Collegeprogramma2014-2018

Samen bouwenaan de toekomst

van Hattem

Voorwoord

Voor u ligt het Collegeprogramma 2014 – 2018 van de gemeente Hattem. In het coalitieakkoord staan de ambities van de coalitie beschreven. In dit document is uitgewerkt welke concrete resultaten het college van B&W de komende vier jaar gaat realiseren. De werkzaamheden zijn onderverdeeld in drie programma’s, die verbeeld worden op de volgende pagina:

1. Hattem sociaal sterk: Hattem is een stad waar iedereen naar vermogen mee kan doen.2. Hattem een mooie stad om in te wonen, werken en recreëren: Hattem is een mooie en aantrekkelijke stad met goede ruimtelijke en economische ontwikkelingen.3. Besturen en organiseren: Hattem heeft een goed bestuurlijk fundament. Dat is een voorwaarde voor het bereiken van resultaten voor haar inwoners, ondernemers en bezoekers.

De focus ligt in het collegeprogramma op burgerparticipatie, eigen kracht en gebruik maken van de initiatieven in de

samenleving. Kortom: het college zet de komende vier jaar de inwoner centraal.

Dit collegeprogramma beschrijft de gewenste resultaten in 2018. Het college heeft principes geformuleerd die het uitgangspunt zijn voor de realisatie van de genoemde resultaten in 2018. De principes geven richting hoe we het proces inrichten om deze resultaten te bereiken.

Het college kiest ervoor te sturen op het gewenste effect in de samenleving, het resultaat van de inspanningen van de gemeente en de leidende principes voor de realisatie. Bewust geeft het college nog geen invulling aan hoe de gemeente haar resultaten gaat behalen. Dit is immers een samenspel tussen gemeente, partners, inwoners en/of ondernemers.

In de afbeelding op de volgende pagina staat een schematische weergave van de opzet van het collegeprogramma en de leidende principes voor de uitvoering. De financiële consequenties van dit collegeprogramma staan in de begroting die in het najaar gepresenteerd wordt.

De inwoner centraal

1Sociaalsterk

2Een

mooiestad

Denken in kansenOpen en gelijkwaardige samenwerkingverbinden en coördineren van partijen

Stimuleren van initiatievenVangnet als het nodig is

Fundament: dit is wat we nodig hebben om op langeen korte termijn programma 1 en 2 te organiseren

3 Besturen en organiseren

Hoe:principes

3

Leeswijzer

Dit collegeprogramma begint met een inleiding. Hierin staan de samenhang tussen de programma’s en de principes voor de realisatie van de resultaten die we willen bereiken. Op pagina 3 staat een schematische weergave van de samenhang tussen de programma’s en de principes.

Vervolgens zijn de drie programma’s uitgewerkt. Elk programma begint met een inleiding. Hierin is opgenomen wat de principes van de aanpak specifiek betekenen voor dit programma. Elk programma bestaat uit een aantal deelprogramma’s.

Elk deelprogramma is uitgewerkt, met daarin:

• een aantal feiten op een rij. Dit is informatie over de situatie in 2014.

• afspraken uit het coalitieakkoord over dit onderwerp.• het maatschappelijk effect: het gewenste doel in de

samenleving. Niet alleen de gemeente levert een bijdrage om dit te realiseren, maar ook andere instellingen, inwoners, het rijk en andere partijen.

• de resultaten in 2018: de opbrengst van de geleverde inspanning door de gemeente. Deze opbrengst is zo concreet als mogelijk beschreven en waar dit kan in zichtbare en meetbare resultaten. Elk van de resultaten draagt bij aan het realiseren van het maatschappelijk effect.

4

Inleiding

Het coalitieakkoord heeft de passende titel ‘Samen bouwen aan de toekomst van Hattem’. Dat is wat het college gaat doen. Wij willen een gemeente zijn waarin het aangenaam wonen, werken en recreëren is. Waar iedereen zich thuis voelt en waar mensen elkaar kennen en weten te vinden.

Wij staan graag actief en verbindend in de samenleving. We zoeken inwoners, ondernemers en organisaties op en willen samen met hen de uitdagingen voor de komende jaren aangaan. Er zijn grote Hattemse dossiers, zoals het bedrijventerrein Hattemerbroek, nieuwe taken in het sociale domein, het zwembad en het Kulturhus. Samen willen wij

oplossingen creëren om met minder financiële mogelijkheden te blijven bouwen aan de toekomst van Hattem.

Dit collegeprogramma gaat uit van een indeling die aansluit bij de hoofdtaken van de gemeente: het sociale en het fysieke domein. Voor de herkenbaarheid zullen we de programma-indeling van de begroting hier op aanpassen. Voor iedereen zal daarmee helder worden welke inspanningen de gemeente levert.

Leidende principes

We hebben principes geformuleerd voor de wijze waarop we resultaten willen bereiken. Hieronder leest u kort en bondig hoe wij de komende vier jaar te werk gaan. Kernbegrippen hierbij zijn vertrouwen, loslaten, verbinden, openheid en gelijkwaardigheid.

Denken in kansenWe denken niet in problemen en onmogelijkheden, maar gaan uit van kansen.

Open en gelijkwaardige samenwerkingGoede samenwerking kan alleen tot stand komen als partijen open zijn en elkaar als gelijkwaardige zien en behandelen. Problemen en uitdagingen in de samenleving kun je oplossen door deze samen met inwoners en partners aan te pakken. Problemen zijn geen exclusief bezit van overheden of inwoners. Door andere onderlinge verhoudingen en omgangsvormen kunnen overheid en inwoners samen tot oplossingen komen.

Verbinden en coördineren van partijenNetwerken vergroot onderling vertrouwen, samenhang en betrokkenheid. Door samen te werken hoeft het wiel niet steeds opnieuw uitgevonden te worden. We stimuleren daarom samenwerking tussen partijen in Hattem.

Stimuleren van initiatievenEen netwerksamenleving bestaat uit actieve inwoners. Daar is soms ondersteuning of activering bij nodig. We juichen daarom eigen initiatieven toe en maken graag gebruik van de kennis en kunde die er in Hattem is. We zetten daarbij graag ‘best persons’ in. Dat wil zeggen gangmakers, verbindingsmakelaars, organisatoren en professionals.

Vangnet als dat nodig isNiemand mag buiten de boot vallen. We gaan in de komende jaren meer uit van het vermogen van inwoners om zelf iets op te lossen. Maar dat is niet voor iedereen mogelijk. Als het niet lukt om zelf of in de omgeving een oplossing te vinden, dan biedt de gemeente een vangnet waar dat nodig is.

5

Inhoudsopgave

1) Hattem sociaal sterk

1a) Opgroeien en Ontwikkelen

1b) Werk

1c) Zorg

1d) Welzijn en sport

2) Hattem, een mooie stad om in te wonen, werken en recreëren

2a) Ruimtelijke ontwikkeling

2b) Economische ontwikkeling

2c) Fysieke leefomgeving

3) Hattem: Besturen en Organiseren

3a) Netwerken en Besturen

3b) Dienstverlening

3c) Financiën

3d) Gemeentelijke organisatie

6

Programma 1 Hattem sociaal sterk

De samenleving en de rol van de overheid en inwoners is sterk in verandering. Dat vraagt om nieuwe aanpakken, rollen, taken en verantwoordelijkheden. Eigen kracht, zelfredzaamheid en eigen verantwoordelijkheid zijn kernwoorden. We willen een gemeente zijn waarin iedereen zich thuis voelt, waar de mensen elkaar kennen en elkaar weten te vinden. In dit programma beschrijven we hoe we deze ambities concreet willen maken in de sociale voorzieningen en op welke wijze wij ons inzetten voor die samenleving.

De ambitie voor Hattem in programma 1Hattem is een sterke stad. Er is sprake van een rijk verenigingsleven. Mensen kijken om naar elkaar. De voorzieningen zijn op orde en worden volop gebruikt. Om dit te behouden en te versterken, juist nu er zo veel veranderingen zijn, is in samenspraak met de maatschappelijke partners een aantal uitgangspunten voor beleid vastgesteld:

• Niemand raakt tussen wal en schip.• We investeren in burgerkracht en focussen daarmee op de

kracht van mensen.• Bij ondersteuning wordt eerst gekeken naar het eigen

sociale netwerk en de financiële mogelijkheden van mensen.

• Ondersteuning is bij voorkeur tijdelijk en gericht op actieve deelname in de samenleving.

• Voorzieningen zijn zoveel mogelijk geclusterd: het zijn ontmoetingsplaatsen van inwoners en verzamelplaatsen van activiteiten.

• Organisaties werken samen om beleidsdoelen te realiseren.• Subsidies zijn gericht op maatschappelijke effecten en

activiteiten en focussen op de samenwerking tussen maatschappelijke partners.

• Investeren doen we samen met maatschappelijke partners. We verwachten flexibiliteit om te investeren en samen te werken.

7

1a) Opgroeien en Ontwikkelen

De feiten op een rij • Met de meeste kinderen en jongeren in Hattem gaat het

goed. Zij volgen onderwijs of werken, vermaken zich in hun vrije tijd, met vrienden, op de sportclub of in hun eigen omgeving. Er zijn voldoende voorzieningen in Hattem en in de omgeving.

• In 2012 had Hattem 1167 leerlingen in het basisonderwijs, in 2013 is dit aantal gelijk gebleven. In de nabije toekomst is er op basis van prognoses echter sprake van een lichte daling van het aantal leerlingen.

• Er zijn zes basisscholen in Hattem ieder met een eigen levensbeschouwelijke insteek, namelijk twee openbare scholen, twee protestants christelijke scholen, een gereformeerde school en een katholieke school.

• De Vlonder en Jan Jaspersschool dateren uit 1981, de Sint Andreasschool en de Zaaier uit 1962, de Van Heemstraschool uit 1963 en het Palet uit 1915.

• Tot eind 2014 is de gemeente verantwoordelijk voor het onderhoud aan schoolgebouwen.

• Er zijn ongeveer 30 openbare speelplaatsen en de zes basisscholen hebben hun schoolpleinen opengesteld.

• Met ingang van 1 januari 2015 is de gemeente verantwoordelijk voor alle vormen van hulp aan jeugd en ouders.

• Meer dan 98% van de kinderen wordt bereikt door het consultatiebureau in het Centrum voor Jeugd en Gezin.

Uit het coalitieakkoordJeugd: Wij gaan voor een actief jeugdbeleid, een beleid waarin bewegen en gezond gedrag voorop staat. Sportverenigingen, scholen en buitenschoolse opvang worden gestimuleerd om nauw samen te werken. Veilig buiten spelen en bewegen vinden wij belangrijk.

Onderwijs: Geconstateerd is dat een aantal schoolgebouwen in Hattem aan renovatie dan wel vervanging toe is. Tegelijkertijd is er sprake van een daling van het leerlingaantal. Verder worden schoolbesturen in 2015 zelf verantwoordelijk voor al het buitenonderhoud aan schoolgebouwen. Wij vinden het belangrijk om in samenspraak met de schoolbesturen te komen tot een toekomstbestendig onderwijshuisvestingsplan. Dit plan omvat oplossingsrichtingen voor de komende jaren. Hiermee kan de gemeente Hattem samen met onderwijspartners en andere belanghebbenden keuzes maken met betrekking tot bijvoorbeeld het clusteren van basisscholen en voorzieningen op het gebied van de kinderopvang en het ontwikkelen van een brede school of integraal kindcentrum. De keuzemogelijkheden wat betreft identiteit en onderwijskundige profielen mag in dit opzicht niet in het gedrang komen.

8

Maatschappelijk effect• Kinderen groeien op in een veilige omgeving. Ouders en

volwassenen in de omgeving van het kind zijn voldoende toegerust om kinderen tot gezonde, zelfstandige en verantwoordelijke volwassenen op te voeden.

• Kinderen, jongeren en hun ouders weten welke verantwoordelijkheden zij hebben en krijgen en nemen deze naar kunnen en mogelijkheden.

• Hattem is een gemeente waarin iedereen zich thuis voelt en waar ruim plaats is voor kinderen en jongeren. Ieder kind is in staat om zijn of haar eigen talenten, maatschappelijke betrokkenheid en persoonlijkheid te ontwikkelen.

• Jongeren in Hattem voelen zich gestimuleerd om al naar gelang hun mogelijkheden deel te nemen aan het onderwijs en te participeren in de maatschappij.

Resultaten in 2018• We vinden het belangrijk dat ieder kind in staat is om

eigen talenten, maatschappelijke betrokkenheid en persoonlijkheid te ontwikkelen. Om dit te stimuleren hebben we met onze onderwijspartners een onderwijsvisie opgesteld. Deze onderwijsvisie gaat onder andere over een goede aansluiting tussen voorschoolse opvang en basisschool, een goede aansluiting tussen basisschool en voortgezet onderwijs en een passend onderwijsaanbod voor kinderen met een beperking.

• We maken ons hard om een vorm van middelbaar onderwijs

in Hattem te behouden. Daarvoor onderzoeken we samen met onderwijspartners wat hierin de mogelijkheden zijn.

• We maken samen met onderwijspartners realistische en duurzame plannen en afspraken over onderhoud van gebouwen en huisvesting van het onderwijs in de toekomst. Scholen hebben vanaf 2015 een eigen onderhouds- en huisvestingsplan.

• Onderwijs, cultuur en sport zijn manieren om elkaar te leren kennen. Het zijn ook activiteiten waarin eventuele knelpunten in opgroeien te herkennen zijn. Als er knelpunten worden gesignaleerd dan vormt de gemeente, samen met partners een vangnet voor kinderen en/of ouders die dat nodig hebben. We brengen als gemeente partijen uit sport, cultuur, onderwijs, zorg en welzijn bij elkaar en laten op die manier kinderen en jongeren hun talenten ontdekken.

• Kinderen, jongeren of hun ouders weten waar ze terecht kunnen met ondersteuningsvragen. Informatie en advies zijn gemakkelijk te vinden en vrij toegankelijk in een organisatie die een doorontwikkeling is van het Centrum voor Jeugd en Gezin. Als het nodig is, dan vindt doorverwijzing plaats naar een individuele voorziening. We gaan bij het bieden van ondersteuning uit van eigen kracht, vrij toegankelijke voorzieningen en als dat nodig is een individuele voorziening.

• We werken toe naar één gezin, één plan, één regisseur.

9

1b) Werk

De feiten op een rij• Het aantal werklozen in Hattem is op dit moment 266 (bron:

factsheet arbeidsmarktinformatie IJsselvechtstreek april 2014).

• In 2013 zijn in Hattem 470 huishoudens met een inkomen tot 120% van het Wettelijk Minimum Loon (bron: Stimulanz).

• Per 1 januari 2015 treedt de Participatiewet in werking. We delen informatie met de gemeenten Heerde en Oldebroek en we participeren in de arbeidsmarktregio IJsselvechtstreek.

• Tussen 2010 en 2014 is het aantal verstrekte bijstandsuitkeringen gegroeid van 80 naar 105. Eén uitkering kan bestemd zijn voor één persoon, maar ook voor een volledig gezin.

• In Hattem maken 53 inwoners gebruik van de Sociale Werkvoorziening in Zwolle.

• In Hattem zijn rond de 1200 mensen laaggeletterd. Dat is 14% van de bevolking (bron: CINOP, 2013).

Uit het coalitieakkoordDe drie decentralisaties: Wij gaan uit van de kracht van onze inwoners en streven zoveel als mogelijk zelfredzaamheid na. Bij de Participatiewet is onze inzet erop gericht om iedereen mee te laten doen en in staat te stellen te werken naar vermogen. Het bedrijfsleven wordt actief benaderd voor het beschikbaar stellen van banen en stageplaatsen voor deze groepen. De gemeente

geeft zelf het voorbeeld. Voor 2015 maken wij een verkenning op het gebied van het minimabeleid, waarbij we de 120% van de toepasselijke bijstandsnorm handhaven. Maatwerk is daarbij belangrijk.

Maatschappelijk effect • Werk is een middel bij uitstek om deel te nemen aan de

samenleving en verantwoordelijkheid te dragen voor het eigen leven of het eigen gezin.

• Inwoners van Hattem werken naar vermogen om zoveel mogelijk in eigen levensonderhoud te voorzien. Wanneer dit (nog) niet mogelijk is participeren zij op een andere manier in de maatschappij.

• Inwoners doen zo beperkt mogelijk beroep op een inkomensvoorziening van de gemeente en stellen alles in het werk om zelf weer in het inkomen te voorzien.

• Het bedrijfsleven levert in Hattem een bijdrage om inwoners met een afstand tot de arbeidsmarkt verder te helpen.

Resultaten in 2018• We bieden maatwerk ten aanzien van minimabeleid. Een

gesprek met betrokkenen om de situatie in beeld te krijgen en om te zien of er oplossingen in het eigen netwerk zijn kan onderdeel uitmaken van deze aanpak.

• Er is voor inwoners in samenwerking met partners, een

10

laagdrempelige toegang tot hulp bij het invullen van formulieren, budgetbeheer en schulddienstverlening.

• We gaan uit van de kracht van de medewerkers van de sociale werkvoorziening en zetten er op in om deze medewerkers zo optimaal mogelijk te laten participeren.

• Met het werkbedrijf zijn afspraken gemaakt over onder andere de verdeling van de garantiebanen voor de nieuwe doelgroep met een arbeidsbeperking.

• We onderzoeken de komende jaren op welke manier we mensen die een beperkt arbeidsvermogen hebben, kunnen ondersteunen in de weg naar een passende werkplek. Dit gaat om een klein aantal inwoners van Hattem. Het is dus echt maatwerk.

• Er is een vrijwilligersstructuur waarin we ondersteuning bieden aan inwoners die dit nodig hebben om te kunnen participeren. In deze vrijwilligersstructuur wordt een verbinding gelegd met sport en onderwijs.

• Werkgevers spelen een belangrijke rol bij het weer aan het werk krijgen van werkzoekenden. Een goede match tussen kandidaten en werkgevers is belangrijk. Met betrekking tot werkgeversbenadering voeren we een nieuwe methodiek

in. Hierdoor krijgen we meer zicht op kansen en knelpunten in de lokale en regionale arbeidsmarkt. Als onderdeel van de werkgeversbenadering wordt in regionaal verband een marktbewerkingsplan opgesteld. We benutten kansen door onder andere te investeren in opleidingsprogramma’s die zijn afgestemd op de vraag van werkgevers. We willen hiermee ook een bijdrage leveren aan het terugdringen van werklozen.

• Wij geven als gemeente zelf het goede voorbeeld door voldoende stageplekken en werkervaringsplaatsen aan te bieden binnen de eigen organisatie en een aantal arbeidsplaatsen te reserveren voor langdurig werklozen en arbeidsgehandicapten.

• In 2018 er is een substantiële stijging van het aantal mensen dat deelneemt aan cursussen of andere leervormen op het terrein van lezen en schrijven, inclusief digitale geletterdheid. Hierdoor zal er sprake zijn van een daling van het aantal laaggeletterden in de gemeente Hattem. Een belangrijk neveneffect kan zijn dat de laaggeletterde werkzoekende weer aan het werk komt.

1c) Zorg

De feiten op een rij• De behoefte aan zorg stijgt de komende jaren, onder

andere door de vergrijzing. • De overheveling van taken vanuit het rijk naar de

gemeenten zorgt voor meer verantwoordelijkheden voor de gemeente op het gebied van zorg. Met ingang van 1 januari 2015 wordt de gemeente verantwoordelijk voor mensen die begeleiding ontvangen vanuit de AWBZ.

• De zorgsector is versnipperd. De decentralisaties zijn aanleiding tot meer samenwerking tussen verschillende terreinen in de zorg. De gemeente realiseert een integraal ondersteuningsaanbod.

Uit het coalitieakkoordKeuzevrijheid: Keuzevrijheid in de zorg blijft belangrijk, zoals identiteitsgebonden zorg en de inzet van maatwerk. Uitgangspunten zijn dat wij de decentralisaties budgettair neutraal uitvoeren binnen de door het Rijk aangegeven financiële kaders en dat er niemand tussen wal en schip valt; anders, met minder.

Maatschappelijk effect • In Hattem leven inwoners gezond en actief. • In de komende jaren verandert de vraag op het gebied

van wonen, zorg en welzijn. Organisaties in Hattem kunnen omgaan met deze veranderende behoeften uit de samenleving. Innovatieve oplossingen worden gestimuleerd.

• De Hattemse samenleving is gericht op ‘zorgen dat’ in plaats van ‘zorgen voor’.

• In Hattem denken we vanuit de mogelijkheden van mensen, en niet vanuit hun beperkingen.

Resultaten in 2018• We zetten in op preventie door het versterken van het

signaleringsnetwerk en het versterken van de onderlinge samenwerking tussen zorgaanbieders. Bij de inkoop van ondersteuning en zorg nemen we dit criterium mee.

• We gaan uit van de eigen kracht van onze inwoners. We geloven dat mensen meer zelfoplossend vermogen hebben, dan ze soms zelf weten. Daarom zetten we meer in op preventie en zijn er vrij toegankelijke voorzieningen. De gemeente zorgt voor passende voorzieningen die makkelijk

11

en snel vindbaar zijn. Daarvoor richten we als hulpmiddel een sociale kaart in die gebruiksvriendelijk is voor inwoners en maatschappelijke partners. Waar het kan en nodig is, kijken we bij het ontvangen van bepaalde zorg of ondersteuning naar de financiële draagkracht van inwoners, en tot hoeverre deze benut kan en mag worden.

• Inwoners weten bij wie en waar ze terecht kunnen met hun (zorg)vraag. Inwoners met een zorgvraag worden snel en adequaat geholpen.

• We willen dat ouderen en kwetsbare groepen zo veel mogelijk kunnen meedoen in Hattem. Daarom zorgen we dat onder andere de mobiliteit (vervoer) voor deze groepen binnen Hattem geregeld is. Zo wordt een sociaal isolement voorkomen.

• Het zorgen voor elkaar vinden we vanzelfsprekend.

We waarderen vrijwilligersorganisaties en we zoeken naar passende manieren om hen te ondersteunen in hun inzet voor Hattem.

• We stimuleren de vrijwilligersorganisaties tot inhoudelijke verbinding door met elkaar in gesprek te gaan. Zo worden ideeën bij elkaar gebracht, kennis en ervaring uitgewisseld en kan men gezamenlijke knelpunten in kaart brengen.

• Mantelzorgers zijn een sterke, maar ook kwetsbare groep. We zetten daarom in op meer mantelzorgondersteuning. We zoeken naar manieren die passen bij de behoeften die mantelzorgers hebben.

• We stimuleren de ontwikkeling van twee woonzorgzones in Hattem, waar meer ruimte is voor mensen met een zorgvraag.

1d) Welzijn en Sport

De feiten op een rij• In 2012 is zwembad de Marke geopend en in 2013 is de

verbouwing van MFC de Marke tot Kulturhus afgerond. • Hattem beschikt over 15 locaties die specifiek ingericht

zijn voor sportbeoefening, waarvan 53% van de inwoners gebruik maakt. Hattem kent ruim 20 sportverenigingen. 45% van de Hattemers is lid van een sportvereniging (bron: Gelderse Sportmonitor 2013).

• Sport en bewegen is leuk en gezond. Het biedt ontspanning en zorgt voor sociale contacten.

• Kunst en cultuur kleuren onze samenleving.• Hattem kent een rijk verenigingsleven. Er zijn meer dan

120 verenigingen, onder andere op het gebied van muziek, cultuurhistorie en sport.

12

Uit het coalitieakkoordZwembad: In 2012 is het zwembad bij De Marke geopend. Een project met hoge verwachtingen, maar helaas teleurstellende resultaten. Het is nu tijd om vooruit te kijken. In het eerste kwartaal 2015 wordt een voorstel aan de raad voorgelegd over de toekomstige exploitatie van het zwembad. Uitgangspunt zal zijn dat de te kiezen oplossing een financieel duurzaam karakter heeft.

Subsidies: Subsidies worden gekoppeld aan maatschappelijke effecten en eigen verantwoordelijkheden, waarbij ruimte komt voor meer flexibele subsidies en minder vaste subsidies.

Sport en sportaccommodaties: Bewegen draagt bij aan een gezonde levensstijl en helpt bij het leggen van sociale contacten. Sport moet voor iedereen toegankelijk zijn. Sport, bewegen, spelen in samenwerking met het onderwijs een belangrijke rol in de totale keten van gezondheid en zorg en dragen bij aan een vitaal Hattem. Het komend jaar wordt onderzoek uitgevoerd naar het onderhoud van de sportaccommodaties, waarbij ook onderzocht wordt wat de mogelijkheden en financiële gevolgen zijn voor het op afstand zetten van sportaccommodaties. Het streven is om de verenigingen in 2015 duidelijkheid te geven.

Kulturhus: Het Kulturhus moet zich ontwikkelen tot een aantrekkelijk centrum voor alle Hattemers van waaruit diverse activiteiten worden ontwikkeld die blijvend inspelen op de voortdurend veranderende behoeften van onze inwoners. Samenwerking is het sleutelwoord.

Maatschappelijk effect • Inwoners van Hattem ontmoeten elkaar, kennen elkaar en

weten wat er leeft in de omgeving doordat ze deelnemen aan een of meerdere sociale verbanden in de gemeenschap Hattem.

• Inwoners van Hattem zijn een leven lang actief en hebben een gezonde levensstijl. Sport zorgt ervoor dat je in goede conditie blijft en heeft daarmee een preventieve werking in de zorg. Sporten is, ook voor kinderen, het beste medicijn tegen overgewicht.

• Ontmoeting en verbinding vormen de kern van de samenleving.

Resultaten in 2018 • Het Kulturhus is een belangrijke ontmoetingsplaats. Het

is een aantrekkelijk centrum waar voor alle Hattemers

activiteiten te vinden zijn op het gebied van sport, cultuur, educatie, zorg en welzijn. Het is een voorziening waar activiteiten worden georganiseerd die ervoor zorgen dat mensen langer mee kunnen doen in de samenleving. Er is sprake van een integraal afgestemd programma dat wordt gedragen door de maatschappelijke organisaties die aan het Kulturhus verbonden zijn. Samenwerking is hierbij het sleutelwoord.

• Een zwembad is een belangrijke maatschappelijke voorziening in het kader van de gezondheid van inwoners. Zwembad De Marke heeft een stabiele exploitatie en een duurzaam financieel karakter. De toekomstige generaties zullen niet worden opgezadeld met een financiële erfenis.

• Sportdeelname vinden we belangrijk en willen we stimuleren. We stimuleren daarom de samenwerking tussen sportverenigingen, onderwijs, welzijn en andere belangrijke maatschappelijke partners.

• Sportaccommodaties zijn een belangrijke voorwaarde voor het stimuleren van sportdeelname. Er is een sportaccommodatiebeleid waarbij onder andere aandacht is voor de manier waarop het onderhoud van de sportaccommodaties in de toekomst wordt georganiseerd.

• Uitgangspunt bij subsidieverstrekking is de eigen kracht van de organisatie. Dit betekent dat we alleen subsidie verstrekken als organisaties het niet zelf kunnen organiseren. Hierbij willen we de subsidie kunnen koppelen aan maatschappelijke effecten of resultaten. De verwachting is dat hierdoor meer ruimte komt voor flexibele subsidies en minder vaste subsidies. Er is al een proces gestart om de subsidieregelingen hierop aan te passen. In de komende jaren wordt deze resultaatgerichte manier van subsidiëren geïmplementeerd.

• Kunst en cultuur hebben een verbindend, stimulerend en ontspannend effect op de gemeenschap. Daarnaast verhoogt het onze toeristische aantrekkelijkheid en draagt het bij aan een goed woon- en ondernemersklimaat.

13

Wonen, werken, recreëren, publieke voorzieningen, ze vragen allemaal een plek. Om ervoor te zorgen dat deze functies naast elkaar (of soms juist wat verder van elkaar af ) kunnen bestaan is een goede ruimtelijke ordening een basisvoorwaarde. Daarnaast is het belangrijk om op een gelijkwaardige manier met elkaar in gesprek te zijn. Er is ruimte voor initiatieven van inwoners: de gemeente staat open voor ideeën en denkt hierbij in kansen.

De ambitie voor Hattem programma 2 Goede ruimtelijke ordening is een basisvoorwaarde om de functies als wonen, werken en recreëren naast elkaar een plek te geven. De gemeente draagt zorg voor het in stand houden en verder ontwikkelen van deze basis en dient hiermee het collectief belang nu en in de toekomst.

Als uitgangspunten nemen we daarvoor:

• Inwoners, bezoekers en ondernemers nemen hun verantwoordelijkheid in het goed en duurzaam gebruik van de openbare ruimte en (een aantal) publieke voorzieningen.

• Economie, recreatie en toerisme krijgen de komende jaren extra aandacht en ruimte met daarbij speciale aandacht voor waar zij elkaar versterken.

• Wij geven ruimte aan burgerinitiatieven. Denk daarbij aan ideeën van inwoners om de leefbaarheid in hun omgeving te verbeteren.

• De wettelijke kaders zijn helder verwoord, zodat voor de inwoners en ondernemers duidelijk is waar in plannen ruimte zit.

Programma 2 Hattem: een mooie stad om in te wonen, werken en recreëren

14

2a) Ruimtelijke ontwikkeling

De feiten op een rij• Het Ruimtelijke Ontwikkelingsplan Hattem beschrijft

het ruimtelijke beleid van de gemeente. In de uitvoeringsparagraaf is de visie vertaald naar ruimtelijke projecten. Daarnaast zijn er diverse thema’s verder uitgewerkt, bijvoorbeeld het Landschap Ontwikkeling Plan. De concretisering van het ruimtelijke beleid vindt onder andere plaats via bestemmingsplannen.

• Op dit moment is er voor 60% van het grondgebied een volledig digitaal bestemmingsplan en voor 90% een actueel bestemmingsplan (< 10 jaar).

• In de nieuwe woonwijk Assenrade is 60% van de geplande woningen gerealiseerd of in aanbouw.

• Hattem kent bijna 200 monumenten waaronder 107 rijksmonumenten. De gemeente is eigenaar en beheerder van 8 grote rijksmonumenten, waaronder de Dijkpoort, de stadsmuur, de kerktoren, de molen en het stadhuis.

• Jaarlijks maken rond de 80 woningeigenaren gebruik van de subsidieregeling op woningisolatie en zonnepanelen.

• Inwoners van Hattem beoordelen Hattem als een prettige stad. Dit wordt herkend door (landelijke) scorelijsten waarop Hattem regelmatig hoog eindigt (onder andere onderzoek Elsevier 2014).

• We hebben een actuele regionale woonvisie. Vanuit dit programma, ervaringscijfers en overige onderzoeken sluiten we zoveel mogelijk aan op de specifieke lokale woonvraag.

Uit het coalitieakkoordBinnenstad: De binnenstad is op het gebied van economie, recreatie en toerisme van groot belang voor de gemeente Hattem. De binnenstad willen we aantrekkelijk houden. Van de mogelijkheid om de winkelopenstelling op zondag te verruimen wordt geen gebruik gemaakt. De herinrichting van de binnenstad wordt in samenspraak met onder meer HAVO, inwoners van de binnenstad, horeca, kerkbestuur en andere belanghebbenden bepaald. Dit geldt ook voor het terrasbeleid.

Ruimtelijke kwaliteit en welstand: Hattem is een prachtige en aangename gemeente om in te wonen. Onze gemeente heeft een hoge ruimtelijke kwaliteit: dat willen wij zo houden. Wij willen behoud van ruimtelijke kwaliteit in combinatie met minder knellende regels, en kijken in dat licht naar de welstandstoets. We bezien of er ook andere manieren zijn om de goede kwaliteit van de omgeving te handhaven, zoals het opstellen van een positief geformuleerd beeldkwaliteitsplan

(minder verbieden, meer stimuleren). Bestemmingsplan ‘t Veen is in deze een goede pilot. De welstandstoets in de historische binnenstad van Hattem en bij monumenten blijft onverkort gehandhaafd.

Volkshuisvesting: Wij willen een lokale vertaling van de regionale woonvisie, waarbij ook de lokale woonbehoefte wordt onderzocht. Hierin zal aandacht geschonken worden aan speciale doelgroepen zoals jongeren en senioren, aan duurzaamheid en aan levensloopbestendig wonen. Dit wordt ook gebruikt voor prestatieafspraken met woningbouwcorporaties en gezondheidsinstellingen.

Duurzaamheid: Wij kiezen voor een duurzame en gezonde leefomgeving. Wij vinden het belangrijk dat de gemeente een voorbeeldfunctie heeft en zelf concrete stappen zet op het gebied van duurzaamheid. Woningbouwcorporaties, particuliere eigenaren en de gemeente moeten hierbij hun handen ineen slaan. De gemeente Hattem handhaaft haar standpunt om geen windmolens te plaatsen, wij kijken naar andere vormen van duurzaamheid.

Maatschappelijk effect • De gemeente Hattem is een prettige en aantrekkelijke

omgeving om in te wonen, te werken en recreëren, die duurzaam en gezond is. Gebouwen en voorzieningen worden zo veel mogelijk ontwikkeld om ook veranderende behoeften mogelijk te maken.

• Bewoners en bezoekers ervaren het centrum van Hattem als een aantrekkelijke historische binnenstad waar het goed wonen, winkelen en recreëren is.

• Er is voor iedereen een passende woning, waarbij vraag en aanbod zo goed mogelijk op elkaar zijn afgestemd. Extra aandacht gaat uit naar duurzaamheid en levensloopbestendigheid. Daarnaast zorgen we waar nodig voor passend wonen voor specifieke doelgroepen zoals senioren, mantelzorgers en starters.

• Bewoners en bezoekers zien in Hattem goed onderhouden monumenten en zien dat er aandacht is voor cultuurhistorie en archeologie.

Resultaten in 2018• De regionale woonvisie wordt vertaald naar de lokale

woonvraag.• We hebben digitale en actuele bestemmingsplannen voor

15

heel het grondgebied van Hattem. Daarbij wordt gestreefd naar bestemmingsplannen die zo veel mogelijk ruimte bieden voor maatschappelijke ontwikkelingen.

• Voor de binnenstad ligt er een ambitiedocument en een uitvoeringsprogramma voor het herinrichten van de openbare ruimte (riolering, groen, bestrating, verlichting, straatmeubilair). De openbare ruimte van delen van de binnenstad (zoals het kernwinkelgebied en gebied rondom de kerk) heeft een nieuwe inrichting. Hierbij is aandacht voor de verkeersstroming, de herindeling van de terrassen en de mogelijke komst van de weekmarkt naar het gebied rondom de kerk. Het proces tot dit resultaat is samen met belanghebbenden doorlopen.

• We hebben een start gemaakt met de transformatie van ‘t Veen naar een gebied met een gemengde bestemming (woningbouw, bedrijven en voorzieningen). Daarvoor hebben de gemeente en marktpartijen samen acties uitgewerkt om de kansen voor de daadwerkelijke herontwikkeling te maximaliseren. Daarbij is duidelijkheid over de financiële haalbaarheid en de consequenties voor de gemeente.

• Assenrade is de laatste uitbreidingwijk van Hattem. De projectmatige bouw is voor het grootste deel afgerond. De parkzone van de wijk is ingericht inclusief speelvoorzieningen.

• Het uitloopgebied Assenrade is bestemd en aangelegd met daarin een ruimtereservering voor in het gebied passende voorzieningen voor sport en recreatie.

• De gebiedsontwikkeling IJsbaanterrein is aanbesteed, waarbij marktpartijen zijn uitgenodigd om te komen met een plan voor de ontwikkeling van het gebied.

Uitgangspunt is het gemeentelijke programma van eisen en het stedenbouwkundig plan, waarbij we marktpartijen duidelijk maken welke speelruimte er is.

• Met de woningbouwcorporatie zijn prestatieafspraken gemaakt voor de uitvoering van het gemeentelijk woonbeleid. Daarin staan onder andere afspraken over de omvang van de sociale woningvoorraad, duurzaamheid en verkoop van sociale huurwoningen.

• Er is een nieuwe visie op welstand waarbij ruimtelijke kwaliteit is behouden, gecombineerd met minder knellende regels. Gedeelde verantwoordelijkheid, positieve voorbeelden en stimuleren zijn kernbegrippen in de nieuwe welstandsnota. De kwaliteiten van de locatie zijn daarbij een belangrijk uitgangspunt. De welstandstoets in de historische binnenstad van Hattem en bij monumenten blijft gehandhaafd.

• De gemeente Hattem toont continuïteit in de bescherming van haar erfgoed. Daarnaast is de ruimtelijke kwaliteit van de historische binnenstad versterkt. Monumenten zijn in een goede staat van onderhoud en er wordt zorgvuldig omgegaan met cultuurhistorie en archeologie. Tijdens de werkzaamheden in de binnenstad en de (her-)ontwikkeling van de molen, het molenplein en de molenwoning houden we rekening met het jubileumjaar van De Fortuin in 2016.

• Duurzaamheid is een belangrijk uitgangspunt bij relevante projecten en beleidsstukken. De gemeente vervult een voorbeeldfunctie en zet zelf concrete stappen op het gebied van duurzaamheid: het gebruik van duurzame materialen wordt bevorderd. De gemeente zet zich samen met bewoners, bedrijven en andere overheden in voor het behalen van de (nationale) klimaatdoelstellingen.

16

2b) Economische ontwikkeling

De feiten op een rij• Hattem heeft op dit moment drie grotere

bedrijventerreinen: Hattemerbroek, Netelhorst en ‘t Veen. Het Hattemse plandeel van bedrijvenpark Hattemerbroek is nog in ontwikkeling.

• Hattem heeft een gunstig vestigingsklimaat door een goede ligging bij de economisch sterke regio Zwolle en goede verbindingen met de Randstad en de rest van Nederland. Ook heeft Hattem een prettig woonklimaat, wat voor potentiële werknemers aantrekkelijk is.

• Hattem heeft 3.960 arbeidsplaatsen (bron: provincie Gelderland 2013).

• Het historische centrum vormt met de monumenten, winkels, horeca/terrassen en musea één van de belangrijkste toeristische producten van Hattem. Toeristen zijn van wezenlijk belang voor de vitaliteit van de stad. Hattem is als Hanzestad aantrekkelijk gelegen op de grens van de IJssel en de Veluwe.

• Hattem heeft een beleids- en actieplan Recreatie en toerisme: ‘Hattem: Hanzestad op de Veluwe’.

• De gemeenteraad heeft in juni 2013 ingestemd met Het Vernieuwd Perspectief voor het bedrijvenpark Hattemerbroek.

• De gemeenteraad heeft in december 2013 ingestemd met het Ontwikkelingsperspectief voor ‘t Veen.

Uit het coalitieakkoordDetailhandelsvisie: Er komt een detailhandelsvisie waarin antwoord wordt gegeven op de vraag welke toekomstbestendige structuur de detailhandel van Hattem kenmerkt. Daarbij wordt tevens aangegeven met welk beleid de gemeente dit zal faciliteren. Bij de formulering van dit beleid worden ondernemers en vastgoedeigenaren nauw betrokken.

Recreatie en toerisme: Hattem is een gastvrije Hanzestad. We stimuleren de samenwerking tussen Ronduit Hattem, TIP, HAVO en de musea. Wij werken regionaal samen in het kader van de promotie van de Hanzesteden.

Bedrijvenpark Hattemerbroek: In juni 2013 heeft de raad ingestemd met Het Vernieuwd Perspectief, het toekomstig kader en de koers, voor het bedrijvenpark Hattemerbroek. Wij onderschrijven deze noodzaak voor herprofilering. Voor een goede bereikbaarheid is een nieuwe aansluiting op de A28 op korte termijn noodzakelijk. Vanwege de financiële risico’s die wij met het bedrijvenpark lopen, willen wij dat de randvoorwaarden genoemd in Het Vernieuwde Perspectief, voor zover mogelijk in samenwerking met de ontwikkelingsmaatschappij van de provincies Overijssel en Gelderland (Oost NV) met kracht worden doorgevoerd. De governance van het bedrijvenpark wordt geprofessionaliseerd.

17

Maatschappelijk effect• Hattem heeft een gunstig vestigingsklimaat voor bedrijven.• De werkgelegenheid in Hattem is zoveel mogelijk stabiel.• Er is binnen de aangegeven planologische kaders

voldoende ruimte en keuzevrijheid in vestigingslocaties voor bedrijven.

• Hattem is blijvend een toeristische trekpleister met voldoende recreatieve mogelijkheden en faciliteiten. Recreatie en toerisme blijven een belangrijke bron van inkomsten.

Resultaten in 2018• We maken een detailhandelsvisie. Deze komt samen met

ondernemers en vastgoedeigenaren tot stand. Deze visie biedt duidelijkheid aan alle marktpartijen.

• Er ligt een nieuwe nota grondbeleid met beleidskaders voor het grondbeleid van de gemeente Hattem. De nota is een instrument om beleidsdoelen op het gebied van ruimtelijke ordening te realiseren, transparant te zijn in het gemeentelijk handelen bij locatieontwikkelingen, aan- of verkopen van gronden en het realiseren van een voor alle partijen aanvaardbare verdeling van kosten en opbrengsten van te ontwikkelen locaties.

• De samenwerking tussen gemeente en bedrijven is geïntensiveerd, onder andere via de HAVO en Bedrijvenkring Hattem. Hierbij is ook aandacht voor ondernemers die geen lid zijn van de genoemde samenwerkingsverbanden.

• Samenwerkende partijen zoals Rond Uit Hattem, HAVO

en musea organiseren gezamenlijk publiekstrekkende evenementen en activiteiten.

• Gebouwen en gronden in eigendom van de gemeente worden zo effectief mogelijk ingezet om de gemeentelijke strategische doelen te bereiken. Eigendommen die niet bijdragen aan deze doelen zijn zoveel mogelijk verkocht. Dit is conform het voorstel voor vastgoed in de bezuinigingsoperatie Kracht!.

• Voor het Hattemse plandeel van het bedrijvenpark Hattemerbroek is een bestemmingsplan opgesteld om vestiging van bedrijven die passen in het vernieuwde perspectief mogelijk te maken.

• Er is inspanning (technisch inhoudelijk, financieel en lobbywerk) verricht om een nieuwe (verplaatste) aansluiting op de A28 te realiseren om de bereikbaarheid van bedrijvenpark Hattemerbroek te waarborgen.

• De governance van het bedrijvenpark functioneert goed en er is een goede samenwerking tussen Hattemerbroek BV en de drie betrokken gemeenten. We houden nadrukkelijk de exploitatieontwikkeling en de onderbouwing daarvan in de gaten, met als doel een financieel gezonde exploitatie. Indien nodig nemen we maatregelen. De jaarstukken en relevante rapportages worden inhoudelijk besproken in de auditcommissie. De leiding van de BV is geprofessionaliseerd, commercieel en denkt in oplossingen. Er wordt intensief samengewerkt met Zwolle en Kampen.

• Hattem staat nog beter op de toeristische kaart door de regionale promotie en intensieve samenwerking met de Hanzesteden.

2c) Fysieke leefomgeving

De feiten op een rij• Er zijn 95 aanvragen voor adoptie van groen en 141

aanvragen voor koop binnengekomen. Er is 7100 m2 groen geadopteerd en 1400 m2 verkocht (stand van zaken juni 2014).

• Hattem heeft met de nieuwe trein- en fietsbrug de Hanzeboog een snelle fietsverbinding met Zwolle. Deze verbinding is aangesloten op het fietspadennetwerk van Hattem.

• De binnenstad van Hattem heeft goede parkeervoorzieningen in de vorm van twee grote parkeerplaatsen (Bleek en Jachthaven) en een parkeergarage.

18

• Een meerderheid van bezoekers, bewoners en ondernemers is voorstander van een tijdelijke afsluiting van het kernwinkelgebied in de zomerperiode (bron: rapport Evaluatiecommissie VCP 2013).

• In het beleidsplan ‘Openbare Verlichting Hattem’ is opgenomen dat we de komende jaren delen van de openbare verlichting in Hattem vervangen. Daarmee voldoen we aan onze doelstellingen op het gebied van energiebesparing en duurzaamheid.

• Met de vernieuwing van de Waterwet heeft de gemeente naast haar verantwoordelijkheid voor een goed rioolstelsel en kwaliteit van oppervlaktewater, ook de verantwoordelijkheid voor de beheersing van het grondwater. Hierover zijn afspraken gemaakt met het waterschap.

• Het inzamelen van huisvuil is een wettelijke verplichting. In Hattem wordt gewerkt met het diftar-systeem. Met dit systeem wordt invulling gegeven aan het principe ‘de vervuiler betaalt’. De werkzaamheden zijn uitbesteed.

Uit het coalitieakkoordKwaliteit openbare ruimte: Hattem is een prachtige en aangename gemeente om in te wonen. Onze gemeente heeft een hoge ruimtelijke kwaliteit. Dat willen wij zo houden. Inwoners nemen zelf verantwoordelijkheid voor het in standhouden van dit aangename leefklimaat. Initiatieven, zowel uit de samenleving als uit de eigen organisatie, om met minder kosten toch hetzelfde niveau te houden, worden omarmd. Inwoners spreken elkaar aan bij het constateren van overlast, zoals de hondenpoepproblematiek.

Verkeer en vervoer: Verkeersveiligheid staat voorop bij alle verkeersmaatregelen. Op diverse locaties met voorzieningen die veel autoverkeer aantrekken speelt de parkeerdruk daarin een belangrijke rol. Daartoe behoren de sportaccommodaties aan de Konijnenbergerweg en het terrein van Scouting De Trijsberg aan de Oranje Nassaulaan. Wij willen die problemen in samenspraak met de verenigingen en de buurt oplossen. Daarbij wordt zelfwerkzaamheid gestimuleerd.

Maatschappelijk effect • Inwoners, ondernemers en bezoekers ervaren Hattem als

een prettige stad, omdat de openbare ruimte schoon, veilig en prettig is om te leven.

• Inwoners voelen zich mede verantwoordelijk voor de kwaliteit van de leefomgeving en ervaren hierdoor binding met de mensen in de buurt.

• De openbare ruimte is schoner door een gezamenlijke inzet van inwoners, ondernemers en gemeente, onder andere op het gebied van hondenpoepoverlast en zwerfafval.

Resultaten in 2018• Inwoners zijn medeverantwoordelijk voor goede kwaliteit

van hun leefomgeving. De gemeente zorgt voor een goede basis. De openbare ruimte wordt op een efficiënte manier onderhouden op het afgesproken kwaliteitsniveau. Inwoners worden gestimuleerd om het openbaar groen in hun buurt zelf te onderhouden. Dit is mogelijk door adoptie en verkoop.

• Hattem is goed bereikbaar voor alle vervoersmiddelen: veilig, comfortabel en herkenbaar. Hiervoor is een nieuw gemeentelijk verkeer- en vervoersplan (GVVP) vastgesteld inclusief parkeerbeleid. Verkeersonveilige situaties als gevolg van overmatige parkeerdruk zijn opgelost. Hiertoe behoren onder meer de parkeervoorzieningen bij de sportaccommodaties aan de Konijnenbergerweg en het terrein van Scouting De Trijsberg aan de Oranje Nassaulaan.

• Er is een grote stap gezet richting een energiezuinige, duurzame en onderhoudsarme verlichting van de openbare ruimte. In de binnenstad hebben de beeldbepalende monumenten een nieuwe aanschijnverlichting.

• De beleidskaders water binnen de zuiveringskring Hattem, Heerde en Oldebroek zijn samen met het waterschap vastgesteld en de benodigde maatregelen zijn vertaald in een meerjaren investeringsplanning. Bij nieuwe rioleringsprojecten is zoveel mogelijk een gescheiden rioleringssysteem toegepast.

• Plannen voor herinrichting van wegen zijn afgestemd op het uitvoeringsprogramma voor vernieuwing van de riolering en op het GVVP. Inwoners en andere belanghebbenden hebben een belangrijke stem in de nieuwe inrichting.

• De uitbreiding van de begraafplaats en de aanleg van een asbestemming zijn gerealiseerd.

• Papier- en ondergrondse containers zijn geplaatst als onderdeel van het omgekeerd inzamelen van afval. Hiermee is maximaal ingezet op het duurzaam verwerken van afvalstromen.

19

Zoals al eerder genoemd veranderen de samenleving en de rol van de overheid en inwoners. Dat vraagt om nieuwe en andere aanpakken, rollen, taken en verantwoordelijkheden. Dat betekent ook het nodige voor de manier waarop de gemeente Hattem bestuurt en voor de ambtelijke organisatie. Op een open en gelijkwaardige manier werken we samen met partners en belanghebbenden in de stad.

De ambitie voor Hattem in programma 3Hieronder staan de uitgangspunten die de gemeente in staat stellen om de gewenste resultaten uit de programma’s 1 en 2 te realiseren.

• Het hoge peil van dienstverlening in onze gemeente willen we vasthouden en verder ontwikkelen.

• Effectief en efficiënt is in onze manier van werken het uitgangspunt.

• De dienstverlening sluit aan bij de wensen van de inwoners en ondernemers en is zo optimaal mogelijk. Dit zowel digitaal als aan de balie.

• De organisatie is krachtig, ondernemend en innovatief. • Regels zijn nodig, maar daar waar we invloed op uit kunnen

oefenen, zullen we onnodige regels weglaten.• De begroting is structureel in evenwicht en we gaan

behoedzaam om met financiële middelen.

Programma 3 Hattem: Besturen en organiseren

20

3a) Netwerken en besturen

De feiten op een rij• Hattem heeft 15 raadsleden, met de volgende

zetelverdeling: CDA 4 zetels, D66 3 zetels, VVD 3 zetels, ChristenUnie 3 zetels en PvdA 2 zetels. Het college bestaat uit 3 wethouders van de partijen CDA, D66 en VVD en de burgemeester.

• Hattem werkt samen in diverse gemeenschappelijke regelingen, waaronder de WEZO (5 gemeenten), ODNV (8 gemeenten en de provincie), streekarchief (3 gemeenten), ROVA (20 gemeenten) en GGD (22 gemeenten).

• De gemeente Hattem werkt samen met 21 andere gemeenten in de veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland. Het brandweercluster bestaat uit Heerde, Oldebroek, Elburg en Hattem (Veluwe Noord).

• De gemeente Hattem werkt verder samen met de Regio Zwolle en met gemeenten op de Veluwe.

• In de gemeenten Hattem, Heerde en Oldebroek zijn in de vorige collegeperiode oriënterende gesprekken met de gemeenteraden gevoerd om drie vormen van samenwerking te verkennen: meervoudig samenwerken, ambtelijk fuseren en bestuurlijk fuseren. In geen van de gemeenteraden is hierover een besluit genomen.

Uit het coalitieakkoordBestuursklimaat: Wij streven naar een ruim draagvlak bij te nemen beslissingen. Besluiten in de raad worden bij voorkeur met grote meerderheid van stemmen genomen. Wij hechten aan goede onderlinge verhoudingen binnen de raad. In samenspraak met alle partijen komen we tot een bestuurlijke vernieuwing in de bestaande structuur voor commissievergaderingen.

Jeugd- en jongerenraad: De jeugd heeft de toekomst. Wij willen daarom inzetten op een actief jeugdbeleid. Wij vinden het van belang om niet alleen over maar ook mét jongere inwoners van Hattem te spreken. Wij willen hun stem horen en deze betrekken bij het beleid in Hattem. Om die reden willen wij een jeugd- en jongerenraad faciliteren en hen daarvoor een budget van € 2.000,- in het vooruitzicht te stellen om hun plannen ook daadwerkelijk te kunnen realiseren. Een jeugdraad voor kinderen in de basisschoolleeftijd en een jongerenraad voor jongeren van 12 tot en met 18 jaar.

Samenwerking: Externe, landelijke ontwikkelingen zorgen ervoor dat gemeenten op steeds meer onderwerpen met

elkaar samenwerken. Wij willen de afstand tussen burger en bestuur klein houden en hechten veel waarde aan de identiteit van de gemeenschap Hattem. Bestuurlijke zelfstandigheid staat bij ons voorop. Daarom gaan wij vooralsnog uit van een netwerkgemeente of een intensieve vorm van samenwerking met onze buurgemeenten. Wij vinden zowel verbinding met de sterke economische regio Zwolle als samenwerking op de Veluwe belangrijk. Samen met de provincie wordt in 2014 het onderzoek ‘Ruimte voor samenwerking’ uitgevoerd.

Relatie burger-gemeente: Wij zijn als gemeente transparant en betrekken de inwoners tijdig bij besluitvorming. Wij zijn een betrouwbare, verbindende, stimulerende en coördinerende overheid; wij zijn klantgericht en omarmen bewonersinitiatieven. Daarvoor zijn wij eenvoudig bereikbaar door één aanspreekpunt. Wij waarderen voorstellen van burgers. Er komt een project ideeënmakelaar waar burgers en instanties ideeën kunnen indienen. Eén wethouder zal dit gaan coördineren.

Maatschappelijk effect • Wij streven naar breed gedragen besluitvorming in raad en

samenleving, waarbij ook de democratische legitimiteit van het lokale bestuur wordt gewaarborgd.

• Inwoners voelen zich betrokken bij het bestuur en ervaren ruimte om mee te praten en mee te doen op die onderwerpen die voor hen belangrijk zijn.

• Het vertrouwen over en weer tussen de maatschappelijke organisaties en het gemeentelijk bestuur is toegenomen.

• De identiteit van de gemeenschap Hattem blijft herkenbaar.• Inwoners voelen zich veilig in de gemeente Hattem.• Door burgerparticipatie actief toe te passen in beleids- en

besluitvormingsprocessen zijn er de volgende effecten te omschrijven:

1. Door de samenwerking van gemeente en inwoners als team is er een hogere kwaliteit te realiseren.

2. Er is bij inwoners meer besef over de wijze waarop het gemeentebestuur besluiten neemt en daarnaast krijgen zij meer inzicht in de belangen van anderen. Een vervolgeffect hiervan is meer begrip bij uitvoering van plannen.

3. Het vertrouwen van inwoners in politiek en bestuur is versterkt en verbeterd.

4. Er is bij de gemeente meer inzicht in de specifieke expertise onder de inwoners.

21

• Door de ruimte die wij de inwoners geven om met burgerinitiatieven te komen, weten veel mensen die een idee hebben de weg naar de gemeente te vinden.

Resultaten in 2018• In samenspraak met alle partijen (raad, college, griffie en

ambtelijke organisatie) is gekomen tot een nieuwe en effectieve wijze van overleg en besluitvorming. Ook is er gestuurd op het gesprek met belanghebbenden, zoals inwoners en ondernemers. Denk bijvoorbeeld aan de wijze van vergaderen. De afstand tussen burger en bestuur is klein (gebleven).

• We faciliteren het initiatief van de gemeenteraad om een jeugd- en jongerenraad te organiseren. Er is in ieder geval eenmaal een jeugd- en jongerenraad georganiseerd, om de stem van de jongere inwoners te horen en te benutten. Op basis van de eerste jeugd- en jongerenraad wordt gekeken of dit een permanente plek in de besluitvorming kan krijgen.

• Er is duidelijkheid over de wijze van samenwerking met onze buurgemeenten, waarbij de consequenties van samenwerking in beeld zijn voor de gemeenteraad. De

gemeente Hattem heeft een visie op de manier waarop zij wil samenwerken met buurgemeenten. Basis hiervoor is de Toekomstvisie samenwerken aan 2025. De wijze van samenwerking moet in ieder geval voldoen aan:

1. Het verminderen van kwetsbaarheid in de organisatie. 2. Behoud of verbeteren van de kwaliteit van de organisatie,

op korte en lange termijn. 3. Optimalisering van de prijs-kwaliteit verhouding. 4. Een betere positie in de regio’s. 5. Toekomstbestendig. 6. Met behoud van identiteit. 7. De afstand tussen burger en bestuur is niet vergroot8. Helderheid in structuren: korte bestuurlijke lijnen• De integrale aanpak van veiligheid is versterkt

(ketensamenwerking), waarmee ingezet wordt op preventie. Dit doen we onder andere door een actieve rol te spelen in de veiligheidsregio, zodat de lokale belangen in de regio behartigd zijn. Overlast wordt zoveel mogelijk beperkt door een goede samenwerking tussen de betrokken partijen, en samenhang in maatschappelijk beleid en veiligheidsbeleid en uitvoering daarvan. Daarnaast blijft het overlastnetwerk

22

onderdeel uitmaken van de aanpak van overlast. Het veiligheidshuis is gekoppeld aan het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG).

• Bij elke nieuwe ontwikkeling die op de gemeente afkomt, bepalen we of er een taak is voor de gemeente of niet. We nemen een besluit over welke rol de gemeente inneemt bij deze taak of dit dossier: Belangstellend; Stimulerend; Faciliterend; Partner; Regisseert, verbindt of Eigenaar, voert uit.

• In een nota burgerparticipatie zijn de bouwstenen voor gemeentelijk participatiebeleid verwoord. Door gebruik van de participatieniveaus (Informeren, Raadplegen, Adviseren, Coproduceren, Meebeslissen, Zelf organiseren) wordt er aan de inwoners duidelijkheid gegeven in welke mate zij betrokken worden bij beleid en beheer.

• We organiseren onze adviesorganen zodanig dat we gevraagd en ongevraagd advies en feedback krijgen uit de samenleving, nu en in de toekomst.

3b) Dienstverlening

De feiten op een rij• In 2013 heeft de Hattemse gemeenteraad het Beleidsplan

communicatie 2013-2017 vastgesteld. In de komende vier jaren voeren we dit beleidsplan uit.

• We voeren de Dienstverleningsvisie H2O 2010-2015 uit en borduren hierop voort met ons Programma Dienstverlening 2014-2018.

• De veranderende rol van de gemeente in de samenleving heeft gevolgen voor onze dienstverlening.

• Het rapportcijfer van klanten voor de waardering van dienstverlening ligt rond de 7,5 (bronnen: Waarstaatjegemeente.nl en KTO WMO 2012, 2013).

Uit het coalitieakkoordMinder regeldruk: Inwoners en bedrijven hebben te maken met een veelheid aan regelgeving. Wij zijn voor een vereenvoudiging van het huidige vergunningstelsel en

willen vergunningsplicht waar mogelijk vervangen door een meldingsplicht. Mogelijkheden tot deregulering worden zo veel mogelijk benut. Daar waar het simpel kan, moet het eenvoudig gemaakt worden. Eén collegelid wordt verantwoordelijk voor de coördinatie van vermindering van de regeldruk.

Maatschappelijk effect • Inwoners voelen zich betrokken bij plannen en

uitvoering van beleid door middel van eigen initiatief en gestroomlijnde burgerparticipatie en communicatie.

• We streven naar tevreden inwoners, ondernemers en instellingen, die zoveel mogelijk op maat worden bediend en een volwaardige gesprekspartner van de gemeente zijn.

• De gemeentelijke organisatie voldoet aan haar wettelijke verplichtingen op het gebied van dienstverlening, waarbij inwoners zich tegelijkertijd op maat geholpen en benaderd voelen.

23

• De bereikbaarheid van de gemeentelijke diensten is zoveel mogelijk afgestemd op de behoefte van inwoners, organisaties en bedrijven.

Resultaten in 2018• Onze dienstverlening en interne organisatie zijn zoveel

mogelijk op de inwoner afgestemd. Hierbij maken we elke keer de afweging tussen een zo optimaal mogelijke dienstverlening en de benodigde investering of kosten.

• Er is een groep inwoners, die meedenkt en meepraat over dienstverlening, om er voor te zorgen dat de dienstverlening zoveel als mogelijk afgestemd is op de wensen van inwoners.

• Dienstverlening van de gemeente sluit aan bij en past binnen de doelstellingen van de beleidsprogramma’s, zoals opgroeien en ontwikkelen, samen leven, en meedoen en ouder worden.

• Samen met inwoners, ondernemers, organisaties en instellingen hebben we het Programma Dienstverlening 2014-2018 uitgevoerd. Drie uitgangspunten voor de dienstverlening zijn:

1. Vriendelijkheid en hartelijkheid en een meedenkende, open houding van medewerkers.

2. Duidelijke en begrijpelijke communicatie: de Hattemse inwoners en ondernemers weten wat ze van de gemeente kunnen verwachten.

3. Snelheid en duidelijkheid: we werken zo integraal mogelijk, waarbij inwoners en ondernemers zoveel mogelijk met één aanspreekpunt te maken hebben.

• We hebben onze digitale dienstverlening verder uitgebreid, zodat we in ieder geval voldoen aan de wettelijke verplichtingen. Daarnaast heeft het uitbreiden van de dienstverlening als doel om goed aan te blijven sluiten bij de behoefte van de inwoners en ondernemers. We verliezen de digitaal minder vaardige burger hierbij niet uit het oog.

• De kwaliteit van de dienstverlening van onze gemeente is periodiek gemeten. De ambitie is om op deze punten ruim bovengemiddeld te scoren. We sluiten zoveel mogelijk aan bij eerder gedane metingen en indicatoren om vergelijkingen met voorgaande jaren te kunnen maken. Wel kijken we kritisch of deze nog actueel zijn of aanscherping/aanvulling nodig hebben.

• De lokale regelgeving is periodiek beoordeeld op onnodige regeldruk. Nieuwe regelgeving wordt gescreend op mogelijkheden om regeldruk te verminderen. Jaarlijks wordt in de jaarrekening gerapporteerd over de maatregelen die genomen zijn op dit vlak.

24

3c) Financiën

De feiten op een rij• Ondanks de crisis is de gemeente Hattem financieel gezond.

Dit blijkt onder andere uit het feit dat:1. de provincie positief is over de ingezette

bezuinigingsaanpak en de structurele effecten hiervan.2. de effectieve schuldquote per 31 december 2013 berekend

is op 41%. Volgens de Vereniging Nederlandse Gemeenten is dit gezond.

3. de ratio van het weerstandsvermogen per 31 december 2013 is berekend op 2,7, waarmee er voldoende ruimte is om onverwachte tegenvallers op te kunnen vangen. In de beoordeling van Bank van Nederlandse Gemeenten is dat uitstekend.

• De komende jaren krijgt de gemeente te maken met meer en intensievere taken zonder volwaardige financiële compensatie door de rijksoverheid.

• De centrale kortingen in de Algemene Uitkering hebben de komende jaren een negatieve invloed op de begrotingspositie van de gemeente.

• Als gevolg van achterblijvende economische ontwikkelingen zijn de risico’s in relatie tot de financiële garantstelling van de gemeente onverminderd groot.

• De gemeente valt structureel onder provinciaal repressief toezicht. Dit betekent dat de provincie de begroting 2014 als reëel en structureel beoordeelt.

• De gemeentelijke woonlasten liggen in lijn met die in de Gelderse buurgemeenten.

Uit het coalitieakkoordVernieuwde begroting: De jaarlijkse programmabegroting wordt anders ingericht, met aandacht voor doelen en resultaten. Zij wordt overzichtelijker, compacter, maar vooral transparant, realistisch en ook voor de burger goed leesbaar.

Financiën, lasten burger en algemene dekkingsmiddelen: Mede door landelijke ontwikkelingen staat de gemeentebegroting onder druk. Uitgangspunt voor de komende jaren is een blijvend en structureel evenwicht tussen inkomsten en uitgaven. Ondanks de toename van het aantal gemeentelijke taken en de afname van de financiële middelen hiervoor, willen wij zorgen voor solide gemeentefinanciën waarbij de portemonnee van de inwoners zoveel mogelijk wordt ontzien. Wij gaan daarom behoedzaam om met de beschikbare overheidsmiddelen. Dit doen wij door een sterke budgetdiscipline en sturen op gestelde doelen op basis van vooraf beschikbaar gestelde middelen. Lastenverzwaring moet worden beperkt. Wanneer een meer dan trendmatige stijging noodzakelijk is wordt duidelijk gemaakt waarom. De inhoud staat bij eventuele bezuinigingen voorop. Bezuinigingen worden zowel doorgevoerd op externe uitgaven als op interne kosten. Alle heffingen zijn kostendekkend waarbij de taken kostenefficiënt en effectief worden uitgevoerd. Wij onderzoeken de mogelijkheden om gebruik te maken van externe middelen bij lokale projecten (provinciale en Europese gelden).

25

Maatschappelijk effect • De gemeente Hattem is blijvend financieel gezond.• De kosten van de gemeentelijke dienstverlening zijn

begrijpelijk voor inwoners.

Resultaten in 2018• Begroting en verantwoording zijn omgevormd naar drie

programma’s.• Er ligt een monitor waarin de financiële ontwikkelingen over

de afgelopen raadsperiode te volgen zijn. Deze monitor maakt de financiën van de gemeente inzichtelijk voor de gemeenteraad en voor inwoners.

• De gemeentelijke bedrijfsvoering is in control.• De schuldpositie is in balans. • De reservepositie is robuust.• De lasten voor de burger zijn niet bovenmatig gestegen.• De heffingen en rechten binnen de gemeente zijn

kostendekkend.

• In het licht van materieel evenwicht op de begroting:1. Wordt realistisch gebudgetteerd.2. Is het krimp/groei scenario actueel.3. Is de voltooiing van de lopende ombuigingsmaatregelen

helder in kaart gebracht.• Risico’s worden realistisch ingeschat. We houden tijdig

rekening met voorziene tegenvallers, maar rekenen ons niet direct rijk bij voorziene meevallers.

• De weerstandsratio van de gemeente is groter dan 1.• Investeringsbeslissingen zijn bedrijfseconomisch

onderbouwd.• De neerwaartse druk op de begrotingspositie wordt

opgevangen met een permanent ombuigingsprogramma waarin concrete maatregelen worden uitgewerkt met gevolgen voor de inkomsten- en uitgavenkant van de begroting.

3d) Gemeentelijke organisatie

De feiten op een rij• De organisatie is compact en de lijnen zijn kort. De

medewerkers zijn tevreden en hebben een brede functie. Dat vraagt van hen een grote mate van vakvolwassenheid en flexibiliteit.

• Ons ziekteverzuim ligt onder het landelijk gemiddelde en dat geldt ook voor het verloop.

• De mogelijkheden en ontwikkelingen van informatietechnologie hebben en krijgen een steeds grotere invloed op de samenleving, op mensen en op organisaties.

Uit het coalitieakkoordEen goede ambtelijke organisatie is van groot belang voor het functioneren van een gemeente. Wij gaan uit van de kracht van de eigen medewerkers. Daar waar de capaciteit en/of de expertise tekort schiet, zoeken we maatwerkoplossingen. Er is ruimte voor verdere professionalisering en doorontwikkeling van de organisatie.

Maatschappelijk effect • Inwoners en ondernemers in Hattem ervaren de gemeente

Hattem als een gemeentelijke organisatie die aansluit bij de behoeften van de inwoners, de ontwikkelingen in de samenleving en de relatie met haar samenwerkingspartners.

• De gemeente Hattem wordt gezien als een aantrekkelijke werkgever die een moderne organisatie vertegenwoordigt en actief inspeelt op relevante ontwikkelingen op de arbeidsmarkt.

Resultaten in 2018• Onze medewerkers denken en werken integraal.

Managers dagen elkaar en hun medewerkers uit om zich te ontwikkelen, te innoveren en te leren met en van onze samenwerkingspartners.

• We hebben een organisatie die in staat is om in te spelen op de ontwikkelingen om ons heen. Een organisatie die op haar (nieuwe) taken is toegerust en gestructureerd is op een manier die past bij de te behalen resultaten. Een organisatie, die kwaliteit levert, doelmatig werkt en optimaal toegankelijk is, fysiek en digitaal. Hiervoor maken we in de tweede helft van 2014 een plan om te komen tot een permanente organisatieontwikkeling, waarin:

1. er duidelijk is hoe te komen tot een heldere stip op de horizon, het perspectief waar we naar toe werken: wat voor een type organisatie willen wij zijn?

2. we heldere rollen, met de vereiste expertise en vaardigheden hebben beschreven voor onze medewerkers, die aansluiten bij de rol die de gemeente inneemt ten opzichte van de samenleving (zie de mogelijke rollen van

26

een organisatie op pagina 23). 3. we de bijdragen vanuit bedrijfsvoering laten aansluiten op

de programmadoelstellingen.4. we onze arbeidsverhoudingen en -voorwaarden op

eigentijdse wijze hebben vorm gegeven. • We benutten technologische ontwikkelingen voor de

manier waarop medewerkers werken, we de samenwerking met partners vormgeven en voor het effectief en efficiënt bedienen van onze inwoners:

1. onze medewerkers beschikken over een hoge mate van zelfsturing: ze werken tijd- en plaatsonafhankelijk en gebruiken de daarvoor beschikbaar gestelde middelen.

2. beheer en beveiliging van informatie (en systemen) zijn goed geborgd.

• We geven op een professionele manier invulling aan werkgeverschap door:

1. de samenwerking binnen de Talentenregio op het gebied van arbeidsmobiliteit en kennisdeling.

2. passende (concurrerende) arbeidsvoorwaarden.3. goede arbeidsverhoudingen en arbeidsomstandigheden.• De taken van de gemeente worden op een rolbewust en

kwalitatief goed niveau uitgevoerd. De personele bezetting is hierop kwalitatief en kwantitatief toegerust.

27