INFORMATIEBROCHURE VOOR KINDEREN

Rouwzorg bij kinderen

3

Dit herinneringsmapje

Gaat over

…………………………………………………..

En is van

……………………………………………………

4

Dit mapje is van……………………….Ik ben……….jaar en ik woon in…………………………….

5

De Palliatieve Eenheid

Dit is…………………………….

Kleef hier een foto

Hij/zij is naar de Palliatieve eenheid van Tongeren gekomen op…………………………

6

Op dit blad kan je een foto plakken van de kamer van …………………………………………………

Of maak je een mooie tekening van de afdeling

7

…………………… wordt nu verzorgd op een Palliatieve eenheid. ………………………is heel erg ziek en kan niet meer genezen.……………………… zal sterven.

Hier op de eenheid wordt ervoor gezorgd dat…………………… geen pijn heeft en dat hij/zij nog een aangename tijd kan beleven ondanks het erg ziek zijnJe mag hier op de afdeling iedere dag binnen en blijven zolang je maar wilt. Als je wilt, kan je hier ook blijven slapen, samen met………………………

……………………… mag zijn/haar kamer opsmukken zoals hij/zij dat wil. Misschien kan jij helpen? Bijvoorbeeld met een leuke tekening of een gekke foto van jou?

8

Nu …………………....op de eenheid ligt voel ik mij soms:

Verdrietig

Bang

Boos

Vrolijk

9

Wanneer kom je op bezoek?

maandag dinsdag woensdag donderdag vrijdag zaterdag zondag

VM NM

Duidt aan met een X

Wat voel je dan?

Duidt op de volgende bladzijde met een groen kruisje de smiley aan, die het beste je gevoel weergeeft.

Je mag ook verschillende smiley’s aanduiden.Je kan je bijvoorbeeld verdrietig voelen, maar ook blij dat je op bezoek kan komen.

10

11

Als je veel om iemand geeft dan heb je vast en zeker fijne dingen met die persoon gedaan. En zou je willen dat het altijd zo zou blijven. Als iemand op de eenheid verblijft, is hij/zij heel erg ziek. Dan kun je nog heel goed aan hem of haar denken, maar je kan samen geen leuke dingen meer doen.

In het wolkje hieronder kan je opschrijven wat je samen beleefd hebt. Waar denk je met plezier aan terug? Je mag het ook tekenen.

12

Misschien weet je al een tijdje dat die ander dood zal gaan, omdat hij of zij erg ziek is. Het is erg verdrietig en dat voel je soms in je lijf.Sommige kinderen merken dat hun buikje pijn doet. Bij anderen prikken de ogen. Of je voelt je duizelig of misselijk. Iedereen voelt het weer anders. Misschien merk je dat er tranen komen en wil je niet huilen. Sommige kinderen willen huilen maar het lukt niet. En andere kinderen zijn boos dat iemand heel erg ziek is of doodgaat.Teken eens waar jij iets in je lijf voelt.Waar zit het verdriet?Waar doet het pijn van binnen?

Je mag op deze tekening je pijntjes aanduiden

13

Een fijne plek.

Is er een plek waar jij je fijn en veilig voelt?Of iemand bij wie je je fijn en veilig voelt?Vul het eens in op de wegwijzer. Hieronder staan enkele voorbeelden. Streep ze maar door als ze niet bij jou horen. Je weet er vast nog meer!Een fijne plek is als ik:-dicht bij mama of papa ben-mijn lievelingsknuffel vastheb-op mijn kamer ben-bij oma ben-op school zit-bij mijn vriendje speel.

14

Als iemand een tijdje weggaat, stuur je vaak een kaartje of een brief. Dat kun je ook doen als iemand doodgaat.In zo een brief kun je alles opschrijven wat je nog had willen zeggen.Ga ergens op een rustige plek zitten waar niemand je stoort. Als je wilt kun je muziek opzetten. Begin met je brief. Schrijf de brief zoals jij dat wilt, alles is goed, als de woorden maar uit je hart komen.Het hoeft geen lange brief te zijn, als je maar zegt wat je wilt zeggen. Je kan de brief ook versieren.Op de plek waar de enveloppe staat kan je een echte enveloppe plakken om de brief in te bewaren.

15

Maak hier een leuke tekening voor ……………….

16

Gevoelens:

Zoek in de woordzoeker hieronder eens op welke gevoelens erin staan. Kleur de fijne gevoelens blauw, gevoelens die pijn doen rood en gevoelens die je niet hebt geel. Je ziet dan dat gevoelens door elkaar kunnen lopen en in de war zijn.

Zoek de volgende gevoelens: Bang, Boos, Blij, Eenzaam, Onzeker, Opgelucht, Rustig, Schuldig, Somber, Verdrietig, Verlaten, Verward.

17

Schrijf in ieder pootje van deze spin eens woorden waar je aan denkt als je aan …………………………….. denkt.Misschien kun je het samen met iemand invullen.

18

Woordenlijstje

Ongeneeslijk ziek zijn:

Als mensen heel erg oud zijn of ongeneeslijk ziek zijn, komt er soms een periode dat iedereen weet: nu komt het niet meer goed. Genezen kan niet meer. Je kunt alleen nog proberen om de pijn te verlichten, en de tijd die er nog overblijft zo goed mogelijk samen door te brengen. Vaak voelt de zieke dat zelf ook. Of vertelt de dokter of iemand van de familie het hem. Dat is een moeilijk moment, ook als je oud bent. De meeste mensen leven graag. Afscheid nemen van iedereen om je heen en van alle prettige dingen van het leven is niet gemakkelijk. Mensen hebben er tijd voor nodig om eraan te wennen dat ze niet meer beter zullen worden. Als ze veel pijn lijden of aftakelen of als ze opzien tegen een zware behandeling, kan dood gaan ook een opluchting zijn.

19

Palliatieve zorgen:

Op het einde van hun leven krijgen mensen vaak Palliatieve verzorging. Pallium is een Latijns woord dat ‘mantel’ betekent. Palliatieve zorg betekent: alle zorg die iemand krijgt als genezing niet meer mogelijk is. Daarbij hoort de bestrijding van de pijn, het zorgen voor comfort, zoals een zacht bed of een lekker bad. Allerlei mensen werken hiervoor samen: dokters, verpleegkundigen, psychologen, pastors,een aantal vrijwilligers en familie. Ze proberen voor elke patiënt zoveel mogelijk te doen wat deze patiënt het liefste heeft. Ze zorgen voor een prettige omgeving, de lievelingsmuziek van de patiënt, lekker eten,…Palliatieve verzorging kan ook thuis, in het rusthuis of op een speciale afdeling in het ziekenhuis.De mensen die instaan voor de Palliatieve zorgen hebben ook veel aandacht voor de omgeving van de patiënt. Ze zoeken samen met familieleden en vrienden wat ze nog voor de zieke kunnen doen.

20

Drukke tijden:

De laatste weken van iemands leven kunnen voor de familie heel druk zijn. De kinderen of echtgeno(o)te van een stervende blijven soms ook s ’nachts bij hem of haar. Veel mensen vinden het fijn als iemand hun hand vasthoudt terwijl ze sterven. Intussen gaat het gewone werk of gezinsleven ook verder. Voor je ouders kan het een heel vermoeiende tijd zijn als je grootouders zwaar ziek of stervende zijn. Natuurlijk zijn ze ook verdrietig omdat ze afscheid moeten nemen van hun ouders. Misschien zijn ze af en toe een beetje prikkelbaar, of vergeten ze dingen die ze aan jou beloofden. Je kunt hen helpen de ‘rare’ dingen die ze doen een beetje door de vingers te zien of erover te praten met hen.

21

Rituelen

Soms willen mensen nog eens praten met iemand over bepaalde dingen zoals: Is er leven na de dood? Zal ik contact hebben met overleden familieleden en vrienden? Wat is dat nu voor iets, de hemel? Voor sommigen kan dat een priester zijn of een pastorale werker, voor ander kan dat nog een andere persoon zijn, naargelang het geloof dat die persoon heeft. Hierbij worden vaak rituelen gehouden (vb. het sacrament van de zieken): er wordt dan gebeden.Het kan een heel mooi moment zijn om dat samen met nabije familie en vrienden te vieren.

22

Hoe ga je om met een stervende?

Het is niet gemakkelijk om bij iemand op bezoek te gaan als je weet dat hij of zij binnenkort gaat sterven. Misschien weet je niet goed wat je moet zeggen. Heel veel dingen waar wij elke dag mee bezig zijn, lijken onbelangrijk als je denkt aan de dood. Het kan ook zijn dat de persoon die je bezoekt veel pijn heeft of niet meer helemaal bij bewustzijn is. De zieke kan heel bleek zijn of zwak zijn en dat is soms echt wel schrikken.Vraag aan iemand hoe je zieke oma,opa, mama of papa eruit ziet. Als je weet wat je kunt verwachten, schrik je veel minder. Laat de zieke ook gewoon even weten dat je er bent. Meestal vinden ze het heel leuk om je nog te zien, ook al kunnen ze niet meer goed praten. Neem een tekening mee om op te hangen bij het ziekbed.

23

Verzorging van het dode lichaam

Nadat iemand overleden is, wordt hij of zij mooi verzorgd voordat de familie op rouwbezoek komt. De overledene wordt gewassen, geschoren (als het een man is), aangekleed met mooie kleren of kleren die hij/zij graag aanhad. Regelmatig worden ook typische dingen die de overledene altijd aanhad of bij zich droeg bij hem gelegd. Bijvoorbeeld een bril, een horloge, een trouwring, een wandelstok, een stuk speelgoed, een knuffel….Het haar wordt verzorgd, de nagels, de huid. Dat wordt gedaan omdat de overledene er mooi zou uitzien. Als je dood bent, verkleurt je huid ook een beetje, en word je witter. Dat komt omdat je bloed niet langer meer circuleert in je lichaam.Veel mensen vinden het belangrijk dat ze toch een ‘mooi’ laatste beeld hebben van de overledene.Dat ‘verzorgen van de overledene’ wordt ook wel ‘afleggen’ genoemd.Op de eenheid mogen de familieleden helpen met deze laatste zorg, als zij dat willen. Het helpt hun verdriet beter te verwerken.

24

Gisteren vond ik jehelemaal niet eng.Je was een beetje geelmaar zag er beter uitdan de laatste maanden.Je zweette niet meer.Je leek kleiner.Ze zeiden dat jeer mooi bij lag

25

NOTITIES

..........................................................................................................................

..........................................................................................................................

..........................................................................................................................

..........................................................................................................................

..........................................................................................................................

..........................................................................................................................

..........................................................................................................................

..........................................................................................................................

..........................................................................................................................

..........................................................................................................................

..........................................................................................................................

..........................................................................................................................

..........................................................................................................................

..........................................................................................................................

..........................................................................................................................

..........................................................................................................................

..........................................................................................................................

..........................................................................................................................

..........................................................................................................................

26

..........................................................................................................................

..........................................................................................................................

..........................................................................................................................

..........................................................................................................................

..........................................................................................................................

..........................................................................................................................

..........................................................................................................................

..........................................................................................................................

..........................................................................................................................

..........................................................................................................................

..........................................................................................................................

..........................................................................................................................

..........................................................................................................................

..........................................................................................................................

..........................................................................................................................

..........................................................................................................................

..........................................................................................................................

..........................................................................................................................

..........................................................................................................................

BR-0

1383

-NL,

9 ja

nuar

i 201

9Hazelereik 51 • 3700 Tongeren • 012 39 61 11 Hospitaalstraat 15 • 3740 Bilzen • 012 39 61 11

www.facebook.com/azVesaliuswww.twitter.com/az_Vesalius

www.azvesalius.be