16

N a t u u r s t e e n 6 - 2 0 0 9

Scott Engering

Natuursteen onder de loepGeologen zijn zich terdege bewust van de natuurlijke schoonheid van natuur-

steen, maar hun rol in de steenindustrie is doorgaans vrij gering. Toch zijn zij van

vitaal belang voor het onderzoek naar nieuwe materialen en bij het het herstel

van historische, natuurstenen gebouwen. Bovenal levert hun werk prachtige futu-

ristische plaatjes op.

Steenhouwers en steenver-werkers hebben ogen, gereedschappen en ervaring

om te bepalen welke stenen duur-zaam zijn en daarmee geschikt voor een bepaalde toepassing. Maar labo-ratoriumanalyse en het testen van de steen door een geoloog is echter van essentieel belang bij onderzoek

naar de eigenschappen van gesteen-ten. Een belangrijk onderdeel hier-van is de petrografische analyse van een flinterdun (0,003 mm) stukje natuursteen. Het onderzoek vindt plaats met behulp van een polarisa-tiemicroscoop. Deze microscoop, uitgevonden in 1849 door Henry Sorby van Shef-

field, werd in de eerste jaren beschouwd als een bron van groot vermaak. Met name door de Zwit-serse geoloog Saussure, die vond het “belachelijk om te kijken naar de bergen door een microscoop.” Maar de techniek is nu algemeen aan-vaard als een essentieel instrument voor het bestuderen van gesteenten.

Olivine is een belangrijk mineraal van de zwarte graniet. Dit detail is een originele foto, zonder digitale manipulatie. (Foto's: Scott Engering)

Oude gesteenten worden bizar futuristisch

materialeN

N a t u u r s t e e n 6 - 2 0 0 9

Petrografische analyse wordt gebruikt voor de classificatie van een steensoort en het vaststellen van de voornaamste mineralen, korrel-grootte, textuur, poreusheid en de aard van de natuurlijke samenstel-ling. Ook geeft het de aanwezigheid van schadelijke stoffen of micro-scheuren weer, die van invloed kun-nen zijn op de verwering van de steen. Wanneer gepolariseerd licht door de dunne secties van een steen schijnt, wordt dit gebroken door de

kristalgrafische interne structuur van de mineralen. Dit geeft een scala aan kleuren en texturen, die ver-schillen naar gelang de chemische samenstelling en de oriëntatie van de individuele gekoppelde kristallen.

Verbazingwekkend Bekeken met deze techniek geven mineralen zoals kwarts, veldspaat en calciet, die het leeuwendeel vormen van zandsteen, kalksteen en veel graniet en marmer, geen spectaculai-

re resultaten. Maar de mineralen in de zwarte granieten en andere meta-morfe steensoorten kunnen onder de loep echt bijzonder verbazingwek-kend zijn. n

Auteur Scott Engering is geoloog en gebruikt met zijn bedrijf Glowing Edges Design de digitale techniek om van gesteentes onder de polarisatie-microscoop moderne kunst te maken. Het resultaat: abstracte, bijna psy-chedelische afbeeldingen. Het totale effect is bizar futuristisch.

De groei van kwarts- en veldspaatkristallen,

zoals deze worden gevonden in bepaalde

granieten. De kleur is digitaal gemanipuleerd.

Connemara Marmer, de wereldberoemde steen uit de westkust van Ierland. Onder de

polarisatiemicroscoop is de splijting in de kristalstructuur van calciet te zien.