Rol en positie van de sector onderwijs in Integrale Jeugdhulp

•Hulpaanbod teveel aanbodgestuurd •Aanbod onvoldoende duidelijk en doorzichtig•Gebrekkige toeleiding •Gebrek aan coördinatie en gedeelde zorg•Overlappingen en lacunes•Hulp op de eerste lijn onvoldoende•Onvoldoende toepassing van het subsidiariteitsprincipe•geen gegevens over hulpvragen

•zo snel mogelijk hulp indien nodig

• de beste hulpKwaliteit én meest

aangewezen

De aanleiding

Wat voorafging

• Experimenten in 3 regio’s: Limburg, Gerechterlijk arrondissement Antwerpen en Gent-Meetjesland

• Netwerken rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp, toegangspoort, modules

• Eindrapport van Centrale Commissie

KADERDECREET

INTEGRALE JEUGDHULP

Kaderdecreet Integrale Jeugdhulp

• Integrale jeugdhulp wil de ontplooiingskansen van minderjarigen, hun ouders en personen uit hun leefomgeving vrijwaren en hun welzijn en gezondheid bevorderen. Daartoe wil ze een brede waaier van hulpverleningsmogelijkheden kunnen aanbieden die het resultaat is van intersectorale samenwerking en afstemming. Integrale Jeugdhulp respecteert daarbij te allen tijde het Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind.

Welke Jeugdhulp?

• Algemeen Welzijnswerk

• Bijzondere Jeugdbijstand

• Centra voor Integrale Gezinszorg

• Centra voor Geestelijke Gezondheidszorg

• Centra voor Leerlingenbegeleiding

• Kind en Gezin

• Vlaams Agentschap voorPersonen met een Handicap

• Algemeen welzijnswerk: JAC, teleonthaal, slachtofferhulp, drughulp, ambulant gezins- en relationeel welzijnswerk, ….

• bijzondere jeugdbijstand: CBJ, Bemiddelingscommissie, sociale dienst van de jeugdrechtbank, voorzieningen (dagcentra, OOOC, begeleidingstehuizen, gemeenschapsinstellingen,…)

• Geestelijke gezondheidszorg: Centrum Geestelijke Gezondheidszorg

• Kind en Gezin: vertrouwenscentra kindermishandeling, CKG’s, inloopteams en preventieve werking (enkel onthaal, niet de laagdrempelige opvoedingsondersteuning)

• Vlaams Agentschap: MPI’s, thuisbegeleiding, pleegzorg, tehuizen voor kortverblijf,…

• CLB: CLB

Maximale vraaggerichtheid

• Hulp= laagdrempelig en bereikbaar

• vraag van de cliënt staat centraal + rechtspositie en participatie

• Hulp = zo licht en kortdurend mogelijk

• naadloze hulpverlening

• instemming van de cliënt

• gericht op vergroten zelfstandig handelen van de cliënt

ORGANISATIE

CENTRAAL/REGIONAAL– managementcomité– adviesraad– advies van de VLOR mbt uitvoeringsbesluiten– beleidsondersteunend team

- Stuurgroep: bestaat uit vertegenwoordigers van de sectoren, van de ouders, de minderjarigen, en de beleidsmedewerker / VOORBEELD: West-VlaanderenCLB: Dhr. Simoens André en Dhr. De Groote Karel

(Dhr. Declercq Eddy en Dhr. Supply Kris)

- De beleidsmedewerker staat in voor de voortgang van het proces IJH in de regio: Koen GEVAERT + stafmedewerkers

(regioplan, netwerken RTJ en crisis, ….)

- SECTORAAL OVERLEG CLB West-Vlaanderen- VLAAMS SECTORAAL OVERLEG

CONCREET

Toegangspoort• niet rechtstreeks toegankelijke hulp kan slechts

ingezet worden na kwaliteitsvolle indicatiestelling– diagnostiek wordt aangeleverd door het werkveld

• kwaliteitseisen

– wat is minimaal noodzakelijk, wat meest wenselijk?

– intersectorale toegangspoort geeft toegangsticket: vervangt de bestaande toegangspoorten Bureau CBJ en PEC VLAFO

OPDRACHT CLB BEWAKEN!!!!!!!!!!!!!

– => gemengde werkgroep toegangspoort

Gerechtelijke jeugdhulp en maatschappelijke noodzaak

• hoe moet de overgang georganiseerd worden van de hulp waarmee de cliënt instemt naar de gedwongen hulp?

• hoe wordt de toegang tot de gerechtelijke jeugdhulp georganiseerd?

• wat zijn de vorderingsgronden?• ONDERWIJS: spijbelen: maatschappelijke

noodzaak

Netwerken rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp

• de voorzieningen van de 6 sectoren werken samen in een netwerk rechtstreeks toegankelijke hulp

• aandacht voor belendende sectoren– politie, huisartsen, kinderpsychiatrie, ocmw,…

• doel: signaaldetectie en toeleiding; toegang garanderen, tijdig diagnose van het probleem, hulpgarantie, afstemmen hulpaanbod, hulpcoördinatie

• op 2 niveau’s– organisatorische netwerken, netwerken rond kneldossiers:

belangrijk: aankaarten van problemen die wij ervaren op de snijlijn als draaischijf!

Rol CLB en uitdagingen?

• Belangrijke partner: algemeen onthaal en unieke positie tussen school en welzijn: DRAAISCHIJF is niet CLB, maar wel elke medewerker!!!

• Knelpunten in de samenwerking onderwijs-welzijn

• Andere netwerkpartners dan de zes sectoren• CLB in verschillende netwerken

Doel en opdrachten het netwerkcrisisjeugdhulp

Aan alle minderjarigen in een crisissituatie crisishulp garanderen, om te voorkomen dat

aan die minderjarigen meer ingrijpende jeugdhulpverlening moet aangeboden worden.

CLB: aanmelder!!!

En leerkrachten???

Modulering

• = het beschrijven van het huidige jeugdhulpaanbod in afzonderlijk inzetbare eenheden van hulp, aan de hand van een gemeenschappelijke taal: elke voorziening!!!

• raadpleegbaar• doel: hulpaanbod transparanter maken• instrument dat kan bijdragen tot vraagsturing en

intersectorale afstemming

MODULES CLB

• Belangrijk: uitgangspunt: CLB werkt subsidiair tov de school en de interne leerlingenbegeleiding– Rechtstreeks toegankelijk: dus ook duidelijk

profileren naar gebruikers!

– voor leerlingen werkgebied (uitz. Algemeen onthaal)

– huidige hulpaanbod, dus preventie en schoolondersteuning niet gemoduleerd

– kan wijzigen

Overzicht typemodules CLB

• Ambulant onthaal voor schoolgaande kinderen, jongeren, hun gezin en anderen uit hun leefomgeving

• Ambulante vraagverheldering voor….• Ambulante informatie –en adviesverlening voor….• Korte ambulante begeleiding voor schoolgaande kinderen en

jongeren• Ambulante ondersteuning van leerkrachten in het kader van de

begeleiding van een leerling• Ambulant diagnostisch onderzoek voor schoolgaande

kinderen, jongeren en hun gezin

• Ambulant diagnostisch onderzoek en indicatiestelling voor schoolgaande kinderen en jongeren

• Mobiele en ambulante bemiddeling in conflicten in de onderwijsleersituatie, tussen schoolgaande kinderen, jongeren, hun gezin en hun leefomgeving

• Ambulante begeleiding van gezinnen in het kader van de begeleiding van een leerling

• Ambulante vraagverheldering voor schoolgaande kinderen, jongeren, hun gezin en hun leefomgeving in het kader van leerplichtproblemen

Vlaams Beleidsplan IJH

• Prioriteiten:– Toegankelijkheid verbeteren van RTJ en CJ– Kwaliteit verhogen in omgaan met

“verontrustende situaties”– Toegankelijkheid verbeteren niet-RTJ– Continuïteit en coördinatie verbeteren– Crisisjeugdhulp garanderen en verbeteren

Toegankelijkheid verbeteren

• Bereikbaarheid en beschikbaarheid verbeteren: kwantitatieve evaluatie en eventueel herschikkingen

• Kwaliteitsvolle uitbouw brede toegang via zelfevaluatie en vorming

• Bekendmaking van het netwerk• Diversiteit clïent en verhogen begrijpbaarheid

aanbod• Diagnostiek inventariseren

Kwaliteit hulp in verontrustende situaties

• Signaallijst

• Richtlijn

• Afspraken tussen Jongerenwelzijn en Kind en Gezin

• Deontologisch kader

Continuïteit in en coördinatie van de jeugdhulp

• Samenwerkings –en verwijzingspraktijken:– Regionale praktijkrapporten, kwaliteitsvolle

verwijzingen (vb. via verwijsbrief)– Trajectbegeleiding?– Ondersteuning cliëntoverleg

Afstemming vraag en aanbod

• Crisishulpprogramma’s optimaliseren

• Transparantie hulpaanbod: databank modulering (www.jeugdhulpwijzer.be) en kwaliteit verbeteren van modules

Toegankelijkheid niet-RTJ

• Toegangspoort:– Rapport– Gemengde werkgroep– Maatschappelijke noodzaak– D-document

ONDERWIJS EN CLB

ROL EN POSITIE

In het achterhoofd te houden

Partner in integrale jeugdhulp

Onderwijs en CLB = een takenpakket dat

veel ruimer is dan hulpverlening

MAAR….Niet alles zelf willen

oplossen -niet alles zelf willen doen

Rekening houden met het onderwijsbeleid

Eindtermen behalen Output op niveau van de leerling

Output op niveau van voorwaardelijke processen

Samenwerkingsverbanden met als doel (a) versterken van deskundigheid en (b) verhogen van de inzetbaarheid van begeleiding en hulp.

CLB Ped. Begeleiding

Nascholing

Buitengewoon onderwijs

IJH

Gelijke onderwijskansen scheppen en garanderen

doelgroep

gelijkekansen

kwaliteitsvolle verwijzing

naar BO- maatwerk

LEERZORG

Zorgbeleid en zorgcoördinatie o.a. doelgroep leerstoornissen

Geïntegreerd ondersteunings-aanbod

Inschrijving

kind met handicap

Visie op kwaliteit in onderwijs 2 pijlers

Voorkomen van drop-out en spijbelgedrag - opvolging van leerplicht

Zorgbeleid (school en CLB)Kwetsbare

onderwijsgebruiker

School en CLBWegwijzers plaatsen.

Overleg m.b.t. RTH

schoolVragen ontvangen

Gepast omgaan met signalen

Deel van het netwerk

- aanbod in RTH

-intakeregistratie

- omgaan met signalen

- organisatie toeleiding

-draaischijf school-jeugdhulp

CLB

Rol van school en CLB in IJH

Onderdeel van de leerlingenbegeleiding

Vraagverheldering

CLB / ll-begel.

diagnostiek

TP

Zorgbeleid

op de school

Maak van de leerkracht geen hulpverlener...

..maar garandeer wél kwaliteit van onderwijs!

PREVENTIE

Spanningsvelden

• Regio’s: eigen weg– Efficiëntie en effect op terrein

• Verschillende snelheden regio’s en eigenheid Brussel

• Werkgroepen

• Materiaal

• Weinig meerwaarde voor de medewerkers

– Verslaggeving

– Vergaderlast

►meer centrale aansturing (CLB-profiel)

– Sectoraal beleid versus IJH (geen zevende sector!), maar …IJH-toets!

– UITDAGINGEN! Dossier, toegangspoort, …

– CLB is een gegeerde partner……maar….onze opdracht is ruimer dan alleen hulpverlening

SECTORALE STANDPUNTEN!

- verwijsbrief, overbruggingshulp, crisisaanmelding, vervolghulp….

Afstemming: een voortdurende opdracht voor iedereen!

• CLB/School• CLB/WELZIJN• CLB/SCHOOL/WELZIJN:

– DRAAISCHIJFFUNCTIE CLB vanuit deskundigheid en professionaliteit

– PROFIEL CLB– AFSTEMMING INTERNE/EXTERNE LLBEGELEIDING– BEROEPSGEHEIM VERSUS AMBTSGEHEIM:

» Ook spanningsveld in communicatie met de school: wat vertellen tegen wie/ duidelijke afspraken tussen school en CLB in functie van communicatie met welzijn

– ONDERWIJS ALS BIJSTANDSPERSOON– DOSSIERGEGEVENS...en de school????– OVERLEG PBD: overleg met Bijzondere Jeugdbijstand– COMMUNICATIE NAAR SCHOLEN: BJB en bijstandsfiguur

MEER INFO?

- www.jeugdhulp.be- www.ond.vlaanderen.be/clb