Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat ...€¦ · 11/12/2019  · van...

80
11 december 2019 Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat en Damstraat

Transcript of Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat ...€¦ · 11/12/2019  · van...

Page 1: Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat ...€¦ · 11/12/2019  · van Lombok’ (OGKvL) opgezet. In de werkgroep zijn enkele bewoners uit Lombok, vertegenwoordigers

11 december 2019

Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat en Damstraat

Page 2: Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat ...€¦ · 11/12/2019  · van Lombok’ (OGKvL) opgezet. In de werkgroep zijn enkele bewoners uit Lombok, vertegenwoordigers

Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat en Damstraat ∞ Pagina 2

VoorwoordOp initiatief van enkele wijkraadsleden is de werkgroep ‘Omgeving en Gedrag Kop

van Lombok’ (OGKvL) opgezet. In de werkgroep zijn enkele bewoners uit Lombok,

vertegenwoordigers van de winkeliersvereniging en de gemeente Utrecht aangesloten. Doel

van de werkgroep is om ongewenst gedrag op de Kanaalstraat en Damstraat in de brede

zin te bekijken vanuit fysieke en sociale factoren. Op beide vlakken willen we verbetering

vanuit de werkgroep voorstellen. Om mee te nemen bij de herinrichting van de Kanaalstraat

en Damstraat en bij de verdere uitvoering van de buurtvisie. Concreet willen we ongewenst

gedrag aanpakken op de thema’s Afval, Sociale veiligheid en Verkeer.

Dit onderzoek gaat over de fysieke factoren en wil een bijdrage leveren aan de herinrichting

van de Kanaalstraat en Damstraat. Om de herinrichting tot een succes te maken is het

niet voldoende om alleen de openbare ruimte te verbeteren; het is ook nodig dat huidig

ongewenste gedrag verandert naar gewenst gedrag. De werkgroep heeft daarom aan de

Omgevingspsycholoog opdracht gegeven om, in samenwerking met de werkgroep, concrete

ontwerpoplossingen voor te stellen om ongewenste gedragingen tegen te gaan en gewenst

gedrag te bevorderen. Dit verslag is daar het resultaat van.

Op dit moment wordt het concept ontwerp voor de herinrichting opgesteld. Vanuit de

werkgroep bieden wij dit verslag aan de ontwerpers van de herinrichting aan en vragen wij

om de ideeën uit dit verslag mee te nemen bij het opstellen van het concept ontwerp.

Namens de werkgroep,

Sander Berg

Page 3: Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat ...€¦ · 11/12/2019  · van Lombok’ (OGKvL) opgezet. In de werkgroep zijn enkele bewoners uit Lombok, vertegenwoordigers

Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat en Damstraat ∞ Pagina 3

Inhoudsopgave

Voorwoord 2

1. Het proces 4

1.1. Doelen 5

1.2. Hetproces 5

2.Probleemdefinities 8

2.1. Probleemgedragincontext 9

2.2. Auto’srijdentehardoverdeKanaalstraat 10

2.3. Auto’swordenvaaktijdelijkopdeweggeparkeerdvooreensnelleboodschap 12

2.4. DekruisingDamstraat-Kanaalstraat(bijdeMoskee)isonoverzichtelijk 14

2.5. Afvalwordtbijgeplaatstbijafval-enkringloopcontainers 16

2.6. IndeDamstraatendeKanaalstraatweetjenietwatdegeldendenormenenwaardenzijn 18

2.7. Afvalinperkjesenbijbomen 20

2.8. Jongerenen(jonge)mannenhangenopstraat 22

2.9. Destraatendestoepwordtdeheledaggebruiktomteladenentelossen 25

2.10. Erisweinigruimteopdestoep 27

2.11. Afvalbakkenstaanoponlogischeplekkenindewijk 29

3.Interventieconcepten 30

3.1. Kijkwijzer 31

3.2. Afval 32

3.3. Verkeer 38

3.4. Socialeveiligheid 44

BijlageA:Overigeconcepten 51

BijlageB:Analayse 56

Page 4: Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat ...€¦ · 11/12/2019  · van Lombok’ (OGKvL) opgezet. In de werkgroep zijn enkele bewoners uit Lombok, vertegenwoordigers

Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat en Damstraat ∞ Pagina 4

1. Het procesIn acht weken heeft de werkgroep Gedrag samen met gemeente Utrecht en Omgevingspsycholoog ruimtelijke oplossingen bedacht die probleemgedrag van verkeersveiligheid, afval en straatintimidatie verminderen. Dit hoofdstuk beschrijft hoe dit proces verlopen is.

Page 5: Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat ...€¦ · 11/12/2019  · van Lombok’ (OGKvL) opgezet. In de werkgroep zijn enkele bewoners uit Lombok, vertegenwoordigers

Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat en Damstraat ∞ Pagina 5

1.2. Het proces

Injuli2019vonddestartbijeenkomst

plaats met de werkgroep waarbij de

aanpak en planning van het project

besproken is. Het belangrijkste onderwerp

van deze bijeenkomst was de vraag ‘op

welke onderwerpen moet het project zich

focussen?’ Tijdens de bijeenkomst heeft de

werkgroep besloten om de buurt hierover

te bevragen als onderdeel van het project,

door middel van een digitale enquête.

Het project startte inhoudelijk eind

september2019.Ineenlocatieworkshop

hebben de buurtbewoners zogenaamde

hotspots bepaald. Dit zijn locaties waar het

probleemgedrag vaak voorkomt of als goed

voorbeeld dienen voor probleemgedrag.

Hierdoor ontstond veel inzicht over de

locaties en aard van de situaties waarin

probleemgedrag plaatsvindt.

Omgevingspsycholoog heeft de hotspots

en de verhalen over probleemgedrag

als inhoudelijke basis gebruikt voor

een observatiedag. Tijdens deze dag

hebben onderzoekers probleemgedrag

geobserveerd. Het doel hiervan was de

lokale situatie beter te leren kennen en

aanleidingen te vinden in de fysieke ruimte

(hypothesen) die het gedrag uitlokken of

mogelijk maken. Dit zijn onderdelen van de

1.1. Doelen

De doelen van dit project waren het

bedenken van ruimtelijke oplossingen die

probleemgedrag van verkeersveiligheid,

afval en straatintimidatie kunnen

verminderen, in samenwerking met de

buurtenbinneneenbeperktonderzoek-en

ontwerpbudget. De oplossingen moeten

daarbij te integreren zijn in het nieuwe

ontwerpvoordeKanaal-enDamstraat.

Om dit doel te realiseren is een aanpak

gebruikt waarin zoveel mogelijk is

samengewerkt met de buurt via de

werkgroep gedrag. In deze aanpak werd

de vakinhoudelijke kennis en ervaring van

omgevingspsycholoog gecombineerd met de

kennis en ervaring van buurtbewoners over

de lokale situatie door middel van een serie

van bijeenkomsten. Daarin stond steeds

centraal dat Omgevingspsycholoog analyses

en interventiemogelijkheden aanbood, en de

werkgroep hierop feedback gaf, oplossingen

koos en ingrepen beoordeelde samen met

de gemeente Utrecht.

De tekst die hierna volgt beschrijft in het

kort het proces wat wij met de werkgroep

hebben doorlopen. Deze is chronologisch

geordend naar belangrijke mijlpalen in het

proces.

Locatieworkshop 26 september 2019

Analyse bespreking en rangordening 1 oktober 2019

Strategie bespreking & selectie 30 oktober 2019

Concept evaluaties 6 november 2019

Afsluitende bijeenkomst 21 november 2019

Werkgroep bijeenkomstenStappenplan

Stap 1: Inventarisatie probleemlocaties

Stap 2: Analyse oorzaak-gevolg patronen

Stap 3: Raadplegen wijk met digitale enquête

Stap 4: Oplossings-strategieën formuleren

Stap 5: Concept-ontwerpoplossingen maken

Stap 6: Verslaglegging

Page 6: Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat ...€¦ · 11/12/2019  · van Lombok’ (OGKvL) opgezet. In de werkgroep zijn enkele bewoners uit Lombok, vertegenwoordigers

Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat en Damstraat ∞ Pagina 6

Voordrieprobleemdefinitieswasdeze

invloed beperkt en/of de omvang van de

oplossing te groot voor dit project: tijdelijk

parkeren auto’s op de weg, hangende

mensen op de stoep en laden en lossen

op straat en stoep (deze zijn oranje

gekleurd in het de tabel hiernaast). Voor

dezeonderwerpenbleekdatdeeffectieve

oplossingen meer gezocht moesten worden

in beleid, regelgeving & handhaving en

sociale interventies of dat de oplossing

zoveel uitwerking vraagt dat het de omvang

van dit project overstijgt.

De10probleemdefinitieswordenin

hoofdstuk"2.Probleemdefinities"op

pagina8nadertoegelichtopde

oorzaak-gevolgrelatie.Ookwordthier

toelichting gegeven over waarom sommige

probleemdefinitiesnietzijnuitgewerktin

ruimtelijke oplossingen. Voor de volgende 7

probleemdefinitieszijnoplossingsrichtingen

uitgewerkt:

1. Hard rijden in de straat

2. OnoverzichtelijkekruisingDamstraat-

Kanaalstraat

3. Afval bijplaatsen bij containers

4. Vaag aanwezige normen en waarden

inKanaal-enDamstraat

5. Afval in de boomspiegels

6. Te weinig ruimte op de stoep

7. Onlogische afvalbakken

ruimte die het probleemgedrag versterken

of verzwakken. Deze aanleidingen waren

voor Omgevingspsycholoog de bouwstenen

om later in het proces mogelijke

oplossingsstrategieën te zoeken.

De observaties zijn gebundeld en vertaald

inprobleemdefinities.Ditwarener46,

te veel om allemaal uit te werken binnen

de mogelijkheden van dit project. De

werkgroepheeftde46probleemdefinities

gerangschikt op mate van belang.

Hieruitkwameenlijsttotstandvan15

belangrijksteprobleemdefinities.Deze15

probleemdefinitieszijndoormiddelvan

een digitale enquête voorgelegd aan de

wijk.Daaropkwamen1261reacties.De

resultaten staan rechts afgebeeld. Oranje

afgebeelde resultaten zijn uiteindelijk niet

verwerkt in oplossingen.

Metderesultatenuitdeenquêtekoneen

prioriteringwordenaangebrachtinde15

probleemdefinities.Denummers11tot

enmet15vielenaf(ziedeonderste5in

detabel).Deovergebleventop10heeft

Omgevingspsycholoog beoordeeld op

de mate waarin de fysieke omgeving van

invloed is op het probleemgedrag en of

de benodigde oplossing past binnen de

omvang van dit project.

1. Hard rijden in de

straten

2. Tijdelijke parkeren

op de weg

3. Onoverzichtelijke

fieskruising

4. Afval bijplaatsen bij

containers

5.Vaagaanwezige

normen en waarden

6.Afvalinin

boomspiegels

7. Hangende mensen

op de stoep

8.Ladenenlossenop

straat en stoep

9.Teweinigruimteop

de stoep

10.Onlogische

afvalbakken

11.Moskeepleingeen

duidelijke inrichting

12.Gestaldefietsen

vangen zwerfafval

13. Willekeurig gestalde

fietsen

14.Geenentree-

ervaring Damstraat

15.Parkeergarageiste

onopvallend

Onbelangrijk Neutraal Ergbelangrijk

Page 7: Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat ...€¦ · 11/12/2019  · van Lombok’ (OGKvL) opgezet. In de werkgroep zijn enkele bewoners uit Lombok, vertegenwoordigers

Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat en Damstraat ∞ Pagina 7

Voordezezevenprobleemdefinities

heeft Omgevingspsycholoog zoveel

mogelijkeffectieveoplossingsstrategieën

geformuleerd,circa25peronderwerp.De

werkgroep heeft deze oplossingsstrategieën

beoordeeld op of ze passend zijn in de

Kanaal-enDamstraat.Opbasisvandeze

keuze zijn een aantal oplossingsstrategieën

uitgewerkt tot een eerste conceptoplossing.

De werkgroep heeft op deze

conceptoplossingen feedback gegeven. Deze

feedback is verwerkt in een eindconcept.

Het resultaat hiervan is te zien en lezen

in hoofdstuk "3. Interventie concepten"

oppagina30.Bijhetlezenvandeze

concepten is het goed om daarbij te

begrijpen dat de concepten nog niet zijn

ingepastindestraat.Erisooknoggeen

haalbaarheidsonderzoek gedaan voor

elk concept. Hierdoor kan het zijn dat

sommige concepten nog afvallen of in vorm

en afmeting wijzigen voordat ze worden

geïmplementeerd.Elkconceptheeft

Omgevingspsycholoog voorzien van tips en

instructies voor de uitvoer, om de werkbare

elementen te accentueren.

Page 8: Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat ...€¦ · 11/12/2019  · van Lombok’ (OGKvL) opgezet. In de werkgroep zijn enkele bewoners uit Lombok, vertegenwoordigers

Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat en Damstraat ∞ Pagina 8

2. Probleemdefinities Dithoofdstukbeschrijftdetienprobleemdefinitieswaarvoorstrategieënzijnverkendenconceptenzijnbedacht.Indetekstwordtdeprobleemdefinitiebeschreven.Daarnaastbenoemthetrelevanteoorzaak-gevolgverbandenenrichtingen voor veranderingen.

Page 9: Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat ...€¦ · 11/12/2019  · van Lombok’ (OGKvL) opgezet. In de werkgroep zijn enkele bewoners uit Lombok, vertegenwoordigers

Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat en Damstraat ∞ Pagina 9

Tijdens de werkgroepbijeenkomsten

isookgesprokenoverniet-ruimtelijke

interventies om probleemgedrag te

verminderen.Eenbelangrijkinzichthierbij

is dat probleemgedrag zich niet alleen

laat beïnvloeden door de inrichting van de

bebouwde omgeving. Afhankelijk van het

typegedragendecontextwaarbinnendit

plaatsvindt, heeft de bebouwde omgeving

meer of minder invloed op probleemgedrag.

Omhetprobleemgedrageffectiefte

verminderen wordt vaak een aanpak

geadviseerd waarbij verschillende type

interventies worden ingezet (zowel ruimtelijk

alsniet-ruimtelijk).Eengoedvoorbeeld

hiervanisparagraaf"2.8.Jongerenen

(jonge) mannen hangen op straat" op pagina

22.

Vooreeneffectieveaanpakishetdaarom

belangrijk dat eerst een inzicht wordt

verkregen in de factoren die in relatie

staan met het probleemgedrag, voordat

ereeninterventie-richtingwordtgekozen.

In dit project is de keuze voor ruimtelijk

interventies logisch omdat deze aansluiten

opdeherinrichtingvandeKanaal-en

Damstraat.

Ervaringenvanmensenwordenbeïnvloed

door vele factoren. Bijvoorbeeld

persoonskenmerken; iemand die zich

fysiek kwetsbaar voelt en moeite heeft met

oversteken, zal eerder overlast ervaren bij

lagere rijsnelheden dan iemand die zich

fysiek sterk voelt en geen moeite heeft met

oversteken.

Ook kan de waarneming van het gedrag

leiden tot overlast, zonder dat het

gedrag volgens gestelde regels feitelijk

probleemgedrag is. Bijvoorbeeld het geluid

van auto’s; als een auto een aangepaste

uitlaat heeft zodat deze geluid produceert

bij het optrekken, kan dit leiden tot overlast,

zonder dat de auto feitelijk te hard rijdt.

(Niet-)ruimtelijke interventies

De oplossing voor het verminderen van

overlast hoeft daarom niet altijd het

verminderen van het probleemgedrag te

zijn. Oplossingen die de overlastervaring

van mensen verminderen kunnen

ook oplossingen zijn die niets aan de

veronderstelde oorzaak veranderen, maar

wel aan de perceptie daarvan. Het is daarom

raadzaam om bij overlastvraagstukken de

overlast en de veronderstelde oorzaak van

elkaar los te koppelen en eerst te focussen

op de overlastervaring.

hebben om zich aan de regels te houden

maar door situationele factoren de regels

overtreden. Bijvoorbeeld omdat ze niet

weten hoe hard ze rijden of zich aanpassen

aan de rest van het verkeer.

Overlast is een ervaring

Tijdens besprekingen met de werkgroep

bleek dat het probleemgedrag niet door

iedereen op dezelfde manier wordt

geïnterpreteerd. In sommige gevallen

vond de één bepaald gedrag (bijvoorbeeld

hard rijden) een groot probleem, terwijl de

andere zich er niet aan stoorde (en het zag

als kwajongensgedrag).

Gedrag wordt pas probleemgedrag als

het door iemand als een probleem wordt

ervaren. Dit wordt ook wel overlast

genoemd. Overlast is een ervaring van een

persoon. Vaak wordt overlast uitgedrukt in

fysiek meetbare eenheden, bijvoorbeeld het

aantal decibel, het aantal stuks afval of de

snelheid. Het is verleidelijk om deze fysieke

eenheden gelijk te stellen aan de overlast

endaarbijeendirecteoorzaak-gevolgrelatie

te veronderstellen. Iemand rijdt een aantal

kilometers per uur te hard, dus leidt dat

totoverlast.Ditiseensimplificeringvan

overlastvraagstukken die ertoe kan leiden

dat oplossingsrichtingen die de overlast

wegnemen over het hoofd worden gezien.

2.1. Probleemgedrag in context

Hieronder bespreken we drie belangrijke

inzichten die in meer of mindere mate

gelden voor alle hierna beschreven

probleemdefinities.

Bewuste en reactieve overtreders

Eenvaakterugkerendonderwerpinde

werkgroep ging over de motieven van

mensen die probleemgedrag vertoonden.

Dit is een belangrijk onderwerp omdat de

motieven aanleidingen kunnen bieden voor

hetontwikkelenvaneffectieveoplossingen.

Eenhandigonderscheidwathierbijgemaakt

wordt is dat tussen bewuste en reactieve

overtreders. Dit onderscheid komt uit de

literatuuroverzwerf-enbijplaatsafvalenis

toepasbaar op andere vraagstukken waarbij

mensen regels of normen overtreden.

Bewuste overtreders zijn mensen die

voorafgaand aan de activiteit al bedacht

hebben dat ze de regel of norm gaan

overtreden. Bijvoorbeeld iemand die bewust

te hard rijdt, omdat deze dit leuk vindt, de

snelheidslimiet verkeerd heeft beoordeeld

of omdat deze haast heeft. Reactieve

overtreders zijn mensen die de intentie

Page 10: Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat ...€¦ · 11/12/2019  · van Lombok’ (OGKvL) opgezet. In de werkgroep zijn enkele bewoners uit Lombok, vertegenwoordigers

Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat en Damstraat ∞ Pagina 10

Motieven hardrijden

Automobilisten noemen de volgende

redenen waarom ze te hard rijden (Biervliet

e.a.2010):

• Aanpassen (aan het andere verkeer),

• Haast,

• Leuk,

• Ongemerkt en

• Verveling.

Afgaande op de informatie van bewoners,

is het motief 'leuk' een belangrijke reden

voor automobilisten om hard te rijden.

Daarnaast kan 'aanpassen' ook een motief

zijn, als auto's snel om een geparkeerde

auto heenrijden.

Automobilisten noemen de volgende

redenen waarom ze zich aan de snelheid

houden(Biervliete.a.2010):

• Veiligheid,

• Verplichting,

• Bekeuring,

• Geen haast,

• Kosten en

• Milieu.

2.2. Auto’s rijden te hard over de Kanaalstraat

‘Veeltehardrijden(auto’senfietsers)’werd bij aanvang van dit project door de werkgroep benoemd als probleemgedrag. ‘Auto’s rijden te hard over de Kanaalstraat’ werd in de enquête gemiddeld als ‘erg belangrijk’ beoordeeld. In de prioritering van probleemgedrag stond het onderwerp opplek1(vande15).

Bewoners geven aan dat dit

probleemgedrag leidt tot overlast, omdat ze

hard rijden van auto's als onveilig ervaren,

ervan schrikken en het een teken is dat

mensen zich niet aan de verkeersregels

houden. Bewoners verklaren het te hard

rijden met de behoefte van met name

mannelijke automobilisten om indruk te

maken op andere weggebruikers. Daarnaast

benoemen bewoners dat automobilisten

ook te hard rijden om snel, via de andere

weghelft, om een geparkeerde auto heen te

rijden.

Page 11: Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat ...€¦ · 11/12/2019  · van Lombok’ (OGKvL) opgezet. In de werkgroep zijn enkele bewoners uit Lombok, vertegenwoordigers

Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat en Damstraat ∞ Pagina 11

De redenen die automobilisten noemen

waarom ze te hard rijden bieden

aanknopingspunten voor het ontwikkelen

van interventies om mensen zich aan de

snelheid te laten houden. Hierna volgen een

aantal categorieën interventies om te hard

rijden te verminderen.

Obstakels

Obstakels vormen een bedreiging voor

automobilisten die kan leiden tot een

botsing met het obstakel. Des te groter

de snelheid, des te lastiger is het voor

automobilisten om de obstakels te

ontwijken. Automobilisten minderen hun

snelheid om veilig langs de obstakels te

kunnen rijden. Obstakels kunnen zowel

fysiek zijn, zoals bloembakken of drempels,

of optisch, zoals verdrijvingsstroken of

optische illusies. Obstakels kunnen op, naast

of boven de weg geplaatst worden.

Deze categorie grijpt in op het motief

'veiligheid'.

Herkennen snelheidsregels

Mensenzoekenaanwijzingenuitdefysieke

omgeving om te bepalen welke normen en

regels er gelden in een ruimte. De inrichting

van de weg en aangrenzende ruimte bieden

deze aanwijzingen. Als deze ingericht

isalseenstereotype30kmzone,met

bijvoorbeeld rode bestrating en uitingen

van huiselijkheid, zullen automobilisten

de bijbehorende snelheidsregels eerder

herkennendanalsdezea-typischis

ingericht. Hierdoor neemt de kans toe dat ze

zich aan de snelheidsregels zullen houden.

Deze categorie grijpt in op de motieven

'haast' en 'ongemerkt'.

Afwijken

Plekken waar kwetsbare verkeersgebruikers

de autostroom kruisen, zijn plekken waar

automobilistenextramoetenoplettenen

snelheid moeten minderen om ongelukken

te voorkomen. Door de weg en de directe

omgeving op die plekken afwijkend in

te richten, met bijvoorbeeld afwijkende

bestrating of een vergroot overzicht,

herkennen automobilisten deze plekken als

afwijkend. Dit vergroot de kans dat ze hun

snelheid op deze plekken verminderen.

Deze categorie grijpt in op de motieven

'veiligheid', 'verveling' en 'ongemerkt'.

Feedback

Automobilisten onderschatten soms

hun snelheid. Feedback over hoe snel

zij werkelijk rijden geeft hun informatie

op basis waarvan ze de snelheid kunnen

aanpassen. Deze feedback kan gegeven

worden door de snelheid te meten en

deze met een display te communiceren.

De snelheid waarmee de omgeving voorbij

‘flitst’enhetgeluidvandebandengeven

automobilisten ook feedback over hoe snel

zij rijden.

Deze categorie grijpt in op de motieven

'ongemerkt' en 'verplichting'.

Straffen & belonen

Alsautomobilistentehardrijdenengeflitst

worden, krijgen zij een bekeuring. Voor

een groot deel van automobilisten is dit

een veel genoemde motivatie om zich aan

de snelheid te houden. Ook belonen kan

automobilisten motiveren om zich aan de

snelheid te houden. Dit kan bijvoorbeeld een

geldelijke beloning voor een buurtbudget

zijn, een compliment of een bedankje. In het

geval van machogedrag kan het ook helpen

om hard rijden als ‘mannelijk’ te herframen

in een gedachte dat het mannelijk is om

te stoppen voor voetgangers en rustig te

rijden.

Deze categorie grijpt in op de motieven

'bekeuring' en andere motieven als

debeloon-boodschapdezemotieven

activeert (bijvoorbeeld 'kosten' als de

beloon-boodschapbenadrukthoeveeleen

automobilist bespaard).

Naslagwerk

Biervliet,N.,Zandvliet,R.,Schalkwijk,M.

&Gier,M.de(2010).PeriodiekRegionaal

OnderzoekVerkeersveiligheidPROV2009:

hoofd-enbijlagenrapport.Directoraat-

Generaal Rijkswaterstaat, Dienst Verkeer en

Scheepvaart DVS, Delft.

Page 12: Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat ...€¦ · 11/12/2019  · van Lombok’ (OGKvL) opgezet. In de werkgroep zijn enkele bewoners uit Lombok, vertegenwoordigers

Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat en Damstraat ∞ Pagina 12

Het onderwerp dubbelparkeren is niet

geselecteerd om ruimtelijke oplossingen

voor uit te werken, omdat de meest

effectieveoplossing-handhaving-niet

ruimtelijk is en de belangrijkste ruimtelijke

interventie-versmallenstraat-alwordt

toegepast in het nieuwe ontwerp.

Oorzaken dubbel parkeren Kanaalstraat

Omgevingspsycholoog onderscheidt een

aantal oorzaken die kunnen bijdragen aan

dubbel parkeren:

• In de straat zijn vele kleine winkels

en eettentjes gevestigd. Als een

automobilist op meerdere plekken

iets wil kopen of afgeven, moet deze

de auto parkeren en alle spullen

meenemen of steeds heen en weer

lopen. Dit kan de automobilist als

onprettig ervaren, waardoor dubbel

parkeren een acceptabel alternatief

wordt.

• Het met de auto door de Kanaalstraat

rijden is voor sommige bezoekers

een belangrijk onderdeel van hun

bezoek aan de straat. Als zij daarbij

een praatje willen maken of iets willen

kopen, moeten zij de auto parkeren.

Doordat er weinig parkeerplekken vrij

2.3. Auto’s worden vaak tijdelijk op de weg geparkeerd voor een snelle boodschap

‘Fout en hinderlijk parkeren om snel even een boodschap te doen’ werd bij aanvang van dit project door de werkgroep benoemd als probleemgedrag. ‘Auto’s worden vaak tijdelijk op de weg geparkeerd voor een snelle boodschap’ werd in de enquête gemiddeld als ‘erg belangrijk’ beoordeeld. In de prioritering van probleemgedrag stond het onderwerp opplek2(vande15).

Bewoners geven aan dat dit

probleemgedrag leidt tot overlast omdat

geparkeerde auto’s een obstakel zijn op de

weg, leiden tot verkeersonveilige situaties en

een teken zijn dat mensen zich niet aan de

verkeersregels houden. Bewoners verklaren

het op de weg parkeren van auto’s met

gemakzucht van automobilisten die een

boodschap willen halen of een praatje willen

maken.

Page 13: Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat ...€¦ · 11/12/2019  · van Lombok’ (OGKvL) opgezet. In de werkgroep zijn enkele bewoners uit Lombok, vertegenwoordigers

Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat en Damstraat ∞ Pagina 13

Handhaving

Door automobilisten die stilstaan op de

rijweg direct aan te spreken (en eventueel

te beboeten), wordt het gedrag vaker

afgestraft. Hierdoor wordt het minder

aantrekkelijk om stil te staan.

Bezoekersflow

Faciliteereenbezoekersflowwaarbijhet

makkelijker wordt voor bezoekers om de

auto te parkeren en de boodschappen van

de winkel naar de auto mee te nemen.

Bijvoorbeeld met een winkel arrangement

waarbij bezoekers hun auto in de

parkeergarage kunnen parkeren en een

winkelwagentje ter beschikking krijgen in de

straat.

zijn, kunnen bezoekers denken dat

het geoorloofd is om tijdelijk even stil

te staan op de weg.

• De straat is breed genoeg dat auto’s

enfietserslangseenopdeweg

geparkeerde auto kunnen rijden.

Automobilisten die hun auto hier

neerzetten kunnen denken dat ze

daarmee het verkeer niet al te veel

hinderen. In een situatie met een

smallere straat is het namelijk meteen

duidelijk dat een auto de rijweg

blokkeert.

Hierna volgen een aantal categorieën

interventies om dubbel parkeren te

verminderen.

Versmallen straat

Door de straat te versmallen zijn er minder

mogelijkheden voor het verkeer om langs

dubbel geparkeerde auto’s te rijden.

Automobilisten zijn minder geneigd om

hun auto op straat te parkeren omdat

het duidelijk is dat de straat dan wordt

geblokkeerdenereenfileontstaat.Als

zij hun auto op de straat parkeren, zullen

andere weggebruikers ook eerder geneigd

zijn hen daarop aan te spreken. Deze

interventie wordt toegepast in het nieuwe

ontwerp voor de Kanaalstraat.

Page 14: Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat ...€¦ · 11/12/2019  · van Lombok’ (OGKvL) opgezet. In de werkgroep zijn enkele bewoners uit Lombok, vertegenwoordigers

Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat en Damstraat ∞ Pagina 14

gestuurde taken hebben doorgaans een

hogerementalebelasting.Eendeelnemer

heeft een beperkte mentale capaciteit om

deze taken tegelijk uit te voeren. Als de

mentale belasting deze capaciteit overstijgt,

ervaart een deelnemer ongemak, moeite

met het verdelen van aandacht en kan

deze fouten gaan maken. Dit gebeurt

vaak in situaties waar een deelnemer de

aandacht moet verdelen over meerdere

taken.Eenverkeerssituatiewordtdan

als onoverzichtelijk of te druk ervaren.

Omgevingspsycholoog onderscheidt een

aantal oorzaken die bijdragen aan de

onoverzichtelijkheid van de kruising:

• Erkruisenmeerderedrukke

verkeersstromen. Fietsers gebruiken

de Kanaalstraat als doorgaande

route van en naar de binnenstad.

Auto's rijden vanuit de Damstraat de

Kanaalstraat in en van de Kanaalstraat

rijden auto's de noordelijke

Damstraat in. Daarbij kruisen auto's

twee stoepen die door voetgangers

als oversteek worden gebruikt.

Ook gebruiken voetgangers de

oversteekplaats in de Kanaalstraat en

hetfietspadoverhetMoskeepleinom

over te steken.

2.4. De kruising Damstraat-Kanaalstraat (bij de Moskee) is onoverzichtelijk

DekruisingbijdeKanaal-enDamstraatwerd door bewoners benoemd in de locatieworkshop als probleemlocatie. ‘DekruisingDamstraat-Kanaalstraat(bijdeMoskee)isonoverzichtelijk’werd in de enquête gemiddeld als ‘erg belangrijk’ beoordeeld. In de prioritering van problemen stond het onderwerp op plek3(vande15).

Bewoners geven aan de kruising als

onoverzichtelijk en onveilig te ervaren.

Ook vindt er (verbale) agressie plaats als

reactieopbijna-ongelukken.Bewoners

verklaren de onoverzichtelijkheid met het

kruisen van verschillende verkeersstromen

en het negeren van voorrangsregels door

verkeersgebruikers.

Oorzaken

Eenverkeersdeelnemervoerttijdenshet

rijden gelijktijdig meerdere taken uit. Denk

aan sturen, kijken naar andere deelnemers

of gas geven. Ieder van deze taken heeft

een mentale belasting. Onbewuste,

automatische taken hebben doorgaans een

lagere mentale belasting, bewuste, aandacht

Page 15: Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat ...€¦ · 11/12/2019  · van Lombok’ (OGKvL) opgezet. In de werkgroep zijn enkele bewoners uit Lombok, vertegenwoordigers

Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat en Damstraat ∞ Pagina 15

• FietsersvanafhetMoskeeplein

rijden soms met hoge snelheid de

kruising op. Fietsers komen van een

dubbelbaans-fietspad,waarzegeen

rekening hoeven houden met auto’s.

Hetfietspadgaatabruptoverinde

kruising,waarfietsersopalleandere

verkeersstromen voorrang hebben.

Ditstimuleertdatfietsersharder

rijden dan wenselijk is.

• Fietsers kunnen vanaf het

Moskeepleinbuitendefietsstrook

de kruising oprijden. Dit is niet de

plekwaarautomobilistenfietsers

verwachten. Bovendien vergroot het

de kans dat zij andere rijstromen

kruisen.

• Auto’s in de zuidelijke Damstraat

moeten soms wachten voordat zij

de Kanaalstraat oprijden. Daarbij

kunnenzegeenkantopenzienze-

doordeauto'svoorhen-somsniet

waarom ze moeten wachten. Dit kan

leiden tot frustratie, waardoor deze

automobilisten niet meer bereid zijn

voorrang te verlenen.

Verkeer (bege)leiden

Door het verkeer in één rijrichting te

(bege)leiden, wordt het voor deelnemers

duidelijker waar zij andere deelnemers

kunnenverwachten.Ditverlaagtderij-

taken. Het verkeer kan begeleid worden

met een rotonde waarbij het verkeer op de

rotonde voorrang heeft op het wachtende

verkeer.OpdekruisingKanaal-&Damstraat

isgeenruimtevooreenrotonde.Een

(kleine) microtonde (een verkleinde

rotonde) zou mogelijk zijn als een deel van

de stoep wordt bestemd als rijweg. De

microtonde zou uitgevoerd moeten worden

zonder een obstakel in het midden wat de

verkeersstromen scheidt. De meerwaarde

van een dergelijke microtonde in combinatie

methetvoorgesteldeeenrichtingsverkeer-

plan is beperkt.

Verminderen verkeer

Verminder het aantal verkeersdeelnemers

op de kruising. Hierdoor ontstaan minder

kruisingen van stromen, waardoor

deelnemers minder andere deelnemers in

de gaten hoeven te houden. Hierdoor neemt

de mentale belasting af, ervaren ze minder

overlast en maken ze minder fouten. Het

verkeer kan verminderd worden door het

fietspadaftesluitenoféénrichtingsverkeer

in de Kanaalstraat in te voeren. Hierdoor

wordt de verkeerssituatie overzichtelijker,

eenvoudiger en voorspelbaarder.

Fietsers afremmen

Doorfietsersafteremmen,kosthetandere

deelnemers minder moeite ze waar te

nemen, waardoor ze eerder opgemerkt

worden. Ook zijn de verschillen in snelheden

tussen deelnemers lager, waardoor minder

botsingen plaatsvinden en de impact van

botsingenkleineris.Desnelheidvanfietsers

kan afgeremd worden met een verhoogd

middeneilandwaarbijslechtséénfietserper

keer de kruising op wordt gelaten.

Page 16: Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat ...€¦ · 11/12/2019  · van Lombok’ (OGKvL) opgezet. In de werkgroep zijn enkele bewoners uit Lombok, vertegenwoordigers

Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat en Damstraat ∞ Pagina 16

getypeerd als crimineel, onwetend of

iemand met een dubbele moraal. Bij reactief

bijplaatsen heeft een persoon de intentie

om het afval in de container te plaatsen,

maar verandert deze door situationele

factoren van gedachten. Bijvoorbeeld omdat

de bak vol is of anderen ook afval bij de bak

hebben geplaatst.

Sociale omgeving

De sociale omgeving bepaalt mede

welk gedrag gewenst is en welke

schoonheidsgraadacceptabelis.Mensen

zoeken naar aanwijzingen in de omgeving

welkgedraggewenstis.Eenschonebuurt

signaleert dat opruimen de norm is. Als

mensen toch afval bijplaatsen, kan sociale

controle ervoor zorgen dat deze mensen

worden aangesproken, waardoor hun

gedragverandert.Mochtdatnietwerken,

kan de sociale omgeving klagen bij de

gemeente waardoor de omgeving schoon

wordt gemaakt of interventies worden

ontwikkeld om de buurt schoon te houden.

Afvallocatie

Dit bestaat uit de afvalcontainer, de locatie

waar deze is gestald en de directe omgeving

van de container. De volgende factoren

dragen bij aan het minimaliseren van de

kans op bijplaatsen. De afvalcontainer moet

2.5. Afval wordt bijgeplaatst bij afval- en kringloopcontainers

Bijplaatsafval werd door bewoners benoemd in de locatieworkshop als probleemgedrag. ‘Afval wordtbijgeplaatstbijafval-enkringloopcontainers’ werd in de enquête gemiddeld als ‘erg belangrijk’ beoordeeld. In de prioritering van probleemgedrag stond het onderwerp opplek4(vande15).

Bewoners geven aan dit gedrag als overlast

te ervaren omdat het afval er onverzorgd

uitziet, het kan gaan stinken en het een

teken is dat mensen zich niet aan de regels

houden.

Oorzaken bijplaatsafval

Erwordenviersoortenoorzakenvan

bijplaatsgedrag onderscheiden (Baumann,

2009):

Persoonskenmerken

Erwordteenonderscheidgemaakttussen

bewust en reactief bijplaatsen. Bij bewust

bijplaatsen heeft een persoon de intentie

omhetafvalnaastdebakteplaatsen.Een

persoon die dit gedrag vertoond kan worden

Page 17: Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat ...€¦ · 11/12/2019  · van Lombok’ (OGKvL) opgezet. In de werkgroep zijn enkele bewoners uit Lombok, vertegenwoordigers

Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat en Damstraat ∞ Pagina 17

goed functioneren, gebruiksvriendelijk zijn,

het fysiek onmogelijk maken gemakkelijk

afval bij te plaatsen tegen of op de container

en schoon & onderhouden zijn. De locatie

waar de container staat moet goed

zichtbaarzijn,hetgewenstegebruikeffectief

communiceren en schoon & onderhouden

zijn. De directe omgeving moet ook schoon

& onderhouden zijn.

Inzamelsysteem & service

Het inzamelsysteem en daaraan gekoppelde

services kunnen bijdragen aan het

verminderen van de kans op bijplaatsen. De

volgendefactorendragenhieraanbij.Een

container moet tijdig geleegd worden zodat

bewoners altijd hun afval in de container

kunnen stallen. Technische storingen

moeten tijdig verholpen worden. Het

aanbieden van voorzieningen (milieustraat)

en services (ophalen grofvuil) waar

bewoners op een laagdrempelige manier

hungrofvuilkunnenafleverenofkunnen

laten ophalen. Duidelijke communicatie over

hoe bewoners gebruik kunnen maken van

deze voorzieningen en services. Handhaving

van situaties waarin te vaak en/of te veel

afval wordt bijgeplaatst, waarbij vervuilers

worden opgespoord en beboet. Tot slot,

verschillen in afvalregimes (moet er betaald

worden om te storten of niet) tussen

gemeenten en buurten kunnen leiden tot

onvoorspelbare afvalstromen naar locaties

waar afval goedkoper gestort kan worden.

Dit kan er toe leiden dat afvalcontainers vol

raken, waardoor bewoners hun afval niet

meer kwijt kunnen en sommige hun afval

naast de container plaatsen.

Naslagwerk

Baumann(2009).Bijplaatsingvanafval.

Senter Novem.

Page 18: Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat ...€¦ · 11/12/2019  · van Lombok’ (OGKvL) opgezet. In de werkgroep zijn enkele bewoners uit Lombok, vertegenwoordigers

Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat en Damstraat ∞ Pagina 18

afval,slijtageengraffitiishetkennelijk

de norm dat mensen niet om hun (leef)

omgeving geven.

Uit de observatie bleek dat in de

huidige situatie de aanwijzingen elkaar

tegenspreken, waardoor het voor bezoekers

onduidelijk is welke normen en waarden er

gelden. De volgende onderwerpen kunnen

als bouwsteen dienen om met de bebouwde

omgeving de geldende normen en waarden

te communiceren.

Aantrekkelijkheid

In een aantrekkelijke omgeving is zichtbaar

dat er zorg en aandacht is besteed aan

de ruimte. De aantrekkelijkheid van de

omgeving zegt impliciet iets over hoe

belangrijk de mensen die in die omgeving

wonen hun leefomgeving vinden. Deze

aantrekkelijkheid kan bijvoorbeeld gevormd

worden met; ruimtelijke details, kwetsbare

objecten, hoogwaardige materialen,

esthetische kwaliteit, aantrekkelijke functies,

zorgvuldig onderhoud en maatwerk

oplossingen.

2.6. In de Damstraat en de Kanaalstraat weet je niet wat de geldende normen en waarden zijn

De waarneembaarheid van normen en waarden werd in de observatie alsprobleemgeïdentificeerd.‘IndeDamstraat en de Kanaalstraat weet je niet wat de geldende normen en waarden zijn’ werd in de enquête gemiddeld als ‘erg belangrijk’ beoordeeld. In de prioritering van probleemgedrag stond het onderwerp opplek5(vande15).

De onduidelijke normen en waarden

zijn een oorzaak die in meer of mindere

mate meespelen in alle andere

probleemgedragingen.

Oorzaken onduidelijke waarden en normen

Mensenscannenhunomgevingop

aanwijzingen die inzicht geven in hoe zij

zich kunnen gedragen en welk gedrag zij

van anderen mogen verwachten. Objecten,

structuren en materialen in de bebouwde

omgeving kunnen deze aanwijzingen geven.

In een schone en onderhouden straat is het

klaarblijkelijk de norm om zorg te besteden

aan de (leef)omgeving. In een straat met

Page 19: Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat ...€¦ · 11/12/2019  · van Lombok’ (OGKvL) opgezet. In de werkgroep zijn enkele bewoners uit Lombok, vertegenwoordigers

Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat en Damstraat ∞ Pagina 19

zijn, zoals in een straat waarin veel huiselijke

attributen en voortuintjes zichtbaar zijn. Bij

het waarnemen van deze uitingen ervaren

bewoners meer comfort, ze zijn nu thuis.

Voor bezoekers is het duidelijk dat zij te gast

zijn in een ruimte waar anderen zorg voor

dragen.

Toegankelijkheid

De grenzen van ruimtes zijn idealiter

gemarkeerd, zodat voor bewoners en

bezoekers bij het passeren van deze

markering duidelijk is dat zij zich in een

ander gebied begeven. Deze overgangen

tussen gebieden lenen zich voor het

plaatsen van een (symbolische) poort.

Poorten benadrukken de overgang van

twee gebieden en lenen zich voor het

communiceren van een welkomstboodschap

en normen en waarden.

Eenduidigheid

In een eenduidig vormgegeven ruimte is

voor eindgebruikers en beheerders duidelijk

welke status en functie de ruimte heeft en

wie voor het beheer verantwoordelijk is. De

functie van een plek moet duidelijk zijn door

de vorm en inrichting van die plek. Hieruit

kunneneindgebruikersafleidenwelkgedrag

gewenst is en welk gedrag zij van anderen

mogen verwachten. Deze plekken zijn

duidelijk gemarkeerd met grenzen, zodat het

verschil tussen ruimtes waarneembaar is.

Eenduidigheidhelptbewonersenbezoekers

de straat te begrijpen. Hier dragen een

duidelijke markeringen en vormgeving aan

bij. Zonering en begrenzing ontstaat doordat

bewoners ervaren dat de vormgeving zich

herhaalt en eenheidsmaten bevat, waardoor

er geen onnodige verrassingen in de straat

zitten.

Identiteitsuitingen

Identiteitsuitingen zijn objecten, structuren

en materialen die herkenbaar maken

welke mensen eigenaarschap ervaren

over een ruimte. Dit kunnen uitingen zijn

van een groep als geheel, zoals een logo,

mascotte of ontwerpstijl van een wijk die

zichtbaar is in de hele wijk. Dit kan ook de

verzameling van uitingen van individuen

Page 20: Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat ...€¦ · 11/12/2019  · van Lombok’ (OGKvL) opgezet. In de werkgroep zijn enkele bewoners uit Lombok, vertegenwoordigers

Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat en Damstraat ∞ Pagina 20

2.7. Afval in perkjes en bij bomen

‘Afval in boomspiegels plaatsen’ werd bij aanvang van dit project door de werkgroep benoemd als probleemgedrag. ‘Afval in perkjes en bij bomen’ werd in de enquête gemiddeld als ‘beetje belangrijk’ beoordeeld. In de prioritering van probleemgedrag stond hetonderwerpopplek6(vande15).

Bewoners geven aan dit gedrag als overlast

te ervaren omdat het afval er onverzorgd

uitziet, het kan gaan stinken en het een

teken is dat mensen zich niet aan de regels

houden. Bewoners geven aan dat het afval

betreft van ondernemers en bewoners:

Sommige ondernemers stallen er tijdelijk

hun afval in, wat die dag wordt opgehaald

door afvaldiensten. Ook stallen sommige

ondernemers hun groentewaren overdag

in de boomspiegels, waarna groenteafval

overblijft als de waren weer weggehaald

worden. Sommige bewoners zetten hun

vuilniszakken in de boomspiegels.

Page 21: Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat ...€¦ · 11/12/2019  · van Lombok’ (OGKvL) opgezet. In de werkgroep zijn enkele bewoners uit Lombok, vertegenwoordigers

Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat en Damstraat ∞ Pagina 21

Uitstraling

De boomspiegels ogen onverzorgd. Dit komt

ook doordat er eerder afval is bijgeplaatst,

waardoor er soms afval achterblijft in de

boomspiegel. Het onverzorgde beeld kan

een aanwijzing zijn voor mensen dat het op

deze plek normaal is om afval op straat te

gooien of stallen.

Klaargezet winkelafval

Op dagen dat de vuilniswagen rijdt stallen

veel ondernemers grof afval los op straat.

Eendeelvanditafvalverwaait,waardoor

dit uiteindelijk vast raakt te zitten in perken,

struiken en rond bomen.

Oorzaken afval in perkjes

Leesookparagraaf"2.5.Afval

wordtbijgeplaatstbijafval-en

kringloopcontainers"oppagina16.Het

probleemgedrag vertoont veel gelijkenissen

methetbijplaatsenvanafvalbijafval-en

kringloopcontainers. De volgende factoren

dragen nadrukkelijk bij aan het bijplaatsen

vanafvalindeboomspiegelsaandeKanaal-

en Damstraat.

Gebrek aan obstakels

Rondom de boom en de boomspiegels zijn

geen obstakels (geplaatst) die het bijplaatsen

van afval belemmeren. Hierdoor is het voor

bewoners en ondernemers gemakkelijk om

hun afval op deze plek te plaatsen.

Onbestemde zone

De boomspiegel wordt niet gebruikt

vooreenanderdoel,zoalsverkeers-of

verblijfsruimte. Het geplaatste afval, mits

binnen de boomspiegel, vormt daarmee niet

een directe belemmering voor voetgangers.

Sommige boomspiegels zijn (vroeger)

ingericht als bloemperkje. Waarschijnlijk zijn

door het bijplaatsen van het afval de perkjes

afgestorven, waardoor de boomspiegels

kaal zijn geworden. Dit versterkt het beeld

van een onbestemde zone.

Page 22: Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat ...€¦ · 11/12/2019  · van Lombok’ (OGKvL) opgezet. In de werkgroep zijn enkele bewoners uit Lombok, vertegenwoordigers

Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat en Damstraat ∞ Pagina 22

2.8. Jongeren en (jonge) mannen hangen op straat

Straatintimidatie en in het bijzonder seksuele straatintimidatie werd bij aanvang van dit project door de werkgroep benoemd als probleemgedrag. Het hangen van jongeren en mannen op straat (zonder specifiekeduidingvandeoverlast)werd in de enquête gemiddeld als ‘beetje belangrijk’ beoordeeld. In de prioritering van probleemgedrag stond hetonderwerpopplek7(vande15).

Het onderwerp straatintimidatie is niet

geselecteerd om ruimtelijke oplossingen

voor uit te werken, omdat de meeste

interventiesniet-ruimtelijkzijnende

ruimtelijke interventies de omvang van

het project overstijgen. Bovendien werden

ruimtelijke interventies die van invloed

zijn op straatintimidaties al uitgewerkt bij

de onderwerpen ‘normen en waarden’

en ‘ruimte op stoep’. In dit hoofdstuk

benoemen we enkele aanknopingspunten

voor aanpak die buiten de scope van dit

project vielen.

verschijningsvormen (aard) van het gedrag

en over de schade die het aanricht bij de

vrouwen”(Fischer&Sprado,2017).

“Voor vrouwen geldt dat zij zich wel bewust

zijn van het fenomeen maar dat zij zich

vaak niet realiseren hoe ver ze zelf gaan

in de acceptatie ervan. Veel vrouwen

zouden daarom ook baat hebben bij een

openbaar debat over het fenomeen zodat

zij zich bewust worden van hun eigen

normen en waarden en van wat de seksuele

straatintimidatie met hen doet” (Fischer &

Sprado,2017).

DegemeenteMechelenenAmsterdam

stelleneenmixvanmaatregelenvoordie

bestaat uit:

1. Onderzoek naar problematiek

2. Preventie door opvoeding en

onderwijs

3. Aanpak in de wijk (waaronder

bewustwording professionals)

4. Strafbaarstelling in de Algemene

Plaatselijke Verordening (APV)

Integrale aanpak

Erzijnnogweinigbeleids-en

effectevaluatiesuitgevoerdmetbetrekking

tot de aanpak van seksuele straatintimidatie.

Daardoor is er nog weinig bekend over

deeffectenvaninterventies.Bovendien

kent seksuele straatintimidatie vele

uitingsvormen waar niet één aanpak voor

bestaat.

Omdat seksuele straatintimidatie door

vele factoren wordt beïnvloed en vele

stakeholders deze factoren beïnvloeden,

wordt een integrale aanpak geadviseerd

(Fischer&Sprado,2017),waarbij

verschillende aanpakken en interventies op

elkaar worden afgestemd. Losse interventies

zijn te beperkt om het gedrag werkelijk te

kunnen terugdringen. De gemeente wordt

hierin als belangrijke partij gezien die het

maken van afspraken tussen partijen kan

faciliteren.

Interventies

Fischer&Sprado(2017)benadrukken

dat bewustwording van seksuele

straatintimidatie bij professionals en

mannen erg belangrijk is. “Het gaat

daarbij om kennis over de omvang en

5. Handelingsperspectief voor

slachtoffersenomstanders

6. Campagne met statement tegen

straatintimidatie

7. Monitoring

Bewustwordingscampagnes publiek en professionals

Campagnes moeten aansluiten op de (be)

leefwereld van daders om hen te bereiken.

Eengoedvoorbeeldvanzo’ncampagneis

de campagne ‘familie’ van Ipsos. De teksten

moetenmannenaanzettentotzelfreflectie

over het gedrag wat zij vertonen.

Toezichthouders moeten “voldoende kennis

hebben over seksuele straatintimidatie in

al haar diversiteit, de signalering ervan, de

inschatting van dynamiek van verschillende

situaties en de mogelijkheden van optreden

…. Omdat de handhaving ook afhankelijk

is van burgers is het belangrijk het

(veranderde) beleid hierover duidelijk te

communiceren naar de burgers” (Fischer &

Sprado,2017).Hiermeekunnenvrouwen

Page 23: Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat ...€¦ · 11/12/2019  · van Lombok’ (OGKvL) opgezet. In de werkgroep zijn enkele bewoners uit Lombok, vertegenwoordigers

Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat en Damstraat ∞ Pagina 23

bewust worden gemaakt dat het melden

van overlast bijdraagt aan het aanpakken

van het probleem (wat nu weinig gebeurt).

Hierbij hoort dat burgers weten wie zij

kunnen aanspreken.

Educatie, voorlichting en gesprek

De uitdaging van educatie, voorlichting en

gesprek is het bereiken van jongens en

mannen. Toneel, theater en rollenspelen

kunnenhiervooringezetworden.Een

andere suggestie is het bieden van

versiercursussen voor jongens, waar ze

leren hoe je kunt omgaan met vrouwen.

MogelijkkunnenovertredersnaarHALT

gestuurd worden waar zij verplicht een

cursus moeten volgen in plaats van dat ze

een boete krijgen.

Verder worden scholen genoemd als

mogelijke plek waar jongeren educatie

kunnen ontvangen. “In de databank

jeugdinterventiesvanhetNJIiseen

aantalopspecifiekedoelgroepengerichte

programma’s opgenomen over de

ontwikkeling van seksuele omgangsvormen.

Deze programma’s zijn door een

erkenningscommissie getoetst op kwaliteit

en(verwachte)effectiviteit.Hetbetreft

interventies die aangeboden kunnen

worden via scholen of via andere instanties

gerichtopspecifiekerisicogroepen(van

mannen of vrouwen)” (Fischer & Sprado,

2017).

Inrichting van de omgeving

De inrichting van de fysieke ruimte kan ook

bijdragen aan de veiligheidsbeleving:

Aantrekkelijke plekken voor jongeren om

te verblijven; er zijn nu weinig openbare

plekkenlangsdeKanaal-enDamstraat

waar jongeren kunnen verblijven. Hierdoor

kunnen zij zich gaan vervelen en hangen.

Door plekken aantrekkelijk te maken waar zij

kunnen verblijven, wordt de kans verkleind

datzijopstraatgaanhangen.Eenbuurthuis

of activiteitenplaats kan deze rol vervullen.

De volgende ruimtelijke onderwerpen

worden uitgewerkt bij de verschillende

probleemdefinitiesenconcepteninandere

paragrafen.

• Verbreden van stoepen; hierdoor

ontstaan meer uitwijkmogelijkheden

voorslachtoffersenminderconflicten

tussenmensen(zie"2.10.Erisweinig

ruimte op de stoep" op pagina 27).

• Verlichting;ditkanslachtoffersmeer

informatie over de ruimte geven en

een verbeterde veiligheidsbeleving

(zie "Straatverlichting" op pagina

48).

• Hoogwaardige kwaliteit

voorzieningen; deze kwaliteit zegt

iets over de zorg die mensen uit de

buurt voor hun buurt hebben, wat

veiligheidsbeleving kan verbeteren

(zie"2.6.IndeDamstraatende

Kanaalstraat weet je niet wat de

geldende normen en waarden zijn" op

pagina18).

• Zichtbaarheid woonomgeving;

hierdoor ervaren mensen dat ze

‘onder de mensen zijn’, wat de

veiligheidsbeleving kan verbeteren

(zie"2.6.IndeDamstraatende

Kanaalstraat weet je niet wat de

geldende normen en waarden zijn"

oppagina18).Ookcameratoezicht

wordt door sommige bewoners

genoemd als oplossing, waarbij zowel

daderalsslachtoffergezienwordt.

Deeffectenvancameratoezichtop

objectieve en ervaren veiligheid zijn

niet eenduidig.

• Eenduidigheidopenbareruimte;

hierdoor is duidelijk welk gedrag

wenselijk is in de omgeving en wie

er verantwoordelijk is. De stoep is

minder vol en de straat oogt minder

rommelig. Hierdoor verbetert de

veiligheidsbeleving(zie"2.6.Inde

Damstraat en de Kanaalstraat weet

je niet wat de geldende normen en

waardenzijn"oppagina18).

Meldingen

Erwordenzeldenmeldingengedaanvan

(seksuele) straatintimidatie. Daardoor

missen instanties informatie over het

probleem voor het ontwikkelen van een

effectieveaanpakenkandepolitieniet

ingrijpen. Het is wenselijk dat het aantal

meldingen verhoogd wordt omdat dit:

1. De pakkans verhoogt, er zijn meer

aanknopingspunten voor vervolging.

2. Deeffectiviteitvandeaanpakvan

straatintimidatie vergroot.

3. De meldingen kunnen leiden tot

een beter inzicht in de problematiek

en het belang dat het fenomeen

aangepakt moet worden.

Page 24: Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat ...€¦ · 11/12/2019  · van Lombok’ (OGKvL) opgezet. In de werkgroep zijn enkele bewoners uit Lombok, vertegenwoordigers

Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat en Damstraat ∞ Pagina 24

"Hetisdanwelvanbelangdatslachtoffers

weten dat ze een melding mogen maken

als zij (seksuele)straatintimidatie, in welke

vorm dan ook, hebben meegemaakt. Dit

kan bereikt worden door het bewustzijn bij

deslachtofferstevergrotendatseksuele

straatintimidatie niet onschuldig is en dat

handhavers dat ook weten.

Voorlichting kan, mits het ook opgevolgd

wordt door handelen van professionals in de

praktijk,ervoorzorgendatdeslachtoffers

zich gesteund voelen, het gevoel krijgen

dat ze serieus genomen worden en dat de

politie het probleem wil aanpakken” (Fischer

&Sprado,2017).

Eenappvooropdemobieletelefoon,zoals

‘de StopApp om Pikpraat te melden’, maakt

het melden van seksuele straatintimidatie

laagdrempeliger: https://stoppikpraat.nl/

Naslagwerk

Organisaties die zich inzetten tegen seksuele

straatintimidatie:

• Hollaback

www.iHollaback.org

• Stop Street Harassment

www.stopstreetharassment.org

• Stop Straatintimidatie

www.straatintimidatie.org

Literatuur:

• Fischer&Sprado(2017)-Seksuele

straatintimidatie in Rotterdam

• GemeenteAmsterdam(2016)

-Amsterdamzichtbaartegen

straatintimidatie-planvanaanpak

• VanHest&Jansen(2018)-Quickscan

straatintimidatie

Page 25: Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat ...€¦ · 11/12/2019  · van Lombok’ (OGKvL) opgezet. In de werkgroep zijn enkele bewoners uit Lombok, vertegenwoordigers

Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat en Damstraat ∞ Pagina 25

Oorzaken laden & lossen

Lees ook "2.3. Auto’s worden vaak

tijdelijk op de weg geparkeerd voor een

snelle boodschap" op pagina 12. Het

probleemgedrag vertoont veel gelijkenissen

met het tijdelijk parkeren van auto’s op

de straat. De volgende factoren dragen

nadrukkelijk bij aan het gebruiken van de

straat en stoep om te laden en lossen.

Ruime laad- & lostijden

Het is toegestaan om maandag tot en met

zaterdagvan8tot18uurteladenenlossen.

Hierdoor is laden en lossen ook toegestaan

op momenten dat de straat gebruikt wordt

om te winkelen of te forensen. De kans op

interactiestussenlaad-enlosverkeeren

ander verkeer is op deze momenten het

grootst, waardoor de meeste overlast op

deze momenten ervaren wordt.

Bovendien is het laden en lossen op drukke

momentenvoorhetlaad-enlosverkeer

lastiger een parkeerplek te vinden, waardoor

dekansgroterisdatlaad-enlosverkeerhet

voertuig op de straat moet plaatsen. Door

toegestanelaad-enlostijdentebeperken

tot momenten waarop er weinig ander

verkeer in de straat is (bijvoorbeeld in de

ochtend), wordt de overlast beperkt tot deze

2.9. De straat en de stoep wordt de hele dag gebruikt om te laden en te lossen

‘Rijbaan blokkeren voor laden en lossen’ werd bij aanvang van dit project door de werkgroep benoemd als probleemgedrag. ‘De straat en de stoep wordt de hele dag gebruikt om te laden en te lossen’ werd in de enquête gemiddeld als ‘beetje belangrijk’ beoordeeld. In de prioritering van probleemgedrag stond het onderwerp opplek8(vande15).

Bewoners geven aan dat dit

probleemgedrag leidt tot overlast omdat

geparkeerde voertuigen een obstakel zijn op

de weg, leiden tot verkeersonveilige situaties

en een teken zijn dat mensen zich niet aan

de verkeersregels houden.

Het onderwerp laden & lossen is niet

geselecteerd om ruimtelijke oplossingen

voor uit te werken, omdat de meest

effectieveoplossing-aanpassenlaad-&

lostijden-nietruimtelijkis.

Page 26: Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat ...€¦ · 11/12/2019  · van Lombok’ (OGKvL) opgezet. In de werkgroep zijn enkele bewoners uit Lombok, vertegenwoordigers

Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat en Damstraat ∞ Pagina 26

momenten. Het voornemen is om bij het

nieuwe ontwerp de regels voor laden en

lossen aan te passen.

Beperkte parkeerruimte laden & losverkeer

Erisweinigruimtevoorlaad-&losverkeer

om tijdelijk het voertuig te stallen. Zeker

als een voertuig op meerdere plekken aan

de straat moet zijn, is dit problematisch.

Hierdoorwordthetvoorlaad-&losverkeer

acceptabeler om even de auto op de straat

te stallen.

Omdatnietalleparkeerplekkenlaad-&

losplekken zijn, bestaat de kans dat

leveranciers niet voor de deur van hun klant

kunnenparkeren.Daardoormoetenzijextra

lopen met hun spullen. Op straat voor de

deur parkeren wordt zo een aantrekkelijk

alternatief, zeker als dit gedrag niet wordt

bestraft.

Handhaving

Door leveranciers die stilstaan op de

rijwegenauto'sdieparkerenoplaad-

en losplekken direct aan te spreken (en

eventueel te beboeten), wordt het gedrag

vaker afgestraft. Hierdoor wordt het minder

aantrekkelijk om stil te staan op die plekken.

Page 27: Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat ...€¦ · 11/12/2019  · van Lombok’ (OGKvL) opgezet. In de werkgroep zijn enkele bewoners uit Lombok, vertegenwoordigers

Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat en Damstraat ∞ Pagina 27

stilstaande pratende mensen hinderen

anderevoetgangers.Ditsoortconflicten

kunnen tot frustraties leiden.

Overprikkeling

De activiteiten en de aanwezig mensen en

objecten prikkelen het zenuwstelsel van

mensen die de stoep gebruiken. Als deze

toenemen door intensief gebruik, kunnen

deze het gewenste prikkelniveau van

mensen overstijgen. Dit kan leiden tot een

onprettig gevoel en stress.

Veiligheidsbeleving

Beperkte ruimte om te bewegen maakt

het lastig voor voetgangers om andere

stoepgebruikers te ontlopen. Hierdoor is

het voor voetgangers beperkt mogelijk om

mogelijke situaties van straatintimidatie te

ontlopen. Dit kan leiden tot gevoelens van

onveiligheid.

Normgedrag

Mensenzoekenindefysiekeruimte

naar aanwijzingen hoe zij deze moeten

gebruiken.Eensmallestoepenbredeweg

met veel parkeerplaatsen kan door mensen

geïnterpreteerd worden als aanwijzing

dat autorijden de gewenste manier van

2.10. Er is weinig ruimte op de stoep

De te smalle stoep werd als probleem op zich en als oorzaak van verschillende problemen genoemd tijdens verschillende bijeenkomsten met bewoners.‘Erisweinigruimteopdestoep’ werd in de enquête gemiddeld als ‘beetje belangrijk’ beoordeeld. In de prioritering van probleemgedrag stond hetonderwerpopplek9(vande15).

Bewoners geven aan dat de huidige stoep

te smal is voor alle activiteiten die erop

plaatsvinden, dit kan leiden tot overlast van

andere stoepgebruikers of gevoelens van

onveiligheid.

Problemen door ruimtegebrek

Eenstoepmetteweinigruimtevoor

de activiteiten draagt bij aan een aantal

problemen:

Conflicterende activiteiten

Als veel activiteiten op een kleine ruimte

worden uitgevoerd, kunnen deze met

elkaarconflicteren.Hetladenenlossen

kan bijvoorbeeld voetgangers hinderen

in het over de stoep lopen of op de stoep

Page 28: Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat ...€¦ · 11/12/2019  · van Lombok’ (OGKvL) opgezet. In de werkgroep zijn enkele bewoners uit Lombok, vertegenwoordigers

Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat en Damstraat ∞ Pagina 28

bottlenecks te verwijderen, ontstaan er

minder opstoppingen voor voetgangers. Dit

maakt de stoep prettiger om te gebruiken.

Functies afbakenen

Doorplekkenvoorspecifiekefunctieste

markeren op de stoep, wordt voor alle

gebruikers duidelijk welk gedrag toegestaan

en gewenst is binnen die markering. Dit

vergroot de kans dat mensen zich aan deze

regels houden en alleen op die plek objecten

stallen(bijvoorbeeldfietsenofstoelenen

bankjes voor een terras) en niet buiten de

markering.

Hiervoor kunnen verschillende

functiestroken aangehouden worden,

waarbij bijvoorbeeld een strook bestemd is

voor uitstalling, een strook voor voetgangers

en voor overige functies (zoals terrassen,

fietsenstallingenofparkeerplekken).Door

overige functies buiten voetgangersstrook

op de stoep te positioneren, is de kans

het grootste dat de vrije ruimte voor

voetgangers vrij blijft.

transport is, dat terwijl trage vormen

van verkeer in woon en winkelgebieden

wenselijk zijn.

Strategieën meer ruimte stoep

Hierna volgen mogelijke strategieën om

meer ruimte op de stoep te creëren voor de

activiteiten die daar plaatsvinden:

Bredere stoep

Op een bredere stoep hebben dezelfde

hoeveelheid mensen meer ruimte per

persoon of vergroot het de capaciteit van de

stoep. Dit is onderdeel van de herinrichting.

Minder functies op de stoep

Door het aantal functies op de stoep te

beperken die de vrije ruimte van de stoep

verkleinen(zoalshetstallenvanfietsen

of terrassen), blijft de vrije ruimte voor

voetgangers zo groot mogelijk.

Bottlenecks zijn plekken waardoor objecten

of de breedte van de stoep een versmalling

in het voetpad ontstaat. Hier ontstaan

vaak opstoppingen als het druk is omdat

voetgangers hier moeten 'ritsen'. Door deze

Page 29: Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat ...€¦ · 11/12/2019  · van Lombok’ (OGKvL) opgezet. In de werkgroep zijn enkele bewoners uit Lombok, vertegenwoordigers

Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat en Damstraat ∞ Pagina 29

2.11. Afvalbakken staan op onlogische plekken in de wijk

De onlogische locaties van afvalbakken werden in de observatie als probleem geïdentificeerddatbijdraagtaanhet gooien van zwerfafval op straat. Het op straat gooien van afval werd door werkgroep als probleemgedrag benoemd. ‘Afvalbakken staan op onlogische plekken in de wijk’ werd in de enquête gemiddeld als ‘beetje belangrijk’ beoordeeld. In de prioritering van probleemgedrag stond het onderwerpopplek10(vande15).

Bewoners geven aan zwerfafval als overlast

te ervaren omdat het afval er onverzorgd

uitziet, het kan gaan stinken en het een

teken is dat mensen zich niet aan de regels

houden.

Interventies verbeteren gebruik afvalbakken

Leesook"2.5.Afvalwordtbijgeplaatstbij

afval-enkringloopcontainers"oppagina

16.Hetprobleemgedragvertoontveel

gelijkenissen met het bijplaatsen van afval

bijafval-enkringloopcontainers.

Zichtbaarheid

De kans dat mensen een afvalbak

gebruiken wordt vergroot als ze deze

gemakkelijk kunnen waarnemen. Door

voor afvalbakken een van de omgeving

onderscheidende vorm, kleur en materiaal

te gebruiken, worden deze beter zichtbaar.

Eenafvalbakdietenetjesisweggewerktin

het straatbeeld verkleint de kans dat deze

wordt gebruikt. Ook worden ze idealiter zo

geplaatstdatergeenzicht-belemmerende

obstakels staan tussen het pad en de

afvalbak.

Gebruiksvriendelijkheid

De kans dat mensen een afvalbak gebruiken

wordt vergroot als deze gebruiksvriendelijk

is. Dit betekent dat de bak zo gepositioneerd

is dat de opening gericht is op de dominante

loopstroom of dat de opening van alle

zijden te gebruiken is. Ook is de opening

groot genoeg dat klein afval (bijvoorbeeld

tasjes van eetgelegenheden, etensbakjes

of etensresten) gemakkelijk in de bak

gedeponeerd kan worden.

Afvalbakken zijn een belangrijk mechanisme

in het verminderen van zwerfafval.

Hierbij kan grofweg gesteld worden dat

het gewenst gebruik van de afvalbak zo

gemakkelijk mogelijk moet zijn voor mensen

die afval hebben. Dit heeft een aantal

consequenties:

Bereikbaarheid

De kans dat mensen een afvalbak gebruiken

wordt vergroot als deze zich op loopafstand

bevinden van de plek waar zij zich realiseren

dat zij afval hebben. Dit betekent dat langs

veelgebruiktevoetpadenomde50meter

een afvalbak staat. Hierdoor bevindt een

persoon op deze paden zich nooit verder

dan25metervaneenafvalbak.

Ook heeft het de voorkeur om afvalbakken

nabijafval-hotspotsteplaatsen.Ditzijn

plekken waar mensen veel afval bij zich

hebben. Denk aan eetgelegenheden of

plekken waar grootvuil aangeboden wordt.

Page 30: Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat ...€¦ · 11/12/2019  · van Lombok’ (OGKvL) opgezet. In de werkgroep zijn enkele bewoners uit Lombok, vertegenwoordigers

Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat en Damstraat ∞ Pagina 30

3. Interventie conceptenOp basis van de strategiebespreking heeft de werkgroep een selectie gemaakt van mogelijkhedendiezijgeschiktachtomtoetepassenindeKanaal-enDamstraat.Deze zijn door Omgevingspsycholoog omgezet tot een concept idee voor een interventie. Deze concepten worden in dit hoofdstuk gepresenteerd.

Page 31: Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat ...€¦ · 11/12/2019  · van Lombok’ (OGKvL) opgezet. In de werkgroep zijn enkele bewoners uit Lombok, vertegenwoordigers

Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat en Damstraat ∞ Pagina 31

3.1. Kijkwijzer

In dit hoofdstuk zijn verschillende afbeeldingen te zien van ruimtelijke concepten. Deze afbeeldingen geven een idee van hoe het concept eruit kan zien. Als het concept uitgevoerd wordt, kan er nog veel wijzigen aan bijvoorbeeld de materialen, vorm of afmetingen. Hieronder wordt kort toegelicht hoe deze afbeeldingen het best gelezen en geïnterpreteerd kunnen worden.

De concepten zijn nog niet ingepast in het straatontwerp. Ook is

er nog geen haalbaarheidsonderzoek gedaan voor ieder concept.

Hierdoor kan het zijn dat sommige concepten nog afvallen of in

vorm en afmeting wijzigen voordat ze worden geïmplementeerd.

Sommige afbeeldingen bevatten kleuren. Deze kleuren zijn

toegevoegd om een bepaald onderdeel van een afbeelding te

benadrukken of te laten opvallen. Deze kleuren en vlakken horen

niet bij het concept en zijn geen indicatie van de te kiezen kleur,

tenzijexplicietaangegeven.

Soms toont een afbeelding meerdere concepten. Dat er meerdere

concepten in één afbeelding staan, betekent niet dat ze gezamenlijk

uitgevoerd moeten worden. De reden dat er soms meerdere

concepten in één afbeelding staan, is dat de afbeeldingen van de

aanzichten gemaakt zijn in één 3D model waarin alle interventies

staan.

Page 32: Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat ...€¦ · 11/12/2019  · van Lombok’ (OGKvL) opgezet. In de werkgroep zijn enkele bewoners uit Lombok, vertegenwoordigers

Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat en Damstraat ∞ Pagina 32

De kans is kleiner dat mensen hun afval in

een tuintje zetten dan tegen een metalen

afvalbak. De plantenbakken wekken

associaties op van natuur, duurzaamheid en

milieuvriendelijkheid die samenhangen met

de norm duurzaam gedrag. Ook voegen de

bakkenextragroentoeaandeomgeving,

waardoor de plek aantrekkelijker wordt.

Tot slot vormt de plantenbak een fysiek

obstakel, die het moeilijker maakt om afval

tegen de container te plaatsen.

De plantenbakken moeten op maat gemaakt

worden voor de afmetingen van de plateaus

en inwerpzuilen van de ondergrondse

containers.

Stel een adoptieprogramma op waarbij

buurtbewoners gefaciliteerd worden

om voor de containertuin te zorgen. Dit

versterkt het gevoel van eigenaarschap van

de openbare ruimte door de buurt. Door te

communiceren dat de tuintjes geadopteerd

zijn, wordt de impliciete boodschap

gecommuniceerd dat dit een woonbuurt is

waar bezoekers te gast zijn.

Houd de container en de omgeving visueel

schoon. Richt de omgeving van de container

zo in dat deze een aantrekkelijke, schone,

frisse, en verzorgde uitstraling heeft. Dit

activeert de norm van ‘net’ gedrag bij

3.2. Afval

Containertuinen

Het doel van containertuinen is het verminderen van bijgeplaatst afval naast containers. De plantenbak wordt rondom de container op het metalen plateau geplaatst. De plantenbak vormt een fysieke belemmering om het afval tegen de bak aan te plaatsen en activeert de norm van schoon en netjes. Dit verkleint de kans op het bijplaatsen van afval.

Succesfactoren:

• De plantenbak dekt het gehele

plateau af, met uitzondering van de

ruimte die nodig is om de inwerpzuil

te bereiken.

• De plantenbak omsluit de inwerpzuil

en is schokbestendig, zodat de bak

op zijn plek blijft en niet beschadigt

tijdens het legen van de container.

• Kies voor stevige planten die het

gehele jaar hun blad behouden.

• Spreek af wie de planten onderhoudt

en voorzie deze persoon of partij van

budget.

Page 33: Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat ...€¦ · 11/12/2019  · van Lombok’ (OGKvL) opgezet. In de werkgroep zijn enkele bewoners uit Lombok, vertegenwoordigers

Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat en Damstraat ∞ Pagina 33

gebruikers. Hierdoor wordt de kans vergroot

dat mensen de containers gebruiken zoals

bedoeld en de omgeving netjes laten.

Verspreid een citrusgeur rondom de

container door een concentraat toe te

voegen aan het schoonmaakmiddel. De geur

wekt een associatie van schoonmaken op.

Hierdoor vergroot het de kans dat mensen

net gedrag gaan vertonen.

Onderhoud de container en de omgeving

goed. Herstel vervuiling en beschadiging

direct. Tekenen van gebrekkig onderhoud,

verloedering en vervuiling kunnen worden

geïnterpreteerd dat niemand voor

dergelijke plekken lijkt te zorgen. Daardoor

beïnvloeden ze de veiligheidsbeleving

negatief.

Leeg de container bijtijds en verhelp

defecten meteen, zodat goed gebruik altijd

mogelijk is.

Combineer deze oplossing met de

vloersticker, zie "Vloercoatings of stickers"

op pagina 34.

Leesook"2.5.Afvalwordtbijgeplaatstbij

afval-enkringloopcontainers"oppagina

16.

Voorbeeld Room for Concepts - CityGard, uitgevoerd in de gemeente Den Haag

Page 34: Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat ...€¦ · 11/12/2019  · van Lombok’ (OGKvL) opgezet. In de werkgroep zijn enkele bewoners uit Lombok, vertegenwoordigers

Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat en Damstraat ∞ Pagina 34

• Gebruik hoogwaardige coating

en vormgeving, zodat de uiting

niet bijdraagt aan een verloederd

straatbeeld.

• Onderhoud de sticker en vervang

deze bij slijtage.

• Plaats de boodschap goed zichtbaar

vóór de containers.

Maakeentotaalbeelddatbestaatuit

verschillende losse onderdelen (stickers

of coatings). Hierdoor is het ontwerp per

containerlocatie aan te passen. Houd de

boodschap neutraal of positief.

Combineer deze oplossing met de

containertuinen, zie "Containertuinen" op

pagina 32.

Leesook"2.5.Afvalwordtbijgeplaatstbij

afval-enkringloopcontainers"oppagina

16.

Vloercoatings of stickers

Vloercoatings hebben als doel om het bijplaatsen van afval bij containers teverminderen.Eendeelvanhetbijplaatsafval is grofvuil. Dit kunnen bewoners laten ophalen door de gemeente. Breng een coating aan op de bestrating die deze boodschap communiceert. Hierdoor worden bewoners geattendeerd op deze mogelijkheid. Dit verkleint de kans op bijplaatsafval.

Succesfactoren:

• Communiceer met iconen en simpele

tekst, zodat ook mensen die de

Nederlandse taal niet goed matig zijn

de boodschap snappen.

• Communiceer stap voor stap wat een

bewoner moet doen.

• Gebruik kleuren met een hoge

contrastwaarde die ook goed leesbaar

is in het donker, zoals zwart op geel of

zwart op wit.

• Gebruik lettertypes en kleuren uit de

stijlgids van de gemeente Utrecht,

dit vergroot de legitimiteit van de

boodschap.

14 030

2

1

3

Gratis

Grofvuil?

De grijze en bruine vlakken zijn ter illustratie van straatstenen. Ze zijn geen onderdeel van het concept

Page 35: Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat ...€¦ · 11/12/2019  · van Lombok’ (OGKvL) opgezet. In de werkgroep zijn enkele bewoners uit Lombok, vertegenwoordigers

Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat en Damstraat ∞ Pagina 35

Boombanken

Boombanken hebben als doel om afval te verhinderen in boomspiegels. Eenbankrondomdeboomspiegelbelemmert het plaatsen van afval. Daarnaast benadrukt een bank gezelligheid en ontmoeten. De straat krijgt daardoor een vriendelijkere en socialere aanblik. Hierdoor vergroot het vermogen van de straat om (nieuwe) sociale contacten tussen mensen te bevorderen.

Succesfactoren:

• Omcirkel met de boombank de

boomspiegel volledig, zodat er geen

onbestemde ruimte ontstaat.

• Dek open grond rond de boomstam

af met beplanting of een rooster.

• Gebruik voor de boombank een

robuust materiaal, zoals beton, dat

slijtage en vandalismebestendig is.

• Gebruik een hoogwaardige afwerking,

zoals gepolijst beton, wat de norm

'netjes' activeert.

• Onderhoud de banken goed zodat ze

schoon en heel blijven.

• Stem afmetingen voor de boombank

af op het formaat van volwassen

bomen en straat. Voorkom dat de

bank een pietluttige uitstraling krijgt.

Sluit met de vormgeving, kleur en

materialisering aan op de meest gebruikte

materialen, kleuren en vormen in de straat

zodat eenheid wordt ervaren.

Overweeg een houten of kunststof

afwerking op de bovenzijde van de

boombank. Bij koud en nat weer is de bank

dan ook prettig te gebruiken.

Plaatshetzitgedeelteopminimaal80cmvan

het voetpad. Dit is een prettige afstand voor

zittende mensen met de mensen die voorbij

op straat lopen. Plaats bij boombanken ook

afvalbakken. De plek is door het plaatsen

van de boombanken verblijfsgebied

geworden. Dit trekt mensen aan die hun

afval kwijt willen.

Het probleem van afval in de boomspiegel

speelt vooral in het winkelgedeelte. De

bloembakken moeten vooral in dat deel van

de straat worden geplaatst. De bloembakken

oplossing is in de straat goed te combineren

met"Bloem-ofplantenbakken"oppagina

36.Dezekunnenbijvoorbeeldom-en-om

geplaatst worden.

Lees ook "2.7. Afval in perkjes en bij bomen"

oppagina20.

Eenboombankmaakt het moeilijker

voor mensen om afval in de boomspiegel te

plaatsen.

Ook is draagt het bij aan het sociale karakter

van de straat.

Page 36: Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat ...€¦ · 11/12/2019  · van Lombok’ (OGKvL) opgezet. In de werkgroep zijn enkele bewoners uit Lombok, vertegenwoordigers

Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat en Damstraat ∞ Pagina 36

Verken de mogelijkheid van een

adoptieprogramma waarbij buurtbewoners

gefaciliteerdwordenomvoordebloem-of

plantenbakken te zorgen. Dit versterkt het

gevoel van eigenaarschap van de openbare

ruimte door de buurt.

Doortecommunicerendatdebloem-of

plantenbakken geadopteerd zijn, wordt de

impliciete boodschap gecommuniceerd dat

dit een woonbuurt is waar bezoekers te gast

mogen zijn, niet andersom.

Sluit met de vormgeving, kleur en

materialisering aan bij de meest gebruikte

materialen, kleuren en vormen in de straat

zodat eenheid wordt ervaren en een rustiger

straatbeeld.

Het probleem van het plaatsen van

afval in de boomspiegel speelt vooral

inhetwinkelgedeelte.Debloem-of

plantenbaken moeten vooral in dat deel

vandestraatwordengeplaatst.Debloem-

of plantenbakken oplossing is in de straat

goed te combineren met "Boombanken" op

pagina35.Dezekunnenbijvoorbeeldom-

en-omgeplaatstworden.

Lees ook "2.7. Afval in perkjes en bij bomen"

oppagina20.

Bloem- of plantenbakken

Bloem-enplantenbakkenrondombomen hebben als doel om afval te verhinderen in boomspiegels. De bakken vormen een obstakel waardoor het moeilijker wordt om afval in de boomspiegel te plaatsen. Daarnaastvoegenzeextragroentoeaan de omgeving, waardoor de plek aantrekkelijker wordt. Ook wekken planten de associatie op van natuur en laten ze zien dat er voor de plek gezorgd wordt. Dit stimuleert de aanwezigheid van socialere normen in de omgeving.

Succesfactoren:

• Omcirkelmetdebloem-of

plantenbakken de boomspiegel

volledig, zodat er geen onbestemde

ruimte ontstaat.

• Kies voor stevige planten die het hele

jaar hun blad houden.

• Gebruikvoordebloem-of

plantenbakken een robuust

materiaal, zoals beton, dat slijtage en

vandalismebestendig is.

• Gebruik een hoogwaardige afwerking,

zoals gepolijst beton, wat de norm

'netjes' activeert.

• Onderhoud de banken goed zodat ze

schoon en heel blijven.

Page 37: Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat ...€¦ · 11/12/2019  · van Lombok’ (OGKvL) opgezet. In de werkgroep zijn enkele bewoners uit Lombok, vertegenwoordigers

Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat en Damstraat ∞ Pagina 37

• Plaats afvalbakken op goed zichtbare

en bereikbare locaties, op een

onderlingeafstandvanmaximaal25

meter(inwinkelgebied)of50meter

(woongebied). Plaats bakken nabij

hotspots als eetgelegenheden of

verblijfsplekken.

• Positioneer de bakken zo, dat het

afval gemakkelijk in de bak te gooien

is vanaf de dominante loopstroom.

De tekst kan uitgesneden worden uit metaal

van de buitenhuls van de bak of met een

stickeropeenbestaandvuilnisbak-model

worden geplakt.

Houd de afvalbak en de omgeving visueel

schoon. De omgeving moet zo zijn ingericht

dat deze de norm van ‘net’ gedrag bij

gebruikers activeert. Onderhoud de afvalbak

en de omgeving daarom goed. Herstel

vervuiling en beschadiging direct. Leeg de

afvalbak bijtijds en verhelp defecten direct,

zodat gewenst gebruik van de bakken door

bewoners en bezoekers altijd mogelijk is.

Lees ook "2.11. Afvalbakken staan op

onlogische plekken in de wijk" op pagina

29.

Afvalbakken in alle talen

De afvalbak in alle talen draagt bij aan een beter gebruik van afvalbakken en hetuitenvaneenLombok-identiteit.Op afvalbakken staat in verschillende talen het woord afval. Bezoekers en bewoners van verschillende afkomst herkennen hun eigen taal en voelen zichaangesprokenophun(deel-)identiteit. Hierdoor ervaren zij dat de boodschap ook voor hen bedoeld is. Daarmee is de afvalbak ook een uiting van de multiculturele identiteit van de buurt. Dit vergroot de kans dat mensen de afvalbak zullen gebruiken.

Succesfactoren:

• Stem de tekst af op de talen die

gesproken worden in Lombok. (In het

voorbeeld staan waarschijnlijk meer

talen dan er in Lombok gesproken

worden)

• Plaats de tekst op de zichtbare zijden

van de bak, zodat voetgangers de

tekst kunnen lezen.

• Zorg voor een hoogwaardige

uitstraling die bijdraagt aan een

verzorgd straatbeeld. Als gekozen

wordt voor een sticker, zorg dat deze

bij slijtage wordt vervangen.

In dit voorbeeld is de tekst uit het metaal van de buitenhuls van de bak gesneden.

Page 38: Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat ...€¦ · 11/12/2019  · van Lombok’ (OGKvL) opgezet. In de werkgroep zijn enkele bewoners uit Lombok, vertegenwoordigers

Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat en Damstraat ∞ Pagina 38

Drempel met oversteekplaats

Drempels hebben als doel de snelheid van automobilisten te verminderen. Als automobilisten te hard over de drempel rijden, geeft dit een onplezierige schok en kan de auto beschadigen. Dit stimuleert automobilisten om hun snelheid te minderen.

Succesfactoren:

• Bij een hogere drempel moeten

automobilisten meer remmen.

3.3. Verkeer

Het nieuwe ontwerp van de straat en het eenrichtingsverkeer zal waarschijnlijk een deel van de ervaren gedragsproblemen in verkeer verminderen. Ook bleken een aantal interventies onhaalbaar (deze staan in "Bijlage A: Overige concepten" op pagina51).Daaromishetaantalconceptoplossingen voor het thema verkeer beperkt.

• Kies voor een van de rijweg

afwijkende kleur en materiaal.

Hierdoor lijken de drempels optisch

hoger en vallen ze meer op voor

verkeersdeelnemers.

Bij elke twee a drie bouwblokken in

het oosten van de Kanaalstraat en in

de Damstraat kan een drempel op de

rijweg worden geplaatst. Drempels

kunnen gecombineerd worden met

oversteekplaatsen voor voetgangers.

Hierdoor steken voetgangers over op een

plek waar automobilisten minder hard

rijden. Hierboven is dit weergegeven

met een zebrapad. De uitvoering hoeft

niet met een zebrapad, zolang voor alle

verkeerdeelnemers de voorrangssituatie

duidelijk is.

De oversteekplaats kan nog meer

worden benadrukt door obstakels te

verwijderen die het zicht belemmeren van

de rijweg op de stoep ter hoogte van de

oversteekplaats. Bijvoorbeeld door hier geen

parkeerplaatsen, laadplekken of bomen te

plaatsen.

Lees ook "2.2. Auto’s rijden te hard over de

Kanaalstraat"oppagina10.

Als voertuigen te hard rijden over een drempel, geeft dit een onplezierige schok en kan het

voertuig beschadigen. Drempels stimuleren verkeersdeelnemers

daarom om zachter te rijden.

Page 39: Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat ...€¦ · 11/12/2019  · van Lombok’ (OGKvL) opgezet. In de werkgroep zijn enkele bewoners uit Lombok, vertegenwoordigers

Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat en Damstraat ∞ Pagina 39

Oversteekpaden kunnen het beste zo

wordenontworpendatzemaximaal

comfortenveiligheidverschaffen

tegenover het overige verkeer. Fysieke

afscheidingen aan de functiestrook zijn

hiervoor geschikt. Deze afscheiding kan

eventueel worden geïntegreerd met een

(lage) groenvoorziening om de straat

aantrekkelijker te maken.

Om voor ouderen, mensen met mobiliteit

beperkingen en mensen met kinderwagens

een aangename oversteek te maken is het

belangrijk dat de gehele oversteek op gelijke

hoogte blijft ten opzichte van de stoep.

Net als alle andere interventies is het

belangrijk dat in het oostelijke deel van

de Kanaalstraat alle oversteken er gelijk

eruitzien als in het westelijk deel, om

eenduidigheid te bevorderen.

Leesook"2.6.IndeDamstraatende

Kanaalstraat weet je niet wat de geldende

normenenwaardenzijn"oppagina18

en"2.10.Erisweinigruimteopdestoep"op

pagina 27.

Oversteekpaden geïntegreerd in de voetgangersstroom

Oversteekplaatsen zijn ontwikkeld om de ervaring van sociale veiligheid op de stoep te bevorderen (vanwege de koppeling met drempels, staat de interventie nu onder 'verkeer'). De plekken zijn zo ingericht dat voetgangers zo gemakkelijk mogelijk van de ene naar de andere zijde van de straat kunnen oversteken. Ze bieden een uitwijkmogelijkheid voor mensen die op de stoep lopen en zich sociaal onveilig voelen.

Succesfactoren:

• Positioneer de oversteekplaatsen op

gelijke intervallen van elkaar. Hierdoor

ervaren mensen de betrouwbaarheid

dat ze snel kunnen oversteken.

• De inrichting van de oversteekplaats

communiceert duidelijk welke

verkeersstroom voorrang heeft. Dit

kan duidelijk gemaakt worden met

borden of een zebrapad.

• Licht de oversteekpaden en de

opstelplek uit, zodat het voetpad

en wachtende voetgangers goed

zichtbaar zijn in donkere situaties.

Oversteekplaatsen bieden voetgangers een

uitwijkmogelijkheid als zij zich sociaal onveilig voelen op de stoep. Ze hebben dan de optie om naar de andere

straatzijde over te steken.

Page 40: Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat ...€¦ · 11/12/2019  · van Lombok’ (OGKvL) opgezet. In de werkgroep zijn enkele bewoners uit Lombok, vertegenwoordigers

Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat en Damstraat ∞ Pagina 40

Rammelstroken

Het doel van de rammelstroken is het verlagen van de snelheid. Op het wegoppervlak worden ribbels aangebracht. Deze heten rammelstroken. Als auto’s over deze ribbels rijden, veroorzaken deze een trilling in de auto die te horen en te voelen is.

De drempels, al dan niet gecombineerd met oversteekplaats, zijn

waarschijnlijkeffectieveromdesnelheidvanautomobilistente

verlagen dan de rammelstroken. Deze optie kan daarom opgevat

worden als middel om in te zetten als de het nieuwe ontwerp van de

straat met drempels het verkeer onvoldoende remt.

Succesfactoren:

• Breng de ribbels aan over de gehele breedte van de weg,

zodat auto's er niet overheen kunnen rijden.

• Plaats minimaal 3 of meer ribbels voor een vervelend

sensorischeffectindeauto.

Als een auto hard over de ribbels rijdt, ontstaat een vervelend

sensorischeffect.Hierdoorwordenautomobilistengestimuleerd

snelheid te minderen. De intensiteit van de prikkel neemt toe

naarmate automobilisten harder gaan rijden. Automobilisten die

zich aan de snelheid houden ervaren weinig overlast als ze over de

ribbels rijden.

Lees ook "2.2. Auto’s rijden te hard over de Kanaalstraat" op pagina

10.

Eenrammelstrookgeeft een onprettige trilling en geluid als

er met hoge snelheid overheen wordt gereden.

Daarom stimuleren ze verkeersdeelnemers om

langzamer te rijden.

Page 41: Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat ...€¦ · 11/12/2019  · van Lombok’ (OGKvL) opgezet. In de werkgroep zijn enkele bewoners uit Lombok, vertegenwoordigers

Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat en Damstraat ∞ Pagina 41

• Plaats een recht stuk aan het uiteinde

van het middeneiland van 2 meter.

Hierdoorzijnfietsersnietmeerbezig

met ritsen als ze de kruising oprijden.

• Kies een materiaalsoort die zoveel

mogelijkafwijktintextuurenkleur

van de overige straatstenen. Stenen

met een ruwe structuur maken het

onprettig om over het middeneiland

te rijden.

• Laat het middeneiland een aantal

centimeter oplopen naar het midden

van het vlak.

Ter overweging; de locatie van het

middeneiland wordt ook gebruikt door

voetgangers om over te steken. Deze stroom

kanconflicterenmetderitsendefietsers.

Als dit een probleem blijkt, moet hier een

passende oplossing voor uitgewerkt worden.

Leesook"2.4.DekruisingDamstraat-

Kanaalstraat(bijdeMoskee)is

onoverzichtelijk" op pagina 14.

Middeneiland voor fietsers

Het doel van het middeneiland voor fietsersiseenveiligerkruisingtemakenin de overgang van de Damstraat naar deKanaalstraat.Eenmiddeneilandwatvervelendisomovertefietsenstimuleertfietsersommeteenlageresnelheiddefietsstrook(ennietbuitendefietsstrook)opterijden.Hierdoorontstaat een overzichtelijker wegbeeld voor automobilisten, omdat zij weten waarzedefietserskunnenverwachtenenerminderfietserstegelijkdekruisingoprijden.

Dezeingreepheeftvooraleffectinde

huidige situatie en minder in het nieuwe

ontwerp. Dit komt omdat in het nieuwe

ontwerp de stroom met auto's uit de

Kanaalstraat naar de Damstraat verdwijnt.

Daarom kan overwogen worden om dit

concept tijdelijk toe te passen in de huidige

situatie.

Succesfactoren:

• Plaats het middeneiland bij de

overgangtussenfietspadenrijweg

kruising.

Eenmiddeneilandisonplezierig om overheen te

rijden.Ditstimuleertfietsersomnaardezijkantenvanhetfietspadte bewegen. Hierdoor is de kans groterdatzeoverdefietsstroken

de kruising oprijden, waardoor ze rijden op de plekken waar

andere verkeersdeelnemers ze verwachten.

Page 42: Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat ...€¦ · 11/12/2019  · van Lombok’ (OGKvL) opgezet. In de werkgroep zijn enkele bewoners uit Lombok, vertegenwoordigers

Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat en Damstraat ∞ Pagina 42

meer mensen langer op het plein verblijven, wat positief is voor de ervaring van sociale veiligheid.

Succesfactoren:

• Verwijderhetfietspadenstructuren

diedevormvanhetoudefietspad

benadrukken.

• Voeg de twee delen die nu door het

fietspadgescheidenwordensamen

door dezelfde materialen, vormen en

objecten te gebruiken.

Afsluiten fietspaden Moskeeplein

HetafsluitenvanhetfietspadoverhetMoskeepleinheeftalsdoeldekruisingoverzichtelijker te maken. Fietsers die de Kanaalstraat als doorgaande route gebruiken worden gestimuleerd niet door maar rondom de Kanaalstraat te rijden.Hierdoordaaltdefietsdruktewatde wegen overzichtelijker en daardoor veiligermaakt.HetMoskeepleinkanhierdoor aantrekkelijker gemaakt worden. Dit vergroot de kans dat er

• Plaats obstakels op de oude opritten

vanhetfietspadenhetverloopvan

de route, zodat het onaantrekkelijk

isvoorfietsersomdeouderoutete

blijven gebruiken als doorgaande

route.

• Richt het plein in als

voetgangersgebiedwaarfietsen

toegestaan is.

HetkruispuntverandertineenT-splitsing

met twee éénrichtingswegen voor auto’s.

Hierdoor zijn er minder kruisingen

tussen routes van verkeersdeelnemers.

Verkeersdeelnemers hebben daardoor

minder objecten waarop ze moeten letten,

wat de plek overzichtelijker en veiliger

maakt.

Doorhetfietspadaftesluitenverdwijnt

ookdefietskruisingbijhetWestplein.Deze

wordtdoorsommigefietsersalsonveilig

ervaren. Daarnaast wordt het mogelijk

het Zuidoostelijk deel van de Kanaalstraat

DoorhetfietspadlangshetMoskeepleinaf te sluiten, wordt de

doorgaandefietsrouteviade Kanaalstraat minder

aantrekkelijk voor fietsers.

Page 43: Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat ...€¦ · 11/12/2019  · van Lombok’ (OGKvL) opgezet. In de werkgroep zijn enkele bewoners uit Lombok, vertegenwoordigers

Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat en Damstraat ∞ Pagina 43

Eenmogelijkheidisbijvoorbeeldhetcreëren

van een groene doorgaande zone. Bewoners

geven aan te ervaren dat er weinig groen

in de wijk is. In de zomer draagt dit bij aan

oververhitting.Eengroenebuitenruimtekan

een aantrekkelijk plek zijn om in de zomer te

verblijven. Het kan ook hangende mannen

en jongeren verleiden om minder op de

drukke stoepen te verblijven en meer op het

Moskeeplein,watdeleefbaarheidvande

stoepen bevordert. De levendigheid op het

plein neemt toe, waardoor het vermogen

van de wijk om (nieuwe) sociale contacten te

bevorderen toeneemt.

samentevoegenmethetMoskeeplein.

Dit biedt de mogelijkheid om daar een

verblijfsruimte te creëren.

Combineer het afsluiten van het

Moskeepleinmethetontwikkelenvaneen

doorgaandefietsroute.Dezemoeteen

aantrekkelijk en snel alternatief bieden

voorfietsersopdekruip-door-sluip-door

wegen door Lombok die ontstaan door het

afsluitenvanhetMoskeeplein.Hierdoor

kandedoorgaandefietsstroomvanennaar

de binnenstad en station gekanaliseerd

worden.

Leesook"2.4.DekruisingDamstraat-

Kanaalstraat(bijdeMoskee)is

onoverzichtelijk"oppagina14en"2.8.

Jongerenen(jonge)mannenhangenop

straat" op pagina 22.

Het zuidoostelijk deel van hetMoskeeplein,watnu

van het plein gescheiden is doorhetfietspad,kandoorhetafsluitenvanhetfietspadbijhetMoskeepleinworden

betrokken.

Page 44: Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat ...€¦ · 11/12/2019  · van Lombok’ (OGKvL) opgezet. In de werkgroep zijn enkele bewoners uit Lombok, vertegenwoordigers

Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat en Damstraat ∞ Pagina 44

De voorgevelzone biedt ruimte als

verlengstuk voor de panden aan de straat

zoals winkelwaar of enkele zitjes. Deze

zone is door de gehele straat even breed,

zodat er geen discussie ontstaat tussen

bewoners en ondernemers over wat wel en

niet is toegestaan. Deze zone is idealiter ook

gemarkeerd, bijvoorbeeld met grondnagels.

De voetgangerszone is de verkeersruimte

meteenminimaleafmetingvan2,5meter

(hoegroterhoebeter).Debufferstrook

biedt ruimte voor losse elementen zoals

afvalbakken. De functiestrook huisvest

functies zoals parkeren, laden en

lossen,fietsnietjesofvuilcontainers.De

bufferstrookisbelangrijkomdatdezeruimte

biedt voor voetgangers om activiteiten uit

te voeren, waar in de functie zone geen

ruimte is, zonder dat zij het verkeer in de

voetgangerszone belemmeren.

De interventies op de volgende pagina's

zijn allemaal gericht op het vergroten van

de eenduidigheid in het straatbeeld. Het

zijn conceptschetsen met als doel om

werkbare elementen zichtbaar te maken die

eenduidigheid realiseren. Drie elementen

komen daarin steeds terug:

• Standaardafmetingen,

• (fysieke) scheidingen tussen zones en

• Hele duidelijke communicatie

waarvoor een plek bedoeld is.

Leesook"2.6.IndeDamstraatende

Kanaalstraat weet je niet wat de geldende

normenenwaardenzijn"oppagina18

en"2.10.Erisweinigruimteopdestoep"op

pagina 27.

3.4. Sociale veiligheid

Hoge eenduidigheid in het straatbeeld

Eeneenduidigstraatbeeldheeftalsdoel:

• Het duidelijk(er) communiceren van de normen en waarden die in de Kanaal-enDamstraatgelden,zodatde ervaring van veiligheid wordt verbeterd.

• Het verbreden van de stoep, zodaterminderconflictenopdestoep ontstaan en mensen de mogelijkheid hebben om uit te wijken.

Voor zowel gebruikers als voor beheerders moet het duidelijk zijn welke status en functie een plek heeft en wie voor het beheer verantwoordelijk is. Hiervoor is eenduidigheid en duidelijkheid in de zonering en markering van ruimte belangrijk.

In het oosten van de Kanaalstraat en in de

Damstraat zijn er vier zones aan te wijzen

metelkeeneigenrol.Elkezoneheefteen

eigen doel.

Voetganger doorgangzone

(altijd vrijhouden)

Functiezone

Bufferstrook

Voorgevel zone

De kleuren in de afbeelding zijn gebruikt ter verduidelijking van de zones. Het is niet het voorstel om deze

zones te markeren met gekleurde coatings.

Page 45: Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat ...€¦ · 11/12/2019  · van Lombok’ (OGKvL) opgezet. In de werkgroep zijn enkele bewoners uit Lombok, vertegenwoordigers

Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat en Damstraat ∞ Pagina 45

Parklets

Eenparkletiseenpubliektoegankelijkezitgelegenheid met groenvoorziening die geplaatst is in de functiestrook. Dit kunnen zowel vaste elementen zijn, als elementen die tijdelijk (bijvoorbeeld seizoen-,ofevenementgebonden)gemeenschapsruimte toevoegen.

Succesfactoren:

• Plaats de parklets niet op de

voetgangerszone. Hierdoor blijft deze

zone vrij voor voetgangers en ervaren

zij een ruime stoep.

• Scherm de parklets fysiek af van

de straat. Dit geeft mensen die op

de parklet zitten een gevoel van

veiligheid.

• Markeerhetbegineneindevan

de parklets nadrukkelijk, zodat

dit goed waarneembaar is voor

verkeersdeelnemers.

Parklets voorzien in de vraag naar publieke

zitruimte in winkelstraten waar er beperkt

ruimte beschikbaar is. De voorzieningen op

de parklets hoeven dan niet op de stoep

geplaatst worden, waardoor ze daar de

ruimte verkleinen.

Eenbufferstrookeneen fysieke afscheiding is nodig voor mensen

om zich veilig te voelen ten opzichte van het

verkeer.

De parklets kunnen in de zomer op

de parkeerplaatsen geplaatst worden

als er een grotere behoefte is aan

buitenzitgelegenheid. In de wintermaanden

kan de ruimte dan gebruikt worden als

parkeerplaats.

Parklets kunnen worden ingericht als

publieke ruimte of in vergunning worden

uitgegeven aan een uitbater.

Leesook"2.6.IndeDamstraatende

Kanaalstraat weet je niet wat de geldende

normenenwaardenzijn"oppagina18

en"2.10.Erisweinigruimteopdestoep"op

pagina 27.

Page 46: Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat ...€¦ · 11/12/2019  · van Lombok’ (OGKvL) opgezet. In de werkgroep zijn enkele bewoners uit Lombok, vertegenwoordigers

Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat en Damstraat ∞ Pagina 46

Fietscorridors

Eenfietscorridorheeftalsdoelhetverbreden van de stoep en het vergroten van de eenduidigheid in het straatbeeld. Fietscorridors zijn plekken met stalvoorzieningen waar meerdere fietsengestaldkunnenworden.Zezijngeplaatst in de functiestrook. Het doel ishetfietsstallenvanafdestraatzogemakkelijk mogelijk te maken, zodat erzominmogelijkfietsenopdestoeprijden en staan.

Succesfactoren:

• Oriënteer de stalvoorzieningen zo,

datfietsersineenvloeiendelijnvan

de straat de stalling in kunnen rijden,

zonder dat ze daarbij haakse hoeken

moeten maken.

• Creëer een zone tussen de rijweg

endestalling,zodatfietsersophet

fietscorridorzichklaarkunnenmaken

voordat ze de straat oprijden.

• Defietsenstallingmoetvanafdestoep

toegankelijk zijn voor voetgangers

en ontoegankelijk voor mensen

opdefiets.Hierdoorwordthet

onaantrekkelijk om over de stoep te

fietsen.

• Cluster stalvoorzieningen zodat niet

overalindestraateenpaarfietsen

komen te staan. Dit voorkomt een

onrustig straatbeeld.

• Verwijderweesfietsen.Een'verstopte'

stallingwerktaverechts,fietsersgaan

danalsnoghunfietseldersinde

straat stallen.

Fietscorridors voorkomen wildparkeren

op plekken waar eenduidigheid en

toegankelijk groot moet blijven: op en rond

de voetgangerszone op de stoep. Vanwege

de doorzicht mogelijkheid verstoren

fietscorridorshetautoverkeernieten

kunnen ze ook op de hoeken van straten

worden aangebracht.

Leesook"2.6.IndeDamstraatende

Kanaalstraat weet je niet wat de geldende

normenenwaardenzijn"oppagina18

en"2.10.Erisweinigruimteopdestoep"op

pagina 27.

Eenmakkelijkeoverstapmogelijkheid

van autoweg naar stoep is het belangrijkste doel van de

fietscorridor.

Hethoudtfietsenwegvandestoepwaar ze snel voor verlies van

eenduidigheid, een gebrekkige uitstraling en opstoppingen op

het voetpad zorgen.

Page 47: Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat ...€¦ · 11/12/2019  · van Lombok’ (OGKvL) opgezet. In de werkgroep zijn enkele bewoners uit Lombok, vertegenwoordigers

Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat en Damstraat ∞ Pagina 47

Uitstal markeringen

Het markeren van uitstalgrenzen heeft als doelen het toegankelijk(er) maken van de voetgangerszone en winkeliers helpen hun winkelwaar uit te stallen. Hierdoor kunnen mensen elkaar gemakkelijkenzonderconflictpasserenen biedt mensen de mogelijkheid om uit te wijken. Dit draagt aan een sociaal veilig klimaat.

Succesfactoren:

• Kies een slijtvaste markering die tegen

een stootje (of kratje) kan.

• Kies een markering die subtiel

zichtbaar is. Dit past in het rustige

straatbeeld en is ook zichtbaar voor

mensen die er gebruik van maken

(winkeliers en handhaving).

• Communiceer de bedoeling van

de markering bij introductie bij de

huidige ondernemers en als nieuwe

ondernemers zich in de straat

vestigen.

Eenuitstalmarkeringiseenvormvan

zonering. Het verhoogt de eenduidigheid

van de straat. Het maakt het voor winkeliers

gemakkelijker om zich aan de regels te

houden, voor winkeliers onderling om elkaar

aan te spreken en voor handhavers om op

overtredingen te handhaven. Dit verhoogt

de kans dat de voetgangersstrook vrij blijft

van uitstalling.

Uitstalmarkeringen komen in verschillende

soorten. Grondnagels zijn een subtiele

vorm van markering. Ze vallen niet op en

verstoren daarmee niet het straatbeeld,

maar ze zijn wel zichtbaar. Grondnagels

zijn slijtvast en stevig, daardoor zijn ze

minder gevoelig voor vandalisme en slijtage.

Ze hebben weinig tot geen onderhoud

nodig. Ook vormen ze geen obstakel voor

voetgangers of winkeliers.

Andere manieren zijn met behulp van

speciale klinkers of een alternatieve kleur

steen. Ze kunnen ook worden ingezet als

een uniek aspect horende bij Lombok.

Leesook"2.6.IndeDamstraatende

Kanaalstraat weet je niet wat de geldende

normenenwaardenzijn"oppagina18

en"2.10.Erisweinigruimteopdestoep"op

pagina 27.

Page 48: Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat ...€¦ · 11/12/2019  · van Lombok’ (OGKvL) opgezet. In de werkgroep zijn enkele bewoners uit Lombok, vertegenwoordigers

Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat en Damstraat ∞ Pagina 48

Straatverlichting

De straatverlichting kan worden ingezet voor de communicatie van de gewenste normen en waarden en het vergroten van de sociale veiligheid. Openbare verlichting stelt mensen in staat om zich in het donker te oriënteren op straat. Het licht, het ontwerp van de lichtbron en dat wat wel en niet verlicht wordt, zijn aspecten die de ervaring van bewoners en bezoekers van de straat beïnvloeden.

Het lomboklampje - een lantaarn met een unieke Lombok uitstraling

Hiernaast staat een eerste aanzet tot een

uniek Lombok verlichtingselement. Het

ontwerp van de armatuur is geïnspireerd

op traditionele woningbouw in Lombok. De

vorm verwijst naar de lokale architectuur

van de Sasak, de meerderheid inheemse

etnische groep van het Indonesische

eiland Lombok. Dit is geïntegreerd in

een lampenkap, het Lomboklampje.

De straatlantaarn is een uiting van

territorialiteit.Mensenervarendatdestraat

bijzonder is, dat deze wordt gekoesterd.

Plekken die gekoesterd worden verkleinen

de kans op vandalisme.

Eenuniekofopvallend ontwerp van

het armatuur, paal en/of verlichting kan bijdragen aan

een verzorgde wijk waar mensen trots op zijn.

Het 'Lomboklampje' is een voorbeeld van een manier waarop de identiteit van de

wijk zichtbaar gemaakt kan worden.

Page 49: Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat ...€¦ · 11/12/2019  · van Lombok’ (OGKvL) opgezet. In de werkgroep zijn enkele bewoners uit Lombok, vertegenwoordigers

Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat en Damstraat ∞ Pagina 49

Aandachtspunten voor een verlichtingsplan

Metverlichtingproberenwevierdoelentebereiken:

• Vlakverlichting voor gezichtsherkenning,

• Gevelverlichting voor vergroten van overzicht en

schaaduwreductie,

• Ornamentverlichting voor het vergroten van sfeer en

• Spotverlichting voor het accentueren van objecten, het

verlichten van 'enge hoekjes' of het bijlichten ter voorkoming

van valgevaar of gevaarlijke verkeerssituaties.

Eenhogerverlichtingsniveauverbetertveiligheidsbeleving.Hierdoor

worden objecten en personen in de omgeving beter zichtbaar. Ook

wordt een hoog verlichtingsniveau geïnterpreteerd dat er aandacht

aan de omgeving is besteed.

Verlicht niet goed zichtbare plekken zoals portiekjes, hoekjes of

objecten. Niet goed zichtbare plekken kunnen een signaal zijn voor

onveiligheid.Mensenkunnendezeplekbeoordelenalsplekwaar

potentiële daders zich kunnen verstoppen en ze kunnen niet zien

wat zich op die plekken bevindt. Door deze plekken te verlichten,

verkrijgen mensen informatie over de plek.

Blinde hoeken zijn hoeken waarbij een voetganger niet door

de ruiten van een gebouw om de hoek kan kijken. Ze worden

bij voorkeur zo verlicht dat bij het naderen van de plek zonder

schaduwval snel een overzicht van de situatie wordt verkregen.

Page 50: Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat ...€¦ · 11/12/2019  · van Lombok’ (OGKvL) opgezet. In de werkgroep zijn enkele bewoners uit Lombok, vertegenwoordigers

Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat en Damstraat ∞ Pagina 50

vriendelijke uitstraling en draagt bij aan een

rustig straatbeeld. Kies voor een hoogte die

past bij het gebruik van de stoep.

Overweeg een combinatie van design

lantaarnpalen op de straat voor

‘sfeerverlichting’ en spandraadverlichting

met een hoog verlichtingsniveau. Hierdoor

kunnen zowel lantaarnpalen geplaatst

worden die bijdragen aan de sfeer van de

straat en een hoog verlichtingsniveau met

grote gelijkmatigheid worden bereikt.

Eenandereoptiemeteenvergelijkbaar

effectzijntweearmaturenaanéénpaal,

waarbij de hoogte en het lichtniveau is

afgestemd op het gebruik van het deel van

de straat dat het beschijnt.

Leesook"2.6.IndeDamstraatende

Kanaalstraat weet je niet wat de geldende

normenenwaardenzijn"oppagina18en

"2.8.Jongerenen(jonge)mannenhangenop

straat" op pagina 22.

Vergroten van gedeeld normen en waarden gevoel

Verlicht tekenen van bewoning en

uitingsvormen van territoriumafbakening.

Dit zijn tekenen van bewoning en de

waarden die mensen die er wonen hebben.

Denk aan tuintjes, voordeuren of details

aan gevels. Deze sociale informatie geeft

wandelaars het gevoel dat zij onder de

mensen zijn die dezelfde waarden als zij

hebben. Daardoor voelen zij zich veiliger.

Verlicht aantrekkelijke en verzorgde

objecten en plekken in de straat zoals

planten, kunstwerken of zitplekken. Deze

objecten en plekken zijn tekenen dat er zorg

wordt besteed aan de omgeving door de

gemeente en buurtbewoners. Bovendien

kunnen ze esthetisch aantrekkelijk zijn

om naar te kijken en leiden daardoor

af. Dit kan bijdragen aan verbeterde

veiligheidsgevoelens.

Ook de lantaarnpaal zelf kan worden

ingezet als uiting van een verzorgde

wijk waar mensen trots op zijn. Kies

voor lantaarnpalen met een vriendelijke

uitstraling. Factoren als natuurlijke

materialen, kleuren, design details en

onderscheidende lichtpatronen dragen

bijaandezevriendelijkeuitstraling.Een

lantaarnpaal gemaakt van hout heeft een

route moeten kunnen vormen, nog voordat

zij geen alternatieve routes meer kunnen

kiezen.

In situaties met weinig of geen

uitwijkmogelijkheden voor een voetganger

is het prettig als deze op een grote

afstand de intentie van de andere persoon

kanwaarnemen.Eenlichtontwerpdie

het mogelijk maakt om deze intenties

te scannen, verbetert daarmee

veiligheidsbeleving.

Verlicht de omgeving zo gelijkmatig mogelijk,

met zo min mogelijk contrastverschillen.

Gelijkmatigheid van verlichting wordt

uitgedruktinverschilleninluxtussen

locatiesopdeplattegrond.Eengelijkmatig

verlichte omgeving geeft de minste druk

op voetgangers om steeds te moeten

aanpassen aan een andere lichtsterkte. Het

aanpassen kan ervaren worden als onprettig

en leiden tot gevoelens van onveiligheid als

voetgangers niet goed kunnen waarnemen.

Verlicht blinde muren zo dat deze kleiner

lijken of dat het niet meer opvalt dat het

blinde muren zijn. Hierbij kan gedacht

worden aan verlichting die lager bij de grond

hangt dan standaard het geval is. Ook kan

ereenvlak-doorbrekendelichtprojectie

van een (bewegend) patroon op de muur

worden geprojecteerd om mensen af te

leiden van het feit dat het een blinde muur

is waar geen sociale controle mogelijk is.

Verlicht moeilijk begaanbare paden

zodanig dat ze gemakkelijk waarneembaar

zijn.Eennietgoedzichtbareroutemet

veelhoogteverschillenofoneffenheden

in het trottoir kan gemakkelijk leiden

tot onaangename verrassingen of

angstgevoelens om te vallen.

Vergroten van overzicht verhoogt de beleving van veiligheid

Mensenscannenhunomgevingop

potentiële bedreigingen. Overzicht over

de omgeving is belangrijk om te kunnen

scannen. Gebrekkig overzicht ondermijnt

een gevoel van controle over de situatie

en verhindert een tijdige anticipatie op

gebeurtenissen.Metlichtkanhetscannen

van de omgeving worden verbeterd. Dit

betekent dat het licht zo geplaatst is dat

mensen een overzicht van de te volgen

Page 51: Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat ...€¦ · 11/12/2019  · van Lombok’ (OGKvL) opgezet. In de werkgroep zijn enkele bewoners uit Lombok, vertegenwoordigers

Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat en Damstraat ∞ Pagina 51

Bijlage A: Overige conceptenSommige concepten voor interventies zijn afgevallen. Deze concepten hebben bij nader inzien onvoldoende oplossende werking binnen de uitgangspunten van de buurtvisie en de vertaling daarvan in het nieuwe ontwerp. Voor de volledigheid zijn deze concepten wel opgenomen in de bijlage als naslagwerk.

Page 52: Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat ...€¦ · 11/12/2019  · van Lombok’ (OGKvL) opgezet. In de werkgroep zijn enkele bewoners uit Lombok, vertegenwoordigers

Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat en Damstraat ∞ Pagina 52

Het concept is hiernaast uitgewerkt in

een onopvallend materiaal bijvoorbeeld

hardhout. Daardoor passen de materialen

die gebruikt worden bij de andere

materialen in de straat. Dit draagt bij

aan een rustig straatbeeld overdag. Als

de objecten geïntegreerd worden met

boombankjes, kunnen ze bescherming

bieden aan mensen die aan de straatzijde

op het bankje zitten. De objecten zijn klein

vanaardomteproberenomfietsersgeen

onveilig gevoel te geven.

De objecten vormen een obstakel voor

verkeer en bezoekers van het gebied.

Daarom kunnen ze het best gecombineerd

worden met andere bestemmingen

waar geen of weinig manoeuvreerruimte

benodigd is, zoals een bij bomen of bij

zitgelegenheden.

Deze oplossing is als niet haalbaar

beoordeeld omdat naast de rijweg een

brede obstakelvrije strook is voorzien. Het

doelhiervanisdatfietsersdezestrook

als uitwijkmogelijkheid hebben en zich

daardoor veiliger voelen.

Lees ook "2.2. Auto’s rijden te hard over de

Kanaalstraat"oppagina10.

Verkeersveiligheid

Optische versmallingen

Het doel van optische versmalling is het verlagen van snelheid van automobilisten.Eriseendirectecorrelatie waarneembaar tussen de ervaren breedte van het baanvak en de snelheid die mensen geneigd zijn aan te houden. Twee interventies worden hier geïntroduceerddiediteffectkunnenopwekken: versmallingsbakken en versmallingsmarkeringen.

Versmallingsbakken

Langs de weg worden objecten geplaatst die

de grens tussen rijweg en stoep markeren.

Hierdoor lijkt de rijweg optisch smaller.

Automobilisten minderen snelheid om te

voorkomen dat ze een obstakel langs de

rijweg raken.

Opdeobjectenwordenreflectiestrepen

bevestigd.Dezereflecterenhetlichtvan

automobilisten wat in donkere situaties

-vooral‘savonds-goedzichtbaaris.

Als auto’s harder gaan rijden, volgen de

reflectieselkaarsnellerop.Ditgeefteen

vervelendsensorischeffect.Ditstimuleert

automobilisten om zachter te gaan rijden.

Page 53: Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat ...€¦ · 11/12/2019  · van Lombok’ (OGKvL) opgezet. In de werkgroep zijn enkele bewoners uit Lombok, vertegenwoordigers

Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat en Damstraat ∞ Pagina 53

Versmallingsmarkeringen

In de lengte van de weg wordt een streep

aangebracht aan beide zijden van de weg.

De strepen versmallen de rijweg optisch.

Automobilisten kunnen hierdoor hun

snelheid minderen omdat ze geneigd zijn de

smalle middenweg te volgen. Om dit goed te

kunnen doen, moeten zij snelheid minderen,

anders rijden ze naast dit wegdeel.

Ook markeren de strepen een zone waar

fietserskunnenfietsen.Ditbiedtfietsers

duidelijkheid waar zij zich het beste kunnen

verplaatsen, waardoor zij zich veiliger

voelen. De ingreep communiceert een

zonewaarautomobilistenfietserskunnen

verwachten, waardoor zij hun aandacht

gemakkelijker kunnen verdelen.

De strepen worden aangebracht met

materiaalwatafwijktinkleurentextuur

van de straatstenen in de auto rijweg,

bijvoorbeeld kinderkoppen. De zone kan

opvallender gemaakt worden door deze te

bestraten met een steen die in kleur afwijkt

van straatsteen die gebruikt wordt voor de

auto rijweg.

Deze oplossing is als niet haalbaar

beoordeeld omdat de breedte van de rijweg

onvoldoenderuimtebiedtvoorfietsstroken

met een veilige breedte. Verbreding van de

rijweg is mogelijk, maar onwenselijk omdat

dit kan samenhangen met harder rijden

door auto's en omdat de stoep daardoor

smaller wordt.

Lees ook "2.2. Auto’s rijden te hard over de

Kanaalstraat"oppagina10.

Page 54: Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat ...€¦ · 11/12/2019  · van Lombok’ (OGKvL) opgezet. In de werkgroep zijn enkele bewoners uit Lombok, vertegenwoordigers

Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat en Damstraat ∞ Pagina 54

Actibumps

Het doel is het verlagen van de snelheid. In het wegoppervlakte wordt een dynamische verlaging geïntegreerd. Deze wordt geactiveerd als een auto te hard rijdt.

De actibumps is alleen mogelijk als deze aan weerszijden wordt

afgesloten met bijvoorbeeld een stoeprand. Dat betekent dat

fietsersookoverdeactibumpmoetenrijden.Daarmeewordtde

wegvoorfietsersenmotorrijdersonveiliger.Datisonwenselijken

daarom is deze maatregel afgeraden.

Het oppervlakte verlaagt dan een paar centimeter, waardoor

een vervelende sensorische ervaring ontstaat. Hierdoor kunnen

automobilisten schrikken en worden ze gestimuleerd snelheid te

minderen. Automobilisten die zich aan de snelheid houden, kunnen

gewoon over de verlaging rijden.

Hard rijdende hulpdiensten kunnen met een sensor de verlaging

uitschakelen, waardoor deze niet verlaagt als zij er overheen

rijden. De actibump kan ook zo worden ingesteld dat zij alleen

in de avonduren actief is, als de meeste verkeersoverlast wordt

aangetroffen.

Voor meer informatie over de actibump, bekijk deze webpagina:

https://www.edeva.se/en/

Page 55: Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat ...€¦ · 11/12/2019  · van Lombok’ (OGKvL) opgezet. In de werkgroep zijn enkele bewoners uit Lombok, vertegenwoordigers

Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat en Damstraat ∞ Pagina 55

Laad en Losplaatsen

Delaad-enlosplaatsenhebbenalsdoeldeeenduidigheidin de straat te vergroten. Deze worden in de Kanaal en de Damstraat vaak gebruikt als parkeerplaatsen. Als de laad-enlosplekkenbezetrakendoorauto'sraaktdestraat verstopt door de bestelbusjes die gedurende de dag goederen leveren. Als formele versperringen niet gewild zijn, is een duidelijke markering een alternatieve strategie om parkeeroverlastoplaad-enlosplekkentevoorkomen.

Dezeoplossingisniethaalbaaromdatdefunctiezoneflexibel

gebruikt gaat worden. In de ochtend is deze bestemd voor laden en

lossen op andere momenten voor parkeren.

Door middel van een hoge eenduidigheid worden twee doelen

bereikt:

• De markering valt op, waardoor de kans op het per ongeluk

opdelaad-enlosplekkenparkerenverkleint.

• Het is gemakkelijker voor omstanders om bewuste

overtreders aan te spreken, de markering is overduidelijk.

Eenduidigheidkanwordenbereiktmetlogo'senkleurvakken.Het

is dezelfde techniek die wordt gebruikt bij de schoolzone, maar dan

lokaaluitgevoerdopeenlaad-enlosplaats.

Leesook"2.6.IndeDamstraatendeKanaalstraatweetjenietwat

degeldendenormenenwaardenzijn"oppagina18en"2.9.De

straat en de stoep wordt de hele dag gebruikt om te laden en te

lossen"oppagina25.

Page 56: Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat ...€¦ · 11/12/2019  · van Lombok’ (OGKvL) opgezet. In de werkgroep zijn enkele bewoners uit Lombok, vertegenwoordigers

Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat en Damstraat ∞ Pagina 56

Bijlage B: AnalayseOp1oktober2019heeftOmgevingspsycholoogderesultatenvandedoorhaaruitgevoerdeobservatiegepresenteerd.Ditwaren46onderwerpendieeenoorzaak-gevolgrelatiebeschreven.Dewerkgroepheeftdezeonderwerpengeprioriteerd.Opbasishiervanzijndegedragsproblemengedefinieerddieindeenquête zijn gebruikt. Op de volgende pagina's staan deze analyses beschreven.

Page 57: Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat ...€¦ · 11/12/2019  · van Lombok’ (OGKvL) opgezet. In de werkgroep zijn enkele bewoners uit Lombok, vertegenwoordigers

Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat en Damstraat ∞ Pagina 57

Ruim

te

Papi

er e

n ka

rton

van

ond

erne

mer

staa

t in

boom

-sp

iege

l ges

tald

(zoa

ls op

hoe

k Bo

rneo

stra

at/K

anaa

l-st

raat

voo

r gro

ente

boer

.)

Ged

rag

De v

rach

twag

en v

an d

e af

valv

erw

erke

r par

keer

t op

stra

at m

et d

e ac

hter

kant

voo

r de

afva

lstap

el,

staa

t zo

dich

t mog

elijk

lang

s de

kan

t op

het

fiets

pad.

Daa

rbij

blok

keer

t dez

e de

weg

. Fie

tser

s en

aut

omob

ilist

en m

oete

n ui

twijk

en e

n op

elk

aar

wac

hten

om

tege

nlig

gers

te la

ten

pass

eren

. Te

genl

igge

nde

auto

mob

ilist

en g

ebru

iken

de

fiets

stro

ok a

an h

un k

ant,

waa

rdoo

r aan

de

ande

re

zijd

e fie

tser

s oo

k ge

hind

erd

wor

den.

A1

Vu

ilnis

wag

en

blo

kkeert

de w

eg

om

afv

al v

an w

inke

liers

o

p t

e r

uim

en

Ruim

te

Ond

ergr

onds

e en

bov

engr

onds

e gl

as-,

papi

er-,

plas

tic-,

en te

xtiel

cont

aine

r sta

an o

p ee

n pl

ein.

De

con

tain

ers

zijn

vui

l, be

scha

digd

en

bekl

ad. E

r is

wei

nig

info

rmee

l toe

zich

t van

uit d

e om

ringe

nde

gebo

uwen

(blin

de m

uren

, wei

nig

ram

en, o

f ges

lo-

ten

gord

ijnen

). O

p of

bij

de c

onta

iner

s zi

jn g

een

aanw

ijzin

gen

voor

geb

ruik

, inf

orm

atie

of m

otiva

tie

(met

uitz

onde

ring

van

de A

nton

iusk

erk)

. Er z

ijn g

een

fysie

ke m

aatr

egel

en te

gen

bijp

laat

sen

(zoa

ls sc

huin

e ka

nten

of c

onta

iner

tuin

tje).

Ged

rag

Er w

orde

n gr

oot k

arto

n, za

kken

pui

n/aa

rde,

zakk

en

huisv

uil e

n gr

ofvu

il (m

atra

s) n

aast

de

cont

aine

rs

gepl

aats

t.

A2

Afv

al w

ord

t b

ijgep

laat

st b

ij af

val-

en

kri

ng

loo

pco

nta

iners

Page 58: Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat ...€¦ · 11/12/2019  · van Lombok’ (OGKvL) opgezet. In de werkgroep zijn enkele bewoners uit Lombok, vertegenwoordigers

Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat en Damstraat ∞ Pagina 58

Ruim

te

Op

som

mig

e pl

ekke

n st

aan

geen

afv

alba

kken

of v

er

uit e

lkaa

r. Ve

rsch

illen

de a

fval

bakk

en st

aan

niet

op

de lo

opro

ute

en/o

f in

het z

icht

, de

orië

ntati

e va

n de

op

enin

g is

niet

naa

r de

loop

rout

e, o

f toe

gang

wor

dt

bele

mm

erd

door

fiet

sen

of la

ntaa

rnpa

len.

Bij

de

bush

alte

Bili

tonk

ade

richti

ng C

entr

um, b

ij de

ban

k-je

s op

de

hoek

van

de

Band

oeng

stra

at e

n op

vee

l st

raat

hoek

en o

ntbr

eekt

een

afv

alba

k.

Ged

rag

Wan

neer

men

sen

moe

ite m

oete

n do

en o

m h

un

afva

l weg

te g

ooie

n, is

de

kans

ook

gro

ter d

at z

ij hu

n af

val o

p st

raat

goo

ien.

Men

sen

verw

acht

en

een

afva

lbak

op

plek

ken

als

een

bush

alte

of e

en

stra

atho

ek. Z

ij zu

llen

daar

dan

ook

het

eer

ste

zoek

en.

A3

Afv

alb

akke

n s

taan

so

ms

on

log

isch

gep

osi

tion

eerd

Ruim

te

Vrijw

el a

lle a

fval

bakk

en z

ijn v

ies,

de

verf

is e

nigs

zins

af

gebl

adde

rd e

n op

vee

l bak

ken

zitt

en sti

cker

s of

zijn

be

spot

en m

et g

raffi

ti. S

omm

ige

afva

lbak

ken

zitt

en

vol.

Ged

rag

De a

fval

bakk

en o

gen

verlo

eder

d. D

it m

aakt

het

on

aant

rekk

elijk

er o

m d

e ba

kken

te g

ebru

iken

om

af

val i

n te

goo

ien.

Vol

le a

fval

bakk

en z

ijn n

iet t

e ge

brui

ken.

A4

Afv

alb

akke

n z

ien

er

som

s ve

rlo

ed

erd

uit

Page 59: Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat ...€¦ · 11/12/2019  · van Lombok’ (OGKvL) opgezet. In de werkgroep zijn enkele bewoners uit Lombok, vertegenwoordigers

Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat en Damstraat ∞ Pagina 59

Ruim

te

Klik

o’s

zijn

gro

te a

fval

bakk

en d

ie v

eel r

uim

te in

ne-

men

in d

e w

inke

l of w

onin

g. O

p de

stoe

p is

ruim

te

om e

en o

bjec

t als

een

klik

o te

pla

atse

n.

Ged

rag

Er st

aan

op v

ersc

hille

nde

plek

ken

klik

o’s

of

afva

lbak

ken

op d

e st

oep.

A5 K

liko

’s (

afva

lbak

ken

) w

ord

en

op

de s

toep

gep

laat

st

Ruim

te

De u

itstr

alin

g va

n de

won

inge

n tu

ssen

de

Ban-

doen

stra

at e

n Ba

ntam

stra

at is

laag

. De

groe

ne

geve

l van

het

Hos

pice

op

de h

oek

Piet

er B

oths

traa

t/Ka

naal

stra

at, e

n de

gev

eltu

intje

s dr

agen

juist

bij

aan

een

positi

eve,

ver

zorg

de u

itstr

alin

g en

late

n zi

en d

at

men

sen

zorg

dra

gen

voor

het

ond

erho

ud v

an d

e bu

itenr

uim

te.

Ged

rag

Een

‘ver

loed

erd’

stra

atbe

eld

(zoa

ls gr

affiti,

stick

ers,

en

bes

chad

igin

gen)

sig

nale

ren

aan

voor

bijg

ange

rs

dat h

et h

ier n

orm

aal i

s om

gee

n zo

rg a

an d

e om

gevi

ng te

bes

tede

n. M

ense

n zi

jn h

ierd

oor e

erde

r ge

neig

d hu

n af

val o

p st

raat

goo

ien,

dan

als

het

stra

atbe

eld

onde

rhou

den

oogt

.

A6

Beb

ou

win

g la

ng

s d

e w

eg

zie

t er

som

s ve

rlo

ed

erd

uit

Page 60: Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat ...€¦ · 11/12/2019  · van Lombok’ (OGKvL) opgezet. In de werkgroep zijn enkele bewoners uit Lombok, vertegenwoordigers

Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat en Damstraat ∞ Pagina 60

Ruim

te

Op

veel

lant

aren

pale

n en

ele

ktric

iteits

kast

jes

zijn

sti

cker

s ge

plak

t.

Ged

rag

Ond

erde

len

van

de o

mge

ving

die

bijd

rage

n aa

n ee

n ‘v

erlo

eder

d’ st

raat

beel

d (z

oals

stick

ers)

sig

nale

ren

aan

voor

bijg

ange

rs d

at h

et h

ier n

orm

aal i

s om

gee

n zo

rg a

an d

e om

gevi

ng te

bes

tede

n. M

ense

n zi

jn

hier

door

eer

der g

enei

gd h

un a

fval

op

stra

at g

ooie

n,

dan

als

het s

traa

tbee

ld o

nder

houd

en o

ogt.

A7

Stic

kers

op

lan

taar

np

alen

en

ele

ktri

cite

itska

stje

s

Ruim

te

Aan

beid

e zi

jden

van

de

hoek

van

Lom

boks

traa

t /

Kana

alst

raat

zijn

op

grot

e op

perv

lakt

es g

raffi

ti aa

n-ge

brac

ht. V

erde

r zijn

op

veel

ple

kken

tags

gep

laat

s,

zoal

s de

uren

, mur

en e

lekt

ricite

itska

stje

s en

brie

ven-

buss

en.

Ged

rag

Ond

erde

len

van

de o

mge

ving

die

bijd

rage

n aa

n ee

n ‘v

erlo

eder

d’ st

raat

beel

d (z

oals

graffi

ti) s

igna

lere

n aa

n vo

orbi

jgan

gers

dat

het

hie

r nor

maa

l is

om g

een

zorg

aan

de

omge

ving

te b

este

den.

Men

sen

zijn

hi

erdo

or e

erde

r gen

eigd

hun

afv

al o

p st

raat

goo

ien,

da

n al

s he

t str

aatb

eeld

ond

erho

uden

oog

t.

A8

Gra

ffiti

Page 61: Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat ...€¦ · 11/12/2019  · van Lombok’ (OGKvL) opgezet. In de werkgroep zijn enkele bewoners uit Lombok, vertegenwoordigers

Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat en Damstraat ∞ Pagina 61

Ruim

te

Op

de st

oep

staa

n fie

tsen

en

ande

re o

bjec

ten

voor

la

nger

e tij

d ge

stal

d, w

aar d

e w

ind

door

heen

kan

w

aaie

n.

Ged

rag

Men

sen

gooi

en a

fval

op

stra

at, h

et w

aait

in d

e sp

aken

en

blijft

daa

r han

gen.

Dit

draa

gt o

ok b

ij aa

n he

t ver

loed

erde

stra

atbe

eld.

A9

Gest

ald

e fi

ets

en

‘van

gen

’ zw

erf

afva

l

Ruim

te

Som

mig

e bo

omsp

iege

ls zi

jn v

ervu

ild m

et zw

erfa

fval

, af

val v

an o

nder

nem

ers

(gro

ente

) of e

r is

een

vuil-

nisz

ak g

epla

atst

. In

het t

wee

de d

eel v

an d

e Ka

naal

-st

raat

(tus

sen

de JP

Coe

nstr

aat e

n de

Oud

erijn

brug

) zi

jn d

e bo

omsp

iege

ls sc

hoon

, ook

die

alle

en b

edek

t zi

jn m

et za

nd o

f grin

d. In

het

eer

ste

deel

van

de

Kana

alst

raat

zijn

ook

sch

one

‘kal

e’ b

oom

spie

gels,

m

aar s

omm

ige

daar

van

zijn

ver

vuild

. De

vol g

eroe

i-de

boo

msp

iege

ls da

ar z

ijn a

llem

aal s

choo

n.

Ged

rag

De le

ge b

oom

spie

gels

in h

et e

erst

e de

el v

an

de K

anaa

lstra

at w

orde

n do

or o

nder

nem

ers

deel

s ge

brui

kt v

oor u

itsta

lling

of a

fval

dat

wor

dt

opge

haal

d. H

ierv

an b

lijft

een

deel

van

het

afv

al

acht

er.

A10

Afv

al in

bo

om

spie

gels

Page 62: Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat ...€¦ · 11/12/2019  · van Lombok’ (OGKvL) opgezet. In de werkgroep zijn enkele bewoners uit Lombok, vertegenwoordigers

Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat en Damstraat ∞ Pagina 62

Ruim

te

Gee

n go

ede

verli

chtin

g do

orda

t ove

rkap

ping

en e

n lu

ifels

het l

icht

op

de st

raat

blo

kker

en. D

e ve

rlich

ting

is ni

et o

vera

l goe

d af

gest

emd

op d

e st

oep.

Som

mig

e de

len

van

de st

raat

ont

bree

kt d

e ve

rlich

ting.

Ged

rag

Door

het

ont

brek

en v

an g

oede

stad

verli

chtin

g op

de

stoe

p is

er e

en v

erla

agde

zic

htba

arhe

id e

n to

egan

kelij

khei

d op

dez

e pl

ek. D

it ve

rgro

ot d

e im

pact

van

stra

atinti

mid

atie

en v

erla

agt h

et g

evoe

l va

n ve

iligh

eid.

SV1

De v

erl

ich

ting

help

t n

iet

bij

het

mak

kelij

k h

erk

en

nen

va

n g

ezi

ch

ten

en

inte

ntie

s.

Ruim

te

Er is

gee

n go

ede

zich

tbaa

rhei

d tu

ssen

bei

de k

ante

n va

n de

stra

at d

oor g

epar

keer

de a

uto’

s. D

aard

oor i

s er

ook

een

mati

ge s

ocia

le v

erbi

ndin

g en

min

der t

oe-

zich

t op

elka

ar. D

e st

raat

dele

n bi

eden

gee

n m

akke

lij-

ke o

vers

teek

mog

elijk

hede

n do

or c

haoti

sch

verk

eer

en o

bsta

kels.

Het

geh

ele

win

kelg

ebie

d is

niet

vrie

n-de

lijk

voor

men

sen

met

een

fysie

ke b

eper

king

. G

edra

gDo

or d

e m

uuro

pste

lling

aan

fiet

sen

en g

epar

keer

de

auto

’s is

er e

en g

ebre

kkig

e do

orst

rom

ing

en

verb

indi

ng tu

ssen

de

beid

e de

len

van

de d

amst

raat

op

dez

e pl

ek. D

aard

oor d

aalt

de z

icht

baar

heid

en

de

soci

ale

kwal

iteit

aan

de w

estz

ijde

van

de D

amst

raat

hi

er. E

r zijn

bep

erkt

e vl

ucht

mog

elijk

hede

n en

on

twijk

opti

es. D

e ge

hele

om

gevi

ng is

onv

riend

elijk

vo

or m

ense

n m

et b

eper

king

en.

SV2

Beid

e z

ijden

van

de w

inke

lstr

aat

zijn

nie

t ve

rbo

nd

en

. St

rate

n z

ijn o

nvr

ien

delij

k vo

or

men

sen

met

een

bep

erk

ing

.

Page 63: Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat ...€¦ · 11/12/2019  · van Lombok’ (OGKvL) opgezet. In de werkgroep zijn enkele bewoners uit Lombok, vertegenwoordigers

Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat en Damstraat ∞ Pagina 63

Ruim

te

Stra

ten

beva

tten

te s

mal

le st

oepe

n do

or ru

imte

co

nflic

ten

tuss

en w

inke

ls, fi

etse

n en

voe

tgan

gers

-zo

ne.

Uits

talli

ng v

an w

inke

ls, h

et o

phal

en v

an a

fval

, fie

tsen

en

men

sen

gaan

kris

kras

doo

r elk

aar.

Ged

rag

Er z

ijn v

oort

dure

nd k

ruisi

ngen

in m

ense

n hu

n pe

rsoo

nlijk

e ru

imte

doo

r rui

mte

lijke

con

flict

en. D

e st

oepe

n be

vatt

en g

een

opst

el p

lekk

en v

oor fi

etse

n,

uitin

gen

van

win

kelie

rs, a

fval

, vra

cht w

aard

oor

bezo

eker

s co

ntinu

in e

lkaa

rs p

rivé

ruim

te v

erke

ren

wat

een

ona

ange

naam

gev

oel g

eeft.

Doo

rdat

vo

etga

nger

s ni

et k

unne

n ov

erst

eken

kun

nen

ze

elka

ar n

iet g

oed

ontw

ijken

.

SV3

Co

nfli

cte

n in

de p

ers

oo

nlij

ke r

uim

te.

Ruim

te

Er z

ijn c

onfli

cten

tuss

en v

oetg

ange

rs e

n fie

tser

s do

orda

t zij

elka

ars

func

tione

le ru

imte

bet

rede

n. E

r is

geen

afb

aken

ing

en b

egel

eidi

ng tu

ssen

de

vers

chil-

lend

e gr

oepe

n.

Ged

rag

De st

oep

hier

ken

t tw

ee v

ersc

hille

nde

soor

ten

snel

hede

n op

een

te k

lein

e pl

ek. E

r is

geen

du

idel

ijkhe

id o

f de

stoe

p fie

tsge

bied

is o

f vo

etga

nger

sgeb

ied.

Voo

r bei

de m

odal

iteite

n is

de

stoe

p te

sm

al. H

ierd

oor o

ntst

aat s

teed

s co

nflic

ten

tuss

en g

ebru

iker

s.

SV4

Fie

tsers

en

vo

etg

ang

ers

zijn

ste

ed

s m

et

elk

aar

in

co

nfli

ct.

Page 64: Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat ...€¦ · 11/12/2019  · van Lombok’ (OGKvL) opgezet. In de werkgroep zijn enkele bewoners uit Lombok, vertegenwoordigers

Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat en Damstraat ∞ Pagina 64

Ruim

te

In d

e he

le w

ijk L

ombo

k O

ost z

ien

we

over

al o

p st

raat

in

het

wild

gep

arke

erde

fiet

sen.

Ged

rag

Door

dat d

e fie

tspa

rkee

rple

kken

nie

t zijn

gea

lloce

erd

onts

taat

er e

en ro

mm

elig

stra

atbe

eld

en is

de

toeg

anke

lijkh

eid

van

voet

gang

ersp

aden

ver

min

derd

.

SV5 T

e w

ein

ig fi

ets

par

keer

cap

acite

it.

Ruim

te

De p

arke

erga

rage

wor

dt n

iet i

n he

t str

aatb

eeld

ge

brac

ht a

ls to

egan

gspo

ort t

ot h

et g

ebie

d. G

een

apar

te ri

jstro

ken

zorg

t voo

r file

vorm

ing

en d

aard

oor

dalin

g aa

ntre

kkel

ijkhe

id.

Ged

rag

Door

de

file-

erva

ring

wor

dt e

en la

gere

gas

tvrij

heid

er

vare

n. D

e pa

rkee

rgar

age

fung

eert

nog

nie

t als

plez

ierig

e en

tree

tot d

e Ka

naal

stra

at. D

aard

oor d

aalt

de a

antr

ekke

lijkh

eid

van

deze

zone

.

SV6

De p

arke

erg

arag

e is

nie

t een

op

valle

nd

e

toeg

ang

spo

ort

to

t h

et

geb

ied

.

Page 65: Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat ...€¦ · 11/12/2019  · van Lombok’ (OGKvL) opgezet. In de werkgroep zijn enkele bewoners uit Lombok, vertegenwoordigers

Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat en Damstraat ∞ Pagina 65

Ruim

te

Lelij

ke a

fwer

king

en

gebr

ekki

ge v

erlic

hting

van

de

poor

ten.

Gee

n te

kene

n va

n le

ven.

Ste

rke

anti

hufte

r ui

tstr

alin

g. T

evee

l nie

t bijg

ehou

den

groe

n.

Ged

rag

Door

de

afw

erki

ng m

et v

ezel

plat

en, h

et o

ntbr

eken

va

n ge

lijkm

atige

ove

rzic

ht v

erlic

hting

en

de

gebr

ekki

ge te

kene

n va

n on

derh

oud

of b

ehee

r zi

jn d

e be

ide

poor

ten

ster

k on

aant

rekk

elijk

. De

stek

elig

hede

n en

de

tral

ies

voor

de

ram

en zo

rgen

vo

or e

en st

erke

uiti

ng v

an o

naan

trek

kelij

khei

d en

ge

vaar

.

SV7

Een

ove

rkap

pin

g m

et

on

aan

trekk

elij

ke u

itstr

alin

g.

Ruim

te

De m

ater

ialis

erin

g in

de

stra

at is

rom

mel

ig, n

iet

glad

, bev

at v

ersc

hille

nde

stra

atst

enen

, en

heeft

ge

en e

enhe

id. A

fval

en

karr

en st

aan

her e

n de

r op

gest

eld.

Ged

rag

De st

rate

n og

en ro

mm

elig

en

is er

val

geva

ar. D

it is

onaa

ntre

kkel

ijk e

n re

duce

ert d

e to

egan

kelij

khei

d.

SV8

Geb

rekk

ig o

nd

erh

ou

d e

n o

ng

esc

hik

te m

ateri

alen

Page 66: Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat ...€¦ · 11/12/2019  · van Lombok’ (OGKvL) opgezet. In de werkgroep zijn enkele bewoners uit Lombok, vertegenwoordigers

Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat en Damstraat ∞ Pagina 66

Ruim

te

Er z

ijn le

lijke

gev

els

en e

en o

ndui

delij

ke a

noni

e-m

e pl

int d

oor o

ntbr

eken

van

een

ent

ree

naar

het

ge

bied

. Er i

s ge

en b

egel

eidi

ng n

aar d

e pa

rkee

rgar

a-ge

toe

en g

een

entr

ee n

aar d

e pa

rkee

rgar

age

voor

vo

etga

nger

s. E

r is

geen

men

selij

ke m

aat p

asse

nd b

ij de

Kan

aalst

raat

.

Ged

rag

Door

het

ont

brek

en v

an e

en u

itgeb

reid

e pl

intfu

nctie

, de

afw

ezig

heid

en

een

alge

mee

n le

ge

inric

hting

doo

r het

ont

brek

en v

an g

roen

is h

et

gehe

el k

aal e

n on

aant

rekk

elijk

. Het

Mos

keep

lein

he

eft e

en o

pen

plin

t met

een

and

ere

maa

t dan

de

daa

raan

gel

egen

stra

ten.

De

plin

t is

hoog

en

defe

nsie

f, m

et n

ame

bij d

e Ke

bab

Fact

ory.

De

terr

asse

n zi

jn n

iet i

ngeb

ed in

de

inric

hting

.

SV9

An

on

imite

it en

geb

rek

aan

iden

titeit

Ruim

te

De lo

catie

rond

de

kerk

hee

ft ge

en u

itges

prok

en

func

tie. D

it w

ekt o

ngem

ak o

p om

dat o

ndui

delij

k w

at

met

de

ruim

te w

ordt

bed

oeld

. Er i

s w

el v

eel p

oten

-tie

.

Ged

rag

De in

richti

ng is

een

ver

blijf

sgeb

ied,

maa

r er z

ijn

geen

ver

blijf

smog

elijk

hede

n. H

et is

ond

erde

el v

an

de k

erk,

maa

r het

is in

geric

ht a

ls se

mio

penb

aar

gebi

ed. D

e on

duid

elijk

heid

en

func

tie lo

oshe

id

in c

ombi

natie

met

de

bom

en e

n de

gro

te

plan

tenb

akke

n zo

rgt v

oor l

age

zich

tbaa

rhei

d en

een

re

ducti

e in

een

duid

ighe

id e

n to

egan

kelij

khei

d. H

ier

ligt e

en k

ans.

SV10

Het

geb

ied

direct

ron

d d

e S

t A

nto

niu

skerk

heeft

een

o

nd

uid

elij

ke id

en

titeit.

Page 67: Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat ...€¦ · 11/12/2019  · van Lombok’ (OGKvL) opgezet. In de werkgroep zijn enkele bewoners uit Lombok, vertegenwoordigers

Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat en Damstraat ∞ Pagina 67

Ruim

te

Er z

ijn te

kene

n va

n ve

rloed

erin

g do

or g

ebre

kkig

on

derh

oud

(gra

ffiti,

(vee

l) af

val,

losli

ggen

de st

enen

, co

ntai

ners

in d

e st

raat

etc

).

Ged

rag

Door

de

vele

in d

e w

ijk a

anw

ezig

e te

kene

n va

n gr

affiti,

geb

rekk

ig o

nder

houd

en

de a

anw

ezig

heid

va

n in

dust

riële

obj

ecte

n da

alt d

e aa

ntre

kkel

ijkhe

id

en h

et g

evoe

l dat

de

wijk

goe

d be

heer

d w

ordt

. H

et o

nder

houd

is n

iet a

fges

tem

d op

het

inte

nsie

ve

gebr

uik

van

de o

mge

ving

.

SV11

Verl

oed

eri

ng

en

geb

rekk

ig o

nd

erh

ou

d

Ruim

te

Het

Mos

keep

lein

hee

ft ee

n on

duid

elijk

e fu

nctie

en

inric

hting

.

Ged

rag

Het

Mos

keep

lein

hee

ft op

enk

ele

terr

asse

n na

gee

n du

idel

ijk e

igen

iden

titei

t. Er

is g

een

verb

indi

ng

tuss

en d

e pl

int e

n he

t ple

in, e

n de

rela

tie m

et

de re

st v

an d

e da

mst

raat

en

Kana

alst

raat

is

afge

gren

deld

doo

r pla

nten

waa

rdoo

r het

ple

in te

ve

el o

p zi

chze

lf st

aat.

Het

ple

in m

ist d

aard

oor e

en

duid

elijk

iden

titei

tske

nmer

k, e

en s

moe

l of p

lek

die

het e

en p

lek

maa

kt e

n op

enba

ar s

ocia

al sti

mul

eert

.

SV12

Wat

is d

e r

ol v

an h

et

Mo

skeep

lein

in h

et

geb

ied

?

Page 68: Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat ...€¦ · 11/12/2019  · van Lombok’ (OGKvL) opgezet. In de werkgroep zijn enkele bewoners uit Lombok, vertegenwoordigers

Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat en Damstraat ∞ Pagina 68

Ruim

te

Aant

rekk

elijk

e pl

ekke

n om

te h

ange

n, g

een

alte

rna-

tieve

han

gple

kken

doo

r bep

erkt

aan

tal v

erbl

ijfslo

ca-

ties.

Ged

rag

Een

prim

e ha

ngpl

ek is

de

belw

inke

l waa

r jon

gere

n vr

ij ku

nnen

han

gen.

Doo

r afd

akje

s is

het p

retti

g om

op

stra

at te

sch

uile

n vo

or d

e re

gen,

maa

r kun

nen

men

sen

ook

vrij

staa

n en

lope

n m

ense

n vl

ak

aan

hen

voor

bij.

Voor

han

gjon

gere

n zi

jn e

r gee

n ve

rblij

fsru

imte

n. D

oor d

e sm

alle

stoe

p is

er h

eel s

nel

spra

ke v

an in

timid

atie.

SV13

Er

zijn

(te

) w

ein

ig v

erb

lijf-

en

han

gp

lekk

en

.

Ruim

te

Er is

gee

n du

idel

ijke

activ

iteits

gene

rato

r in

dit g

e-bi

ed b

ij de

Tim

orka

de (v

oora

l doo

r de

wee

k). E

r is

geen

dire

ct o

f ind

irect

toez

icht

in h

et M

olen

park

.

Ged

rag

Er is

gee

n ac

tivite

it ge

nera

tor w

aard

oor d

e Ti

mor

kade

een

lage

zic

htba

arhe

id k

ent d

oor w

eini

g so

ciaa

l ver

keer

. Het

fiet

spad

hee

ft w

eini

g fie

tser

s en

gee

n go

ede

kijk

lijne

n. E

r is

wei

nig

toez

icht

in h

et

Tim

orpa

rk. D

it ko

mt d

oor d

e ge

slote

n re

latie

met

de

mol

en e

n de

uitg

egro

eide

gro

envo

orzi

enin

g. D

e ba

nkje

s zi

jn te

afg

eslo

ten

gepl

aats

t. H

et b

rugg

etje

is

te a

fwez

ig in

de

door

gaan

de fl

ow.

SV14

Activ

iteit

en

to

ezi

ch

t o

ntb

reekt

in d

e p

arke

n

Page 69: Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat ...€¦ · 11/12/2019  · van Lombok’ (OGKvL) opgezet. In de werkgroep zijn enkele bewoners uit Lombok, vertegenwoordigers

Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat en Damstraat ∞ Pagina 69

Ruim

te

Gee

n du

idel

ijke

afsc

heid

ing

tuss

en p

rivé

en o

penb

a-re

zone

doo

r het

ont

brek

en v

an e

en o

verg

angs

ge-

bied

.

Ged

rag

Door

het

ont

brek

en v

an e

en s

emip

ublie

ke zo

ne is

he

t ond

uide

lijk

wat

nou

priv

é is

en w

at o

penb

aar.

Deze

redu

ctie

van

eend

uidi

ghei

d zo

rgt v

oor

rom

mel

ighe

id o

p st

raat

. Doo

rdat

men

sen

vlak

la

ngs

de g

evel

s lo

pen

onts

taat

er a

noni

mite

it in

het

st

raat

beel

d do

orda

t bew

oner

s de

ram

en b

linde

ren.

SV15

Waa

r ein

dig

t d

e o

pen

bar

e r

uim

te?

Ruim

te

Er is

een

ond

uide

lijke

voe

tgan

gers

- en

fiets

flow

. Fie

t-se

rs w

eten

nie

t wan

neer

ze a

anko

men

. Er i

s ge

en

duid

elijk

e pa

rkee

rvoo

rzie

ning

.

Ged

rag

Er is

gee

n du

idel

ijke

fiets

flow

en

voet

gang

ersfl

ow

vanu

it Ce

ntra

al S

tatio

n na

ar d

e Da

mst

raat

. Fie

tser

s w

orde

n ni

et b

egel

eid

op e

en a

part

e ba

an. E

r is

geen

bew

egw

ijzer

ing,

kaa

rtm

ater

iaal

of i

denti

ficati

e m

arke

ringe

n. D

e re

latie

met

het

cen

trum

gebi

ed

wor

dt n

iet g

ezoc

ht.

SV16

Ho

e v

erl

oo

pt

de v

erb

ind

ing

met

het

cen

tru

m?

Page 70: Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat ...€¦ · 11/12/2019  · van Lombok’ (OGKvL) opgezet. In de werkgroep zijn enkele bewoners uit Lombok, vertegenwoordigers

Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat en Damstraat ∞ Pagina 70

Ruim

te

Er is

een

ond

uide

lijk

begi

n/ei

nd v

an d

e w

inke

lstra

at.

Plot

s be

n je

er,

maa

r er i

s ge

en o

verg

ang

aanw

ezig

.

Ged

rag

Er is

gee

n du

idel

ijke

iden

titei

tsm

arke

ting

waa

rdoo

r du

idel

ijk is

dat

men

de

win

kelst

raat

ver

laat

of d

e w

inke

lstra

at b

etre

edt.

Daar

door

daa

lt de

iden

titei

t w

aard

e va

n de

stra

at e

n de

een

duid

ighe

id v

an h

et

gebi

ed. J

e ro

mm

elt e

r als

het w

are

in o

f uit.

SV17

Waa

r st

art

eig

en

lijk

de w

inke

lstr

aat?

Ruim

te

Er z

ijn d

uide

lijke

teke

nen

van

norm

en e

n w

aard

en.

De ro

mm

elig

heid

stra

alt u

it da

t alle

s hi

er m

ag e

n ka

n - o

ok s

lech

t ged

rag.

Ged

rag

Er is

gee

n du

idel

ijke

com

mun

icati

e m

et w

aard

en

waa

raan

het

geb

ied

zich

wen

st te

hou

den.

Er

zijn

gee

n la

ndm

arks

of b

orde

n om

het

uit

te

com

mun

icer

en. E

r is

geen

info

rmati

e aa

nwez

ig.

SV18

Welk

e n

orm

en

en

waa

rden

geld

en

in d

it g

eb

ied

?

Page 71: Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat ...€¦ · 11/12/2019  · van Lombok’ (OGKvL) opgezet. In de werkgroep zijn enkele bewoners uit Lombok, vertegenwoordigers

Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat en Damstraat ∞ Pagina 71

Ruim

te

De w

inke

lstra

at h

eeft

geen

dui

delij

ke p

oort

waa

r-do

or h

et o

ndui

delij

k is

dat m

ense

n ee

n ge

bied

be

tred

en m

et e

en e

igen

iden

titei

t en

gebr

uiks

acti-

vite

it. E

r is

een

hele

mati

ge a

fbak

enin

g m

et d

e ra

nd

van

het g

ebie

d en

de

Vleu

tens

eweg

/ W

estp

lein

.

Ged

rag

Door

de

dalin

g in

een

duid

ighe

id d

aalt

de id

entit

eit

en d

e aa

ntre

kkel

ijkhe

id v

an d

e Da

mst

raat

/ Er i

s ge

en

entr

ee o

m tr

ots

op te

zijn

. De

win

kelst

raat

hee

ft ge

en d

uide

lijke

poo

rt w

aard

oor h

et o

ndui

delij

k is

dat m

ense

n ee

n ge

bied

bet

rede

n m

et e

en e

igen

id

entit

eit.

Er is

een

mati

ge a

fbak

enin

g m

et d

e ra

nd

van

het g

ebie

d. D

e be

zoek

er e

rvaa

r nie

t dat

hij

een

bijzo

nder

geb

ied

betr

eedt

.

SV19

Het

on

tbre

ekt

aan

een

po

ort

Ruim

te

De g

ebie

den

voor

de

stra

ten

zijn

leeg

, toc

htig,

gee

n gr

oen,

gee

n bo

men

, lag

e di

vers

iteit.

Alg

emee

n le

ge

ruim

te, m

et w

eini

g gr

oen,

vee

l toc

ht e

n on

duid

elijk

e id

entit

eit.

Mati

ge b

uffer

t.o.

v. he

t Wes

tple

in. O

ndui

-de

lijke

ver

bind

ing

met

de

open

bare

ruim

te. O

naan

-tr

ekke

lijke

gro

envo

orzi

enin

g bi

nnen

een

te ‘o

pen’

ge

bied

. G

edra

gDo

or h

et g

ebre

k aa

n ve

rblij

fsru

imte

, pub

liek

groe

n (b

omen

) en

een

gebr

ekki

ge a

ctive

ring

van

de

plin

t is

er e

en g

evoe

l van

ano

nim

iteit

en e

en la

ge

aant

rekk

elijk

heid

op

deze

ple

k. E

r is

geen

dui

delij

ke

verb

indi

ng m

et h

et W

estp

lein

. De

groe

nvoo

rzie

ning

is

onvo

ldoe

nde

gela

agd,

hee

ft ge

en d

uide

lijke

fu

nctie

of i

denti

teit

en is

nie

t aan

sluite

nd o

p ee

n ve

rwel

kom

ende

poo

rtfun

ctie.

SV2

0 H

et

is z

o k

aal h

ier

Page 72: Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat ...€¦ · 11/12/2019  · van Lombok’ (OGKvL) opgezet. In de werkgroep zijn enkele bewoners uit Lombok, vertegenwoordigers

Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat en Damstraat ∞ Pagina 72

Ruim

te

In d

e Ka

naal

stra

at z

ijn v

eel w

inke

ls ge

spre

id o

ver

een

lang

e st

raat

.

Ged

rag

Bezo

eker

s ge

brui

ken

hun

auto

als

bood

scha

ppen

wag

entje

die

ze la

ngs

de st

raat

zett

en

voor

een

sne

lle b

oods

chap

en

deze

boo

dsch

ap

verv

olge

ns in

de

auto

te p

laat

sen

of o

p te

ete

n.

V.1

Au

to’s

wo

rden

als

bo

od

sch

app

en

wag

en

tje g

eb

ruik

t en

o

vera

l gep

arke

erd

Ruim

te

Stra

at is

van

maa

ndag

t/m

zate

rdag

van

8 to

t 18

uur t

oega

nkel

ijk v

oor l

aden

en

loss

en. E

r is

wei

nig

ruim

te v

oor h

et (ti

jdel

ijk) p

arke

ren

van

laad

- en

losv

erke

er.

Ged

rag

Vrac

htw

agen

s en

bes

telb

usse

n la

den

en lo

ssen

de

hel

e da

g la

ngs

de K

anaa

lstra

at. H

ierv

oor i

s ni

et

altij

d ru

imte

, waa

rdoo

r de

rijw

eg e

n st

oep

gebr

uikt

w

orde

n al

s pa

rkee

rple

kken

. Hie

rdoo

r wor

den

ande

re v

erke

erss

trom

en (v

oetg

ange

rs, fi

etse

rs e

n au

tom

obili

sten

) geh

inde

rd.

V.2

Str

aat

en

sto

ep

wo

rdt

hele

dag

geb

ruik

t vo

or

lad

en

&

loss

en

win

kels

Page 73: Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat ...€¦ · 11/12/2019  · van Lombok’ (OGKvL) opgezet. In de werkgroep zijn enkele bewoners uit Lombok, vertegenwoordigers

Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat en Damstraat ∞ Pagina 73

Ruim

te

Park

eerp

lekk

en v

oor a

uto’

s zi

jn s

mal

.

Ged

rag

Auto

mob

ilist

en h

ebbe

n m

oeite

met

inpa

rker

en.

Daar

om p

arke

ren

ze la

ngza

am in

. Hie

rdoo

r ve

rspe

rren

zij

de ri

jweg

, waa

rdoo

r er k

lein

e op

stop

ping

en o

ntst

aan.

V.3

Kle

ine p

arke

erp

laat

sen

au

to’s

Kan

aals

traa

t b

em

oeili

jken

p

arke

ren

au

to’s

Ruim

te

Inga

ng v

an d

e Pa

rkee

rgar

age

Kop

van

Lom

bok

ligt

niet

aan

de

door

gaan

de ro

ute

voor

bez

oek

dat v

anaf

de

Kan

aalst

raat

en

Dam

stra

at (z

uid)

kom

t. Be

zoek

ers

wor

den

met

bew

egw

ijzer

ing

de w

ijk u

itgew

ezen

om

bi

j de

inga

ng v

an d

e pa

rkee

rgar

age

te k

omen

.

Ged

rag

Bezo

eker

s zi

jn m

inde

r gen

eigd

om

hun

aut

o te

pa

rker

en in

de

park

eerg

arag

e Ko

p va

n Lo

mbo

k.

V.4

Vin

db

aarh

eid

ing

ang

par

keerg

arag

e K

op

van

Lo

mb

ok

Page 74: Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat ...€¦ · 11/12/2019  · van Lombok’ (OGKvL) opgezet. In de werkgroep zijn enkele bewoners uit Lombok, vertegenwoordigers

Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat en Damstraat ∞ Pagina 74

Ruim

te

Som

mig

e w

inke

ls pl

aats

en o

bjec

ten

op d

e st

oep,

zo

als

recl

ameb

orde

n, u

itsta

llen

van

war

en e

n te

rras

. Di

t ver

smal

t het

ged

eelte

van

de

stoe

p w

aaro

ver

voet

gang

ers

kunn

en w

ande

len.

Ged

rag

Voet

gang

ers

moe

ten

slalo

mm

en o

m d

e ob

ject

en

heen

en

moe

ten

som

s ve

rtra

gen

omda

t het

dru

k is

op e

en d

eel v

an h

et v

oetp

ad. D

it ge

eft e

en

onpl

ezie

rige

erva

ring.

V.5

Recla

meb

ord

en

, uits

tal e

n t

err

as w

inke

ls v

ers

mal

len

st

oep

Ruim

te

Fiet

sens

talli

ngen

(bijv

oorb

eeld

fiet

snie

tjes)

& b

us-

hokj

e st

aan

op d

e st

oep.

Ged

rag

Fiet

sers

die

hun

fiet

s in

de

stal

ling

park

eren

, pl

aats

en h

un fi

ets

op d

e st

oep,

waa

rdoo

r de

het

voet

pad

vers

mal

d en

voe

tgan

gers

om

de

fiets

ers

moe

ten

lope

n. B

oven

dien

ver

ster

kt d

it de

nor

m

dat h

et O

K is

om je

fiet

s op

de

stoe

p te

pla

atse

n,

waa

rdoo

r fiet

sers

dit

ook

eerd

er o

p an

dere

ple

kken

do

en. O

ok v

ersm

ald

de p

laat

sing

van

het b

usho

kje

de st

oep.

V.6

Fie

tsen

stal

ling

en

& b

ush

okj

e o

p d

e s

toep

vers

mal

len

st

oep

Page 75: Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat ...€¦ · 11/12/2019  · van Lombok’ (OGKvL) opgezet. In de werkgroep zijn enkele bewoners uit Lombok, vertegenwoordigers

Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat en Damstraat ∞ Pagina 75

Ruim

te

In d

e Ka

naal

stra

at z

ijn w

eini

g ze

brap

aden

(1 b

ij de

O

uder

ijnbr

ug).

Mee

rder

e ov

erst

eekp

laat

sen

zijn

su

btiel

gem

arke

erd

met

beg

elei

ding

sstr

epen

.

Ged

rag

Het

is v

oor v

oetg

ange

rs o

ndui

delij

k w

aar z

e m

ogen

ov

erst

eken

. Voo

r aut

omob

ilist

en is

het

ond

uide

lijk

waa

r ze

over

stek

ende

voe

tgan

gers

kun

nen

verw

acht

en.

V.7

Geen

du

idelij

ke p

lekk

en

waa

r vo

etg

ang

ers

ove

rste

ken

Ruim

te

Zuid

elijk

dee

l van

de

Dam

stra

at e

n in

rit b

ij Ka

naal

-st

raat

is te

sm

al v

oor e

enric

hting

sver

keer

aut

o’s

en

twee

richti

ngsv

erke

er fi

etse

rs.

Ged

rag

Fiet

sers

en

scoo

ters

voe

len

zich

onv

eilig

en

wor

den

gebl

okke

erd

in d

e Da

mst

raat

doo

r aut

o’s.

Daa

rom

rij

den

ze s

oms

over

de

stoe

p.

V.8

Dam

stra

at t

e s

mal

vo

or

2 r

ich

ting

en

fiets

verk

eer

Page 76: Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat ...€¦ · 11/12/2019  · van Lombok’ (OGKvL) opgezet. In de werkgroep zijn enkele bewoners uit Lombok, vertegenwoordigers

Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat en Damstraat ∞ Pagina 76

Ruim

te

JP C

oens

traa

t is

smal

ler d

an d

e Ka

naal

stra

at.

Ged

rag

Auto

’s di

e af

slaan

naa

r de

JP C

oens

traa

t moe

ten

een

sche

rpe

boch

t rijd

en o

m o

p de

rech

ter w

eghe

lft u

it te

kom

en. A

ls au

to’s

hard

rijd

en, k

omen

ze o

p de

lin

ker w

eghe

lft v

an d

e JP

Coe

nstr

aat u

it.

V.9

Verk

eer

uit

Kan

aals

traa

t ri

jdt

op

verk

eerd

e w

eg

helft

JP

C

oen

stra

at

Ruim

te

De d

oorg

aand

e fie

tsro

ute

van

Wes

tple

in O

ost n

aar

de K

anaa

lstra

at k

ruist

een

twee

baan

sfiet

spad

en

moe

t een

S-b

ocht

mak

en o

m o

p he

t fiet

spad

van

de

Kana

alst

raat

te k

omen

.

Ged

rag

Fiet

sers

moe

ten

veel

ver

schi

llend

e ta

ken

gelij

ktijd

ig

uitv

oere

n. D

aard

oor i

s de

kru

ising

lasti

g om

te

nem

en e

n ka

n he

t rijd

en h

iero

ver a

ls on

pretti

g w

orde

n er

vare

n.

V.1

0 O

no

verz

ich

telij

k kr

uis

pu

nt

fiets

ers

Kan

aals

traa

t -

West

ple

in

Page 77: Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat ...€¦ · 11/12/2019  · van Lombok’ (OGKvL) opgezet. In de werkgroep zijn enkele bewoners uit Lombok, vertegenwoordigers

Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat en Damstraat ∞ Pagina 77

Ruim

te

De st

raat

is e

en re

chte

lijn

van

800

met

er, o

nder

-br

oken

met

één

stop

licht

. Er b

evin

den

zich

naa

st

verk

eers

drem

pels

en a

nder

ver

keer

wei

nig

verk

eers

-re

mm

ers.

Ged

rag

Som

mig

e au

tom

obili

sten

rijd

en h

ard

rech

tdoo

r op

de K

anaa

lstra

at.

V.1

1 A

uto

’s r

ijden

te h

ard

ove

r d

e r

ech

te K

anaa

lstr

aat

Ruim

te

De D

amst

raat

(zui

d) g

aat v

ia e

en u

itrit

over

op

de

krui

sing

Dam

stra

at-K

anaa

lstra

at. V

erke

er d

at u

it ee

n ui

trit

kom

t moe

t al h

et a

nder

e ve

rkee

r voo

r lat

en

gaan

.

Ged

rag

Om

dat e

r vee

l ver

keer

kan

kru

isen,

moe

ten

auto

’s in

de

Dam

stra

at (z

uid)

lang

wac

hten

in e

en fi

le in

de

Dam

stra

at. D

it le

idt t

ot fr

ustr

atie

en, a

ls au

to’s

bij d

e kr

uisin

g zi

jn, g

evaa

rlijk

rijg

edra

g om

dat

auto

mob

ilist

en h

et w

acht

en za

t zijn

.

V.1

2 L

ang

wac

hte

n b

ij u

itrit

Dam

stra

at k

ruis

ing

Dam

stra

at-

Kan

aals

traa

t

Page 78: Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat ...€¦ · 11/12/2019  · van Lombok’ (OGKvL) opgezet. In de werkgroep zijn enkele bewoners uit Lombok, vertegenwoordigers

Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat en Damstraat ∞ Pagina 78

Ruim

te

Het

fiet

spad

loop

t doo

r tot

dic

htbi

j de

krui

sing

en

gaat

plo

ts o

ver i

n ee

n dr

ukke

kru

ising

. Doo

rdat

het

fie

tspa

d is

afge

zond

erd

van

auto

’s en

de

rijric

hting

en

gesc

heid

en z

ijn, i

s de

ove

rgan

g va

n fie

tspa

d na

ar

rijw

eg a

brup

t.

Ged

rag

Fiet

sers

rijd

en m

et h

oge

snel

heid

een

gev

aarli

jke

krui

sing

op.

V.1

3 F

iets

ers

rijd

en

(te

) h

ard

de k

ruis

ing

Dam

stra

at-

Kan

aals

traa

t o

p (

bij

Mo

skee)

Ruim

te

Bij d

e ov

erga

ng v

an d

e Ka

naal

stra

at n

aar d

e O

u-de

rijnb

rug

vers

mal

t de

Kana

alst

raat

abr

upt.

Vlak

da

arvo

or li

gt e

en ze

brap

ad. F

iets

pade

n op

de

brug

zi

jn n

iet f

ysie

k af

gesc

heid

en d

e rij

weg

.

Ged

rag

Auto

mob

ilist

en u

it de

Kan

aalst

raat

moe

ten

hier

ver

schi

llend

e ta

ken

tege

lijk

uitv

oere

n en

so

ms

wac

hten

voo

rdat

zij

de b

rug

over

kun

nen

rijde

n. O

mda

t zij

voor

rang

heb

ben

op h

et

tege

moe

tkom

ende

ver

keer

, kan

het

zijn

dat

zij

door

rijde

n te

rwijl

er a

l een

and

ere

auto

op

de b

rug

rijdt

. Aut

o’s

rijde

n da

n so

ms

over

fiet

spad

en o

m

tege

lijk

over

de

brug

te k

unne

n.

V.1

4 A

uto

’s r

ijden

uit

twee r

ich

ting

en

teg

elij

k o

ver

de

Ou

deri

jnb

rug

Page 79: Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat ...€¦ · 11/12/2019  · van Lombok’ (OGKvL) opgezet. In de werkgroep zijn enkele bewoners uit Lombok, vertegenwoordigers

Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat en Damstraat ∞ Pagina 79

Ruim

te

De g

ebru

ikte

mat

eria

len,

kle

uren

en

inric

hting

pa

ssen

bij

een

weg

waa

r aut

omob

ilist

en 5

0 km

/hr

mog

en ri

jden

. De

toeg

esta

ne ri

jsne

lhei

d is

30 k

m/h

r.

Ged

rag

Auto

mob

ilist

en k

unne

n de

indr

uk k

rijge

n da

t ze

50

km/h

r mog

en ri

jden

en

bijb

ehor

ende

ged

ragi

ngen

va

n an

der v

erke

er m

ogen

ver

wac

hten

. Doo

rdat

de

weg

sle

chts

30

km/h

r is

toeg

esta

an, k

unne

n au

tom

obili

sten

te h

ard

rijde

n en

/of v

erra

st w

orde

n do

or v

erke

erss

ituati

es d

ie b

ij ee

n 30

km

/hr w

eg

pass

en (b

ijvoo

rbee

ld o

vers

teke

nde

voet

gang

ers)

.

V.1

5 K

anaa

lstr

aat

ziet

er

uit

als

50

km

/hr

weg

Ruim

te

Dive

rse

mat

eria

len

zijn

geb

ruik

t in

de b

estr

ating

, ve

el w

egm

arke

ring

(bel

ijnin

g) e

n ge

park

eerd

e fie

t-se

n en

aut

o’s

op d

e st

oep.

Ged

rag

Aank

omst

bij

Dam

stra

at o

ogt r

omm

elig

, hie

rdoo

r ku

nnen

bez

oeke

rs d

e in

druk

krij

gen

dat r

omm

el e

n (k

lein

) nor

mov

ersc

hrei

dend

ged

rag

norm

aal i

s.

V.1

6 In

gan

g D

amst

raat

zie

t er

rom

melig

uit

(West

ple

in)

Page 80: Ruimtelijke interventies gedragsbeïnvloeding Kanaalstraat ...€¦ · 11/12/2019  · van Lombok’ (OGKvL) opgezet. In de werkgroep zijn enkele bewoners uit Lombok, vertegenwoordigers

Voor vragen of inlichtingen mail naar [email protected]

of kijk op www.omgevingspsycholoog.nl

OmgevingspsycholoogHumane steden voor mensen

Dit rapport is geschreven en geïllustreerd door:

Wouter Tooren

JorenvanDijk

Leon van Lier

Linde van den Brink

In samenwerking met de werkgroep Omgeving en Gedrag Kop van Lombok.