Driemaandelijks tijdschrift voor geïnteresseerden in een ingenieursbenadering

van riolering en daaraan gerelateerde onderwerpen

A C T U E L E O N D E R Z O E K S R E S U LTAT E N

jaa

rga

ng

4,

nr.

16

,d

ece

mb

er

20

04

ww

w.r

iole

rin

gsw

ete

nsc

ha

p.n

et

• Anders omgaan met hemelwater

• Natuurlijke isotopen voor de kwantificering rioolvreemd water

• Onzekerheden op de hydraulische belasting van rioleringen

• ‘De visie van:’ Jaap Voorhoeve

Op zoek naar de onzichtbaren: geofysischemethoden om riolering te onderzoeken

Rioleringswetenschapen -techniek

o.a. dealer van TMX telemetriesystemen

De techneuten van Modderkolkzijn altijd in de buurt.Met een 80-jarige staat van dienst mag Modderkolkgerust dé technisch specialist in de ‘natte’ sector wordengenoemd. We hebben er de kennis voor, de kunde, demensen en de mentaliteit. Waar u ook kijkt, u ziet dewerken van kennisbedrijf Modderkolk. Want niet de klein-sten in dit land durven de totale verantwoordelijkheid aan ons te delegeren voorhun complete beheersprocessen. Van het ontwerp tot deinstallatie, van inspecties tot onderhoud. En dankzij onsgeavanceerd besturingssysteem kunt u vanuit elkegewenste plek al uw beheerstaken uitvoeren.

•Advisering•Projectmanagement en coördinatie •Onderhoudsmanagement•Ontwerp en engineering•Automatisering en telemetrie•Inspectie en keuring van bestaande installaties

BVQI gecertificeerd volgens: ISO 9001, Criteria van Toezicht (NEN 3140), VCA** 2000 en

Nieuweweg 131, 6603 BLWijchenPostbus 360, 6600 AJ WijchenTelefoon 024 648 64 00Fax 024 648 64 01E-mail info@modderkolk.nl

DOEN W E.Modderkolk neemt u de totale zorg voor

het beheer in de ‘natte’ sector uit handen...Modderkolk neemt u de totale zorg voor

het beheer in de ‘natte’ sector uit handen...

...en met ons besturings-systeem

Modderkolk is een van de grootste spelers in de ‘natte’ sector. Als leverancier/adviseur in technische oplossingen voor en beheer van riolen, oppervlaktewater en zui-v e r i n g s i n s t a l l a t i e s .

Hallo, ik ben Henny Kling, uw adviseur.Met 25 jaar ervaring in de ‘natte’ sector voorvelen een bekend gezicht. Bent u geïnteresseerdin een van de onderstaande diensten, bel medan gerust even voor een vrijblijvende afspraak.024 648 64 00.

...en met ons besturings-systeem

Rioleringswetenschap en -techniek

Uitgeverij HoLaPress Wetenschap, 2004

Onder redactie van:

Egbert Jan Baars

prof. dr. ir. Jean Berlamont

prof. dr. ir. François Clemens

ir. Hans Geerse

ing. Michiel Geise

ir. Karel Michielsen

ir. Michel Moens

ir. Wicher Worst (voorzitter)

O N D E R R E D A C T I E V A N

J a a r g a n g 4 , n r. 1 6 , d e c e m b e r 2 0 0 4

Rio

leri

ng

swe

ten

sch

ap

jaa

rga

ng

4,

nr

16

,d

ec

em

be

r2

00

4w

ww

.rio

leri

ng

swe

ten

sch

ap

.ne

t

5

Mobiel geïntegreerde meetmodule met de

meetinstrumenten voor seismischen

metingen in een rioolteststreng.

Rio

leri

ng

swe

ten

sch

ap

jaa

rga

ng

4,

nr

16

,d

ec

em

be

r2

00

4w

ww

.rio

leri

ng

swe

ten

sch

ap

.ne

tI N H O U D S O P G A V E

6

pagina 7Redactioneel

Aan de vooravond van een nieuwe uitdaging, hijvertrekt voor vier jaar naar Bolivia, kijkt Hans

Geerse terug op zijn periode bij de redactie vanRioleringswetenschap. Met name de kennisuitwis-

seling tussen de Nederlandse en Belgische colle-ga’s noemt hij een belangrijke meerwaarde van

het blad.

Pagina 11Op zoek naar de onzichtbaren

De optische inspectie van riolen bij middel vancamera of via het bezoeken van mantoegankelijke

riolen is een algemeen verspreide techniek. Menkan er echter niet mee achter de rioolwand kij-

ken. Om de haalbaarheid van aanvullende onder-zoeksmethoden na te gaan, gingen enkele Duitseonderzoekers de uitdaging aan om de geophysi-

sche methoden voor de inspectie van leidingenverder te ontwikkelen en aan te passen.

Pagina 27Anders omgaan met hemelwater

Afkoppelen van verhard oppervlak in bestaandstedelijk gebied is vaak een langdurig, ingewik-

keld en kostbaar traject, dat zowel inhoudelijk alsprocesmatig veel aandacht en creativiteit vraagt

van initiatiefnemers/uitvoerders. In opdracht vanhet Ministerie van VROM deden Michel Moens,

Gertjan Verhoef en Dick Vonk onderzoek naarsucces- en faalfactoren van afkoppelprojecten in

bestaand stedelijk gebied.

Pagina 41Natuurlijke isotopen voor de

kwantificering rioolvreemd waterNatuurlijke isotopen voor de kwantificering riool-

vreemd water. Rémy Schilperoort beschrijft deapplicatie van vijf conventionele methoden voorde kwantificering van rioolvreemd water op vijfgeselecteerde Nederlandse stroomgebieden. De

resultaten laten zien dat in de bestudeerdestroomgebieden een significant deel van het

jaardebiet bestaat uit rioolvreemd water.Daarnaast gaat het artikel in op de theorie van

isotopen en isotopenfractionering.

Pagina 61Onzekerheden op de hydraulischebelasting van rioleringenHydraulische modellen worden veel gebruikt bijhet ontwerp en de beoordeling van rioleringen.We staan echter vaak te weinig stil bij de onze-kerheden op de invoer in de modellen, op demodelparameters en op de modelstructuur. GuidoVaes geeft een overzicht van de belangrijkstebronnen van onzekerheden bij rioleringsbereke-ningen en hoe er mee om te gaan.

Pagina 73‘De visie van:’ Jaap VoorhoeveWicher Worst en François Clemens gingen opbezoek bij Jaap Voorhoeve, oud-directeur vanwaterketenbedrijf Trideau. Hij vertelt onder meerover het private beheer van riolering, waarin hijniet gelooft. Volgens hem kun je onderhoud uit-besteden maar het volledige in concessie gevenniet. Ook vindt hij het jammer dat de zuivering-staak niet is teruggegeven aan de gemeenten.Een ‘gemiste kans’, aldus Voorhoeve.

Pagina 81Reactie op ‘Moderne persleidingen enRomeinse hydraulische technieken’Relevant geachte ervaringen in Tunesië metbetrekking tot ontwerp en bedrijfsvoering vanlange transportleidingen (buizen), onder vrij ver-val en lange persleidingen met lage en hoge stati-sche opvoerhoogten, worden gepresenteerd doorJan Kop. Hij reageert hiermee op het artikel‘Moderne persleidingen en Romeinse hydraulischetechnieken’, in Rioleringswetenschap nr. 15.

J a a r g a n g 4 , n r. 1 6 , d e c e m b e r 2 0 0 4