jaargang 11, 2009 6

Cover 1 24-11-2009 12:02:59

HOPPE AG • Am Plausdorfer Tor 13 • D-35260 Stadtallendorf • +49 (0)6428 932-124 • +49 (0)6428 932-684 • www.hoppe.com • info.de@hoppe.com

voor al het HOPPE deur- en raambeslag!

Zichtbare merkkwaliteit

Wanneer het om deur- en raamkrukken gaat, is HOPPE reeds meer dan 50 jaar eerste keuze. Dat betekent innovatieve techniek, omvangrijke garanties en een veelzijdig productgamma.

Wenst u meer informatie? Vraagt u geheel vrijblijvend onze documentatie aan. Vragen omtrent „De goede greep.“ beantwoorden wij graag via het telefoonnummer +49 (0)6428 932-124.

Let u op dit teken en u kiest de goede greep.

HOPPE_Anzeige_Marken-Qualität_NL1 1 10.11.2009 09:01:12RD_0101.indd 1 20-11-2009 08:58:5802_adv.indd 1 24-11-2009 18:15:43

3 I 6 2009

Raam en DeurRaam en DeurVakmagazine voor raam-, deur- en geveltechniek, van ontwerper tot verwerker.

RedactieMandy BeekmanRon van HoofJ.Reinder LuingeHein StienstraJoop WilschutIvan Bartholomeus

UitgeverMarc Nelissen

VormgevingInpladi BVCuijk

UitgaveMIXpress BVRosmalen

Redactie-adresRaam en Deurpostbus 55, 5240 AB Rosmalentel. 073.503.43.47fax 073.503.81.53e-mail: raamendeur@mixpress.nl

Abonnementenlosse nummers E 9,25jaarabonnement E 55,-buitenland E 65,-MIXpress BV (zie redactie-adres)

Stopzetten abonnementOpzeggingen (uitsluitend schriftelijk) dienen 8 weken voor afloop van de abonnementsperiode in ons bezit te zijn.

AdvertentiesMolijn Sales Support, Edgar Molijnpostbus 61, 5258 ZH Berlicumtel. 073.503.35.44fax 073.503.11.95e-mail: raamendeur@molijnsalessup-port.nl

OmslagfotoRijksdienst voor Cultureel Erfgoed, AmersfoortReportage op pagina 13Fotografie: Rob Hoekstra

CloseUpAdvertorials

DrukVandenBoogaardPrint- & MediamanagementOisterwijk

CopyrightsAlle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden ver veel voudigd, op welke wijze dan ook of worden opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt zonder vooraf-gaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

ISSN 1389-6873

Kun je iets duurzaam noemen als het lang meegaat?

Ik was onlangs tien jaar getrouwd, vergat bloemen te

kopen en stond met lege handen bij de voordeur.

Gelukkig spreekt mijn vrouw ook van een duurzame

relatie en gaan we – hoop ik - weer een aantal duur-

zame jaren samen door die voordeur.

Raam en Deur legde drie wooncorporaties een aantal

vragen voor. Hoe zwaar weegt duurzaamheid voor hen

bij de keuze van bijvoorbeeld materiaalsoort en welke

ervaringen hebben zij?

‘Duurzaamheid heeft meerdere betekenissen’, zegt

een woordvoerder van een woningbouwcorporatie. Een

andere zegsman voegt er aan toe dat iets pas duur-

zaam is als ook de gebruikers er met plezier wonen

en werken.

Daarnaast vroegen we de brancheorganisaties NBvT,

VMRG en VKG hoe zij tegen duurzaamheid aankijken.

Met name ten aanzien van kozijnen, ramen en deuren in de woningbouw. Welke rol spelen

onderhoud, levensduur, milieu, veiligheid en energiebesparing?

Dat je ook op een geheel andere wijze duurzaam kunt bouwen, bewijst het project in de

rubriek Uitzicht. Of deze Earth Ships een grootschalig gevolg gaan krijgen is zeer de vraag.

Dat werpt de vraag op of duurzaamheid hand in hand kan gaan met commerciële doelein-

den.

Natuurlijk is duurzaamheid een

containerbegrip en past er veel

in. Cradle to cradle, keurmer-

ken, regelgeving en energiesub-

sidies om maar enkele begrip-

pen te noemen. Veel meer

dan we in een themanummer

kunnen bespreken.

Overigens gaat het vakblad

Raam en Deur ook al een tijd-

je mee. Op de kop af bestaat

het tien jaar. In vakbladen-

land een degelijk aantal. Op

naar de volgende tien.

Ivan Bartholomeus

Hoofdredactie

Raam en Deur

Duur zaamhe id

containerbegrip en past er veel

in. Cradle to cradle, keurmer-

ken, regelgeving en energiesub-

sidies om maar enkele begrip-

Raam en Deur ook al een tijd-

Voorwoord 3 25-11-2009 10:23:31

We inspire at www.duco.eu

Een gezond binnenklimaat met ‘natuurlijke’ ventilatie

Ventileren volgens Systeem C

NAT

UR

AL

CO

MFO

RT

INSI

DE

‘Natuurlijke’ luchttoevoerMechanische luchtafvoer

info@duco.eu - Handelsstraat 19 - 8630 Veurne - Belgium - tel +32 58 33 00 33 - fax +32 58 33 00 44

ewinst

0,07C

ComfortsystemCsystem

ewinst

0,06

80glasaftrek

is prachtig

Tronicsystem

C

ewinst

0,26C

FIXBrandwerend

79min.

Volledig draadloos ventilatiesysteem.

Afzuigunit is via RF zender bedienbaar. Deze

vierstandenregelaar is voorzien van een extra

energiezuinige “niet thuis”-stand. Keuze uit

compleet gamma ZR roosters.

Eenvoudig te installeren Vraaggestuurd

Natuurlijk Ventilatiesysteem ‘VNV’. Ideaal voor

renovatieprojecten. Ventileert op basis van CO2

en RH. Meting aan de bron. Communiceert

draadloos via Z-wave protocol. Keuze uit

compleet gamma ZR roosters.

Vraaggestuurd Natuurlijk Ventilatiesysteem ‘VNV’.

Stuurt de luchttoevoer en -afvoer volledig

automatisch op basis van °C, CO2 en RH.

Meting aan de bron. Communiceert draadloos

via Z-wave protocol. Keuze uit compleet gamma

elektronische toevoerroosters.

Duco C System‘Natuurlijk’ energiezuinig ventileren

Duco Comfort System‘Plug & Play’ met Vraaggestuurde Ventilatie

DucoTronic SystemDe ultieme vorm van ‘Natuurlijke’ Ventilatie

ewinst

0,21C

ewinst

0,19C

New !

26062009_DUCO_RaamEnDeur.indd 2 23-09-2009 09:33:50RD_0085.indd 1 29-09-2009 12:00:4904_adv.indd 1 24-11-2009 18:09:36

Inhoudsopgave

5 I 6 2009

Postbox 7 Berichten uit de markt

Vaktueel 11 Cijfers Bouwkennis

Gevelarchitectuur 13 Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed

Raamwerk 8 Duurzaamheid en materiaalsoort

Entree 23 Productnieuws

Raamwerk 24 Duurzaamheid volgens woningcorporaties

Ins ide 28 Brandveiligheid: stand van zaken

Deur in Deur Uit 30 Productinformatie

Slui tstuk 33 Portret Themans

Productnieuws

Uitz icht 36 Project duurzaam bouwen

Productnieuws

Goed Beslagen 41 Portret DOM

43 Portret Entra

Luchtdicht 41 Productnieuws

Vaktueel 47 Websites uitgelicht

Branchepagina’s 49 VLA

VMRG

KCG

Buiten de Deur 52 Beursnieuws en agenda

Op de Mat 54 Catalogi en vakpublicaties

Inhoud 5 25-11-2009 10:24:22

www.carlf.com T: +31 (0)20 5195020

Interieur, Cubo Architects A|S Patent pending

Wij introduceren ‘Fit in 7 Seconds’ voor een supersnelle montage van deurkrukken.

De nieuwe en aangepaste deurkrukken van Carl F International kunnen worden gemonteerd in slechts 7 seconden. Het geheim is een kleine toevoeging, genaamd ‘Fit in 7 Seconds’, aan de binnenzijde van de deurkruk.

‘Fit in 7 Seconds’maakt het mogelijk alle d line deurkrukken in één stap te monteren, zonder gereedschap of schroeven.

- Verkort de montagetijd tenminste 40 x- Geen gereedschap – geen schroeven - Zit net zo goed vast als conventioneel gemonteerde krukken (akte!) - Geen zichtbare schroeven op de kruk en rozet

Bezoek www.FitinSevenSeconds.com voor meer informatie.

FIT I

N S

EV

EN SECOND

S.C

O

M

FIT I

N S

EV

EN SECOND

S.C

O

M FIT I

N S

EV

EN SECOND

S.C

O

M FIT I

N S

EV

EN SECOND

S.C

O

M

fitinseconds_AR_187x267 mm2.indd 1 6-11-2009 9:58:47

RD_0106.indd 1 20-11-2009 09:00:2306_adv.indd 1 24-11-2009 18:10:08

7 I 6 2009

Postbox

raam endeur

Actieve gevel draagt bij aan duurzaam bouwenBij de toekomstige ontwikkeling van gebouwen is het belangrijk het energiegebruik en de uit-stoot van CO2 van het gebouw te verminderen. Hierbij moet niet alleen worden gefocust op de isolatiecapaciteit en de vermindering van energieconsumptie, maar moet ook optimaal gebruik worden gemaakt van zonne-energie met de nadruk op het leefcomfort. Tijdens een in oktober gehouden SBR-bijeenkomst gaf de bekende Deense architect Michael Christensen, onder andere architect van het Green Lighthouse in Kopenhagen, zijn visie op Actieve Gevels. Een doeltreffende manier om duurzaam te bouwen, aldus de architect. Het Green Lighthouse is één van de zes Model Home 2020 projecten geïnitieerd door daglichtspecialist Velux, waar-bij energieneutraal en energieproducerend bouwen in balans met een prettig leef-comfort in de praktijk wordt gebracht. Het is een energieconcept dat bestaat uit een combinatie van stadsverwarming, daglicht, zonne-energie, zonneverwar-ming, koeling en opslag. Het concept ver-zekert het gebruik van duurzame energie. Christensen won onlangs nog de 1e prijs voor een vernieuwend en duurzaam pro-ject in Almere Poort.

Architecturale overkapping op PolycloseAls specialist in zonwering, rolluiken en sectionale poorten blijft Harol constant vernieuwen, zowel in techniek als in design. Gevolg zijn enkele innovatieve nieuwigheden die Harol in primeur voorstelt op Polyclose. Centraal staan de architecturale overkapping PATiO, de unieke buitenjaloezieën en het autonome Solar-rolluik. Met de PATiO bewees Harol vorig jaar al dat het concept ‘outdoor living’ in de lift zit. De overkapping is dan ook een innovatieve oplossing voor wie van terras, balkon, zwembad of tuin wil genieten, ongeacht het weer. Dit product is zo ontworpen dat hij in elke architec-tonische omgeving past en dat hij overal even gemakkelijk aan te brengen is: montage aan muur, tussen twee muren, aan pla-fond, op draagbuis of zelfs vrijstaand. De collectie is nu aan-gevuld met vier modellen in een strakke, eigentijdse stijl.

Boon Edam distribiteur Italiaanse beveiligingssluizenKoninklijke Boon Edam, marktleider in ingangstechnieken, gaat met Alluser Industries in zee, een Italiaanse fabrikant van beveiligingssluizen. Zowel verkoop als installatie, als het verlenen van service & onderhoud voor Nederland, heeft Boon Edam op zich genomen. De beveiligings-sluizen van Alluser zijn dan ook vanaf nu beschikbaar voor de Nederlandse markt. De producten zijn een prima aanvulling op het assortiment van beveiligingsdeuren en -slui-zen in de Security Access productgroep van Boon Edam. De complete HPJ/FPJ range wordt door Boon Edam gevoerd. De HPJ/FPJ Beveiligingssluis is een modulair sluiscon-cept met een omvangrijke reeks van moge-lijke deuropstellingen.

Natuurlijke gevelbekleding met PEFCNiks geen gekapte tropische oerbossen en voor de productie van deze natuurlijke gevel-bekleding worden geen chemische middelen gebruikt. ModiWood werd in 2006 geïntro-duceerd en onlangs is deze gevelbekleding PEFC gecertificeerd. In het Nederlands te vertalen als ‘Programma voor de Erkenning van Bos Certificeringssystemen’. Duurzaam beheer van het bos houdt in dat men reke-ning houdt met zowel de economische, als de ecologische en sociale functies die het bos vervult. ModiWood is een warme gevelbekleding en het bewijs dat hout met een hoge duurzaam-heidklasse niet ten koste van tropische hard-houtbossen hoeft te gaan. Er zit 10 jaar garantie op tegen houtrot en ModiWood wordt geleverd met een KOMO attest-met-poductcertificaat.

Keurmerk Goed Industrieel OntwerpDe GIO Erkenningen 2009 zijn bekend: de enige prijs in ons land die het vakmanschap van ontwerper en opdrachtgever honoreert. Om voor dit keurmerk voor Goed Industrieel Ontwerp in aanmerking te komen, moet een product meer dan alleen mooi zijn. Functionaliteit, innovativiteit, originaliteit, respect en materiaalkeuze zijn van even groot belang. Het hor ‘Inzethor Flex’, ingezonden door Hamstra bv uit Almere en ontworpen door Arnoud Fransen en Mark de Haan, voldeed volgens de jury ruim-schoots aan deze criteria. Inzethor Flex RS is een vernieuwing van het bekende en beproefde concept van een wegneembaar hor dat in een naar binnendraaiend raam geplaatst kan worden. De Flex heeft een aluminium buitenkader dat stijfheid verschaft en een kunststof binnenkader dat het gaas fixeert en montage in het kozijn mogelijk maakt zonder schroeven. Het systeem van gaasbevestiging laat toepassing van verschillende gaassoorten toe, afhankelijk van het doel: het weren van insecten, pollen of warmte. Door de keuze van kunststof materiaal is dit product ook toepasbaar in kozijnen met het politie keurmerk, waar weinig ruimte beschikbaar is. “Dit bevestigt de innovatieve kracht van Hamstra en verstevigt onze positie van marktleider op het gebied van insectenwering. Ook zijn we trots op het feit dat we op een tweetal essentiële onder-delen het predicaat ‘patent pending’ mogen plakken!”, aldus Fransen en De Haan.

Postbox 7 24-11-2009 17:03:03

8 I 6 2009raam endeur

PostboxStadion FC Twente beveiligd met Nedap AEOSDe Grolsch Veste, het vernieuwde stadion van FC Twente in Enschede, zal worden beveiligd met AEOS, het security management systeem van Nedap. Nu de eerste uitbreiding van het stadion klaar is en de volgende voor de deur staat, beschikt de Grolsch Veste over diverse multifunctionele ruimtes om grote congressen te organiseren. Ongeveer 25 kantoordeuren worden voorzien van AEOS, hierbij wordt ook het inbraaksysteem centraal aangestuurd. De implementatie van het toegangscontrole-systeem zal worden uitgevoerd door Nedap’s Business Partner Automatiseringstechniek Winkels uit Enschede. Met de keuze voor AEOS, kiest het stadion voor een hoogwaardige oplos-sing op het gebied van toegangscontrole.Nedap’s toegangscontrolesysteem AEOS is een security management systeem dat is gebaseerd op slimme netwerktechnologie. Het is één van de meest geavanceerde sys-temen in de industrie.

Zoektocht naar oudste kozijn en deurDe Nederlandse Bond van Timmerfabrikanten (NBvT) is op zoek naar het oudste nog in gebruik zijnde gevelkozijn en buitendeur in Nederland. Om deze te vinden vraagt de NBvT aan de inwoners van Nederland welk gevelkozijn en welke buitendeur volgens hen de oudste is in Nederland. Dit kunnen kozijnen en deuren in kloosters, kerken, kastelen of andere panden zijn.Stichting Hout Research en de Universiteit van Wageningen kunnen bij de potentiële winnen-de gevelkozijnen en buitendeuren houtanalyses uitvoeren om de leeftijd van het kozijn en deur zo nauwkeurig mogelijk vast te kunnen stel-len. Het oudste kozijn en de oudste deur van Nederland zullen bekend gemaakt worden op de BouwRai in April 2010 in de stand van de NBvT. De winnende inzenders krijgen een leuke stedentrip voor twee personen in een stad binnen Europa aangeboden. Tips kunnen per post worden toegezonden aan de NBvT, Postbus 24, 1400 AA Bussum. Aanmelden kan ook op www.oudstekozijn.nl of www.oudstedeur.nl.

Duco investeert in groene energieIn totaal 2.600 zonnepanelen zullen vanaf 1 januari 550 duizend kWh aan groene stroom produceren voor Duco. Eind december worden deze zonnepanelen namelijk op de daken van Duco’s bedrijvengebouwen gemonteerd. Goed voor een oppervlakte van 35 duizend m². Met deze dakinstallaties zal het Veurnse bedrijf voor 100% in haar eigen energiebehoef-te voorzien. De productie van deze hoeveelheid groene stroom komt overeen met het jaar-verbruik van 160 gezinnen. Duco is actief op het gebied van de ontwikkeling en de productie van ventilatie- en zonwe-

ringsystemen die garant staan voor een gezond en comfortabel binnenklimaat in woningen en kantoren. ”De beslissing om te investeren in zonnepanelen past perfect in de ‘Green Building’ visie van Duco”, zegt Lieven Pieters, Marketing Manager. “Het is een uitdaging om als bedrijf te werken aan een efficiënt en duurzaam energiebeleid dat bijdraagt tot het realiseren van de doelstel-lingen van het Kyoto protocol, dat op de kli-maattop in Kopenhagen een vervolg krijgt.”

Archidat Bouwkosten wordt ArchidatAls het productaanbod wordt uitgebreid, blijkt soms de naam van een bedrijf niet meer te passen. Zo ook bij Archidat Bouwkosten uit Oegstgeest. Na lancering van de website Bouwcad-online gaat het bedrijf verder onder de naam Archidat. Nu al is de website de grootste online CAD-bibliotheek met meer dan vijfduizend bouwdetails. Archidat is sinds 1988 gespe-cialiseerd in digitale bouwkosteninformatie en marktleider op dit gebied. Door de introductie van bouwdetails, bestek, pro-duct- en leveranciersinformatie op haar site voldeed de oorspronkelijke naam niet meer aan de nieuwe doelstellingen en ambities. Vandaar dus kort maar krachtig: Archidat.

Inschrijven Gevel NBD ArchitectuurprijsDe Gevel NBD Architectuurprijs is geopend voor inschrijvingen. Architecten die tussen 1 januari 2008 en 1 november 2009 in Nederland een project hebben gerealiseerd met een bijzondere gevel kunnen meedoen. Het thema is gekoppeld aan dat van de beurs GEVEL 2010: wereldarchitectuur. Inzenden kan tot 18 november; de prijs wordt uitgereikt tijdens het dinerdebat van de Architect, NBD, en VNU, op 27 januari, tijdens GEVEL 2010 in Ahoy, Rotterdam. De inzendingen worden beoordeeld op basis van drie pijlers in het licht van het thema wereldarchitectuur. Het concept: de archi-tectonische verschijningsvorm, de ontwerpuitgangspunten, de creativiteit en de inventiviteit. De methode: het materiaalge-bruik en de productie- en montagemethode in ontwerp, uitvoering en detaillering. En als laatste de context: welke raakvlakken heeft de gevel met wereldarchitectuur in de brede betekenis? Architecten worden uitgenodigd hun ontwerpen voor 18 november te sturen naar gevelarchitectuurprijs@sdu.nl.

Postbox 8 24-11-2009 17:03:09

9 I 6 2009raam endeur

Ansae komt met ‘ontzorg-lijn’ rvs beslagAnsae, producent van raam- en deurbeslag onder de merknaam Ansa Design, gooit het roer om en gaat zich richten op het ‘ontzorgen’ van de klant. “Dat zegt misschien iedereen, maar wij als specialist geven met onze nieuwe lijn werkelijk inhoud aan die woorden”, aldus direc-teur Ton Kuppens. “De vakhandel reageert enthousiast op ons innova-tieve en oplossingsgerichte concept.” Op Polyclose 2010 zal de nieuwe Ansa Design-lijn gepresenteerd worden. “We hebben enige tijd gele-den een specialist in huis gehaald die het mogelijk heeft gemaakt om onze rvs deurkruk van binnen aan te passen aan elk type deur zonder dat die aanpassingen aan de buitenkant zichtbaar zijn. Afhankelijk van het type deur, of het nu bijvoorbeeld een brandwerende, vlucht of toe-gangsdeur is, wordt een component van binnen in het beslag aange-past aan de functie en het gebruik van de deur. “Zo ontstaat dus altijd de beste oplossing voor elke deur, met uiterlijk dezelfde deurkruk.”

Krachtenbundeling bij Evoxis Group Drie ondernemingen, die elk op hun manier specialist zijn in de productie van deurpane-len voor de kunststof en aluminium schrijn-werkerij, hebben hun krachten gebundeld. Zij komen op Polyclose 2010 voor het eerst naar buiten onder de overkoepelende naam “Evoxis Group”, maar behouden alle drie wel hun eigen identiteit. Met de overname van Kipan NV (uit Kinrooi) door Anaf Products NV(uit Oeselgem), werd in 2007 de voorzet gegeven tot de vorming van de Evoxis Group. Anaf is al sinds jaar en dag gespecialiseerd in de productie van deur-panelen in natlak en houtstructuurfolie, ter-wijl Kipan diezelfde producten maakt, maar met afwerking in poederlak. Onlangs werd ook ABS Plastics (uit Loppem) opgenomen in de groep. ABS Plastics die zijn deurpanelen commercialiseert onder de merknaam Osta Classics heeft meer dan 35 jaar ervaring in het thermovormen van kunststoffen voor industriële toepassingen en deurpanelen. Onder het motto “closing concepts” wil de groep de synergie tussen de bedrijven gaan optimaliseren en haar producten op de markt brengen onder een vernieuwde en uitgebrei-de merkenstructuur. Zo lanceert Anaf twee nieuwe merken op Polyclose 2010.

Online hang- en sluitwerkZelf eenvoudig en foutloos een hang- en sluitwerkstaat uitwerken voor een gebouw tot circa 100 deuren? Dat kan met de online bestelhulp van Gerritse IJzerwaren. De software is speciaal ontwikkeld voor alle Gerritse

klanten die online een account hebben. Alle belangrijke gegevens van de bouwtekening zijn eenvoudig over te nemen in de online hang- en sluitwerkstaat.“We zijn erg blij met onze nieuwe online module”, aldus Kees Gerritse, directeur Gerritse IJzerwaren. “Met deze module kunnen wij iedereen in Nederland bereiken, zodat de klant nu zelf een hang- en sluitwerkstaat kan maken voor een woning, appartementencomplex, kantoor of bedrijfsgebouw. Toch hebben we niet het hele proces achter de module willen automatiseren. Achter elke offerte schuilt een vestiging van Gerritse waar onze medewerkers de hang- & sluitwerkstaat grondig controleren en narekenen. Bovendien willen we het werk van onze klanten wel ver-gemakkelijken maar niet op een onpersoonlijke manier.”

Nieuwe vestiging Destil in NieuwegeinOp 4 januari 2010 opent Destil een nieuwe vestiging in Nieuwegein. Dit is het 24e filiaal. Voor Destil is de vestiging in Nieuwegein van groot belang. “We hebben al een flink aantal klanten in de regio Nieuwegein. Die wilden graag een steunpunt in de buurt hebben en voor ons is het weer een verdere stap naar landelijke dekking”, aldus René Kars van Destil. “De lokatie is prachtig en is een mooie aanvulling op onze andere vestigingen in het westen, Barendracht, Hilversum, Amsterdam. Ook de sinds juli overgenomen activiteiten van de firma Simon Visser Groothandel in IJzer- en metaalwaren in Reeuwijk dragen bij aan verdichting van het gebied.”

Renoveren met aluminiumWoningstichting Laris Wonen en diensten uit Didam is momenteel bezig met twee renova-tieprojecten waarbij energiebesparing en revitalisering van de wijk voorop staan. “Een belangrijk vraagstuk is dan, wat te doen met de gevelbepalende ramen en deuren”, zegt Hugo Weijers, projectleider afdeling Vastgoed Laris Wonen en diensten. “We waren op zoek naar geschikte profielen en het opmerkelijke is dat collega’s onafhankelijk van elkaar voor hetzelfde smalprofiel van Reynaers gekozen hebben.” De woningen krijgen een meer eigentijdse uitstraling.Terwijl ze voorheen een G-label had-den, krijgen ze nu, dankzij aanpassingen als dak-, gevel- en vloerisolatie, een label B. Bij dit project zijn de raamkozijnen van aluminium en de kozijnen van de voor- en achterdeur van hout. Een van de redenen waarom Laris gekozen heeft voor aluminium kozijnen is de kos-tenbesparing op de lange termijn. “Vaak wordt alleen naar de aanschafprijs gekeken. Aluminium is over het algemeen iets duurder”, zegt Weijers. ”Maar je moet juist kijken naar de exploitatie-kosten. Op de lange termijn is alumi-nium goedkoper omdat het onder-houdsarm is. Het is belangrijk dat woningbouwcorporaties zelf bepalen wat ze willen en minder dat de aan-nemer dat voor hen bepaalt”, vindt Weijers. „Daarom maken steeds meer corporaties tegenwoordig zelf hun eigen materiaalkeuzes.”

Postbox 9 24-11-2009 17:03:15

DORMA van Duin Nederland B.V. · Postbus 15 · 6669 ZG DodewaardTel. 0488-418100 · Fax 0488-418190 · info@dorma.nl · www.dorma.nl

CS 80 MAGNEO. De compacte schuifdeuraandrijving voor ieder interieur.

Achter een slank afdekprofiel, in het bekroonde Contur design, schuilt een geavanceerde magneettechnologie. Deze zorgt voor een bijzonder gering krachtverloop tijdens de beweging van de deur en maakt in “Low Energy Mode” veiligheidssensoren overbodig.Deze aandrijving kan zowel met een glazen als met een houten deur uitgevoerd worden. De CS 80 MAGNEO vormt een absolute blikvanger die het comfort verhoogt zowel in de woning als in een professionele omgeving. DORMA vooruitstrevend in toegankelijkheid.

Deurtechniek Automatische deuren GlasbeslagtechniekVluchtwegtechniek &

Toegangscontrole (STA)Mobiele wanden

187x131_NL_raam_en_deur.indd 1 06.11.2009 10:16:51 Uhr

10_adv.indd 1 24-11-2009 18:12:17

11 I 6 2009raam endeur

Vaktueel

Huurders Eigenaren Stedelijk Niet-stedelijk

Veiligheidssloten 58% 69% 65% 65%

Buitenverlichting 44% 67% 55% 71%

Rolluiken voor ramen/deuren 7% 18% 12% 17%

Waakhond 14% 12% 11% 17%

Inbraakalarm zonder opvolging 5% 4% 5% 3%

Inbraakalarm met opvolging 0% 5% 3% 5%

Camera’s 2% 2% 1% 5%

Ik heb mijn huis niet beveiligd 23% 10% 15% 14%

Weet niet 5% 7% 8% 2%

Het percentage geeft het percentage mensen weer dat de voorgelegde beveiligingsmaatregel op dit moment in huis heeft, mensen konden meerder beveiligingsmaatregelen aangeven.

Veiligheidssloten 58% 69% 65% 65%

Rolluiken voor ramen/deuren 7% 18% 12% 17%

Inbraakalarm zonder opvolging 5% 4% 5% 3%

Camera’s 2% 2% 1% 5%

Weet niet 5% 7% 8% 2%

Het blijkt dat huurders zich onveiliger in hun eigen buurt of wijk voelen dan woningeigenaren, maar woningeigenaren passen wel meer beveiligingsmaat-regelen toe dan huurders. Het blijkt dat bijna een kwart van de huurders (23%) zijn of haar huis niet heeft beveiligd, dat wil zeggen niet extra beveiligd bovenop de standaard sloten op deuren en ramen. Bij woningeigenaren bedraagt dit percentage 10%. Dit blijkt uit onderzoek van USP Marketing Consultancy onder 513 consumenten.

Huurders voelen zich onveiliger in eigen buurt dan woningeigenarenRuim twee op de tien huurders geeft aan zich wel eens onvei-

lig in zijn/ haar eigen buurt of wijk te voelen (22%) en één op

de tien huurders heeft dit onveilige gevoel zelfs in zijn of haar

eigen huis (12%). Echter, nog geen één op de tien woningei-

genaren heeft ditzelfde gevoel (resp. 9% en 7%). Een oorzaak

van dit verschil kan aan het feit liggen dat huurwoningen rela-

tief vaker in zogenaamde ‘prachtwijken’ liggen met de daarbij

behorende problemen. Mede door dit onveilige gevoel zien

huurders graag vaker dan woningeigenaren meer politie op

straat: bijna de helft van de huurders (48%) is het eens met de

stelling dat zij graag meer politie op straat zou zien in de

eigen wijk/buurt. Bij woningeigenaren is dit percentage lager,

namelijk 31%. Logischerwijs zijn huurders het ook vaker eens

met de stelling dat de overheid/gemeente onvoldoende doet

om de veiligheid in de buurt/wijk te waarborgen (resp. 26%

en 18%). De verschillen tussen stedelijke gebieden en niet-ste-

delijke gebieden zijn minder groot dan tussen huurders en

woningeigenaren. Aangezien huurwoningen relatief vaker

voorkomen in stedelijke gebieden, mag het geen verrassing

Woningeigenaren beveiligen beter dan huurders

zijn dat mensen in stedelijke gebieden zich iets onveiliger voelen in hun

buurt/wijk (15%) dan mensen in niet-stedelijke gebieden (10%).

Woningeigenaren hebben meer beveiligingsmaatregelen dan huurdersHet blijkt dat bijna een kwart van de huurders (23%) zijn of haar huis niet

heeft beveiligd, dat wil zeggen niet extra beveiligd bovenop de standaard

sloten op deuren en ramen. Bij woningeigenaren bedraagt dit percentage

10%. Naast het feit dat woningeigenaren vaker maatregelen hebben getrof-

fen, hebben zij ook meer maatregelen getroffen om zichzelf te beveiligen.

Het blijkt namelijk dat woningeigenaren vaker buitenverlichting (67%),

veiligheidssloten (69%) en rolluiken voor ramen/deuren (18%) dan dat

huurders deze hebben (resp. 44%, 58% en 7%). Een reden voor dit ver-

schil kan zijn dat huurders het initiatief om dergelijke beveiligingsmaatre-

gelen te nemen vaker aan de corporatie overlaten, terwijl de woningeige-

naar dat natuurlijk zelf kan bepalen. Verder mag de huurder niet zomaar

bepaalde voorzieningen, zoals bijvoorbeeld veiligheidssloten en rolluiken,

aanbrengen zonder toestemming van de woningcorporatie. Tussen mensen

wonend in stedelijk of niet-stedelijk gebied zijn maar weinig verschillen

waar te nemen. Het enige opvallende is dat mensen in niet-stedelijke

gebieden iets vaker kiezen voor buitenverlichting (71%) dan dat mensen in

stedelijk gebied dat doen (55%). In stedelijke gebieden is ook meer (diver-

siteit aan) buitenverlichting voor handen dan in niet-stedelijke gebieden,

dus dit verschil is eenvoudig te verklaren.

Technische verantwoording:Voor het onderzoek van USP Marketing Consultancy zijn 513 online

enquêtes afgenomen onder leden van het consumentenpanel

DeelUwMening.nl. De enquêtes zijn afgenomen in juni 2009. Deze vragen

waren onderdeel van de WoonOmnibus, waarin elke maand woontrends

en woongedrag worden gevolgd. Organisaties hebben elke maand de

mogelijkheid vragen in de WoonOmnibus mee te laten lopen, om zaken

van tactische aard in kaart gebracht te krijgen.

Vaktueel Bouwkennis cijfer 11 25-11-2009 10:25:54

Solarlux is al meer dan twintig jaar gespecialiseerd in de

ontwikkeling en productie van vouwschuifpuien. De combinatie

van verticale glazen schuifdelen of vouwwanden met de unieke

Solarlux daksystemen vormen de perfecte terraskamer en serre.

In uiteenlopende materialen aluminium, hout of volglas is er

voor iedere situatie een passende oplossing. Alle Solarlux

producten voldoen aan de hoogste eisen op het gebied van

wind- en waterdichtheid, constructie, isolatie en veiligheid.

Geniet van meer licht en buitenluchtMeer open, meer dicht, meer vrijheid

Onbegrensde mogelijkheden met vouwwandenFlexibele oplossingen voor extra wooncomfort

Solarlux Nederland Postbus 53 7440 AB Nijverdal T 0548 631323 info@solarlux.nl www.solarlux.nl

SOL9016_Adv_210x297_Dame.indd 1 25-05-2009 09:32:15RD_0054.indd 1 25-05-2009 18:04:4212_adv.indd 1 24-11-2009 18:13:31

13 I 6 2009

Gevelarchitectuur

raam endeur

Het ontwerp voor de nieuwbouw van de

Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed in

Amersfoort is geïnspireerd op een zeventiende-

eeuws schilderij van Ruisdael. De opvallende

glasgevel wordt geheel ingezet voor beheersing

van het binnenklimaat. De geestelijk vader van

dit gebouw is de Spaande architect, schilder

en beeldhouwer Juan Navarro Baldeweg.

Door Mandy BeekmanBeeld Rob Hoekstra

Baldeweg was geraakt door het schilderij van de

Hollandse meester vanwege het grote, vergrijsde rieten

dak van een boerderij buiten Haarlem, dat zo prachtig het

namiddaglicht vangt onder de door deSpaanse architect zo

geliefde Hollandse luchten. In zijn oorspronkelijke ontwerp

zou dan ook de kap van het gebouw rietgedekt zijn, maar dat

haalde vanwege de brandgevoeligheid van de locatie – langs

het Amersfoortse spoor – niet de realiteit. Uitvoerend

architect Wim Woensdregt van ADP Architecten in

Amsterdam heeft er heel wat vluchten naar Madrid voor

nodig gehad, om Baldeweg van het betere alternatief te

overtuigen: een grijze, vlakke kleitegel. “Ik heb de

20-kilogrens regelmatig overschreden met een grote

hoeveelheid keramiek- en glasmonsters in mijn koffer”, lacht

Woensdregt. “Maar Baldeweg is toch echt de geestelijk vader

van dit ontwerp: hij heeft aan alle veranderingen zijn

goedkeuring gegeven.”

Banale kleurEén van de moeilijkste momenten voor Woensdregt was om Baldeweg

van zijn kleurvoorkeur voor het alternatief van het riet af te brengen:

terracota pannen. “In Zuidelijke landen is terracotta een gangbare kleur,

in ons land niet. Ik moest dus aan hem overbrengen dat Nederlanders

terracota een banale kleur vinden. Zonder hem te beledigen. Ik heb

gezegd: jullie Madrilenen leven op rode klei, dat zit jullie in de genen.

Wij Hollanders staan met onze voeten in de bruine modder.

Uiteindelijk heb ik hem van de vlakke kleitegels kunnen overtuigen

omdat de kleur die van het vergrijsde riet zeer dicht benaderd en goed

harmonieert met de sterke vorm van de kap en de omgeving van het

spoor.”

Het was geen gemakkelijke opdracht voor de Spanjaard. De zes verdie-

pingen tellende nieuwbouw voor de RCE, dat het gebouw deelt met het

“ Dit gebouw ademt door de gevel”

Gevelarchitectuur 13 25-11-2009 08:58:39

14 I 6 2009raam endeur

Gevelarchitectuur

cultureel expositiecentrum KadE, staat aan de rand van de

historische binnenstad. Een complex en cultuurhistorisch

waardevol gebied. Gelegen tussen het spoor en een monu-

mentaal park. Het gebouw dient als verbinding tussen de

oude en de nieuwe stad”.

Uitbuiten“Licht is de grote kracht van Juan Navarro Baldeweg”, aldus

architect Woensdrecht. “De glasgevel reflecteert de lucht en

geeft zo de vrije blik terug aan de stad. De Hollandse luchten

worden weerspiegeld en de dubbele glazen gevel heeft een

bijzonder effect op de lichtwerking binnen en buiten. Het

licht mocht binnen echter niet te hard zijn. Baldeweg heeft

dat opgelost met gebogen verticale glaspanelen aan de buiten-

zijde, de belts, waardoor het zonlicht gebroken wordt. De

kleur van de houten bekleding binnen in het pand correspon-

deert weer met het hout tussen het spoor. Het lichte esdoorn-

hout maakt alles wat warmer en zachter. Net als de golvende

houten constructies aan het plafond.”

De enorme glasgevel aan de parkzijde van het pand heeft

Wim Woensdregt heel wat hoofdbrekens gekost. “Toen ik het

ontwerp voor het eerst zag, vond ik het gelijk heel krachtig,

maar ik realiseerde me ook dat die zuid-oost georiënteerde

gevel wel vol de zon vangt. De Spanjaard kan warmte veel

beter hebben dan wij Nederlanders. We hebben uiteindelijk

het probleem van de glazen gevel uitgebuit. De glasgevel fun-

geert als generator voor het binnenklimaat. Dit gebouw ademt

door de gevel. De gevel moest werken als een permeabele

huid. Het is een dubbele huidgevel, waarbij de binnenhuid

gecontroleerd te openen en sluiten is.”

Hybride ventilatieDe lucht wordt in de spouw opgewarmd en bij gemiddelde

temperaturen in de tussenseizoenen stroomt het via grote

klepramen in het binnenblad het atrium in en wordt

mechanisch verder naar de werkplekken het gebouw ingezogen.

Bij echt zomers weer wordt de in de spouw tussen de twee gevel-

vlakken opgewarmde lucht via kleppen bovenin de gevel snel

af gevoerd. Door de natuurlijke schoorsteenwerking. Op momenten

dat de buitentemperatuur te laag is, treedt een back-up installatie in

de vorm van een normale LBK-installatie in werking. Deze vorm van

zogenaamde hybride ventilatie is uniek. “Het ademen door de gevel

levert 40% van de tijd ‘gratis’ een comfortabel en gezond binnen-

klimaat.”

Woensdregt is verder erg te spreken over de verfijnde detaillering van

de gevel. “Het ligt op de grens van wat maakbaar is. De glasgevel is

gemonteerd op de stalen hoofdconstructie en maak dat maar eens tech-

nisch mogelijk met een gevel die uitzet en krimpt. Maar het is gelukt.

In de gevel is ook een vertaling te zien van de traditionele, ambachtelijke

Nederlandse sporenkap. Van de nok tot de vloerrand van de eerste etage

lopen de hoofdgeveldragers: de verticale sporen.”

Volgens Woensdregt zijn architecten uit zuidelijke landen goed in het

oplossen van complexe stedenbouwkundige situaties. “Bovendien is

hun liefde voor ambachtelijkheid in combinatie met nieuwe materialen

altijd voelbaar. In dit ontwerp is Baldeweg’s unieke signatuur met een

voorkeur voor lange gevellijnen en een geraffineerd, spannend lichtspel

in een knappe ruimtelijke constructie, duidelijk herkenbaar. En perfect

passend op de locatie.”

Gevelarchitectuur 14 25-11-2009 08:58:45

15 I 6 2009

Projectgegevens

Projectarchitecten Juan Navarro Baldeweg (NBA) en

Wim Woensdregt (ADP)

Opdrachtgever Rijksgebouwendienst, Den Haag

Adviseur constructie ABT, Velp

Adviseur installaties Huygen Elwako, Rotterdam

Adviseur bouwfysica

en akoestiek DGMR, Arnhem

Adviseur

bouwmanagement Stevens en Van Dijk, ‘s Hertogenbosch

Adviseur bouwkosten DHV, Amsterdam

Hoofdaannemer Visser & Smit bouw, Papendrecht

Start bouw maart 2006

Oplevering mei 2009

Vloeroppervlak 15.286 m²

Bouwsom € 36.500.000 incl. installaties

Glas Scheuten, Heerlen

Gevel constructie Permastelisa/Scheldebouw, Heerlen

Kleitegels Terreal Importeur Leikon, Waalwijk

Gevelarchitectuur 15 25-11-2009 08:58:52

16 I 6 2009raam endeur

Raamwerk

Het begrip duurzaamheid is een hot item. Reden voor de redactie van Raam en Deur eens aan de drie brancheorganisaties NBvT, VMRG en VKG te vragen hoe zij tegen duurzaamheid aankijken. Met name ten aanzien van kozijnen, ramen en deu-ren in de woningbouw. Voor alle duidelijkheid: dit artikel moet niet gezien worden als een vergelij-king tussen de materialen hout, aluminium en kunststof of als een afzetten tegen elkaar. De tekstonderdelen zijn een resumé van publieke uitingen van de drie organisaties.

Iedereen heeft de mond vol van duurzaamheid. Ook in de

bouw. Het gaat dan niet alleen over bouwmaterialen of gebou-

wen, maar ook over bouwdelen. Dus ook over kozijnen, ramen

en deuren. Nadenkend over duurzaamheid komen al snel een

aantal vragen naar boven. Waarom zouden opdrachtgevers

moeten kiezen voor ramen en deuren van hout, aluminium of

kunststof?

door Joop Wilschut

Hoe zit het daarbij met aspecten als:

• levensduur?

• onderhoud(verhoudinginvesterings-enexploitatiekosten)?

• energiebesparing(productie–verwerking–gebruik)?

• milieu(winninggrondstoffen–hergebruik)?

• comfortbeleving(vormgeving–kleur)?

• veiligheid(brand–inbraak)?

De redactie heeft deze vragen voorgelegd aan de brancheorganisaties

NBvT, VMRG en VKG voor respectievelijk hout, aluminium en kunststof.

HoutHout is duurzaam; het materiaal is hernieuwbaar. Bomen zijn na 20 tot

120 jaar te oogsten, terwijl grondstoffen als aardolie en erts eeuwen

nodig hebben om tot ontwikkeling te komen. Duurzaam beheerde bossen

vormen een onuitputtelijke grondstofbron. Door hout te gebruiken heb-

ben ook generaties na ons voldoende grondstoffen ter beschikking.

Kozijnen en deuren van hout kunnen een levenlang meegaan. Het grote

voordeel van hout is, dat kozijnen zijn aan te passen aan de eisen van de

tijd. Dit hoeft niet alleen in kleur te zijn maar ook in gebruik.

Het onderhoud van een kozijn begint al bij het ontwerp en detaillering.

Een goed ontwerp bespaart op de onderhoudskosten. De productie en de

methode van plaatsen van de

kozijnen bepalen ook een

groot gedeelte van het toe-

komstig onderhoud. Door

kozijnen fabrieksmatig volle-

dig af te werken en pas in

een laat stadium in de bouw

te plaatsen, wordt voorko-

men dat de kozijnen tijdens

de bouw langdurig aan weer-

sinvloeden blootstaan, er

beschadigingen ontstaan en

kozijnen onder geklimati-

seerde en dus ideale omstan-

digheden in de timmerfa-

briek zijn af te lakken, te

voorzien van glas en hang en

sluitwerk.

Het onderhoud van houten

kozijnen beperkt zich veelal

tot schilderwerk. De keus

voor kleur is onbeperkt en

kozijnen en deuren zijn zon-

der meerprijs in iedere

gewenste kleur te leveren of

te overschilderen. Hierbij is

Duurzaamheid van kozijnen in de woningbouwDe visie van de brancheorganisaties

Raamwerk Branche over duur 16 25-11-2009 08:56:54

17 I 6 2009

de kwaliteit van de gebruikte verf van

groot belang voor het toekomstig onder-

houd. Bij het gebruik van goede verf, is

één keer schilderen in de 10 jaar ruim-

schoots mogelijk.

Hout heeft in vergelijking met andere

fossiele materialen zoals beton, alumini-

um, staal en kunststof zeer weinig ener-

gie nodig voor de winning en productie

en heeft daardoor in vergelijking een

verminderde CO2 uitstoot. Daarnaast

heeft hout als natuurproduct geen scha-

delijke emissies tijdens de gebruiks-

duur.

NatuurproductHout is als geen ander materiaal goed te

recyclen en er zijn geen grote hoeveel-

heden energie voor nodig om dit te

doen. Wanneer hout niet meer wordt

gerecycled, is het in te zetten om groene

energie te produceren. Hout is ook bio-

logisch volledig afbreekbaar, zodat toe-

komstige generaties niet met afval opge-

scheept worden.

Door de unieke celstructuur van hout

heeft het zeer goede isolerende eigen-

schappen. Ook de muuraansluitingen

zijn bij houten kozijnen goed gedetail-

leerd en voorkomen onnodige warmte-

verliezen tussen de muur en het kozijn.

EPC normen worden gemakkelijker

gehaald met houten kozijnen. Hierdoor

wordt er veel energie bespaard geduren-

de de totale levensduur van het pand.

Hout is een natuurproduct en heeft een

warme uitstraling. Het materiaal is zeer

veelzijdig als het op ontwerpvrijheid

aankomt. Vrijwel alle details zijn te

maken. Of het nu gaat om historische

details bij restauratie van monumentale

panden of moderne uitstralingen door

design profileringen. Houten kozijnen zijn ook later aan te

passen aan de behoefte. Wanneer bijvoorbeeld in een later sta-

dium besloten wordt om, in verband met isolatie, een dikker

glaspakket toe te passen, zijn de sponningen in houten kozij-

nen eenvoudig dieper uit te frezen, waardoor niet de hele

kozijnen vervangen hoeven te worden.

Hout in kozijnen en deuren heeft een hoge brandveiligheid.

Door het lage warmtegeleidende vermogen en de verkoling van het

oppervlak wordt de brand vertraagd. Daarnaast komen er bij verbranding

nauwelijks schadelijke rookgassen vrij. Hout heeft een grote sterkte bij

een relatief laag eigen gewicht. Houten kozijnen en deuren hebben daar-

door een hoge inbraakwerendheid. Mocht er toch worden ingebroken

dan is de braakschade meestal eenvoudig te repareren en hoeft niet het

hele kozijn of deur vervangen te worden.’

Duurzaamheid van kozijnen in de woningbouw

Raamwerk Branche over duur 17 25-11-2009 08:56:57

Flexibiliteit begint bij BUVA...

Kijk voor meer informatie op www.buva.nl

Bremen 5

2993 LJ Barendrecht

Telefoon: 0180 69 75 00

Email: info@buva.nl

Duurzaam & Doordacht.

Maatwerk voor raam en deur

BUVA ontwikkelt hang- en sluitwerk voor ramen en deuren waarbij we de

bouwpraktijk als uitgangspunt en standaard nemen. In eigen huis ontwikkeld en

gefabriceerd bij vooraanstaande Europese fabrikanten. De maatvoering is waar

mogelijk uniform voor een snelle en effi ciënte, industriële verwerking. De BUVA

medewerkers in buiten- en binnendienst ondersteunen u graag bij de opzet van

bestekken, uittrekstaten, sluitsystemen en leverschema’s.

Een voorbeeld is het nieuwe BUVA activPilot draai-kiep raambeslag. Met het BUVA

activPilot draai-kiep raambeslag bieden wij u fl exibiliteit. Onder andere door

componenten die eenvoudig achteraf gemonteerd kunnen worden. Er zijn diverse

varianten mogelijk. Inbraakwerend of in een standaard uitvoering. Scharnieren

in verdekte- of opdek uitvoering. Voor enkele of dubbele ramen en met vaste of

variabele greephoogte.

3 Knevelend hang- en sluitwerk

1 activePilot

2 Ergo-Nomic

5 Atlas scharnier

4 BUVA-ISOSTONE® onderdorpel

6 Soft-Line beslag

6

7

4

3

1

2

5

BUVA-ISOSTONE® raamdorpel

7

RD_0103.indd 1 20-11-2009 08:59:3416_adv.indd 1 24-11-2009 18:14:01

19 I 6 2009raam endeur

Raamwerk

Aluminium

‘Aluminium is een gewild product onder projectontwikkelaars,

beheerders en architecten. Vanwege de brede toepassingsmoge-

lijkheden van het product en zijn lange levensduur. Ook in de

woningen wordt aluminium steeds vaker toegepast.

Van nature is aluminium een sterk metaal. Het vervormt, barst,

scheurt, roest of rot niet. Daarnaast is aluminium onbrandbaar

enniettoxisch(giftig).Hetmetaaldoorstaatdaarmeemoeite-

loos de invloeden van zonlicht, vocht, temperatuurschomme-

lingen of wisselende weeromstandigheden.

Grote stijfheidAluminium is dankzij een goede beschermlaag gemakkelijk te

onderhouden. Bij jaarlijks tweemaal reinigen blijft de

beschermlaag zeker 25 jaar in goede conditie. De lange levens-

duur van aluminium is mede afhankelijk van juiste en tijdige

schoonmaak- en onderhoudsbeurten. Zeker aan de zonzijde en

opplaatsenwaarweinigregenvalt,isextraaandachtgewenst.

Het hang- en sluitwerk, de ventilatieroosters en het glas vragen

ook reiniging. Bovendien is het van belang de kitvoegen en de

beglazingrubbers jaarlijks te inspecteren.

Aluminium wordt industrieel vervaardigd op basis van hoog-

waardige technologieën en precieze productieprocessen. Het

metaal is en blijft maatvast, waardoor het uitzetten van ramen

en deuren, onder invloed van vocht, tot het verleden behoort.

Ondanks het lichte materiaal kenmerkt aluminium zich door

eengrotestijfheid(dusstevigheid).

Aluminiumwinnenuitdegrondstofbauxietvraagtveelener-

gie. De laatste jaren is er daarom veel geïnvesteerd in

zuinige(re)technieken.Daardoorisdehoeveelheidverbruikte

energie met bijna 1/3 afgenomen. Iets meer dan de helft van

deze energie is weer afkomstig van waterkracht, dus schoon.

Aluminium biedt in het gebruik een aantal belangrijke milieu-

voordelen. De levensduur van minimaal 75 jaar en de moge-

lijkheid om steeds 100% te recyclen, maken dit product bij-

zonder duurzaam. Bovendien komen bij het onderhoud geen

schadelijke stoffen vrij. Geen milieuonvriendelijke reinigings-

middelendusenooknooitmeer(periodiek)overschilderen.

Kortom, per saldo is aluminium milieuvriendelijk.

Aluminium gevelelementen zijn leverbaar in alle RAL-kleuren,

in metallics, staallook en pastelkleuren. De beschermlaag wordt aange-

brachtdoordeprofielenteanodiseren(metaaleigentoplaag)oftepoe-

dercoaten(laklaag).Onderscheidendisdeoptieomdebinnenkantvan

de profielen een andere kleurstelling te geven dan de buitenzijde.

Vanaf 2007 moeten alle aluminium profielen voldoen aan de verplichte

EuropeseCE-markering.InNederlandgeldenechteralstrenge(re)kwali-

teitseisen. Aluminium gevelelementen voldoen aan de eisen van het

Bouwbesluit. De meest toegepaste beoordelingscriteria zijn echter opge-

nomen in het VMRG-Keurmerk.

SlankNaast de kwaliteit van de producten, worden aan aluminium gevelele-

menten eisen gesteld op het gebied van inbraakwerendheid. Het beslag

van aluminium systemen is betrouwbaar, veilig en gebruiksvriendelijk.

Door deze kwaliteiten voldoen aluminium systemen ruimschoots aan

inbraakwerende eisen van het Bouwbesluit, het Politiekeurmerk Veilig

Wonen en de Nederlandse norm NEN 5096. Veiligheidsklasse 2 is in de

regel voldoende voor woningen, maar ook klasse 3 is mogelijk.

Om het comfort in huis te vergroten, worden ook eisen gesteld aan de

geluidswering en wind- & waterdichtheid. De grote geluidsisolatie wordt

bereikt dankzij een luchtdichte aansluiting van de profielen. Ook de ster-

ke warmte-isolatie is onmiskenbaar een pre. Een volledige thermische

onderbrekingismogelijkdooreenisolatorvanpolyamide(CFKvrij),

meerkamerprofielen en een drievoudige aanslagdichting. Dankzij alumi-

nium gevelelementen treedt er veel daglicht in huis toe. De slanke profie-

len maken namelijk grote lichtoppervlakten mogelijk.’

Raamwerk Branche over duur 19 25-11-2009 08:57:00

20 I 6 2009raam endeur

Raamwerk

Kunststof‘Wat zijn belangrijke overwegingen bij de materiaalkeuze van

kozijnen? Het milieu, de uitstraling, de hoeveelheid onderhoud

en uiteraard de prijs-kwaliteitverhouding.

Kunststofkozijnenscorenhetbestopduurzaamheidenexploi-

tatiekosten. Zou men alleen op basis van aanschafkosten zijn

keuze maken dan liggen de prijzen dicht bij elkaar, met een

klein voordeel voor kunststof. Dan wordt echter geen rekening

gehouden met de onderhoudskosten over een lange periode.

Hetisdusbelangrijkdetotaleexploitatiekostentebekijkenbij

de keuze van een materiaalsoort. Uit de levensduuranalyse van

kunststof kozijnen blijkt dat een kunststof kozijn wel 75 jaar

meegaat.

HerbruikbaarHet onderhoudarme karakter van kunststof kozijnen zorgt niet

alleen voor kostenbesparingen, maar vermindert ook de mili-

eubelasting, doordat er geen schadelijke verf, plamuur en stop-

verfresten vrijkomen. De montage van kunststof kozijnen vol-

gens de VKG-kwaliteitseisen en voorschriften zorgt ervoor dat

de kozijnen ook weer eenvoudig zijn te demonteren zonder

breek- en sloopwerk. Dit bevordert het duurzame karakter van

de kozijnen.

Verkwisten is niet meer van deze tijd. Dit geldt ook voor het

afval en de oude kunststof kozijnen van kozijnproducenten. Alles wat

herbruikbaar is, zorgt voor minder belasting van het milieu, Vanaf 1996

worden kunststof gevelelementen ingezameld en gerecycled. Sinds 1

januari 2007 werkt de VKG in haar recyclingsysteem volgens het cradle-

to-cradle principe. Het recyclingsysteem is zo georganiseerd, dat het eco-

nomisch rendabel wordt.

De tijden dat kunststof kozijnen alleen verkrijgbaar waren met brede

Raamwerk Branche over duur 20 25-11-2009 08:57:12

21 I 6 2009

profielen in de kleur wit liggen ver achter ons. Het kunststof

kozijn heeft zich de afgelopen jaren regelmatig bewezen als een

volwaardig alternatief zowel bij eigentijdse als bij historische

gebouwen. De industrie heeft zich de laatste decennia ontwik-

keld op tal van aspecten. Zo zijn kunststof kozijnen te leveren

in talloze kleuren, profielen en vormen en met een zeer fijne

detaillering. Het verschil met traditionele kozijnen is niet of

nauwelijks waarneembaar.

Altijd dubbele dichtingKunststof kozijnen, ramen en deuren hebben van nature een

hoge warmte-isolatie. Door toepassing van zorgvuldig industri-

eel vormgegeven PVC-profielen met een doorsnede van meer-

dere afgesloten kamers gevuld met stilstaande lucht ontstaat

een natuurlijke isolerende barrière. Als er speciale profielen en

detaillering worden toegepast, is het mogelijk de isolerende

werking nog verder te verbeteren.

Kunststof kozijnen van VKG-leveranciers zijn afgestemd op de

Nederlandsebouwtechniekenen–methoden.Datgeldtook

voor het hang- en sluitwerk. De kozijnen

moeten tezamen met het hang- en sluitwerk

veilig zijn. Ook de montage en de kwaliteit

van de gevel spelen een rol als het gaat om

inbraakveiligheid. Kunststof kozijnen wor-

den standaard uitgevoerd met de meer-

puntsvergrendeling en kunnen naar buiten-

of naar binnendraaiend uitgevoerd worden.

Een groot voordeel van kunststof kozijnen is

dat het materiaal PVC sterk en taai is en niet

splintert. Het vormt samen met de stalen

kern een uitstekende barrière tegen de gele-

genheidsinbreker.

Kunststof kozijnen worden altijd gemon-

teerd met een dubbele dichting. Een buiten-

dichting houdt het slagwater tegen, de bin-

nendichting voorkomt tocht uit de spouw.

De dubbele dichtingen zorgen dus voor een

uitstekende wind- en waterdichtheid.

DeVKG-kwaliteitseisenen–adviezenvoor

de productie en montage van kunststof

gevelelementen vormen de basis van de

kwaliteitsborging voor de branche. De hierin

opgenomen voorschriften en richtlijnen vol-

doen aan het Bouwbesluit en aan andere

nationale en Europese regelgevingen.

In samenwerking met Stichting

Bouwresearch(SBR)heeftdeVKGvijftig

referentiedetail vervaardigd voor zowel reno-

vatie- als nieuwbouwprojecten. Het geeft

een goed beeld van de vele mogelijkheden

om met een zeer hoge kwaliteit en duur-

zaamheid te detailleren met kunststof.’

Isolatieverbetering met kozijnen wordt goedkoperIedere eigenaar van een woning ouder dan twee jaar krijgt een voor-

deel: het lagere 6% Btw-tarief is vanaf nu van toepassing op de kos-

ten voor het vervangen van kozijnen.

De VMRG, de VKG en het Kennis Centrum Gevelbouw kwamen met

deBelastingdienstenhetMinisterievanFinanciënovereen,datdit

geldtvoordekostenvanarbeid(40%)inhettotalebedragvande

verbetering.Maarliefst40%vandetotaalfactuurvaltvanafnudus

binnen het 6% Btw-tarief in plaats van in het 19% Btw-tarief. De

regeling geldt niet alleen voor aluminium en kunststof maar ook

voor houten kozijnen.

Dit is een uniek kostenvoordeel voor iedere eigenaar die zijn woning

beter wil isoleren door de kozijnen te vervangen. Woningeigenaren

kunnen voor meer informatie contact opnemen met kozijnleveran-

ciers. Leveranciers die lid zijn van de VMRG of de VKG zijn te vin-

den op www.vmrg.nl of www.vkgkozijn.nl.

Raamwerk Branche over duur 21 25-11-2009 08:57:14

DICTATOR PRODUCTIE B.V. Energieweg 11 8304 AJ Emmeloord Nederland Tel. +31 (0)527 61 34 56 Fax +31 (0)527 69 84 20 E-Mail info@dictator.nl www.dictator.nl

ergieweg 11 8304 AJ

Stuk voor stuk degelijke producten van Nederlandse bodem, ontworpen met aandacht voor:

Toegankelijkheid Gebruiksgemak Veiligheid Kwaliteit Duurzaamheid

Deuropvangers

‘Made in Holland’

Opbouwdeursluiters

Inbouwdeursluiters

Veerscharnieren Deurvastzetters

Veerbuffers

Een greep uit ons assortiment...

Ansae B.V.Denariusstraat 25, 4903 RC Oosterhouttelefoon 0162 490049 fax 0162 490606e-mail info@ansadesign.nl web www.ansadesign.nl

Uitsluitend leverbaar via de vakhandel

22_adv.indd 1 24-11-2009 18:13:02

23 I 6 2009

Entree

raam endeur

ExclusiefKoninklijke Boon Edam Group Holding, wereldwijd marktleider in ingangtechnieken, heeft een distributieovereenkomst getekend met Alluser Industries. Deze overeenkomst omvat de verkoop en installatie, alsmede het ver-lenen van service en onderhoud op de range beveiligingssluizen van deze Italiaanse fabrikant. Hiermee zijn tevens de Alluser sluizen beschik-baar voor de Nederlandse markt. De HPJ/FPJ beveiligingssluis is een modulair sluisconcept met een omvang rije reeks van mogelijke opstel-lingen. Dit concept maakt het mogelijk om toe-gangscontrolesystemen te integreren, waardoor van iedere deur eenvoudig een beveiligingssluis te maken is.Info: Boon Edam Nederland, Edam, 0299.38.08.08, www.boonedam.nl

EntreemattenNieuwe inlagen die in een later stadium te verwisselen zijn, meer kleurmogelijkhe-den, een betere brandwerendheid en een zware belasting; dat zijn de nieuwe moge-lijkheden van de serie 517 GS, gesloten entreematsystemen van Emco. De eerste nieuwe inlage betreft die van slijtvast tapijt met een borstelwerking, een hogere vocht-opname en een goede brandweerstand. Deze inlagen zijn er in de kleuren grijs, antraciet en beige. De tweede mogelijkheid zijn inlagen voor slijtvaste tapijtstroken van 100% polyamide. Deze duurzame inlagen zijn gebaseerd op de schoon-looptapijten van de serie Maximus, die is te leveren in 45 kleuren en 12 standaard dessins.Info: Emco Benelux,Hedel, 073.599.83.10, www.benelux.emco.de

VandaalbestendigHet assortiment deurcommunicatie van Hemmink- Elektro uit Zwolle bevat een serie vandaalbestendige belpanelen en deurstations, die stuk voor stuk opvallen door het strakke design en robuuste uiterlijk. Het gaat daarbij om de deurstations Halo en Marine Fermax. De panelen zijn gemaakt van 2,5 mm dik roestvast staal en bevestigd met veiligheids-schroeven. Ook de drukknoppen zijn in roestvast staal uitgevoerd, ter-wijl de naamvensters gemaakt zijn van 6 mm dik polycarbonaat. De sta-tions zijn geschikt voor inbouw of opbouw en te leveren als audio of video uitvoering in de kleur zwart-wit, analoog bekabeld in VDS of BUS-2 versie.Info: Hemmink-Elektro, Zwolle, 038.469.82.00, www.hemmink-elektro.nl

Klep met sparingNadat een mooie brievenbus geïnstalleerd is, wordt deze vaak na niet al te lange tijd volgeplakt met Ja-Nee of Nee-Nee stickers. En niet netjes allemaal op dezelfde plek maar meestal op verschillende plaatsen. Kortom een rommelig gezicht. Om deze ontsiering en ergernis het hoofd te bieden, levert Vankan brievenbussen met in de klep een aparte sparing voor deze stickers. Mensen die geen sticker willen, dus wel alle reclame willen ontvangen, kunnen het plaatje met de zwarte naar voren in de sparing plaatsen. Mocht men later van gedachte veranderen, dat is het een kwestie van omdraaien. Het resultaat is in beide gevallen een brievenbus met een verzorgd uiterlijk.Info: Vankan, Dronten, 0321.31.82.77, www.vankan-dronten.nl, www.postkasten.nl

PlintverwarmingPlintverwarming is een verwarmingssysteem waarbij de duurzaamheid van lage temperatuur-verwarming wordt gecombineerd met het comfort van stralingswarmte. De installatie wordt als een plint tegen de muur geplaatst. In de aluminium behuizing zijn twee kanalen ver-werkt, waar het verwarmingswater doorloopt. Binnen dit systeem is sinds kort een uitvoe-ring opgenomen, die kan worden doorgelegd voor glazen puien en entreepartijen. De 20 mm hoge plint wordt plat in de afwerkvloer opgenomen. Speciale op maat gemaakte aan-sluitstukken zorgen voor de overgang van het muurelement naar de vloeruitvoering. Met deze oplossing hoeft het systeem niet te worden onderbroken of moeten er moeizame oplos-singen worden gezocht. Tevens wordt het glasoppervlak van de pui ‘aangewarmd’ door de opstijgende warme lucht.Info: Warmte-inkoop, Houten, 06.49.49.48.25, www.warmteinkoop.nl

Entree_pi 23 24-11-2009 17:20:42

24 I 6 2009raam endeur

Raamwerk

Wat verstaan woningcorporaties onder duurzaam-heid? Welke aspecten spelen bij nieuwbouw of renovatie van kozijnen een rol als het gaat om de keuze tussen hout, aluminium of kunststof in rela-tie tot duurzaamheid? En welke ervaring heeft men op gerealiseerde projecten? De redactie van Raam en Deur legde deze vraag voor aan een aantal woningcorporaties, die om een speciale reden geko-zen hebben voor hout, aluminium of kunststof kozij-nen, ramen en deuren. De reacties zijn divers en heel ‘persoonlijk’.

Dat woningcorporaties bij nieuwbouw of renovatie van

hun bestand à priori kiezen voor hout is geen

vanzelfsprekendheid. In het merendeel van de gevallen spelen

de exploitatiekosten naast de investeringskosten een hele

belangrijke rol zo blijkt uit diverse onderzoeken. Maar ook de

aspecten milieu en energiebesparing, voor de corporatie zelf als

wel voor de bewoners, blijken een steekhoudende invloed te

hebben. Onderstaand drie reacties van woningcorporaties over

hun keuzes bij recente projecten en projecten uit het verleden.

Elan Wonen Haarlem“Een duurzaam onderdeel in een woning of gebouw is naar

onze mening een onderdeel, dat met minimaal onderhoud

een maximale tijd in een goede conditie blijft en waar de

gebruiker zich prettig bij voelt”, laat projectleider Mark

Joosten weten.

“Wij staan bij nieuwbouw voor een hoogwaardige architec-

tuur. Het is bij Elan Wonen niet vanzelfsprekend, dat er

kunststof of aluminium kozijnen worden toegepast vanwege

het onderhoudsarme aspect. Enkele jaren geleden hebben we

het Spaarnoogplan in Haarlem opgeleverd met nagenoeg

blank afgelakte Meranti kozijnen. Dit paste naadloos in het

ontwerp en daarmee accepteren we de hogere onderhouds-

kosten. Een esthetisch fraai gebouw maakt mede, dat bewo-

ners zich prettig in hun woonomgeving voelen. Dit is voor

ons ook duurzaam.”

“Natuurlijk kijken we naar de financiële kant”, gaat hij ver-

der. “Hierbij zijn onderhoudskosten nog veel belangrijker dan

eenmalige aanschafkosten. Vanuit deze overwegingen vervan-

gen we in diverse complexen de oude houten kozijnen door

kunststof kozijnen. De uitstraling van een complex woningen

kan hierdoor compleet veranderen. Hieraan besteden we

Waarom kiezen voor hout, alumin ium of kunststof?

Afweging van corporaties t.a.v. duurzaamheid

door Joop Wilschut

vooraf dan ook de nodige aandacht. Een voorbeeld is het project in de

Bellamystraat in Haarlem.”

“In het grootonderhoudsproject Vaumontlaan in Heemstede is gekozen

voor de toepassing van kozijnen van Accoya Titanwood. In de aanloop

van het project liepen we tegen de innovatie van het geacetyleerde hout

op, dat zeer goede eigenschappen heeft. Met fabrikant Doornenbal heb-

ben we dit verder onderzocht. We kozen voor een uitvoering volgens

het concept 3: de kozijnen worden compleet met glas en hang- & sluit-

werk in de fabriek vervaardigd en vanaf de vrachtwagen direct gemon-

teerd. Voor de al wat oudere bewoners gaf dit verreweg de minste over-

last. Er is tevens voor Accoya Titanwood gekozen vanwege het FSC-

foto

: El

an W

onen

foto

: El

an W

onen

Bellamystraat te Haarlem

Spaarnoogplan te Haarlem

Raamwerk_WOCO 24 24-11-2009 17:23:13

25 I 6 2009

Waarom kiezen voor hout, alumin ium of kunststof?

keurmerk. Elan Wonen kiest voor hout uit goedbeheerde bos-

sen, waarbij ook aandacht is voor de inheemse flora en fauna

en bevolking. Nu moet de tijd uitwijzen of het Titanwood

echt duurzaam is. Dat weten we eigenlijk pas echt over mini-

maal 25 jaar”, besluit Joosten.

Patrimonium Veenendaal“Duurzaamheid heeft bij ons een meervoudige betekenis”, aldus

Everlien namens woningstichting Patrimonium. “Het is duur-

zaam als je kwaliteit bouwt. Als je in ons geval woningen bouwt

die heel lang mee gaan en hun waarde behouden. Omdat we

zelf lang het vastgoed in portefeuille hebben moet duurzaam

ook onderhoudsarm betekenen. Maar duurzaam vatten we ook

op in de meer maatschappelijke betekenis: geen onnodige over-

last voor ons leefmilieu!”

“Hout vinden we één van de onderschatte materialen in de

bouw. We werken nu veel met houtskeletbouw ook omdat dit

heel goed op IFD-wijze te hanteren is en veel voordelen biedt.

Voor onze huurders bijvoorbeeld de hogere flexibiliteit in de

woning en de uitbreidbaarheid van de woning. Houtskeletbouw

heeft tevens als voordeel dat er een beukmaat van meer dan

zeven meter kan worden gerealiseerd. Als we een woning later

uitbreiden past een volledige woonplattegrond met extra slaap-

kamer en badkamer op de begane grond. Goed voor levensloop-

bestendig wonen.”

“Houtskeletbouw biedt ons ook de mogelijkheid om een hoge

isolatiewaarde te bereiken. Daarmee is een tweede belangrijk

aspect van ons duurzaamheidbeleid in beeld. Voor onze huur-

ders geldt dat de kosten voor verwarming zo laag mogelijk

moeten zijn. We denken dat ons vastgoed op termijn een hogere waarde

heeft als het energielabel gunstig is.”

“Voor kozijnen en deuren kiezen we altijd voor het beleid om geen tro-

pisch hardhout toe te passen”, vervolgt Baars. “We geloven niet in het

FSC-keurmerk voor deze houtsoorten. Voor kozijnen passen we Oregine

Pine of kozijnen van Robinia/Vuren (ROVU-kozijn) toe. De detaillering

moet soms aan architecten uitgelegd worden, omdat men de oude

ambachtelijke vaardigheden nog wel eens uit het oog verliest.”

foto

: El

an W

onen

Vaumontlaan te Heemstede

Oranjetoren te Veenendaal

foto

Pat

rim

oniu

m‘ Duurzaamheid heeft meerdere betekenissen’

Raamwerk_WOCO 25 24-11-2009 17:23:15

26 I 6 2009raam endeur

Raamwerk

“Bij woontorens twijfelen we. Bij de toren die we nu in

aanbouw hebben (Entrada) passen we aluminium toe voor

ramen en kozijnen. Ondanks dat aluminium milieuonvriende-

lijk is, moeten we ook rekening houden met het onderhoud.

Het schilderen van een woontoren is nu eenmaal geen sinecu-

re. We zorgen dan wel voor een duurzaamheid(milieu)keur-

merk op de ramen en kozijnen voor het gebruikte aluminium.

In de recent opgeleverde woontoren (Oranjetoren) hebben we

een goede combinatie van milieu en onderhoudsarme toepas-

sing gevonden. De ramen en kozijnen zijn van aluminium/

wood. Een gevingerlaste vuren houten basis; gelamineerd afge-

werkt aan de binnenzijde, en een onderhoudsarme aluminium

afwerking aan de buitenzijde.”

Groencertificaat“Al onze toepassingen van ramen, deuren en kozijnen hebben

een politiekeurmerk”, gaat zij verder. “Ondanks dat dit met

onze eisen op het gebied van duurzaamheid enige jaren terug

nog wel eens een probleem was, zijn die nu overal goed ver-

krijgbaar voor FSC (niet zijnde hardhout). We passen alleen

materialen toe die door SenterNovem zijn benoemd. Op deze

manier ontvangen we een groencertificaat duurzaamheid. Met

dit certificaat zijn we in staat om hypotheek te verkrijgen

waarop een kwart minder rente wordt geheven (groenle-

ning).”

“Onze ervaringen zijn prima”, laat Baars tot slot weten.

“We passen al jaren dit beleid toe. Omdat we onze nieuw-

bouw heel erg afstemmen op de verwachte onderhouds-

cyclus zijn we in staat om aan het begin van de hele bouw-

cyclus zo te ontwerpen dat we later kosten kunnen

besparen.”

Sité Doetinchem“Duurzaamheid betekent voor ons simpel gezegd: lang mee-

gaan”, meent Edwin van der Kwast van de Sité

Woondiensten. “Maar je kan daarbij naar de economische of

de technische levensduur kijken. Duurzaam zijn, houdt voor

ons ook in dat de toegepaste materialen weinig onderhoud

Gladiolenstraat te Veenendaal

Oranjetoren te Veenendaal

foto

Pat

rim

oniu

m

foto

Pat

rim

oniu

mbehoeven en milieuvriendelijk zijn. Vaak ook bereik je met moderne,

hedendaagse materialen en bouwdelen betere isolatiewaarden. Dat

levert voor de bewoners een financieel voordeel op, doordat ze minder

stookkosten hebben, maar het draagt ook bij aan het terugdringen van

de CO2-uitstoot.”

“De keuze voor een bepaald materiaalsoort voor kozijnen, ramen en

deuren wordt mijns inziens ingegeven door het type gebouw. Bij hoog-

bouw en kozijnen en ramen in hellende dakconstructie ligt het min of

meer voor de hand dat je kiest voor onderhoudsarm. Vanuit het oog-

punt van bereikbaarheid, veiligheid en arbeidsomstandigheden. Maar

ook de leeftijd/ouderdom van de woningen en de esthetische uitstra-

Raamwerk_WOCO 26 24-11-2009 17:23:19

27 I 6 2009

Iedereen gelukkig“De keuze was dus puur een exploitatieverhaal. Bijkomende aspecten

waren evenwel dat de kunststof kozijnen te hergebruiken of te recyclen

zijn. En dat het in kunststof mogelijk blijkt een bijna identieke profile-

ring te krijgen als die van de bestaande houten kozijnen. Het aanzien van

de woningen blijft dus in tact, sterker nog gaat er op vooruit, omdat je

straks het armoedige beeld van haveloze, verfarme, door houtrot aange-

taste kozijnen in de gevels kwijt bent. Bovendien zijn de merendeels

oudere bewoners van de woningen tevreden en gelukkig. Ze vinden de

kunststof kozijnen mooi, dat ze niet meer hoeven te schilderen spreekt ze

erg aan, ze krijgen goed geïsoleerde woningen ook op de bovenverdie-

ping en ze zijn verlost van de tochtklachten. Kortom, voor dit project

was kunststof als vervanging van hout voor iedereen de beste oplossing.

Maar op een ander project kunnen wel weer andere aspecten de doorslag

geven. Je moet het toch per project bekijken en afwegen.”

foto

JW

Pro

duct

ies

Ontariostraat te Doetinchem

‘ Je moet toch ieder project apart beoordelen’

foto

JW

Pro

duct

ies

Torontostraat te Doetinchemfo

to J

WPro

duct

ies

Ottawastraat te Doetinchem

ling van een complex kan een rol spelen. We hebben een vrij

oud woningbestand, waarbij alles nog volgens de traditionele

wijze is gebouwd. Dus gevelopeningen als inmetselkozijn en

niet als nastelkozijn. Bij vervanging van kozijnen kies je dan

al snel voor dezelfde bouwmethode om de ingreep voor de

bewoners niet te drastisch te laten worden.”

“Uiteraard spelen de exploitatiekosten een belangrijke rol”, laat

Van der Kwast stellig weten. “Zo zijn we momenteel bezig met

de renovatie van 231 woningen in de wijk De Hoop in

Doetinchem. Bij deze woningen uit begin jaren zestig vertonen

de oude houten kozijnen veel houtrot en tochtklachten.

Bovendien hebben alleen de kozijnen op de begane grond isole-

rende beglazing. We hebben ervoor gekozen de houten kozijnen

te vervangen door nieuwe kunststof kozijnen, omdat dit financi-

eel het meest aantrekkelijk was, ook gezien de nog te verwachte

levensduur van de woningen. Aluminium was gewoonweg te

duur en hout zou opnieuw om onderhoud vragen.”

Raamwerk_WOCO 27 24-11-2009 17:23:27

"raam endeur

Inside

28 I 6 2009 """"""raam endeur

raam deur

raam endeur

en

Inside

28 I 6 2009 "

50

40

30

20

10

0

90

80

70

60

aantal dodelijke slachtoffers (opgave NIFV)

aantal dodelijke slachtoffers (opgave CBS)

In ieder huis een rookmelderAls ieder huishouden in Nederland een rookmelder heeft, levert dat een maatschappelijke winst van twintig miljoen euro op. Dat er in ieder huis een rookmelder moet komen, staat voor overheid, brandweer en verzekeraars dan ook als een paal boven water. Grote vraag is alleen: hoe zorg je ervoor dat het ook gebeurt en mensen écht het belang van brandpreventie gaan inzien?

Het gaat niet goed methet aantal branden. En dat terwijl

er veel gebeurt op het gebied van brandpreventie. Heel

veel zelfs, als je alle activiteiten bij elkaar optelt. De brandweer

is steeds sneller ter plaatse, gemeenten treffen subsidieregelin-

gen voor brandpreventiemiddelen en som mige verzekeraars

belonen dat op hun beurt met premiekortingen. Toch sorteren

al die inspannin gen nog niet het gewenste effect.

SEO-onderzoekVorig jaar overleden 97 men sen bij een brand, bijna dertig

meer dan in het jaar ervoor. Ook het aantal gewonden steeg,

van 843 in 2007 naar 874 in 2008. Het Verbond van verzeke-

raars heeft daarbij het idee dat alle ini tiatieven om brand te

voorko men, op een of andere manier niet goed samenhangen.

Om meer ‘grip’ te krijgen, gaf het Ver bond SEO Economisch

Onder zoek opdracht een onderzoek te doen. In het onlangs

verschenen onderzoeksrapport staan drie vragen centraal: wie

doet wat, hoe en waarom?

Hein Stienstra

Wie doet wat, waarom en hoe?

VersnipperdHet rapport geeft volgens alle betrokken partijen heel goed

weer waar het aan schort. Aller eerst is de publieke

verantwoor delijkheid voor brandpreventie versnipperd. Er is

bijvoorbeeld geen centraal aanspreekpunt voor burgers en

bedrijven en de regelgeving is complex. Daar naast zijn er

onvoldoende kwan titatieve gegevens over oorzaken en gevol-

gen van branden beschik baar. Het feit dat de oorzaak van een

brand in de helft van de gevallen onbekend is, spreekt in die

zin boekdelen. Daar komt bij dat er over belangrijke indicato-

ren (zoals het aantal dodelijke slachtoffers bij brand) geen

over eenstemming is en er te weinig wordt gestuurd. Zo is er

geen concrete doelstelling, waarbij het aantal dodelijke slacht-

offers in x jaar tijd moet worden terugge bracht. Daarbij komt

dat het effect van bepaalde maatregelen niet altijd helder is.

Anders dan bij verkeersveiligheid worden er bij brandpreven-

tie bijvoorbeeld nauwelijks maatschappelijke kosten-baten-

analyses gemaakt.

Preventie loont Het SEO-onderzoek biedt genoeg aanknopingspunten die

samen werking in te kleuren. Dat de nadruk daarbij meer op

preven tie moet komen te liggen, staat voorop, want dáár zit de

maat schappelijke winst. Een simpele rekensom, gebaseerd op

bijvoorbeeld een casus in de gemeente Hoogeveen toont dat

aan. Inwoners konden zich daar voor een rookmelder aanmel-

den, waarbij de gemeente de helft van de kosten vergoedde en

de instal latie voor haar rekening nam. De subsidie werd een

succes: een kwart van de huishoudens meldde zich aan.

Doorgerekend naar nationaal niveau zou dat een deelnemers-

Inside_rookmelders 28 24-11-2009 17:26:03

" 29 I 6 2009" 29 I 6 2009"""""

DownloadsHet SEO-rapport Brandveiligheid, kan worden

gedownload op http://www.seo.nl/nl/publicaties/

rapporten/2009/2009-63.html

aantal van 1,8 miljoen huishoudens

betekenen. De kosten bedragen

dan 30,6 miljoen euro, ter-

wijl het de samenleving

ruim vijftig miljoen

euro oplevert (vijf

minder doden, 657

minder gewonden,

en bespa ringen in

(im) materiële

schade). De maat-

schappelijke winst

is dus twintig mil-

joen.

APK voor woningen? Volgens SEO moeten overheid,

verzekeraars en brandweer daarop door-

pakken, zeker omdat de consument ervoor te porren

is. Bijna de helft van de consu menten geeft namelijk aan pre-

ventiemaatregelen te willen nemen als de overheid meebe taalt.

Zo’n 45 procent vindt dat de verzekeraar moet langskomen om

te kijken hoe het huis veiliger kan worden gemaakt en een

derde verwacht dat van de brand weer. Mensen willen met

andere woor den wel aan brandpreventie doen als ze worden

geprikkeld. Over heid, verzekeraars en brandweer willen zich

daar samen hard voor maken, al verschillen de meningen nog

over de hoe-vraag. Zo pleit het Verbond van verzekeraars voor

een verplichte ‘APK voor woningen’; een niet nieuw idee dat

door sommige partijen wordt omarmd maar weer anderen

nogal kritisch tegenover staan. SEO is zelf sterk tegen een ‘ver-

plichte’ APK, met als advies het eerst vrijwillig te proberen en

een beroep te doen op de eigen verantwoordelijkheid van men-

sen. “Een keuring klinkt goed, maar je moet het niet verplich-

ten. Dat leidt tot lui heid”, aldus een vertegenwoordiger van

Landelijk Netwerk Brandveiligheid (LNB) van de brandweer.

Bij het Centrum voor Criminaliteitspreventie (CCV) leeft ook

die gedachte dat er geen aparte keuring moet komen. Het CCV

voelt meer in het aansluiten op het Politiekeurmerk Veilig

Wonen en dat te uitbreiden met brandveilig heidsvoorschriften.

Een keur merk dat zijn nut al heeft bewezen en waarbij het wiel

niet opnieuw hoeft te worden uitgevonden.

Wie gaat wat doen?Hoe gaan verzekeraars, brandweer en over-

heid de aanbevelingen uit het SEO-

rapport oppakken? Kort gezegd:

verzekeraars gaan focussen op

eenduidige cijfers, de overheid

maakt zich hard voor meer

regie en minder complexe

regels en de brandweer legt

de nadruk op preventie en

samenwerking. Het SEO-

rapport ziet men als een start-

schot om de beoogde samenwer-

king verder vorm te geven.

RookmeldersVolgens het Bouwbesluit 2e fase zijn op 1

januari 2003 rookmelders verplicht in nieuw-

bouwwoningen en renovatieprojecten. Ionisatierookmelders

zijn niet meer toegestaan. De brandweer drong al jaren aan

op deze maatregel. De noodzaak voor het aanbrengen van

rookmelders in woningen komt onder meer voort uit het feit

dat het menselijk reukorgaan niet functioneert als men

slaapt. Veel mensen die bij een brand om het leven komen,

stikken als het gevolg van rookontwikkeling. De rook kan de

bewoners in drie minuten verstikken. Rook is vrijwel altijd

heet, zwart, dodelijk en verspreidt zich snel door de woning.

Het gehoor werkt echter wel tijdens de slaap. Daarom is een

geluidsalarm de enige manier om de bewoners te waarschu-

wen en ze tijdig te laten vluchten. Volgens de brandweer

kunnen brandmelders jaarlijks zo’n twintig mensenlevens

redden, mits ze ook in bestaande bouw worden gebruikt. Het

aantal gewonden zou dan met 600 tot 700 per jaar omlaag

kunnen.

Deze rookmelders moeten voldoen aan de norm NEN 2555:

“Brandveiligheid van gebouwen/rookmelders voor woonfunc-

ties” en getest en goedgekeurd door een erkend keuringsinsti-

tuut op basis van de BRL 6501. Een groen lampje (LED) geeft

aan dat de rookmelder door 230V gevoed wordt. En, als er

ook een rood lampje (LED) op de rookmelder is aangebracht

geeft dit aan dat de rookmelder goed functioneert of dat de

capaciteit van de batterij of de back-up voldoende is.

Batterijen dienen uiteraard tijdig te worden vervangen.

Bron: Verbond van verzekeraars/SEO

Inside_rookmelders 29 24-11-2009 17:26:27

30 I 6 2009raam endeur

Deur in Deur uit

Gunstige U-waardeIn opdracht van Buva heeft adviesbureau Nieman de warmtedoorgangscoëfficiënt (U) berekend van de verschillende Buva­Isostone onderdorpels. De berekening is uitgevoerd volgens NEN 1068 in combina­tie met houten kozijnen. De onderdorpels van glasvezelversterkt kunststof hebben een zeer gunsti­ge U­waarde, waarbij de reductie kan oplopen tot 0,02. Deze lage waarde wordt mede bepaald door het toegepaste materiaal en de vormgeving met gescheiden luchtkamers. De U­waarde van het hele kozijn kan eenvoudig ingevoerd worden in een EPC berekening. De gegevens zijn ook verwerkt in de speciale SBR details, die Buva heeft laten samenstellen.Info: Buva Rationele Bouwprodukten, Barendrecht, 0180.69.75.00, www.buva.nl

Glazen balustrade GM Windoorail zijn geprefabriceerde glazen balustrade modules met een valbeveiligings­functie bestemd voor toepassing bij raam­ en deurelementen, die onder de vereiste borstwe­ringshoogte reiken. De modules in een combinatie van glas en metaal garanderen een maxi­male veiligheid door een gelijkmatige glaslagering en een beproefde bevestiging. GM Windoorail bestaat uit een onderste en een bovenste metaalprofiel en een glaselement met tweezijdig vrije, gepolijste randen. De geprefabriceerde modules worden opgehangen aan vooraf op het kozijn gemonteerde platen. De transparantie doet geen afbreuk aan het beeld van het kozijn of de gevel. De glazen balustrades zijn geschikt voor montage op hout, alumi­nium, kunststof en staal.Info: Market, Lomm, 077.473.24.00, www.windoorail.nl

KnopgrendelsDeurnaalden worden het snelste geopend met een paniekontgrendeling. Zijn de eisen minder stringent maar moeten de dubbele deuren wel heel gemakkelijk te openen zijn, bijvoorbeeld de passieve deur, dan heeft Alprokon daarvoor de zogenaamde knop­grendel ontwikkeld. Het bedieningselement, een knop met een doorsnede van 22 mm, is op de zichtzijde van het deurnaaldprofiel geplaatst. De knop is dus zichtbaar en voel­baar vanaf de buitenkant. Niet alleen in panieksituaties kan deze nieuw ontwikkelde knopgrendel optimaal functioneren; ook voor minder validen of personen met een visuele beperking kan deze bedieningswijze een uitkomst zijn.Info: Alprokon Aluminium, Barendrecht, 0180.64.39.50, www.alprokon.com

Prestige en klassiekDe SkanSelekt Prestige binnendeuren van Skantrae vertegen­woordigen pure klassieke weelde, zo laat het Duivense bedrijf weten. De serie is geïnspireerd op de glamour van 17e eeuwse oud­Hollandse herenhuizen. Dat komt tot uiting in de authen­tieke details, de rijke klassieke profilering en de 16 mm dikke ‘double hip’ bossingpanelen. Per juli jongsteden is deze serie uitgebreid met vier nieuwe modellen. Voor de glasmodellen is tevens bijpassend nieuw glas­in­lood ontwikkeld. Ook aan het beslag is gedacht in de vorm van nieuwe deurkrukken Riva en Idro, beiden met een krasvaste en kleurechte titanium coating. Om het geheel te completeren bevat het assortiment nu ook architraven, plinten en neuten.Info Skantrae, Duiven, 026.319.31.21, www.skantrae.com

Vrije keuzeNaast de al bestaande Living Door collectie zijn er nu ook binnendeu­ren uit de Design collectie via het bestelprogramma van Weekamp Deuren te leveren. Dit programma biedt een enorme keuze aan deur­modellen, profileringen, panelen en afmetingen. Er zijn maar liefst negen verschillende combinaties profileringen en panelen. Bovendien is de deur in afwijkende maten tot 1200 x 2400 mm zonder toeslagen te produceren en te leveren. Ook nieuw in de collectie is de begla­zingsmethode Invisible. Het glas wordt tijdens de productie van de deur opgesloten, zodat glaslatten niet meer nodig zijn en de deur een strak aanzien krijgt.Info: Weekamp Deuren, Dedemsvaart, 0523.62.53.00, www.livingdoors.nl

Didu_pi 30 24-11-2009 17:32:59

31 I 6 2009raam endeur

EikenfineerDe originele SkanSelekt Cube lijn binnendeuren is uit­gebreid met drie moderne wit eikenfineer modellen. Het wit eikenfineer geeft de deuren volgens Skantrae een eerlijke en warme uitstraling en is eenvoudig naar keuze te bewerken met bijvoorbeeld beitsen, washes of waxen. Hierdoor is iedereen in staat de deur volledig aan te passen aan het interieur en de persoonlijke smaak. Voor het glasmodel is er een keuze uit maar liefst zes verschil­lende glasdesigns (veiligheidsglas). Ook aan bijpassend beslag is gedacht in de vorm van nieuwe deurkrukken Prezo en Quadra Oak met een krasvaste en kleurechte titanium coating.Info Skantrae, Duiven, 026.319.31.21, www.skantrae.com

Zachte stopHet schuifdeursysteem Agile 150 van Dorma is nu met Dormotion extra comfortabel. Dit demp­veermechanisme zorgt voor een zachte stop en automatisch inrijden in de eindpositie. Al wordt de deur krachtig geopend of gesloten, enkele centimeters voor het einde van de loopweg wordt de glazen schuifdeur in beide richtingen zachtjes op de loopwa­gens afgeremd en automatisch geruisloos gestopt. Eenmaal geopend of gesloten houdt de loopwegbegrenzer de deur waar ze zijn moet zonder ongecontroleerd terugveren of onvolledig sluiten. De techniek die dat mogelijk maakt, is onzichtbaar opgenomen in de looprail. Agiel 150 Dormotion is beschikbaar voor 1­ en 2­vleugelige schuifdeuren in wand­ en plafondmontage.Info: Dorma van Duin Nederland, Dodewaard, 0488.41.81.00, www.dorma.nl

RenovatiedorpelMet de nieuwe DTS ReFlex II dorpel is voor aanzienlijk minder geld een verrotte of uit­gesleten onderdorpel te vervangen. De nieuwe RenoFix koppeling maakt deze ver­vanging nog eenvoudiger. De koppeling bestaat uit een insert, die onder in de haaks afgezaagde stijl wordt geschroefd. Hierin wordt de RenoFix koppeling gedraaid en daarover is de dorpel met de vooraf aange­bracht neuten te schuiven. Met een inbussleutel draait men de knelbout aan tot het geheel op elkaar is geklemd. De dor­pel is dan al gemonteerd, maar moet nog wel ver­ankerd en onder­steund worden..Info: Kreunen Kunststoffen, Lochem, 0573.43.84.10, www.dts-dorpels.nl

Indoor TOM-TOMJuist bij brandsituaties, waarbij rookvorming en paniek kan ontstaan, is het heel erg belangrijk dat de vluchtroutes overduidelijk zijn aangegeven en zichtbaar zijn. Dat kan nu met Glo­Brite, ook wel ‘glow­in­the­dark’ genoemd. Glo­Brite is een sterk photoluminicerend materiaal, dat wordt ‘opgeladen’ door omgevingsverlichting, die maximaal 54 lux moet bedra­gen. Bij plotselinge lichtuitval in het donker wordt de opgeslagen energie weer afgegeven en gaat de Glo­Brite sterk gloeien. De groene uitstraling geeft voldoende licht om gedurende ruim 90 minuten duidelijk zichtbaar te zijn tot op een afstand van circa vijftien meter. Alle Alprokon deurnaal­den zijn te bestellen met over de volle hoogte een strook Glo­Brite aange­bracht.Info: Alprokon Aluminium, Barendrecht, 0180.64.39.50, www.alprokon.com

Nieuwe kernDe Agridoor kunststof binnendeuren van Bouwimpex hebben nu standaard een EPS­kern van 40 mm, waarop tweezijdige een zuivere polypropyleen (PP) afwerkplaat wordt bevestigd. Deze afwerklaag wordt machinaal op de kern verlijmd, waardoor een stabiele, gladde deur ontstaat. Ook de Omnidoor buitendeuren hebben een andere kern: een veilige brandvertragende PIR­vulling. Door deze opbouw hebben beide deurtypen een hogere densiteit en isolerende waarde gekregen, terwijl ze optisch nog steeds even fraai ogen.Info: Bouwimpex, Barneveld, 0342.42.02.33, www.bouwimpex.nl

Didu_pi 31 24-11-2009 17:33:16

RD_0098.indd 1 05-10-2009 15:47:2632_adv.indd 1 24-11-2009 18:18:13

33 I 6 2009raam endeur

Sluitstuk

Themans pakt door. Onder dit credo investeert Themans/S2 fors: onder meer in nieuwbouw en innovaties. “Voor ons is er geen ander scenario denkbaar dan investeren.”

‘Groei in krimpende markt’

‘

nieuwe constructie ontwikkeld. De serie is modulair opgebouwd, en de

garnituren zijn dus vrij, door ons of door de eindgebruiker, samen te

stellen. En, dat is echt uniek, we zijn erin geslaagd alle koudebruggen in

het beslag te doorbreken.”

FlexibelEen andere ontwikkeling in de bouw is de verschuiving van houten

kozijnen en deuren en ramen, naar onder meer aluminium en kunststof.

Ook Themans is bezig hiervoor producten te ontwikkelen. Van

Brouwershaven: “Met alle veranderingen in de markt gaan we op eigen

flexibele wijze om. Wij kijken dus ook naar andere markten. Maar feit is

dat we in hout verder zijn dan in bijvoorbeeld kunststof of aluminium.

Wij zien dat als groeimarkten. We hebben al wel deeloplossingen, maar

nog geen totaalconcept op dat gebied.” Vogels vult aan: “Daarin zijn we

nog niet de totaalleverancier die we willen zijn. We spelen wel in op de

combinaties die je steeds vaker ziet. Een aluminium kozijn met een hou-

ten deur bijvoorbeeld.”

Begin 2010 gaat Themans het nieuwe pand betrekken, waarna kantoren,

opslag en logistiek weer onder één dak zullen zitten. Ook komt er in het

nieuwe pand een ontwikkellaboratorium en een assemblagelocatie.

Daarnaast stapte Themans half november over op een nieuw automatise-

ringssysteem. Al met al deed het bedrijf de afgelopen tijd dus forse inves-

teringen. Vogels: “Voor ons is er geen ander scenario denkbaar dan inves-

teren.” Van Brouwershaven vult aan: “We willen vooruit, dus moeten we

het ook gewoon doen. Natuurlijk steken we geen geld in overbodige

zaken. We blijven met beide benen op de grond staan.”

Van Brouwershaven en Vogels:

“We kijken ook naar andere markten.”

Themans pakt door’ betekent in de praktijk dat het bedrijf

uit Deventer een voorschot neemt op betere tijden, legt

Cor van Brouwershaven uit. “Ons marktaandeel groeit nog

steeds, ook in deze krimpende markt.” 2007 was voor Themans

een stabilisatiejaar na de overname van S2. Er is hard gewerkt

aan de naamsbekendheid en dat heeft zijn vruchten afgeworpen.

In de markt heerste lange tijd de veronderstel-

ling dat het merk S2 exclusief via

Destil aan Doorwin werd gele-

verd. Dat is niet zo. Toine Vogels:

“S2 is een merk van de markt en

het wordt niet exclusief aan

Doorwin geleverd. Wel ontwikke-

len wij bepaalde producten exclu-

sief in samenspraak met eindver-

werkers. We krijgen vaak de

vraag van eindgebruikers of we

het concept ook via hun voor-

keurshandelaar kunnen leveren.

Voor ons is dat goed, zo verbre-

den wij ons dealernetwerk.”

ComplexSteeds meer handelsrelaties staan

achter het S2-concept. Reden voor

de directie om begin 2009 te

besluiten de geplande investerin-

gen door te zetten. Er werd

begonnen met de bouw van een

nieuw pand, de automatisering is

gestroomlijnd en de buitendienst werd

op peil gehouden. Vogels: “De vraag naar flexibiliteit en snel-

heid, flex en speed, neemt toe. Maatwerk wordt steeds belang-

rijker. Dat is onze toegevoegde waarde, daarop leggen we het

accent. Ook doordat projecten steeds kleiner en diverser wor-

den en men kiest voor verschillende oplossingen. De complexi-

teit neemt dus toe.” Reden voor Themans om, juist in deze cri-

sistijden, te investeren in research&development (r&d).

Volgens de twee directeuren zijn duurzaamheid, energiezuinig

en levensloopbestendig slechts enkele thema’s die om oplossin-

gen vragen. Er staan dan ook enkele productlanceringen voor

de deur, zoals 32 mm vastdraaibaar geveerd veiligheidsbeslag.

Met slechts twee schroefgaten, wat een tijdsbesparing bij mon-

tage oplevert. Vogels: “In de markt heerste forse ontevreden-

heid over het veergedrag van krukken. Daarom hebben wij een

Sluitstuk_Themans 33 24-11-2009 17:51:25

Inzethor Flex RS● altijd sluitende ramen● moderne en strakke vormgeving● met GIO erkenning

sales@hamstrahorren.nl

De nieuwe generatie inzethorren

www.metalura.nl - info@metalura.nl - 0184-701008 - Griendaak 12 - 3371 KH - Hardinxveld-Giessendam

METALURA BALKONBEGLAZING

Metalura is de Nederlandse fabrikantvan balkonbeglazing voor nieuwbouwen bestaande bouw.

Ons volglassysteem kenmerkt zichdoor een stijlvolle, onopvallendegevelintegratie en is breed toepasbaar.

Metalura staat voor: kwaliteit, maatwerk en een hogeservicegraad.

METALURA®

VOOR KLEINE EN GROTE PROJECTEN!

Verbreed uw perspectief:met HAUTAU ATRIUM HS® staat in uw ruimtelijk beeld niets meer in de weg!

Een puur ruimtewonder: bij glaselementen over 13 m breedte reali seerthet hef-schuifbeslag HAUTAU ATRIUM HS® openingswijdtes tot 6,5 m –zonder lastige post in de doorgang. Het systeem is geschikt voor alle gangbare hef-schuif deuren – van hout, kunststof of lichtmetaal.

www.HAUTAU.de

U zult het merken wanneer het HAUTAU is.

BEZOEK ONS !

Halle 1 Stand 1210

Anz_HS2009_210x145_NL.qxp:Layout 1 09.11.2009 12:58 Uhr Seite 1

RD_0108.indd 1 20-11-2009 09:11:4342_adv.indd 1 24-11-2009 18:11:45

35 I 6 2009raam endeur

Sluitstuk

ABLOY insteeksloten EL160 en EL560ASSA ABLOY Nederland brengt de ABLOY EL160 (zelfvergrendelend antipaniekslot) en EL560 (enkelzijdig krukgestuurd slot) die beide een SKG certificaat hebben verkregen. Producten op een buitendeur moeten voldoen aan de SKG eisen, maar een buitendeur met vlucht-functie moet ook voldoen aan NEN-EN179 of NEN-EN1125. De slo-ten zijn gelijkwaardig beoordeeld aan het ABLOY slot EL561 SKG***. De EL160 en de EL560 zijn opgenomen in de productlijst van Politie Keurmerk Veilig Wonen, waardoor ze te combineren zijn met gecerti-ficeerd BEB-EN179 nooddeurbeslag of NEN-EN1125 antipaniekbeslag en voldoen aan de desbetreffende vluchtwegnormering en aan een SKG*** gelijkwaardige oplossing.Info: ASSA ABLOY Nederland Raamsdonksveer, 088 63.946.00, www.assaabloy.nl

Dorma Tensor GlasdeurscharnierHet Dorma Tensor glasdeurscharnier sluit de deur vanaf een hoek van 80° snel en veilig door het toegepaste veermechanisme. Bij een hoek van 90° houdt de Tensor de deur veilig vast. Het design van scharnier is bijzonder met een licht convexe boogvorm geïntegreerd in het aluminium scharnier. Deze inzet kan worden geleverd in drie kleurvarianten en kan naar keuze worden toegepast in een harmonieuze kleur of als contrast met de afwerking van het scharnier. De inzet dient ook als aanslag voor het schar-nierblad en voorkomt beschadi-ging van het oppervlak van de scharnierbasis bij opening tot 90°.Info: Dorma Van Duin Nederland, Dodewaard, 0488.41.81.00, www.dorma.nl

NIKO Elektronische sleutelHet Acces Key System is een uitbreiding op het assortiment toegangscontroleproducten van Niko. Met dit systeem kan een sleutelplan eenvoudig worden opgesteld, via softwarematig vaststellen welke personen op welke locaties de toegang mogen gebruiken eventueel in combinatie met een tijdstip. Onderhoud en wijzigingen, nieuwe sleutels aanmaken of vervallen sleutels blokkeren kan via een centrale PC. Ook kan binnen het systeem eenvoudig toe-gang worden verleend aan hulpdiensten. Info: Niko Nederland, Gorinchem, 0183.64.06.60 http://www.niko.nl

LIPS driepuntssluiting met afstandsbedieningDriepuntssluitingen worden vooral toege-past in een omgeving waar behoefte is aan goed beveiligde woningen en gebouwen. De gemotoriseerde uitvoering van LIPS is daarnaast ook te integreren met (bestaande) toegangscontrolesystemen. Door een toe-passing met bijvoorbeeld een afstands-bediening is het slot zeer comfortabel te bedienen.Er zijn drie uitvoeringen beschikbaar, \alle met SKG veiligheidsklasse zwaar. De LIPS gemotoriseerde driepuntssluitingen zijn toepasbaar voor binnen – en buiten-deuren in woningbouw en voor semi utili-teitgebruik. Door uniforme maatvoering zijn de gemotoriseerde versies volledig geïntegreerd in de bestaande mechanische driepuntssluitingen LIPS 2600-serie. Binnenkort is de LIPS gemotoriseerde veiligheidsdriepuntssluiting leverbaar bij ASSA ABLOY Nederland.Info: ASSA ABLOY Nederland Raamsdonksveer, 088. 639.46.00, www.assaabloy.nl

Nemef All-in-One 1000Speciaal voor de onderhouds-, renovatie- en vervangingsmarkt ontwikkelde Nemef een nieuw binnendeurslot. Dit innovatieve All-in-One slot heeft meerdere slotfuncties in één. Voortaan hoeft u vooraf niet te weten of u een loop-, deur- of badkamer/wc slot nodig heeft.Met het Nemef All-in-One slot heeft u namelijk alle 3 de functies in 1.Vervanging van een Nemef 1200 serie slot (of een vergelijkbare serie) is vanaf nu wel heel eenvoudig. Het Nemef All-in-One slot past namelijk precies in de reeds bestaande uitsparing in de deur. Bovendien kunnen bestaande sluitplaten gewoon blijven zitten en is de dagschoot eenvoudig omlegbaar.Dankzij het Nemef All-in-One binnendeurslot bent u heel flexibel en voorkomt u 'misgrijpen'. U heeft namelijk altijd het juiste slot bij de hand en pas op locatie bepaalt u welke functie van het slot gewenst is. Het aanhouden van slechts één artikel vermindert uw voorraad aanzienlijk. Ook in de servicewagen is nog maar één type slot nodig, in plaats van drie verschillende. Of het nu gaat om een loop-, deur- of badkamer/wc functie, het All-in-One slot heeft al deze functies in één. Info: Nemef, Apeldoorn, 055-312.84.00, www.nemef.nl

Sluitstuk_pi 35 24-11-2009 17:38:29

36 I 6 2009raam endeur

Uitzicht

Als de crisis één ding teweeg kan brengen, is het dat de traditionele bouwwereld van steen en beton eindelijk eens grootschaliger open gaat staan voor nieuwe manieren van bouwen. Met meer oog voor de basisbehoeftes van gebruikers van woning of gebouw. Daglicht is essentieel voor de wellbeing van mensen en de enige echt duurzame lichtbron. “Duurzaam bouwen is in beweging”, aldus archi-tect en bouwinnovator Atto Harsta. “Nu nog één grote stap verder: happy building.”

Daglicht is van essentieel belang

voor mensen. Hang eens in

gedachte boven de aarde en het is

gelijk zichtbaar: de ene helft van onze

blauwe bol baadt in het licht en de

andere helft is door schaduw

omgeven. Licht is leven, energie,

activiteit. Donker is tot stilstand

komen, rust en herstel. Dat ritme is

waar wij mensen goed in gedijen.

Heel lang, toen onze leefomgeving

nog niet vol stond met gebouwen,

leefden we voornamelijk buiten. Onze

dagindeling werd mede bepaald door de hoeveelheid licht. Nu

zijn we grotendeels binnendieren geworden. En daar zijn we

eigenlijk niet op gebouwd. Daglicht is als voeding en water, ons

hele fysieke en lichamelijke systeem heeft het nodig en reageert

erop. Ook op een tekort. Kijkend naar onze bebouwde wereld is

het schrikken hoeveel mensen er nog altijd werken en leven in

betonnen dozen met kleine ramen. Harsta is directeur van

archtitectenbureau Aldus Bouwinnovatie en bestuurslid van de

Stichting Living Daylights. “Vooral met de appartementenbouw

is het vrij droevig gesteld. Passieve behuizingen, supergeïsoleerd

en dus heel erg gesloten. Kleine ramen, te weinig contact met

buiten. Muren van een halve meter dik kunnen wel

energiebesparing opleveren, maar ik geloof echt niet dat mensen

er gelukkig van worden. In de mainstream bouw is in die zin

nog weinig ontwikkeling gaande. In Nederland wordt keurig gebouwd

volgens het bouwbesluit. Men doet wat de norm vraagt, maar die norm

geeft een minimale hoeveelheid daglicht aan. Zich werkelijk met de

wellbeing van mensen bezighouden, doet men niet.”

DaglichtverloopDe mens heeft daglicht nodig om meer redenen dan alleen om te kunnen

zien. Niet voor niets wordt depressieve mensen aangeraden zo min

mogelijk een zonnebril te dragen. Zodat de cellen in het oog die het licht

opvangen dit door kunnen sturen naar een in 2002 nieuw ontdekte foto-

receptor: eentje die zenuwverbindingen heeft naar onder andere de pijn-

appelklier en onze biologische klok. Van daaruit worden alle ritmes van

verschillende lichaamsprocessen beïnvloedt. Denk daarbij aan de

lichaamstemperatuur, slaappatronen, cognitieve prestaties, stemming en

Daglicht: bouwsteen van het nieuwe bouwen

Door Mandy Beekman

Uitzicht Bijzonder inval 36 25-11-2009 09:05:50

37 I 6 2009

de aanmaak of onderdrukking van diverse hormonen. Te wei-

nig daglicht, maar bovenal het missen van het natuurlijk dag-

lichtverloop – van het activerende blauwachtige licht, naar het

rustgevende rode licht - verstoort deze processen. Harsta:

“Onderzoeken hebben allang bewezen dat een mooie, lichte

woning of werkruimte een mens gelukkiger en effectiever

maakt. Onbegrijpelijk dat daar nog zo weinig waarde aan

gehecht wordt.”

OnderstroomEr zijn gelukkig genoeg ontwikkelingen gaande, waarbij

zaken als gezond wonen – vaak in combinatie met duurzaam-

heid – voorop staan. Nog in de onderstroom voornamelijk,

maar waar wel een groeiende belangstelling voor is. Projecten

ook die in de traditionele bouwwereld te makkelijk worden

afgedaan als alternatief. Toch opent de crisis ook deuren die

eerder gesloten bleven. Zo ontving Theo Lalleman van de

Stichting Owaze onlangs van Bouwend Nederland een uitno-

diging om te komen spreken op een congres. “Verrassend”,

zegt hij. “Dat zegt wel iets over het feit dat de traditionele

bouwwereld iets meer openstaat voor andere manieren van

bouwen.” Lalleman stond aan de wieg van het eerste

Nederlandse Earthship in Zwolle. Een aardehuis is een zelf-

voorzienende woning, gemaakt van dik gepleisterde met zand

gevulde autobanden. De binnenmuren bestaan uit gerecy-

cleerde blikjes of flessen. Het dak wordt vaak zwaar geïso-

leerd, deels middels een aardewal. De opening van de

U-vorm wijst naar de zon en bestaat grotendeels uit ramen.

Daklichten brengen het licht dieper de woning in. Momenteel

zijn er zowel in Tilburg als in Deventer twee kleine woonwij-

ken van earthships in voorbereiding. “Eenvoudige, maar slim-

me systemen regelen de hoeveelheid licht en warmte in de

woning”, aldus Lalleman. “Het is een natuurlijke manier van wonen

waarbij gebruik gemaakt wordt van alles wat gewoon voorhanden is. De

woning draait volledig op schone energie, verkregen via wind en zon.

De zon brengt voldoende warmte in de winter, vastgehouden door de

aarde en dezelfde aarde brengt koelte in de zomer.” Uit onderzoek

blijkt dat vooral daglicht dat via het dak komt een positief effect heeft

op mensen, met name op de productiviteit. Dit komt door de meer

gelijkmatige verdeling van het licht. Lichtschitteringen en schaduwen

komen dan namelijk minder voor.

Eeuwenoude kennisEen andere manier van bouwen is het zogenaamde Vedisch bouwen,

waarbij gebruik gemaakt wordt van eeuwenoude kennis uit India. In

het Utrechtse Leidsche Rijn werd in 2007 de eerste particuliere woning

gebouwd. Een wijk in Almere is in voorbereiding. In een Vedische

woning heeft elke ruimte een specifieke functie die wordt afgestemd op

het zonlicht. De voorkant staat altijd precies op het oosten, de kant van

de opgaande zon. “Waar de beste energie vandaan komt”, aldus Ger

Lieve van ontwikkelingsmaatschappij Fortuinlijk Wonen. Gebouwen

kunnen mensen ziek maken, maar volgens Lieve kunnen huizen die

gebouwd worden in harmonie met alle wetmatigheden in de natuur

mensen juist gezonder maken. Door de juiste oriëntatie, maatvoering en

plaatsing van de verschillende leefruimtes in huis. Het huis volgt als het

ware de zon. “De zithoek is zo gesitueerd dat het licht van de namid-

dag/avondzon er op valt. Zodat men makkelijker kan ontspannen. De

werkruimte vangt het activerende licht van de ochtend.” En ieder

Vedisch gebouwd huis heeft precies in het midden van het huis een

zogenaamde Brahmastan. Deze vierkante opening door alle verdiepin-

gen heen, brengt het daglicht via een lichtkoepel in het hart van het

huis. “Een Vedisch huis voelt eigenlijk als een lichaam om de bewoners

heen. Zo’n huis waarvan iedereen bij binnenkomst voelt: ‘Hé, dit klopt.’

En dat draagt enorm bij aan de gezondheid van mensen.”

VerantwoordelijkheidVolgens Atto Harsta is met kleine

aandachtspunten een woning al

veel leefbaarder te maken.

“Bovendien is met een goede

daglichtinval een enorme bespa-

ring op kunstverlichting te berei-

ken van wel 30 tot 70%. Het

begint allemaal met een goed

daglichtontwerp op de tekenta-

fel.” De daglichtgoeroe wijst

architecten op hun verantwoor-

delijkheid. “De tijdgeest is er

naar. Gezond leven en werken,

gebruik maken van pure natuur-

lijke bronnen. De behoefte daar-

aan is groeiende. Veel meer wer-

ken met boven- en zijlichten,

hoge ramen voor diepe vertrek-

ken, atria’s en patio’s om uitzicht

te creëren, het zal een wereld

van verschil betekenen.”

Uitzicht Bijzonder inval 37 25-11-2009 09:05:56

innovatie in raam- en deurtechniek

GEZE inspireert!Met passie, gedrevenheid en hoogwaardige techniek werken wij dagelijks aan de techniek van morgen. Van inspirerende designs en slimme

producten tot en met praktische oplossingen voor het openen en sluiten van ramen en deuren. Producten die zich naast functionaliteit ook

onderscheiden door hun vormgeving. GEZE verstaat de kunst van het creëren. Ontdek GEZE en bezoek ons tijdens de beurs Polyclose:

in Gent op 14-15-16 januari 2010, standnummer 1364.

Bel voor meer informatie (040) 262 90 80 of kijk op www.geze.nl

2009.0465 GEZE adv GEZE Inspireert versie Polyclose tbv Raam & Deur.indd 1 17-11-09 12:48RD_0112.indd 1 20-11-2009 09:04:58

Deurpanelen van de Firma OBST GmbH onderscheiden zich door materiaal keuze en Design.

• AluminiumsandwichplaatmetRenolitfolie.• VleugeloverdekkendmetRenolitfolie.• Diktevariërendvan24mmtot40mm.

• Glaspakkettenvoorzienvanextraveiligheid.• Glasmetglasinloodapplicaties.

Bezoek de internetsite: www.obst-gmbh.de

HANDELSONDERNEMING KOCH & VISSER VOF

TEL:0314623518FAX:0314620603

INFO@KOCHVISSER.NLWWW.KOCHVISSER.NL

DEURPANELEN & SIERBESLAG

De voordeur is de spiegel van de woning. Kies voor:

• Kwaliteit• Duurzaamheid• Design• Veiligheid• Stabiliteit• Vormvastheid• Uitwisselbaarheid• Modern• Klassiek• EigenDesign

Het volgende nummer van Raam en Deur verschijnt op 10 februari 2010.

Persberichten en nieuws kunt u tot 12 januari 2010 opsturen naar raamendeur@mixpress.nl

Persberichten en Nieuws

raam endeur

38_adv.indd 1 24-11-2009 18:15:11

39 I 6 2009raam endeur

Uitzicht

Vier in éénDe Screenvent Mistral AK (large/medium) is een zelfregelend ventilatierooster met een stormvaste zonwering, waarvan het screen-doek in gesloten toestand dienst doet als muggengaas. Dankzij een intelligent gelei-dingssysteem zit het doek in iedere positie windvast en behoren klapperende en stuk-gescheurde doeken tot het verleden. De onderlat is uitgerust met een afdichtingstrip voor een perfecte aansluiting op de dorpel. De bijbehorende akoestische demping zorgt dat het binnenkomende geluid gereduceerd wordt. Er is een geluiddemping mogelijk tot 34 dB in open stand voor de Large ver-sie van dit product en tot 33 dB voor de Medium versie.Info: Renson, Waregem, 00.32.56.62.65.00, www.renson.be

Besturing zonweringDe intelligentie besturing van rolluiken en zonwering helpt veel energie te besparen. Voor dit doel heeft Becker Benelux diverse automatiseringsprogramma’s en producten ontwikkeld. Met de Centronic TimeControl TC511 bij voorbeeld worden rolluiken ’s morgens en ’s avonds op ingestelde tijdstippen geopend of gesloten. Een separate lichtsensor SC43 kan afhankelijk van de zoninval rolluiken en screens automatisch aansturen. Een ander voor-beeld is de TC445. Deze zen-der beschikt over vijf kanalen, waarmee rolluiken, zonwerin-gen, lichtinstallaties en draad-loze stopcontacten zijn aan te sturen. Kortom het bedrijf levert allerlei besturingspro-gramma voor gebouwautoma-tisering die met name geschikt zijn woningen.Info: Becker Benelux, Maastricht, 043.361.38.00, www.becker-benelux.nl

BrandwerendTotal Glas brandwerende wanden en deuren combineren brandveiligheid en transparantie in één ontwerp. De stalen rand- en deurprofielen zijn slank gedetailleerd en de brand-werende volglazen wanden zijn zonder middenstijl in onbe-perkte lengten toe te passen, zo laat Metaglas weten. De naden tussen de glaspanelen worden voorzien van een brand-werende transparante kitvoeg. De wanden en deuren zijn te leveren met 30 en 60 minuten brandwerendheid. Ze bieden een ideale bescherming van vluchtwegen en er is een optima-le brandcompartimentering mogelijk zonder afbreuk te doen aan de openheid van een ontwerp. De oplossingen vallen binnen de EI/EW normen en voldoen aan de hoogste eisen voor straling, vlamdoorslag en oppervlaktetemperatuur.Info: Metaglas, Tiel, 0344.750.400, www.metaglas.nl

Doorzicht of nietSmart film, een innovatieve raambedekking, is een folie met een kern van vloeibare kristal-len, die onder elektrische spanning van ondoorzichtig (opaal) naar transparant verandert. Onder spanning geeft de folie 80% doorzicht; zonder spanning minder dan 6%. Schakelen van transparant naar ondoorzichtig gebeurt in een milliseconde. Smart film is zonder lijm aan te brengen op bestaand of nieuw glas. Daarnaast heeft de folie een isolerend effect; het houdt 99% van de ultraviolet stralen en 65% van de infrarood straling tegen. Smart film is te leveren in maximale afmetingen van 1200 mm (breedte), 3000 mm (lengte) en 0,07 mm dikte. Verder is beglazing met een Smart film te gebruiken als projectiescherm.Info: ArBe Design, Ridderkerk, 0180.84.48.30, www.arbedesign.nl

UItzicht_pi 39 24-11-2009 17:44:44

T: 0318 - 53 61 11F: 0318 - 52 20 69www.axa-hang-sluitwerk.nl

R3 R2R3 R2

AXA Raamsluiting 3320

Het raam goed beveiligen “zonder” sleutel

• optimaal bedieningsgemak met drukknop en vergrendeling dankzij “sleutelloze” en zichtbare vergrendeling

• veilig en betrouwbaar voldoet aan het SKG*, SKH2 en Politie Keurmerk Veilig Wonen

• breed toepasbaar, ook op ramen met smal kozijnhout door smalle opbouwsluitkom

• korte montagetijd dankzij 3-schroefs sluitkombevestiging en één op één uitwisselbaarheid met bestaande raamsluiting 3319 en 3318 Smalle opbouwsluitkom

Adv_210bx148h_3320_fin.indd 1 16-09-2009 14:55:03RD_0092.indd 1 29-09-2009 11:54:0140_adv.indd 1 24-11-2009 18:14:29

41 I 6 2009raam endeur

Sluitstuk

DOM Nederland is één van de grotere aanbieders van mechanische en elektronische cilinders, waarbij met name de elektronische cilinders en toegangs-controle een steeds groter deel van de omzet bepa-len. Nadat DOM een aantal jaren deel uitmaakte van het Black & Decker concern (waarvan o.a.ook Nemef onderdeel was) leek Assa Abloy het bedrijf over te gaan nemen. De mededingingsautoriteit wes dit plan af, waarna DOM onderdeel werd van het (Franse) Securidev concern. Raam en Deur sprak met Ernst Germann (direc-teur) en Erik Mastenbroek (product- en salesmana-ger) over verleden, heden en toekomst.

Ernst Germann: “DOM Nederland maakt zich al jaren sterk

voor intensivering van de relaties met de vak-ijzerhandel

en de sleutelspecialisten. Snelle en betrouwbare levering was en

is voor alle leveranciers van levensbelang. Vandaar dat wij onze

montageafdeling en onze voorraden op een zeer hoog peil

hebben gebracht. Op dit moment hebben wij ongeveer 40

medewerkers, waarvan er ruim 20 in de productie werken. Voor

het bewerken van de Nederlandse markt en de ondersteuning

van ons dealernetwerk hebben wij in totaal 7 buitendienst -

medewerkers.”

Speciale bestellijnErik Mastenbroek: “Daar komt nog bij dat wij sinds kort een

speciale bestellijn hebben voor zeer snelle levering, variërend

van 24 uur tot 5 dagen, van maximaal 50 cilinders, waarbij wij

gebruik maken van een speciaal, voor de handel beschikbaar,

programma. In dit (DOM-XL) programma wordt het sluitsys-

teem volledig uitgewerkt, het programma controleert zelfs op

eventuele dubbeling of fouten. Op het moment dat het sluit-

systeem gereed is, is ook een kostenberekening beschikbaar en

wel zodanig, dat voor alle DOM cilindersystemen de prijs

bepaald is voor een gemakkelijk vergelijk. Onze dealer geeft

via email het sluitsysteem door aan DOM Nederland, waar het

wordt ingevoerd en doorgegeven aan DOM Brühl, waar de

bestelling ‘productiegereed’ aankomt. Hierdoor is het mogelijk

sluitsystemen, die voor 09.00 uur zijn aangeleverd, dezelfde

dag om 16.00 ter verzending aan te bieden aan DPD, die zorg

draagt voor levering binnen 24 uur in heel Europa. ”

Ernst Germann vult aan: “Voor deze service, die geldt voor alle

verschillende series cilinders, brengen wij geen extra kosten in

DOM Nederland – toegangscontrole en cilinders

Door J. Reinder Luinge

rekening, mits natuurlijk de bestelling is aangeleverd in DOM-XL. De

enige beperkingen die gelden is dat verlenging tot maximaal 60/60 moge-

lijk is en de uitvoering messing - mat-vernikkeld moet zijn.”

MerkbeschermingErnst Germann vervolgt: “Onze RS-5 cilinders zijn inmiddels opgevolgd

door Sigma, een zes-stiften cilinder met merkbescherming. Dit betekent

dat het profiel van de sleutel herkenbaar bestaat uit het woord DOM.

Van dit profiel zijn twee verschillende uitvoeringen leverbaar, waarvan er

één beschikbaar is voor de handel, die hiermee haar eigen profiel kan

voeren. De overige cilinders worden beschermd door technische paten-

ten, die alle nog jaren geldig zijn. “

UitbreidingDe overname door Securidev (Frankrijk) – opgericht in 1990 met als eerste

ondernemingen Picard en Ronis - betekent voor DOM vooral een uitbreiding

van het productenpakket en verregaande samenwerking op het gebied van

ontwikkeling en productie. Met name de cilinderlijn van Ronis (Frankrijk)

geeft een sterke uitbreiding op de industrie- en meubelcilinders van DOM.

Bouwsloten van Euro-Elzett (Hongarije) maken dat DOM Nederland een

aanvulling op het bestaande cilinderprogramma kan aanbieden.

DOM Nederland heeft aan een aantal bijzonder aansprekende projecten

geleverd, waaronder de Maastoren in Rotterdam, het KPMG gebouw in

Amstelveen, een aantal ministeries, de Haagse Hogeschool en het

Nederlands Voetbal Museum in Middelburg.

Voor de toekomst wordt met name ingezet op nieuwe markten, waar

mechanische cilinders en online gekoppelde elektronische cilinders en

toegangscontrole waarvoor geen bekabeling nodig is en waarbij gebruik

wordt gemaakt van intelligente transpondertechniek.

Erik Mastenbroek

Sluitstuk DOM 41 24-11-2009 17:48:03

Compleet in bouw, doe-het-zelf en tuin

Als retailer of professional in bouw, doe-het-zelf of tuin bent u voor uw vakliteratuur bij MIXpress altijd aan het juiste adres. Want met onze uitgebreide titelreeks is er altijd een

uitgave die aansluit bij uw dagelijkse praktijk.

Lees de uitgave van uw keuze nu vrijblijvend een half jaar lang voor slechts € 15,-, of Raam en Deur in combinatie met Vakblad MIX voor slecht € 30,- Let op: uw kennismakingsabonnement stopt automatisch.

Ja, ik lees graag 6 maanden lang: Raam en Deur voor slechts € 15,- MIX voor slechts € 15,- Raam en Deur + Vakblad MIX voor slechts € 30,-

* Voor meer informatie over onze collectieve abonnementen of opgave voor het kennismakings abonnement bereikt u ons ook via 073 - 503 43 47 of per mail: redactie@mixpress.nl

Lees de uitgave van

uw keuze nu vrijblijvend

een half jaar

lang voor

slechts € 15,-Verstuur dit antwoordformulier naar: MIXpress BV t.a.v. abonnementenadministratie

Antwoordnummer 3000 | 5258 ZX ’S-HERTOGENBOSCH

MIX Vakblad voor de doe-het-zelf en ijzerwarenhandel

bladformule Met MIX mis je niks, want MIX is actueel, relevant, deskundig en compleet. Dit door haar onafhankelijke journalistiek, de laatste branchenieuwtjes, actuele interviews, het laatste productnieuws en de maandelijkse blik op het brancheklimaat, onder andere door exclusieve omzetstatistieken en consumentenonderzoeken van GfK.

verschijning MIX verschijnt 11 keer per jaar met in juni een dubbelnummer.

abonnement Regulier € 65,- per jaarCollectief abonnement op aanvraag*

Raam en Deur Vakblad voor gevelopeningen, beveiliging, raam- en deurtechniek

bladformule Raam en Deur is het enige journalitiek onafhankelijke vakmagazine dat álle vakinformatie op het gebied van ramen en deuren in één blad bundelt. Raam en Deur wordt dwars door de bouwkolom heen gelezen. In alle schakels van de keten bieden we inzicht en overzicht in ontwikkelingen, producten en producenten.

verschijning Raam en Deur iedere twee maanden (6 x p.j.)

abonnement Regulier € 55,- per jaarCollectief abonnement op aanvraag*

raam endeur

Naam + voorletters M/V

Naam organisatie

Adres

Postcode/Plaats

Telefoon Handtekening

E-mail

Stoppers_R&D.indd 1 24-11-2009 18:24:34

43 I 6 2009raam endeur

Goed beslagen

De stormachtige tijd die Entra in Italië doormaakte, ging vrijwel voorbij aan de grotendeels zelfstandige, Nederlandse vestiging. Kwaliteit is het adagium van de Roosendaalse leverancier. Dat vraagt om uitleg, maar door het technische verhaal met de klanten te delen, wordt het duidelijk waarom de hoogwaardige lijn ook gewoon meer kost.

Entra maakte de afgelopen maanden een

hectische tijd door. De fabriek in Italië

groeide jarenlang gestaag, maar door het totaal

instorten van de Britse en de Spaanse markt

zocht het bedrijf naar partners. Toen de krediet­

crisis z’n intrede deed, toonde een grotere deurkrukken fabriek

uit de omgeving van Brescia zich slagvaardig. “Door de

verschuiving naar rvs valt de efficiency in de productie weg.

Processen moeten immers doorlopen. De nieuwe partij haalt

een degelijke naam in huis en vult de productiecapaciteit op”,

legt directeur Maries Kouters uit.

HoopvolAlle ontwikkelingen in Italië hadden publicitair effect in ons

land, maar raakten het Roosendaalse bedrijf niet of nauwelijks.

Entra Benelux is grotendeels zelfstandig maar kan meeliften op

de kracht van de fabriek. Kouters communiceerde de problemen

in Italië open en eerlijk met de klanten. “Die hebben er eigenlijk

weinig van gemerkt. We hebben snel geschakeld en een voorraad

van acht maanden aangelegd. De fabriek heeft drie maanden stil­

gelegen, dus konden we uitlevering van de bestellingen ook

gewoon garanderen.”

De aanpak van de nieuwe directie in Italië stemt hem hoopvol.

De pvd­lijn krijgt nieuwe modellen in een brede kleuraanbod en

in 2011 zullen er toegangscontrolesystemen met Entra­producten

worden gelanceerd. “Er staat dus een hoop te gebeuren”, glim­

lacht Kouters.

SamenwerkingEen heel belangrijk aspect in de bedrijfsfilosofie van Entra is

samenwerking. Marketingmanager Debbie van den Oever:

“Samen met twee collega’s verzorgen we het deurkrukkenassorti­

ment van een klant. Dan moet je om de tafel zitten om de show­

room zo efficiënt mogelijk te maken. In zo’n geval gaat iedereen

uit van zijn eigen kracht en vul je elkaar aan. Dat werkt perfect.”

Qua distributie mikt het bedrijf op drie doelgroepen: de ijzerwa­

renvakhandel, de deurenspeciaalzaken en een aantal deurfabri­

‘Dealers zijn onze ambassadeurs’

Door Bert Hoogeland

Maries Kouters en Debbie van den Oever: “Onze deaelers zijn onze ambassadeurs.”

kanten. Die hechten, volgens Van den Oever, naast ogenschijnlijk basale

zaken als snelle levering, voldoende voorraad, service/kwaliteit en trainin­

gen ook aan exclusiviteit. “Wij bieden exclusiviteit in partnership en maken

duidelijke keuzes in onze klanten. We willen niet op elke hoek van de

straat komen te liggen.”

Fair ondernemenKwaliteit is het adagium van de Roosendaalse leverancier. Dat vraagt om

uitleg, maar door het technische verhaal met de klanten te delen, wordt

het duidelijk waarom de hoogwaardige lijn ook gewoon meer kost.

Een ander verhaal is rvs. De bewerkelijke producten waarbij veel han­

denarbeid komt kijken, worden in China geproduceerd. Maar, in tegen­

stelling tot veel ‘goedkope Chinezen’ onderscheidt Entra zich ook op dit

terrein. Kouters: “We hebben een eigen fabriek in China, simpelweg

omdat het verwerken van rvs een arbeidsintensief proces is. Door het

helemaal zelf te doen, kunnen we de kwaliteit garanderen. Bovendien

kunnen we ons, zelfs in China, ook op het gebied van maatschappelijk

verantwoord ondernemen onderscheiden. We werken daar volgens

EU­eisen en bieden de mensen een fair salaris.”

Sfeer wegzettenIn het luxe segment, waarin Entra opereert, neemt productuitleg een

belangrijke plaats in. Daarom hecht het bedrijf grote waarde aan de buiten­

dienst. “Onze buitendienst is belangrijker dan een beurs”, glimlacht

Kouters. “Zij zorgen voor het persoonlijke contact en ontwikkelen samen

met de klant verkoopconcepten. Dat wordt goed begeleid, want onze klan­

ten moeten ook weer gemotiveerd worden in wat ze verkopen. Dát zijn

onze ambassadeurs. Zij moeten onze producten willen verkopen. In onze

sector kopen mensen emotie. De merkenperceptie is daarom ook heel las­

tig. Je kunt alleen sfeer wegzetten, al kun je wel werken aan de herkenbaar­

heid. In ons geval moet de klant het gevoel hebben: ‘Hier hebben ze ook

Entra. Dan moet het goed zijn’.”

Goed beslagen ENTRA 43 24-11-2009 17:49:46

DORMA van Duin Nederland B.V. · Postbus 15 · 6669 ZG DodewaardTel. 0488-418100 · Fax 0488-418190 · info@dorma.nl · www.dorma.nl

TS 99 FL: voor vrij en weerstandsloos beweegbare brand- en rookwerende deuren

De vernieuwde DORMA TS 99 FL in Contur design is een deursluiter met vastzetinrichting voorzien van een vrijloopfunctie vanaf een openingshoek > 0°, die in combinatie met een rookmeldsysteem kan worden ingezet. Als totaaloplossing met vrijloopfunctie inclusief rookmeldsysteem zijn de DORMA TS 99 FLR en de TS 99 FLR/K beschikbaar. Bij alarm of spanningsuitval keert de sluitkracht onmiddellijk terug, waarna de deur veilig door de dranger wordt gesloten. Daarnaast is deze deurdranger geschikt voor deurbreedtes tot 1250 mm en hierdoor ideaal voor gebruik in o.a. zieken huizen en verzorgingstehuizen. DORMA vooruitstrevend in toegankelijkheid.

Deurtechniek Automatische deuren GlasbeslagtechniekVluchtwegtechniek &

Toegangscontrole (STA)Mobiele wanden

NIEUW

✔ Geschikt voor alle buitendeur toepassingen

✔ Vastdraaibaar geveerde constructie

✔ Geen dood punt binnen werkingsgebied

✔ Flexibiliteit door modulaire opbouw

✔ Speciale Low Energy uitvoeringen geschikt

voor ”passief huis” oplossingen

✔ Twee logistieke concepten:

- Industrie concept: losse modules

- Afbouw concept: complete sets

✔ Kostenbesparing in de montage

- Slechts twee montageschroeven

- Geen losse onderdelen door vastdraaibaar geveerde kruk

✔ Volledige conformiteit met SKG®, KOMO®, Bouwbesluit en NEN 5096

✔ Goede prijsprestatie en verlaging van de integrale kostprijs.

✔ Download de complete folder op www.s2info.nl of www.themans.nl

Nieuw in ons assortiment 32 mm Veiligheidsbeslag

S2 safe & secure is een merk van hang- en sluitwerk bv • T: 0570 - 66 25 80 • E: info@themans.nl • I: www.s2info.nl • www.themans.nl

LOW ENERGY BESLAGSpeciaal geschikt icm S2 Easy2Safe Topslot:afsluiten zonder sleutel

44_adv.indd 1 24-11-2009 18:08:37

45 I 6 2009raam endeur

Luchtdicht

MuurroosterSterk als staal, dat is het minste dat je over het nieuwe aluminium muurrooster kunt zeggen, aldus Duco. De DucoGrille Solid ++ is een inbouw muurrooster gemaakt van aluminium extrusieprofielen. De meervoudi-ge stapelbare lamellen worden individueel in het met staal versterkte kaderprofiel beves-tigd. De lamellen hebben een kleine ponsing en doen dienst als insectenwering. Het muurrooster oogt hetzelfde als zijn stan-daard uitvoering, maar voldoet moeiteloos aan de Europese norm voor klasse 2 van inbraakwerendheid. Het heeft de proeven, voorgeschreven in de ontwerpnormen pr EN 1627 en pr EN 1630, met succes doorstaan.Info: Duco Ventilation & Suncontrol, Veurne, 00.32.58.33.00.33, www.duco.eu

RookluikDe Skymax is een rook- en warmteaf-voersysteem voor trappenhallen, maar ziet eruit als een dakraam. De koepel voldoet aan zowel de Europese norm EN 12101-2 als aan de Belgische vari-ant NBN S21.208-3. Het systeem opent zich via twee scharnierende voorzienin-gen aan weerszijde van het luik. De werking vindt plaats met een elektro-motor van 24 Volt, die gestuurd wordt door de Skycom centrale met noodbat-terijen tot 72 uur. Het luik is boven-dien CE gekeurd. Met een absolute waarde van 1,2 W/m²K voldoet de nieuwe lichtkoepel ruim aan de hoog-ste eisen van de EPB-regelgeving.Info: AG Plastics, Stasegem, 00.32.56.20.00.00, www.agplastics.com

GeluidweringDe VarioSoft opdekprofielen SP 333 (F) van Deventer Profielen zijn specifiek ontwikkeld voor klasse 1 geluidwering (45 dB(A), dubbele dichting) bij naar binnendraaiende con-structies. Dit profiel voorkomt niet alleen geluidoverdracht, maar ook het ontstaan van resonantie bij geluidsisolatieramen. Het profiel is gemaakt van hoogwaardige gesloten

cel TPE microschuim, waardoor het naast de al genoemde geluidwering ook een uitste-

kend sluitdruk effect heeft.Info: Deventer Profielen, Breda, 076.541.69.00,

www.deventer-profielen.nl

Kromme deurenDeventer Profielen introduceert een serie nieuwe profielen als oplossing voor een veel voorkomend probleem. Door de huidige hoge deurconstructies kunnen er problemen ontstaan van krom- en/of schuintrekken van deur-bladen. De serie nieuwe afdichtings-profielen hebben een grotere tolerantie-opname, waarmee het de oplossing biedt voor het probleem. De profielen zijn te leveren voor een sponninghoogte van 12, 15 en 18 mm en is geschikt voor een nominale afhangspeling van 7 tot 9 mm. De nieuwe profielen maken onderdeel uit van de Softline serie: profielen gemaakt van een hoogwaardig gesloten cel micro-schuim. Ze hebben een kopbreedte van 13,5 mm voor een grote tolerantie met aangename sluitdruk.Info: Deventer Profielen, Breda, 076.541.69.00, www.deventer-profielen.nl

Luchtdicht_pi 45 24-11-2009 17:53:07

heroal-Johann Henkenjohann GmbH Co. KG Österwieher Str. 80 | D-33415 VerlTel. +49 (0)52 46 - 507 - 0Fax +49 (0)52 46 - 507 - 222/223info@heroal.de | www.heroal.de

Ramen

Deuren

Rolluiken

Vliesgevels

Roldeuren

Oppervlakten

Markisoletten

Horren

Photovoltaik

Aluminium profielsystemenvan heroal

heroal zet ruim 40 jaar

de maatstaf in de

ontwikkeling van aluminium

profielsystemen.

Universal_NL_110_300_0810 10.10.2008 15:19 Uhr Seite 1

ELLsys® het elektronisch sluitsysteem van Mauer®

Locking Systems is een mechanisch en een

elek tronisch sluitsysteem in één.

De elektronische cilinders en wandlezers zijn

naadloos te integreren met de mechanische

sluitsystemen van Mauer®. Zo kunt u met één

sleutel al uw toegangen openen, sluiten en

beheren.

ELLsys®, het elektronische sluitsysteem van Mauer®

Powered by Mauer®

De handigste manier van sloten openen

Voor uitgebreide informatie: www.ellsys.nl

De handigste maniervan sloten openen

48_adv.indd 1 24-11-2009 18:16:45

47 I 6 2009

Vaktueel

raam endeur

Internet biedt informatie in alle soorten en maten. Maar je moet het wel weten te vinden. Raam en Deur selecteert regelmatig interessante websites. Speciaal om u te helpen bij uw werk.

Online op de hoogteRaam en Deur scant interessante websites

Door Hein Stienstra

Vaktueel

Deze website informeert over de Dutch Green Building Council (DGBC),

een onafhankelijke non-profit organisatie die streeft naar blijvende ver-

duurzaming van de bebouwde omgeving in Nederland. Daartoe ontwikkelt

de organisatie keurmerken voor een onafhankelijke beoordeling van gebou-

wen (zowel nieuw als bestaand) en gebieden op het gebied van duurzaam-

heid. De Dutch Green Building Council ontstond in 2008 als een door de

vastgoed- en bouwbranche geïnspireerd initiatief vanwege de toenemende

vraag naar toetsing van duurzame ontwikkeling in het vakgebied. De DGBC

opereert zonder winstoogmerk en is ook geen (semi-) overheidsorganisatie.

De stichting wordt financieel ondersteund met de bijdragen van 203 parti-

cipanten: bedrijven en organisaties uit de branche die duurzaamheid als

hoge prioriteit zien. Het grote draagvlak voor duurzaamheid van de

bebouwde omgeving wordt met deze website duidelijk gemaakt.

Op deze website wordt uitleg gegeven over de beoordelingsmethode

BREEAM-NL, waarmee de duurzaamheid van gebouwen kan worden

bepaald. BREEAM staat voor Building Research Establishment

Environmental Assessment Method, oorspronkelijk ontwikkeld en

geïntroduceerd door het Building Research Establishment (BRE), een

soort Engelse TNO. De toevoeging NL maakt duidelijk dat het hier om

de Nederlandse versie gaat. De methode stelt een standaard voor voor

een duurzaam gebouw en geeft vervolgens aan welk prestatieniveau het

onderzochte gebouw heeft. De bedoeling is gebouwen te analyseren

en verbeteren. BREEAM-NL is specifiek bedoeld voor certificatie van

nieuwbouw, kantoren, scholen, winkels en industriegebouwen. In de

loop van 2010 volgen systemen voor nieuw te bouwen woningen en

appartementen, een systeem voor bestaande gebouwen en een systeem

voor (her)ontwikkelingsgebieden.

De gebruikelijke informatievoorziening over duurzaam bouwen is ver-

huisd. Onlangs stopte SenterNovem het beheer en onderhoud van de

Duurzaam Bouwen website en het beantwoorden van vragen door de

Dubo Infodesk. Het Ministerie van VROM/Wonen, Wijken, Integratie

heeft zelf informatie over duurzaam bouwen op haar website toeganke-

lijk gemaakt en begint met “Duurzaam bouwen en verbouwen betekent

meer dan milieuvervuiling voorkomen of energie besparen”. Vanaf

heden is alle informatie over duurzaam bouwen te vinden op de hierbo-

ven vermelde website. Maar voor informatie, regelingen en subsidies

m.b.t. energiebesparing en duurzame energie bij bouwen en wonen kan

men nog steeds terecht op de website van SenterNovem (ga naar

Kompas). Daar treft men op de achterliggende pagina’s onder andere

informatie over subsidies en fiscale regelingen aan.

www.dgbc.nl

www.breeam.nl

www.vrom.nl/duurzaambouwen

Vaktueel_Online 47 24-11-2009 17:56:22

Een goed scharnier doet de deur dicht!

verkoop@breuerundschmitz.dewww.breuerundschmitz.de

3

Het nieuwe BSW-JUSTEERSCHARNIER is in afgehangen s i tuat ie snel en eenvoudig traploos +/- 2 mm zi jdel ings nastelbaar. Hiervoor hoeft het scharnier n iet te wordenlosgedraaid. Het s te l len van de inbusste lschroef i s a l les!

Voordelen:l Deuren in één keer afhangen en justeren met de inbussleutel.l Tijd- en kwaliteitswinst door nieuwe justeertechniek van BSWl Traploos zijdelings nastelbaar, + / - 2mm vanuit neutrale standl After sales: gebruikers kunnen deur zelf nastellen

l Geen beschadigingen aan kozijn of deur bij het justerenl Kogelscharnier en paumelle 89x89x3mm; onderling uitwisselbaarl CE-gekeurd volgens EN 1935l Galvanisch verzinkt en roestvrijstaal uitvoering

- 2 mm + 2 mm0 mm Kwaliteit sinds meer dan 100 jaar.

Anzeige Justierscharnier_Layout 1 12.11.09 10:09 Seite 1

SOENEN HENDRIK NVGentseheerweg 638870 IZEGEM - BELGIËTel. +32 (0) 51.31.28.80Fax +32 (0) 51.31.38.42sales@soenenhendrik.com www.soenenhendrik.com

PRODUCTIELIJNENVOOR KUNSTSTOFRAMEN

TYPE MT/CNCCNC VLEUGEL BESLAGAUTOMAAT

Inzethor Flex RS● altijd sluitende ramen● moderne en strakke vormgeving● met GIO erkenning

sales@hamstrahorren.nl

De nieuwe generatie inzethorren

Het vakblad Raam en Deur heeft ieder nummer weer aandacht voor

een thema. In de eerste editie van 2010 veel aandacht voor

sierbeslag. Daarnaast bespreken we enkele vakbeurzen.

Raam en Deur 2010

raam endeur

46_adv.indd 1 24-11-2009 18:06:13

49 I 6 2009raam endeur

VLA

Vereniging leveranciers van Luchttechnische ApparatenBoerhaavelaan 40 | 2713 HX Zoetermeer

Tel: (0)79 353 11 24 | Fax: (0)79 353 13 65www.natuvent.nl | E-mail: vla@fme.nl

Wanneer boven een open deur een goed werkend

luchtgordijn is geïnstalleerd, dan wordt het klimaat

optimaal gescheiden. Dit creëert een aangenaam gevoel bij

klanten en levert hoge energiebesparingen op. Bij het grote

publiek leeft het tegenovergestelde beeld; luchtgordijnen

worden juist vaak geassocieerd met hoge energieverliezen.

De gemeente Amsterdam wil zelfs de luchtgordijnen in de

ban doen. Om dit te voorkomen is de Kring Luchtgordijnen

druk bezig met een intensieve lobby richting de gemeente

Amsterdam.

Voorzitter Wiebe de Vries vertelt dat de kring Luchtgordijnen

als prioriteit heeft om in de media een positief en waar­

heidsgetrouw beeld neer te zetten van open deuren in

combinatie met luchtgordijnen. Dit door de kennis en

ervaringen te delen met partijen als de gemeente Amsterdam,

Senter Novem en Energiecentrum. ‘Wij willen ervoor zorgen

dat winkeliers zorgvuldig en doelbewust omgaan met de

Luchtgordijnen leveren energie- en comfortvoordeel

Specificatie Luchtfilters voor Luchtbehandelingsystemen

winkelentree en de bijbehorende luchtgordijnen. Daarnaast willen

wij installateurs en winkeliers instrumenten aanreiken voor een juiste

installatie van luchtgordijnen.”

“Zo hebben we een scorekaart ontwikkeld waarmee op een éénvoudige

wijze bouwkundige en installatietechnische fouten in kaart kunnen wor­

den gebracht. Voor installateurs is het een adequaat hulpmiddel om een

luchtgordijn op een juiste manier te installeren. Inmiddels heeft de

gemeente laten weten haar inspecteurs van Bouw­ & Woningtoezicht

met de scorekaart te laten werken. Ook het Energiecentrum heeft

enthousiast gereageerd”, aldus De Vries.

Daarnaast heeft de Kring een digitaal berekeningsprogramma ontwikkeld

dat eindgebruikers kunnen gebruiken om te berekenen hoeveel energie

een luchtgordijn daadwerkelijk bespaart. De Vries: “Uiteindelijk willen

wij de markt bewust maken van het feit dat luchtgordijnen allesbehalve

energieverslinders zijn en dat ze winkeliers naast een behoorlijke ener­

giebesparing ook nog veel comfortvoordeel bieden.”

De Kring Luchtfilters legt de laatste hand aan de publicatie

‘Specificatie Luchtfilters voor

Luchtbehandelingsystemen’. “Deze publicatie, die is geschreven

op basis van bestaande normen en richtlijnen, is een perfecte

handleiding voor mensen die luchtfilters gebruiken’, zegt Gerrit

Wijbenga, de kersverse voorzitter van de Kring Luchtfilters.

Met deze publicatie, waarin onder meer uitleg wordt gegeven

waarom de juiste keuze van een specifieke luchtfilter zo belang­

rijk is, geeft de Kring de branche een sterke kwaliteitsimpuls.

‘We gaan hiermee dus verder op de ingeslagen weg van profes­

sionalisering.”

Andere onderwerpen die aan bod komen zijn: luchttypes,

installatie en constructieve overwegingen, wisselfrequentie, aan­

vullende eisen aan luchtfilters en onderhoud, gebruik en wisse­

len van filters alsook de afvoer van gebruikte luchtfilters.

Branchepagina_VLA 49 24-11-2009 17:58:43

Vereniging Metalen Ramen en GevelbrancheEinsteinbaan 1, Postbus 1496, 3430 BL Nieuwegein

T: 030.605.36.44, F: 030.605.32.60, E: info@vmrg.nl, I: www.vmrg.nl

VMRG Nieuws

De informatie op deze pagina is afkomstig van de VMRG en kwam tot stand buiten de verantwoordelijkheid van de Raam en Deur-redactie

50 | 6 2009raam en

deur

Politiek toneel: van 19% naar 6% en weer terug…

Begin 2010 hield de vicevoorzitter van het CDA,

mevrouw Spies, in de Tweede Kamer een terecht plei-

dooi voor het stimuleren van verbeteringen van slecht

geïsoleerde gebouwen. Het kan en moet allemaal beter,

want onze energie wordt niet goed gebruikt. Ze lekt

weg naar buiten, zo gaf men aan. In het vroege najaar

kwam het antwoord dat gevelisolatie, waaronder isola-

tieglas en betere isolerende gevelelementen, aange-

bracht kon worden in het lage BTW-tarief. Erg stimule-

rend voor de klanten en heel effectief.

Gelukkig gaf men aan dat de maatregel met terugwer-

kende kracht gold vanaf 1 juli 2009.

Tot zover het serieuze en positieve deel van onze

recente politieke geschiedenis.

De overgang naar de politieke klucht is ingezet op

23 oktober jl., door de Tweede Kamer voor te stellen

glas en gevelelementen per 1 januari 2010 weer uit te

sluiten van deze stimulerende en succesvolle maatregel.

Natuurlijk heeft de gevelindustrie vanuit VKG en

VMRG protest aangetekend bij de staatssecretaris.

Tevens zijn leden van de Tweede Kamer gewezen op

de negatieve effecten van dit wijzigingsvoorstel en er is

op aangedrongen hiervan af te zien.

Het is echter de vraag in hoeverre men voor rede vat-

baar is en hierover gezond kan denken. Want deze

geschiedenis toont aan dat alles mogelijk is, van heel

intelligent tot vreselijk dom. En dit staat nog los van

het imago effect en twijfels over betrouwbaarheid van

bestuur.

ActueelDe VMRG verwelkomt een nieuwe VMRG-partner:

Ergon Nederland bv

Mercurion 26-G

6903 PZ Zevenaar

t: 0316-581144

f: 0316-712194

www.ergonnederland.com

Van minimum naar meer,

‘provocatief verkopen’

Voor de bezoekers van de VMRG

regiobijeenkomsten zal het geen ver-

rassing zijn. Atto Harsta, één van onze

gastsprekers, wees ons erop dat het

Bouwbesluit (dat we zo�n beetje zien

als de bijbel voor het bouwen) eigen-

lijk ons minimum kwaliteitsniveau

aangeeft. Robert Platje, architect van

Mei Architecten, hield ons voor dat de

moderne mens ca. 22.000 spullen bezit. Toen het Bouwbesluit de

berging niet meer verplicht stelde, reageerde de bouw onmiddellijk

door deze dan ook niet meer te maken Dom, onpraktisch en niet

klantgericht gedrag van de bouwers. Ook gingen vragen tijdens en na

een presentatie over wijzigingen in de normen inbraakwerendheid

(onderdeel Bouwbesluit) slechts over inhoudelijke en veelal techni-

sche regels.

Als we ons laten leiden door de klant, de markt en vooral door beter

dan het minimum, dan kan de gevelindustrie zich onsterfelijk maken

door meer te bieden dan dit minimum en meer te bieden dan de

strikt technische vereisten. Immers de norm over inbraakwering is op

21 mei 2009 gewijzigd. Dus we kunnen gerust stellen dat er in

november 2009 nog nauwelijks een woning voldoet aan die nieuwe

eisen, laat staan aan hogere! En toch weten we dat die verhoging en

verzwaring van de eisen is ingegeven door intensiever en intelligenter

optreden van het inbrekersgilde.

De conclusie is dan ook, dat ca. 7 miljoen woningen die Nederland

rijk is, onveilig zijn. Een prachtig gegeven voor de gevelindustrie die

veiligheid kan leveren tot ongekende hoogte. Alleen rust nu de taak

op de sector om de markt en de klanten ervan te overtuigen dat ze

onveilig wonen. Oftewel, dat hun woningen snel op niveau (niet op

minimum niveau maar hoger) moeten worden gebracht.

Dit laatste is een pracht voorbeeld van wat men noemt ‘provocatief

verkopen’. Dit betekent dat je een klant er van bewust maakt dat hij

of zij een echt probleem heeft. Dat hij/zij zich er eigenlijk onvoldoen-

de van bewust is en dat de oplossing voor handen is. Aan de slag dus

met communicatie, marketing en promotie. De techniek zal volgen.

VMRG Nieuws 50 24-11-2009 18:00:56

KCG Nieuws

De informatie op deze pagina is afkomstig van het KCG en kwam tot stand buiten de verantwoordelijkheid van de Raam en Deur-redactie

Gentseweg 13

Postbus 2075

2800 BE Gouda

n T: 0182 - 56 78 80

n F: 0182 - 53 12 39

n E: info@kenniscentrumglas.nl

n www.kenniscentrumglas.nl

51 I 6 2009raam en

deur

Documentatie van Kenniscentrum Glas

n CURSUSKALENDER

Cursussen

Veiligheids-, beveiligings- en brandwerende beglazingn 03 december 2009

Basiskennis Glas n 08 en 15 december 2009

Kenniscentrum Glas biedt een breed pakket vak-technische producten en diensten, zowel voor de glasbranche zelf als voor alle branches en beroeps-groepen die direct of indirect met vlakglasproduc-ten en -toepassingen te maken hebben.

De vaktechnische producten en diensten bestaan uit:

n cursussen, opleidingen en trainingen

n seminars en workshops

n informatie en documentatie

n technisch advies

Bij Kenniscentrum Glas kunt u onderstaande (vaktechnische)

documentatie verkrijgen.

Vaktechnische informatie:n Beoordelingsrichtlijn Glas bij oplevering, minimaal 20 stuks à

€ 0,40.

n Vaktechnische publicatie Kwaliteitsbeoordeling van vlak-

glasproducten, € 25,- per stuk.

Binnenkort starten bij het Kenniscentrum Glas onder andere de volgende cursussen.Kijk voor de meest actuele data, informatie en aan-melden op www.kenniscentrumglas.nl

De cursusplanning voor 2010 is binnenkort te raadplegen op onze website.

Veilig werken met de rolsteigern 08 december 2009

Isolerende en zonwerende beglazingn 10 december 2009

Herhalingscursus BHV n 10 december 2009

Alle cursussen kunnen ook incompany of in maatwerkvorm georganiseerd worden.

Wilt u meer informatie over de mogelijkheden neemt u dan contact op met Kenniscentrum Glas

n Overzicht brandwerende beglazing, gratis.

n Vaktechnische publicatie Brandwerend glas, € 35,- per stuk

n Nederlandse vertaling “Glasschäden” van Ekkehard Wagner

(“Glasschadeboekje”), € 25,- per stuk.

Consumenten informatie:n 'Wat u moet weten over isolerend dubbelglas en HR++ beglazing'

€ 18,- per 100 stuks

n 'Wat u moet weten over veiligheid en glas in uw omgeving'

€ 12,- per 100 stuks

Algemene informatie:n Boekje “Glas door de eeuwen heen” € 6,75 per stuk

n Boekje “Glas en thermische isolatie” € 6,75 per stuk

Kijk voor meer informatie en bestellen op de website.

Alle bestellingen zijn exclusief BTW en verzendkosten.

Branche_KCG 51 24-11-2009 18:03:19

52 I 6 2009raam endeur

Buiten de deur

A g e n d a

Bouw & Reno9 t/m 17 januari 2010Bouw en renovatiebeursAntwerp, Expo, Antwerpenwww.bouwenreno.be

Polyclose Gent14 t/m 16 januari 2010Europese vakbeurs voor raam-, deur-, zonwering-, gevel- en toegangstechniekFlandersexpo, Gent (België)www.polyclose.be

Intersolution14 t/m 16 januari 2010Vakbeurs voor zonne-energieFlanders Expo, Gentwww.intersolution.be

Gevel 201017 t/m 19 januari 2010Thema: ‘Wereldarchitectuur’Ahoy Rotterdamwww.gevel-online.nl

Dakevent27 t/m 29 januari 2010Platform voor de dakenbrancheEvenementenhal Gorinchemwww.dakevent.nl

Building Holland 201013 t/m 15 aprilCombibeurs van Bouwrai, Urban Designen gebouwtechniek www.buildingholland.nl

Nationaal Brandveiligheidscongres22 april 2010Thema: risicobenaderingSpant, Bussumwww.brandveiligheidcongres.nl

Building Holland 2010Amsterdam RAI presenteert volgend jaar een nieuwe beurs voor bouwend Nederland. In 2010 vormen de bestaande vakbeurzen BouwRAI, Urban Design én de nieuwe vakbeurs Gebouwtechniek gezamenlijk Building Holland 2010 – hét totaalevenement voor woningbouw, utili-teitsbouw en inrichting van openbare ruimte. De nadruk ligt op de ontwerpfase; het moment dat keuzes worden gemaakt op het gebied van concepten en materia-len. De combinatie van de drie vakbeur-zen is aantrekkelijk voor opdrachtgevers, architecten, adviseurs, bouwers en eind-gebruikers. Zij raken voortaan in één beursbezoek volledig op de hoogte van alle ontwikkelingen rond de gebouwde omgeving. Building Holland 2010 wordt van 13 tot en met 15 april gehouden in Amsterdam RAI. Meer info: www.buildingholland.nl

DakeventOp 27, 28 en 29 januari 2010 zal in de Evenementenhal Gorinchem de vierde edi-tie van de tweejaarlijkse dakenbeurs Dak Event worden georganiseerd. Deze beurs, die wordt georganiseerd door Mandate Publishers uit Akersloot, is het belangrijk-ste platform voor de dakenbranche om nieuwe ontwikkelingen te tonen en om kennis uit te wisselen. Tijdens de beurs staan de onderwerpen energiedaken, groendaken, dakrenovatie & kennisover-dracht centraal.Meer info: www.dakevent.nl

Uitreiking Daylight Award 2010 Daglicht en duurzaam gaan goed samen. Daglicht is immers de enige, echt duurzame licht-bron. Daarom is er de Daylight Award.Deze tweejaarlijkse competitie geldt voor projecten waarin een optimum heerst tussen daglichttoetreding, gebruik van kunstlicht en het overige gebouwontwerp. De prijs wordt uitgereikt in de categorieën utiliteitsbouw en woningbouw. Toch kunnen er ook nadelen kleven aan daglicht. Ondeskundig toegepast, maakt daglicht gebouwen warm, ontstaat er hinder door verblinding of problemen met privacy. Deskundig toegepast ontstaan gebouwen die gebruikers als prettig en stimulerend ervaren. In Ahoy Rotterdam houdt VNU Exhibitions van 27 t/m 29 januari 2010 de beurzen Gevel 2010, Licht & Architectuur en Green Build. Op 28 januari 2010 wordt de winnaar van de Daylight Award 2010 bekend gemaakt op de beurs Licht & Architectuur.

IntersolutionDe tweede versie van deze internationale vakbeurs voor zonne-energie, Intersolution, wordt van 14 tot en met 16 januari gehouden in Gent. “De zon is een onuitputtelijke bron van energie en dus dé gouden oplossing voor de toekomst”, aldus de organisatie. De beurs in Flanders Expo te Gent heeft dan ook als doel ‘de ontmoetingsplek bij uitstek voor alle pro-fessionele spelers in deze nichemarkt’ te zijn. Dat is volgens de organisatie gelukt in 2009: tijdens de eerste editie afgelopen januari ‘hebben 75 exposanten uit diverse landen met internationale allure groots uitgepakt met een aanzienlijk bezoekersaantal van 4.270 vak-mensen uit binnen- en buitenland. Het aantal Nederlandse bezoekers bedroeg daarvan 17%.Meer info: www.intersolution.be

Nationaal Brandveiligheidscongres 2010Als er brand uitbreekt, is de brandweer er nooit á la minute. Zorg daarom goed voor uzelf, kies voor de risicobenadering. Dat is de centrale boodschap van het Nationaal Brandveilig heids-congres 2010. Het congres vindt plaats op 22 april 2010 in theater Spant! in Bussum. Een unie-ke gelegenheid om te netwerken met collega professionals en actuele vakkennis uit te wisselen.Meer info: www.brandveiligheidscongres.nl

Renovatie & onderhoudRenovatie & Onderhoud is een hoogwaar-dig beursconcept waarin netwerken en kennisoverdracht centraal staan. Van 10 tot en met 12 maart presenteren exposan-ten complete renovatie- en onderhouds-concepten. Het seminarprogramma biedt voorbeeldprojecten, praktijkervaringen en case studies. Dagelijks zijn er talkshows en netwerkborrels.In enkele weken hebben zich al 70 bedrij-ven aangemeld voor deze beurs. De uitein-delijke selectie van exposanten zal plaats-vinden op basis van kwaliteit en relevantie voor de bezoekersdoelgroep. De beurs vindt plaats in de Brabanthallen in ’s Hertogenbosch. Meer info: www.bouweninstallatiebeurzen.nl

Buiten de Deur 52 24-11-2009 18:04:16

Tachtig jaar ervaring en goed luisteren

naar onze klanten, hebben geresulteerd

in een uitgekiend en compleet assortiment

deursluiters, scharnieren, deurbeslag,

sloten en accessoires. Geheel afgestemd op

de behoefte van de ijzerwarenvakhandel.

Onze producten zijn van hoogwaardige

kwaliteit en uiteraard getest naar relevante

Nederlandse en Europese kwaliteit-,

inbraakwerende en toepassingsnormen.

Kijk voor meer informatie op www.dskwadraat.nl of bel naar +31(0)20 694 73 33

AD_DS2_DEF.indd 1 10/30/08 12:24:34 PM

HELM Modul.Concept 80 voor schuifdeurvan hout en glas tot een deurgewicht van 80 kg

Om aan de grote verscheidenheid van toepassingen voor schuifdeuren te kunnen voldoen, heeft HELM een nieuw mo-dulair concept uitgedacht: het “HELM Modul.Concept 80”.

Dit concept biedt een complete oplossing voor binnendeuren van hout en glas tot 80 kg. deurgewicht, zowel voor enke-le als dubbele deuren. Hiervoor worden de reeds bestaande beslagsystemen HELM 53 en HELM 73 toegepast, die door een modulaire opbouw het optimale resultaat oplevert tus-sen aanleveringmogelijkheden en voorraadkosten. Verpakte rails op maat worden met specifi eke toebehoor garnituren gecombineerd.

Hierdoor kan van de economische enkele houten standaard deur tot de dubbele glasdeur van telkens 80 kg deurgewicht, afdeklijst en synchroon-koppeling een uitgebreid toepas-singsgebied snel en eenvoudig gerealiseerd worden.

Dit programma wordt gecomplementeerd met deur- en kom-grepen uit het KWS assortiment.

Helm is een merk van Woelm GmbH.Nederlandse vertegenwoordiging:René Kostel.: +31 (0) 226 - 34 51 50e-mail: rnkos@planet.nlSamen halen wij sneller de finish!

www.dom-sicherheitstechnik.com

S N E L , S N E L L E r , S N E L S T !

DOM Formule 1 Vandaag besteld, dezelfde dag verzonden, geen extra kosten!

Voorwaarden:

Nieuw sluitsysteem DOM RS Sigma (GHS, HS, CHS, C)

Voor 9 uur besteld, dezelfde dag verstuurd

Sluitplan dient te worden aangeleverd in DOM XL

Europrofiel cilinders max. maatvoering tot 70/70

Halve, hele en knop-cilinders

Tot 50 cilinders

Is er geen haast bij? Dan kunt u natuurlijk gewoon gebruik maken van onze normale levertijd van 5 tot 10 werkdagen. Meer info?Neem gerust contact met ons op: 070-3193006 of info@dom-nederland.nl

VEILIGHEID, KWALITEIT, DOM.

Project2:Opmaak 1 28-9-2009 14:43 Pagina 1

53_adv.indd 1 25-11-2009 12:28:59

Fax deze bestelbon naar Raam en Deur 073.503.81.53

Ja, hiermee bestel ik Bedrijfsnaam

(aankruisen) T.a.v.

Bouwkundige termen E 57,- Adres

Das Schreinerbuch E 27,- Postcode

Klinken und Griffe E 51,- Plaats

Datum Tel.

Handtekening

Prijzen zijn exclusief porti, inclusief btw

Levering kan eventueel enkele weken duren

Het heden ligt in het verleden. Dat speelt niet alleen bij renovatie en restauratie, maar vele nieuwe details rondom raam en deur stoelen - eigentijds - op de erva- ringen van eertijds. De redactie van Raam & Deur deed enkele unieke vondsten die prachtig in uw collectie passen of als bijzonder relatiegeschenk bewondering oogsten.

Collectors item of...origineel relatiegeschenk

Das Schreinerbuch/ Die gesamte Schreinerei

Een facsimiledruk van de eerste uitgave uit

1899, dat (Duits) begint met een verhandeling

over hout en gereedschap en sluit af met 82

pagina’s ontwerptekeningen van poorten,

binnen- en buitendeuren, al of niet beglaasd

en met sierlijke bovenlichten, ramen in allerlei

versies en lambrizeringen.

Hoe dat allemaal gemaakt moest worden,

toont het handboek op verdere 237 bladzijden

met talloze illustraties en technieken, met details van luik- en raamconstructies,

architraven, bossings en het benodigde hang- en sluitwerk. Voor restauratiewerk

zelfs vandaag nog zeer interessant.

In harde gouddruk kaft E 27,-

Fax deze bestelbon naar Raam en Deur 073.503.81.53

Ja, hiermee bestel ik Bedrijfsnaam

(aankruisen) T.a.v.

Bouwkundige termen E 57,- Adres

Das Schreinerbuch E 27,- Postcode

Klinken und Griffe E 51,- Plaats

Datum Tel.

Handtekening

Prijzen zijn exclusief porti, inclusief btw

Levering kan eventueel enkele weken duren

5700 (historische) bouwbegrippen

Verklarend woordenboek. Dat betekent voor de liefhebber van

- historische - bouwmaterialen, constructies, gereedschappen en

beslag zo’n 640 pagina’s smullen. Want de nieuwste druk omvat

5740 bouwkundige begrippen die uitvoerig, vaak ook met teke-

ningen, worden toegelicht. Dikwijls met historische citaten en

bronvermeldingen. Weet u wat een cafcoen is, een vermetguts,

een persienne, een slof en een haarstuk, een dagge en en vlag-

fits? De auteur was dan ook 33 jaar architect bij de Rijksdienst

Monumentenzorg. Bijzonder: achterin ruim 100 pagina’s met

Franse, Duitse en Engelse vertalingen van al die bouwkundige

termen. Ook vanuit de vreemde

taal naar het Nederlands.

Door dr. E. Haslinghuis en

dr. ir. H. Janse.

In harde kaft E 57,-

Klinken und Griffe

Een schitterend Duitstalig boekwerk, samengesteld onder Italiaanse

redactie van Michele Colombo (ja, van die deurkrukken) en Carlo

Bartoli. In 181 rijk geïllustreerde pagina’s voert het boek u door de

eeuwen heen langs de ontwikkeling van sloten, grepen, deurkrukken

en -kloppers. Van het brons en ijzer uit 1500 via Franse en Italiaanse

barok tot Bauhaus van begin vorige eeuw.

In harde kaft gebonden kunstdruk-uitgave E 51,-

raam endeur

EA_Boek Coll 44 11-08-2009 08:52:57

Harderwijk

Met Alcoa Architectuursystemen maakt u geschiedenis door aan de toekomst te bouwen

Aluminium systemen voor ramen, deuren, serres en gevels

www.alcoa-architectuursystemen.nltel. 0341-464611

RD_0062.indd 1 18-05-2009 14:23:3054_adv.indd 1 24-11-2009 18:07:49

Healthy Building Concept®1. Een continue & gecontroleerde basisventilatie 2. Intensieve nachtventilatie, nightcooling3. Externe zonwering voor glasgevels: doekzonwering en/of structurele aluminium zonwering

Wenst U meer informatie? www.renson.eu

VENTILATION

SUNPROTECTIONH EALTHYBUILDINGCONCEPT

®

raamendeur_hbc_0909.indd 1 25/09/2009 10:18:57RD_0094.indd 1 29-09-2009 11:46:5655_adv.indd 1 24-11-2009 18:16:06