Riorama 09

Periodiciteit: driemaandelijks I Afgiftekantoor: Oostende X I P915318 I Verantwoordelijke uitgever: Filip Cossement I Boulevard des Canadiens 118 B-7711 Dottignies

met demedewerking van

va k b l a d v o o r r I o o lt e c h n o l o g I e o k t / n o v / d e c 2 0 1 4 j a a r g a n g 2

08

Rioleringen stellen gemeenten voor financile uitdagingen



va k b l a d v o o r r I o o lt e c h n o l o g I e o k t / n o v / d e c 2 0 1 4 j a a r g a n g 2

08


Rioolbeheer in het Antwerpse

Hemelwaterplannen. De onvermijdelijke toekomst?


va k b l a d v o o r r I o o lt e c h n o l o g I e j a n / f e b / m a a 2 0 1 5 j a a r g a n g 3

09

Gorinchem | 17, 18 en 19 maart 2015

DE VAKBEURS

VOOR DE TOTALE

RIOLERINGSBRANCHE

U KOMT DEZE BEURS TOCH OOK BEZOEKEN?REGISTREER U NU VIA WWW.EVENEMENTENHAL.NL/AQUARIO-GO

BEZOEK OP HETZELFDE MOMENT

RIORAMA

Vakblad voor riooltechnologie. Gratis verspreid in Vlaanderen naar:aannemers rioolwerken & waterwerken, burgerlijke bouwkunde, technische diensten steden en gemeenten, inter-communales en studiebureaus.

PERIODICITEIT

Driemaandelijks

HOOFDREDaCTIE

Tilly BaekelandtT 056/33 42 72E [email protected]

REDaCTIE

Bart Vancauwenberghe Koen VandepopulierePhilip DeclerqE [email protected]

VORmGEVInG

Koen DHaeneE [email protected]

REClamE-aDVIEs

Katja WijffelsT 0473/86 59 70E [email protected]

VERanTWOORDElIjKE uITGEVER

Filip CossementCanadezenlaan 118 - B-7711 DottenijsT 056/77 13 10F 056/77 13 11E [email protected] www.fcomedia.be

niets uit deze uitgave mag worden verveel-voudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke wijze ook, zonder voorafgaande schrif-telijke toestemming van de uitgever. Voor de inhoud van de advertenties zijn enkel de adverteerders aansprakelijk

26 16

LID VAN DE UNIE VAN DE UITGEVERS

VAN DE PERIODIEKE PERS

30

NUTTIGE ADRESSEN ....................................................................................... 04

INSIDE NEWS ................................................................................................ 06

BEURSNIEUWS

mondiale rioleringsmarkt op Pollutec lyon .......................................................... 08

Evenementenhal Gorinchem verwelkomt rioleringswereld ...................................... 10

fINANcIEEl

Rioleringen stellen gemeenten voor financile uitdagingen ................................... 14

AcTUEEl

Hemelwaterplannen. De onvermijdelijke toekomst? ............................................. 16

PROJEcTEN

Flygt n-pomp vermijdt verstopping in Infrax-pompstation Zoutleeuw ...................... 20

Omgeving en water in harmonie ........................................................................ 24

REPORTAGES

Wervelventielen van mosbaek verhinderen overstromingen .................................... 23

Hydromesi lamellaire deeltjesafscheiders behandelen regenwatervervuiling .............. 29

fEDERATIES

Vlario-dag licht toestand Vlaamse riolering door .................................................. 12

Rioolbeheer in het antwerpse ........................................................................... 26

JURIDIScH

Waterzuivering- en riolering: wat kan of moet priv in Vlaanderen? ......................... 30

PRODUcT SPOT

Camtronics pakt uit met minirioolcamera ............................................................ 33

PRODUcT NEWS ............................................................................................. 34

INHOUD

AANNEmERS RIOOlWERkEN

Elta bvbaHonderdweg 229230 Wetteren09/368 24 26www.elta.be

DeckxGoormansdijk 17a 2480 Dessel014/38 76 70www.deckx-ao.be

StadsbaderKanaalstraat 1 8530 Harelbeke056/26 06 65www.stadsbader.com

AfvOERGOTEN

AcO Passavant n.v.Preenakker 8 1785 merchtem052/38 17 70www.aco.be

BETON

Beton De clercq nvsteenkaai 111 8000 Brugge050/31 73 61www.declercq-beton.be

aannEmERs

RIOOlWERKEn

aFVOERGOTEn

BETOn

BuFFERsysTEmEn

BuIZEn

COllECTOREn

DETECTIEsysTEmEn

DOORPERsBuIZEn

DuIKERs

FITTInGs

GEuRBEsTRIjDInG

GRaaFmaCHInEs

GRaCHTElEmEnTEn

InsPECTIECamERa's

InsPECTIEPuTTEn

InTEGRalE

WaTERBEDRIjVEn

KEuRInG En

KEuRInGsysTEmEn

KOKERElEmEnTEn

KunsTsTOF

lEIDInGsysTEmEn

lIjnaFWaTERInG

maCHInEs VOOR

RIOOlREnOVaTIEs

manCHETTEn

OEVERVERsTERKInG

PERslEIDInG

POmPEn

REGEnWaTERBEHEER

RIETZuIVERInG

RIOOlaFsluITERs

RIOOlBEHEERDERs

RIOOlDEKsEl

RIOOlOnDERHOuD

RIOOlREInIGInG

RIOOlREnOVaTIE En

RIOOlREnOVaTIE-

sysTEmEn

sEPTIsCHE TanKs

sTuDIEBuREaus

TunnEl BORInGEn

VERHuuR

VERTICal BORInGEn

WaRmTERECuPERaTIE

WaTERmaaTsCHaPPIjEn

WaTERZuIVERInG

GEURBESTRIJDING

Qm Environmental Services ltd.Henricuskade 123a nl - 2497 nB Den Haag0031 15 737 0486www.qmes.nl

Rehau Nv/SAambachtenlaan 22 3001 Heverlee016/39 99 11www.rehau.be

GRAcHTElEmENTEN


Betonfabriek De Bonte Beton - van Hecke Nv

sint-annastraat 55 9250 Waasmunster052/47 33 20www.debonte-vanhecke.be

INSPEcTIEcAmERA'S

camtronics nvEkkersrijt 3209nl - 5692 CG son+31 (0) 499 49 45 90www.camtronics.nl

INSPEcTIEPUTTEN

Alkern Site vOR Beton NvIeperseweg 1128800 Roeselare051/23 24 20www.alkern.be


Betonfabriek De Bonte Beton - van Hecke Nvsint-annastraat 55 9250 Waasmunster052/47 33 20www.debonte-vanhecke.be

HOBAS Benelux Bvmarconistraat 11-10 nl - 4004 jm Tiel0031 344 82 00 30www.hobas.com


Onderstaande rubriek wordt ter beschikking gesteld van aannemers, studiebureaus en bedrijven actief in de riooltechnologie. Wie zijn gegevens in de rubriek nuttige adressen wenst te publiceren kan naam, adres, telefoonnummer en website sturen naar [email protected], dit met vermelding onder welke categorie u wenst te staan. Gelieve eveneens uw facturatiegegevens toe te voegen.

En jaar aanwezigheid in de rubriek nuttige adressen in Riorama en op www.riorama.be kost 350 euro. Wie onder meerdere categorien wenst te staan betaalt 150 euro/extra rubriek. (Prijzen exclusief BTW)

NUTTIGE ADRESSEN

Beton De clercq nv steenkaai 111 8000 Brugge 050/31 73 61 www.declercq-beton.be

Betonfabriek De Bonte Beton - van Hecke Nvsint-annastraat 55 9250 Waasmunster052/47 33 20www.debonte-vanhecke.be


Stradus AquaBreerweg 33 3860 neeroeteren089/86 01 74www.stradusaqua.be

vigotec Akathermschoonmansveld 52 2870 Puurs03/860 01 90www.vigotecakatherm.be

cOllEcTOREN


DOORPERSBUIzEN



DUIkERS


fITTINGS


Betonfabriek De Bonte Beton - van Hecke Nv

sint-annastraat 55 9250 Waasmunster052/47 33 20www.debonte-vanhecke.be


BUffERSySTEmEN

AcO Passavant n.v.Preenakker 8 1785 merchtem052/38 17 70www.aco.be


BUIzEN


CaTEGORIEn

RIORAMA4 RIORAMA4


INTEGRAlE WATERBEDRIJvEN

De WatergroepVooruitgangstraat 189 1030 Brussel 02/238 94 11 www.dewatergroep.be

TmvWstropstraat 1 9000 Gent09/240 03 76www.water-link.be

kEURING EN kEURINGSySTEmEN

vlARIODe schom 124 3600 Genk03/827 51 30www.vlario.be

kOkERElEmENTEN


Rehau Nv/SAambachtenlaan 22 3001 Heverlee016/39 99 11

www.rehau.be


kUNSTSTOf



lEIDINGSySTEmEN


lIJNAfWATERING



mAcHINES vOOR RIOOlRENOvATIES

mmB machinesIndustrielaan 239320 Erembodegem+32 (0)53/70 18 91www.mmbmachines.be

mANcHETTEN


OEvERvERSTERkING


PERSlEIDING



POmPEN

Edo Pumps NvKerkhofstraat 238 2850 Boom03/888 23 58www.edopumps.be

N.v. Grundfos Bellux S.A.Boomsesteenweg 81-83 2630 aartselaar03/870 73 00be.grundfos.com

Xylem Water SolutionsVierwinden 5B 1930 Zaventem02/720 90 10www.xylemwatersolutions.com

REGENWATERBEHEER


RIETzUIvERING

Rietland bvbaVan aertselaerstraat 70 2322 minderhout03/294 02 65www.rietland.com

RIOOlAfSlUITERS

lansas B.v.Zoerbeemden 4 nl - 6245 lR Eijsden0031 43 409 36 50www.lansas.nl

RIOOlBEHEERDERS

PIDPADesuinlei 246 2018 antwerpen03/216 88 88www.pidpa.be

RIOPAcTKoning Boudewijnstraat 46 9000 Gent 09/240 91 11 www.riopact.be

TmvWstropstraat 1 9000 Gent09/240 03 76www.water-link.be

RIOOlDEkSEl


RIOOlONDERHOUD

Qm Environmental Services ltd.Henricuskade 123a nl - 2497 nB Den Haag0031 15 737 0486www.qmes.nl

RIOOlREINIGING

vDv cleaning nvWaaslandlaan 8a2 9160 lokeren09/367 83 80www.vdvcleaning.be

RIOOlRENOvATIE EN RIOOlRENOvATIESySTEmEN



Seico bvbaKasteellaan 75 9000 Gent09/23 33 [email protected]

Smet-Tunneling nvKastelsedijk 64 2480 Dessel014/38 97 15www.smetboring.be

STUDIEBUREAUS

Tauw Belgi nvRemylaan 4C Box 3 3018 leuven016/35 28 10www.tauw.be/water

TUNNEl BORINGEN

Smet-Tunneling nvKastelsedijk 64 2480 Dessel 014/38 97 15www.smetboring.be

vERTIcAl BORINGEN

Smet-Tunneling nvKastelsedijk 64 2480 Dessel014/38 97 15www.smetboring.be

WARmTEREcUPERATIE

BenvitecKoolmijnlaan 185 3582 Beringen011/450 450www.benvitec.be

WATERzUIvERING

Aquafin NvDijkstraat 8 2630 aartselaar03/450 45 11www.aquafin.be

RIORAMA 5RIORAMA 5

Vlinderkleppen van De Meyer voor sluiscomplex van Ivoz-Ramet

Nieuwe website Stradus Infra Waterdoorlatende verharding mogelijk antwoord op dalend waterpeil

De nieuwe website van stradus Infra, fabrikant van prefab bestratingspro-ducten, is online. De site kreeg een nieuw jasje, licht gewijzigde navigatie en is nu ook mobiel gebruiksvriendelijk te raadplegen.De productzoeker gidst in maximaal vijf stappen door het aanbod van oplossingen. met de inspiratiebank wordt een database met tal van inspi-rerende projectbeelden ter beschikking gesteld. Daarnaast is er, specifiek voor calculatoren, een vernieuwde aanbestedingszone. net als voorheen kan men de aanbestedingsoffertes van stradus Infra downloaden. Voort-aan laat de tool ook toe: te zoeken op basis van plaats of projectnaam, een vraag over een specifiek project te stellen aan n van de medewerkers van de firma, aan te geven indien men verwittigd wenst te worden zodra de offerte voor een bepaald project online wordt geplaatst, rechtstreeks bestek en meetstaat opladen indien men een bepaald project niet in de database terugvindt. stradus Infra zorgt er dan op haar beurt zo snel mogelijk voor dat de offerte ter beschikking staat. Handig is dat de nieuwe website, de productzoeker en de inspiratiebank responsive zijn. Dit wil zeggen dat de weergave zich automatisch aanpast aan het toestel waarmee de website bezoekt wordt bezocht.

www.stradusinfra.be

Waterdoorlatende verharding kan een antwoord bieden op de problematiek van het dalende waterpeil, aldus FEBE, de Federatie van de Betonindustrie. De grote toename van verharde oppervlakken werd in de recente nieuws-berichten als n van de oorzaken genoemd waarom het hemelwater niet voldoende in de ondergrond kan dringen. De infiltratie van regenwater via waterdoorlatende verhardingen van parkeerterreinen, rijwegen met beperkt verkeer en fietspaden komt deels tegemoet aan deze waterproble-matiek. Waterdoorlatende betonstraatstenen hebben een poreuze struc-tuur of voorzien openingen in hun vormgeving. Zo laten zij het hemelwater ter plaatse in de ondergrond doordringen. Indien nodig wordt het water in de structuur gebufferd en vervolgens pas genfiltreerd. Dit systeem houdt de dalende grondwaterstand mee op peil, wat de drinkwatervoor-raad ten goede komt. Het OCW (Opzoekingscentrum voor de Wegenbouw) en Belgische fabrikanten hebben in het concept van waterdoorlatende stenen wereldwijd een voortrekkersrol gespeeld. milieutechnisch is de steen volledig recycleerbaar.

www.febe.be

De vlinderkleppen Dn3500 (3.5m doorlaatdiameter) voor de nieuwe sluis van Ivoz-Ramet werden geproduceerd en genstalleerd door De meyer. Voor dit project werd in opdracht van THV jan De nul Bam Galre gewerkt, die eerder de overheidsopdracht voor de totaalbouw van de nieuwe sluis kreeg toegewezen. steven Van Gaeveren (Projectleider De meyer): Onze kracht zit in de engineering, het vervaardigen in eigen atelier, de installatie en uitlijning on site. We zijn optimaal uitgerust en hebben de juiste mensen in huis om al deze aspecten in eigen beheer uit te voeren. Voorbeeld is het 3D-softwarepakket dat in de engineeringsfase essentieel was voor de visualisatie. De resultaten van de druktesten wezen uit dat, niettegenstaande een lekkage van 2 liter per minuut op 2 bar is toegestaan en dit tijdens een test van een kwartier, De meyer met 0,1 liter bijna nihil lekkage realiseerde. Druppelwerk, lacht een tevreden Van Gaeveren. Ook bij de bewegingstesten scoorden we. Bij de minste hydraulische druk, zelfs bij 10 bar, was er al opening van de vlinderklep. Ivoz-Ramet was weliswaar een primeur voor ons bedrijf, maar met deze eerste vlinderkleppen realiseerden we meteen ook een referentie. nu al werken we volop aan een volgend gelijkaardig project, aldus steven Van Gaeveren.

www.demeyer.be

RIORAMA6

INSIDE NEWS

IWM wordt deel van De Watergroep

De Intercommunale Watermaatschappij (IWm) is sinds 1 januari 2015 opge-gaan in De Watergroep. De bestaande samenwerking tussen de twee water-bedrijven krijgt hiermee een definitief karakter. IWm levert drinkwater in leopoldsburg, Kortenaken, linter, Zoutleeuw en delen van Hasselt, Glabbeek, landen, en Tienen. Door de overname krijgt De Watergroep er in n klap bijna 54.000 aftakkingen of 120.000 klanten bij. IWm groeide in de loop der jaren uit tot een modern en technisch zeer vooruitstrevend drinkwaterbedrijf, stelt Directeur-Generaal Rik Dehairs. Toch stuitte het de laatste jaren op de grenzen van zijn personele en infrastructurele mogelijkheden, niet in het minst door de almaar toenemende Vlaamse en Europese regelgeving. Ook onze geringe schaalgrootte speelde ons parten, waardoor de noodzakelijke inves-teringen over te weinig abonnees konden worden afgeschreven. Daarnaast was De Watergroep al actief in deelgemeenten van zes van de acht vennoten van IWm, waardoor uniformiteit en duidelijkheid voor de inwoners ontbrak. De gemeenten-vennoten van IWm beslisten dan ook tot verkoop van de watermaatschappij, vult IWm-voorzitter Door steyaert aan. We hadden hiervoor wel een aantal prioriteiten vooropgesteld, namelijk werkzekerheid

Teccon stelt digitaleproefsleuf.be voor

(Riool)Radaronderzoek bespaart geld en overlast

Voor de aanmaak van de digitale proefsleuf, een product van Teccon bvba, wordt gebruikgemaakt van een InfraRadar met sPaR300. met behulp van deze gespecialiseerde en innovatieve meetapparatuur brengt Tec-con ondergrondse kabels en leidingen driedimensionaal in kaart en dit zonder boren, graven of breken. Voor de positionering van de digitale proefsleuven en de vastgestelde kabels en leidingen wordt tijdens de metingen real-time gebruikgemaakt van GPs en totaalstation. Deze tech-niek kan zowel in gebouwen als buiten worden ingezet. Dit kan gaan van een bedrijventerrein waar geen plannen van bestaan tot een werf-zone of openbare plaats waar men de KlIP (Kabel en leiding Informatie Portaal) gegevens wil toetsen aan de werkelijkheid voordat de werken worden gestart. www.digitaleproefsleuf.be werd ontwikkeld om nog beter wegwijs te maken in de toepassingsmogelijkheden van deze techniek.

www.teccon.beHet onderzoek dat m.j. Oomen Radartechniek uitvoerde voor een neder-landse gemeente omvatte een camera-inspectie gecombineerd met radaron-derzoek ter bepaling van de betonkwaliteit ter plekke van de inprikpunten van het drukriool in het vrij verval riool. De rioolradar maakte een scan van de kruin van de buis, waarbij de nog resterende wanddikte en druksterkte werden gemeten. Daarna werden de radargegevens en inspectiebeelden uitgewerkt door een specialist van m.j. Oomen. uit de gemeten dikte en druksterkte bleek dat de nog aanwezige wanddikte voldoende constructief is. Waar in eerste instantie werd gedacht dat er delen van het riool gereno-veerd/vervangen moesten worden, bleek monitoren van het riool afdoende. Het onderzoek vraagt een investering, maar financieel gezien is dit een veel kleinere uitgave dan de eerder verwachte grootschalige renovatie van de riolering. Door samen te werken met de opdrachtgever en de jarenlange praktijkervaring van m.j. Oomen worden de keuzes op inhoud gebaseerd zonder dat de veiligheid in het gedrang komt.

www.mjoomen.nl

voor het personeel, behoud van de uitstekende service aan de klanten en de betaling van een marktconforme vergoeding.

www.dewatergroep.bewww.riopact.be

RIORAMA 7

INSIDE NEWS

Mondiale rioleringsmarkt op Pollutec Lyon

De jongste innovaties op de rioleringsmarkt ontdekken: het was maar n van de rede-nen waarom tientallen specialisten uit de sector begin december naar lyon afzakten. De 26ste internationale beurs voor 'uitrusting, technologien en milieudiensten' in Eurexpo is in pare jaren gedurende de eerste week van december telkens goed voor een massale toestroom van exposanten en bezoekers uit frankrijk, buurlanden en zowat alle continenten. Dat was van 2 tot 5 december vorig jaar niet anders. Wij gingen de sfeer bij de Belgische exposanten opsnuiven en kwamen terug met heel wat positieve reacties.

Voor Egide jeurissen (steinzeug Keramo) was Pol-lutec 2014 een historisch moment: na een carrire van 39 jaar betekende het Franse salon zijn laatste grote beurs. straks geeft hij de fakkel door aan joeri Hamal. "samen met Ifat is Pollutec voor ons een erg belangrijk evenement. De organisatoren van deze Franse beurs weten dat maar al te goed: de prijzen swingen de pan uit, maar je kan het niet maken hier niet aanwezig te zijn. nochtans ben ik ervan overtuigd dat we geen gresbuis minder zouden verkopen mochten we hier niet zijn, zeker

omdat we nog de enige in Europa zijn die deze producten maken."Het wordt stilaan een goede traditie op Pollutec: het aWEX (agence Wallonne l'Exportation et aux Investissements Etrangers) organiseert telkens een paviljoen waar heel wat Belgische bedrijven gretig gebruik van maken om zich aan de buitenwereld te presenteren. En van de enthousiastelingen is Bertrand Delehouz van de gelijknamige firma uit Hombourg. "Ons bedrijf bestaat veertien jaar, het is de tweede keer dat wij hier present tekenen. Wij

specialiseren ons in technologie voor waterbehan-deling en zijn vooral sterk actief in Walloni. We helpen onze klanten water recupereren, staan in voor waterbeheer en de verbetering van bestaande installaties. Dat doen we met een team van zeven medewerkers. Pollutec is voor ons een niet te mis-sen afspraak vermits de Franse markt voor ons vrij belangrijk is."

Hoog bezoekersniveauWie sinds jaar en dag naar de tweejaarlijkse beurs Pollutec lyon gaat, herontdekte tijdens de vorige edities de traditionele toestroom van een groot publiek voor dit evenement, dat tijdens de editie van 2010 erg te lijden had onder atypische klimato-logische omstandigheden. naast de kwantiteit viel dit jaar opnieuw de hoge kwaliteit van de bezoe-kers op: de meeste exposanten waren verheugd over de lucratieve contacten met de bezoekers, waarvan het merendeel bevoegd is om belangrijke aankoopbeslissingen te nemen (publieke sector) of nuttige oplossingen voor te schrijven (overheid). De bezoekers van hun kant waren verheugd over de goedgevulde programmering tijdens deze editie.

InnovatiesDeze editie van Pollutec liet ook toe om een groot aantal innovatieve oplossingen te ontdekken. Heel wat producten en diensten verzoenen ecologische met economische voordelen. Van de 188 vooraf aangekondigde innovaties door de standhou-ders, was maar liefst veertig procent gelieerd aan watertechnologie en saneringsoplossingen. Eens te meer heeft Pollutec uitgebreid aangetoond dat de innovatie in de wereld van de ecologische tech-nologien integraal deel uitmaakt van de talrijke inspanningen die ondernemingen zich getroosten om de prestaties en de competitiviteit van hun oplossingen te verhogen.

RIORAMA8

Beste plaatsenOok Eric simons (airwatec/Cintropur) is een trouwe klant op Pollutec. "Hoewel we twee jaar geleden in de hal van watertechnologie stonden en we het nu met een plaats in een uithoek van hal 5 moesten stellen, blijf ik dit een mooie beurs vinden. De organisatie is top. Het is echt geen toeval dat de standhouders zowat strijden om de beste plaatsjes. We hebben opnieuw op enkele dagen tijd heel wat nuttige contacten kunnen leggen. Voor ons is het verrijkend om zowel men-sen uit Frankrijk, noord-afrika (algerije, marokko, Tunesi) als spanje te ontmoeten. Ook voor de Belgische markt zijn we bezig met de ontwikkeling van enkele nieuwe producten, die we de komende jaren zullen lanceren."Dezelfde begeestering merken we bij Bruno De Bock (Cbdeau) en albert Wuidar (Exelio), die heel wat Belgische klanten op hun stand verwacht-ten. "Belangrijk is wel dat je op je stand effectief iets toont," vindt albert Wuidar. "net daarom vin-den we het belangrijk onze Pamco-biorotoren hier te presenteren: het is niet alleen een echte eyecat-cher, maar biedt ons ook de kans onze bezoekers te tonen hoe het systeem in de praktijk werkt."

Zelfs bedrijven als Desotec en Purotek, die steeds meer dwepen met internetmarketing, vonden het belangrijk op Pollutec lyon met een stand aan-wezig te zijn.

Europese normenOver begeestering gesproken: Erik De Doncker (Edo Pumps) is er het levende bewijs van. De zakenman uit Boom schakelt een versnelling hoger als hij het over zijn innovaties heeft. "Zowel voor de Franse markt als andere gebieden levert Pollutec steevast goeie contacten op. Het is een ideale gelegenheid om bij klanten de kennis over bepaalde techno-logien bij te spijkeren, want voor hen wordt het steeds moeilijker om alles bij te houden. We pakken hier onder meer uit met onze eerste versnijder-pomp en met een flowtank die op een vernuftige manier legionella bestrijdt."

BEURSNIEUWS

"Het wordt een almaar grotere uitdaging om met alle

producten conform de Europese normen te zijn"

Erik De Doncker (Edo Pumps)

Voor pompleveranciers worden de komende maan-den geen lachertje, voorspelt Erik De Doncker. "Het wordt een almaar grotere uitdaging om met alle producten conform de Europese normen te zijn. Intussen zijn we ook druk bezig met het zoeken van capabele mensen die ons team kunnen versterken."naar goede gewoonte heerste ook op de stand van Fonderies Dechaumont een drukte van jewelste. De specialist in stijlvolle riooldeksels kreeg op de eer-ste beursdag al veel bezoekers over de vloer, en die trend werd gedurende de rest van de week alleen maar bevestigd. "Het doet ons plezier dat onze design deksels steeds beter in de smaak vallen," lacht Vincent santa Cruz. "We worden almaar meer door architecten gevraagd om onze oplossingen in mooie projecten te integreren." Gem werd in lyon onder meer vertegenwoordigd door mario Habets en michael malzer: "Zeker voor onze Franse afdeling is dit een niet te missen afspraak".

Aanwezig in elk departementaquasystems International had de pech een stand te hebben in een uithoek van zaal 6. "Toch willen en kunnen we hier niet ontbreken. In Frankrijk zijn we sowieso sterk actief, met een agent in zowat elk departement. Die aanpak loont, want die mensen zijn goed op de hoogte van de specifieke regionale situatie, waardoor ze sterk op de wensen van hun klanten kunnen inspelen," aldus Raf Boon.jean-marc Georges had het erg druk op de stand van CmI Balteau. "Wij behoren tot de industrietak van de CmI-groep. Onze specialisatie ligt in het ontwerp en de realisatie van stations voor de behandeling van drinkwater of afvalwater. Zeker in Walloni hebben we al heel wat prestigieuze projecten uitgevoerd, maar even goed zijn we actief in Kameroen, Vietnam en Ghana. Omwille van die internationale focus is Pollutec voor ons razend interessant."(Door Bart Vancauwenberghe)

www.pollutec.com

RIORAMA 9

Evenementenhal Gorinchem verwelkomt rioleringswereld

Op 17, 18 en 19 maart 2015 verzamelt de rioleringswereld in Evenementenhal Gorinchem. fabrikanten, leveranciers, importeurs en andere dienstverlenende bedrijven in de rioleringsbranche beschouwen de Rioleringsvakdagen als een uitstekende gelegenheid om te netwerken, relaties te onderhouden en informatie uit te wisselen in een sfeervolle omgeving.

Tijdens de Rioleringsvakdagen zullen drie dagen lang bedrijven die gericht zijn op installatie, inspectie en beheer van rioleringsystemen en afvalwater zich presenteren.

Succesvolle editie 2014Vorig jaar konden de organisatoren terugblikken op een goede combinatie van de achtste edi-tie van de aqua nederland Vakbeurs en de vijfde editie van de Rioleringsvakdagen. Het was een geslaagde editie, waarbij opnieuw een kleine groei in de bezoekersaantallen werd geconsta-teerd: 9.927 bezoekers bezochten de stands van 307 exposanten. Dag 1 was goed voor 2.816 bezoekers. De tweede dag was de topdag, met 3.697 bezoekers. Op dag 3 verwelkomde de orga-nisatie 3.414 gasten.

Randprogrammanaast de vakbeurs heeft de aqua nederland Bran-chevereniging opnieuw gezorgd voor een interes-sant randprogramma. De branchevereniging is sterk vertegenwoordigd op het netwerkplein. Op dit plein krijgen partijen de mogelijkheid om ken-nis en ervaring uit te wisselen. Daarbij zijn er voor beide beurzen interessante bijeenkomsten die goed worden bezocht.

Digitaal registratiesysteemTijdens de vorige edities van de aqua nederland Vakbeurs en Rioleringsvakdagen hebben de bezoe-kers en exposanten kennisgemaakt met het digitale registratiesysteem. Veel bezoekers hebben zich voorgeregistreerd via de website van de evenemen-tenhal. Door deze nieuwe methode is het mogelijk de kwaliteit van de bezoekers te optimaliseren. Dat gebeurt uiteraard met hulp van de exposanten, die het grootste aantal relaties uitnodigen voor de beurs.

"De synergie met de Aqua Nederland Vakbeurs

maakt de Rioleringsvak-dagen zo interessant"

fullserviceformuleEind 2012 werd voor het eerst een regionale versie van de aqua nederland Vakbeurs gehouden. aqua nederland Vakbeurs noord-Oost vond plaats in Evenementenhal Hardenberg en werkt volgens de bekende fullserviceformule. "Dit concept spreekt exposanten erg aan," aldus beursorganisator naomi sijtsma. "Bedrijven willen in de hectiek van

alledag geen tijd verspillen en achteraf gezien veel meer extra kosten hebben gemaakt dan verwacht." Evenementenhal verzorgt de complete standunit, gratis parkeren en de verzorgde catering voor zowel exposanten als de bezoekers. Een belangrijk onder-deel van het concept is de uitnodigingsservice. Exposanten leveren hun (potentile) relaties aan die zij graag op de vakbeurs willen treffen. De organisatie zorgt dat na ontdubbeling, de relaties worden uitgenodigd. middels een brief worden zij genformeerd namens welk(e) bedrijf(ven) zij zijn uitgenodigd. na zich te hebben geregistreerd via de website, ontvangt de relatie een gratis entree-bewijs in de mailbox. Hierdoor wordt de kwaliteit van de bezoekers gewaarborgd en is een bezoek laagdrempelig, zodat beursdeelname ook echt effectief is. (Door Bart Vancauwenberghe)

www.evenementenhal.nl

BEURSNIEUWS

RIORAMA10

EXPOSANTEN

AAQUAAERZEN BELGIUM NVAQUAFLANDERSAQUAPLUSAQUASYSTEMS INTERNATIONALAUMA BENELUX B.V.B.A.AVECOMBENVITECBEST INSTRUMENTSBIO-DYNAMICSBRENNTAGCAMTRONICS CARMEUSECGK-GROUP BVBACLARFLOK SADANFOSS N.V./S.A.DE WATERGROEP

DECKX ELEKTRO MECHANICADESOTECECO-VISION BVBA EDO PUMPS NVEGGER TURO PUMPS BELGIUM BVBAEUROWATEREXELIOFESTO BELGIUM SAGE WATER & PROCESS TECHNOLOGIESGEA WESTFALIA BELGIUMGEM VALVES BVBA/SPRLGEO-ENGINEERINGGEORG FISCHER NV/SAGH SYSTEMSGRUNDFOS BELLUX NV/SAHACH LANGEHANNA INSTRUMENTS BVBAHYDRIS ENGINEERING / HYDRIS CHEMICALSIGUS B.V.B.A.

IKT NEDERLAND INDUSS NVIWAKI BELGIUM NVJUMO AUTOMATION PGMBHKAESER KOMPRESSORENKROHNE BELGIUM NVKSB BELGIUM SAKURITA EUROPE GMBHKWT MILIEU BVBALEISTER TECHNOLOGIESMETROHMNALCO BELGIUM BVBANETZSCH PUMPS BELLUXNOVOCHEM WATER TREATMENT BVNOVOTEC NVOVIVO HOLLAND B.V.PACKO PUMPSPANTAREIN BVBAPHOENIX CONTACT

PMT BENELUXPROFEXPROMINENT BELGIUM NVRIETLAND BVBA/GROUP WSCHNEIDER ELECTRICSEEPEXSMET GROUPSPIROTECH BELGI BVBASPX PROCESS EQUIPMENTSULZER PUMPS WASTEWATER BELGIUM NV/SATNAVVEOLIA WATER SOLUTIONS & TECHNOLOGIES BELGIUMVINK NV/SAVITO VLARIOVMX WATERLEAUWEG BENELUX

D www.aquarama.be

in samenwerking met:in samenwerking met:

22/10/2015

TRADE FAIRAQUARAMAFOR WATER TECHNOLOGY

22 OKTOBER 2015 BRABANTHAL LEUVEN

10de editie!

Het enige netwerk-event rond watertechnologiein Belgi!

AQ2015_1-1.indd 1 17/02/15 09:50

Vlario-dag licht toestand Vlaamse riolering door

De jaarlijkse vlario-dag wordt ook anno 2015 een cruciaal moment voor de vlaamse rioleringssector. Naar goede gewoonte komen alle stakeholders van deze industrie op dinsdag 24 maart naar de Jan van Rijswijcklaan in Antwerpen afgezakt om er in Antwerp Expo een uitvoerige stand van zaken over alle aspecten inzake het vlaamse riolerings-beheer te krijgen.

Het programma wordt dit jaar om 9.30 uur op gang geschoten door joke schauvliege, Vlaams minister van Omgeving, natuur en landbouw. Begin januari 2015 keurde de Vlaamse regering nog het inves-teringsprogramma 2016 voor de verbetering van de grote waterzuiveringsinfrastructuren goed. In totaal werden 127 projecten prioritair geselecteerd uit 476 projecten uit het meerjarenprogramma, dat tegen 2020 zou moeten gerealiseerd zijn. naast de gebruikelijke 100 miljoen euro aan gewes-telijke investeringen omvat het programma voor 2016 ook 100 miljoen euro aan gemeentelijke investeringen die Vlaanderen in het kader van het lokaal pact overneemt van de gemeenten.Daarnaast wordt genvesteerd in de aanleg van nieuwe collectoren voor het transport van het inge-zamelde afvalwater naar een zuiveringsinstallatie. Bij de selectie werd voorrang gegeven aan projec-ten waar de betrokken gemeenten gelijktijdig mee investeren. Tot slot bevat het programma-2016 een aantal investeringen voor de instandhouding van het bestaande collectorennetwerk.

joke schauvliege: "We blijven fors investeren in waterzuivering, omdat we de kwaliteit van ons oppervlaktewater nog verder willen verbeteren. Tevens zwengelen we de economische activiteit

aan van een segment van de bouwsector dat momenteel een moeilijke periode doormaakt. Ik wil beklemtonen dat Vlaanderen het engagement uit de vorige legislatuur nakomt om de gemeenten te ondersteunen in hun opdracht om de riolerings-infrastructuur verder uit te bouwen."

Programmanadat de CD&V-politica aan het woord is gekomen, zal professor jean Berlamont (Vlario-voorzitter) vanaf 10 uur een evaluatie maken van tien jaar hervorming van de watersector. marcel Goerke, ver-bonden aan IKT Duitsland, komt vanaf 10.20 uur duiden hoe de Europese verplichting rond vermijd-bare hemelwaterheffing in Duitsland werd gemple-menteerd en hoe dit bij onze oosterburen momen-teel wordt ervaren. Vervolgens licht Raf Bellers (voorzitter Werkgroep 1 van Vlario) vanaf 10.40 uur toe hoever we staan met het beslist beleid rond gemeentelijke subsidies voor rioleringen.

"Een duurzaam afvalwaterbeleid gaat verder dan het aanleggen

van rioleringen." Wendy Francken, Directeur Vlario

kenniscentrumna een halfuurtje koffiepauze (van 11 uur tot 11.30 uur) wordt het programma opgedeeld in drie delen, volgens de functies van Vlario. In Blok a wordt stilgestaan bij Vlario als kenniscentrum. Riet lis-mont, projectleider Kennisbeheer bij Vlario, bekijkt de realisaties van de diverse Vlario-werkgroepen. Rolf De Bruyn, voorzitter van Werkgroep 2 en 3

RIORAMA12

bij Vlario, heeft het over 'DW-a en RW-O: droog-weerafvoer en regenwater ophouden?'. namens de Vlaamse milieumaatschappij verschaft Ingeborg Barrez (diensthoofd uitbouw en Beheer sanerings-infrastructuur) duidelijkheid over hoe u aan een rioleringsproject kan voldoen (vasthouden, infil-treren, bufferen). Ivo Verlaeckt, afdelingshoofd netbeheer Riolering bij Infrax, legt de zin en onzin van regenwaterputten uit. na een update van het Vlario-project over de warmterecuperatie uit gemeentelijke riolering, wordt dit blok afgesloten door prof. Ingmar nopens van universiteit Gent. Zijn lezing gaat over 'Kallisto: integrale modelle-ring als beslissingsondersteunende tool voor kos-tenefficinte conformiteit met de Kaderrichtlijn Water voor de gemeente Eindhoven.'

OverlegplatformBlok B zet de rol van Vlario als overlegplatform centraal en behelst een stevig debat met de sector, over wat men kan en wil realiseren voor propere waterlopen, met een voorstel van enkele structu-rele oplossingen. na de inleiding door Wim Van Gils, diensthoofd Beleid bij natuurpunt, gaan onder meer VVsG (Vlaamse Vereniging van steden en Gemeenten), afgevaardigden van de commis-sie leefmilieu en andere belangrijke partners de discussie aan over financiering, efficintie en ver-antwoordelijkheden, als randvoorwaarden voor een goed functionerend systeem. Kor van Hoof, raad-gever van Vlaams minister van Omgeving, natuur en landbouw joke schauvliege, sluit af met enkele prangende conclusies.

SamenwerkingIn Blok C staat de samenwerking tussen Vlario en naV over de infiltratie van hemelwater centraal. Dirk stove, voorzitter van Werkgroep 6 en tech-nisch adviseur van Vlario, komt de Vlario-infiltra-tiematrix als aanvulling op de katern afkoppelen, Bufferen en Infiltreren voorstellen. Raf Olbrechts, ontwerpingenieur en stafmedewerker bij IOK (Intercommunale Ontwikkelingsmaatschappij van de Kempen) geeft een overzicht van gerealiseerde projecten over hoe om te gaan met de verplichting

tot infiltratie in de bouwvergunning. Dit luik wordt afgesloten door julie alboort, waterconsulent bij naV. Zij heeft het over de infiltratiewaaier en zal enkele referentievoorbeelden van infiltratieprojec-ten voorstellen.

"Ik wil beklemtonen dat Vlaanderen het engagement uit de vorige

legislatuur nakomt om de gemeenten te ondersteunen in hun opdracht om de riolerings-

infrastructuur verder uit te bouwen." Minister Joke Schauvliege

SlotwoordOm 13 uur vindt het slotwoord van het officile programma plaats. aansluitend kunnen de deel-nemers aanschuiven voor de werklunch en tot 17 uur netwerken op de rioleringsbeurs. sowieso is er nog heel wat werk aan de winkel om het Vlaamse rioleringsstelsel te optimaliseren. Dat weet ook Vlario-directeur Wendy Francken: "Het voeren van een duurzaam afvalwaterbeleid gaat verder dan het aanleggen van rioleringen. Een correcte werking van het gemeentelijk riolering-stelsel start bij de individuele burger. De afvalwa-terleiding moet correct worden aangesloten op de openbare infrastructuur en het hemelwater wordt best afzonderlijk opgevangen, gebufferd en her-gebruikt, alvorens het te lozen in de ondergrond, een gracht of een RWa-leiding. Dit zijn taken voor de burger, maar het gemeentebestuur moet hierin deftige ondersteuning bieden."

vermenging hemelwater met afvalwaterHoewel er de afgelopen jaren al vele inspannin-gen zijn geleverd om de kwaliteit van de Vlaamse waterlopen te verbeteren, zijn de resultaten nog onvoldoende. "nog steeds zijn niet alle burgers aangesloten op een rioolwaterzuiveringsinstallatie of een kleinschalige zuiveringsinstallatie. Daardoor wordt er nog altijd te veel hemelwater vermengd met afvalwater, wat zorgt voor bijkomende vervui-

ling via overstorten, minder goede en dus dure zuiveringsresultaten. andere gevolgen zijn een verlaging van de grondwatertafel en overstromin-gen van woongebieden."Het zorgt ervoor dat het behalen van de Europese Kaderrichtlijn Water tegen de opgelegde deadline steeds moeilijker wordt. "De gemeenten hebben hierin een grote verantwoordelijkheid. Ze blijven namelijk politiek en maatschappelijk verantwoor-delijk om een duurzaam en efficint afvalwater-beleid te organiseren en de burgers te motiveren hiertoe bij te dragen. Het maakt niet uit of ze dit zelf organiseren, of hiervoor een gedelegeerd rioolbeheerder aanspreken." (Door Bart Vancauwenberghe)

www.vlario.be

VDV Cleaning focust zich ook op preventieve totaalconcepten.

RIORAMA 13

FEDERATIES

RIORAMA14

Rioleringen stellen gemeenten voor financile uitdagingen

De gemeenten staan voor de uitdaging om hun rioleringsnetwerk verder uit te bouwen. Daarvoor zouden volgens schattingen van vmm in totaal investeringen nodig zijn van 6,4 miljard euro aan nieuwe wegen- en rioleringswerken. maar is deze uitdaging wel haalbaar?

anne-leen Erauw is senior analyst public finance bij Belfius Research. Ze stelt vast dat gemeenten enorm zullen moeten investeren in de beleidsdo-meinen 'wegen en beheer van afvalwater'. Dat zijn belangrijke domeinen: samen staan ze in voor een derde tot de helft van de gemeentelijke inves-teringen. Erauw onderzocht of die uitdaging wel haalbaar is. Daarvoor baseerde ze zich op de cijfers uit twee bronnen. namelijk deze die terug te vin-den zijn in de gemeenterekeningen 2009-2012, en deze in de gemeentelijke meerjarenplannen voor 2014-2019.

De middelenVmm (Vlaamse milieumaatschappij) verdeelt de middelen toegewezen voor rioolbeheer. Een eerste deel van die middelen zijn 100 miljoen euro die Vlaanderen aan gemeentelijke rioleringsinveste-ringen overneemt van de gemeenten, in het kader van het lokaal Pact. Een ander deel zijn de gebruikelijke 100 tot 110 miljoen euro gewestelijke subsidies. Daarmee kunnen gemeenten (en intercommunales) jaar-lijks minstens 240 miljoen aan investeringen rea-liseren. Gemeenten betalen dus zelf de resterende 140 miljoen. De wegenwerken die nodig zijn bij de rioleringswerken, zijn niet inbegrepen in die prijs.

nu hebben twee gemeenten op drie ondertussen hun rioolbeheer deels of volledig aan een rioolbe-heerder uitbesteed. Erauw: als we daarmee reke-ning houden, liepen de investeringscijfers van de gemeenten op tot 100 140 miljoen euro per jaar in de periode 2009-2012. Dit komt -grosso modo- overeen met het volume aan saneringsbijdragen dat de gemeenten in die jaren ontvingen via de waterfactuur. Die levert tussen 100 en 120 miljoen euro per jaar op. maar: ook de rioolbeheerders gebruikten een deel van deze saneringsbijdragen voor investeringen.

financile uitdagingenErauw wijst erop dat grote agglomeraties al eerder regels kregen opgelegd. Hun rioleringswerken zijn grotendeels uitgevoerd. maar nu zijn gemeentelijke buitengebieden aan de beurt. Dikwijls zijn het lan-delijke gemeenten, die relatief weinig bijkomende inkomsten uit belastingen kunnen halen. Grote volumes investeren is voor hen een probleem. Zelfs al krijgen ze er veel middelen voor.Er is een bijkomende uitdaging. sinds 2014 is namelijk iets veranderd voor de gemeenten. Ze rap-porteren nu volgens de BBC (Beleids- en Beheerscy-clus). Dat is het nieuwe plannings-, registratie- en evaluatiesysteem van de Vlaamse lokale besturen.

Die BBC omvat een dubbel evenwichtscriterium. Ten eerste moeten de gemeenten jaarlijks hun budget in evenwicht houden, voor exploitatie (de 'dagelijkse werking') en investeringen samen. Ten tweede moet het exploitatiesaldo op het einde van de planningsperiode ten minste de aflossingen en intresten van leningen dekken. Deze tweede eis wordt ook als volgt omschreven: voor gemeenten moet de aFm (autofinancieringsmarge) minstens nul zijn in het laatste boekjaar van de financile nota van het meerjarenplan. Voor deze beleidspe-riode is dat dus in 2019. Tenslotte verplicht de BBC een aantal documenten, waaronder het strategisch meerjarenplan.Gemeenten kunnen met de BBC minder makkelijk dan vroeger leningen aangaan. namelijk enkel voor zover hun exploitatiebudget voldoende middelen genereert om de bijkomende aflossingen en de interest te dragen.

meerjarenplanningDe meerjarenplanning 2014-2019 was voor de gemeenten een eerste, soms zware, langetermijn-oefening als vertrekpunt voor de BBC, stelt Erauw vast. Ze moeten hun uitgavengroei strikt onder controle houden. Ook moeten ze rekening houden met de autofinancieringsmarge, dus hun financi-ele draagkracht. Een eerste beeld van de totale investeringscijfers voor de lange termijn -tot 2019- geeft aan dat er tijdens de lopende bestuurspe-riode minstens 5% minder investeringen zullen zijn. maar voor wegenwerken en rioleringswerken blijven de geplande uitgaven min of meer op het niveau van de voorbije bestuursperiode. Deze voor wegenwerken nemen eerst lichtjes toe; daarna krimpen ze een weinig, tijdens de bestuursperiode

RIORAMA 15

die nu bezig is. De gemeentelijke investeringen die zijn gepland voor riolering, echter, zakken reeds van in het begin, geleidelijk aan, onder het niveau van de vorige bestuursperiode.

2014De geplande gemeentelijke investeringen begon-nen aan een vrij hoog niveau, gaat Erauw verder. In 2014 ging het over 2,7 miljard, waarvan 915 miljoen voor wegen- en rioleringswerken. De resul-taten van de Belfius-analyse bevestigen evenwel dat tal van gemeenten problemen hebben gehad om hun budget voor 2014 rond te krijgen. Daar zijn verschillende redenen voor. En ervan zijn de per-soneelsuitgaven, die instaan voor meer dan 40% van de totale uitgaven. Door de hervorming van hun pensioenstelsel moeten de gemeenten tot 41,5% bijdrage op het loon van een vastbenoemde betalen. Dat is een zware kost voor lokale besturen. Bovendien loopt die geleidelijk op, klinkt het. Deze extra uitgaven kunnen ook de volgende jaren een domper zetten op de mogelijke investeringen. Erauw: Bestuurders moeten nu heel voorzichtig budgetteren en maatregelen nemen om het even-wicht te behouden. En als maatregelen nodig zijn? Dan zie je dat het investeringen zijn die als eerste sneuvelen of worden uitgesteld.

Tekenen van vertragingDe budgettaire uitdagingen lijken intussen, ook na 2014, aan te zullen houden. De investeringsprojec-ten van de gemeenten vertonen namelijk tekenen van vertraging. meer bepaald zorgt de eis voor een na te leven evenwicht tegen de meerjarenhorizon 2014-2019 in het kader van de BBC, elk jaar (!) voor een terugval bij de investeringsprojecten met gemiddeld bijna 20%. Erauw: In 2014 was 2,7 mil-jard gepland. Vijf jaar later is het nog maar 865 mil-joen euro... . Bedragen voorzien voor rioleringen halen zelfs dan niet het niveau van de rekeningen

-de realisaties- van de zes jaar vr 2014! nochtans impliceert de Europese Kaderrichtlijn Water dat de investeringen in het rioleringsnet afgerond moe-ten zijn tegen 2027. Dit om de normen inzake de zuiverheid van het water te halen.

Aan de andere kant...Erauw geeft nog enkele nuances bij de cijfers en hoe ze evolueren. Voor 2014 waren er nog veel mid-delen ingepland. Dus waren er meer investeringen. Ook heeft zo'n dalende tendens vaak te maken met administratieve zaken die moeten worden geregeld voor aan een riolering kan worden begonnen. Denk aan subsidies aanvragen, de looptijd, verantwoor-ding geven, attesten afleveren en dergelijke meer. Pas als de werken zijn uitgevoerd, komt het bedrag in de jaarrekening van de gemeente als werkelijke investering. Er is dus altijd een verschil tussen het budget en de werkelijke investering. Dus die afne-mende tendens is vooral planmatig, de realiteit zal er anders uitzien. misschien, ook, klopt de stelling dat de budgetten voor 2014 te hoog zijn geraamd. En dat de bedragen voor rioleringsinvesteringen zullen worden gespreid over de volgende jaren. aan een gemiddelde van 120 miljoen euro per jaar. En wat schuiven de gemeenten door naar intercom-munales voor waterbeheer, in plaats van zelf de

investeringen te doen? Een concreet bedrag kan ik daar niet op kleven. De toekomst zal uitwijzen of de investeringen in riolen alsnog gerealiseerd zullen raken tegen 2019. Dan is het dat het even-wichtscriterium in orde moet zijn. En dan resten nog acht jaren om de Europese waterkwaliteitsnormen te halen. Duimen maar! (Door Koen Vandepopuliere)

FINANcIEEL

Commentaar bij de investeringscijfers is te vinden op www.belfius.be/onzestudies(klik lokale financin Gemeenten). 'Raadpleeg de volledige studie', blz. 13-15.

"In 2014 was 2,7 miljard gepland voor rioleringen. Vijf jaar later is dat nog maar 865 miljoen euro" Anne-Leen Erauw, Senior analyst public finance bij Belfius Research

"Een hemelwaterplan vermijdt dat een gemeente vandaag ingrepen doet die het binnen 10 jaar weer moet opheffen"

Geert Du Pont, Bestuurder bij Groep Infrabo nv

RIORAMA16

Hemelwaterplannen. De onvermijdelijke toekomst?

Wateroverlast en waterblack-out. met name klimaatverandering en verharding zorgen ervoor dat deze problemen steeds acuter worden. Goed plannen is een remedie. Steeds luider klinkt dan ook de roep dat gemeenten en steden zouden werken volgens een doordacht hemel-waterplan. Het aantal lokale overheden dat zo'n plan heeft, is vooralsnog klein. maar wat het kan opleveren, wordt steeds duidelijker.

AcTUEEL

RIORAMA 17

Het wordt voor gemeentes steeds belangrijker rekening te houden met het hemelwater dat op hun gebied valt. Daar zijn verschillende redenen voor. Geert Du Pont, bestuurder bij Groep Infrabo nv: Er zijn meer en meer problemen met water-overlast. Door de klimaatverandering valt de regen namelijk op een kortere periode, maar met veel hogere intensiteit.Daar komt nog het probleem van de verharding bij. Een steeds kleiner bodemoppervlak is doorlaatbaar voor water. Dat is een gevolg van de aanleg van straten, gebouwen, parkings,... Volgens een onder-zoek van dr. lien Poelmans, Katholieke universiteit leuven, was in 1976 zo'n 3 4 % verhard. In 1988 was dat 5 6%. In 2000 was het al 9 10%. En als we verder gaan zoals vandaag, zal tegen 2050 zo'n 20% verhard zijn. Water dat daarop valt, stroomt in een ijltempo richting riolen, rivieren,... Du Pont:

Het is dan ook met een aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid dat de wateroverlastproblemen zullen toenemen. maar er is ook het probleem van verdroging. Op veel plaatsen daalt het grondwa-terpeil. Dat komt doordat water dat vroeger infil-treerde, nu wordt afgevoerd. Dat heeft onder meer een effect op bossen en weilanden. De bovenste bodemlaag wordt namelijk steeds droger.minister joke schauvlieghe waarschuwde in janu-ari zelfs: als we niet snel iets doen, dreigt er binnenkort naast een energieblack-out ook een waterblack-out in Vlaanderen.

Elke druppelDoor aanzwellende waterproblemen klinkt steeds luider de roep naar een 'hemelwaterplan' dat

gemeenten en steden opstellen voor hun hele grondgebied. Du Pont: Zo'n plan moet ertoe lei-den dat je bij wijze van spreken van elke druppel die binnen de gemeente valt, kan traceren welke weg die volgt. Het helpt duidelijk te maken hoe in de toekomst de hemelwaterafvoer te beheersen is.

kosten versus batenDe meerderheid van de gemeentes die in de toe-komst een hemelwaterplan willen, zullen daarvoor een beroep doen op een studiebureau, gaat Du Pont verder. Reden is dat ze doorgaans niet vol-doende personeel, knowhow en middelen hebben om zo'n studie tot een goed einde te brengen. Tegelijk is hij van oordeel dat aan een hemelwater-plan niet enkel kosten, maar ook heel wat baten

kleven. Zo worden vandaag in veel gemeentes heel wat ingrepen uitgevoerd. Du Pont: Bijvoorbeeld waar er een gescheiden riolering komt, of een andere hemelwaterafvoer. Daar moet dikwijls in bijkomende berging worden voorzien. maar zo'n ingrepen gebeuren vandaag zelden of nooit op basis van een globaal hemelwaterplan. Wel op basis van een vuistregel: 250 m3 berging per hectare aangesloten verharde oppervlakte. Dat gebeurt voor elk project apart. Vaak is het veel logischer die buffering globaal te voorzien. Zo zijn veel besparingen te realiseren.

stel dat de gemeente bijvoorbeeld tien bergings-projectjes moet bouwen. sommige nu, andere in de toekomst. aan een gemiddelde kostprijs van 100.000 euro, zou dat neerkomen op een totaal

U kan bij onsterecht voor: Herstellingen Onderdelen Toebehoren Pompen

Bedrijvenlaan 10 9080 Lochristi Tel.: 09 / 342 32 [email protected] www.qualitypumps.be

EXCLUSIEF DEALER VANGRINDEX

QUALITY PUMPS &MACHINES

Al 10 jaar eenvertrouwd gezicht op straat

Waaslandlaan 8 A5, 9160 Lokeren tel. 09 - 367 83 80 fax. 09 - 367 83 79 www.vdvcleaning.be [email protected]

VDV cleaning is al tien jaar een vertrouwd gezicht op straat.

Begonnen in Lokeren en uitgegroeid tot een nationaal begrip met

meerdere vestigingen in Vlaanderen n Walloni. We zijn toon-

aangevend in het reinigen, renoveren en inspecteren van riolen,

gemalen, kolken, dockshelters, waterbassins, duikerverbindingen,

tunnels en bedrijfsterreinen. Hoe? Kijk eens op www.vdvcleaning.be.

bedrag van n miljoen euro. met een goed hemel-waterplan is een andere aanpak mogelijk. Die bij-voorbeeld in totaal slechts 500.000 euro kost. Het overgebleven bedrag kan de gemeente in andere projecten investeren, bijvoorbeeld in riolerings-werken. Ook vermijdt zo'n plan dat een gemeente vandaag ingrepen doet die het binnen 10 jaar weer moet opheffen. Omdat het globale plaatje uit het oog is verloren, zodat bijvoorbeeld de verkeerde plaats is gekozen.

Integratie, poorten, en meerDu Pont geeft enkele voorbeelden van waartoe een hemelwaterplan concreet kan leiden. Een eerste gevolg is een goede integratie. Ik geef een voor-beeld. Wanneer in nederland een winkelwandelweg in het centrum van de stad wordt ontworpen, wordt daarvoor vaak, in het midden van de weg, een gootje voorzien dat het water opvangt en wegvoert. Water komt dan in het straatbeeld in plaats van in een ondergrondse buis. nog een voorbeeld van een geslaagde integratie is te zien in het arboretum te Kalmthout. Daar is de berging eveneens gente-greerd. In de parkings, en in de toegangsweg naar het arboretum. De parkings hebben een waterdoor-latende verharding, zodat het water infiltreert in de grond. je moet dan dus minder water afvoeren. Wat nog nodig is aan afvoer voor hemelwater is gentegreerd in grachten en vijvers. Dus is dat, opnieuw, niet moeten gebeuren met bijvoorbeeld ondergrondse buizen. Voorts infiltreert daarin een deel van dat water alsnog. Het vermindert de kans op wateroverlast stroomafwaarts. En dat een deel van het water ter plaatse blijft in een vijver in het arboretum, heeft ook esthetische voordelen.Een ander voorbeeld zijn poorten. Dat zijn ter-rassen in een lichte tegenhelling. Ze zorgen ervoor dat het water minder snel afstroomt. Bovendien is elk terras dan in feite een soort kleine berging. nog een voorbeeld: grote serres. Daar wordt nog te vaak leidingwater gebruikt, vooral in de zomer, om de gewassen te besproeien. De gemeente zou kun-nen opleggen het hemelwater te bufferen, en te gebruiken bij het sproeien. Dan houd je het water waar het is, in plaats van het snel af te voeren. En op termijn bespaart het tuinbouwbedrijf er geld mee, besluit hij. (Door Koen Vandepopuliere)

www.infrabo.be

RIORAMA 19

AcTUEEL

De opmaak van een hemelwaterplanEen hemelwaterplan opstellen, komt erop neer dat de gemeente of het studiebureau een plan opstelt op gemeentelijk niveau van alle hemelwaterstromen. Du Pont: Daarvoor vindt onder meer een inven-tarisatie plaats. Van bijvoorbeeld alle aansluitingen van huizen op hemelwaterafvoerleidingen. Er is ook een inventarisatie van grachten, dijken en rivieren. Voorts noteren we bij de inventarisatie onder meer welke ecologisch kwetsbare gebieden er zijn. Van de bodems noteren we de infiltratiegevoelig-heid, we kijken naar BPa, RuPs, gemeentelijk ruimtelijk structuurplan,... zodat we een globaal beeld krijgen van het bodemgebruik. Eveneens nodig is een hoogtemodel: aan de hand van de hoogtepeilen zie je waar het water zal stromen, enzovoorts. De gemeente of het studiebureau inventariseert dus alles wat met hemelwater te maken heeft. De opmaak van een hemelwaterplan heeft een tweede fase. Du Pont: De gebieden waar de meeste problemen zijn, bekijken we dan nog wat grondiger. Voor die gebieden gaan we dan ook de randvoor-waarden beschrijven. Bijvoorbeeld worden dan in overleg met de provincie de debieten vastgesteld die in een beek van tweede categorie mogen worden geloosd. In die fase overleggen we ook met gemeente of stad wat haar plannen zijn, bijvoorbeeld waar ze een industriegebied of bouwzone plant.In een derde fase maken gemeente of studiebureau een detailplan op. Du Pont: Bijvoorbeeld kunnen we dan in de buurt van een beek een gebied lokaliseren dat af en toe overstroomt, zodat er soms 20 of 30 centimeter water staat. Eventueel kan dat gebied dienst doen als natuurlijk bufferbekken bij hevige regenbuien. In die stap gaan we ook kijken of het hemelwater niet is te integreren in bijvoorbeeld een sportterrein of speeltuin. Of in een park, als vijver. meer info is te vinden op www.integraalwaterbeleid.be . Tik in het zoekvakje 'hemelwaterplan'. In de zoekresultaten verschijnen dan onder meer handleidingen 'methodologie voor de opmaak van een Basishemelwaterplan' en 'Opmaak hemelwaterplan -methodologie'. succes!

Flygt N-pomp vermijdt verstopping in Infrax-pompstation Zoutleeuw

vochtige doekjes zijn een nachtmerrie voor ons rioleringsstelsel. Om de haverklap duikt ergens te lande wel een probleem op met een pomp die verstopt omwille van te veel onafbreekbare vochtige doekjes. Dat was tot voor kort ook het geval in het Infrax-pompstation van zoutleeuw. Sinds het station is uitgerust met de adaptieve, halfopen en zelfreinigende N-pomp van flygt, is het probleem verholpen. " De pomp draait inmiddels zes maanden probleemloos, zonder enige vorm van verstopping," zegt Rudy van Bael, toezichter op de riolering bij Infrax. Hij is tevreden over de goede samenwerking met leverancier Xylem Water Solutions.

Het behoort tot de missie van Xylem om een vala-bel antwoord te bieden op uitdagingen van onder meer rioolbeheerders. "Wij werken altijd volgens hetzelfde stramien," zegt ing. michal De Baets, account manager bij Xylem Water solutions. "nadat de klant zijn concreet probleem aan ons heeft voorgelegd, starten wij een diepgravende analyse, waarbij we op basis van metingen en tests een concreet verbeteringsvoorstel kunnen uitwerken. Daarbij stellen wij voor elke specifieke uitdaging de meest geschikte oplossing voor uit ons uitge-breid en gediversifieerd productassortiment."Vervolgens krijgt de klant de kans om de voor-gestelde oplossing gedurende een afgesproken proefperiode te proberen. nadien volgt een gron-dige evaluatie door Xylem en de klant, waarbij een merkbare verbetering van de installatie ertoe leidt dat de klant de aangeboden producten in kwestie aankoopt. Deze 'try and buy'-formule blijkt in de markt heel goed aan te slaan.

InfraxEen tijdje geleden nam Infrax het tijdelijk pomp-station in Zoutleeuw in gebruik. Dit pompstation zal verdwijnen van zodra de bestaande installatie kan worden aangesloten op een aquafin-collector.

"Wij streven altijd naar optimaal functionerende pompstations," legt Rudy Van Bael van Infrax uit. "We voeren sowieso jaarlijks een onderhoud uit, waarbij alle cruciale delen grondig worden nagekeken. Het spreekt voor zich dat we zo snel mogelijk ingrijpen als er zich gedurende het jaar bepaalde problemen voordoen."Dat was ook het geval bij het pompstation in Zout-leeuw, dat sinds mei 2014 in werking is. "Er werd een courant gebruikte afvalwaterpomp genstal-leerd, maar de werking van deze pomp werd keer op keer verstoord door verstoppingen. De boosdoener van die continue verstoppingen bleken voorname-lijk vochtige doekjes te zijn. Omwille van de vezel-structuur ondervinden de meeste pompen grote moeilijkheden om deze doekjes te verpompen."Vochtige doekjes horen in principe niet in een rio-lering thuis, maar toch dumpen duizenden consu-menten deze producten na gebruik gewoon in het toilet. "We sensibiliseren onze klanten," vervolgt Rudy Van Bael. "In bepaalde gemeenten lukt dat vrij goed, in andere minder. Ook in de collecto-ren en waterzuiveringsstations van aquafin zor-gen dergelijke doekjes tegenwoordig voor grote problemen. sowieso is er eigenlijk bij de brede bevolking een mentaliteitsverandering nodig, maar zoiets bereik je niet van de ene dag op de andere."

PompprobleemBij conventionele (vortex) afvalwaterpompen blijven vaste objecten (zeker draderige vezels van vochtige doekjes) kleven aan de randen van de waaier als deze de pomp binnengaan. (Foto) Die ophoping zorgt voor een verhoogd stroomgebruik en een verlaagde efficintie. Het hogere stroomver-

bruik veroorzaakt uiteraard hogere energiekosten. "anderzijds zorgt de beschermende motoronderbre-ker ervoor dat de pomp stopt als vaste stoffen binnen de waaier blijven accumuleren. Dat leidt tot kostbare, ongeplande storingsoproepen. De opge-bouwde prop van vaste stoffen kan alleen maar worden verwijderd gedurende een interventie door een service-technieker." verduidelijkt michal De Baets (Xylem).

RIORAMA20

Ophopingen in eenvortexwaaier

"De N-pomp is sinds begin juli vorig jaar in gebruik. De pomp werkt

intussen een half jaar en we diengeen enkele interventie

meer uit te voeren." Rudy Van Bael, toezichter op de riolering bij Infrax

De doekjes zorgden er onder meer voor dat de Infrax-diensten gemiddeld twee keer per week een interventie in het pompstation van Zoutleeuw moesten doen om de pomp weer vrij te maken. Omdat die situatie op langere termijn onhoudbaar was, contacteerde Infrax de mensen van Xylem.

Gerenommeerde pompna een analyse stelden de specialisten van Xylem voor om een verstoppingsvrije afvalwaterpomp in het pompstation van Zoutleeuw te integreren. Het was overigens niet de eerste keer dat het bedrijf met een dergelijke vraag werd geconfronteerd.

"Vooral de beheerders van kleinere gemeentelijke pompstations bijten zich de tanden stuk op het probleem," weet michal De Baets.na analyse van het probleem, koos Xylem ervoor om voor het pompstation van Zoutleeuw de laatste generatie van de gerenommeerde Flygt n-pomp in te zetten. Het gaat om een afvalwaterpomp voorzien van de Flygt n-half open, zelfreinigende

waaier die voor de laagste generatie ook nog eens auto-adaptief wordt uitgevoerd. Bij een nakende verstopping ter hoogte van de aanzuig van de pomp, heeft deze adaptieve waaier de mogelijkheid om even op te lichten en zo tijdelijk een grotere doorlaat te genereren en de vormende prop alsnog te verpompen. Op deze manier ontstaat een onge-kende verstoppingsvrije werking, met behoud van hoge efficintie. "De pomp is uitgerust met adaptoren, zodat ze vlot in de pompput kan worden geplaatst zonder dat de voetbocht van de oorspronkelijke pomp dient te worden omgebouwd. Dit betekent een aanzienlijke tijd- en kostenbesparing.

Timingnadat Rudy Van Bael een passende oplossing had gevraagd, speelde Xylem kort op de bal. "men heeft alle moeite gedaan om de nieuwe pomp nog voor

PROjEcT

het bouwverlof te installeren," aldus Rudy Van Bael. "De n-pomp is sinds begin juli vorig jaar in gebruik. We hadden afgesproken om na drie maan-den de werking ervan te evalueren. Dat verliep zeer positief: sinds de pomp werkt, intussen een half jaar geleden, dienden we geen enkele interventie meer uit te voeren. We hebben de pomp dan ook aangekocht en overwegen om dat ook voor andere projecten te doen."Wetende dat n interventie al snel ruim 100 euro kost en er per week gemiddeld twee dienden te worden gepland, heeft Infrax sinds de ingebruik-name van de nieuwe Flygt-pomp nu al enkele dui-zenden euro's kunnen besparen. (Door Bart Vancauwenberghe)

www.xylemwatersolutions.comwww.infrax.be

Werking zelfreiniging"In een eerste fase van het zelfreinigend concept, zien we dat de meeste vaste objecten die de pomp binnengaan, de waaier passeren tussen de waaierbladen," zegt michal De Baets. "Een object dat blijft steken op de voorste rand van n van de bladen, glijdt over de naar achteren gebogen vorm van het waaierblad naar de buitenste rand van de inlaat. Vervolgens glijdt het vaste object over het uiteinde van het waaierblad in de ontlastingsgroef. De geleide pen in de inzetring duwt alle soorten vaste stof-fen weg uit het midden van de waaier, langs de voorste rand en naar buiten door de ontlastingsgroef."De adaptieve n-waaier kan langs de as op en neer bewegen. Daardoor passeren de eventueel aanwezige grotere vaste delen gemakkelijk de pomp.

RIORAMA 21

Bouw

Automotive

Industrie

REHAU NV - Ambachtenlaan 22 - Ambachtszone Haasrode 3326 - 3001 Heverlee (Leuven) - Tel.: 016 39 99 11 - Fax: 016 39 99 12 - [email protected] - www.rehau.be

AFWATERINGSOPLOSSINGENDUURZAAM WATERMANAGEMENT MET REHAU

RAUSIKKO BOXInfiltratie en buffering voor een optimaal waterbeheer- Gentegreerd inspectiekanaal, gesloten onderaan voor vuilopslag en geperforeerd aan de zijkanten voor een optimale waterverdeling, reinigbaar tot 120 bar- Hoge belastbaarheid maakt inbouw onder extreme omstandigheden mogelijk- Duurzame, onbeperkte functionaliteit- Ontlasting van het rioolstelsel dankzij tussenopslag

SCHACHT-IN-SCHACHT-SANERINGDe efficinte oplossing voor rioolrenovatie!In de bestaande beschadigde put DN 1000 of DN 1200 wordt een 1 maat kleinere geprefabriceerde put AWASCHACHT ingebouwd. Voordelen:- Duurzaam stabiel, corrosie-vrij, dicht, veilig en voordelig.- Geen voorbehandeling van de bodem nodig, mogelijk bij elke weersomstandigheid- Ingebruikname terug mogelijk slechts enkele uren na de renovatie

Wervelventielen van Mosbaek verhinderen overstromingen

Stedelijke wateroverlast is een groeiend probleem, om twee redenen. Ten eerste komen extreme regenbuien vaker voor als gevolg van de klimaatverandering. Ten tweede is er de verstedelijking. volgens vN-rapporten groeit het aantal stadsbewoners met 70 miljoen per jaar. Daardoor worden de sanitaire voorzieningen en de riolering vaak overbelast. Betere riolering en betere verwerking van regenwater is evenwel duur. Een Deense uitvinding, het wervelventiel (ook wel waterrem genoemd), is een goedkoper alternatief.

stortbuien zijn kort en lokaal. als overstroming van een rioolbuissysteem en de omgeving moet worden vermeden, zeker op het hoogtepunt van de zwaarste stortbuien, moet de diameter van de rioolbuizen zeer groot zijn.Dergelijke diameters zijn niet nodig als de water-remmen van mosbaek worden genstalleerd, zegt Diego Rutters van mosbaek. De waterremmen verminderen de stroming van water in de leidin-gen wanneer dit het meest nodig is, met name in geval van plotselinge stortbuien of hevige regen. De wervelventielen houden het water als het ware tegen en geven precies dat debiet door dat het stelsel stroomafwaarts aankan. Verras-send genoeg wordt dit bereikt zonder bewegende delen. Er zijn geen pompen, geen kleppen en geen gaskleppen. Het werkt allemaal door de zwaartekracht.

Geen kleine openingenHet geheim zit in de vorm van het apparaat. nor-maal, als het riool volloopt, ontstaat er door de drukopbouw een waterstroom die nog sneller stroomafwaarts wil. In plaats daarvan, gaat het water door de vorm van het wervelventiel in het wervelventiel draaien. De wervelende beweging beperkt de normale stroom. Het maximale debiet [l/s] gaat nooit over het ontwerpdebiet. Tegen het einde van de regenbuien, zal het waterniveau voor het wervelventiel naar beneden gaan, waardoor de wervel in elkaar valt. Het water loopt weer vrij. De buizen, putten en reservoirs stroomopwaarts worden geleegd, klaar voor de volgende regenbui. De rem voorkomt wateroverlast stroomafwaarts. als er al wateroverlast optreedt, zal dit eerder stroom-opwaarts gebeuren, waar het minder schade kan berokkenen.

kleinere afmetingen Veertig jaar geleden, in 1975, werden de voordelen van dit systeem zichtbaar bij een project in de noorse hoofdstad Oslo. met mosbaeks wervelventielen, gen-stalleerd in inspectieputten en mangaten, werd de piek van het debiet met 95 procent verminderd. De afmeting van het hoofdriool kon veilig worden terug-gebracht van 80 tot 30 centimeter. De totale kosten werden 30 procent verlaagd. sindsdien heeft mosbk het wervelventiel almaar verder ontwikkeld.Tegenwoordig kan een wervelventiel in vergelijking met een open buis het water tot een vijfde terug-brengen. Vele vormen en maten zijn beschikbaar. Elk wervelventiel wordt uniek ontworpen om aan de vele behoeftes te voldoen.

klimaatveranderingenVandaag de dag wordt het oorspronkelijke mos-baek-wervelventiel weer in de Verenigde staten en Canada, via mosbaek north america Inc, op de

REPORTAGE

markt gebracht. Bijvoorbeeld heeft de stad Ottawa een groot aantal wervelventielen aangevraagd om in de stad het stormwatersysteem te verbeteren. In Europa wordt regenwater vaak vermengd met rioolwater in gemengde riolen. Een geschikte oplossing is om dit water lokaal te infiltreren, alvorens het de riolen bereikt. mosbaek heeft het voordeel van waterremmen al herhaaldelijk aan-getoond. In een laaggelegen stedelijk gebied ten zuiden van Kopenhagen wordt het water van daken en bestrating opgevangen door kratten. De krat-ten zijn poreus. amper 0,6 liter water per seconde wordt afgegeven aan het openbare riool. Bij droog weer lopen de kratten geleidelijk leeg. Technisch gezien is dit een zeer effectieve oplossing, maar het vereist een nauwe samenwerking tussen parti-culieren, nutsbedrijven en de lokale autoriteiten. (Door Bart Vancauwenberghe)

www.wervelventielen.nl

RIORAMA 23

De ventielen laten toe om de pieken van het debiet gevoelig te verminderen

De wervelende beweging beperkt de normale stroom Elk wervelventiel wordt uniek ontworpen

Omgeving en water in harmonie

Adaptatie aan de gevolgen van een veranderend klimaat, wordt een van de belangrijkste uitdagingen van de komende decennia. In vlaanderen groeit alvast het inzicht dat we in de toekomst anders zullen moeten leren omgaan met hemelwater. Dat doen we best nu al, met elke infrastructurele ingreep die we uitvoeren op het publieke domein.

meer en intensere buien zorgen steeds vaker voor water op straat. In de winter stijgt het grondwa-terpeil zodanig dat de bodem verzadigt en waterlo-pen buiten hun oevers treden. In de zomer zorgen piekbuien ervoor dat gemengde riolen de plotse toevloed, onder meer door de toenemende verhar-ding, niet meer kan slikken. afvoer van regenwater alleen is dan ook geen oplossing. Gemeenten zul-len in de inrichting van hun openbaar domein meer ruimte moeten geven aan water.

Ruimte voor waterRuimte voor water was het centrale thema van het Congres Publieke Ruimte 2015 begin maart, dat zich richtte tot iedereen die betrokken is bij het ontwerp, de inrichting en het beheer van openbare ruimten. aquafin leidde er een aantal themasessies rond waterberging en afvoer. We hebben de afgelopen 25 jaar voor Vlaanderen de infrastructuur uitgebouwd en gexploiteerd die nodig is voor de zuivering van het huishoudelijk afvalwater. Daar zullen we de volgende decennia onverminderd op blijven inzetten. maar we wil-len daarnaast als bedrijf onze meerwaarde voor de samenleving vergroten door de focus op water als een aangename beleving te verbreden, legt Danny Baeten, directeur marketing, uit. En dat doe je niet meer alleen door het afvalwater weer

proper te maken voor het in de natuur terechtkomt. je moet ook rekening houden met de waterhuis-houding in het algemeen om zowel wateroverlast als bodemverdroging te voorkomen.

"We hebben de afgelopen 25 jaar voor Vlaanderen de infrastructuur uitgebouwd en gexploiteerd die nodig is voor de zuivering van het

huishoudelijk afvalwater. We willen daarnaast als bedrijf

onze meerwaarde voor de samen-leving vergroten door de focus op

water als een aangename beleving te verbreden." Danny Baeten,

directeur MarketingAquafin

aquafin heeft een goed zicht op de werking van de rioolstelsels in Vlaanderen. Het kan de impact van buien met verschillende intenties simuleren en zo de juiste oplossingen voorstellen wan-neer het een hemelwaterplan opmaakt voor een gemeente. Elke gemeente is natuurlijk uniek qua bebouwing, relif en waterlopen. Daarom worden al deze elementen mee opgenomen in het plan.

Dat bevat zowel generieke maatregelen, die op veel locaties toepasbaar zijn, als plaatsgebonden maatregelen die een bestaand of een toekomstig knelpunt wegwerken. Een ruime gebiedskennis laat toe om bij de opmaak van een hemelwa-terplan zelfs over de gemeentegrenzen heen te kijken. Dat is nodig, want een ingreep in een bepaalde gemeente kan een impact hebben op

RIORAMA24

foto VDB aquafin

PROjEcT

RIORAMA 25

De Big jump in Wachtebeke trekt jaarlijks honderden spring- en kijklustigen.Vlamingen vinden zuiver water en de beleving ervan duidelijk belangrijk. Dankzij de verbeterde kwaliteit kan water ook terug een aangename belevenis zijn, zolang het niet voor overlast zorgt.

de waterhuishouding in een buurgemeente. Het is uiteraard niet de bedoeling om het probleem te verschuiven maar om voor iedereen het juiste evenwicht te vinden.

lange termijnEen hemelwaterplan hoeft niet altijd een antwoord te zijn op bestaande problemen, het kan ook een leidraad zijn om de leefomgeving in harmonie te brengen met water. Ook burgers zijn vaak vragende partij voor meer natuur in hun stad of gemeente en in bepaalde gevallen, bijvoorbeeld voor nieuwe verkavelingen, is het zelfs wettelijk verplicht om rekening te houden met hemelwater. Danny Bae-ten: Een hemelwaterplan van aquafin is daarom steeds gebaseerd op een lange termijnvisie en kijkt dus verder dan n project. Het is overigens niet te nemen of te laten, de gemeente krijgt een lijst met geprioriteerde projecten en legt zelf zijn accenten. Wel kunnen we hen gemotiveerd adviseren en we kunnen ook voor hen aan de kar trekken bij de verschillende stakeholders. Dat hebben we in onze projecten die we al zo lang uitvoeren voor het Gewest reeds ruimschoots bewezen.

aquafin werkte voor de gemeente Wetteren als test-case een eerste hemelwaterplan af. Ondertussen bestelden al drie andere gemeenten zon studie.

www.aquafin.be

Rioolbeheer in het Antwerpse

De stad Antwerpen en een tiental gemeenten in de provincie Antwerpen vertrouwen hun rioolbeheer toe aan rio-link. Dat is het dochter-bedrijf van drinkwaterbedrijf water-link en vlaams rioolwaterzuiveraar Aquafin.

Rio-link richt zich tot gemeenten in de provin-cie antwerpen en telt naast de stad antwerpen een aantal belangrijke steden en gemeenten in de rand onder zijn klanten. Elke klantgemeente blijft eigenaar van haar rioleringsinfrastructuur maar besteedt de uitbouw en het beheer ervan uit aan rio-link. De twee partnerbedrijven binnen rio-link nemen de taken op waarmee ze specifieke ervaring hebben en waar ze goed in zijn. Voor water-link zijn dat de herstellingen en onderhoudswerken op het terrein, de contacten met de klanten in het kader van facturatie en aansluitingen, terwijl aquafin zijn gebiedskennis en projectmanagement inzet. Toch werken beiden op het terrein nauw samen binnen vaste klantenteams per gemeente. Doordat rio-link een aparte vennootschap is, waarvan zowel aquafin als water-link aandeelhouder zijn, is de samenwer-king op lange termijn verankerd.

Gescheiden rekeningenRio-link werkt met gescheiden rekeningen, wat betekent dat het de saneringsbijdrage die de bur-gers betalen via hun drinkwaterfactuur, uitsluitend aanwendt voor saneringsactiviteiten in de eigen gemeente. Deze activiteiten stemt rio-link uiter-aard af op de behoeften van en in overleg met de gemeente, die het laatste woord heeft.

Bij de opstart van het rioolbeheer voor een nieuwe klantgemeente maakt rio-link een lan-getermijnvisie op, zowel voor de uitbouw als voor het onderhoud en het beheer van het rio-leringsstelsel. We bestuderen de werking van het rioleringsstelsel en brengen de structurele toestand van de infrastructuur in kaart. Zo kun-nen we inschatten welke leidingen kritisch zijn, in welke staat ze verkeren en wat onze prioritaire aandacht vraagt. De investeringen die we aan de gemeenten voorstellen, passen dus allemaal in een langetermijnvisie waardoor we de beschik-bare middelen optimaal kunnen inzetten. We proberen onze projectvoorstellen uiteraard ook zo veel mogelijk af te stemmen op de investe-ringsprogrammas van water-link en aquafin, aldus Heleen Geeraert (ceo rio-link).

"We proberen onze projectvoorstellen uiteraard ook zo veel mogelijk af te stemmen op de investeringsprogrammas van

water-link en Aquafin" Heleen Geeraert, ceo rio-link

Asset managementIn 2014 werd een nieuwe overeenkomst afgesloten met de stad antwerpen. De nieuwe overeenkomst met de stad, die loopt tot eind 2025 zoals in de andere gemeenten, legt de basis om het riool-beheer er voortaan meer te sturen vanuit asset management. Heleen Geeraert: Waar het investe-ringsprogramma voor onze projecten vroeger quasi volledig afgestemd was op geplande wegeniswer-ken, wordt het naar de toekomst meer gestuurd vanuit de prioriteiten voor het rioleringsnetwerk. Dat geeft ons de kans om de meest dringende projecten eerst uit te voeren. In 2014 hebben we met de stad vooral het investeringsprogramma uit-gestippeld en enkele ontwerpen opgestart, maar vanaf dit jaar gaat het aantal projecten in uitvoe-ring alleen maar in stijgende lijn. We mikken op een structureel investeringsniveau van ongeveer 35 miljoen euro per jaar, gespreid over ons hele werkingsgebied.

Ook voor de andere klantgemeenten ziet rio-link het rioolbeheer verder evolueren naar een meer planmatige aanpak in functie van een goed asset management. Voor elke gemeente heeft de riool-beheerder in het verleden al een RioPlan-studie uitgevoerd, die de meest prioritaire riolen in kaart

RIORAMA26

bracht. In de praktijk komt dat neer op ongeveer 25 tot 30 % van het volledige rioleringsstelsel. Op basis van inspecties op het terrein en verou-deringsanalyses, berekent een RioPlan-studie de resterende levensduur en het risico op gevolg-schade bij falen. Zowel de financile, ecologische als maatschappelijke gevolgschade wordt hierbij in aanmerking genomen. Die berekening vormt de basis voor het opstellen van gerichte investe-ringsvoorstellen en een kosteneffectief rioolbe-heersplan met geplande inspecties en preventief onderhoud.Rio-link wil nu gemeente per gemeente afwegen of het inspectieprogramma zich moet beperken tot de 30% prioritaire riolen, dan wel of het toch aangewezen is om ook de overige 70 % meer gede-tailleerd in kaart te brengen om de beschikbare middelen nog efficinter te besteden.

Omgaan met hemelwaterEen andere uitdaging waarvoor de klantgemeenten een beroep kunnen doen op rio-link is de aanpas-sing van het openbaar domein in functie van de klimaatverandering. Intensere buien in combinatie met een toenemende verharde oppervlakte zorgen enerzijds voor meer water op straat bij veelvul-dige neerslag en anderzijds voor verdroging van de bodem in langere droogteperiodes. De toegepaste methodiek bestaat uit een grondig onderzoek van het gebied waarin de huidige regenwaterafvoer wordt opgenomen samen met de lokale waterlo-pen. Digitale terreinmapping geeft een zicht op de bovengrondse afstroming van verharde opper-vlakten, het rioolmodel brengt de ondergrondse afvoercapaciteit in beeld. Op basis van de studie en uitgebreid veldwerk waarbij ook al rekening gehou-den wordt met andere infrastructuur (bijvoorbeeld tramlijnen, hoofdleidingen van andere nutsmaat-schappijen, beschikbare ruimte), formuleert rio-link aan zijn klantgemeenten een ruimtelijk voor-stel voor de aanpak van hemelwater met concrete maatregelen op korte en middellange termijn.

De gemeente schoten en de stad antwerpen zijn de eersten waarvoor een dergelijk hemelwater-plan wordt uitgewerkt. Vanzelfsprekend kunnen de gemeenten ook hier hun eigen accenten leg-gen. De studie voor antwerpen kadert ook in het gebiedsdekkend uitvoeringsplan (GuP). Dat maakt het mogelijk om bij de aanleg van gescheiden stel-sels de kostprijs af te wegen tegenover de eco-logische baten. In verstedelijkte gebieden, met

FEDERATIES

werkingsgebied rio-link 2014

RIORAMA 27

erg veel verharding, is de ecologische opbrengst van een gescheiden stelsel vaak teleurstellend. Het loont dan misschien eerder de moeite om de mogelijkheden te onderzoeken van ondergrondse buffering in het bestaande gemengde riolerings-stelsel. Daarom zal rio-link in het hemelwaterplan voor antwerpen zeker ook de piste van real time control van het stelsel opnemen, waarmee aquafin in het kader van het beheer van de bovengemeen-telijke riolen al ervaring heeft opgebouwd.

Rio-link wil in de toekomst nog meer preventief werken om een goede werking van het riolerings-

stelsel te garanderen. Daarom biedt het de klant-gemeenten aan om private ontwikkelaars vanaf het begin van hun project te begeleiden met hydrau-lisch advies. In enkele gemeenten stelde rio-link al verkavelingsrichtlijnen ter beschikking en kan de rioolbeheerder ook toezicht houden tijdens de uitvoering van de werken. Op die manier is de gemeente zeker dat de riolering in de nieuwe ver-kaveling voldoet aan de kwaliteitseisen van het gemeentelijke stelsel.

www.rio-link.be

RIORAMA 27

With COPROto QUALITY

[email protected]

Road Global Quality Control

COPRO_Annonce_93x277_NL.indd 1 17/02/14 14:37

Hydromesi lamellaire deeltjesafscheiders voor de behandeling van regenwatervervuiling

De afvloeiing van regenwater over grote, verharde oppervlakken in de stad, waaronder verkeerswegen, doet grote volumes verontreinigd water in de natuur belanden. los van eventuele accidentele lozingen van lichte vloeistoffen wordt de vervuiling die op die manier in onze natuurlijke omgeving belandt, gekenmerkt door haar voornamelijk particulaire aard, d.w.z. door de concentratie aan zwevende deeltjes die ze bevat. Deze deeltjes kunnen echter perfect tegengehouden worden door het inzetten van een bezinksysteem. Een dergelijke eenvoudige inrichting waar het water overheen stroom, vormt dan ook een bijzonder doeltreffend wapen om de sterke pollutie terug te dringen, die anders in het ons omringende groen terechtkomt.

voorgestelde oplossingDe Hydromesi lamellaire deeltjesafscheiders zijn bedoeld om regenwatervervuiling op te vangen. Ze beschikken over een aanzienlijk bezinkingsop-pervlak, doordat d e lamellen naast elkaar geplaatst zijn. En door bij het ontwerp ook rekening te hou-den met bepaalde gegevenheden qua hydraulische werking (verdeling van de effluenten, drukverlie-zen) en exploitatie (toegankelijkheid, demontage, reiniging), kunnen er inrichtingen gerealiseerd worden, die ruime toegangsmogelijkheden bieden en waarvan de uitrustingen modulair en gemak-kelijk te reinigen of te demonteren zijn.

WerkingsprincipeDe Hydromesi lamellaire deeltjesafscheiders hebben een innovatieve lamellenstructuur, die beweegt en afhelt. De grootste vernieuwing schuilt echter in het feit dat de hoek die de lamellen heb-ben, van het waterpeil afhangt. Daarnaast kan de hoekbeweging van de lamellen evenwel ook gere-geld worden met behulp van een takel met hefboom of een haspel.Wanneer de deeltjesafscheiders zich vullen met water, worden de lamellen door middel van een vlotter of schakelaar in de gewenste hoek gedraaid. Bij het leeglopen van de afscheider keren de lamellen vervolgens onder invloed van

hun gewicht terug naar hun oorspronkelijke verti-cale positie. En door de onderlinge afstand tussen de lamellen worden verstoppingen en blokkerin-gen van voorwerpen of afval tussen de lamellen vermeden. De kanteling in verticale positie bevordert boven-dien ook de bezinking van het nog meegevoerde slib naar de bodem van de inrichting. De onderlinge afstand tussen de lamellen is in deze positie tot slot tevens maximaal, wat het dan weer gemak-kelijker maakt om de lamellen te reinigen.

voordelenDe lamellaire deeltjesafscheiders bieden tal van voordelen: een compacte oplossing in vergelijking met een klassiek bezinkbassin; erg stevige inrichtingen die volledig vervaardigd zijn uit 304 l of 316 Ti roestvrij staal met lamel-len in pvc; een eenvoudige demontage zonder specifiek gereedschap; een regelbare alsook in de tijd aanpasbare lamel-lenstructuur, waardoor de prestaties van de inrich-ting nog verbeterd kunnen worden; bewegende lamellen, wat het risico op verstop-ping verkleint; een eenvoudige en rationele exploitatie;

REPORTAGE

een totale toegankelijkheid (zowel boven als onder de lamellen); een plat of trechtervormig ontvangbed; een hydraulische werking die aan de hand van digitale afvloeiingssimulaties werd gecontroleerd.

www.hydroconceptbvba.eu

RIORAMA 29

De hoek van de lamellen hangt af van het waterpeil.

RIORAMA 29

FEDERATIES

Waterzuivering- en riolering: wat kan of moet priv in Vlaanderen

In het vlaamse waterlandschap bestaat de trend om, verplicht of op vrijwillige basis, priv-infrastructuur te ontwikkelen voor waterzui-vering en afvoer, weliswaar binnen een afgelijnd reglementair kader. Wat is de oorsprong van deze trend en waar heeft dit tot op vandaag toe geleid? Een stand van zaken en schets van de verwachte evolutie.

contextVoor het waterzuiverings- en lozingsproces han-teert het Vlaamse Gewest traditioneel een drie-sporenbeleid, als volgt samengevat:de gebruiker (particulier of bedrijf) zorgt ervoor dat afvalwater via een centraal lozingspunt wordt afgevoerd, anders dient hij het afvalwater zelf te zuiveren;de gemeente legt naast riolering in straten per wijk een eindpunt of lozingspunt aan en kan, voor landelijke of afgelegen gebieden, kleinschalige zui-veringsinstallaties via individuele aansluitingen op riolering of individuele zuivering (IBa's) opleggen of voor eigen rekening nemen;de gewestelijke verantwoordelijkheden en taken starten waar die van de gemeenten eindigen: het gemeentelijk afvalwater wordt opgevangen in en via collectoren naar de openbare rioolwaterzui-veringsinstallatie (RWZI) gevoerd voor zuivering.Wat zijn binnen dit beleid de verplichtingen en opportuniteiten voor de privsector?

Het huidige kaderWoningen en Gebouwen Het algemeen Waterverkoopreglement voorziet sinds 1 juli 2011, om ook huishoudens te respon-sabiliseren, uitdrukkelijk in privwaterafvoer voor wat betreft woningen en gebouwen, mits ver-plichte keuring van de private riolering. De verant-woordelijke voor de keuring is meestal de instantie die binnen de gemeente de riolen beheert of diens

aangestelde, desgevallend via digitale opmaak en opvolging van keuringsrapporten zoals voorgesteld door bepaalde sectorfederaties. Bij privwaterafvoer en private riolering is de eige-naar of huurder verantwoordelijk voor de plaatsing, de wijziging, de herstelling, het onderhoud en de goede werking ervan. Van zijn kant is de gebruiker (eigenaar of huurder) verantwoordelijk voor het goed gebruik van de privwaterafvoer. Hierbij zijn geijkte contractuele bepalingen voor de aankoop van een individueel zuiveringssysteem gangbaar in de sector.Concreet voor het opmaken van een keuringsdos-sier zal in het bijzonder aandacht worden besteed aan (i) de toegankelijkheid van het afwaterings-systeem op privterrein (ii) de aanwezigheid in het bouwplan van alle vereiste rioleringsonder-delen vanaf de aansluitput(ten) aan de perceel-grens tot aan het lozingspunt in de woning of het gebouw (iii) de aanstiplijst voor de controle van de gewestelijke stedenbouwkundige verordening (iv) indien van toepassing: de provinciale steden-bouwkundige verordeningen (hemelwater), het aansluitreglement rioolbeheerder en relevante technische fiches.

Industrile InstallatiesVoor wat betreft bedrijven legt de milieuvergun-ning (Vlarem II) vast onder welke voorwaarden afvalwater mag afgevoerd worden. Bedrijfsafval-water in de zin van Vlarem is alle afvalwater dat

niet voldoet aan de definitie van huishoudelijk afvalwater of koelwater. Bedrijfsafvalwater mag in de regel geloosd worden op een RWZI zolang dit de goede werking van de infrastructuur niet verstoort, hetgeen in de praktijk een voor appreciatie vatbaar begrip is. De moge-lijkheid tot lozing op een RWZI staat evenwel los van de mogelijkheid tot ontwikkeling van een pri-vzuiveringsinstallatie op eigen site. De regels inzake contractuele sanering van bedrijfs-afvalwater op een RWZI zijn vastgesteld bij besluit van de Vlaamse Regering van 21 oktober 2005 en vervolgens verfijnd bij besluit van 10 maart 2006 met betrekking tot de scheiding tussen de gemeen-telijke en bovengemeentelijke saneringsverplich-ting en het vaststellen van de zoneringsplannen. De drinkwatermaatschappijen staan in voor het vervoer van afvalwater en worden hiervoor vergoed via de gemeentelijke saneringsbijdrage.Het is tenslotte het Gewest dat de collectoren van de eindpunten van de gemeentelijke rioleringen naar de zuiveringsinstallaties, alsook de bouw van de zuiveringsinstallaties, plant en financiert.

marktontwikkelingen Bepaalde Vlaamse en buitenlandse marktpartijen ontwikkelen sinds enige tijd projecten waarbij, meestal op industrile sites, eigen waterzuive-ringsinstallaties en eigen netwerken worden voor-zien, hetgeen al langer bestaat in sommige van de ons omringende landen.

PROjEcTjURIDIScH

RIORAMA30

jURIDIScH

In het Vlaamse Gewest zal zich concreet de vraag stellen voor een bedrijf, bij nieuwbouw of ver-nieuwing van installaties, of het gelegen is in een gebied waar het technisch of financieel al dan niet haalbaar is onder redelijke omstandigheden riolering aan te leggen en waarin dus een indivi-duele waterzuivering verplicht is (de zogenaamde 'rode zone' in de zoneringsplannen zoals bepaald in voormeld besluit van 10 maart 2006). In een gele zone (centrale gebied) zal het bedrijf verplicht aansluiten op de straatriolering, in de groene zone (collectief te optimaliseren buitengebied) zal het bedrijf moeten aansluiten op een (gescheiden) riolering die verder aangelegd of aangesloten zal worden op een RWZI.

Daarnaast, aangezien bedrijfsafvalwater krach-tens Vlarem slechts mag geloosd worden op een RWZI zolang dit de goede werking ervan niet verstoort, zal a contrario en ook in gebieden die niet afgelegen zijn of in een rode zone

Riorama 09

Documents

Transcript of Riorama 09