1. Lansingerland-Pijnacker-Nootdorp-Ypenburg Opent je wereld dichtbij! Leven met hetPitt-hoPkins syndroom Natasja uit Delfgauw vertelt Twirlen is dans, show n ik wilde nieT meer inkomens-acrobaTiek op allerlei soorTen gerichT denken, maar nadenken waar muziek en helemaal van deze Tijd.ik mijn Tijd aan wilde besTeden. Joke en Melanie uit Pijnacker Petra Pupping uit Ypenburg startte haar eigenover Twirlteam Surprise bedrijf als coach.Nummer 16 - Mei 2011 Ondernemende vrouwen in gesprekPascale uit Pijnacker ging in retraite

2. 3Welkom in R.O.O.S.ColofonWaarom netwerken R.O.O.S. is een regionaal magazine voor vrouwen. Elk kwartaal stelt de redactie van R.O.O.S. interessante Carla van Vliet, Manuela Bijl, Barbara Hoogsteden, Pascale Warners en Judith Hoeksel. leuk kan zijn reportages en rubrieken samen die ervoor zorgen dat jij op de hoogteFotografie blijft van de laatste ontwikkelingen in Liesbeth Bergen Zelf ben ik al jaren een fanatieke niet. Een nieuwe klant kun je niet jouw regio als het gaat om wonen, netwerker. Deels uit noodzaak je afdwingen, die moet je verdienen. werken, gezin of vrije Tijd. Niet voorGrafische vormgeving niets staat R.O.O.S. voor Regionaal,Gerard Nijboer moet als ZZP-er tenslotte klantenDat begint met een (goed) gesprek. Ondernemend, Ontspannen enbinnenhalen en deels omdat ikEn dat is veel minder moeilijk dan Sociaal. Het zijn die vier hoofdthemas Advertentieverkoophet leuk vind. Dat laatste is welje denkt. Sterker nog, daar zijn die bepalend zijn voor de inhoud vanadvertentie@de-heraut.nleens anders geweest. Toen ik net vooral vrouwen juist goed in! R.O.O.S.! miranda@telstar-uitgeverij.nl was gestart als ZZP-er zag ik hui- Dat een goed (online) netwerk Meer informatie vind je opzenhoog op tegen iedere netwerk- veel kan opleveren, heb ik bij het www.roosmagazine.nl.Lansingerland:bijeenkomst. Verschrikkelijk vond ik maken van deze R.O.O.S. weer Tiffany Borsboom (015) 361 54 84het om een zaal binnen te stappenaan den lijve ondervonden. Via een RedactieSimone Roodenberg (015) 361 54 84 waar iedereen elkaar leek te ken-oproep op Twitter meldde zich redactie@roosmagazine.nl/ (06) 51660687 nen en niemand genteresseerdbinnen een uur Esther Witkamp Hoofredacteur: Jeanette Voets Franka van der Stap (015) 361 54 84 was in jou. Als kleine zelfstandigeals redactieassistent voor R.O.O.S. Redactie-assistent: Esther Witkamp Pijnacker-Nootdorp: voelde ik me op dat soort momen- Samen met haar en met de andere Foto: Ariane Kok Aan dit nummer is medewerking Miranda van Zoelen (015) 361 54 87ten nog vl kleiner worden. medewerkers hebben we er weer verleend door:Inmiddels weet ik dat iedereen jaeen heerlijk nummer vol regio- R.O.O.S. 2011ook mannen! dit gevoel herken- nale gezelligheid van gemaakt. Veel ROOS is te volgen via twitter: nen. Netwerken heeft iets beladen. leesplezier!@roosmagazine. Je MOET contacten leggen en je Deze en andere edities van R.O.O.S. MOET klanten binnenhalen. HetJeanette Voetskun je ook online lezen op eerste is waar, het tweede zeker Hoofdredacteurwww.roosmagazine.nlWaarom willen de meeste kinderen In een opwelling Tekst: Judith Hoeksel,geen groente eten? Fotografie: Liesbeth Bergen boekte ik eenDe strijd om groente nu toe. Mijn oudste heeft gegrildeaanwijziging op de verpakking beet- stilteweek paprikas nu zelfs in zijn top vijf van gaar. Roer van de Parmezaanse lekkerste groenten staan! Er gloort kaas door de saus, en maak de sausEen week op retraite in eendhisme had verdiept. Dagelijks hoop. de strijd om groente isop smaak met zout en versgema-rustige omgeving.Ver weg kregen we drie lezingen van een nog niet beslist! len peper. Meng de saus door de van alles en iedereen. InLama, de spirituele leider van de Pasta met romige saus van gekookte pasta en serveer de rest stilte teruggeworpen wor-boeddhistische gemeenschap. Hij gegrilde paprika, van de Parmezaanse kaas erbij.den op jezelf. De n is het vertelde deels in het Tibetaans en Parmezaanse kaas en tijmooit van plan, de ander moet deels in het Engels over de grond- (voor 4 personen) Variatietip: Maak er lasagne van: er niet aan denken. Pas- beginselen van de boeddhistische laat de saus iets dunner, stapel in cale Warners uit Pijnacker leer. Wat heb je nodig? een ovenschaal om en om sausbesloot het zelf te ervaren. 2-3 rode paprikasen gedroogde lasagnevellen, eindigZe dompelde zich een weekJunkie 2 el olijfoliemet saus. Strooi de rest van de onder in een wereld volDe eerste dagen stuitte ik bij 250 gr rundergehakt kaas erover en bak de lasagne 35boeddhistische levenswijshe- mezelf op een enorme weer- 75 gr gerookt ontbijtspek minuten op 175C in de oven.den,Tibetaanse mantras en stand. Ik kon nog niet wennenIk probeer al jaren op slinkse wijze 1 teentje knoflook, fijngehaktbezinning. aan de boeddhistische rituelen;groente te geven aan mijn kinderen. 5 takjes verse tijm of tl ge- Tip: geef kinderen de keuze tussen het buigen voor de Lama en de droogde 2 groenten en laat ze helpen metHet was puur toeval dat ik in oeverloze gebeden en mantras.Kinderen en groente, het lijkt 2 dl gezeefde tomaten koken. Of kneed gekookte en ge- de voorjaarsvakantie samen met Ook was het een zware beproe-soms wel water en vuur. Pas100 gr Parmezaanse kaas pureerde groente door gehakt en een veertigtal leden van een ving om van mijn telefoon af tegeleden kreeg ik Plenty van1 dl slagroom maak er gehaktballen van. boeddhistische gemeenschap inblijven en niet steeds mijn mailsYotam Ottolenghi als vroeg zout en versgemalen peper de Oosterhoutse bossen door- te checken. Ik voelde me netverjaardagscadeau van mijn 500 gr gedroogde pastaEn lukt het een dagje niet met de bracht. Man en kind gingen met een junkie die zichzelf vrijwilligmoeder. Een prachtig boekgroente, dan maken we een extra een groep skin in Oostenrijk. Ikin een afkickkliniek had opgeslo-vol groenterecepten! Ik zo blijHoe maak je het?gezond fruittoetje! had een periode van hard werkenten. Tegelijkertijd fascineerde deals een kind, mijn kinderenZet de grill van de oven zo heetachter de rug en ben nooit een boeddhistische leer me enorm enhelemaal niet. mogelijk. Snij de paprikas in vieren,Bananen-kwarktoetje fervent skir geweest. In eenbleek die in veel opzichten aan verwijder de zaadjes, leg de stukken(voor 4 personen) opwelling zocht ik op internet te sluiten bij de manier waarop ikEn dat fascineert mij dus: waarommet de velkant naar boven onder naar een stilteweek in dezelfdetoch al in het leven sta. De Lamawillen de meeste kinderen geen de grill en laat het vel zwartbla-Wat heb je nodig? periode.beschikte bovendien over degroente eten? Ok, er is een aan-keren. Laat de paprikas in een 2-3 rijpe bananenbijzondere gave om antwoordengeboren voorkeur voor zoet, en af- afgesloten zak afkoelen. Verwijder200 gr naturel kwarkPittig te geven op veel onuitgesprokenkeer van bitter, dus deels is het welde zwarte vellen daarna. Pureer de1-2 el vloeibare honing Bij aankomst werd ik meteen vragen.te verklaren. Maar ook de zoeterepaprikastukken met een staafmixer.herinnerd aan de schoolreisjes Meer lezen over de retraite vangroenten als mas, pompoen, bonen, Verwarm de olijfolie in een Hoe maak je het?van vroeger. Het gasthuis lagPascale? Kijk operwtjes leveren toch een enormehapjespan en bak het ontbijtspekPureer de bananen met een staaf-prachtig in de bossen. Verder waswww.roosmagazine.nlstrijd op. lichtbruin. Voeg het gehakt toe mixer en roer de kwark en honinghet eenvoudig met grote kamers onder Blog.Maken wij die strijd zelf door het en bak in 3-4 minuten gaar. Bak erdoor. Verdeel het over 4 bakjes met verschillende stapelbeddenzo belangrijk te vinden? de fijngehakte knoflook en de en eet het meteen op! Een toefjeen een gezamenlijke eetzaal. IkEen oplossing is om de groente tijmblaadjes even mee, en voegslagroom erop is natuurlijk extra was de enige die niet bij de boed-onzichtbaar te verwerken in hetsnel daarna de gezeefde tomaten,lekker. dhistische gemeenschap hoordeeten. Ik probeer al jaren op allerleide gepureerde paprikas, slagroom en toch de hele week bleef. Passlinkse wijzen groente te voeren en 1 dl water toe. Laat de saus 15Meer info en tips over groente? ter plekke realiseerde ik me dataan mijn kinderen. Onderstaand minuten zachtjes pruttelen. Kijk op het wel slim was geweest als ikrecept is het meest succesvol totKook intussen de pasta volgens de www.verwerktegroenten.nlme tenminste even in het boed- 3. Onderneemsters in Beeld 4Margreet Brand-van BelzenTekst: Carla van VlietBegeleiding voor ouders van nuBergschenhoek - Ze genoot van haar Mijn ervaring is dat er tegenwoordig blijkbaarbaan als verloskundige, maar kwam er een heleboel moet n er kan veel misgaan. Watin de praktijk al snel achter, dat er veel zijn nu de juiste keuzes voor mij? Voor die vragenaandacht was voor de bevalling en de en twijfels waar ouders mee worden geconfron-nieuwe burger, maar te weinig voor deteerd moet de tijd worden genomen. Ik wil dieouders. Daar wilde Margreet Brand-vanouders op een ontspannen manier begeleidenBelzen (31) graag verandering in brengen en ze op weg helpen. Dit door te luisteren en teen daarom ging ze op zoek naar moge- kijken op welke manier ze balans kunnen vindenlijkheden. vanuit vertrouwen en rust. Dit doe ik onder andere door het geven van cursussen in en na deOuders hebben meer tijd nodig. We zitten mid- zwangerschap, coaching en zwangerschapsmassa-den in een generatie van (toekomstige) oudersge oftewel Mama Massage. Voor meer informatiedie parttime of fulltime werken, die gemakkelijk en mogelijkheden: www.mvanbelzen.nl.kennis uit boeken en van internet halen, sporten,een sociaal leven onderhouden, het huishoudenop orde willen hebben en daarbij ook nog zwan-ger zijn. Onze moeders waren vaak thuis tijdensde zwangerschap, werden geholpen door familieen vrienden en konden met hun vragen terechtbij elkaar of bij de verloskundige of huisarts. Dezegeneratie doet bijna alles alleen. En daardoorvallen deze ouders soms letterlijk tussen wal enschip; er is heel veel informatie te vinden maarrechtstreeks vragen stellen en ervaringen delenontbreekt er vaak aan. En dat is juist zo belangrijkom je eigen weg te vinden.Weinig tijdIn het spreekuur van de verloskundige moet vanalles gebeuren: bloeddruk meten, buik opmeten,antwoorden geven op vragen over de baby, maarer blijft vaak weinig tijd over om aan de ouderszelf toe te komen. Die tijd verdient een (aan- Margreet Brand-van Belzen.staande) ouder. KEMPERS HUID 4. 5Schoonheidssalon La Villade Tekst en foto: Carla van VlietMooi van binnen, mooi van buitenDe weg naar onderneemster heeft Helga AllermooisteSierat geleidelijk genomen maar annoHelga draait op de werkvloer en achter de scher-2011 is ze eigenaar van twee vestigingen: men volop mee. Bij ondernemen hoort ook datBody Management, een instituut voor je met specialisten werkt. In La Villade werken wegewichtsbeheersing, in Zoetermeer enmet speciaal opgeleide schoonheidsspecialisten,Schoonheidssalon La Villade in Nootdorp.een pedicure en manicure en gewichtsconsulen-Ze geeft leiding aan een team van totaalten. Een onderneming aansturen is veelzijdig ennegen personen en draait zelf ook volop heel divers: met klanten bezig zijn, medewerkersmee. Dit is echt mijn passie. trainen en met je kennis meegaan met de tijd.Bij deze onderneemster draait het allemaal omHet ondernemerschap was op een gegevenmensen. We geven onze klanten de aandacht enmoment een logische vervolgstap voor Helga. nemen de tijd, wij zijn er echt voor hen. IedereIk vind het heel leuk om mensen te helpen,klant is het gewoon waard en het is echt hetzegt ze, en daar wilde ik iets mee doen binnen allermooiste als ze met sterretjes in hun ogenmijn kennisniveau. Ik ben opgeleid tot medischtevreden weer naar buiten gaan.analist, sportmasseur, gewichtsconsulent enorthomoleculair kPNI therapeut. Ik werk graag www.schoonheidssalonlavillade.nlmet mensen. Al deze ervaring en interesses www.bodymanagement.nlkomen zon beetje bij elkaar in Body Manage-ment, de onderneming waar ze bijna zes jaargeleden in Zoetermeer mee van start ging. Webegeleiden mensen die willen of moeten afvallenmet voedingsadvies, speciale afslankapparatuuren coaching. Met overgewicht en/of medischeklachten gaan we aan de slag.Maar er is nog veel meer dan afslanken en figuur-correcties. Vandaar dat ik op zoek was naar eentweede vestiging en in november vorig jaar konik Schoonheidssalon La Villade in winkelcentrumParade overnemen. Huid en voeding hebben im-mers met elkaar te maken, hoe beter je eet, hoemooier je huid. Ofwel: mooi van binnen is mooivan buiten. En gezichts- en lichaamsbehandelin-gen dragen bij aan het lekker in je vel zitten, aanontspanning. Helga (rechts) en collega Cynthia.Drogisterij, Parfumerie Van Heiningen Tekst: Carla van VlietElke klant mag tevredende deur uitBerkel en Rodenrijs Dat twee kapiteins make-up van Collistar, nieuw in ons assortiment.op n schip ook een behouden vaartVeel vraag is er bovendien naar de bad- en body-kunnen garanderen bewijzen Nans en lijn van Blond Amsterdam, om maar eens enkeleIngeborg. Van collegas werden ze enkele voorbeelden te noemen.jaren geleden mede-eigenaar van VanHeiningen, de parfumerie, drogist en ca- De twee kapiteins en hun tien matrozen wetendeauzaak, maar tevens schoonheidssalon we wat ze het leukste vinden aan hun vak: Datin Berkel Centrum die al vele jaren eenelke klant tevreden de deur uit gaat. We willenbegrip is in de regio. ze graag verwennen, in de watten leggen. Dat geeft ook na al die jaren nog steeds een goedWe zijn geen traditionele winkel, maar een zaak gevoel. Of men nu komt voor een luchtje of eenmet een eigen gezicht en een eigen assortiment, medicijn; we staan paraat!vertelt Nans. Dus niet aangesloten bij een keten,maar onze eigen koers varend. Het leuke indit vak is dat het altijd in beweging is, constantvernieuwend, met een gevarieerd assortiment.We voeren onze eigen regie en tonen ons eigengezicht. Bovendien kunnen we zelf bepalen watwe willen presenteren in de winkel, maar ook inde schoonheidssalon. Daar werken we bijvoor-beeld nauw samen met een natuurgeneeskundigtherapeut en een cosmetisch arts die maande-lijks bij ons in de praktijkruimte klanten komenbehandelen.GevarieerdMen kan voor veel zaken bij Van Heiningenterecht. Het is hier een eldorado voor mensendie iets zoeken op het gebied van cosmetica, vangeurtjes en crmes, maar ook voor een geschenk.Er zijn heel wat mensen blij te maken met eencadeautje van Van Heiningen. Denk daarbijbijvoorbeeld aan een horloge van Oozoo ofNans (l) en Ingeborg. 5. 7 Ondernemend De Byzaak in Ypenburg:Op de pagina Ondernemend laten we actieve en ondernemende vrouwen aan het woord.Vrouwen die moeitehebben om stil te zitten en graag hun eigen passie volgen.Vrouwen ook die moeilijk nee kunnen zeggen en niet uit Nieuwe werk-de weg gaan wat er op hun pad komt. Of het nu zakelijk is of priv.en ontmoetings-plaats voorTwan is ons cadeautje Tekst: Manuela Bijl Fotografie: Liesbeth BergenZZP-ersLeven met het Pitt-Hopkins syndroomNatasja van Staalduinen (36)was nog niets getest. Binnen tweeheeft Natasja een stichting opge-vindt. De meiden zijn druk beziguit Delfgauw had, als doorge- weken wisten Natasja en haar richt. Een stichting die niet alleen demet Zumba en hun vriendinnen,winterde moeder van doch- man dat het in ieder geval nietbelangen behartigt van Pitt-HopkinsTwan begint binnenkort ook met,ters Lisa en Iris, al snel in deerfelijk was en dat Twan wereldwijdpatinten, maar ook contact heeftaangepaste, zwemlessen. En weInitiatiefneemster Ditta van Vark -gaten dat er iets aan de hand het 24e geval was in 27 jaar tijd. met medepatinten. Zo kunnen degaan - zodra het kan - weer lekker Beun in het pand van De Byzaakwas met haar zoontje Twan,Twan was wel het eerste patintjeouders elkaar onderling informeren weg met onze boot.geboren in juni 2005. Hij had waarbij de aandoening via bloedon- en op de hoogte houden van hetDitta van Vark-Beun zelfstan-last van darmkrampjes, naar derzoek bekend werd. Natasja: Iklaatste medische nieuws omtrentSymbooldig ondernemer uit Ypenburg enlater bleek omdat hij vol zat schrok enorm van de symptomen. het syndroom. Natasja licht toe: Natasja tot slot:woonachtig in het Nootdorpsemet ontlasting, een groeiach- Epilepsie en slaap-apneu komen Contact met andere patintjes isWe genieten deel van Ypenburg - startte vorigterstand, maar vooral veelveel voor. Twan groeit wel, maar wel heel erg confronterend hoor. enorm en zittenjaar samen met collega-onderne-koorts en pijn. Natasja liepzijn ontwikkeling blijft achter. InJe ziet je eigen toekomstbeeld. Watboordevol plannen. mer Antwan Radt de Stichting On-alle artsen af. twee jaar tijd maakt Twan, nu bijnakunnen de kinderen naarmate ze Dit is onze manier van leven. Twan dernemend Ypenburg. Met dezezes, een ontwikkeling door van ouder worden? Hoe gaat het met is ons cadeautje. Hij heeft ons de stichting willen de twee initiatief-Twan heeft regelmatig het zieken- ongeveer drie maanden. Hij loopt hun ontwikkeling? En hoe kun je dieogen geopend. Door hem kijkennemers ondernemende mensenhuis bezocht, voordat er een diag-en praat nog niet, maar is wel hlhet beste stimuleren? Via internetwe anders tegen dingen aan. Zelfbij elkaar brengen. Inmiddels zijnnose gesteld kon worden. Na on- hard aan het werk.weet Natasja nu dat Manon (24) heeft Natasja haar hart en ziel in al twee initiatieven ontwikkeld: eenderzoek bleek dat zijn hersens zichinmiddels zinnetjes kan maken. Ende wereld van de grafische vorm- businessclub en een ruimte om teanders ontwikkelden, waardoor ZusjeChristopher (19) kon ineens zelf geving liggen, en niet zonder re-werken en om mensen te ontmoe-gedacht werd aan het Angelman Na Twan is het gezin nog uitgebreidgaan staan.sultaat. Haar logo, de vlinder, is het ten. De ruimte kreeg de naam Desyndroom of het Mowat-Wilsonmet dochtertje Vera, die in maart internationale symbool gewordenByzaak, en ligt in winkelcentrumsyndroom. Maar geen enkele arts twee jaar oud is geworden. Dat Fotosysteemvan de Pitt-Hopkins Organisation.Ypenburg. Woensdag 18 mei is dewist met zekerheid te vertellen wat betekent in de dagelijkse praktijk De dagen brengt Twan door op Daar is ze met recht trots op. Ze is officile opening.er werkelijk aan de hand was. dat Vera Twan aan het inhalen is, en Tyltylschool De Witte Vogel in inmiddels geen secretaris meer van Nu al komen dagelijks diverseNatasja nam het heft in eigen dat heeft zijn voordelen. Ik hoorde Den Haag. Hij wordt s ochtendsde stichting, maar heeft het stokjeondernemers uit Ypenburg, Noot-hand en ging op onderzoek uit. ViaVera laatst mama roepen, en ineens opgehaald en vertrekt met zijn overgedragen aan Jolanda Bruijns.dorp, Leidschenveen en Voorburginternet stuitte zij op een deletie-deed Twan dat ook, nog niet elke lunchpakketje naar school. Als hij Daardoor blijft er meer tijd overlangs bij de Byzaak. Ditta verteltsyndroom, maar na overleg met dedag, maar hij doet het wel!, glim-thuiskomt, is het een drukte van voor het bijhouden van de websiteenthousiast: De mensen komenklinisch geneticus arts, bleek het te lacht Natasja. belang in het gezin van Natasja. en het organiseren van activiteiten. hier met hun laptop onder degaan om het Pitt-Hopkins Syn-Maar ook voor Twan is ruimte om arm omdat thuis de afleidingen erdroom. Natasja: Het zijn de achter-Stichtingte communiceren en zelf te kiezen.Sponsorloop op 25 junivoor zorgen dat je juist net metnamen van twee mooie acteurs, Er komen wereldwijd steeds meerAan zijn klanken herkennen wij Zaterdag 25 juni organiseertje werk bezig bent. In de Byzaakmaar dit syndroom is op het eerstepatintjes bij. Ook oude dossierswat hij bedoelt. Met een fotosys- Natasja een sponsorloop bij Deheb je die afleidingen niet. Wel isgezicht niks moois aan.zijn uit de kast gehaald. Vaak bleek teem kan hij zelf aangeven waar Lusthof aan de Noordeindse- er de huiselijke sfeer. En van deDe arts had op het hele internetdat de diagnose Pitt-Hopkins nuhij zin in heeft: spelen, fietsen ofweg 72 in Delfgauw. Wil je meer mensen die met regelmaat hierslechts n publicatie kunnen wel gesteld kon worden. In Neder-zingen. En ja, in alle hectiek blijft deweten over de sponsorloop ofkomt, noemde onze ruimte laatstvinden. Het Pitt-Hopkins syndroom land en Belgi zijn op dit momentwas wel eens onopgevouwen, maar over het Pitt-Hopkins syndroom, het betere thuis qua werken dan.was binnen de medische wereld rond de twintig patintjes in kaarthet streven is dat iedereen in ditTwan en Natasja, bezoek dan deDat vond ik wel een hele mooienog maar net omschreven en er gebracht. Met een aantal gezinnengezin kan doen wat hij of zij leukwebsite www.pitthopkins.nl. benaming! Feestelijke opening Natasja met haar zoon Twan. Honderd ondernemers knippen, Twan heeft ons de ogen geopend. samen met de Haagse wethouder Kool van Economische Zaken op woensdagmiddag 18 mei 2011 tegelijk een groot lint door voor de officile opening van de Byzaak. Deze actie is symbolisch voor de Byzaak, aldus mede-oprichter Antwan Radt: de Byzaak is vr en dr Ypenburgse ondernemers: ze hebben allemaal een stukje van de Byzaak in handen. Na de officile opening volgt een feeste- lijke netwerkborrel met muzikale begeleiding. Vitamine M En van de deelnemers van de Byzaak is Petra Pupping van Minerva Coaching. Je kwam haar al eerder tegen in het groepsinter- view in deze R.O.O.S. over onder- nemen. Petra is ook heel enthousi- ast over het initiatief van Ditta en Antwan. Petra: De Byzaak en de aangesloten ondernemers zorgen duidelijk voor de Vitamine M(ens). www.debyzaak.nl 6. Regionaal 8Steeds meer vrouwen wagen de sprong naar het ondernemerschap. In de periode 2000 tot en met 2009 is het aandeel vrouwelijke starters in Nederlandgegroeid van 25 naar 35 procent van het totale aantal starters. In absolute zin is het aantal vrouwelijke starters toegenomen van ongeveer 300.000 naar350.000. Daarmee maken ze ongeveer 32 procent uit van het totale aantal ondernemers. Ook in onze regio wagen elk jaar veel vrouwen de stap. R.O.O.S.vroeg vier vrouwen waaronder zowel starters als doorgewinterde ondernemers naar hun ervaringen. Ondernemen vrouwen anders dan mannen?Wat zijn hun ambities? Waarom zijn ze gaan ondernemen? En wat zijn de mindere of juist mooie kanten aan het ondernemerschap? Tekst: Manuela Bijl Fotografie: Liesbeth BergenOndernemen met eigen wijsheidWaar beter kun je pratenover ondernemerschap danin de prachtige tuin van Bed& Breakfast Bergschenhoekvan kersverse ondernemerMarille de Leede. Samenmet Petra Pupping uit Ypen-burg, Dorine van der Haas uitPijnacker en Tessa Faber uitBerkel en Rodenrijs, liet zijzich ondervragen door redac-teur en ondernemer ManuelaBijl. Een serieus gesprek metook de nodige hilarische mo-menten.Ondernemen met eigen wijsheid,of eigenwijsheid, dat is het deviesvan Dorine van der Haas (47). Alsdochter uit een echt onderne-mersgezin startte zij negentien jaargeleden haar kledingwinkel DoorsFashion in Pijnacker. Daarnaast is zijtransformationeel trainer en coach.Ik heb dat als ondernemer in hetbegin wel gemist. Iemand met wieik kon sparren en dingen mee konbespreken. Ik heb altijd gezegd: opmijn dertigste heb ik twee kinderenen op mijn veertigste een eigenzaak. Er waren op mijn dertigsteVan links naar rechts: Petra Pupping, Tessa Faber, Manuela Bijl, Marille de Leede en Dorine van der Haas.geen kinderen, dus startte ik mijneigen zaak en toen kwamen denetwerker geworden en zelfs op en doet zijn werk vanuit een ander geweest om de grootste winkel of eens ingeschreven staan bij de Ka-kinderen alsnog, lacht Dorine, die de Ladies Night van de bioscoopgezichtspunt. Wat ik wilde doen alsmeerdere winkels te hebben. Hetmer van Koophandel, maar slechtsaangeeft dat tijd van elastiek is en je wist zij clinten te werven. Petra coach was toen nog vrij onbekend.geven van persoonlijke aandacht, het voornemen hebben. Vooralveel meer kunt dan je zelf denkt. leidt een eigen bedrijf in media-Dus ben ik het zelf gestart, scha-zowel als coach, als in mijn win-toe moeten geven dat je niet option, coaching en outplacement.tert de dame die expres zichzelf kel staat voorop. Tessa sluit deelk terrein evenveel ervaring hebt,Nooit meer een baas Thuis zwaait ze de scepter overgeworden en gebleven is. mogelijkheid dat ze ooit uit haarwordt door Petra als lastig ervaren.Het besluit om meer te doen met een samengesteld gezin waar drienmanszaak groeit niet uit, maarDorine pareert deze stelling doorje kennis en ervaring nam Petra kinderen van respectievelijk negen,Clichswordt fel door direct te stellen dat de nuancering aan te brengen datPupping (46) in 2010 ook. Ik wistveertien en zeventien jaar oud deelHet verschil tussen mannelijk en vrouwen ook minder kans krij-je je beter af kunt vragen of je opwat ik wilde en besloot mijn baan van uitmaken.vrouwelijk ondernemerschap zorgt gen om risicos te nemen. Neemelk terrein ervaren wilt zijn. Hetals personeelsadviseur op te zeg-altijd voor hilarische verschillen,nou een bank. Een vent die tiengaat om keuzes maken.gen. Niet meer inkomensgerichtExpres jezelfmaar dit artikel zou niet compleet miljoen komt lenen wordt normaaldenken, maar nadenken waar ik Tessa Faber (42), loopbaancoachzijn als we ze niet even opnoemen. gevonden, maar een vrouw die Verbouwingmijn tijd aan wilde besteden. Ik kanonder de naam Making Sense enBij mannen komt alles neer op geld tienduizend euro vraagt, wordt met Zo maakte Marille de Leede (47)nu echt onafhankelijk een persoon moeder van een eigenwijze kleuteren daadkracht vinden de dames. argusogen bekeken. Ook hier in de keuze om een uitbouw aan decoachen richting de oplossing. Ja,- die zelf zonder zijwieltjes leerde Geld, macht, status, aanzien, de Nederland zijn microkredieten vanachterkant van het huis te plaatsenmijn vakgebied is echt mijn ding. fietsen toen ze even niet keek-grootste auto. De clichs vliegengroot belang. zodat de balkondeuren van deOp de vraag of Petra altijd al eenleert klanten, vaak vrouwen, zichzelfover tafel. Vrouwen zijn meer bezig woonkamer eindelijk uitnodigendbedrijf wilde beginnen, antwoordt beter te profileren. Uitgaan van jemet hun drijfveren, wat vinden zeBluffenopen gespreid konden worden. Nazij: Vroeger wilde ik van elke hob-sterke punten en goed nadenken belangrijk voor zichzelf. En geld ver- En de mannen zijn nog niet in de de uitbouw werd de tuin grondigby een bedrijf maken. Toen ik koken over wie je bent en wat je kunt. Endienen blijkt een bijkomstigheid teveilige zone, want Petra vindt ook aangepakt, de buitenkeuken en ve-leuk vond, wilde ik een restaurantvooral ophouden met die betutte- zijn. En daar zit natuurlijk ook wel dat mannen snel bluffen. Haar erva-randa verschenen en toen kon ookbeginnen en bij mijn interesse voor lende verkleinwoordjes. Tessa: Datgelijk het probleem. Zijn vrouwenring is dat mannen zich razendsnel het gedroomde tuinhuis niet uitblij-kunstgeschiedenis dacht ik aan eengeldt ook voor coaches zelf: er zijn wel ambitieus genoeg om groter een weg door een gesprek kunnenven. Dit resulteerde in januari 2011excursiebedrijf. En ik wilde nooiter zoveel van, daar kun je de Rot- te willen groeien? Dorine vindtbluffen. Als ze melden een rijke in Bed & Breakfast Bergschenhoekmeer onder een baas werken.temeren mee dempen, bij wijze vandat vrouwen toch vaak risicomij- ervaring te hebben als ondernemer, met twee suites in de riante tuin nPetra is ook een doorgewinterde spreken. Maar elke coach is anders dend zijn. Zelf ben ik nooit bezigblijkt even later dat ze nog nietmet verwarmd zwembad! 7. 9 Net- werkenin deregioAls je een eigen bedrijfstart, heb je klanten nodig.En daarvoor moet je net-Mening gevenin en zegt: Ik vind dat ik mijn prijswerken. Want als niemandOm een vermelding te krijgen in meer dan waard ben en niet alleen je kent, krijg je ook geeneen boek voor dit soort overnach- vanwege het zwembad, lacht ze. klanten. In onze regio zijntingen moest Marille in septemberSoms doet ze wel eens teveel voor verschillende ondernemer-2010 de website klaar hebben. haar klanten. Tessa is het meer dan snetwerken specifiek voorGeen probleem voor de voor- eens als het gaat om een goede en vrouwelijke ondernemers.malige medewerkster huis-aan- vooral eerlijke prijs vragen: Nooithuisbladen en momenteel werk- jezelf onderschatten. Petra voegtNOOVA: voor vrouwen inzaam voor het AD, maar ze was toe dat we vaak zonder blikken of de regio Oostlandtoch enorm verrast toen daar al blozen 43 euro per uur voor een NOOVA is een netwerk voorgelijk een telefoontje uit Belgi uit loodgieter betalen en zegt stellig: vrouwelijke ondernemers envoortkwam met de vraag of ze niet Als ik kan zorgen dat jij beter in jeadviseurs in de regio Oostlandwat eerder open kon dan pas invel gaat zitten, mag dat zeker wat(Pijnacker-Nootdorp en Lansin-januari 2011. Want de klant wildewaard zijn.gerland). NOOVA organiseertvier dagen komen overnachten.doos-scenario, oftewel: stel datEn mindere kanten of dagen zijn er ongeveer tien bijeenkomstenEn sindsdien vliegen de boekingen Diamant het niet lukt, wat dan? Terug in altijd, dat hoort erbij. Maar onder- per jaar met interessante spre-binnen. Ik serveer nu ontbijt op deTessa: De kracht van vrouwen zit loondienst? Het huis verkopen? Ge- nemen is een vak apart en als je jekers, workshops en bedrijfsbe-kamer voor alle nationaliteiten. En in hun veelzijdigheid. Als je vanuitlukkig is voor alle vier de toekomst hart volgt en kordaat aan de slagzoeken. Leden krijgen daarnaastik vraag ook echt om een review elke willekeurige hoek naar een rooskleurig te noemen. Op geheel gaat, kom je altijd ergens uit waarde gelegenheid om zich tevan het bezoek. Dan weet ik wat diamant kijkt, ziet die diamant, door eigen wijze volgen zij hun gevoel. je wilt zijn.presenteren aan andere leden.mensen vinden van het verblijf hier de verschillende snijvlakken en Nieuwe leden kunnen gratisof waar nog meer behoefte aan is. lichtval, er altijd anders uit, maar de en vrijblijvend een bijeenkomstBijvoorbeeld toeristische informatiekern blijft hetzelfde. En daar heeft bijwonen. Kijk op www.noova.nl.over de omgeving. Iedereen maaktTessa meer dan gelijk in. Vrouwen De eerstvolgende bijeenkomstdankbaar gebruik van de review- zijn oersterk en in alle facetten is op 26 mei. Dan wordt eenmogelijkheid, ook omdat ik danbeeldschone wezens. Natuurlijkbedrijfsbezoek gebracht aannamens hen geld overmaak aanook als zij ondernemen. En gelukkig Rotterdam-The Hague Airport.een goed doel. En na tien reviews worden vrouwelijke ondernemersIntroducs zijn ook dan vangeef ik een overnachting cadeau. Je steeds minder zeldzaam. Dorineharte welkom!moet denken in gevoelswaarden enis er voorstander van om allesniet in geld, vindt Marille.gewoon te uitproberen. Continu je Haagsche Vrouwen Zakengrenzen verleggen, of beter gezegdHaagse VrouwenZaken (HVZ)Prijs je angsten verleggen. Pas dan kom is een netwerk van vrouwelijke,Toch moet je geld vragen voor jeje verder.zelfstandige ondernemers uitproducten en diensten. Hoe bepaal Den Haag en omstreken. HVZje nu je prijs? Durven vrouwen welKartonnen-doos-scenario organiseert netwerk- en the-geld te vragen voor hun prestaties? De dames hebben allemaal welmabijeenkomsten die bijdragenMarille is daar heel gedecideerd eens gedacht aan het kartonnen-Bij het Bed & Breakfast van Marille vliegen de boekingen binnenaan het persoonlijke contact ennetwerkkansen met vrouwelijkeondernemers uit de Haagseregio. Ben je nog geen lid en wilje eens een HVZ-bijeenkomstbijwonen, dan ben je van hartewelkom.Kijk voor meer informatie opwww.haagschevrouwenzaken.nlVrouwennetwerk Zoeter-meer & OmstrekenVNZ&O is een vereniging vanruim 50 vrouwen die bijnaallemaal een eigen onder-neming hebben in de meestuiteenlopende branches. Via hetnetwerk willen de vrouwen vanelkaar leren, gebruik maken vanelkaars kennis en kunde n vanelkaars netwerken. Elke maandvindt er een bijeenkomst plaats.Nieuwe leden zijn van hartewelkom om kennis te maken.Voor je besluit om lid te wor-den kun je twee maal vrijblij-vend een themabijeenkomstbijwonen. Meer informatie viawww.vnzo.nl of via twitter@VNZO. 8. 11Artihove introduceert:Exclusieve tuinsculpturen voor eenbetaalbare prijsArtihove ken je wellicht al van sen van de particulier: wel exclusief, resultaat is een smaakvolle col-groep. We hebben tenslotte een en workshops tot het verstrekkende creatieve relatiegeschen-maar ook betaalbaar. lectie varirend van vrolijke vogelsprachtige beeldentuin waar jevan picknickmanden tijdens hetken. Bedrijven en organisaties tot vrouwenfiguren. De beeldenzeven dagen per week doorheenzomerseizoen. die op zoek zijn naar een ori-Certificaatzijn verkrijgbaar in vier verschil- kunt wandelen. Daar is iedereengineel cadeau voor medewer- De tuinsculpturen worden dus wel lende materialen: brons, chamotte van harte welkom.Artihove Art Centrekers of relaties kunnen hierin serie gemaakt maar de oplage is (een soort klei), resin (kunsthars) In de toekomst willen we deHoeksekade 162al jaren terecht voor bron- beperkt. De kans dat je hetzelfde en keramiek. De keuze van het bezoeken aan Artihove verder 2661 JL Bergschenhoekzen sculpturen, glaswerk en beeld in de tuin hebt staan als de materiaal bepaalt de uiteindelijkeaankleden. We hebben allerleitel : (+31) 010 529 6060unieke, op maat gemaakte ge-buurman, is daardoor vrijwel nihil, prijs. Sommige beelden zijn ook teideen varirend van live muziek www.artihove.nlschenken. Dit voorjaar heeftlicht Jelle van Dijk toe. Bovendien gebruiken als fontein. De beeldenArtihove iets nieuws toe- gaat het bij kunst niet alleen omzijn te bezichtigen en te bestellengevoegd aan het bestaande exclusiviteit. Ook de vormgeving isin onze showroom, maar je kuntassortiment: tuinsculpturen belangrijk. Spreekt een beeld je aan ook heel eenvoudig bestellen viavoor particulieren. Exclusief of niet? Waar de unieke sculptu-de website.want ze worden in beperkteren minimaal rond de 2.000 eurooplage geproduceerd maarbedragen, zijn de tuinsculpturen van Vernieuwendook heel betaalbaar.Artihove aanzienlijk lager geprijsd. De ontwikkeling van de serieAfhankelijk van het materiaal zijn ertuinsculpturen past goed in hetDe tuinsculpturen passen volgensal beelden te koop vanaf 300 euro. vernieuwende karakter dat Arti-Artihove perfect in het huidige De sculpturen zijn genummerd enhove wil uitstralen. Eerder werd altijdsbeeld: steeds meer quality voorzien van een certificaat van de grafkunst toegevoegd aan hettime doorbrengen in je eigen tuin.echtheid.assortiment. Er staat nog veel meerExclusieve tuinsculpturen die sfeer- op het programma. Bedrijvenverhogend werken, passen daar Vrolijke vogelsweten allang de weg te vinden naaruitstekend bij, aldus Jelle van Dijk, We hebben gezocht naar vor- Artihove. Minder bekend zijn wedirecteur van Artihove. Het bedrijf men die een grote groep mensen nog bij particulieren, vertelt Jellebesloot daarop een speciale lijn te aanspreken, in combinatie met eentot slot. We willen in de toekomstontwerpen die aansluit op de wen- goede kwaliteit, vervolgt Jelle. Het veel meer gaan doen voor deze Artihove ligt in een prachtige omgeving. 9. 13SociaalOp deze pagina besteden we aandacht aan maatschappelijke onderwerpen en persoonlijke verhalen. Hoe staan wij Even bellen metvrouwen in het leven? Wat vinden we belangrijk? Waar zetten we ons voor in? En hoe dealen we met onze zorgenen problemen? Een pagina over medemenselijkheid, maatschappelijke themas, welzijn en relaties. het goede doel Heily zet zichAllergieweek bij het Sint Franciscus Gasthuis Tekst: Barbara Hoogstedenin voor de WereldwinkelKwart Nederlanders heeft allergieen RappaHet is de meest voorkomen- een patint met neusproblemen Fair Fashionde chronische aandoening:bij de KNO-arts kwam, maar dat25% van de Nederlandersdaardoor een benauwdheid werdheeft een allergie. Op woens-genegeerd. Door deze multidisci-dag 25 mei organiseert het plinaire aanpak kunnen wij als teamSint Franciscus Gasthuis nu alle facetten van allergieneen patintenavond over de langsgaan. Dat kunnen er nog almeest voorkomende al-wat zijn. Ook bij kinderen. Voedsel-lergien bij volwassenen enallergien komen veel voor bij hen,kinderen: eczeem, hooikoorts zoals koemelk, eiwit, of kippenei-en voedselallergie. Gert-Jan wit. Toch is er ook nog een hoopBraunstahl, longarts in hetmisverstand. Gert-Jan Braunstahl:Sint Franciscus Gasthuis ver-Niet alle kinderen die hooikoortstelt hier aan R.O.O.S. al wathebben, hebben ook astma. Veelmeer over. jonge kinderen zijn verkouden enHet tijdelijk onderkomen van de piepen bij het ademen. Dat hoeftWereldwinkel en Rappa Fair FashionAllergien zijn erfelijk. Wanneer dan nog geen astma te zijn.in Pijnacker.een moeder bijvoorbeeld hooi-koorts heeft, is er 50% kans dat Hyginischer Hooikoortsvoor kinderen een oplossing zijn.haar kind het ook krijgt. Hebben Vaak wordt beweerd dat erAllergie nummer n is hooi-In plaats van een spuitje, krijgen zijbeide ouders dezelfde allergie?tegenwoordig meer allergien zijnkoorts. En op de vijf Nederlan-een tabletje onder de tong.Dan is er 70% kans dat een dan vroeger. Volgens Braunstahlders heeft deze seizoensgebondenGert-Jan Braunstahl benadruktkind het krijgt, vertelt Gert-Jan klopt dat. Je ziet een duidelijke allergie. Sommige mensen reddendat de rol van de huisartsen heelWie ben je?Braunstahl. Sinds een paar jaargroei aan allergische aandoeningen.het met een pilletje of een neus- belangrijk is voor allergiepatinten.Ik ben Heily van der Jagt, 55 jaarheeft het Sint Franciscus Gasthuis Dat heeft diverse oorzaken. We spray. Maar voor veel mensenVoor hen organiseert het Sinten woon in Pijnacker.een allergiespreekuur. Door eenworden dikker, ons voedselpa-is dat niet voldoende. Zij slapen Franciscus Gasthuis ook een aller-intensieve samenwerking - ook weltroon is veranderd, we wordenslecht, kunnen slecht werken of gien informatieavond. Zon tach- Voor welk doel zet je je in?multidisciplinair genoemd - metminder blootgesteld aan infecties, kunnen niet voetballen door detig procent van de patinten kan De Wereldwinkel Pijnacker enonder andere de KNO-arts, de eenvoudig gezegd zijn we steedsgraspollen. Voor hen kan de im- prima door een huisarts worden de Wereldmodewinkel Rappa Fairlongarts, de ditiste, de dermato- hyginischer geworden. Dat ismunotherapie een oplossing zijn. In behandeld. De complexe allergienFashion. Samen met zon 35 vrijwil-loog en de kinderarts, kan snel eennatuurlijk goed, daardoor zijn erdrie tot vijf jaar wordt middels eenworden naar ons doorverwezen.ligers ben ik er dertig tot veertigcompleet beeld worden gekregen minder ziektes, maar het betekenttabletje onder de tong of een spuit En dat zijn er nog best veel. uur per week mee bezig.van de eventuele allergie. aan de andere kant dat ons immu- het lichaam resistent gemaakt te- niteitssysteem minder geprikkeld gen de allergeen. Na deze periode Meer informatie over het allergie- Waarom dit doel?Misverstandwordt. Hierdoor kunnen allergienkan de hooikoorts 15 tot 20 jaarspreekuur en de patinteninformatieHet is toch niet meer dan eerlijk,Voorheen kon het zo zijn datontstaan. wegblijven. Deze therapie kan ook avond: www.sfg.nl. een kwestie van fatsoen, dat er voor mooie en lekkere producten een goede prijs wordt betaald. Dat willen we zelf ook, een loon waar we van kunnen leven. Eigenlijk zouDit is mijn vereniging! cv staan. De voormalige topsport-ster is tegenwoordig werkzaam alsleerkracht op een basisschool. In alle handel eerlijke handel moeten zijn, gelukkig zie je steeds meer bedrijven de goede kant op gaan,Tekst: Carla van Vlietdie periode trainde ik wel zestien maar de Wereldwinkels blijven eenuur per week. Het jaar 2005 wasvoortrekkersrol vervullen.Veertig jaar geleden mar-in kwijt zowel als solist, duo ofecht mijn topjaar en werd ik bijcheerde Joke den Uijl (52) groep.de duos eerste op het EuropeesHoe kunnen lezeressen vanal met haar baton in het Melanie heeft het twirlen op hoogkampioenschap. Nu geef ik training R.O.O.S. dit doel steunen?majorettekorps van Excel-niveau beoefend en heeft natio-bij Surprise en ook regelmatig inDoor in de winkel iets te kopen.sior in Pijnacker. Dochter nale titels en podiumplaatsen op Noorwegen.Er is zo veel leuks te zien en te er-Melanie (23) is deze sport het EK en WK op haar sportievevaren. Als je een origineel cadeau-met de paplepel ingegoten;Twirlteam Surprise ging in 1999tje zoekt, is het hier te vinden. Vanze startte haar sportcarrire van start met zes meisjes. Voorzit-een leuk foodpakket voor iemandtoen ze pas vier jaar oud was.ter Joke: We hebben maximaaldie alles al heeft tot prachtigeAnno 2011 is Joke voorzit-zon vijftig leden gehad, nu loopt siervoorwerpen en schitterendter en Melanie trainster vandat aantal weer een beetje terug.kinderspeelgoed. Ook met de kle-het Pijnackerse Twirlteam Twirlen is ook niet zon bekende ding zit het goed wat betreft hetSurprise. sport. Het zou mooi zijn als zichTwirlster Melanie.milieu en de arbeidsomstandighe-weer jonge leden, vanaf vier jaar, den. Zacht biologisch katoen, leukeBij zowel majorette als twirlen aanmelden zodat we spelen- ten voor de club. We trainen nmodellen en heel betaalbaar.wordt gebruik gemaakt van een derwijs een nieuw team kunnenkeer per week, hebben een aantalbaton, een stok. Majorettes mar- gaan opzetten. De leden betalenwedstrijden per jaar en verzorgen Website?cheren samen met een drumfan- contributie, de pakken waarindemonstraties en optredens in dewww.rappafairfashion.nlfare, leggen Joke en Melanie het wordt opgetreden worden door gemeente zoals bij de intocht van www.wereldwinkelpijnacker.nlverschil tussen beide sporten uit.ons verzorgd. Sinterklaas, tijdens de NationaleTwirlen is moderner, meer van Sportweek en op Koninginnedag.deze tijd met dans, show en acro- Het is een hele gezellig vereni-En net als vorig jaar gaan we ookbatiek op allerlei soorten muziek ging, vinden moeder en dochterdit jaar weer op kamp.en op verschillende onderdelen. eensgezind, en gemoedelijk metJe kan er heerlijk je creativiteitMajorette Joke in 1974een hoop ouders die zich inzet-www.twirlteam-surprise.nl. Tekst en foto: Carla van Vliet