RAPPORT VAN BEVINDINGENKWALITEITSONDERZOEK

Basisschool Prins Maurits

Plaats : NijmegenBRIN nummer : 09YW|C1Onderzoeksnummer : 289872Datum onderzoek : 15 september 2016Datum vaststelling : 29 november 2016

Pagina 2 van 17

1 INLEIDING . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5

2 EINDOORDEEL . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7

3 TOELICHTING . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9

4 REACTIE VAN HET BESTUUR . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15

5 OPZET VAN HET ONDERZOEK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17

INHOUDSOPGAVE

Pagina 3 van 17

Pagina 4 van 17

De Inspectie van het Onderwijs heeft op 15 september 2016 een onderzoekuitgevoerd op basisschool Prins Maurits naar aspecten van de kwaliteit van hetonderwijs en de naleving van wet- en regelgeving. De aanleiding voor ditonderzoek was het volgende.Wij hebben voor de school een risicoanalyse uitgevoerd.Uit deze analyse kwam naar voren dat de opbrengsten mogelijk onvoldoendezijn.

Op 9 september 2016 hebben wij de uitkomsten van deze risicoanalyse met hetbestuur besproken. Naar aanleiding van dit gesprek hebben wij besloten eenonderzoek uit te voeren om eventuele tekortkomingen vast te stellen.

Conform de uitgangspunten van het programmatisch handhaven onderzoekt deinspectie tevens standaard of wordt voldaan aan bepaalde wettelijkevoorschriften.

ToezichthistorieOp 26 februari 2016 is de school bezocht voor een kwaliteitsonderzoek vanwegemogelijke risico's in de kwaliteit.Op basis van dat kwaliteitsonderzoek kon aan de school het basisarrangementworden toegekend. Hoewel de eindresultaten al twee jaar onvoldoende waren,leken de tussentijdse resultaten namelijk een stijgende lijn in te zetten en deverwachting voor de eindresultaten van 2016 leek gunstig. De school wasbovendien gericht bezig met het uitwerken en invoeren van een aantalverbeterthema's om de resultaten op de cognitieve vakken te versterken.

INLEIDING1

Pagina 5 van 17

Pagina 6 van 17

KwaliteitDe Inspectie van het Onderwijs kent aan de basisschool Prins Maurits eenaangepast arrangement zwak toe. De school valt onder intensief toezicht. Debelangrijkste reden daarvoor zijn de tegenvallende leerresultaten.Met het bestuur is afgesproken dat de onderwijskwaliteit in de eerste helftvan 2018 weer van voldoende niveau is. De inspectie voert in het tweedekwartaal van dat jaar een afsluitend onderzoek uit naar de kwaliteitsverbetering(okv) om na te gaan of de tekortkomingen zijn opgeheven.Indien in het bestuursgesprek van 2017 blijkt dat de school zich al snellerverbeterd, dan kan dit afsluitende onderzoek in overleg met de inspectie eerderworden uitgevoerd.

Belangrijkste bevindingen• Het team heeft de afgelopen jaren hard gewerkt om de resultaten te

verbeteren. Hoewel er een licht stijgende lijn zichtbaar is, zijn deeindresultaten nu drie jaar op rij onvoldoende. Ook de tussentijdseresultaten zijn in veel groepen nog niet voldoende verbeterd. Vooral detalige onderdelen zoals begrijpend lezen en woordenschat zijn vaakzwak. Binnen het beleid van de school zal het verbeteren van deresultaten dan ook het centrale aandachtspunt moeten blijven.

• De condities om uiteindelijk een succesvol resultaat te bereikenzijn gunstig. Het team en de directie werken vanuit een gezamenlijke visieaan dit doel. Het team heeft een sterke ambitie om tot betere resultatente komen en zoekt voor de verbetering hoofdzakelijk naar interne factoren(Wat kunnen wij beter doen?). De schoolleiding zorgt hierbij voor eenduidelijke lijn en een stijl van leidinggeven die naast duidelijkheid ookruimte biedt. Daarnaast zijn veel basale didactische vaardigheden van deleraren zonder meer van voldoende niveau. Een ander gunstig gegeven isdat er binnen de school ook veel know-how aanwezig is op inhoudelijkterrein.

• De school moet de huidige koers om tot betere resultaten te komenvasthouden waarbij bepaalde onderdelen geïntensiveerd kunnen worden.De kwaliteit van het didactisch proces in de groepen kan op onderdelenworden versterkt en de activiteiten voor de verbetering van woordenschaten begrijpend lezen kunnen nog intensiever en ook breder (o.a.woordenschat bij andere vakken, leesplezier). Dat het team ambitieus isblijkt ook uit het grote aantal verbeteronderwerpen. Het is zaak om op ditmoment te zorgen voor een sterke focus op de kernonderdelen(begrijpend lezen en woordenschat, uitbouw didactische vaardigheden).

EINDOORDEEL2

Pagina 7 van 17

Pagina 8 van 17

Hieronder staan de indicatoren die in dit onderzoek zijn betrokken en tot welkebevindingen het onderzoek heeft geleid. De nummering in de tabellen verwijstnaar het volledige waarderingskader primair onderwijs 2012. Indicatoren die bijeen kwaliteitsonderzoek de doorslag geven of een school (zeer) zwak is, dezogeheten normindicatoren, zijn gemarkeerd met een asterisk. Voor eenoverzicht van alle normindicatoren zie het Toezichtkader po/vo 2012 opwww.onderwijsinspectie.nl. De bevindingen zijn weergegeven in de vorm vaneen score. De score geeft aan in welke mate de betreffende indicatorgerealiseerd is.

Legenda:1. zeer zwak2. zwak3. voldoende4. goed5. niet te beoordelen

De cognitieve resultaten op de eindtoets liggen de laatste drie jaar onder hetgemiddelde van vergelijkbare scholen en onder de ondergrens die de inspectiebij de beoordeling gebruikt. Het perspectief voor de aankomende groepenschoolverlaters is nog niet gunstig. Dat is de reden dat de school het beleid omde resultaten te verbeteren met kracht moet blijven doorzetten. Het team is ookhard aan het werk om deze ambitie te verwezenlijken.Voor de beoordeling van de sociale vaardigheden waren sinds het vorigeonderzoek geen recentere gegevens meer beschikbaar. Om deze reden hebbenwe nu het oordeel van het vorige onderzoek overgenomen.De vraag of leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften zich naar vermogenontwikkelen, is niet beoordeeld. De school heeft wel leerlingen met een eigen

TOELICHTING3

Opbrengsten

Opbrengsten 1 2 3 4 5

•

•

•

1.1* De resultaten van de leerlingen aan het eind van debasisschool liggen ten minste op het niveau dat op grondvan de kenmerken van de leerlingenpopulatie magworden verwacht.

1.4 Leerlingen met specifieke onderwijsbehoeftenontwikkelen zich naar hun mogelijkheden.

1.5 De sociale competenties van de leerlingen liggen op eenniveau dat mag worden verwacht.

Pagina 9 van 17

leerlijn in groep 8, maar te weinig om een gefundeerd oordeel te kunnengeven. De aanpak van de school om eigen leerlijnen op te stellen ziet eroverigens goed uit.

Bij het leerstofaanbod zijn alle onderdelen voldoende. De wijze waarop deleraren in de kleutergroep vorm geven aan het aanbod, verdient waardering. Zijwerken hier beredeneerd en gericht aan volgens een eigen ontwikkeld model.De school heeft te maken met een populatie waarbij dewoordenschatontwikkeling een extra stimulans verdient. De leraren doen hierook veel aan; woordenschatlessen, toepassing van een bepaald didactischmodel. Toch zou de school deze aandacht voor woordenschat en voor begrijpendlezen, gezien de tegenvallende resultaten, moeten intensiveren. Dit kan dooraandacht te schenken aan de versterking van de woordenschatlijn binnen deschool als geheel, de mondelinge taalvaardigheid van leerlingen en hetleesplezier sterker te bevorderen, en door de woordenschat te stimuleren bijandere vakken. Dit zal de reeds aanwezige activiteiten versterken en mogelijkook eerder een meer structureel effect hebben op de resultaten.

Het klassenmanagement van de leraren is zodanig dat er doorgaans weinig tijdverloren gaat tijdens de lessen en bij leswisselingen. Een punt voor nader

Leerstofaanbod

Leerstofaanbod 1 2 3 4

•

•

•

•

2.1* Bij de aangeboden leerinhouden voor Nederlandse taal enrekenen en wiskunde betrekt de school alle kerndoelen als tebereiken doelstellingen.

2.2* De leerinhouden voor Nederlandse taal en voor rekenen enwiskunde worden aan voldoende leerlingen aangeboden tot enmet het niveau van leerjaar 8.

2.3 De leerinhouden in de verschillende leerjaren sluiten op elkaaraan.

2.4* De school met een substantieel aantal leerlingen met eenleerlinggewicht biedt bij Nederlandse taal leerinhouden aandie passen bij de onderwijsbehoeften van leerlingen met eentaalachterstand.

Tijd

Tijd 1 2 3 4

•3.1 De leraren maken efficiënt gebruik van de geplandeonderwijstijd.

Pagina 10 van 17

onderzoek is wel of de leerlingen in vrijere situaties, bijvoorbeeld in de centraleleerplein, de leertijd ook voldoende gericht aan hun taken werken.

Het pedagogisch handelen van de leraren is er in voldoende mate op gericht datde leerlingen op een respectvolle manier met elkaar omgaan. De lerarenstimuleren dat de leerlingen aandacht voor elkaar hebben, ze zorgen voor eenontspannen sfeer en ze tonen in hun taalgebruik respect voor de leerlingen. Deinspectie heeft tijdens de geobserveerde lessen geen situaties waargenomenwaarin sprake was van pestgedrag of waarbij zich incidenten voordeden op hetgebied omgang tussen leerlingen.

Schoolklimaat

Schoolklimaat 1 2 3 4

•4.7 Het personeel van de school zorgt ervoor dat de leerlingen opeen respectvolle manier met elkaar en anderen omgaan.

Didactisch handelen en afstemming

Didactisch handelen 1 2 3 4

•

•

•

•

•

•

•

5.1* De leraren geven duidelijke uitleg van de leerstof.

5.2* De leraren realiseren een taakgerichte werksfeer.

5.3* De leerlingen zijn actief betrokken bij deonderwijsactiviteiten.

5.4 De leraren zorgen voor structuur in de onderwijsactiviteiten.

5.5 De leraren gaan na of de leerlingen de uitleg en/of deopdrachten begrijpen.

5.6 De leraren geven expliciet onderwijs in strategieën voordenken en leren.

5.8 De leraren betrekken alle leerlingen bij deonderwijsactiviteiten.

Afstemming 1 2 3 4

•

•

•

•

6.1 De leraren stemmen de aangeboden leerinhouden af opverschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen.

6.2 De leraren stemmen de instructie af op verschillen inontwikkeling tussen de leerlingen.

6.3 De leraren stemmen de verwerkingsopdrachten af opverschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen.

6.4 De leraren stemmen de onderwijstijd af op verschillen inontwikkeling tussen de leerlingen.

Pagina 11 van 17

De leraren verstaan hun vak, ze zijn goed in staat om iets helder, in kleinestapjes uit te leggen. In de meeste lessen zijn ook de elementen van hetinstructiemodel dat de school heeft gekozen, duidelijk herkenbaar. Het gaatbijvoorbeeld om het ophalen van voorkennis en het aangeven van het doel vande les. Het klassenmanagement van de leraren is erop gericht eengestructureerd werkklimaat voor de leerlingen te realiseren.Er zijn echter ook nog kenmerken van het didactisch handelen die op een hogerniveau gebracht zouden kunnen worden en waarbij duidelijke verschillen tussende leraren zichtbaar zijn. Deze hebben vooral betrekking op de doelgerichtheidvan de uitleg, de interactie tussen leraar en leerlingen. Ook mate waarin deleraren de leerlingen bij de les houden en het denken van álle leerlingenstimuleren vormt een aandachtspunt. In enkele lessen gebeurde dit laatste teweinig. De interactie over de aanpak (strategieën) is ook een punt dat nogverbeterd kan worden.

De afstemming van het onderwijsleerproces op de verschillen tussen deleerlingen is op diverse punten al voldoende ontwikkeld. Dat geldt bijvoorbeeldvoor de differentiatie bij het aanbod en bij de verwerking.De differentiatie bij de instructie is een punt dat gezien de grote verschillentussen de leerlingen in de groepen, nog versterkt zou moeten worden. De schoolheeft een stevige lesstructuur ingevoerd waarbij na de basisinstructie verlengdeinstructie kan worden gegeven aan de groep 'intensief-leerlingen'. Dezeverlengde instructie heeft echter nog vaak het karakter van begeleide inoefeningof herhaling. Daarnaast zou er bij de instructie ook nog meer rekening gehoudenmoeten worden met beter presterende leerlingen. Gezien de basisvaardighedenvan de leraren ligt verbetering van dit facet van de differentiatie beslist binnenbereik.

Begeleiding en zorg

Begeleiding 1 2 3 4

•

•

7.1* De school gebruikt een samenhangend systeem vangenormeerde instrumenten en procedures voor het volgenvan de prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen.

7.2 De leraren volgen en analyseren systematisch de voortgang inde ontwikkeling van de leerlingen.

Zorg 1 2 3 4

•8.1 De school signaleert vroegtijdig welke leerlingen zorg nodighebben.

Pagina 12 van 17

De indicatoren bij zorg en begeleiding zijn niet opnieuw onderzocht. De bij hetvorige onderzoek gegeven oordelen zijn wel geverifieerd. De conclusie is dat hetpositieve beeld van destijds kan worden herbevestigd, met als aanvulling dat deschool beschikt over stevige inhoudelijke expertise op het gebied van internebegeleiding.De ontwikkelpunten bij zorg en begeleiding zijn goed in beeld bij de school. Dezehangen voor een belangrijk deel samen met de analyse van deonderwijsbehoeften en de vertaling daarvan naar de groepsplannen.

De indicatoren bij kwaliteitszorg zijn niet opnieuw onderzocht. De bij het vorigeonderzoek gegeven oordelen zijn wel geverifieerd. De conclusie is dat hetpositieve beeld kan worden herbevestigd. De school is gericht bezig met deverbetering van de kwaliteit van het onderwijs. Via verschillende vormen vanevaluatie komen de noodzakelijke geachte verberthema's goed naar voren. Eenaandachtspunt is nog wel om binnen de grote hoeveelheid onderwerpen waarhet team aan wil werken, echt scherpe focus te houden op de algemenedoelstelling (verbeteren van de cognitieve resultaten). Sommige onderwerpenzouden op dit moment een lagere prioriteit mogen krijgen.

Zorg 1 2 3 4

•

•

•

8.2 Op basis van een analyse van de verzamelde gegevensbepaalt de school de aard van de zorg voor de zorgleerlingen.

8.3* De school voert de zorg planmatig uit.

8.4 De school evalueert regelmatig de effecten van de zorg.

Kwaliteitszorg en voorwaarden voor kwaliteitszorg

Kwaliteitszorg 1 2 3 4

•

•

•

•

•

•

9.1 De school heeft inzicht in de onderwijsbehoeften van haarleerlingenpopulatie.

9.2 De school evalueert jaarlijks de resultaten van de leerlingen.

9.3 De school evalueert regelmatig het onderwijsleerproces.

9.4 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten.

9.5 De school borgt de kwaliteit van het onderwijsleerproces.

9.6 De school verantwoordt zich aan belanghebbenden over degerealiseerde onderwijskwaliteit.

Pagina 13 van 17

Wij concluderen dat er geen tekortkomingen zijn in de naleving van dewettelijke voorschriften die zijn gecontroleerd.

Naleving wet- en regelgeving

Wet- en regelgeving Ja Nee

•

•

•

•

•

NT1A De inspectie is in het bezit gesteld van de geldende schoolgids (art.16, lid 2 en 3, WPO).

NT1B In de schoolgids is informatie opgenomen over standaardgecontroleerde onderdelen (art. 13 WPO).

NT2A De inspectie is in het bezit gesteld van het geldende schoolplan(art. 16, lid 1 en 3, WPO).

NT2B In het schoolplan is informatie opgenomen over een of meerstandaard gecontroleerde onderdelen (art. 12 WPO).

NT4A Er is voldoende onderwijstijd geprogrammeerd om te kunnenvoldoen aan de daarvoor gestelde minima (art. 8, lid 7 onder b,WPO).

Pagina 14 van 17

Dit rapport beschrijft de oordelen van de inspectie over de kwaliteit van hetonderwijs op basisschool Prins Maurits.We hebben de school en het bestuur gevraagd om de ontwikkelrichting aan tegeven op basis van de eigen kwaliteitsoordelen en die van de inspectie en welkestappen de school gaat ondernemen om de kwaliteit weer op orde te krijgen.

Hieronder geeft het bestuur zijn reactie:

Zowel het schoolmanagementteam als het bestuur onderschrijven debevindingen die in het conceptrapport benoemd zijn. De school gaat verder opde ingeslagen weg met ondersteuning van het bestuur. De volgendeverbeterpunten zullen gefaseerd opgepakt worden.

De focus komt te liggen op versterkt inzetten op woordenschat en begrijpendlezen, breder dan alleen tijdens de taal-/leesles. Leesplezier om leerlingen totlezen te motiveren krijgt ook meer aandacht op school.

De tweede focus betreft het versterken van leerkrachtvaardigheden. De analysevan leerlingkenmerken en leerbehoeften van leerlingen gebeurt en dat levertgoede groepsoverzichten op. Het navenant handelen wordt soms wel en somsniet gezien. Een analyse van de pedagogische en didactische competenties vanhet team levert een divers beeld van competenties op, met name waar dit hetdidactisch handelen van leerkrachten betreft. De aanpak afstemmen op deverschillende leerbehoeften van leerlingen en het betrekken van alle leerlingenbij het onderwijs (alle leerlingen in de groep laten leren, wat ook afhankelijk isvan een aanbod op maat) behoeft verbetering. Is het niveau van het team ophet gebied van didactisch handelen nu gemiddeld een zes (dus voor een aantalleerkrachten onvoldoende en voor een aantal leerkrachten ruim voldoende), danis het doel om het niveau omhoog te brengen naar gemiddeld een acht. Dit isnodig om de groepsplannen voor de groepen die op de tussenmetingen onder demaat presteren, goed uit te voeren en de resultaten op minimaal voldoendeniveau te brengen.Zoals u heeft aangegeven zijn de aan knopingspunten om het verbeteren vanhet niveau te bewerkstelligen, de volgende:• Verbeteren van de doelgerichtheid van de uitleg,• Verbeteren van de interactie tussen leraar en leerlingen,• Verbeteren van de mate waarin de leraren de leerlingen bij de les houden,• Verbeteren van hoe leraren het denken van álle leerlingen stimuleren,• Verbeteren van de interactie over de aanpak (strategieën),

REACTIE VAN HET BESTUUR4

Pagina 15 van 17

• Versterken van differentiatie bij de instructie (gezien de grote verschillentussen de leerlingen in de groepen),

• Echte verlengde instructie geven na de basisinstructie aan de groep'intensief-leerlingen' in plaats van begeleide inoefening of herhaling,

• Meer rekening houden met de leerbehoefte van de beter presterendeleerlingen.

Pagina 16 van 17

Op 15 september 2016 hebben de volgende onderzoeksactiviteitenplaatsgevonden:• een documentenanalyse;• gesprekken met verschillende groepen belanghebbenden: schoolleiding,

intern begeleider, bouwcoördinator en leraren;• observaties van de onderwijspraktijk in een aantal groepen. Deze

observaties hebben wij samen met observanten van de school uitgevoerd.Omdat het vorige inspectie-onderzoek vrij recent was, zijn niet opnieuw allekwaliteitsaspecten volledig onderzocht. Bij 'Begeleiding en zorg' en'Kwaliteitszorg' zijn de eerder gegeven oordelen alleen geverifieerd.

We hebben aan het eind van de dag een feedbackgesprek gevoerd met eenvertegenwoordiger van het bestuur, de schoolleiding, de intern begeleider en deleraren van de school. In dit gesprek hebben we onze bevindingen besproken enheeft de school aangegeven wat zij gaat doen met deze bevindingen.

OPZET VAN HET ONDERZOEK5

Pagina 17 van 17