Rekenen in groep 1-2 - Home · Web viewBij het werken met mozaïek stellen de kinderen mooie...

Inhoudsopgave

1. Aspecten van meetkunde Blz. 3

2. Lichaamsbesef Blz. 4- Lichaamsdelen aanwijzen op verzoek Blz. 5- Lichaamsdelen benoemen Blz. 7- Imiteren van eenvoudige lichaamsoefeningen Blz. 8- Lichamelijke verkennen van de omgeving

Blz. 9- Kennis hebben van het eigen lichaam Blz. 11

3. Oriënteren Blz. 12- Weten waar voorwerpen hun vaste plaats hebben Blz. 13- Kennen van functies van verschillende gebouwen en kamers thuis Blz. 14- Beheersen basale ruimtelijke begrippen (voor, achter, naast)

Blz. 17- Lokaliseren: aangeven waar iets of iemand zicht bevindt door

oriëntatiebegrippen te hanteren en richtingen te beschrijven Blz. 20

- Innemen van een standpunt Blz. 24- Weten dat iets verandert door beweging (transformatie)

en dat de positie van voorwerpen ten opzichte van elkaar afhangt van de plaats waar je zelf bent Blz. 25

- Relatie zien tussen de ruimte en de weergave in het platte vlakBlz. 26

- Inzicht in een plattegrond Blz. 27

4. Construeren Blz. 29- Eenvoudig bouwsel Blz. 30- Open bouwwerken ( 3- dimensionaal) Blz. 31- Mentaal voorstellen van ruimtelijke objecten Blz. 32

- Passen en meten met elementen waarbij onderlinge verhoudingeneen belangrijke rol spelen Blz. 33

- Bouwen met elementen naar eigen fantasie of passendbij een thema of project Blz. 34

- Een huis bouwen, waarbij de onderdelen netjes gelegd en gestapeld zijn Blz. 35

5. Opereren met vormen en figuren Blz. 36- Kennis van elementaire kenmerken van ruimtelijke

en vlakke meetkundige figuren kennen Blz. 37- Opereren met vormen en figuren (spiegelen, mozaïek, schaduwen),

1

ze herkennen regelmaat, symmetrie en samenstellingen van figurenBlz. 41

6. Bijlagen Blz. 48Bijlage 1 Checklist ruimtelijk oriëntatie groep 1 Blz. 49Bijlage 2 Checklist ruimtelijk oriëntatie groep 2Bijlage 3 Zoek je maatje Blz. 52Bijlage 4 Eenvoudig bouwsel

Blz. 53Bijlage 5 De plattegronden Blz. 54Bijlage 6 Bootje vouwen Blz. 55Bijlage 7 Een toren bouwen aan de hand van een gedetailleerde

bouwtekening Blz. 56Bijlage 8 Verschillende vormen Blz. 57Bijlage 9 Mozaïek figuren Blz. 58Bijlage 10 Kun je met je handjes zwaaien?

Blz. 59

2

De aspectenMeetkunde is onder te verdelen in vier aspecten: lichaamsbesef, oriënteren, construeren en opereren. Deze vier aspecten dekken de drie- en tweedimensionale meetkundeactiviteiten in de onderbouw van de basisschool. Deze indeling zorgt voor een houvast bij de verschillende onderdelen van de leerstof. De meetkundige activiteiten zijn niet altijd specifiek onder te brengen onder één aspect, maar kan ook bij andere deelgebieden plaatsvinden. Vaak komen er ook meerdere aspecten tegelijkertijd aan bod. Bij het opereren met vormen en figuren zijn er ook vaak aspecten van het construeren te herkennen. (Heuvel- Panhuizen, Veltman, Janssen Hochstenbach, 2004). Hieronder worden de verschillende aandachtsgebieden beschreven.

De activiteitenmapIn deze activiteitenmap worden per deelaspect één of meerdere activiteiten benoemd die je met de kinderen kunt doen of die de kinderen zelfstandig kunnen maken tijdens een werkles. Bij elk deelaspect worden onderstaande punten benoemd:

- Naam van de activiteit- Doel van de activiteit- Duur van de activiteit- Materialen- Omschrijving van de activiteit

3

LichaamsbesefBij lichaamsbesef leren de kinderen om lichaamsdelen aan te wijzen, te benoemen en te

imiteren.

Deelaspect Lichaamsdelen aanwijzen op verzoek

Naam van de activiteitRara, waar zit ik?

Doel van de activiteit4

De kinderen kunnen lichaamsdelen aanwijzen. Je kunt voor groep 1 de checklist voor ruimtelijke oriëntatie gebruiken (bijlage 1).

Duur van de activiteit+/- 10 minuten.

MaterialenEr zijn voor deze activiteit geen materialen nodig.

Omschrijving van de activiteitDe leerkracht zit samen met de leerlingen in de kring (of in een kleine kring). De leerkracht vraagt leerlingen om lichaamsdelen te benoemen bij hun eigen lichaam. Enkele lichaamsdelen zijn: je hoofd, je tenen, je handen, je lippen, je neus, je haren, je oren etc.

5

Deelaspect Lichaamsdelen aanwijzen op verzoek

Naam van de activiteitWijs mij aan!

Doel van de activiteitDe kinderen kunnen op verzoek lichaamsdelen aanwijzen.


MaterialenEr zijn bij de activiteit geen materialen nodig.

Omschrijving van de activiteitDe kinderen staan of zitten in een grote kring. De leerkracht geeft opdrachten:

- Wijs je arm aan.- Wijs je linkerarm aan.- Wijs je rechterbeen aan.- Wijs je oren aan.- Wijs met je rechterhand je buik aan.- Raak met je grote neus je teen aan.- Wijs je neus aan.- Wijs je oren aan.- Wijs je linkervoet aan.- Wijs je rug aan.- Wijs je haren aan.- Wijs je enkel aan.- Wijs je elleboog aan.

-

6

Deelaspect: Lichaamsdelen benoemen

Naam van de activiteitWie ben ik en waar zit ik?

Doel van de activiteitDe kinderen kunnen de lichaamsdelen bij zichzelf en bij een ander benoemen.


Materialen- Het lichaam dat de kinderen bij elkaar hebben omgetrokken.- Stiften.- Papier om elkaar om te trekken.

Omschrijving van de activiteitDeze opdracht sluit aan op de activiteit bij het aspect kennis hebben van het eigen lichaam. Wanneer de kinderen elkaar hebben omgetrokken, kan de leerkracht lichaamsdelen aanwijzen op het omgetrokken lichaam. De kinderen benoemen deze lichaamsdelen en kunnen ze er(eventueel) ook bij tekenen.

7

Deelaspect Imiteren van eenvoudige lichaamsoefeningen

Naam van de activiteitDoe mij maar na!

Doel van de activiteitDe kinderen kunnen eenvoudige lichaamsbewegingen nadoen.

Duur van de activiteit+/- 15 minuten

Materialen- Speellokaal of groot leslokaal.

Omschrijving van de activiteitGa met de kinderen naar het speellokaal of groot leslokaal toe en maak een grote kring. De leerkracht maakt een aantal lichaamsbeweging die de kinderen na moeten doen. Enkele bewegingen zijn:

- Op één voet staan.- Eén arm en één been in de lucht.- Zwembeweging- Klappen- Een rondje draaien etc.

In bijlage 10 staat een liedje waarbij de kinderen hun lichaamsdelen moeten gebruiken.

8

Deelaspect Lichamelijke verkennen van de omgeving

Naam van de activiteitDit ben ik.

Doel van de activiteitDe kinderen verkennen het lichaam in de directe omgeving.

Duur van de activiteit+/- 30 per werkles. De kinderen kunnen meerdere werklessen over deze opdracht doen.

Materialen- Fotoboek- Versjes- Potloden/stiften- Voorbeelden van woordjes- Stempelset om woordjes mee te stempelen

Omschrijving van de activiteitDe kinderen maken een dit ben ik boek: fotoboek van lichaamsdelen met foto’s, tekeningen, versjes en woordjes.

9

Deelaspect Lichamelijke verkennen van de omgeving

Naam van de activiteitMaak een fotopuzzel.

Doel van de activiteitDe kinderen leren van losse stukjes foto weer een geheel te maken.

Duur van de activiteit+/- 15 minuten. Dit is ook sterk afhankelijk per kind.

Materialen- Van ieder kind een foto.- Schaar

Omschrijving van de activiteitDe kinderen krijgen een foto met hun eigen lichaam op een A4-tje. Ze knippen deze foto in puzzelstukjes. Wanneer ze dat hebben gedaan, proberen ze de puzzel weer tot een foto te krijgen. Doe dit ook eens bij de puzzel van een klasgenootje.

10

Deelaspect Kennis hebben van het eigen lichaam

Naam van de activiteitWie is er het grootst?

Doel van de activiteitDe kinderen kunnen benoemen wie er het grootst/kleinst is of misschien zijn er wel kinderen even lang.

Duur van de activiteit+/- 10 minuten (afhankelijk van de grootte van de groep).

Materialen- Behangrol- Stiften

Omschrijving van de activiteitPlak een groot vel papier op de deur/muur (1.50). Alle leerlingen gaan hier om de beurt tegenaan staan. Een ander kind zet een streepje en de leerkracht schrijft de naam erbij. Wie is er het langst in de klas? En het kortst? Zijn er ook kinderen even lang?

11

OriënterenBij het aandachtsgebied oriënteren leren de kinderen posities met taal te omschrijven

(links, rechts, veraf, dichtbij, hier, door, tegenover). Als kinderen werken met plattegronden en het beschrijven van routes hebben de kinderen deze begrippen van

richtingen nodig. De kinderen kunnen aangeven waar iets of iemand zich bevindt en ze nemen een standpunt in (verstoppertje spelen is hier een voorbeeld van).

LokaliserenDe kinderen lokaliseren objecten in een voor hen bekende omgeving en kunnen omgaan met representaties van deze omgeving. Ze maken maquettes en plattegronden van de school en de wijk, en houden daarbij rekening met de relatieve positie, vorm en grootte

van de objecten. De kinderen gebruiken deze maquettes en plattegronden om mondeling en aanwijzende routes te beschrijven, en maken daarbij gebruik van richting

aanduidingen als linksaf, rechtdoor, bij de derde straat rechtsaf en dergelijke. Ook kunnen ze aangeven of ze objecten vanaf een bepaald voorgesteld standpunt kunnen

zien en zijn ze in staat een en ander te verklaren met behulp van kijklijnen (Moor, 2004).

12

Deelaspect Weten waar voorwerp hun vaste plaats hebben

Naam van de activiteitWaar ligt het?

Doel van de activiteitDe kinderen kunnen benoemen waar voorwerpen liggen.

Duur van de activiteit+/10 minuten.

MaterialenEr zijn bij deze opdracht geen extra materialen nodig.

Omschrijving van de activiteitDe leerkracht stelt een aantal vragen over de plaats van voorwerpen in de klas. De kinderen benoemen waar de voorwerpen liggen in de klas. Als je deze oefeningen een paar keer herhaalt, krijgen de kinderen inzicht in waar de voorwerpen/materialen liggen. Als ze dan een keer een voorwerp nodig hebben, weten ze die zelf al te liggen.

13

Deelaspect Kennen van functies van verschillende gebouwen en kamers thuis

Naam van de activiteitWelke kamer ben ik?

Doel van de activiteitDe kinderen benoemen de kamers in hun huis.


MaterialenEr zijn voor deze activiteit geen materialen nodig.

Omschrijving van de activiteitDe leerkracht stelt aan de kinderen vragen over de kamers in het huis. Enkele vragen die gesteld kunnen worden zijn:

- Hoe ziet je eigen huis er van binnen uit? - Welke kamers hebben jullie in het huis/hoe heten deze kamers? - Wat doe je in deze kamer?- Welke spullen liggen/staan er in deze kamer?

14


Naam van de activiteitWaar hoor ik thuis?

Doel van de activiteitDe kinderen beschrijven weke voorwerpen in welke kamer thuis horen.


Materialen- Bestek- Das- Kleren- Kussen (voor op de bank)- Tandpasta- Wekker etc.

Omschrijving van de activiteitVerzamel spullen die in een bepaalde kamer in huis thuishoren, zoals bestek uit de keuken, een das uit de hal, een wekker uit de slaapkamer enz. Praat met de kinderen over de verschillende kamers in huis. Laat de kinderen vertellen over hun eigen huis. Hoe ziet hun huis eruit? Welke kamer vinden ze het mooist/leukst? Hebben ze thuis een zolder of kelder? Zijn alle huizen hetzelfde? Leg vervolgens alle voorwerpen die je verzameld hebt op tafel of laat de kinderen ze één voor één uit een tas halen. Wat is het? In welke kamer hoort het volgens jou thuis? Sorteer de voorwerpen. Leg ze bij de juiste kamer. Sommige voorwerpen zullen niet voor alle kinderen in dezelfde kamer thuishoren. Praat hierover met de kinderen.

15


Naam van de activiteitWaar komt dat geluid vandaan?

Doel van de activiteitHet herkennen van verschillende geluiden in huis en deze in de goede kamer kunnen plaatsen.


Materialen- Cd met geluiden die in huis te horen zijn.- Cd speler- Praatplaat van een huis (eventueel)

Omschrijving van de activiteitNeem geluiden op in huis. Zorg dat je geluiden uit allerlei kamers hebt, zoals de telefoon, de waterkoker, de computer, de wekker, een hamer, de klok, de tv, spelende kinderen enz. Laat de kinderen raden uit welke kamer het geluid komt. Gebruik hier eventueel een praatplaat van het huis bij, waar de kinderen naar kunnen kijken terwijl ze luisteren. Sommige geluiden kun je in meerdere kamers horen.

16

Deelaspect Beheersen basale ruimtelijke begrippen (voor, achter, naast)

Naam van de activiteitWeet jij waar ik hoor?

Doel van de activiteitDe kinderen plaatsen voorwerpen in de ruimte en geven hier een beschrijving van.


Materialen- Een stoel voor in het midden van de kring.

Omschrijving van de activiteitDe kinderen staan in het speellokaal in een kring. Ieder kind krijgt een blokje. De leerkracht geeft opdrachten.

- Kun je voor de stoel gaan staan?- Kun je achter de stoel gaan staan?. - Kun je naast de stoel gaan staan?- Kun je links van de stoel gaan staan?- Kun je recht van de stoel gaan staan?- Kun je onder de stoel?- Kun je boven op de stoel gaan staan?- Als je voor de stoel staat, kun je dan rechts van de stoel gaan staan?- Als je voor de stoel staat, kun je dan aan de achterkant van de stoel gaan staan?

Vervolgens zeg je, dat we kunnen toveren. Zet een stoel voor u neer: ‘zonder de stoel aan te raken kan ik ervoor zorgen dat de stol achter me komt te staan. Geef de kinderen hier even wat bedenktijd.

Om te controleren of de kinderen de begrippen beheersen kunt u de checklist van bijlage 2 gebruiken.

Deelaspect Beheersen basale ruimtelijke begrippen( voor, achter, naast)

17

Naam van de activiteitWat is het?

Doel van de activiteitDe kinderen kunnen een voorwerp benoemen doordat ze de ruimtelijke begrippen beheersen.


MaterialenVoor deze activiteit zijn materialen nodig.

Omschrijving van de activiteitDoe met de kinderen een raadspel. Ik zie iets dat links van de deur zit. Wat kan dat zijn? Ik zie iets dat rechts van de kast staat? Wat is dat? Laat na een aantal voorbeelden de kinderen iets in hun hoofd nemen en beschrijven.

18

Deelaspect Beheersen basale ruimtelijke begrippen( voor, achter, naast)

Naam van de activiteitZoek je maatje.

Doel van de activiteitDe kinderen kunnen hun gelijke begrip vinden die wordt vastgehouden door een ander kind.


Materialen- Plaatjes die voor achter, onder, boven, en in voorstellen.- Bijlage 3 (een voorbeeld)

Omschrijving van de activiteitGroepeer de kaartjes van de ruimtelijke oriëntatie lotto in de kring. Op deze kaartjes staan plaatjes die voor, achter, onder, boven en in voorstellen. Laat telkens één kaartje zien, bespreek met de kinderen wat dit is (de kip staat voor het hek) en leg het kaartje in de kring. Zo ontstaan er 5 groepjes met kaartjes in de kring.

Vervolgens geef je alle kinderen één kaartje in hun hand. Geef de opdracht: zoek de kinderen die hetzelfde kaartje (begrip) als jij hebben. Nu gaan de kinderen zelf op zoek en maken ze groepjes die op, in, onder etc. vertegenwoordigen.

19

Deelaspect Lokaliseren: aangeven waar iets of iemand zicht bevindt door oriëntatiebegrippen te hanteren en richtingen te beschrijven

Naam van de activiteitHoe ben ik gelopen?

Doel van de activiteitDe kinderen gaan aan de hand van foto’s en het gebruik van oriëntatiebegrippen de route beschrijven die ze hebben gelopen.


Materialen- Fototoestel

Omschrijving van de activiteitJe loopt met een groepje leerlingen rond het plein of even buiten het plein. Het hoeft niet ver te zijn. Je maakt op regelmatige afstanden met een digitale camera foto’s van opvallende zaken. Een boom, een bank, een afvalcontainer, een plas water. Het mogen geen hoge dingen zijn, houd rekening met de blik van de leerlingen. Terug op school zet je de foto’s op de computer. De leerlingen vertellen aan de hand van de foto’s aan een andere leerling die niet mee is geweest, hoe ze gelopen hebben. Ze kunnen er ook een tekening over maken.

20


Naam van de activiteitHindernisbaan.

Doel van de activiteitDe kinderen beschrijven bewegingen in ruimtelijk verband en ze geven richtingen aan vanuit de eigen positie.


Materialen- Gymlokaal- Gymschoenen- Banken- Touw- Hoepels- Stokken

Omschrijving van de activiteitMaak in het speellokaal een hindernisbaan. Geef opdrachten zoals:

- Over de bank heen- Onder het touw door- Om de hoepel heen- Door de hoepel heen- Over de stok heen- Achteruit lopen

21


Naam van de activiteitWandelen bij de school.

Doel van de activiteitDe kinderen kunnen de weg die ze hebben gelopen beschrijven aan de hand van oriëntatiebegrippen.


MaterialenEr zijn bij deze activiteit geen materialen nodig.

Omschrijving van de activiteitMaak een korte wandeling in de buurt van de school. Blijf op bepaalde punten stilstaan om de kinderen te laten zien waar ze zijn. Wanneer jullie terug zijn in de klas mogen de kinderen de wandeling navertellen en evt de route natekenen.

22

Deelaspect lokaliseren: aangeven waar iets of iemand zicht bevindt door oriëntatiebegrippen te hanteren en richtingen te beschrijven

Naam van de activiteitEen route door de klas.

Doel van de activiteitDe kinderen kunnen aan de hand van een beschrijving een route lopen door de klas.


MaterialenEr zijn bij deze activiteit geen materialen nodig.

Omschrijving van de activiteitGeef een kind aanwijzingen of laat de kinderen elkaar aanwijzingen geven voor het lopen van een route door de klas. Bijv.: zoek de kortste route naar de deur. Loop naar het bureau via de taalkast, langs hoeveel hoeken kom je als je naar de wasbak loopt? Loop de langste route naar de gang… etc. Geef de kinderen de opdracht een plattegrond van de klas te tekenen.

23

Deelaspect Innemen van een standpunt

Naam van de activiteitDe bouwtorens.

Doel van de activiteitDe kinderen leren voorwerpen van meerdere kanten bekijken.


Materialen- Bouwwerken van blokken.- Losse blokken

Omschrijving van de activiteit Midden in de kring staan enkele blokkenbouwsels opgesteld. De kinderen kijken uit hoeveel blokken de bouwsels bestaan. Wat denken de kinderen? Hoe komt het dat er verschillende antwoorden zijn? Laat de kinderen vertellen hoe ze geteld hebben. Vervolgens zoek je met de groep een manier om de blokken makkelijker te tellen (uit elkaar halen). Nu kun je goed zien hoeveel blokken het zijn.

Zo kunnen er meerdere bouwsels gemaakt worden en vragen gesteld worden. Bekijk de bouwsels met de kinderen van verschillende kanten. Hoeveel blokken staan er bij jou voorop? En hoeveel bij jou? Ook dit kan verschillen. Tenslotte is het volgende spelletje leuk om te doen: leg 10 blokken naast elkaar, een stukje uit elkaar, in de kring. De kinderen doen de ogen dicht. Jij haalt een blok weg. De hoeveelste blok is weg? De eerste, de tweede, de derde... ? Spreek wel even met de kinderen af welk blok nummer 1 is en welke nummer 10!

24

Deelaspect Weten dat iets veranderd door beweging (transformatie) en dat de positie van voorwerpen ten opzichte van elkaar afhangt van de plaats waar je zelf bent

Naam van de activiteitVeraf en dichtbij

Doel van de opdrachtDe kinderen ervaren dat personen of voorwerpen in de ruimte groter of kleiner kunnen lijken, afhankelijk van de afstand.

Duur van de opdracht+/- 15 minuten.

Materialen- Boom in de omgeving van de school

Omschrijving van de activiteitJe gaat met de kinderen naar buiten. Bekijk een boom vanuit verschillende standpunten:

- Ga precies onder de boom staan. Wat zie je als je recht omhoog kijkt?- Ga nu vlak bij de boom staan en kijk echt voor je uit in de richting van de stam.

Wat zie je van de boom? - Kun je de boom helemaal zien?- Waar moet je gaan staan om de boom helemaal te kunnen zien?- Bekijk de boom vanaf verschillende afstanden. Wat zie je?

25

Deelaspect Relatie zien tussen de ruimte en de weergave in het platte vlak

Naam van de activiteitDe poppenkast/digibord

Doel van de activiteitDe kinderen leren relaties zien tussen de ruimte en de weergave hiervan in het platte vlak.


Materialen- Poppenkast/digibord- Lucifersdoosjes- Vel karton- Lijm

Omschrijving van de activiteitEen aantal kinderen mag poppenkast/digibord gaan kijken. In drie rijen moeten zij zich voor de poppenkast/digibord opstellen. Laat eerst de voorste rij staan en de beide rijen daarachter zitten. Er komen waarschijnlijk protesten: de kinderen op de tweede en derde rij kunnen niks zien. Vraag: Hoe moet het dan? Laat de kinderen met oplossingen komen.Als er een oplossing is moeten de kinderen goed onthouden waar ze zaten, want na de pauze komt er nog een voorstelling. Zaten ze op de voorste, de middelste of achterste rij? Op de eerste, tweede of derde rij? Op de buitenste stoel of ergens middenin? Plak luciferdoosjes, die de stoelen voorstellen, op een vol karton. De kinderen moeten hierop aanwijzen waar ze gezeten hebben. Hang het vel nu anders op. Kunnen de kinderen nu ook nog aanwijzen waar ze hebben gezeten?

26

Deelaspect Inzicht in een plattegrond

Naam van de activiteitDe speelplaats.

Doel van de activiteitDe kinderen krijgen inzicht in waar verschillende objecten op de speelplaats staan door middel van een plattegrond


Materialen- Groot vel papier- Stift- Plattegrond van de speelplaats.

Omschrijving van de activiteitOp een groot vel papier midden in de kring tekent de leerkracht stukje voor stukje de plattegrond van de speelplaats: bomen, bankjes, andere objecten, etc. Deze worden met verf van bovenaf weergegeven op het papier. De leerlingen vergelijken steeds de werkelijkheid met de plattegrond. Is de plattegrond klaar, dan mag een route worden getekend die alle leerlingen gaan lopen. De kaart gaat mee en dan steeds de route in werkelijkheid vergelijken met de kaart (plattegrond).

27

Deelaspect Inzicht in een plattegrond

Naam van de activiteitHet zoeken van de schat.

Doel van de activiteitDe kinderen leren een voorwerp te vinden met behulp van een plattegrond.

Duur van de activiteit+/- 10 minuten (dit is ook afhankelijk van de groep).

Materialen- Speelplaats- Plattegrond (zelf maken. School/klas/speelplaats) - Een verborgen schat

Omschrijving van de activiteitEr wordt een schat begraven en/of verborgen op of rond de speelplaats. Op de plattegrond wordt met een symbool de plaats van de verborgen schat aangegeven. Een groepje leerlingen mag nu gaan zoeken.

28

ConstruerenBij het aandachtsgebied construeren doen de kinderen ervaring op met het construeren bijvoorbeeld met vormgevend materialen of beeldende materialen (textiel, papier, ongevormd materiaal ( zand, klei),) en met bouwen constructieactiviteiten of compositiemateriaal. Hierbij ontdekken de kinderen hoe objecten in elkaar zitten en hoe ze zijn op te bouwen. (Heuvel- Panhuizen, Veltman, Janssen Hochstenbach, 2004).

29

Deelaspect Eenvoudig bouwsel

Naam van de activiteitBouwen met blokken.

Doel van de activiteitDe kinderen ervaren het bouwen met verschillende soorten blokken.


Materialen- Verschillende soorten blokken.- Bijlage 4, voorbeelden van bouwwerken.

Omschrijving van de activiteitDe kinderen werken met kleine blokken, middelgrote blokken en grote blokken. Ze verzinnen hierbij zelf een constructie. Voorbeelden zijn te vinden in bijlage 4.

30

Deelaspect Open bouwwerken (plat of 3- dimensionaal)

Naam van de activiteitBouwen maar!

Doel van de activiteitDe kinderen leren een bouwwerk te maken met behulp van een plattegrond.

Duur van de activiteitVerschillend per leerling.

Materialen- Plattegrond - Houten blokken - Bijvoorbeeld bijlage 5

Omschrijving van de activiteitDit is een activiteit waaraan (meer gevorderde) kinderen meerdere speelwerktijden bezig zullen zijn. Ze kunnen zien wat ze moeten doen. De kinderen kiezen zelf een plattegrond en gaan hiermee aan de slag.

31

Deelaspect Mentaal voorstellen van ruimtelijke objecten

Naam van de activiteitDe boot.

Doel van de activiteitDe kinderen leren een ruimtelijke voorstelling maken.

Duur van de activiteit+/-15 minuten.

Materialen- Vouwblaadjes- Wc rollen- Schaar- Lijm- Stiften- Bijlage 6

Omschrijving van de activiteitDe kinderen bouwen een bootje van plat papier of ze maken een ruimtelijk bouwsel met wc-rollen. Wie kan het mooiste bouwwerk maken? Waarom is het speciaal? In het nagesprek brengen de leerlingen zaken onder woorden die het ruimtelijke effect betreffen. Een vervolgactiviteit hierop is te vinden in bijlage 6, bootje vouwen.

32

Deelaspect Passen en meten met elementen waarbij onderlinge verhoudingen een belangrijke rol spelen

Naam van de activiteitJe eigen voorwerp ontwerpen.

Doel van de activiteitDe kinderen leren de juiste verhouding te gebruiken bij het maken van een bouwwerk.Duur van de activiteit

Duur van de activiteit +/- 15 minuten

Materialen- Divers constructiemateriaal

Omschrijving van de activiteitDe kinderen mogen zelf iets construeren waarbij het belangrijk is dat ze de verhoudingen gebruiken. Voorbeeld: wanneer ze auto maken, moeten de banden niet groter zijn dan de auto zelf.

33

Deelaspect Bouwen met elementen naar eigen fantasie of passend bij een thema of project

Naam van de activiteitMijn eigen toren.

Doel van de activiteitEen toren bouwen aan de hand van een gedetailleerde bouwtekening


Materialen- Bouwtekening (bijlage 8)- Voorleesboek om vanuit te starten.

Omschrijving van de activiteitJe kunt bouwen en construeren binnen een thema centraal stellen. Een voorbeeld is vanuit het thema Sprookjes, naar aanleiding van het sprookje Rapunzel van de gebroeders Grimm.

Vertel het sprookje van het meisje dat in een hoge toren gevangen gehouden wordt door een toverkol. Ze laat haar geliefde prins langs haar vlecht naar boven klimmen om haar stiekem te bezoeken. Als de toverkol daar achter komt, knipt ze de vlecht af. Ze jaagt Rapunzel de wildernis in en lokt de prins langs de afgeknipte vlecht naar boven. De prins springt van de. Verblind door zijn val in de doornstruiken dwaalt ook hij door de wildernis. Na jaren ontmoeten hij en Rapunzel elkaar en twee van haar tranen geven hem zijn gezichtsvermogen terug. Ze trouwen in zijn rijk en leven nog lang en gelukkig. Naar aanleiding van het sprookje nodigt u de kinderen uit om torens te gaan bouwen.

Door goed te kijken en te tellen kan een kind een voorbeeld nabouwen (Zie bijlage 7). Deze activiteit nodigt echter niet echt uit tot het oplossen van problemen. Het is wél een manier om kinderen de mogelijkheden van het bouwen van torens te laten ervaren.Een vervolgopdracht zou kunnen zijn: bouw nu zelf een toren en maak je eigen bouwtekening hiervan. Een volgende dag kunnen kinderen elkaars bouwtekeningen dan proberen na te bouwen.

34

Deelaspect Een huis bouwen, waarbij de onderdelen netjes gelegd en gestapeld zijn

Naam van de activiteitBouw je eigen huis.

Doel van de activiteitDe kinderen bouwen een huis waarbij de onderdelen netjes op elkaar gestapeld zijn.


Materialen- Verschillende blokken om mee te bouwen.

Omschrijving van de activiteitDe kinderen bouwen een huis met blokken. Het is daarbij belangrijk dat ze de blokjes goed precies op elkaar zetten en dat het duidelijk is dat het een stevig huis is.

35

Opereren met vormen en figurenAls laatste doen de kinderen ervaring op met het werken met vormen en figuren. Ze komen hierbij in aanraking met symmetrie en verschillende afbeeldingen van vormen en figuren. Bij het werken met mozaïek stellen de kinderen mooie patronen samen. In deze patronen herkennen ze regelmaat, symmetrie en samenstellingen van figuren.

36

http://www.google.nl/imgres?imgurl=http://www.badkamerklik.nl/images/producten/groot/colombo-gallery-spiegel-met-rand-40x100cm-chroom-0694153_1.jpg&imgrefurl=http://www.prijsvergelijk.nl/badkamer/spiegels-badkamer/colombo_gallery_spiegel_met_rand_40x100cm.html&usg=__LqMczzgyDKLd5YaxZ_3GagdvJ7k=&h=340&w=340&sz=29&hl=nl&start=12&zoom=1&tbnid=oQ7lZ-6rXAH3wM:&tbnh=119&tbnw=119&ei=YPUGToWpAcroOb6f0cUN&prev=/search?q=spiegel&um=1&hl=nl&sa=N&rlz=1W1ADFA_nl&biw=1280&bih=578&tbm=isch&um=1&itbs=1

In de lente/zomer kun je veel met de schaduw doen. Je schaduwt verandert, de schaduw van mama is groter (Som & Doba, 2009).

37

Deelaspect Kennis van elementaire kenmerken van ruimtelijke en vlakke meetkundige figuren kennen

Naam van de activiteitVerschillende vormen.

Doel van de activiteitDe kinderen leren diverse vormen kennen.


Materialen- Verschillende vormen van papier (vierkant, cirkel, rechthoek, driehoek etc.)- Enveloppen

Omschrijving van de activiteitDe leerkracht legt een enveloppe op tafel, waar allerlei vormen van papier uit tevoorschijn komen: een cirkel, een vierkant, een ovaal, een rechthoek en een driehoek. De leerkracht geeft een kind de opdracht om te kijken of hij/zij deze vorm ook ergens in de klas kan vinden. Zijn er buiten ook voorwerpen die dezelfde vorm hebben als één van de vormen op tafel? Zo ja, welke? Hoe heet die vorm etc.

Bij deze activiteit kun je bijlage 8 gebruiken Verschillende vormen.

38


Naam van de activiteitZoek de goede vorm.

Doel van de activiteitDe kinderen hebben kennis van elementaire kenmerken van ruimtelijke en vlakke figuren.


Materialen- Verschillende vormen.- Bank- Mat- Bal- Hoepel- Gymlokaal

Omschrijving van de activiteitLeg in het speellokaal verschillende vormen op de grond (dit kan ook een hoepel zijn, een bol, een bank of een matje). De kinderen moeten een voorwerp zoeken dat rond is en daarbij gaan staan. Je kunt ook de kinderen en vierkant, cirkel of rechthoek laten vormen. De kinderen gaan uitgestrekt op de grond liggen op proberen zo een vorm met hun lichaam te maken.

39


Naam van de activiteitRara, wat heb ik in mijn hand?

Doel van de activiteitDe kinderen leren voorwerp te omschrijven en te raden aan de hand van gestelde vragen.


Materialen- Diverse voorwerpen met elementaire kenmerken van ruimtelijke en vlakke

meetkundige figuren.

Omschrijving van de activiteitEen kind houdt een voorwerp achter de rug. De anderen kinderen proberen door het stellen van vragen erachter te komen wat het is. De leerkracht stelt vragen over:

- De vorm: is het vierkant?- Het materiaal: in het van hout?- De kleur: is het blauw?- De afmeting: is het groot?-

40


Naam van de activiteitZoek iemand die...

Doel van de activiteitDe kinderen zoeken aan de hand van de omschrijving van de leerkracht iemand die hetzelfde kenmerk heeft als zijn/haar logibloks.


MaterialenLogibloks

Omschrijving van de activiteitEen leuke start of juist afsluiting van een activiteit met de logibloks:Geef alle kinderen uit de groep een logiblok. Geef ze vervolgens de opdracht iemand te zoeken die hetzelfde kenmerk van logiblok heeft als zij zelf. De leerkracht bepaalt het kenmerk, op vorm, op kleur of

op dikte. Dus geef de opdracht: "zoek iemand die dezelfde vorm heeft als jij en ga bij elkaar staan". De kinderen gaan op zoek en langzaam ontstaan er groepjes kinderen met hetzelfde kenmerk. Misschien hebben 2 kinderen hetzelfde, misschien wel 4. Als alle kinderen een maatje of meerdere maatjes gevonden hebben, kijk je met de hele groep of het klopt. Iedere groep mag zijn kenmerk noemen en laten zien.

41

Deelaspect Opereren met vormen en figuren (spiegelen, mozaïek, schaduwen), ze herkennen regelmaat, symmetrie en samenstellingen van figuren

Naam van de activiteitMaak jij een mooi patroon?

Doel van de activiteitDe kinderen leren verschillende patronen te leggen.


Materialen- Kralenplanken- Mozaïek

Omschrijving van de activiteitDe kinderen gaan met de kralenplank of de mozaïek dozen allerlei patronenleggen. Deze mogen ze zelf verzinnen of ze mogen gebruik maken van een voorbeeld. Je kunt ook de mozaïek patronen uit bijlage 9 gebruiken. Hierbij kunnen de kinderen de mozaïek plakken.

42


Naam van de activiteitLocomotief vouwen.

Doel van de activiteitDe kinderen kunnen van verschillende vormen een locomotief maken.


Materialen- Vouwblaadjes- Schaar- Lijm- Wit papier

Omschrijving van de activiteitDe kinderen gaan met verschillende kleuren vouwblaadjes een locomotief maken. Het is belangrijk dat ze eerst alle vormen vouwen, vervolgens de locomotief op een ondergrond leggen en als laatste kunnen ze de locomotief op het papier plakken.

43


Naam van de activiteitMozaïek wonder.

Doel van de activiteitDe kinderen doen ervaring op dat je met verschillende vormen.


Materialen- Mozaïek

Omschrijving van de activiteitDe kinderen gaan bezig met het maken van mozaïek puzzels. Kinderen gaan op ontdekking. Hoe krijg ik een vierkant zonder een vierkant stukje te hebben? En hoe maak ik een groot driehoek? Stuur de kinderen hierin.

44


Naam van de activiteitWat zal erin zitten?

Doel van de activiteitDe kinderen leren vormen te benoemen en te omschrijven.


Materialen- Voeldoos- Verschillende vormen

Omschrijving van de activiteitEen voeldoos geeft de leerlingen ervaringen met het herkennen en onder woorden brengen van vormen. Je kunt verschillende vormen in een doos doen, waarin twee gaten zitten voor de handen. Naast de doos staan dezelfde vormen. De leerling voelt en vertelt wat voor vorm het is. Dan geeft hij zonder te wijzen (de handen zitten immers in de doos!) aan welke vorm naast de doos het is.

45


Naam van de activiteitSpiegelen.

Doel van de activiteitDe kinderen doen ervaringen op met symmetrie door spiegelen.


Materialen- Plassen op de speelplaats

Omschrijving van de activiteitEerste ervaringen met symmetrie kun je oproepen door spiegelen. Als er plassen op het plein liggen, kun je vragen wat de leerlingen zien. De een ziet de bomen, de ander (die vlak boven de plas staat) ziet zichzelf. Hoe komt dat?

46


Naam van de activiteitWat zie je allemaal?

Doel van de activiteitDe kinderen doen ervaring op met spiegelen.


Materialen- Spiegels

Omschrijving van de activiteitGeef de leerlingen twee spiegels. Ze maken een hoek. Wat zie je? Maak de hoek groter en kleiner. Wat zie je?

47

http://www.google.nl/imgres?imgurl=http://www.kina.nl/images/gallery/1252654124_kina103977.jpg&imgrefurl=http://www.kina.nl/nl/collecties/seizoenen-en-weer/regen.html&usg=__a1NRW0Jw6K7RpNdUwuTVYJ-iaCM=&h=426&w=640&sz=212&hl=nl&start=2&zoom=1&tbnid=an7v0nxrZS6d6M:&tbnh=91&tbnw=137&ei=NEkCTtitJo2YOo_gwJwO&prev=/search?q=regenplas&um=1&hl=nl&rlz=1R2ADFA_nlNL378&biw=1259&bih=546&tbm=isch&um=1&itbs=1

http://www.google.nl/imgres?imgurl=http://www.kina.nl/images/gallery/1252654124_kina103977.jpg&imgrefurl=http://www.kina.nl/nl/collecties/seizoenen-en-weer/regen.html&usg=__a1NRW0Jw6K7RpNdUwuTVYJ-iaCM=&h=426&w=640&sz=212&hl=nl&start=2&zoom=1&tbnid=an7v0nxrZS6d6M:&tbnh=91&tbnw=137&ei=NEkCTtitJo2YOo_gwJwO&prev=/search?q=regenplas&um=1&hl=nl&rlz=1R2ADFA_nlNL378&biw=1259&bih=546&tbm=isch&um=1&itbs=1


Naam van de activiteitSpelen met lepels.

Doel van de activiteitDe kinderen doen ervaringen op met spiegelen.


Materialen- Lepels- Papier- Stiften/potloden

Omschrijving van de activiteitKijk in de bolle kant van de lepel. Wat zie je? En als je in de holle kant kijkt? De leerlingen tekenen wat ze zien.

48

Bijlage 1 Checklist ruimtelijke oriëntatie groep 1Bijlage 2 Checklist ruimtelijke oriëntatie groep 2Bijlage 3 Zoek je maatjeBijlage 4 Eenvoudig bouwselBijlage 5 De plattegrondenBijlage 6 Bootje vouwenBijlage 7 Een toren bouwen aan de hand van en gedetailleerde bouwtekeningBijlage 8 Verschillende vormenBijlage 9 Mozaïek figurenBijlage 10 Kun je met je handjes zwaaien?

49

Bijlage 1 & 2 Checklist ruimtelijke orientatie groep 1 en 2

Begrippenlijst groep 1 en 2 Naam leerling :

Schooljaar : groep :

Schooljaar : groep :

Beheersing voldoende : groen

Beheersing onvoldoende : rood

Ruimtelijke oriëntatiegroep 1 datum datum groep 2 datum datum datum

hoofd, schouder, hand, arm, buik

knie, elleboog, enkel, nek

op, boven, onder, in, voor, achter, midden, eerste- laatste, uit, naast, onderkant-bovenkant, ver weg-dichtbij

vooraan, achteraan, midden-middelste, tussen, in de hoek, tegenover, andersom, op zijn kop, op-af, langs, dichterbij, verderaf, open-gesloten

links-rechts

naar toe, vanaf, heen, terug, naar boven/beneden, eraf-erbij

naast elkaar, achter elkaar, recht-schuin, bovenaan, onderaan

Vormengroep 1 datum datum groep 2 datum datum datum

rechthoek, cirkel, vierkant en driehoek

ovaal en ruit

bol, blokje, dakje/piramide, staaf/balk

ei, kubus

Kleurengroep 1 datum datum groep 2 datum datum datum

Rood, geel, blauw Zwart, grijs, wit, bruin

Groen, oranje Roze, paars

50

Licht-donker Lichtste-donkerste

51

Bijlage 3 Zoek je maatje

Op de stoel Op de stoel

Achter de stoel

52

Achter de stoel

Bijlage 4 Eenvoudige bouwsel

53

Bijlage 5 De plattegronden

54

Bijlage 6 Bootje vouwen

55

Bijlage 7 Een toren bouwen aan de hand van een gedetailleerde bouwtekening

56

Bijlage 8 Verschillende vormen

57

Bijlage 9 Mozaïek figuren

58

Bijlage 10 Kun je met je handjes zwaaien?

59

Rekenen in groep 1-2 - Home · Web viewBij het werken met mozaïek stellen de kinderen mooie...

Documents

Transcript of Rekenen in groep 1-2 - Home · Web viewBij het werken met mozaïek stellen de kinderen mooie...