Religieuze en politieke verdeling republiek:van radicale calvinisten tot gezagsgetrouwe katholieken

Willem van Oranje:- stelde zich op religieus gebied gematigd op- legde nadruk op strijd van vaderland tegen Spaanse tirannie

Hij gebruikte om de strijd tussen het vaderland vsde Spaanse overheerser te benadrukken propaganda; zoals brieven, pamfletten, liederen

Het Wilhelmus

1. Wilhelmus van Nassouweben ik, van Duitsen bloed,den Vaderland getrouweblijf ik tot in den dood.Een prinse van Oranjeben ik, vrij onverveerd,den Koning van Hispanjeheb ik altijd geëerd.

6. Mijn schild ende getrouwen zijt Gij, o God mijn Heer,op U zo wil ik bouwen,Verlaat mij nimmer meer.Dat ik doch vroom mag blijven,Uw dienaar t'aller stond,de tirannie verdrijvendie mij mijn hart doorwondt.

Successen van de opstandelingen

- 1574: Leids ontzet

- 1578:Alteratie van Amsterdam

1575: Spanje was bankroet

Gevolg: De Spaanse troepen moesten wachten op hun loon.Hierdoor werden de Spaanse soldaten opstandig en gingen muiten: De Spaanse furie.

1576: De plundering van Antwerpen

• Reactie op de Spaanse plunderingen:De Nederlandse gewesten wilden zich beschermen tegen de Spanjaarden.

• nov 1576: Pacificatie van GentDe Nederlandse gewesten spraken af om elkaar te beschermen tegen de Spanjaarden.

Pacificatie van Gentm.b.t. religie

• Grootste deel van de Nederlanden bleef katholiek

• Holland en Zeeland werden calvinistisch• Calvinisten werden met rust gelaten in

katholieke gewesten en visa versa

Maar in Gent, Brussel en Antwerpen grepen calvinisten de macht.

Unie van Atrecht 6 januari 1579

Verzoening met Filips II

• Geen buitenlandse troepen• Privileges van voor de

opstand werden hersteld• Katholicisme enige geloof

Unie van Utrecht23 januari 1579

Geen verzoening Filips II

• Gemeenschappelijk leger

• Naar buiten toe opereren als 1 gewest;

intern behielden alle gewesten hun eigen privileges

1581 Plakkaat van Verlatinghe

• Filips II had Willem van Oranje in de ban gedaan

• Nu braken de opstandelingen definitief met Filips II

Wie werd nu de nieuwe machthebber ( souverein) van de Republiek ?

Hertog van Anjou Willem van Oranje

Elizabeth I-Koningin van Engelanden Ierland

Graaf van Leicester

Oplossing:

• 1588: de noordelijke Nederlanden namen zelf de soevereiniteit op zich

• 1596: Frankrijk en Engeland erkenden de Republiek

• 1648: Spanje erkende de Republiek bij de vrede van Munster

Ondertussen bij de Spanjaarden….• 1588 - de Spaanse Armada werd verslagen door de Engelsen• 1598 - Filips II stierf• 1648 - Filips’ achterkleinzoon ondertekende de Vrede van

Munster