PW BSO Fort Kakola jan.2019 - Ludens kinderopvang · op Fort Kakola, hebben we de achterwacht met...

Pedagogisch werkplan

BSO Fort Kakola Januari 2019 Houtensepad 150d 3524 SB Utrecht

030-8200719 / 06-43878143 [email protected]

Pedagogisch werkplan BSO Fort Kakola, januari 2019 Pag - 2 - van 35

VOORWOORD

De organisatie BSO Fort Kakola maakt deel uit van Ludens. Ludens biedt professionele kinderopvang en telt diverse kinderdagverblijven en locaties voor buitenschoolse opvang in vrijwel de hele stad Utrecht. Ook verzorgt Ludens op diverse basisscholen de tussenschoolse opvang. Ludens staat ervoor dat kinderen zich bij ons thuis voelen. Ludens staat dichtbij de ouders en kinderen, werkt wijkgericht en speelt in op de ontwikkelingen in de leefomgeving, in de buurt. Geschiedenis Buitenschoolse opvang Fort Kakola heeft zijn bestaan te danken aan de oprichters van Stichting Kinderdagverblijven ’Utrecht-Zuid’. In deze kinderrijke buurt was er behoefte aan opvang. In de tussenliggende jaren is deze stichting verschillende keren gefuseerd met andere partners. De laatste fusie was vanuit de welzijnsorganisatie ‘Portes’ naar Ludens. De werkwijze Dit pedagogisch werkplan is tot stand gekomen door evaluatie van het bestaande werkplan. Samen met het team, teamleider en oudercommissie is het pedagogische werkplan besproken en vastgesteld. Het pedagogisch werkplan is voor de ouders te vinden op de website van Ludens en op de locatie. Dit pedagogisch werkplan geeft weer hoe op BSO Fort Kakola praktisch wordt gewerkt. Aan de hand van de thema’s van de Groeimeter wordt beschreven hoe wij hier invulling aan geven. Het doel van dit plan is dan ook om enerzijds inzicht te geven in onze werkwijze voor de betrokkenen van BSO Fort Kakola. Anderzijds is het een leidraad in het werken met kinderen voor de pedagogisch medewerkers van BSO Fort Kakola. De voertaal op BSO Fort Kakola is Nederlands. *De officiële functiebenaming is ‘pedagogisch medewerker’. Wij korten dit af als pm-er.


INHOUDSOPGAVE

1. Inleiding -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ---- 4 4 4 4 ----

2. Pedagogisch handelen ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ ---- 5 5 5 5 ----

2.1. Met elkaar ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ ---- 6 6 6 6 ----

2.2. Communicatie ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ---- 15 15 15 15 ----

2.3. Het spelende kind -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ---- 18 18 18 18 ----

3. Samenwerken met ouders -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ---- 22 22 22 22 ----

Bijlage 1: Groepsindeling en dagindeling ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ ---- 24 24 24 24 ----

Bijlage 2: Rituelen en feesten ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ ---- 26 26 26 26 ----

Bijlage 3: Ondersteuning beroepskrachten ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ---- 27 27 27 27 ----

Bijlage 4: Omgaan met bijzondere gebeurtenissen ---------------------------------------------------------------------------------------------------- ---- 29 29 29 29 ----

Bijlage 5: Omgaan met plaatsing in 2 basisgroepen ------------------------------------------------------------------------------------------------ ---- 30 30 30 30 ----

Bijlage 6: Kinderopvang gedurende extra dagen/dagdelen of ruilen ------------------------------------------------ ---- 31 31 31 31 ----

Bijlage 7: Seksuele ontwikkeling van kinderen ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ---- 32 32 32 32 ----

Bijlage 8: Waarborgen van veiligheid ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ ---- 33 33 33 33 ----

Bijlage 9: Achterwachtregeling -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ---- 34 34 34 34 ----

Bijlage 10: Het Zelfstandigheidscontract ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ ---- 35 35 35 35 ----


1. Inleiding In dit pedagogisch werkplan van BSO Fort Kakola vind je praktische richtlijnen voor het werken in de groepen van BSO Fort Kakola. Het werkplan is gebaseerd op het Algemeen Pedagogisch Beleid van Ludens en zorgt voor een eenduidige aanpak van medewerkers, geeft ouders inzicht in de werkwijze en is een hulpmiddel bij het inwerken en overdragen van de werkwijze aan nieuwe medewerkers. Bij Ludens werkt iedereen vanuit eenzelfde basishouding. We werken iedere dag aan de basisdoelen zoals beschreven in de Wet Kinderopvang: 1. Het bieden van emotionele veiligheid; We bieden kinderen een warme, veilige en

ondersteunende omgeving. We hebben respect voor de autonomie van kinderen, stellen grenzen en bieden structuur aan kinderen zodat ze zich emotioneel veilig en geborgen kunnen voelen.

2. Gelegenheid tot het ontwikkelen van persoonlijke competenties; We dagen kinderen spelenderwijs uit in de ontwikkeling van hun motorische, cognitieve- taal- en creatieve vaardigheden zodat kinderen steeds zelfstandiger en met zelfvertrouwen in de wereld gaan staan.

3. Gelegenheid tot het bieden van sociale competenties; We begeleiden kinderen in hun interacties waarbij ze spelenderwijs sociale kennis en vaardigheden wordt bijgebracht, zodat de kinderen in staat zijn steeds zelfstandiger relaties met anderen op te bouwen en te onderhouden.

4. Overdracht van waarden en normen; We stimuleren kinderen om op een open manier kennis te maken met de algemeen aanvaarde waarden en normen in de samenleving, met het oog op een respectvolle omgang met anderen en een actieve participatie in de maatschappij.

In dit werkplan beschrijven we hoe we ons pedagogisch beleid in de praktijk vormgeven.


2. Pedagogisch handelen Op de voorkant van de Groeimeter hebben we in 12 items samengevat hoe wij werken aan onze pedagogische doelen en uitgangspunten:

• Samen kun je meer: we werken aan verbondenheid, we doen het samen

• Zo kan het ook!: we hebben aandacht voor ieders eigen wijze

• Wij lossen het samen wel op: we zoeken met elkaar naar win-win-oplossingen

• Wat vinden jullie ervan?: we nemen kinderen serieus en geven hen een stem

• Fijn dat je vertelt wat er is: we communiceren op een respectvolle manier

• Goed gedaan!: we geven veel positieve aandacht aan de kinderen

• Je vliegt!: we werken met plezier

• Mmm, lekker appeltje: we geven het goede voorbeeld

• Bij ons mag je vies worden: we geven ruimte aan kinderen, laten kinderen zelf ontdekken

• Spring maar, ik vang je op: we bieden uitdagingen aan kinderen en stellen grenzen

• Wat heb je gevonden?: we kijken en luisteren goed naar wat kinderen bezig houdt

• Probeer het maar!: we hebben vertrouwen in kinderen In dit hoofdstuk beschrijven we wat deze items concreet betekenen voor ons praktische pedagogisch handelen.


2.1. Met elkaar Wij willen graag dat een ieder zich thuis voelt op de BSO. We willen een sfeer neer zetten die ontspannen is, geborgenheid biedt, warmte uitstraalt en ongedwongen is. Ieder kind moet zich welkom kunnen voelen, de ruimte krijgen om zich sociaal, sportief en creatief te kunnen ontwikkelen. Dit willen we voor elkaar krijgen door in de ruimte herkenning te geven. Herkenning door werkjes van de kinderen, foto’s van belevenissen en van activiteiten. Samen met de kinderen stellen we omgangsregels op, we zien de gelijkenissen en de verschillen. We leren de kinderen hiermee om te gaan en met een positieve nieuwsgierige blik de wereld (BSO) te ontdekken. Wij zien onze BSO als een democratische samenleving in het klein en vinden het belangrijk om een sfeer van verbondenheid te creëren: kinderen samen in een groep, ouders en pm-ers die samen werken, samenwerking met scholen en contacten in de wijk. Samen kun je meer

De basisgroepen op maandag, dinsdag en donderdag BSO Fort Kakola heeft plaats voor 36 kinderen per dag in de leeftijd van 7 tot en met 13 jaar. De opvang is op maandag, dinsdag en donderdag verdeeld over twee basisgroepen: De groep Rangers: in het eerste BSO lokaal. Dit is op maandag, dinsdag en donderdag één basisgroep met maximaal 24 kinderen in de leeftijd van 7 tot en met 13 jaar en 2 pm-ers. De groep Explorers: in het tweede BSO lokaal. Dit is op maandag, dinsdag en donderdag een basisgroep met maximaal 12 kinderen met één pm-er.

Gezamenlijk worden er activiteiten aangeboden voor zowel binnen als buiten. Naast de gediplomeerde medewerkers werken er soms ook stagiaires van de beroepsopleidingen. Als een medewerker een vrije dag heeft of ziek is, komt er een pm-er van een andere BSO of een invalkracht werken. Ludens heeft een vaste invalpoule met gediplomeerde pm-ers. Twee pm-ers beginnen om 13.30 uur met werken. 1 PM-er haalt de kinderen van basisschool De Spits op. De andere PM-er blijft op locatie. Voor de pm-er die dan even alleen aanwezig is op Fort Kakola, hebben we de achterwacht met KDV Lunetten geregeld (zie bijlage 9). De volgende pm-er start om 14.30 uur. We wijken hierbij niet af van de beroepskracht-kindratio. Om 15.00 uur worden de kinderen van basisscholen de Baanbreker en de Klim door 2 pm-ers opgehaald. Als er meer dan 12 kinderen achterblijven met 1 pm-er, dan is er een volwassene in het pand als achterwacht. Op maandag, dinsdag en donderdag kunnen we afwijken van de beroepskracht-kind-ratio tussen 15.15 en 15.45 uur. Aan het einde van de dag klopt de beroepskracht-kind-ratio altijd. Maximaal één medewerker gaat pas weg, zodra de beroepskracht-kind-ratio het toelaat. BSO op woensdag en vrijdag Op woensdag en vrijdag spelen alle kinderen van de BSO Ay, BSO Luna en BSO Fort Kakola bij BSO Maan. We bieden op BSO Maan op dit moment op woensdag en vrijdag opvang voor maximaal 30 kinderen met drie pm-ers. Ouders hebben hiervoor een aparte (tweede) kindplaatsovereenkomst ontvangen en ondertekend. Ouders van kinderen die een keer extra


willen komen op woensdag of vrijdag, tekenen hiervoor een apart formulier (zie bijlage 5). Twee pm-ers beginnen om 12.00 uur met werken en de volgende pm-er start om 13.30 uur. Als we afwijken van het BKR dan is het maximaal een half uur, namelijk tussen 14.00 en 14.30 uur om de kinderen van basisschool de Spits op te halen. Als we afwijken van de BKR met meer dan 10 kinderen, en 1 pm-er, dan is de bouwpeeltuin als achterwacht aanwezig op de locatie. Wanneer gaan de kinderen uit hun basisgroep De kinderen komen op verschillende tijden van de middag uit school binnen bij de BSO. Elk kind wordt begroet bij binnenkomst. De kinderen waarvan de school als eerste uit is, (de Spits-kinderen) hebben eerst een vrij spel moment bij de BSO (open deuren) Als alle kinderen uit school zijn - rond 15.45 uur - gaan we eerst met elkaar iets eten en drinken in de eigen basisgroep.Na dit basisgroepsmoment open wij de deuren opnieuw en kiest iedereen een activiteit. Ze kiezen de ruimte waar de activiteit plaats vindt en met wie ze daar gaan spelen. De kinderen geven dit door aan de pm-er van de groep. De kinderen kunnen met elkaar spelen en verlaten de basisgroep om deel te nemen aan activiteiten op een andere groep, hal of buiten. Dit kunnen verschillende activiteiten zijn, zoals bijvoorbeeld:

- Creatieve activiteiten in de basisgroep van de Rangers - Spel of lezen in de basisgroep van Exporers - Bouwen of stoeien in de hal - Vrij spelen buiten - Uitstapjes buiten het BSO gebied

Als de kinderen de basisgroep verlaten, dan kiezen ze zelfstandig een activiteit en gaan er mee aan de slag. De kinderen die moeite hebben om zich te activeren, worden positief gestimuleerd in het maken van een keuze. De pm-ers houden het in de gate en houden toezicht. Kinderen die buiten gaan spelen, melden dit bij de pm-er die die dag de daglijst op de iPad bijhoudt. Kinderen die niet in het zelfstandigheidscontract hebben opgenomen dat ze zelfstandig binnen de hekken mogen spelen, zijn niet zonder begeleiding buiten. Kinderen kennen ook de pm-ers van de andere basisgroep door de gezamenlijke opvangmomenten. Tevens zien ze elkaar tijdens speelmomenten bijvoorbeeld buiten en tijdens activiteiten. Zelfstandigheidscontract bij de BSO Gezien veel kinderen bij Fort Kakola 8+ zijn, kunnen ze in het bezit zijn van een zelfstandigheidscontract. In dit contract kunnen er afspraken gemaakt worden over de mate van zelfstandigheid van het kind. Te denken aan: zelfstandig naar huis fietsen, vooruit fietsen van school naar de bso, zelfstandig binnen de hekken van de bso-buitenruimte mogen spelen, mee doen met wateractiviteiten en/of zelfstandig buiten de hekken van de bso-ruimte mogen spelen. Deze afspraken worden door 3 partijen ondertekend. De ouder, pm-er en het kind. Omdat de locatie omringd is met water, is de voorwaarde van het zelfstandig buiten de hekken mogen spelen is dat het kind minimaal in het bezit is van een zwemdiploma A. De 8 + kinderen van BSO Luna, die in de vakantie worden opgevangen bij BSO Fort Kakola, kunnen voor deze periode ook een zelfstandigheidscontract tekenen. Omdat er veel water rond BSO Fort Kakola aanwezig is, mogen de kinderen zonder zelfstandigheidscontract niet zonder toezicht op de heuvel of buiten de hekken spelen. De pm-ers hebben het overzicht en weten welk kind een zelfstandigheidscontract heeft. Dit is zichtbaar op de daglijst in de iPad. Deelname aan externe activiteiten Het kan voorkomen dat kinderen tijdens BSO-tijd deelnemen aan activiteiten buiten de BSO locatie, die door derden (basisschool, sportclub, muziekschool, ect) worden georganiseerd en waarvan ouders hebben aangegeven dat hun kind hieraan kan deelnemen. Ook gebeurt het dat Ludens gebiedsbrede activiteiten, zoals bijvoorbeeld sportlessen, aanbiedt aan kinderen. Ook dat is een externe activiteit. Mogelijk missen de kinderen die hieraan deelnemen het gezamenlijke basisgroepsmoment. Als zij dit vaste basisgroepsmoment missen, wordt bij binnenkomst bij de BSO de tijd genomen door één van de vaste pedagogisch medewerkers van de BSO om iets te eten en te drinken met dit kind/deze kinderen. Deze pm-er neemt vervolgens het initiatief om het kind/de kinderen


te laten aansluiten bij één van de activiteiten die gaande zijn op de locatie. Wanneer gaan de kinderen weer terug naar hun basisgroep Op maandag, dinsdag en donderdag hebben de kinderen tijdens schoolweken rond 15.30 uur een gezamenlijk eet en drinkmoment (basisgroepsmoment). Voor dit moment, stoppen de kinderen met spelen en gaan zij naar hun basisgroepsruimte. Gedurende de hele middag maken kinderen en pm-ers afspraken waar kinderen spelen. Kinderen mogen niet zelfstandig de buitenruimte van de BSO verlaten, tenzij dit is vastgelegd in het zelfstandigheidscontract. Gedurende de middag, kunnen de kinderen te allen tijde terug naar hun basisgroep.

BSO tijdens vakanties en schoolvrije dagen Tijdens de vakantie en studiedagen voegen wij basisgroepen samen, ouders worden via “mijn Ludens” tijdig geïnformeerd over de basisgroepindeling tijdens de vakantie. Om 10:00 uur is er een basisgroepsmoment. We nuttigen dan gezamenlijk wat te eten en drinken in de basisgroepsruimte. Wij vragen ouders uiterlijk twee weken voor de studie- en vakantiedagen aan ons door te geven, of hun kind gebruik zal maken van de opvang. Via “Mijn Ludens” worden ouders geïnformeerd over het vakantieprogramma. Uiterlijk 1 week voor de vakanties informeren we ouders via “Mijn Ludens” over de basisgroepindeling tijdens de vakantie en de aanwezige pm’ers tijdens de vakantie. Het werkrooster en vakantieprogramma van de vakantie wordt ter inzage opgehangen op het whiteboard op de BSO. In de vakanties en op studiedagen van de scholen, worden kinderen vanaf 8.00 uur tot 9.30 uur gebracht. De BSO is open tot 18.00-18.30 uur. De pm-ers houden tussen de middag een half uur pauze. We zorgen ervoor dat altijd minimaal de helft van de pm-ers op de groep staat. De pm-er die als eerst is begonnen, start als eerst met pauze. Omdat wij pas kort voor de vakantie weten hoeveel kinderen er op vakantiedagen komen, beschrijven wij hieronder hoe wij voldoen en afwijken van de BKR aan de hand van het aantal op te vangen kinderen per dag.

Maximaal 24 kinderen begeleid door 2 medewerkers, die werken van: 8:00- 17:00 uur(de pm-er blijft langer als dat nodig is ivm achterwacht) 9.00- 18:00 uur/18:30 uur

Voldoen aan BKR Niet voldoen aan BKR

8.00- 13.00 8.00-9.00

14.00-17.00 13.00-14.00

18.00-18.30 17:00- 18.00

Maximaal 36 kinderen begeleid door 3 medewerkers, die werken van: 8:00- 17:00 uur 8:15-18:00 uur 9:00- 18:00 uur/18:30 uur

Voldoen aan BKR Niet voldoen aan BKR

8:00-8.30 8:30-9:00

9.00-13.00 13.00-14.30

14.30-17.00 17:00- 18:00

18:00-18.30

Hoe verdelen de pm-ers zich over de ruimte als er open deurenbeleid is Voor en na het basisgroepsmoment, waarbij pm-ers en kinderen met elkaar eten en drinken hanteren wij het open deurenbeleid. Pm-ers verdelen zich als volgt over de ruimtes; in elke groepsruimte is één pm-er aanwezig. De kinderen mogen binnen de hekken zelfstandig in het


zicht buiten spelen. Kinderen die op de heuvel willen spelen, melden dit bij de pm-er. Er wordt dan gekeken of het kind zelfstandig mag of gezorgd dat er ook een pm-er buiten aanwezig is. Kinderen met een zelfstandigheidscontract mogen zonder toezicht op de heuvel en buiten de hekken spelen. Wel moeten ze dan minimaal zwemdiploma A hebben. Als ze een zwemdiploma hebben en een zelfstandigheidscontract hebben, en ze willen hier gebruik van maken dan geven ze dat aan bij de pm-er die administratie heeft die dag, die spreekt ook een terugkomtijd met ze af.

Hoe weten kinderen en ouders in welke basisgroep ze zitten Als kinderen nieuw op de BSO komen, hebben ouders een kennismakingsgesprek en wordt er uitgelegd in welke basisgroep het kind zit met welke pm-ers en wie de mentor wordt. Zodra kinderen doorstromen van BSO Luna naar BSO Fort Kakola, wordt dit overlegd met de ouder en een datum afgesproken wanneer de plaatsing op Fort Kakola start. Kinderen worden voorbereid op deze nieuwe groep door een keertje te gaan kijken met de ouder. Zo kunnen ze kennis maken met de kinderen en pm-ers van die groep. Veel kinderen die doorstromen van BSO Luna kennen de BSO Fort Kakola al van de vakantieopvang. Tijdens de vakanties hanteren wij een andere indeling, zie hierboven. Andere ruimtes waar de kinderen van BSO Fort Kakola kunnen spelen Bij BSO Fort Kakola hebben we binnen 2 groepsruimtes, een speelgang en een keuken tot onze beschikking. Buiten hebben we een groene buitenruimte die is afgezet met een hek. Kinderen die buiten willen spelen melden dit bij de pm-er. Er zijn afspraken met de kinderen gemaakt waar zelfstandig gespeeld mag worden en waar niet. Deze afspraken staan in de huisregels die in de ruimte hangen. Ook wordt dit met de ouder en het kind doorgenomen bij het intakegesprek. Naast de grote binnen en buitenruimte, hebben we ook nog een keuken. Deze keuken wordt gebruikt om samen met de kinderen wat lekkers te maken. Vaste teamleden en omgaan met vervanging Het team van BSO Fort Kakola bestaat uit drie vaste pedagogisch medewerkers. Het rooster van deze pm-ers kunt u vinden op het mededelingenbord. Ook werken we met een aantal vaste medewerkers voor meerdere locaties die de vaste medewerkers bij afwezigheid vervangen. Medewerkers die langdurig uitvallen door ziekte of zwangerschap vervangen we zoveel mogelijk met vaste vervangers. Voor heel Ludens hebben we een Invalpool met vaste invallers die op alle locaties ingezet kunnen worden. De inval pm-er introduceren we aan tafel, zodat alle kinderen weten wie de pm-er is. Intake en wennen Voor nieuwe kinderen geldt dat we de ouders/verzorgers ongeveer drie weken van te voren bellen voor een intakegesprek, tenzij later aangemeld. In dit gesprek maakt de ouder (en eventueel het kind) kennis met de mentor, één van de pedagogisch medewerkers en de locatie zelf. We wisselen informatie uit over de dagelijkse gang van zaken op de BSO en leggen uit wat het mentorschap inhoudt. (zie ‘goed gedaan’ pagina 15) We vragen naar de bijzonderheden van het kind. We maken meteen ook een afspraak wanneer het kind de eerste keer komt. Na de eerste periode vragen we of de ouders behoefte hebben aan een korte ‘wenevaluatie’. De meeste kinderen die van BSO Luna doorstromen naar BSO Fort Kakola, kennen deze locatie al, door de opvang in de vakantie. De eerste dag dat een kind op de BSO komt, is er extra aandacht voor het kind en wordt het wegwijs gemaakt op de locatie. Tijdens het kennismakingsgesprek maken de ouders en pm-ers de afspraak wanneer de definitieve overstap is. Ophalen bij scholen De kinderen van BSO Fort Kakola worden door de pm-ers, herkenbaar aan de Ludens bodywarmer, bij hun basisschool in Lunetten opgehaald. Elk kind, dat niet zelfstandig vooruit fietst, trekt een hesje aan van Ludens zodat zij herkenbaar en goed zichtbaar zijn. De drie basisscholen zitten dicht bij elkaar, ze zitten aan elkaar vast, met ieder een eigen ingang en schoolplein:

• Bij basisschool de Baanbreker worden de kinderen om 15:00 uur op het schoolplein, bij het duikelrek opgehaald door een pm-er.


• Bij basisschool de Spits/Leonardo school (onderdeel van de Spits) worden de kinderen om 14:00 uur op het schoolplein, bij de linkerkant (als je naar de Spits kijkt) van de deur opgewacht door een pm-er.

• Bij basisschool de Klim worden de kinderen om 15:00 uur op het schoolplein, bij de doeltjes door een pm-er opgewacht.

• Op woensdag en vrijdag worden de kinderen bij BSO Maan opgevangen en is de ophaalplek bij de Klim en de Spits in de gang bij de kleuterlokalen. Bij de Baanbreker is dat buiten op het plein.

Kinderen die in hun zelfstandigheidscontract hebben opgenomen, dat zij zelfstandig vooruit mogen fietsen van school naar de BSO, melden zich bij de pm-er op school. Ze mogen zelfstandig naar de BSO vertrekken, zodra de pm-er met de overige kinderen naar de BSO vertrekt. Bij aankomst op de BSO melden zij zich eerst bij de aanwezige pm-er. Alle kinderen komen naar school met hun eigen fiets. Op weg naar Fort Kakola wordt gefietst langs een vaste route met vaste wachtplekken om samen over te steken. Afspraken om samen te fietsen naar de BSO:

• Spreek alle afspraken door met de kinderen voordat je gaat fietsen

• Alle kinderen blijven bij elkaar, m.u.v. kinderen met een zelfstandigheidscontract

• Alle kinderen fietsen 2 aan 2 of achter elkaar

• De pm-er fietst met 1 kind achteraan

• Wachten bij het oversteken van een weg of straat tot de pm-er het teken geeft dat je mag oversteken

• Als iedereen bij de hoek is fietsen we verder

• Probeer één tempo te fietsen, laat geen grote gaten vallen in de rij

• Bij 2 pm-ers fietst 1 pm-er vooraan en 1 pm-er achteraan Groepsactiviteiten Bij BSO Fort Kakola wordt er regelmatig een activiteit georganiseerd. Dit kan bijvoorbeeld een knutselactiviteit, kookactiviteit of spel zijn. Deze activiteiten vinden plaats in de groepsruimtes, gang, keuken of buiten. We maken het liefst gebruik van de ruimtes om ons heen. We hebben gras, bosjes om te struinen en water waar we vlotten in bouwen. Soms organiseren we groepsactiviteiten buitenshuis, bv voetballen op het veldje of een uitje. We stimuleren de kinderen om mee te doen aan een activiteit. Kinderen die niet mee willen doen, proberen we op een andere manier bij de groepsactiviteit te betrekken. Bijvoorbeeld dat een kind helpt met het klaar zetten of scheidsrechter is bij een spel. Soms doen we een activiteit met z’n allen, maar het kan ook een activiteit zijn, met een select groepje. Hierbij is één pm-er betrokken. De andere pm-er is aanwezig voor de andere kinderen. Een activiteit kan ook zijn het koken of samen eten. We vinden het belangrijk om regelmatig met een groep een activiteit te doen. Kinderen vinden het leuk om in een groep aan een activiteit deel te nemen. Daarbij leren de kinderen tijdens de activiteit veel van elkaar. Zoals omgaan met verlies, verschillen in ervaring, samen regels maken, overleggen en vriendschappen sluiten. Maar ook stimuleert het het samenwerken en geeft het zelfvertrouwen. De pedagogisch medewerker zal de activiteit in goede banen leiden, waarbij we proberen de activiteit te begeleiden in plaats van te leiden. We streven ernaar om elke dag buiten te spelen omdat kinderen een andere ervaring opdoen in de buitenruimte. We organiseren regelmatig een activiteit rondom een natuurthema. Er heeft een dierenhotel op de groep gestaan met wormen en konden kinderen kijken welke gangen die bouwen. Er worden gerichte activiteiten aangeboden door pm-ers of op wensen van kinderen een activiteit samen uitgewerkt. Vakantieprogramma’s Deze worden door pm-ers bedacht en deze worden in het ouderportaal geplaatst. Ouders worden op de hoogte gebracht van eventuele uitjes in de vakantie. Als we met een grote groep een activiteit doen, zorgen we ervoor dat we voldoende pm-ers aanwezig zijn. Met uitjes zullen


we de kinderen verdelen onder de pm-ers, zodat we in kleine groepjes reizen en de activiteit ondernemen. De pm-ers en kinderen hebben zichtbare hesjes van Ludens aan en hebben een polsbandje met hun naam en telefoonnummer van de BSO erop. Het opdelen van de grote groep kinderen, zorgt voor veiligheid en overzicht, zodat de kinderen meer plezier beleven aan de activiteit. Bij uitjes volgens wij het Ludens-protocol uitstapjes. Rituelen In verband met emotionele veiligheid is het belangrijk dat er voor een kind herkenningspunten zitten in de structuur van een dag, een maand, een jaar en rituelen bij o.a. eten, verjaardag, afscheid etc. De dagstructuur is uitgebreid beschreven in bijlage 1. De rituelen zijn in bijlage 2 beschreven. Wij hanteren de volgende rituelen:

• Verjaardag Wij vieren de verjaardagen van de kinderen die aangeven het te willen vieren op de BSO. Het kind krijgt even de aandacht en mag een privilege kiezen..

• Sinterklaas Wij vieren elk jaar het feest van Sinterklaas.

• Kerstmis en Pasen We brengen de groep gezellig in kerst- of paassfeer.

• Modderdag In juni is er de jaarlijkse modderdag. Kinderen kunnen die dag heerlijk kliederen met modder, zand en water.

• Afscheid van de BSO Wij nemen afscheid van kinderen als ze de BSO verlaten. We staan stil bij het vertrek van het kind.

• Thema’s en seizoenen

Op BSO Kakola werken we met thema’s en seizoenen. Ook gaan we in op thema’s die spelen bij de kinderen. Vriendschappen Op BSO Fort Kakola kunnen de kinderen veel samen spelen waardoor er regelmatig vriendschappen ontstaan, ook tussen kinderen van verschillende scholen. Kinderen mogen bij ons zelf kiezen met wie ze spelen, we gaan uit van het eigen initiatief van het kind. Door het regelmatig organiseren van groepsactiviteiten stimuleren we het samen dingen doen, ook in wisselende samenstellingen. Dit kan ook een kleinere groep kinderen zijn die samen een gezelschapsspelletje speelt. Ook hebben we een vast moment op een middag dat de kinderen met elkaar aan tafel zitten in hun eigen basisgroep. Sommige kinderen willen graag bij een vriendje of vriendinnetje thuis spelen op een BSO-middag. Dit is mogelijk, mits de ouder hier vooraf toestemming voor heeft gegeven. Samenwerken Wij laten de kinderen regelmatig taakjes doen ten behoeve van de hele groep. Ook stimuleren wij de kinderen elkaar te helpen, bv. dat de oudste kinderen helpen met opruimen en afwassen. Samen met de kinderen hebben we de regels opgesteld over hoe we met elkaar en de groepsruimtes omgaan en deze regels hangen op de groep zodat alle kinderen, pm-ers en ouders ze kunnen lezen. Samenwerken met Salwega Het Fort delen we met scouting van Salwega. Samen met Salwega en de gemeente onderhouden we buitenruimte en maken afspraken over het gebruikt. Het fort maakt deel uit van de Stelling van Utrecht. Zo kan het ook!


Diversiteit Wij zijn ons bewust van de verschillen tussen de kinderen en verschillen tussen de ouders. Wij accepteren de verschillen en zullen ze benoemen en bespreken met de kinderen zodat de kinderen zich hier ook bewust van zijn. We worden zonder vooroordelen geboren, deze vooroordelen vormen in de loop van de jaren. Wij proberen de overeenkomsten te benadrukken en de verschillen te verkleinen. Iedereen is anders en toch zijn we allemaal gelijk. Elk kind mag zichzelf zijn. Wij zien het als een verrijking om meer van de ander te weten. De meest voorkomende verschillen zijn: geslacht, uiterlijk, geloof, cultuur, leeftijd en karakter. Ook stimuleren we kinderen om zelf ideeën te bedenken en uit te voeren. Dit kan een oplossing voor een probleem zijn, maar ook spelregels bij een spel. We volgen zo veel mogelijk de oplossing van het kind en waarderen de inzet en inbreng van ieder kind. Op deze manier willen we het kind de ruimte geven om zich te ontwikkelen, zijn of haar eigenwaarde te vergroten en zelfvertrouwen op te bouwen.

Jongens en meisjes Op de BSO zijn we ons ervan bewust dat er verschillen zijn tussen jongens en meisjes. Deze verschillen kunnen zich uiten in spel maar ook in ontwikkelingsgebieden, emoties, enzovoorts. Wij zien kinderen echter als een uniek mens, en kijken dan ook naar de initiatieven van het kind, ongeacht het geslacht van het kind. Wij erkennen en waarderen de verschillen tussen jongens en meisjes en benadrukken dat iedereen zichzelf mag zijn. Seksualiteit Seksualiteit is een onderdeel van de ontwikkeling van kinderen. Kinderen zijn van nature nieuwsgierig. Ze zijn bezig om de omgeving te ontdekken en grenzen te verkennen, ook op het gebied van seksualiteit. Wij bieden de kinderen op BSO Fort Kakola een plek waar ze fysiek veilig zijn en zich ook zo voelen, ook op het gebied van seksualiteit. Daarnaast ondersteunen wij kinderen, afhankelijk van hun leeftijd en situatie, bij hun ontwikkeling op het gebied van intimiteit en seksualiteit Kinderen hebben seksuele gevoelens. Ieder kind maakt in zijn algemene ontwikkeling een seksuele ontwikkeling door. In zijn eigen tempo, wanneer hij daar aan toe is, verkent hij zijn eigen lichaam en dat van anderen. Kinderen zijn nieuwsgierig en stellen vragen over seksualiteit. Wij accepteren seksueel gedrag binnen bepaalde grenzen. Op school en thuis krijgen kinderen seksuele voorlichting, dit is geen primaire taak van de BSO. Wanneer seksualiteit ten sprake komt, vragen we wat het kind zelf al weet of heeft geleerd van de ouders. We gaan het onderwerp niet uit te weg, maar laten het zoveel mogelijk bij het kind zelf, door een wedervraag te stellen op hun vragen: “wat denk je zelf?” of “hoe zou dat zijn”. Zo gaan we in op de belevingswereld van het kind. We leren kinderen op een speelse manier het lichaam te benoemen. Door middel van spelletjes en gesprekken leren we kinderen hun grens aan te geven en de grens van de ander te accepteren. Met doktertje spelen, blijven de kleren aan. We leren kinderen te zeggen als ze iets niet willen en te luisteren naar de grens van de ander. We begeiden het proces van dichtbij. We besteden op de BSO tijdens teamoverleg, werkoverleg, kindbespreking of intervisie met enig regelmaat aandacht aan thema’s als intimiteit en seksualiteit. Op deze manier dragen we bij aan de ontwikkeling van kinderen, maar ook aan het voorkómen van grensoverschrijdende seksuele incidenten. Wij signaleren grensoverschrijdend gedrag tussen kinderen onderling. Wij baseren ons daarbij op drie criteria: toestemming, vrijwilligheid en gelijkwaardigheid. Als aan één van deze criteria niet voldaan is, is er mogelijk sprake van seksueel grensoverschrijdend gedrag en gaan wij het


stappenplan ‘Grensoverschrijdend gedrag tussen kinderen onderling’ hanteren uit onze Meldcode Huiselijk Geweld en Kindermishandeling. Wij lossen het samen wel op!

Omgaan met conflicten Zoals overal komen ook op de BSO conflicten voor. Een conflict is niet erg als het maar op een goede manier wordt opgelost. We leren de kinderen om conflicten zoveel mogelijk zelf op te lossen. Dit doen we volgens de zes stappen van de Gordon-methode, een methode om een conflict zo op te lossen dat iedereen wint en niemand verliest. We leren de kinderen om goed na te denken over hun eigen gevoelens en behoeften en om goed te kijken en te luisteren naar de gevoelens en behoeften van de ander. Wij denken dat opkomen voor jezelf en tegelijk rekening houden met de belangen van anderen belangrijke democratische vaardigheden zijn. Deze overlegmethode komt overeen met de manier van conflict oplossen in de Vreedzame School, waar bij een conflict tussen kinderen andere kinderen helpen door te bemiddelen (‘mediatoren’ ) Stappenplan: 1. STOP, hou op! Afkoelen -we benaderen de kinderen rustig en stoppen het gedrag dat evt. pijn veroorzaakt -we vragen/bekijken of de kinderen hulp nodig hebben bij het oplossen van het probleem -we zoeken een rustige plek om te praten 2. Praat en luister: wat willen jullie allebei -we bevestigen en benoemen de gevoelens van de kinderen -we verzamelen informatie over wat er gebeurd is -we formuleren het probleem in termen van behoeften en checken of dat klopt 3. Bedenk zoveel mogelijk oplossingen voor het probleem -we constateren: dus jullie hebben een probleem, hoe kun je dit oplossen -we geven de kinderen tijd om zelf oplossingen te bedenken -we geven eventueel zelf ook suggesties voor mogelijke oplossingen 4. Kies een win-win-oplossing. Maak een plan en voer het uit -we bespreken de uitwerking van de aangedragen oplossingen -we laten de kinderen uiteindelijk samen een oplossing kiezen en steunen hen hierbij 5. We vatten de oplossing zo samen dat deze concreet en uitvoerbaar is voor de kinderen 6. We feliciteren de kinderen met de oplossing en laten ze elkaar een hand geven Wat vinden jullie ervan?

Kinderinspraak Op BSO Fort Kakola vinden we het belangrijk dat kinderen meedenken. Dit doen we door te kijken en luisteren naar de behoeften van de kinderen. Zo kunnen de ideeën van kinderen worden uitgewerkt in een thema voor activiteiten. Ook worden ze betrokken bij de voorbereidingen van activiteiten. Ze kunnen kiezen welke activiteit ze willen doen tijdens de BSO en de kinderen hebben ook mee gedacht in welke vorm we de verjaardagen kunnen vieren. . Wanneer er nieuw speelgoed besteld mag worden, wordt dit in de basisgroep


besproken en mogen de kinderen hierover meebeslissen. We vinden het belangrijk dat kinderen hierin betrokken worden zodat ze met plezier naar de BSO komen en zich medeverantwoordelijk voelen voor de spullen, de omgeving en elkaar. Zo leren we de kinderen om hun ‘steentje bij te dragen’, te zorgen voor elkaar en elkaar te helpen.


2.2. Communicatie Wij vinden het belangrijk om op een respectvolle manier te communiceren. Dat houdt in dat we naar elkaar luisteren en elkaar laten uitpraten. We hebben tijd en aandacht voor het gesprek. We willen de ander het gevoel geven gehoord te worden. We vinden het belangrijk om het goede voorbeeld te geven en om te checken of de boodschap goed is aangekomen. Wij denken dat goede communicatie bijdraagt aan het versterken van een band met elkaar. Fijn dat je vertelt wat er is

Vaste en sensitieve pm-ers Op BSO Fort Kakola werken we zoveel mogelijk met een vast team van medewerkers. Hiermee zorgen we ervoor dat er een veilige, warme groep is waar de kinderen zichzelf kunnen zijn. Daarnaast communiceren we respectvol met de kinderen volgens de Gordon-methode. We luisteren naar de behoeften van de kinderen en vertellen ook duidelijk wat onze behoeften en grenzen zijn. We spreken zoveel mogelijk in de ik-vorm en luisteren actief naar de kinderen door hun emoties te bevestigen en te respecteren. Zo mag een kind verdrietig zijn als het voor het eerst bij de BSO is. Of mogen kinderen uitgelaten blij zijn als ze uit school komen. Ook benaderen we de kinderen positief en geven we veel complimentjes. Wij vinden het leuk als kinderen vertellen wat hen bezig houdt of vol trots hun werkje komen laten zien. We zullen ingaan op de interesses van het kind en hen stimuleren hierover te vertellen. Ook als kinderen minder leuke dingen meemaken, zijn we graag op de hoogte. We willen het kind laten weten dat het er mag zijn en als ze behoefte hebben om er over te praten, wij ze die mogelijkheid bieden. Ingaan op emoties Wij communiceren op een respectvolle manier met elkaar. We gaan uit van ‘ik ben belangrijk, jij bent belangrijk en onze relatie is belangrijk’. Hiervoor is het nodig om gericht aandacht te besteden aan zowel onze eigen behoeften en gevoelens als aan die van de kinderen. Deze aandacht geven we door onze manier van praten en onze manier van luisteren. Als we praten met de kinderen praten we zoveel mogelijk vanuit onze eigen gevoelens en behoeften ( ik-boodschappen) en als we luisteren naar de kinderen luisteren we ook naar de (achterliggende) gevoelens en behoeften (actief luisteren). Vragen altijd beantwoorden Kinderen stellen veel vragen, uit interesse of uit onduidelijkheid. Als het voor een kind niet duidelijk is, wordt de situatie onveilig. Wij proberen met de kinderen in gesprek te blijven en dingen uit te leggen. Hierdoor weten de kinderen waarom iets is zoals het is en kunnen ze het accepteren. Wij zijn zo duidelijk en eerlijk mogelijk naar kinderen toe. Daarom letten we op onze lichaamshouding en taal. We vinden het belangrijk dat deze overeenkomt met wat we willen zeggen. Daarbij proberen we het antwoord op de waarom-vraag op het kind af te stemmen. Ook kijken we naar de verbale en non-verbale signalen van het kind. Is het blij, verdrietig, moe, uitgelaten? Klopt het wat hij zegt, bij wat wij signaleren? We benoemen en checken met het kind wat we zien. Op die manier leert het kind zijn emoties en gevoel beter uiten, en missen wij de signalen van het kind niet. Daarnaast zullen we erop inspelen door aan te bieden waar behoefte aan is. Dit kan in spel zijn, maar ook in een rustig plekje, geborgenheid, aandacht of bijvoorbeeld een knuffel.


Goed gedaan! Aan ieder kind wordt een mentor toegewezen. Dit is een vaste pm-er van de groep. Om een kind goed in beeld te hebben werkt de mentor op de groep waar het kind is geplaatst. De mentor volgt structureel het welbevinden en de ontwikkeling van het kind en is de contactpersoon en de primaire gesprekspartner voor de ouders en de kinderen. De mentor heeft periodiek gesprekken met ouders over hoe het gaat met het kind. Op het informatiebord in de groep is de basisgroep en de mentor van het kind zichtbaar.

Positieve aandacht Wij spreken onze waardering uit naar de kinderen en naar elkaar. Vanuit deze positieve benadering zorgen we ervoor dat er een fijne sfeer is op de groep. Als kinderen iets goed doen benadrukken we dit en we bevestigen gedrag en emoties. Hierdoor voelt het kind zich begrepen en prettig bij de pm-ers. Ook moedigen we kinderen aan om iets te gaan doen of juist door te gaan. We komen terug op eerder besproken onderwerpen met de kinderen. We geven kinderen complimenten en aandacht op momenten waarop het kind het niet vraagt. We laten zien dat we interesse hebben in het kind en gaan in op wat het kind bezig houdt. Werkjes die gemaakt worden, worden met veel zorg opgehangen in de ruimte, zodat we er met z’n allen naar kunnen kijken. Je vliegt!

Met plezier Op de BSO organiseren we regelmatig activiteiten voor de kinderen. Wij doen mee met de kinderen, wij hebben een actieve rol. We maken zoveel mogelijk plezier met de kinderen en gaan mee in hun enthousiasme en creativiteit. Zo gaan we in op hun belevingswereld en spreken we de kinderen aan in voor hen begrijpbaar Nederlands. Wij kiezen op BSO Fort Kakola bewust voor een positieve houding door het plezier met de kinderen en met elkaar in het team voorop te zetten. Ook vinden we het leuk om foto’s van het moment te maken, deze worden op de facebookpagina geplaatst. Zo kunnen ouders en anderen ook kijken wat we voor leuks hebben gedaan. Mmm, lekker appeltje

Het goede voorbeeld geven We geven op onze BSO´s bewust het goede voorbeeld en staan model ten aanzien van gewenst gedrag. Wij zijn ons bewust van onze waarden en normen en praten hierover met de kinderen, geven informatie, leggen uit en handelen daarnaar. Wij zeggen wat we doen en doen wat we zeggen! Dit laten wij zien door: het gedrag te vertonen dat wij graag bij de kinderen willen zien, bijvoorbeeld aan tafel blijven zitten tijdens het eten, we eten hetzelfde, we eten met de kinderen mee en we gebruiken geen woorden waarvan we niet willen dat de kinderen die


gebruiken. We laten bij ongewenst gedrag zien hoe het ook anders kan en de regels zijn er voor de kinderen en ook voor de pm-ers. Normen en waarden Wij vinden het belangrijk dat we samen met de kinderen waarden en normen vaststellen. Dit zorg voor duidelijke omgangsregels en geeft de kinderen veiligheid. Belangrijke waarden bij ons zijn respect voor jezelf, voor anderen en voor de omgeving Een regel die hieruit voortvloeit is bijvoorbeeld dat we elkaar geen pijn doen en geen dingen kapot maken. De regels zijn voor alle kinderen duidelijk en hangen op een ook voor ouders zichtbare plek. Aan het begin van het schooljaar bekijken en bespreken we de regels weer met elkaar en stellen ze eventueel bij. Omgaan met hygiëne Wij vinden het belangrijk dat we hygiënisch werken. Wij voeren jaarlijks een Risico Inventarisatie Veiligheid en Gezondheid uit. Mede op basis hiervan hebben we huisregels geformuleerd. Zo hebben we bij BSO Fort Kakola met elkaar afgesproken dat we gedrag stimuleren dat te maken heeft met hygiëne. We leren de kinderen om handen te wassen na bezoek aan de wc, na het buitenspelen, na het knutselen en vóór het eten. Voedingsbeleid Ludens heeft een voedingsbeleid. Hierin staat uitvoerig beschreven wat wij belangrijk vinden m.b.t. voeding en hoe we daar in keuzes in maken. Voor onze BSO betekent dit in een notendop: Iedere dag eten we fruit en groente, afgestemd op wat er per seizoen verkrijgbaar is

- Daarnaast eten we bijvoorbeeld een rijstwafel of cracker - Water kan altijd gedronken worden - We drinken water of thee op de BSO-middag - Suiker, zout en vetten beperken we waar mogelijk - Als er tussen de middag opvang is, verzorgen we een broodmaaltijd met volkoren

brood, verschillend beleg, thee en melk. De pm-ers zitten samen met de kinderen aan tafel en eten gezellig mee met de kinderen.


2.3. Het spelende kind Wij gaan ervan uit dat spelen de natuurlijke manier is van jonge kinderen om te leren en hun omgeving te verkennen. Door te spelen, oefenen kinderen alle sociale, emotionele, cognitieve, motorische, morele en communicatieve vaardigheden die ze nodig hebben. Het tempo van de ontwikkeling van bovengenoemde vaardigheden wordt door het kind zelf bepaald. Observatie welbevinden In de BSO observeert de mentor structureel het welbevinden van de kinderen. De mentor registreert en bespreekt dit jaarlijks in de kindbespreking. Ouders worden rond de verjaardag van hun kind uitgenodigd voor een oudergesprek om het welbevinden van hun kind te bespreken. De mentor maakt hiervan een verslag dat bewaard wordt in het kinddossier op de locatie. Als het kind vertrekt van de BSO worden de observaties aan de ouders overgedragen. Het kinddossier wordt vervolgens vernietigd. Als er zorgen zijn Als blijkt dat er zorgen zijn over een kind omdat er bijzonderheden in de ontwikkeling zijn en/of dat het kind opvallend gedrag vertoont waarbij pm-ers behoefte hebben aan extra handvatten, dan kan de pedagoog van Ludens ingeschakeld worden. (altijd met toestemming van de ouders) De pedagoog doet dan een aanvullende observatie. De aanvullende observatie resulteert in een aantal aanbevelingen en tips om met het kind/de situatie om te gaan. Deze worden door de pedagoog besproken met de pm-ers en de ouders. Naar aanleiding hiervan wordt een actieplan opgesteld. Als blijkt dat na genoemde procedure de BSO niet kan bieden wat het kind nodig heeft om zich optimaal te kunnen ontwikkelen, als meer specialistische begeleiding nodig is die de pm-ers in betreffende situatie niet kunnen bieden, gaan we met elkaar op zoek naar een passende instantie die hierbij ondersteuning kan bieden. Bij ons mag je vies worden

Kinderen ruimte geven Eén van de belangrijkste uitgangspunten van onze pedagogische visie is dat kinderen zoveel mogelijk mogen experimenteren en wij ze zelf laten ontdekken. Wij kijken naar wat een kind kan, leuk vindt, waar het in geïnteresseerd is en we stimuleren hen om hier iets mee te doen. Sommige kinderen spelen bijvoorbeeld graag toneel en willen zich verkleden terwijl anderen graag knutselen of willen bouwen. Er zijn kinderen die buiten willen sporten en er zijn kinderen die in bomen willen klimmen. We gaan uit van de nieuwsgierigheid en leergierigheid van het kind waarbij we er voor zorgen dat de omgeving uitnodigend is. Inrichting van de ruimtes De ruimte heeft bij ons een belangrijke opvoedkundige functie. Een goed ingerichte ruimte draagt bij aan de ontwikkeling en het speelplezier van de kinderen. De groepsruimte van BSO Fort Kakola is ingedeeld met verschillende hoeken, bedoeld voor bepaald soort spel. We hebben een podium voor theater ed, een bouwhoek, een stoeihoek, een keuken om gerechten te bereiden, een knutselhoek en een plek om te lezen. (spel)materiaalaanbod Het spelmateriaalaanbod en het spelaanbod is afgestemd op de leeftijd van de kinderen bij BSO Fort Kakola. De ruimtes zijn verdeeld in verschillende hoeken voor verschillend spel. Een bouw-, lees en knutselhoek. Ook is er een plek waar je lekker kan lezen. Buiten beschikt de BSO over een groot grasveld en een mooie plek met bomen en hoogte verschil. Een basketbalnet en een picknicktafel om aan te zitten.


Binnen wordt er veel geknutseld, gebouwd en gelezen. Ook is er ruimte en materiaal voor theater en worden er (gezelschaps) spelletjes gespeeld. Naast de uitstapjes en de vrij spel momenten, wordt er ook geregeld een activiteit aangeboden. Deze activiteit kan op verschillend vlak zijn; op creatief vlak of een (gezelschaps)spel, muziek, dans, koken, bouwen ed. Natuurbeleving Op BSO Fort Kakola hechten we veel waarde aan natuurbeleving. Vanuit de overtuiging dat natuurbeleving essentieel is voor een gezonde, evenwichtige ontwikkeling van kinderen beschikken we over een uitdagende, natuurrijke buitenruimte. Pm-ers volgen de kinderen in hun ontdekkingstochten in de buitenruimte, vanuit een open en positieve houding. Kinderen krijgen ruimte en vrijheid. Er is variatie planten en bomen. Er zijn bosjes, struiken, bomen en gras. Door de kinderen wordt veel fantasiespel gespeeld. Ook hebben we een heuvel en een stuk vlak terrein. Vies worden mag. We hebben buitenspeelkleden om hutten te bouwen, reservekleding en laarzen. Ook medewerkers beschikken over goede buitenkleding. De buitenruimte verandert met de tijd en door het spel van de kinderen. Natuurlijke processen krijgen de ruimte: vallende bladeren en rottend hout. Door betreding ontstaan paadjes, andere plekken groeien dicht tot spannende bosjes. We betrekken kinderen bij de natuur door samen planten en dieren te bewonderen. Af en toe maken we ook een kampvuur met de kinderen. Dit vindt altijd plaats onder begeleiding van een pm-er. Samen met de kinderen poffen we kastanjes of bakken een broodje. Veilige omgeving Naast emotionele veiligheid bieden wij ook een fysiek veilige omgeving. Het team let dagelijks op de veiligheid van de kinderen. Daarbij voldoet BSO Fort Kakola aan de eisen van veiligheid en hygiëne. De GG&GD controleert dit jaarlijks en brengt hierover een openbaar inspectierapport uit (www.ludens.nl). In het kader van de Wet Kinderopvang is Ludens zelf verantwoordelijk voor de controle op hygiëne en veiligheid. Jaarlijks voeren wij daarom een Risico-Inventarisatie Gezondheid en Veiligheid uit en maken een Beleidsplan Veiligheid en Gezondheid per locatie. .

Onze locaties voldoen ook aan de normen die de Brandweer stelt. Dit wordt regelmatig gecontroleerd. De pedagogisch medewerkers houden tweemaal per jaar een ontruimingsoefening, samen met de kinderen. De bevindingen van deze oefeningen worden besproken en vastgelegd in een verslag. Aanvaardbare risico’s Onze buitenruimte kent een aantal risico’s voor de kinderen. Kinderen kunnen vallen, zich prikken, stoten en er is water. Wij halen bewust niet alle risico’s weg. Wij denken dat kinderen veiliger in het leven komen te staan door te leren omgaan met risico’s. Wij werken met het uitgangspunt van aanvaardbare risico’s. Kinderen mogen alleen risico’s lopen die we aanvaardbaar vinden. Wij bewaken de grenzen. Zo staan er bijvoorbeeld geen giftige planten rond de BSO en hebben we afspraken over het omgaan met het water. We hebben bijvoorbeeld een ‘persoon tewater plan’. Hierin staat wat we doen als er een kind of een medewerker te water is geraakt. Daarnaast hebben we de mogelijkheid om een kind of volwassene uit het water te halen. We beschikken over een trap en een reddingsboei. Door kinderen te observeren, te begeleiden en de activiteiten te structureren kan het buiten spelen een heuse uitdaging worden. Het uitgangspunt bij kinderen de ruimte geven is altijd het beschermen van kinderen tegen grote risico’s en kinderen leren omgaan met kleine risico’s. De inschatting van veiligheid en gezondheid is een continu proces. De pm-ers ondersteunen dit proces, zijn zich bewust van deze visie en kennen het verschil tussen aanvaardbare risico’s en onveilige situaties. (zie Beleidsplan Veiligheid en Gezondheid op de locatie, in te zien via de teamleider)


Spring maar, ik vang je op

Dagstructuur Bij de BSO maken we onderscheid in schoolweken en vakantieweken. Studiedagen van school worden door de scholen jaarlijks vastgelegd en doorgegeven aan de BSO. Op die dagen zijn wij geopend. Afhankelijk van de weekdag zijn we open op Fort Kakola of BSO Maan (zie voor de dagindeling ook bijlage 1) In de schoolweken zijn we op maandag, dinsdag en donderdag geopend vanaf 14.00 uur tot 18:30 uur. We halen de kinderen op bij de scholen. Daarna wordt er rond 15.30 uur gezamenlijk iets gegeten en gedronken in de eigen basisgroep (basisgroepmoment). Afhankelijk van de behoefte van kinderen worden activiteiten afgesproken en uitgevoerd. Rond 17.00 uur komen de eerste ouders de kinderen van de locatie ophalen, of vertrekken de eerste kinderen zelfstandig naar huis. Om 18.00 sluit de reguliere opvang. Ouders kunnen eventueel nog verlengde opvang aanvragen tot 18.30 uur. Op de woensdag en vrijdag tijdens schoolweken spelen alle kinderen van BSO Lunetten (BSO Ay, Maan, Luna en Fort Kakola) structureel bij BSO Maan. We zijn dan geopend vanaf 12.00 uur. Tijdens vakantieweken hebben we zowel BSO Maan voor BSO Ay en Maan open, als BSO Fort Kakola voor de kinderen van BSO Luna en Fort Kakola open. Als we in de vakantie heel weinig kinderen verwachten en op woendag en vrijdag, voegen we de vier locaties samen op BSO Maan. In de vakantie worden regelmatig uitstapjes georganiseerd waarvan ouders vooraf op de hoogte worden gesteld. Omgaan met bewegen Bewegen is gezond en een manier om je (emoties) te uiten. Wij vinden bewegen voor alle kinderen van alle leeftijden van belang. Bij kinderen is er verschil in behoefte aan bewegen. We proberen bewegen op een speelse manier te brengen door uitdagend materiaal aan te bieden en veel persoonlijk contact te maken in bewegen. In principe gaan we elke dag naar buiten met de kinderen, zodat ze kunnen rennen, voetballen, klimmen, ravotten en struinen Activiteiten We streven ernaar om elke dag buiten te spelen omdat kinderen een andere ervaring opdoen in de buitenruimte. We organiseren regelmatig een activiteit rondom een natuurthema. Zo hebben kinderen nestkastjes gemaakt en opgehangen. Er heeft een dierenhotel op de groep gestaan met wormen en konden kinderen kijken welke gangen die bouwen. Er worden gerichte activiteiten aangeboden door pm-ers of naar aanleiding van wensen van kinderen een activiteit samen uitgewerkt. Veiligheid en duidelijkheid Kinderen stellen veel vragen, dit is uit interesse of uit onduidelijkheid. Als het voor een kind niet duidelijk is, wordt de situatie onveilig. Wij proberen met de kinderen in gesprek te blijven en dingen uit te leggen. Ook leren we kinderen elkaar te begrijpen of te helpen als dat nodig is. Regels Regels geven houvast. Wij vinden het belangrijk dat ze er zijn, maar de regels zijn er voor de kinderen en niet andersom. Regels moeten iets bijdragen, daarom betrekken we de kinderen bij het vaststellen van de regels. Twee keer per jaar, na de instroom van nieuwe kinderen, bespreken we met de kinderen de huisregels. Waar nodig passen we ze aan. Het gaat om regels hoe we prettig met elkaar omgaan door bijvoorbeeld niet te slaan, schoppen of knijpen. Regels gaan om respect voor elkaar, dieren en de omgeving.


Wat heb je gevonden?

Aandacht, luisteren en reageren Ieder kind krijgt individuele aandacht en wordt benoemd. Kinderen worden bij binnenkomst gezien en begroet. Aan tafel kijken we met elkaar of iedereen aanwezig is. We voeren regelmatig gesprekjes met de kinderen. Dat kan individueel of in groepsverband. We spelen met de kinderen mee of komen kijken bij hun spel. We nemen de tijd voor kinderen die wat vertellen en zorgen dat we het gesprek goed afronden. In de Gordon-methode komt het aandachtig luisteren naar kinderen duidelijk naar voren. Het hebben en maken van tijd voor elk kind hoort bij het werk van de pm-er. Er is op een BSO aandacht voor activiteiten en groepsdynamiek naast de individuele aandacht voor ieder kind. Doordat de kinderen vrijheid hebben in wat ze willen gaan doen, kunnen ze ook kiezen om iets voor zichzelf te gaan doen als ze daar meer behoefte aan hebben. Probeer het maar

Vertrouwen hebben in kinderen Op BSO Fort Kakola laten we kinderen in hun waarde. Hierbij hoort ook dat we een beroep doen op de zelfstandigheid van kinderen. De pm-ers spreken kinderen aan op hun verantwoordelijkheid. Dit kan door ze te houden aan regels zoals deze gelden op de BSO, maar ook bijvoorbeeld wanneer kinderen een conflict hebben. We sturen er dan altijd op aan dat kinderen het zelf oplossen, met elkaar of zelf waar dat kan. Het geven van verantwoordelijkheid en de positieve, ondersteunende benadering daarbij dragen bij aan een positief zelfbeeld van het kind. Zelfstandigheid stimuleren kan hetzelfde effect hebben. Kinderen mogen zelf experimenteren of oplossingen uitzoeken: Probeer het maar!


3. Samenwerken met ouders De wet en de regelgeving Ludens werkt conform wet en regelgeving. In de Wet Kinderopvang (2013) is opgenomen dat op ieder kindercentrum een oudercommissie behoort te zijn, met het recht te adviseren over een aantal vastgelegde onderwerpen. In de Wet Versterking Positie Ouders (2016) staat dat een locatie met 50 of meer kinderen deze verplichting heeft en dat een locatie met minder dan 50 kinderen aantoonbaar inspanningen moeten zijn gedaan om een OC te formeren en in ieder geval een alternatieve ouderraadpleging moet organiseren. De adviesrecht-onderwerpen zijn voorgenomen besluiten van de organisatie t.a.v. artikel 1.60 van de Wet Kinderopvang waaronder: 1. de wijze waarop uitvoering wordt gegeven aan artikel 1.50, eerste lid, in het bijzonder het

pedagogisch beleid dat wordt gevoerd. De leiding van de locatie zorgt ervoor dat er tenminste een keer per 12 maanden overleg is met de oudercommissie over de invulling van het nog te voeren pedagogisch beleid en het al gevoerde pedagogisch beleid;

2. voedingsaangelegenheden van algemene aard en het algemene beleid op het gebied van opvoeding, veiligheid of gezondheid;

3. openingstijden; 4. het beleid m.b.t. spelen ontwikkelingsactiviteiten t.b.v. de kinderen, waaronder het

aanbieden van voorschoolse educatie; 5. de vaststelling of wijziging van een regeling inzake de behandeling van klachten als

bedoeld in artikel 1.57b, eerste lid; 6. wijziging van de prijs van kinderopvang. Oudercommissie De ouders zijn vertegenwoordigd in een oudercommissie (OC). De OC geeft advies over de algemene gang van zaken, bijvoorbeeld over dit pedagogisch werkplan en denkt mee over het reilen en zeilen van het kindercentrum. De OC fungeert als aanspreekpunt voor de ouders. De oudercommissie komt elke 12 weken bij elkaar, daar is de teamleider bij aanwezig. De OC organiseert jaarlijks een ouderavond. Contactgegevens van de oudercommissie kunt u krijgen bij de pedagogisch medewerkers of de teamleider. Centrale Oudercommissie Ouders, als belangenbehartigers van hun kind, hebben ook organisatiebreed een plaats bij Ludens. Hiertoe is er de Centrale Oudercommissie. Het doel van de Centrale OC is gemeenschappelijke belangenbehartiging op centraal niveau. Daarnaast is de centrale OC klankbord, stimulans, aanspreekpunt en signaleerder. Contacten met de ouders BSO Fort Kakola wil voor ouders een plek zijn waar zij hun kinderen in goede handen weten, zodat zij zich met een gerust hart aan andere taken kunnen wijden. Wij vinden dat ouders en pm-ers ieder een eigen verantwoordelijkheid hebben ten aanzien van de opvoeding van de kinderen: de opvoeding wordt gedeeld. Vanwege de gedeelde opvoedingsverantwoordelijkheid is het belangrijk om goed samen te werken. Het belangrijkste contact dat ouders hebben, is met de pedagogisch medewerkers (pm-ers) van de groep. Wij vinden het belangrijk om een goede band op te bouwen met ouders en kinderen. Als ouders zich goed voelen bij ons, zal dit zeker een positieve invloed hebben op hun kinderen. Wij staan open voor vragen en opmerkingen van ouders. De meeste contactmomenten vinden plaats tijdens de dagelijkse haalmomenten. Als er in de groep even geen tijd is om een gesprek te voeren, kan er een afspraak gemaakt worden om op een ander tijdstip te praten. Nadat de definitieve plaatsing van een kind is geregeld, neemt één van de pm-ers die het kind in de groep krijgt, contact op met de ouders. Er worden afspraken gemaakt over de start. In het plaatsingsgesprek worden alle praktische zaken besproken. Wij observeren een kind jaarlijks,


nadat de observatie is besproken in het groepsoverleg en voeren wij daarover ook een gesprek met de ouder(s). Als er zaken zijn waar ouders ontevreden over zijn, kunnen zij terecht bij de pm-er of bij de teamleider. Wij horen graag van ouders hoe zij de opvang ervaren. Hiervoor hebben wij ook klachten complimentenformulieren. Op deze manier kunnen wij onze kwaliteit blijven verbeteren.


Bijlage 1: Groepsindeling en dagindeling (Globale) dagindeling BSO Fort Kakola (schooldagen maandag, dinsdag en donderdag)

14.00 uur De eerste kinderen worden door de pm-er bij de Spits opgehaald. Hierbij hanteren we een ophaallijst. Bij de Spits worden de kinderen buiten op het schoolplein opgehaald. Gezamenlijk lopen we naar de gymzaal van Goeree, waar de kinderen die op de fiets zijn hun fiets pakken en zich opstellen in een rij. Bij binnenkomst kunnen kinderen wat drinken en vrij spelen (open deuren) totdat de andere kinderen op de BSO zijn.

15.00 uur

De kinderen van de Baanbreker worden door één pm-er opgehaald bij het duikelrek op het schoolplein. De kinderen met toestemming fietsen zelfstandig naar de BSO, zodra de pm-er met de andere kinderen het schoolplein verlaat. De kinderen zonder toestemming verlaten met de PM-er het schoolplein via het schoolplein van de Spits en verzamelen op het fietspad bij de eerste lantaarnpaal van gymzaal Goeree. Vanaf dit punt vertrekt het groepje van de Baanbeker naar de BSO. De kinderen van De Klim worden door een andere pm-er opgehaald bij het voorste voetbaldoeltje op het schoolplein. De kinderen met toestemming fietsen zelfstandig naar de BSO, zodra de pm-er met de andere kinderen het schoolplein verlaat. De kinderen zonder toestemming verlaten met de PM-er het schoolplein en verzamelen op het fietspad bij de eerste lantaarnpaal van gymzaal Goeree. Vanaf dit punt vertrekt het groepje van de Klim naar de BSO.

15.30 uur Op de BSO wordt er gezamenlijk gegeten en gedronken (basisgroepsmoment). We beginnen de middag door alle namen op te noemen en iedereen welkom te heten. Deze aanwezige kinderen worden geregistreerd.

Rond 15.45/ 16.00 uur

De kinderen kunnen mee doen met een activiteit of zelf kiezen wat ze gaan doen. Binnen of buiten in de speeltuin (open deuren)

17.00 uur Er wordt een tussendoortje uitgedeeld

18:00 uur De reguliere opvang sluit. De verlengde opvang gaat in.

18.30 uur Opvang sluit Globale dagindeling BSO Fort Kakola bij BSO Maan (schooldagen woensdag en vrijdag)

Woensdag 12.15 uur Vrijdag 12.00 uur

De kinderen worden door de pm-er opgehaald bij de Baanbreker op het schoolplein en bij de Klim voor het lokaal van BSO Ay. Hierbij hanteren de pm-ers een ophaallijst waarop staat welke kinderen die dag worden opgevangen op de BSO. Elk kind pakt zijn eigen fiets en stelt zich op in een rij van twee. De kinderen zonder fiets stappen in de Stint die de rij sluit. Er wordt gezamenlijk de tafel gedekt en een broodmaaltijd gegeten met alle aanwezige kinderen. Ook wordt er gezamenlijk afgeruimd als we uitgegeten zijn. Vervolgens kunnen de kinderen meedoen met een activiteit of zelf kiezen wat ze gaan doen (open deuren)

14.00 uur De kinderen van de Spits worden door 1 pm-er op het schoolplein opgehaald. Bij de gymzaal van Goeree stelt iedereen met een eigen fiets zich op in een rij van twee. De kinderen zonder fiets stappen in de stint die de rij sluit. De andere pm-er blijft met de kinderen van de Klim en de Baanbreker op de BSO.

15:00 Op vrijdag: de kinderen van de Klim worden voor het lokaal van BSO Ay opgehaald.

15.30 uur Er wordt gezamenlijk fruit gegeten en water of thee gedronken. Dit is het gezamenlijke basisgroepsmoment. We beginnen dit eetmoment door alle namen op te noemen en iedereen welkom te heten.


15.45 – 16.00 uur De kinderen kunnen mee doen met een activiteit of zelf kiezen wat ze gaan doen. Binnen of buiten in de speeltuin. (open deuren)

17.00 uur Er wordt tijdens het spelen een tussendoortje uitgedeeld en evt. nog wat gedronken (open deuren)

18:00 uur De reguliere opvang sluit. De verlengde opvang gaat in

18.30 uur Opvang sluit. Globale dagindeling BSO Fort Kakola (vakantiedagen en studiedagen van school) De kinderen van de BSO’s Ay, Maan, Luna en Fort Kakola spelen samen op BSO Maan. Of kinderen van Kakola en Luna spelen samen bij BSO Fort Kakola.

08:00 – 9.30 uur De BSO opent haar deuren. De kinderen worden gebracht

10:00 uur De kinderen hebben een gezamenlijk eetmoment (basisgroepmoment)

10.20-12.00 uur Er worden activiteiten aangeboden of kinderen kunnen zelf kiezen waarmee zij spelen (open deuren)

12:00 uur Er wordt gezamenlijk geluncht op de BSO of bij een uitje op locatie

13.00-15.00 uur Er wordt pauze gehouden door pm-ers

13:00 – 15:00 uur Er worden activiteiten aangeboden of kinderen kunnen zelf kiezen waarmee zij spelen (open deuren)

15.30 uur Er wordt gezamenlijk gegeten

16.00 uur De activiteit of het uitstapje wordt afgerond (open deuren)

17.15 uur Er wordt tijdens het spelen nog een tussendoortje uitgedeeld en evt. wat gedronken.(open deuren)

17.30 uur De kinderen kunnen nog even ‘vrij’ spelen(open deuren)

18:00 uur De reguliere opvang sluit. De verlengde opvang gaat in(open deuren)

18.30 uur De opvang sluit

Het basisrooster van de locatie hangt op het mededelingenbord van de locatie. Hierop is te zien, welke pm-er er wanneer werkt. In de vakantie worden er op de BSO regelmatig uitstapjes gemaakt. Het activiteitenprogramma voor de vakantie hangt op het informatiebord in de hal op BSO Fort Kakola. Ook kunnen ouders het vakantieprogramma vinden in het ouderportaal. Ouders kunnen ook altijd ‘s ochtends bij een pm-er informeren wat er die vakantiedag op het programma staat. De uitstapjes vinden over het algemeen plaats tussen 10.15 en 17:00 uur. Wij vragen de ouders om hun kind te brengen vóór 9.30 uur en pas op te halen na 17:00 uur. Mocht dit om wat voor reden dan ook niet uitkomen, kunnen ouders dit altijd aangeven bij de pedagogisch medewerker en zal er worden gezocht naar een geschikte oplossing.


Bijlage 2: Rituelen en feesten In verband met emotionele veiligheid is het belangrijk dat er voor een kind herkenningspunten zitten in de structuur van een dag, een maand, een jaar en rituelen bij o.a. eten, verjaardag, afscheid etc. Op BSO Fort Kakola hanteren wij de volgende rituelen: Verjaardag Wij vieren de verjaardagen van de kinderen die aangeven het te willen vieren op de BSO. Dit doen we door tijdens het basisgroepsmoment er kort aandacht aan te geven. Hierna mag de jarige een privilege kiezen. Dat kan bijvoorbeeld zijn:

- 15 minuten muziek luisteren - 10 minuten extra op de Wii - Knutselactiviteit kiezen - 20 minuten dansen - Buitenactiviteit kiezen, zoals vuur maken, hutten bouwen of een spel - Beautyactiviteit, zoals nagels lakken, masker opdoen enz.

Sinterklaas Wij vieren elk jaar het feest van Sinterklaas. Wij bereiden de kinderen voor op de komst van Sinterklaas door activiteiten te bedenken rondom dit thema, verhalen te lezen, te, knutselen, etc. Kerstmis en Pasen We brengen de groep gezellig in kerst- of paassfeer met een kerstboom of een paastak of andere versieringen. In de aanloop naar het kerst en paasfeest worden er activiteiten georganiseerd op de BSO waar kinderen aan mee kunnen doen. In samenspraak met de kinderen, kan het voorkomen dat we tijdens het vieren van kerstmis of pasen een gezamenlijk eetmoment creeren met beide basisgroepen. Bijvoorbeeld een gezamenlijke kerstlunch of paasbrunch. Modderdag In juni is er de jaarlijkse modderdag. Deze dag staat dan geheel in het teken van kliederen met modder, zand en water. Afscheid van de BSO Wij nemen afscheid van kinderen als ze de BSO verlaten. We staan stil bij het vertrek van het kind. Het kind krijgt als aandenken een aardigheidje. Thema’s en seizoenen Op BSO Fort Kakola werken we met thema’s. Deze komen zowel in de inrichting van de ruimte als in de activiteiten voor. De seizoenen komen ieder jaar terug, maar ook thema`s als ‘IK’ of ‘Vakantie’ zijn hier voorbeelden van. Zonnige dagen We zijn graag buiten! Als het weer het toelaat eten en drinken we graag in onze buitenruimte. We zorgen ervoor dat ons basisgroepmoment (indien van toepassing) dan in de buitenruimte plaats vindt.


Bijlage 3: Ondersteuning beroepskrachten

Bij Ludens werken we uitsluitend met pedagogisch medewerkers (pm-ers) met een beroepskwalificatie volgens de CAO Kinderopvang. Alle medewerkers beschikken over een geldige VOG (Verklaring Omtrent Gedrag). We houden ons aan de wettelijke regels die gelden in de kinderopvang. De maximale omvang van de groepen en het aantal opgevangen kinderen per pedagogisch medewerker ligt vast in de regelgeving en Ludens hanteert altijd die normen. Voor de implementatie en ondersteuning van het pedagogisch beleid (waaronder het ontwikkelingsgericht werken) heeft Ludens twee pedagogen en drie video-interactie begeleiders in dienst die pm-ers en teamleiders ondersteunen door middel van trainingen, gesprekken, observaties en video-interactiebegeleiding. Gordontraining ‘Effectief omgaan met kinderen en ouders in de Kinderopvang’ Alle pm-ers volgen deze training met als doel het ontwikkelen en verbeteren van communicatievaardigheden van pm-ers gebaseerd op wederzijds respect. Pm-ers leren door kennis en vaardigheden die ze zich in deze training eigen maken op een positieve manier om te gaan met kinderen, ouders en collega’s. Het gaat hierbij met name om ‘luisteren’ en ‘sensitief zijn’. Door het aanleren van vaardigheden voor het werken vanuit een democratische opvoedingsstijl (‘win-win-methode’) leren pm-ers kinderen om problemen op te lossen met respect voor elkaar. Workshops ‘Werken volgens de Gordonmethode’ Deze workshops richten zich op de pm-ers die de basistraining gevolgd hebben. De herhaling en verdieping activeert de al opgedane kennis en vaardigheden en gaat in op de thema’s die op dat moment bij pm-ers de aandacht vragen. Kennis wordt versterkt en deskundigheid vergroot. Video Interactie Begeleiding (VIB) Van alle pm-ers wordt drie keer een opname gemaakt van een pedagogische situatie met daaraan gekoppeld een feedback gesprek. Gekeken wordt naar interactiepatronen tussen medewerkers en kinderen om deze vervolgens te analyseren en bespreekbaar te maken. Pedagogisch Specialisten Bij Ludens werken 15 pedagogisch specialisten. Deze specialisten werken mee op de groep en geven het goede voorbeeld. Zij maken pedagogisch handelen bespreekbaar en begeleiden pm-ers in het uitvoering geven aan het pedagogisch beleid van Ludens. Pedagogische werkgroepen Deze werkgroepen zijn ingesteld per gebied met als doel om het pedagogisch beleid levend te houden. De werkgroep bestaat uit de teamleiders en de pedagogisch specialisten uit het betreffende gebied, de pedagoog, twee pm-ers en minimaal twee keer per jaar een ouder uit de oudercommissie. De gebiedsmanager neemt deel op agenda. Pedagogische thema’s die op dat moment bij pm-ers de aandacht vragen worden hierin besproken. Bij het uitvoeren van hun werkzaamheden worden de pm-ers ondersteund door:

• De Teamleider voor aansturing, begeleiding en coördinatie in verband met het uit te voeren beleid en de dagelijkse gang van zaken.

• Afdeling Informatie en Plaatsing (I&P): regelt de aanmelding en plaatsing van kinderen.

• Afdeling Personeel en Organisatie (P&O): regelt de aanstelling van medewerkers.

• Afdeling Facilitaire zaken: zorgt voor reparaties en onderhoud van gebouwen en buitenterreinen.

• Externe schoonmaakbedrijven: zorgen voor reinigingswerkzaamheden.

• Gebiedsmanager voor aansturing en begeleiding op managementniveau.

• Pedagoog voor advies en ondersteuning van pm-ers indien dit noodzakelijk is (in overleg met de ouders).

• Oudercommissie voor advies.

• GG&GD voor toezicht houden en controleren op uitvoering van wettelijk vastgesteld beleid


• Ludens is HKZ gecertificeerd en werkt volgens het HKZ kwaliteitssysteem. Dit wordt gecontroleerd door een extern auditbureau.

Ludens leidt ook mensen op. Er werken bij ons stagiaires die de traditionele mbo-opleiding doen en bij ons stage lopen. Alle stagiaires hebben een stageovereenkomst en een Verklaring Omtrent Gedrag (VOG).


Bijlage 4: Omgaan met bijzondere gebeurtenissen Ieder kind kan in aanraking komen met gebeurtenissen die van invloed zijn op het functioneren of op de ontwikkeling van het kind. Een kind kan bijvoorbeeld ernstig ziek worden, er kunnen problemen in de gezinssituatie zijn, er kan sprake zijn van een stoornis of achterstand in de ontwikkeling of lastig gedrag. Deze gebeurtenissen kunnen klein van aard zijn en met wat extra zorg en aandacht of wat kleine aanpassingen kan het kind geholpen worden. Echter, er komen ook situaties voor die de pedagogisch medewerkers (pm-ers) en/of ouders niet eenvoudig opmerken of die ernstiger van aard zijn, zodat professionele hulp en zorg van buiten het kindercentrum noodzakelijk is. Vastlegging van beleid Ludens heeft beleid vastgelegd conform de wet BIG, het signaleren en begeleiden van problemen t.a.v. kinderen met opvallend gedrag of kinderen die extra zorg nodig hebben, hoe te handelen bij vermoeden van kindermishandeling, hoe om te gaan met pestgedrag in een groep, hoe te handelen in geval van overlijden en hoe te handelen bij ziekte en ongevallen. Dit beleid is terug te vinden in het kwaliteitshandboek. Protocollen beschrijven welke stappen wij kunnen zetten als er iets bijzonders is met een kind. We kunnen onze eigen Ludens pedagoog inschakelen om de pm-ers te ondersteunen en te adviseren bij hun omgang met kinderen met gedrags- of ontwikkelingsproblematiek. De pedagoog kan gevraagd worden daartoe een kind op de groep te observeren, dit wordt alleen gedaan na toestemming van de ouders. Contact met ouders Wanneer wij ons zorgen maken over het functioneren of de ontwikkeling van een kind, dan delen wij onze bezorgdheid met ouders. Ouders kunnen ook met vragen ten aanzien van de ontwikkeling van hun kind bij de pm-er of de teamleider terecht. Samen met ouders en eventueel in samenwerking met andere instanties kan het kindercentrum meewerken aan een oplossing van het probleem.


Bijlage 5: Omgaan met plaatsing in 2 basisgroepen In sommige gevallen maakt een kind gedurende een bepaalde van tevoren vastgelegde periode deel uit van 2 basisgroepen. Tijdelijk in 2 basisgroepen bij nieuwe kindplaats of uitbreiding van het contract

• In beginsel wordt een kind altijd in één vaste basisgroep geplaatst, maar wanneer het echt niet anders kan, dan kan hier tijdelijk van worden afgeweken, na overleg met de ouders door I&P.

• Kinderen die tijdelijk in een 2e basisgroep zijn geplaatst, hebben de hoogste prioriteit bij de terugplaatsing in de oorspronkelijke basisgroep.

• Op de stamkaart van het kind wordt een toevoeging / aanpassing gedaan, waarbij ook de periode specifiek wordt omschreven.

• Ouders tekenen het formulier 'opvang in twee basisgroepen' op de locatie. Ook op dit formulier wordt de periode specifiek omschreven.

Structureel samenvoegen van basisgroepen

• Op die week (mid)dag(en) dat er structureel minder kinderen zijn, kunnen we beslissen om twee of meerdere basisgroepen – die al dan niet met elkaar samenwerken – op die weekdag(en) structureel samen te voegen.

Randvoorwaarden voor structureel samenvoegen van stam/basisgroepen:

• Er moet een vaste pedagogisch medewerker aanwezig zijn voor ieder kind.

• In het pedagogische werkplan moet duidelijk worden omschreven welke basisgroepen er worden samengevoegd en voor welke weekdag(-en) dit geldt, waar de opvang plaats vindt en voor welke periode;

• Er moet -voordat er daadwerkelijk structureel wordt samengevoegd – eerst voorafgaand advies worden gevraagd aan de OC over de aanpassing(en) in het pedagogisch werkplan;

• De ouder(s) van de kinderen die op de betreffende weekdag(en) gaan worden opgevangen, worden hierover van tevoren geïnformeerd, via een bericht van de teamleider.


Bijlage 6: Kinderopvang gedurende extra dagen/dagdelen of ruilen

Het is voor ouders mogelijk om opvangdagen te ruilen of extra opvangdagen af te nemen op incidentele basis. In principe wordt het kind in de eigen basisgroep opgevangen. Mocht dit echt niet mogelijk zijn, dan vullen ouders het formulier “opvang in twee groepen voor een bepaalde periode” in. Kinderen die al structureel deel uitmaken van 2 verschillende basisgroepen (als in bijlage 5) mogen bij afname van een extra dag (ruilen of extra komen) niet in een 3e basisgroep geplaatst worden. De pm-er of de teamleider zal dit met de betreffende ouders opnemen indien daar sprake van zou zijn. Als voor een extra dag/dagdeel of een ruildag(deel) het kind niet in de eigen basisgroep kan worden opgevangen, moet hiervoor vooraf schriftelijk toestemming worden gegeven door de ouder. Voor de BSO geldt: dit kan op het formulier 'opvang in twee basisgroepen voor een bepaalde periode' of door de toestemming vooraf via e-mail te geven aan de locatie. De mail of het toestemmingsformulier wordt op de locatie bewaard.

• NB voor de facturering moet bij een extra dag ook het formulier “aanvullende facturen” worden ingevuld en ondertekend!


Bijlage 7: Seksuele ontwikkeling van kinderen Seksualiteit is een wezenlijk onderdeel van de ontwikkeling van een kind naar volwassenheid. Daarom besteden we op ons kindercentrum in teamoverleg, werkoverleg, kindbespreking of intervisie met enig regelmaat aandacht aan thema’s als intimiteit en seksualiteit. Op deze manier dragen we bij aan de ontwikkeling van kinderen, maar ook aan het voorkómen van grensoverschrijdende seksuele incidenten. Wij bieden de kinderen op ons kindercentrum een plek waar ze fysiek veilig zijn en zich ook zo voelen, ook op het gebied van seksualiteit. Daarnaast ondersteunen wij kinderen, afhankelijk van hun leeftijd en situatie, bij hun ontwikkeling op het gebied van intimiteit en seksualiteit. Kinderen hebben seksuele gevoelens. Ieder kind maakt in zijn algemene ontwikkeling een seksuele ontwikkeling door. In zijn eigen tempo, wanneer hij daar aan toe is, verkent hij zijn eigen lichaam en dat van anderen. Kinderen zijn nieuwsgierig en stellen vragen over seks. Wij accepteren seksueel gedrag binnen bepaalde grenzen. (geef hier een paar voorbeelden waar jullie grenzen liggen; bv kleren aan houden bij doktertje spelen; elkaar geen pijn doen) Wij signaleren grensoverschrijdend gedrag tussen kinderen onderling. Wij baseren ons daarbij op drie criteria:

• toestemming

• Vrijwilligheid

• gelijkwaardigheid Als aan één van deze criteria niet voldaan is, is er mogelijk sprake van seksueel grensoverschrijdend gedrag en gaan wij het stappenplan “Grensoverschrijdend gedrag tussen kinderen onderling” hanteren uit onze Meldcode Huiselijk Geweld en Kindermishandeling.


Bijlage 8: Waarborgen van veiligheid Stagiaires en invalkrachten Stagiaires werken altijd onder toezicht. Zij worden ondersteund door praktijkbegeleiders. Bij formatieve inzet van beroepskrachten in opleiding en stagiaires houden we rekening met de opleidingsfase Taken van pm-ers in opleiding en stagiaires en hun begeleiding daarbij staan uitgebreid beschreven in ons beroepspraktijkvormingsbeleid. (zie protocol beroepspraktijkvormingsbeleid, in te zien op de locatie via de teamleider) Invalkrachten zijn net als vaste medewerkers tijdens pauzes e.d. alleen op de groep. Wij werken echter veel met vaste invalkrachten, mensen die al jaren bij ons werken. Daarbij hebben we een cultuur waarbij we geregeld bij elkaar binnenlopen en deuren zoveel mogelijk openstaan. Extra afspraken pauzes Als we wel werken met een onbekende invaller nemen we als extra maatregel dat de vaste medewerker in haar pauze even op een onverwacht maar wel aangekondigd moment de groep opgaat (of dit vraagt aan een collega). Elke pm-er heeft op een lange dag een half uur pauze. De pauze van pm-ers vindt plaats tussen de middag. Er wordt na elkaar pauze gehouden en er blijven altijd ten minste de helft van de benodigde pm-ers op de groep. Veiligheid rondom panden BSO Fort Kakola is met water omringt en ligt aan een fietspad. Een pm-er is altijd op de hoogte als er kinderen buiten spelen. Daarnaast zijn er afspraken gemaakt waar de kinderen vrij mogen spelen, waar de kinderen samen met een pm-er mogen komen en waar ze niet mogen komen. (zie ook veiligheids- en gezondheidsbeleid op de locatie, in te zien via de teamleider) Uitstapjes Soms maken we uitstapjes met de kinderen bij alle uitstapjes geldt altijd de BKR. Afhankelijk van het soort uitstapje en de kinderen berekent de teamleider hoeveel kinderen er mee kunnen met hoeveel pm-ers. Het komt af en toe voor dat pedagogisch medewerkers met enkele kinderen bijvoorbeeld een boodschap gaat doen. We hebben afgesproken af dat ze minimaal twee kinderen meenemen en dat ze bij een collega van de andere groep melden dat ze weggaan. Grote uitstapjes maken we van te voren altijd kenbaar aan de ouders en kinderen en vragen hiervoor toestemming aan de ouders. We volgen hierbij het protocol uitstapjes(zie protocol uitstapjes, in te zien op locatie via de teamleider) en volgen de afspraken met betrekking tot de BKR.


Bijlage 9: Achterwachtregeling Lunetten is een gebied met meerdere locaties. Drie van de BSO locaties (Fort Kakola, Maan en Luna) zijn dicht bij elkaar gelegen in het Beatrixpark op een afstand van maximaal 1,3 km. Een van de BSO locaties (Ay), ligt op 1,4 km afstand van Fort Kakola. Kinderdagverblijf Lunetten is gelegen op een afstand van 1,4 km van Fort Kakola. De diverse locaties kunnen elkaar altijd bijstaan. Kinderdagverblijf Lunetten is eerste achterwacht van BSO Fort Kakola. Het telefoonnummer van het kantoor van KDV Lunetten is: 030-2806100 De groepen van KDV Lunetten zijn bereikbaar op de volgende telefoonnummers: Gouden stokstaartjes: 030-8200791 Groene kikker: 030-8200792 Gele giraf: 030-8200793 Witte leeuw: 030-8200794 De tweede achterwachtlocatie is BSO Luna. BSO Luna ligt op 450m afstand van Fort Kakola. Het telefoonnummer van BSO Luna is: 06 41784662. Als een pedagogisch medewerker alleen in een pand aanwezig is, kan zij altijd contact opnemen met haar achterwachtlocatie, KDV Lunetten. Bij BSO Fort Kakola is alleen één pm-er aanwezig met het ophalen van de kinderen om 14:00 uur. Deze persoon wacht de kinderen op, die zelfstandig naar Fort Kakola mogen fietsen. De pedagogisch medewerker is nooit alleen in het pand als er 11 kinderen of meer aanwezig zijn. Dan worden er pedagogisch medewerkers ingezet volgens de BKR (per 10 kinderen is er een medewerker aanwezig). Als één pm-er met maximaal 10 kinderen in het pand aanwezig is, of als we met één persoon op de locatie maximaal een half uur afwijken van de leidster-kindratio, hebben wij duidelijke afspraken met de achterwacht gemaakt. Als zij worden gebeld, zijn zij binnen 15 minuten op de locatie aanwezig, in het geval van een calamiteit. De pedagogisch medewerker kan altijd bellen met het kantoor van BSO Maan, waar de teamleider van Fort Kakola kantoor houdt. Dit kantoor bevindt zich op 1,3 km van Fort Kakola. De teamleider is, als zij niet op kantoor werkt, mobiel bereikbaar voor het team. Zo niet, dan kan de pedagogisch medewerker contact opnemen met de achterwacht teamleider of gebiedsmanager. De telefoonnummers zijn te vinden in de agenda op de locatie.


Bijlage 10: Het Zelfstandigheidscontract Het 8+ Contract is voor kinderen in de leeftijd van 8 - 12 jaar die gebruik maken van de buitenschoolse opvang. Dit contract wordt door ouder(s) / verzorger(s), het kind en de pedagogisch medewerker samen ingevuld en ondertekend. Hiermee wordt vastgelegd wat het kind zelfstandig mag ondernemen zonder toezicht van pm-ers en onder verantwoordelijkheid van de ouder(s) / verzorger(s). Jaarlijks kijken de 3 partijen opnieuw naar dit contract. Ludens kan wel aansprakelijk gesteld worden bij schade. Hierbij geldt de volgende uitleg van deze termen: Verantwoordelijkheid: de verplichting om ervoor te zorgen dat iets goed verloopt. Aansprakelijkheid: Wettelijke verantwoordelijkheid voor schade, een ongeval, foutieve constructie of andere nalatigheid. Afspraken zelfstandigheid gaan over:

- Van school naar BSO (lopend / fietsend) - Tijdstip waarop kinderen zelfstandig weg mogen - Deelname activiteit elders - Uit het zicht van pmer buiten spelen - Uit het zicht van pmer naar afspraken - Locatie specifieke afspraken

Kinderen houden zich aan de volgende regels:

• Je vertrekt na overleg en toestemming van de leiding.

• Je bent uiterlijk een half uur na sluiting school op de BSO als je van school naar de BSO gaat.

• Je meldt jezelf bij de leiding als je bij de BSO komt en als je weggaat zeg je gedag. (meld je af).

• Je neemt geen kinderen achterop de fiets.

• Je houdt je aan de verkeersregels.

• Alle drie de ondertekenaars mogen dit contract opzeggen.

• Na opzegging van dit contract gelden de algemene groepsregels weer.

PW BSO Fort Kakola jan.2019 - Ludens kinderopvang · op Fort Kakola, hebben we de achterwacht met...

Documents

Transcript of PW BSO Fort Kakola jan.2019 - Ludens kinderopvang · op Fort Kakola, hebben we de achterwacht met...