- 1 -

RAAD-GEVER 2022

Aanbevelingen aan de Raad en het College van Arnhem voor de periode 2022 - 2026

OKA maakt ondernemen aangenamer!

Inhoudsopgave

pagina

1. Raadgever 2022-2026 4

2. Duurzame en vitale economie 5

3. Welzijn en welvaart inwoners 6

4. Mobiliteit en bereikbaarheid 7/8

5. Woningbouw en verduurzaming 9

6. Werkgelegenheid, onderwijs en arbeidsmarkt 10/11

7. Innovatieeninvesteringen 12

8. Werklocaties 13

9. Binnenstad 14

- 3 -

OKA is de oudste en grootste ondernemersvereniging van Arnhem en verbindt ondernemers uit Arnhem en directe omgeving door proactieve belangenbehartiging, dynamisch netwerken en interactief kennisdelen. Er zijn ruim 20 bijeenkomsten per jaar die deels bestaan uit bedrijfsbezoeken bij leden.

Portefeuilleverdeling: Algemene zaken: Toni Iňiguez Najdanovski (voorzitter) Algemene zaken: Anke Pollmann (vicevoorzitter) Financiën: Ronald de Jonge (penningmeester)Algemene zaken, mobiliteit, bedrijventerreinen: Roy BoesveldOnderwijs en Arbeidsmarkt: Annick Olthof-Kicken Binnenstad: Hester van den Heuvel Stadspromotie, Evenementen en Cultuur: Riëlle SchoemanSecretaris, ondersteuning bestuur, ledenonderhoud/acquisitie: Anja de WeerdOndersteuning bestuur, organisatie bijeenkomsten en administratie: Marian Adelaar

- 4 -

RAAD-GEVER 2022

Aanbevelingen aan de Raad en het College van Arnhem voor de periode 2022 – 2026

DeNederlandseeconomiestaatvoorflinkeuitdagingen.Hetcoronavirusdatinmaart2020inNederlandzijnintrededeed,hinderthetbedrijfslevennogsteedsinvaakzeerernstigemate.Bedrijfscontinuïteitenwerkgelegenheidstaandaardooronderdruk.Ondernemerszijnechtercreatieveoplossersendeinzennietterugvoortegenslagen.Innovativiteit,duurzaamheidentoekomstgerichtheid zijn daarbij belangrijke drijfveren.

Ondernemerskunnenhetechternietalleen.Vooreenflorerendondernemersklimaateneengoedewerkgelegenheidiseenfaciliterendeenflexibelelokaleoverheid,dieeenconsistenteenlangjarigeeconomischevisieaanhoudt,essentieel.EenduidelijkeregierolvandeArnhemsegemeente, meer in het bijzonder van het College van B&W, is daarbij onontbeerlijk. Met zo’n prominentevoortrekkersrolkanhetCollegevanB&Wdediverseinitiatievenenmaatregelenhiervoordoeltreffendcoördinereneninhetbelangvanstad,burgersénondernemers,succesvolen structureel ten uitvoer brengen.

MomenteelbereidendeArnhemsepolitiekepartijenhunverkiezingsprogramma’svoordeperiode2022–2026voor.OmhenhierbijteondersteunenwordenindezeRAAD-GEVERmethetoog op de integrale ondernemersbelangen in de stad concrete aanbevelingen gedaan zodat de Arnhemsepolitiekepartijendaarbijhunverkiezingsprogramma’srekeningmeekunnenhouden.

DezeRAAD-GEVERisnetalsdevoorgaandeviereditiestotstandgekomenopinitiatiefvanOndernemersKontaktArnhem(OKA).OKAheeftdeinhoudvandezeRAAD-GEVERgedeeldmetdeStichtingArnhemseBedrijventerreinen(StAB),CityCentrumArnhem(CCA),deTurkseOndernemersVereniging(TOV),PlatformBinnenstadArnhem(PBA),deStichtingOndernemersfondsArnhem(SOFA),CitymarketingArnhem,CultureelNetwerkArnhem(CNA),HotelOverlegRegioArnhem(HORA),KoninklijkeHorecaNederland(KHN),deVerenigingvanEigenarenCityCentrumArnhem(VECA),endeondernemersverenigingenvanhetModekwartier(DOCKS),VOS(VerenigdeOndernemersSpijkerkwartier),KronenburgenOndernemersNetwerkSchuytgraaf(ONS).

DeaanbevelingenzijnovereenkomstigdeEconomischeAgendavanArnhemonderverdeeldindevolgende categorieën:

1. Duurzame en vitale economie 2. Welzijn en welvaart inwoners3. Mobiliteit en bereikbaarheid 4. Woningbouw en verduurzaming5. Werkgelegenheid, onderwijs en arbeidsmarkt 6. Innovatieeninvesteringen7. Werklocaties8. Binnenstad

- 5 -

Ad. 1 Duurzame en vitale economie

Eenduurzameenvitaleeconomieiseenvoorwaardevooreengoedondernemersklimaat.Eenvitaleeconomiedraagtookbijaanhetverduurzamenvaneenstad.Hierdoorkomenen(ver)blijven mensen er graag.

Zo ontstaat er een sterke en gezonde arbeidsmarkt, waar bedrijven kansen zien en investeren, waarpartnerssamenmeerwaardecreërendiepastbijdeambitiesvaneenstad.

HetvitaalmakenénhoudenvanArnhemisdaaromessentieelvooreengoedondernemersklimaat,metaandachtvoordelangetermijnenvoorduurzamerelatiesomdatdieArnhemvitaalhouden.Daarbijdientertewordeningezetopeentransitievandelineaireeconomie naar de circulaire economie.

Aanbevelingen:

• Denkvanuitallianties.Werkalsoverheidsamenmetonderwijsenondernemersenvoereenregieroloverdediverseinitiatieven.

• Werkaankortelijnentussenpolitiekenambtenarenenerzijds,enondernemersanderzijds.Maakbeterduidelijkwaarondernemers,metnameMKB’ers,terechtkunnenvooraanvragen, subsidies en overige vragen.

• Blijf werken aan een vereenvoudiging en versoepeling van regelgeving en vergunningverstrekkingvoorzowelbestaandebedrijvenalsbedrijvendiezichinArnhemwillenvestigen.

• Ondersteunbedrijfsverzamelgebouwenencreëermeerbroedplaatsen,livinglabsenflexwerkplekkenvoorjongeen/ofstartendeondernemers.

• GeefmeerprioriteitaanacquisitievannieuwebedrijvenzodatArnhemmetregelmaatnieuweenaansprekendebedrijvenkanverwelkomenenextrawerkgelegenheidwordtgecreëerd.

• OndersteunderegionaleeconomischeagendaomArnhemookvanhaaromringenderegioactiefonderdeeltelatenzijn.

• ZorgookvoorondersteuningenaandachtvoorbestaandeMKB-bedrijven.

- 6 -

Ad. 2 Welzijn en welvaart

Kunstencultuurzijneenvoorwaardevoorhetwelzijnendewelvaartvaninwoners.Goedekunstencultuurtrekkeninwonersenbezoekersaanenmakeneenstadextraaantrekkelijkvoorbedrijvenomzichtevestigen.

Metvijftoonaangevendebasisculturele(bis)instellingenheeftArnhemeenprominentepositiealsepicentrumvankunstencultuurinoostelijkNederland.DaarnaastheeftArnhemtotveroverdegrenzeneengrotenaamsbekendheidvanwegedecreatievefaamvanhetModekwartierendeArtEZUniversityoftheArts.

DezeonderscheidendeingrediëntengevenArnhemeenhogematevanaantrekkelijkheidenvormeneenopvallendvisitekaartje.Dezebijzonderepositiedientgehandhaafdenverdergepromoot te worden.

Aanbevelingen:

• Blijf de bestaande iconen en gezelschappen ondersteunen.

• Zet de gebiedsontwikkeling bij het Stadstheater versneld door.

• Faciliteerinitiatievenophetgebiedvanduurzamemodeendesign.

• Creëercross-sectoraleverbindingenmetdecreatieveendeinnovatieveindustrie.

• Investeer in de openbare ruimte en verbind daarmee de aangrenzende gebieden beter.

• Investeerineenmixvanvoorzieningenenhoogstedelijkewoon-werkmilieusindebinnenstad.

• PositioneerArnhemnogmeeralscultureelaantrekkelijkestad.

- 7 -

Ad. 3 Mobiliteit en bereikbaarheid

Goedeenherkenbarebereikbaarheidenparkeerbaarheidvaneenstad,zowelbinnendestadzelfals vanuit de regio, is van groot belang voor de lokale economie. Dat geldt zowel voor de auto als defietsenhetopenbaarvervoer.

Hetmaakteenstadeneenregioaantrekkelijkvoorondernemersombedrijventevestigenofbestaandebedrijvenuittebreiden.Voorbezoekersentoeristenwordthetopdiemaniereveneens aantrekkelijker om een stad te bezoeken.

Arnhemheeftalsstadeengoedebereikbaarheidvoorbezoekers,zowelvoortoeristenalsvoorforensen.Debinnenstadzelfisopzichgoedbereikbaarenparkeerbaar.Diepositiemoetechterwelgecontinueerdworden.

Aanbevelingen:

• Verbeterde(kwaliteitvande)bestaandeparkeergelegenhedenvoorzoweldeauto’salsdefietsers.Verbetereninplaatsvanhandhaven,medegeletopdeslechterankingvandeRozetparking.

• Geefdebereikbaarheidvandezeparkeergelegenhedenduidelijkeraan.

• Werk met verschillen in parkeertarieven zodat bezoekersstromen beter verspreid kunnen worden.

• Bevordereenpraktischenstructureeloverlegtussengemeenteenwerkgeverswaarindeactueleverkeerssituatie(wegwerkzaamheden)endetenemenconcretemaatregelenaandeorde komen.

• Ondersteundeafstemmingvanhetgrootbrugonderhoudinderegioomeenefficiënterverlooptebewerkstelligenenverkeerscongestiezoveelmogelijkteminimaliseren.

• Faciliteerbedrijvenen(onderwijs)instellingenomvanelkaarverschillendewerktijdeninte stellen zodat verkeerspieken van forensen ’s ochtends en ’s middags vermeden kunnen worden.

• Legveilige(r)snelfietspadenaannaarenoverdeverschillendewerklocatiesindebinnenstaden daarbuiten.

• Creëerwachttijdaangeversbijdeverkeerslichtenvoorfietsers.

• OnderzoekdemogelijkheidvanmeerparkeerbufferszoalsdeparkeerterreinenvanBurgers’ZooenhetGelredome.

• Inventariseerperwerklocatie/bedrijventerreinwelkebehoefteaanopenbaarvervoerisenverbeterhetopenbaarvervoernaardielocaties.

- 8 -

• Handhaafdedoorstromingdoorfoutparkeerdersdirecttebeboeten.

• HerstarthetonderzoeknaarderealisatievanStationPleij.

• MaakdereisafstandtussenNoordenZuidkleinerdoorbijvoorbeeldeenextra(fiets)brug,verbeterhetopenbaarvervoertijdensspitstijden.

• ZorgdatArnhemopdebelangrijkeinternationaleverbindingeneenstopplaatsisenblijftvoor treinen.

• Investeer in een Noord-Zuidverbinding.

• Herziehetparkeerbeleidopdebedrijventerreinenenverminderdehogeparkeerdrukdaarmee.

• Ontwikkelhubsaanderandvandestadwaartransporteurshungoederenkunnenafleverenenwaarfietskoeriersofelektrischekoeriersdienstenhetkunnenovernemen.

- 9 -

Ad. 4 Woningbouw en verduurzaming

Gunstigeomgevingsfactoren,eencultureelaanbod,goedeopleidingsmogelijkhedeninderegio,voldoende woningen en een goed voorzieningenniveau maken een stad zeer aantrekkelijk om in te wonen. Deze ingrediënten trekken van oudsher veel inwoners en ondernemers aan.

Arnhemheeftaldezeingrediënten,maarkentookuitdagingenopditgebied.Doordetoenemende vergrijzing en ontgroening van de bevolking dreigt er een scheefgroei te ontstaan, waar rekening mee gehouden moet worden in het woningaanbod.

OokdienthetgroeiendeverschilinwelvaartsniveautussenArnhem-NoordenArnhem-Zuid,entussenArnhem-CentrumenArnhem-Oost,tegengegaantewordenommeerbetrokkenheidencohesie van de bevolking te bereiken.

Ophetgebiedvanduurzaamwonenenenergietransitieisbovendieneeninhaalslagtemaken,wathetwoneninArnhemendewoonbelevingvoorhaarbewonersweereenextraimpulskanopleveren.

Aanbevelingen:

• SluitaanbijdeWoondealArnhem-NijmegenomdaardoorzowelhetaantalwoningentevergrotenalsdeverschillentussenArnhem-NoordenArnhem-Zuidteverminderen.

• Maak het nieuwe woningaanbod voor alle inkomensgroepen bereikbaar.

• Faciliteerenergietransitiebijdebouwvannieuweenbestaandewoningen(opwijkniveau).

• Combineerwaarmogelijkdefunctiesvanwonenenzorgomdetoenemendevergrijzingvande bevolking een blijvende plaats in de samenleving te kunnen geven.

• Ontwikkelinitiatievenomschoolverlatersenafstudeerdersmeertebetrekkenbijdestad(bijvoorbeeldviaArnhemStudiestad)enhenaantrekkelijkewoningvoorzieningentebieden.

• Zorg voor meer veiligheid in de stad.

• Zorgdatde(binnen)stadbeterbereikbaarenontslotenisenblijft.

• ZetinopdekernkwaliteitenvanArnhem.Voeggroentoewaarhetkan.Realiseerkleinegroeneoasesindebinnenstad.Faciliteergroenedakentegendehitte.

- 10 -

Ad. 5 Werkgelegenheid, onderwijs en arbeidsmarkt

Dewereldendearbeidsmarktverandereninhoogtempoalsgevolgvaninnovaties,digitalisering,robotiseringendergelijke.WemoetenzorgendatweeenLevenLangOntwikkelengoedopdekaartkrijgenvandestadArnhem,omzoeenaantrekkelijkstadtewordenwaarhetgoedwerken,wonen en leren is.

Ookkanereenmismatchontstaantusseneenverouderdopleidingsaanbodendeactuelevraaguitdearbeidsmarktalsernietadequaatwordtsamengewerkttussenonderwijsinstellingenenondernemers.

DeafnamevaneconomischeberoepenendegelijktijdigetoenamevanwerkgelegenheidindezorgendetechniekgeeftArnhemeenrelatiefgrootaandeelindezakelijkedienstverlening.Dezeverschuivingdientnauwlettendindegatengehoudenteworden.

InArnhemisdesituatieminofmeervergelijkbaarmetNederland.Intensievesamenwerkingtussenonderwijsinstellingen,ondernemersénoverheid(triplehelix)isdaaromessentieelvooreenzooptimaalmogelijkearbeidsmarktenwerkgelegenheid.Arnhemkanhierdooreenbeterepositiebereikenalsstadvangeschiktewerknemers,up-to-dateopleidersenaangeslotenondernemers.

Aanbevelingen:

• Stimuleerinnovatie,faciliteerstartupseninvesteerinhumancapitaldooroptimaaldesamenwerkingbinnendetriplehelixinpositietebrengen.

• Maakvandetaskforcehumancapitaleenduurzame,formeleenstructureleorganisatiedie verder reikt dan het oplossen van kortetermijnproblemen als gevolg van bijvoorbeeld COVID-19.

• Stel bij de gemeente een accountmanager aan voor arbeid en werkgelegenheid.

• Stel een human capital agenda op, waarbij de inclusieve arbeidsmarktagenda en de overige agenda’sopelkaaraansluiten.ZorgervoordatdezeagendaleidendwordtinArnhemenderegio.

• Faciliteerenstimuleerhetanticyclischinvesterenindeberoependiehetnumisschienslechthebben,maarpotentiehebbenvoordetoekomst,doorteinvestereninhetopleidenenprofessionaliseren van deze sectoren.

• VerbinddeinclusievearbeidsmarktmetdeSROI-opdrachtvandegemeenten.

• Ondersteunenfaciliteerbedrijvenbijdebegeleidingvanstagiairesenleerwerkkandidatendoorstagecoachestefinancieren.

- 11 -

• luit met op te richten kenniscentra aan op de economische thema’s in de stad, zoals bij de energie, zakelijke dienstverlening, rechtspraak, sport, mode en zorg, en doe dit samen met HBOenMBOendedependancesvandesamenwerkendeuniversiteiten.

• Kijkbijvacaturesooknaarcompetentiesenskillsvankandidaten.

• ZetArnhemStudiestadprominenteropdekaartzodatArnhemalsaantrekkelijkestudentenstad beter onder de aandacht van studenten komt en zij eerder overwegen in Arnhemtegaanwonen.

• InvesteerinArnhemStudiestadzodatstudentenenjongereninonderanderebereikbaarheidenhuisvestingbetergefaciliteerdwordenenArnhemhierdooraantrekkelijkervoorhenwordt.

• Bied stageplekken aan en plekken om onderzoeksvragen uit te laten voeren door studenten: hier ligt een voorbeeldrol voor de gemeente.

- 12 -

Ad. 6 Innovatie en investeringen

Innovatieisdekraamkamervandetoekomst.Eengoedinnovatie-enstartersklimaatheefteenpositieveinvloedopdeaantrekkelijkheidvaneenstadeneenregioenmaakteenstadenregioklaarvoordevolgendegeneraties.

Arnhemvervultaleenvoortrekkersrolophetgebiedvaninnovatie(denkaanIPKW,ArnhemInnovate).Nieuweinitiatievenmoetenechternogmeerdanvoorheenwordengefaciliteerd.Bestaandeinnovatiesmoetenverderwordenondersteund,bijvoorbeelddoorsamenwerkingenteontwikkelenbijbestaandekennisinstellingen(dehogescholenendeROC’s)endeRadboudUniversiteit(RU)endeWageningenUniversity&Research(WUR).

Aanbevelingen:

• Ontwikkelkennishubsdoorbestaandekennisinstellingenteverbindenmetinnovatieveinitiatieven.

• MaaknaammetArnhemInnovatealsdragervandeArnhemseinnovatiesensamenwerkingen.

• OndersteunStartclubArnhemopeenstructureelblijvendemanier.

• Faciliteercirculairondernemen.

• Creëerfinancieringsmogelijkhedenvoorinnovatie/starters/scaleups,etc.

• FocusvoorenergietransitieopdebekendewaterstofinitiatievenmaarookbrederdanwaterstofalleendieArnhemrijkis,bijvoorbeeldviahetlabConnectr,IPKWenArnhemsBuiten.

- 13 -

Ad. 7 Werklocaties

Arnhemheeftvoorhaarhogeaandeelzakelijkedienstverleningeenuitgebreidassortimentkantorenenkantoorlocaties,zowelinhetcentrumalsdaarbuiten.Hetisvanbelangdatdezelocatiesookmetdeautogoedbereikbaarzijn.

Arnhemkentdiversebedrijventerreinen,zowelbeslotenterreinenalsopenbare.DezezesopenbedrijventerreinenwordenondersteunddoordeStichtingArnhemseBedrijventerreinen(StAB).Hierzijnzo’n600bedrijvenactiefdievoorveelwerkgelegenheidzorgeninArnhem.DezebedrijventerreinenzijnRijnPark,HetBroek,IJsseloordI,Bakenhof,DeOvermaatenRijkerswoerd.

Omaldezebedrijventerreinenaantrekkelijktehouden,zowelvoornieuwvestigingalsvoordebestaande ondernemers, is het belangrijk de bedrijventerreinen en hun ondernemers goed te faciliteren.

Aanbevelingen:

• Houddebedrijventerreinenschoon,heelenveiligenhandhaafdaarop.

• Investeer in, en onderhoudt openbaar groen en infrastructuur

• Wijslocatiesaanwaarvrachtwagensgeparkeerdkunnenwordenenwaarovernachtkanwordenenstelverbodeninopdeanderelocaties.

• Handhaafstrengbijovertredingenalsautowrakkenofgoederendieopdeopenbarewegworden geplaatst.

• Zie toe op een verhoging van de brandveiligheid bij het onzorgvuldig opslaan van goederen tegen de gevels van gebouwen.

• Leefdebestemmingsplannennazodatergeenbranchevreemdevestigingenkunnenwordengeopendenbedrijventerreineneeneenduidigenaantrekkelijker(er)imagobehouden.

• Voorkomverspillingvanschaarsebedrijfsgrondenbijherbestemmingenbetrekondernemersbijhetgemeentelijkvestigingsbeleid.

• Stimuleervergroeningvanpercelenvergunningsaanvragen.

• Faciliteerdecirculaireafvalstromen

• Vergroenhetopenbaargebiedverder.

• Maak vaart met de uitvoering van de plannen met de haven.

• PasdeWetBiboptoeopauto-engaragebedrijven.

• Handhaafopverkeersveiligheidookinhetweekendenavonduren.

Ad. 8 Binnenstad

Eenbruisendebinnenstadisessentieelvoordeaantrekkelijkheidvaneenstad.Eenbruisendebinnenstadbevatechternietalleen(veel)retailenhoreca,maarbiedtookgoedewoon-enwerkgelegenheid(kantoren),ineenevenwichtigesamenstelling.

Eensuccesvollepromotievanditcompletebinnenstedelijkaanbod,inclusiefspraakmakendeevenementen,isessentieelvoorhetaantrekkelijkhoudenvandestad.

Daarbij wint een binnenstad die compact en overzichtelijk is aan aantrekkingskracht. Nauwsamenwerkendeorganisatiesdie,onderleidingvaneenbinnenstadsmanager,dezeuitgangspunten ondersteunen maken de binnenstad succesvol.

Arnhemwasin2020deBesteBinnenstadbovenderivieren.Dezepositiedientvastgehoudendanwel verbeterd te worden.

Aanbevelingen:

• Zeteenfrequentedialoogopmetdesamenwerkendeorganisatiesdiedebinnenstadondersteunen zodat er een langetermijnplanning opgezet en gevolgd kan worden.

• ZetinopeencorrectieopslagWOZvoorniet-wonenden;bepaaldeafdrachtvandeafgelopenjarenopbasisvanwerkelijkebelastinginkomstenenverhooghetpercentagevan3,2%naar5%.HierdoorkanhetondernemersfondsArnhem(SOFA)meerarmslagkrijgenomondernementestimuleren.

• Faciliteerhetgeleidelijkaanontstaanvaneencompacterebinnenstaddoorderandgebiedente herbestemmen.

• Zorg dat er een betere verbinding komt van beleid naar uitvoering. Werkgevers en ondernemers weten vaak onvoldoende wat er speelt, hoe ze kunnen bijdragen en hoe ze daarmee resultaten kunnen behalen voor hun onderneming.

• Stel een verbinder of een binnenstadmanager aan, die plannen naar ondernemers vertaalt en signalen vanuit de ondernemers naar de planmakers brengt. De gemeente zal hierbij structureelfinancieelenpraktischmoetenondersteunen.DeuitvoeringhiervankanbijhetPBAwordenondergebracht.

- 15 -

Colofon:

Tekst:Pluspen,Frank’tHooftFoto’s:StudioMambeau,MartijnBaudoinVormgevingendruk:GLDprint&mediaOnderredactievanToniIňiguezNajdanovski,AnkePollmannenAnjadeWeerdCopyright@2021OndernemersKontaktArnhem

Ondernemers Kontakt ArnhemVlamoven346826TNArnhem

Tel.: 026 – 3033440KvK:09150884info@oka.nlwww.oka.nl

- 16 -

OKA wenst het College en Raadin de periode 2022-2026 wijsheid en succes bij het besturen van de stad.