R.K.B.S. De Hoeksteen · Pagina 9 van 16 De Zintuigen De ogen Onze ogen lijken op een fotocamera....
17
2012 R.K.B.S. De Hoeksteen Werkstuk Groep 7 maandag 16 april 2012 HET MENSELIJK LICHAAM Door Fleur Jalving
Transcript of R.K.B.S. De Hoeksteen · Pagina 9 van 16 De Zintuigen De ogen Onze ogen lijken op een fotocamera....
2012
R.K.B.S. De Hoeksteen Werkstuk Groep 7 maandag 16 april 2012
HET MENSELIJK LICHAAM Door Fleur Jalving
Pagina 1 van 16
Inhoud
Voorwoord ..................................................................................................................... 2
Het Skelet ....................................................................................................................... 3
De Huid .......................................................................................................................... 4
De Organen .................................................................................................................... 5
Het hart ....................................................................................................................... 5
De maag...................................................................................................................... 6
De longen ................................................................................................................... 7
Het Bloed ....................................................................................................................... 8
De Zintuigen .................................................................................................................. 9
De ogen ...................................................................................................................... 9
De oren ..................................................................................................................... 10
Het evenwichtsorgaan .............................................................................................. 10
Voelen met je huid ................................................................................................... 11
Proeven met je tong .................................................................................................. 12
Ruiken met je neus ................................................................................................... 13
De Spieren .................................................................................................................... 14
Nawoord ....................................................................................................................... 15
Bronvermelding ........................................................................................................... 16
Pagina 2 van 16
Voorwoord
Ik heb het menselijk lichaam als onderwerp voor mijn werkstuk gekozen omdat ik er
meer over weten wil en omdat ik het interessant vindt.
Pagina 3 van 16
Het Skelet
Botten
Het skelet zorgt ervoor dat het lichaam niet in elkaar stort.
Een mens heeft 206 botten. De schedel is
opgebouwd uit 22 beenderen, iedere hand heeft er
27 en elke voet 26. De botten zijn levende cellen
die zorgen ervoor dat je skelet groter en sterker
zijn als je groeit.
Het dijbeen is het grootste bot van de mens.
Ruggengraat
De ruggengraat is opgebouwd uit 26 botten die
allemaal tegenover elkaar kunnen bewegen.
Schedel en ribben
Tientallen botten in de schedel beschermen de
hersenen, 24 ribben vormen een kast rond
belangrijke organen zoals het hart en de longen.
De schedel De Ribbenkast
Gewrichten
De gewrichten verbinden de botten met elkaar
zodat ze met behulp van de spieren kunnen
bewegen.
Het menselijk skelet
Pagina 4 van 16
De Huid
Huid beschermt ons tegen ziektes, uitdrogen, afkoeling en oververhitting
De menselijke huid is ons grootste orgaan. Deze buitenste laag van je lichaam maakt
ongeveer 15% van je gewicht uit.
De huid beschermd het lichaam tegen verwondingen,
vuil en ziektekiemen kunnen niet direct ons lichaam binnendringen, ook waarschuwt
je huid als je iets scherps of heets aanraakt. De huid regelt ook je lichaamstempratuur
en beschermd de inwendige organen tegen uitdrogen. De huid is zeer dun maar zit
toch ingewikkeld in elkaar.
De huid is stevig genoeg om ons tegen verwonding te beschermen en soepel genoeg
om beweging mogelijk te maken. Je moet er zuinig op zijn en extra aandacht geven.
De huid is een actief en veelzijdig orgaan dat waterbestendig is.
Zo voorkomen dat we in de zon zouden uitdrogen of in de regen
zouden oplossen. De huid is stevig genoeg om ons tegen
verwonding te beschermen en soepel genoeg om beweging
mogelijk te maken. Je moet er zuinig op zijn en extra aandacht
geven.
de menselijke huid
Functies van de huid
bescherming tegen allerlei invloeden van buiten.
met behulp van zintuigen waarschuwen voor gevaar.
verhinderen van uitdroging, doordat je water verliest.
afkoeling, daar zorgen bloedvaten voor die door de huid heen lopen.
vasthouden van warmte door haren en vet, deze zorgen voor isolatie.
De huid zorgt voor het handhaven van een constant inwendig milieu.
De huid beschermt tegen infecties, uitdroging en zonlicht.
De huid produceert vitamine-D, dat een rol speelt bij botvorming.
Pagina 5 van 16
De Organen
De organen
Organen zijn de werkzame delen van ons lichaam. Ze verzorgen taken die in ons
lichaam uitgevoerd moeten worden. Voorbeelden van organen zij het hart, de longen
en de maag.
Het hart
Het hart ligt iets links van het midden in uw borstkas, veilig achter je ribben.
Het hart is een holle spier, ongeveer zo groot als een gebalde vuist. Deze vuistregel
gaat altijd op, het hart groeit met uw mee. Baby's hebben dus een klein hart,
volwassenen een groot hart.
Je kunt op verschillende plaatsen de hartslag voelen, bijvoorbeeld aan de pols, de hals
en in de lies. De belangrijskte bouwstenen van uw hart zijn de boezems, kamers en
hartkleppen.
Het hart bestaat uit 4 holle ruimtes
rechterboezem
linkerboezem
rechterkamer
linkerkamer
De boezems vangen het bloed op uit jouw lichaam. De linkerboezem ontvangt
zuurstofrijk bloed uit de longen. De rechterboezem ontvangt zuurstofarm bloed uit de
rest van het lichaam. Zodra ze gevuld zijn pompen ze het bloed naar de kamers.
De linkerkamer heeft de belangrijkste taak. Deze kamer pompt het zuurstofrijke bloed
het hele lichaam rond. De rechterkamer pompt het zuurstofarme bloed naar de longen.
Het hart is een ingewikkelde pomp met 4 hartkleppen,
die de kamers en boezems afsluiten.
hartkleppen
Pagina 6 van 16
De Organen
De maag
De maag is een rekbaar orgaan. Als de maag leeg is, is hij helemaal plat. Als u net
gegeten hebt, is de maag ongeveer 30 centimeter lang. Hij heeft dan de vorm van een
omgekeerde peer; van boven breed en van onder smal. Een volle maag heeft een
inhoud van ongeveer drie liter. De maag ligt boven in de buikholte, links van het
midden en vlak onder het middenrif.
Hoe ziet de maag eruit?
De maagwand is ongeveer 0,5 centimeter dik en opgebouwd uit verschillende lagen.
Van binnen naar buiten zijn dat:
• Slijmvlieslaag; hierin bevinden zich miljoenen kleine kliertjes die maagsap
produceren.
• Bindweefsellaag; deze bestaat uit cellen en vezels, waar veel bloedvaten
en zenuwen doorheen lopen.
• Spierlaag; de spieren zorgen voor het kneden, mixen, malen en
voortbewegen van voedsel. Hierdoor wordt voedsel verkleind en het
maagsap wordt goed vermengd met de brij.
• De maag bestaat uit twee delen. Het bovenste deel (fundus en corpus) van
de maag zorgt voornamelijk voor het toevoegen van maagsap aan de brij.
Het onderste deel (antrum) van de maag zorgt vooral voor het kneden,
mixen en malen.
De maag
Pagina 7 van 16
De Organen
De longen
In de longen vind uitwisseling plaats van
koolzuur en zuurstof. Elk mens is in het bezit van
twee longen, een rechter en een linker.
De lucht komt via de luchtpijp in de bronchiën.
De bronchiën vertakken zich steeds meer en de
lucht komt uiteindelijk in de longblaasjes terecht.
De longblaasjes liggen als een trosje druiven om
het einde van de bronchioli heen. Het totale
oppervlak van de longblaasjes beslaat 200 m2.
In de longblaasjes vindt de gaswisseling plaats.
Hier neemt het bloed zuurstof op en geeft het
koolzuur af.
De long is een onderdeel van de kleine
bloedsomloop. Vanuit de rechterkamer komt
zuurstofarm en koolzuurrijk bloed in de longen. In de longen vindt de gaswisseling
plaats en zuurstofrijk en koolzuurarm bloed komt via de linker boezem en linker
kamer in de grote bloedsomloop terecht.
Pagina 8 van 16
Het Bloed
Aderen
Deze microscopisch kleine buisjes, die maar een honderdste millimeter in doorsnede
zijn, worden haarvaten genoemd. Ze reiken tot in iedere uithoek van het lichaam. De
wanden zijn zo dun, dat zuurstof en andere stoffen vanuit het bloed erdoorheen
sijpelen naar de omringende weefsels. Na het kleinste punt voegen de haarvaten zich
weer samen, worden groter en groter en vormen uiteindelijk weer aderen, die het
bloed weer terugvoeren naar het hart.
De vijf liter bloed die door je lichaam stroomt, bevat
zoveel verschillende stoffen en voert zoveel
verschillende taken uit, dat het moeilijk is om er een
complete opsomming van te geven. De belangrijkste
taak van je bloed is ieder gedeelte van je lichaam van
zuurstof en verteerd voedsel te voorzien. Bovendien
voert het afvalstoffen af naar je longen , lever en
nieren, die deze verder verwerken. Bloed vervoert of
bevat heel wat speciale chemische stoffen.
De aderen
Waaruit bestaat bloed?
Meer dan de helft van je bloed bestaat uit een waterige vloeistof die plasma heet, en
waarin stoffen zijn opgelost zoals zouten en voedingsstoffen. De rest bestaat uit cellen.
De meeste cellen zijn de schijfvormige rode bloedlichamen. Zij zorgen voor het
vervoer van de zuurstof. Ze zijn erg klein: een rood bloedlichaampje is niet groter dan
een – zevenduizendste millimeter in doorsnede. De witte bloedlichamen die infecties
bestrijden, en bloedplaatjes die ervoor zorgen dat het bloed op de goede momenten
stolt, bijvoorbeeld als je een wond hebt opgelopen. In een druppeltje bloed zitten vijf
miljoen rode en 10.000 witte bloedlichamen en 250.000 bloedplaatjes op elkaar
geplakt.
Pagina 9 van 16
De Zintuigen
De ogen
Onze ogen lijken op een fotocamera. De prikkel die je ogen aan het werk zet, is het
licht. Er valt licht door een de pupil van je oog. Die pupil is niet meer dan een zwart
gat in de iris. De iris bepaalt de kleur van je ogen, bruin, groen of blauw. Het licht
gaat –net als bij een camera- door de lens heen en komt tenslotte op het netvlies
terecht.
Als het voorwerp waar je naar kijkt
dichtbij staat, wordt de lens boller. Als
het voorwerp ver weg is, wordt de lens
platter. Zo kun je toch altijd goed zien.
Voor
de iris en de pupil zit een dun doorzichtig
beschermlaagje, het hoornvlies. Dat
voorkomt dat er stof of vuil in je oog
komt.
Eigenlijk zie je de wereld op z’n kop! Kijk
maar eens naar de tekening hiernaast. Wat
boven is (A), komt onderaan op je netvlies
terecht. Wat onder is (B), komt bovenaan!
Het is maar goed dat je zulle slimme
hersenen hebt. Want daar wordt het
omgekeerde beeld weer rechtgezet.
Pagina 10 van 16
De Zintuigen
De oren
Je oren zetten de trillingen om in
verschillende tonen. Het geluid
komt binnen in de gehoorgang.
Via de gehoorgang gaat het geluid
naar het trommelvlies. Door de
trillingen in de lucht beweegt het
trommelvlies heen en weer. Het
geluid passeert vervolgens drie
botjes die hamer, aambeeld en
stijgbeugel heten. Door de
trillingen van het trommelvlies
bewegen ook deze botjes.
Het stijgbeugelbotje zit vast aan het binnenoor. Dat wordt
ook wel slakkenhuis genoemd. Het slakkenhuis en de vloeistof die daar inzit gaan
door de trillingen ook bewegen en versterken het geluid. In het slakkenhuis zitten
veel kleine haartjes. Deze haartjes vangen de trillingen op en sturen een signaaltje
naar je hersenen. De hersenen verwerkt deze signalen: je hoort.
Het evenwichtsorgaan
Tegenwoordig rekent men ook het evenwichtsorgaan tot de zintuigen.
Het evenwichtsorgaan is het enige zintuig dat niet van buiten af zichtbaar is.
Zoals je op de tekening van het oor kunt zien, zit het evenwichtsorgaan verstopt in het
binnenoor.
Evenwichtsorgaan
Het evenwichtsorgaan bestaat uit drie buisjes die gevuld zijn met vloeistof. Als je je
hoofd beweegt, beweegt de vloeistof in je hoofd mee. Je hersenen registreren deze
bewegingen en sturen signalen naar je spieren. Hierdoor blijf je in evenwicht en val je
niet om.
Pagina 11 van 16
De Zintuigen
Voelen met je huid
In je huid zitten zenuwcellen waarmee je van alles kunt aftasten. Als je bijvoorbeeld
wilt weten hoe koud het zeewater is, steek je voorzichtig je teen in het water.
Onder de oppervlakte van je huid zitten miljoen zenuwcellen. Deze geven via een
uitgebreid zenuwstelsel prikkels door naar je hersenen. Deze prikkels kunnen zijn:
kou of warmte, pijn, gekieteld worden en druk (iemand die een hand op je schouder
legt bijvoorbeeld).
Pijn is een hele nuttige prikkel. Het is niet leuk als je pijn hebt, maar als je geen
pijnwaarschuwing zou krijgen, kan het met je lichaam helemaal misgaan. Als je je
snijdt, geven de zenuwen dat door aan je hersenen en die zeggen je dat je bijvoorbeeld
een pleister op de wond moet pakken om het bloeden te stoppen.
Pagina 12 van 16
De Zintuigen
Proeven met je tong
Proeven doe je met je tong. Op je tong zitten kleine bobbeltjes: smaakpupillen. We
hebben er zo’n negenduizend. Smaakpapillen zijn opgebouwd uit smaakknoppen, dat
zijn groepjes smaakcellen. De smaakknoppen in je tong zitten in smaakvelden bij
elkaar. Ieder smaakveld is gevoelig voor een andere smaak.
Je tong kan alleen waarnemen of iets zoet, zuur, zout of bitter is.
Als je smaakpupillen een smaak herkennen, sturen ze een signaaltje naar het
smaakcentrum in de hersenen. Daar wordt de informatie herkend en wordt bepaald of
je iets lekker of vies vindt.
Je tong bezit 6 smaakgebieden:
1. Zoet.
2. Zout.
3. Zuur.
4. Bitter.
Je tong kan zo'n duizend smaken proeven,
maar vooral de combinatie met je neus kan je
de verfijnde smaken proeven.
Opmerking: met je hele tong kun je alle smaken proeven.
Deze smaakgebieden kunnen dat alleen beter dan de andere gebieden.
Pagina 13 van 16
De Zintuigen
Ruiken met je neus
Ruiken doe je met je neus. Geurdeeltjes gaan door de neusopening de neus in en
komen in het reukslijmvlies terecht. Daar worden de geurdeeltjes opgevangen
door de reukharen, die aan het einde van de geurcellen zitten. De geurcellen geven
vervolgens een signaaltje dat via de zenuwen naar het reukcentrum in de hersenen
loopt.
Met je tong kun je alleen zoet, zout, zuur en bitter onderscheiden. Maar of je een
reep chocolade eet, proef je vooral met je neus (de geur van cacao).
Pagina 14 van 16
De Spieren
De Spieren
Je spieren wegen bijna de helft van je
totale gewicht. Ze zitten overal, zelfs in
je ogen en je huid, en ook je hart is een
spier. Iedere beweging die je maakt, van
een knipoog tot een reuzensprong, maak
je met je spieren. Dat geldt ook voor de
bewegingen binnenin je lichaam, zoals je
hartslag en het voortduwen van voedsel
door je darmen. Zonder spieren zou je
niet kunnen bewegen.
Spieren aan de voorkant
Spieren aan de achterkant
Als je een spier spant, wordt die
korter en dikker. Bij het korter
worden trekt de spier aan de
lichaamsdelen waaraan ze bevestigd
is. De grote spier achterin je dij
bijvoorbeeld zit met de bovenkant
vast aan je heupbeen en met de
onderkant aan je scheenbeen.
De meeste spieren in het lichaam worden na verloop van tijd moe. De hele dag
houden de nekspieren het hoofd overeind en bewegen het. De kaakspieren openen en
sluiten de mond, en de ooglidspieren openen en sluiten de ogen en knipperen met de
oogleden. Wanneer je moe wordt, beginnen de spieren vanzelf te verslappen. Je hoofd
knikt voorover, je mond zakt open en je ogen vallen dicht.
Het hart is eigenlijk één grote speciale spier, de hartspier, die werkt dag en nacht en
wordt nooit moe.
Pagina 15 van 16
Nawoord
Ik vond het leuk om een werkstuk te maken, en er was nog heel veel over het
menselijk lichaam te vinden, maar ik heb een keuze gemaakt van de hoofdstukken die
ik leuk en interessant vindt anders wordt het een heel groot werkstuk. en ik heb er
veel over geleerd maar soms was het best moeilijk om iets te vinden . ik heb ook een
beetje hulp aan marcel en mama gevraagd.
Pagina 16 van 16
Bronvermelding
Internet
• Wikipedia: voor controle van de feiten.
• Hartstichting: de website geraadpleegd over de werking van het hart.
• http://members.chello.nl/~rwielens/bloed/bloed.htm: informatie over bloed.
• http://www.kennisnet.nl: informatie over zintuigen.
• http://scholieren.com: voorbeeld werkstukken bekeken.
• http://www.science.uva.nl: informatie over proeven (smaak)
Boeken uit de bibliotheek
• Jonge Onderzoekers, het menselijk lichaam.
• Ken je wereld, het menselijk lichaam.
