

arrangementen rondom taal of inburgering. Voor

VISTA college en met name onze docenten, is het niet


meer doenlijk om per gemeente rekening te houden

met de verschillende regels, voorschriften, afspraken,

bekostigingsarrangementen en dergelijke. Zij moe-

ten zich met hun studenten kunnen bezighouden, niet

met de bureaucratie. Het is een prachtige ontwikke-

ling dat er steeds meer wordt ingezet om onderwijs

en arbeidsmarkt te integreren, maar het onderwijs

kan onmogelijk de regie voeren om alle betrokkenen

van overheden en zorginstellingen te coördineren. In

de eerste effectmeting van de Sociaaleconomische

Agenda adviseren de onderzoekers om de gewens-

te trendbreuk in participatie en gezondheid te for-

ceren door niet met 18 gemeenten 18 kleine wielen

uit te vinden, maar om gezamenlijk een programma

op te stellen. Dat gaat niet vanzelf. Daarom doen

we een dringend beroep op de gemeenten, en de

Provincie, om te komen tot een Zuid-Limburgs (want

de achterstanden liggen met name in Zuid-Limburg)

arrangement dat de doelgroep en niet de loka-

le regels vooropstelt. Tenslotte hebben Arcus en

Leeuwenborgh ook zelf een belangrijke stap naar

vereenvoudiging gezet, door samen te gaan. Wij

bieden aan om ook aan onze kant de vermindering

van bureaucratie aan te pakken en de teams de

ruimte te bieden die ze nodig hebben.

6.3

Van losse projecten naar programma naar infra-

structuur (Kennis-As).

In meerdere adviezen wordt gepleit om een infra-

structuur te bouwen in deze regio, waarin geleerd

kan worden welke instrumenten en interventies wer-

ken en welke niet. Op dit moment is er een enorme

hoeveelheid projecten en pilots, ieder met een

beperkt bereik, waarbij niemand een overzicht heeft

of weet welke initiatieven werkelijk doeltreffend zijn.

Aanbesteden van diensten is een groot goed, maar

als het leidt tot versnippering van het aanbod en

risico’s eenzijdig neerlegt bij de (publieke) aanbie-

ders, dan kan er eenvoudigweg geen infrastructuur

ontstaan. Meerjarige, strategische allianties geba-

seerd op regionale adviezen van een Limburgse SER,

met een lichte bestuurlijke governance-structuur

(denk aan het Kennis-As programma) geven de part-

ners meer zekerheid, verdelen de risico’s en bouwen

een infrastructuur die ook voor anderen toegankelijk

is. Wij committeren ons graag aan ambitieuze, meer-

jarige partnerschappen.

6.4

Het lerend vermogen van regio en partners moet

vergroot worden.

Dat betekent een opgave voor het VISTA college

om ook zelf onderzoek te doen naar de effecten van

innovatie, instrumenten en interventies. De prac-

toraten bieden daar een goede mogelijkheid toe,

zeker als daarmee ook verbindingen gelegd kunnen

worden met (toegepast) onderzoek van de andere

kennispartners zoals Zuyd, de OU en de UM.


Financieel kader

VISTA college stelt voor de komende periode van

vier jaar 34 M beschikbaar voor het innoveren van het

onderwijsaanbod en het aanbieden van toekomst-

bestendige opleidingen die aansluiten bij de vraag

vanuit de arbeidsmarkt. Externe partners worden uit-

genodigd om middels cofinanciering of subsidie dit

bedrag te vermeerderen. Wij vragen de Provincie om

steun voor de propositie van VISTA college voor de

komende vier jaar en de bijdrage vanuit VISTA col-

lege te matchen.

Bijdrage VISTA college 2020-2023

Innovatieve middelen 24 M

Disruptieve programmas 3 M

Transitie programma 7 M

Totaal 34 M


Colofon

Redactie:

Nadine Miessen

Ontwerp:

infour marketing + communicatie

Bronnen

Limburg maakt Nederland groter (april 2018),

Provincie Limburg aangeboden aan kabinet.

Limburg werkt akkoord, onderdeel van de Sociale

agenda Limburg 2025, Provincie Limburg.

Limburg Agenda 2030, op basis van input van

1500 Limburgers, Provincie Limburg.

Strategisch actieplan: Randstad Zuid-Limburg

(februari 2018), L. Soete in opdracht voor ESZL.

Verkenning digitale samenleving

(december 2017), Provincie Limburg.

www.arcuscollege.nl www.leeuwenborgh.nl

Samen bouwen aan de Zuid-LimburgSe regio...Strategische propositie voor de Zuid-Limburgse regio 5 8...

Documents

Transcript of Samen bouwen aan de Zuid-LimburgSe regio...Strategische propositie voor de Zuid-Limburgse regio 5 8...