PW BSO EigenWijs jan.2019 - Ludens kinderopvang · 2020. 2. 3. · Pedagogisch werkplan BSO...

Pedagogisch werkplan BSO Eigenwijs, januari 2019 - 1 -

PedagogischwerkplanBSO Eigenwijs

Januari 2019 Ridderlaan 4 3523 HT Utrecht 06 - 41783205


Voorwoord

De organisatie

BSO Eigenwijs maakt deel uit van Ludens. Ludens biedt professionele kinderopvang en telt diverse kinderdagverblijven en locaties voor buitenschoolse opvang in vrijwel de hele stad Utrecht. Ook verzorgt Ludens op diverse basisscholen de tussen- schoolse opvang. Ludens staat ervoor dat kinderen zich bij ons thuis voelen. Ludens staat dichtbij de ouders en kinderen, werkt wijkgericht en speelt in op de ontwikkelingen in de leefomgeving, in de buurt.

De werkwijze Dit pedagogisch werkplan is tot stand gekomen door evaluatie van het bestaande werkplan. Samen met het team is het pedagogisch werkplan besproken en vastgesteld. Het pedagogisch werkplan is voor ouders te vinden op de website van Ludens. Het plan geeft weer hoe op de BSO het pedagogisch beleid praktisch wordt uitgevoerd. Aan de hand van de thema`s van de Groeimeter wordt beschreven hoe wij hier invulling aan geven. Het doel van dit plan is dan ook om (enerzijds) inzicht te geven in onze werkwijze voor de betrokkenen bij de BSO. Anderzijds is het een leidraad in het werken met de kinderen voor de pedagogisch medewerkers* van de BSO .

BSO Eigenwijs bestaat uit 2 groepen: ’t Nest en ’t Honk. Op beide groepen werken vaste medewerkers.

*De officiële functiebenaming is ‘pedagogisch medewerker’. Wij korten dit af als pm-er.


INHOUDSOPGAVE

Voorwoord 2 Inhoudsopgave 3 Inleiding 4 Pedagogisch handelen 5

- Met elkaar - Communicatie - Het spelende kind

Samenwerken met ouders 19 Bijlagen 21

- Bijlage 1 Groepsindeling en dagindeling - Bijlage 2 Rituelen en feesten - Bijlage 3 Ondersteuning beroepskrachten - Bijlage 4 Omgaan met bijzondere gebeurtenissen - Bijlage 5 Omgaan met plaatsing in 2 stam/basisgroepen - Bijlage 6 Kinderopvang gedurende extra dagen/dagdelen of ruilen - Bijlage 7 Seksuele ontwikkeling van kinderen - Bijlage 8 Waarborgen van veiligheid - Bijlage 9 Achterwachtregeling


1. Inleiding In dit pedagogisch werkplan van locatie Eigenwijs vind je praktische richtlijnen voor het werken in de groep van locatie BSO Eigenwijs. Het werkplan is gebaseerd op het Algemeen Pedagogisch Beleid van Ludens en zorgt voor een eenduidige aanpak van medewerkers, geeft ouders inzicht in de werkwijze en is een hulpmiddel bij het inwerken en overdragen van de werkwijze aan nieuwe medewerkers. Bij Ludens werkt iedereen vanuit eenzelfde basishouding. We werken iedere dag aan de basisdoelen zoals beschreven in de Wet Kinderopvang:

• We bieden kinderen een warme, veilige en ondersteunende omgeving. We hebben respect voor de autonomie van kinderen, stellen grenzen en bieden structuur aan kinderen zodat ze zich emotioneel veilig en geborgen kunnen voelen.

• We dagen kinderen spelenderwijs uit in de ontwikkeling van hun motorische, cognitieve, taal en creatieve vaardigheden zodat kinderen steeds zelfstandiger en met zelfvertrouwen in de wereld gaan staan.

• We begeleiden kinderen in hun interacties waarbij ze spelenderwijs sociale kennis en vaardigheden worden bijgebracht zodat kinderen in staat zijn steeds zelfstandiger relaties met anderen op te bouwen en te onderhouden.

• We stimuleren kinderen om op een open manier kennis te maken met de algemeen aanvaarde waarden en normen in de samenleving met het oog op een respectvolle omgang met anderen en een actieve participatie in de maatschappij.

In dit werkplan beschrijven we hoe we ons pedagogisch beleid in de praktijk vormgeven.


2. Pedagogisch handelen Op de voorkant van de Groeimeter hebben we in 12 items samengevat hoe wij werken aan onze pedagogische doelen en uitgangspunten:

• Samen kun je meer: we werken aan verbondenheid, we doen het samen

• Zo kan het ook!: we hebben aandacht voor ieders eigen wijze

• Wij lossen het samen wel op: we zoeken met elkaar naar win-win-oplossingen

• Wat vinden jullie ervan?: we nemen kinderen serieus en geven hen een stem

• Fijn dat je vertelt wat er is: we communiceren op een respectvolle manier

• Goed gedaan!: we geven veel positieve aandacht aan de kinderen

• Je vliegt!: we werken met plezier

• Mmm, lekker appeltje: we geven het goede voorbeeld

• Bij ons mag je vies worden: we geven ruimte aan kinderen, laten kinderen zelf ontdekken

• Spring maar, ik vang je op: we bieden uitdagingen aan kinderen en stellen grenzen

• Wat heb je gevonden?: we kijken en luisteren goed naar wat kinderen bezig houdt

• Probeer het maar!: we hebben vertrouwen in kinderen In dit hoofdstuk beschrijven we wat deze items concreet betekenen voor ons praktische pedagogisch handelen.


2.1 Met elkaar Kinderopvang doen we met elkaar. Wij zien onze kindercentra als een democratische samenleving in het klein. Wij vinden het belangrijk om een sfeer van verbondenheid te creëren: kinderen samen in een groep, ouders en pm-ers die samenwerken, contacten in de wijk en samenwerking met scholen.

2.1.1. ‘Samen kun je meer’

Basisgroepen en pedagogisch medewerkers BSO Eigenwijs zit in basisschool De Blauwe Aventurijn en biedt opvang voor maximaal 40 kinderen per dag. De opvang is verdeeld over twee basisgroepen:

- ‘t Nest, één basisgroep van maximaal 20 kinderen voor de kinderen van 4 tot en met 7 jaar met 2 pm-ers.

- ‘t Honk, één basisgroep van maximaal 24 kinderen in de leeftijd van ongeveer 6/7 jaar en ouder met 2 pm-ers.

Alle basisgroepen worden begeleid door vaste pm-ers. De BKR (Beroepskracht Kind Ratio) voor kinderen van 4 tot en met 6 jaar is 1 PM-er met 10 kinderen, de BKR voor kinderen van 7 jaar en ouder is 1 PM-er met 12 kinderen. Bij gemengde groepen wordt dit gemiddeld. Op woensdag en vrijdag zijn er minder kinderen bij BSO Eigenwijs. De kinderen vormen dan met elkaar 1 basisgroep in de ruimte van ’t Nest, maximaal 22 kinderen in de leeftijd 4 – (maximaal) 9 jaar met 2 pm-ers. Als de groep kleiner is dan 11 kinderen staat er 1 pm-er op de groep. Achterwacht is dan geregeld volgens de achterwachtregeling (bijlage 9). Naast de gediplomeerde medewerkers werken er soms ook stagiaires van de beroepsopleidingen. Als een medewerker een vrije dag heeft of ziek is, komt er een pm-er van een andere BSO of een invalkracht werken. Ludens heeft een vaste invalpool met gediplomeerde pm-ers. Wij streven ernaar zoveel mogelijk een bekend gezicht op de groep te hebben staan. Er wordt gewerkt volgens de normen van leidster-kind-ratio dat is 1 pm-er met 10 kinderen. Afwijken van de BKR Wij voldoen aan de BKR eisen (beroepskracht- kindratio). De beroepskracht- kindratio is de verhouding tussen het aantal beroepskrachten en het aantal aanwezige kinderen in de BSO. Tijdens reguliere dagen wijken we alleen aan het einde van de dag een half uur af. Om half 6 vertrekt een PM-er en blijft één pm-er bij de overgebleven kinderen. Onder het kopje ‘Naar welke basisgroep gaan de kinderen tijdens vakantie en schoolvrije dagen’ wordt er beschreven wanneer we afwijken van de BKR tijdens vakanties en schoolvrije dagen. Het afnemen van extra dagen of ruildagen kan via het ouderportaal Mijnludens bij de PM-ers worden aangevraagd. Hierbij wordt gezorgd dat er nooit over de BKR gegaan wordt.


Wanneer gaan de kinderen uit hun basisgroep Het tafelmoment is het moment dat alle kinderen aan tafel zitten om iets te eten en te drinken. Dit tafelmoment vindt plaats zodra alle kinderen opgehaald zijn uit school. Dit noemen we ook wel het basisgroepmoment. Kinderen kunnen zich opgegeven voor activiteiten van de Brede School. Deze activiteiten vinden op school of een andere externe locatie plaats en nooit op de BSO. Alle kinderen die deelnemen aan deze activiteiten hebben daarvoor toestemming gekregen van hun ouders middels een toestemmingsformulier. Tussen de vaste tafelmomenten kunnen de kinderen kiezen in welke ruimte ze spelen, hiervoor zijn ook het speellokaal en de speelhal beschikbaar.

Wanneer gaan de kinderen weer terug naar hun basisgroep Gedurende de hele middag maken kinderen en pm-ers afspraken waar kinderen spelen. Pm-ers zorgen dat er toezicht is in zowel de binnen- als buitenruimte. Kinderen mogen niet zelfstandig de buitenruimte van de BSO verlaten. Bij binnenkomst, tijdens de tafelmomenten zijn de kinderen in de eigen basisgroep.

BSO tijdens de vakanties en op studiedagen Tijdens studiedagen van scholen en in schoolvakanties werken de BSO-locaties van Hoograven (de BSO’s Eigenwijs, Rootz, Harlekino en Harlekino/HKC) samen. Wij vragen ouders uiterlijk twee weken voor de studie- en vakantiedagen aan ons door te geven, of hun kind gebruik zal maken van de opvang. Via “Mijn Ludens” worden ouders geïnformeerd over het vakantieprogramma. Tijdens de vakantie en studiedagen voegen wij basisgroepen samen. Uiterlijk 1 week voor de vakanties informeren we ouders via “Mijn Ludens” over de opvanglocatie en de basisgroep- indeling tijdens de vakantie en de aanwezige pm’ers tijdens de vakantie. Het werkrooster en vakantieprogramma van de vakantie wordt ter inzage opgehangen op het whiteboard op de BSO. In de vakanties en op studiedagen van de scholen, worden kinderen vanaf 8.00 uur tot 9.30 uur gebracht. De BSO is open tot 18.00-18.30 uur. Om 10:00 uur is er een basisgroepsmoment. We nuttigen dan gezamenlijk wat te eten en drinken in de basisgroepsruimte. De pm-ers houden tussen de middag een half uur pauze. We zorgen ervoor dat altijd minimaal de helft van de pm-ers op de groep staat. De pm-er die als eerst is begonnen, start als eerst met pauze. Hieronder beschrijven wij hoe wij voldoen en afwijken van de BKR aan de hand van het aantal op te vangen kinderen per dag.

Maximaal 24 kinderen begeleid door 2 medewerkers, die werken van: 8:00- 17:00 uur (de pm-er blijft langer als dat nodig is ivm achterwacht) 9.00- 18:00 uur/18:30 uur

Voldoen aan BKR Niet voldoen aan BKR

8:00-8:30 8.00-9.00

8.30- 13.00 13.00-- 14.00

14.00-17.00 17:00- 18:00

18.00-18.30


Maximaal 36 kinderen begeleid door 3 medewerkers, die werken van: 8:00- 17:00 uur 8:15-18:00 uur 9:00- 18:00 uur/18:30 uur


8:00-8.30 8:30-9:00

9.00-13.00 13.00-14.30

14.30-17.00 17:00- 18:00

18:00-18.30

Maximaal 44 kinderen begeleid door 4 medewerkers, die werken van: 8:00-17:00 8:00-17:00 (pm-er blijft langer indien dat nodig is om te voldoen aan de BKR) 9:00- 18:00 9:00- 18:00/18:30 uur


8.00- 8.30 8.30-9.00

9.00- 13.00 13.00-15.00

15.00-17.30 17.30-18

18:00-18.30

. Deelname aan externe activiteiten Het kan voorkomen dat kinderen tijdens BSO-tijd deelnemen aan activiteiten buiten de BSO locatie, die door derden (Brede School, basisschool, sportclub, zwemmen, muziekschool, ect) worden georganiseerd en waarvan ouders hebben aangegeven dat hun kind hieraan kan deelnemen. Het kan voorkomen dat Ludens gebiedsbrede activiteiten, zoals bijvoorbeeld sportlessen, aanbiedt aan kinderen. Ook dat is een externe activiteit. Mogelijk missen deze kinderen dan het gezamenlijke basisgroepmoment. Als zij dit vaste basisgroepmoment missen, wordt bij binnenkomst bij de BSO de tijd genomen door de vaste pm-er om iets te eten en te drinken met het kind/de kinderen die later binnenkomen. De vaste pm-er neemt vervolgens het initiatief om het kind/de kinderen te laten aansluiten bij één van de activiteiten die gaande zijn op de locatie.

Hoe verdelen de pm-ers zich over de ruimte als er open deuren zijn “Open deuren” is het moment dat kinderen na het tafelmoment mogen kiezen waarmee, met wie en waar ze gaan spelen. Zie ook bijlage 1. BSO Eigenwijs ‘t Nest: pm-ers verdelen zich in 1 pm-er binnen en 1 pm-er buiten. BSO Eigenwijs ‘t Honk: 1 pm-er blijft binnen en biedt creatieve activiteiten aan. De 2e pm-er werkt als vliegende keep. Kinderen verdelen zich in de groepsruimte, in de hal of buiten. Samen spreken ze een tijd af hoelang de pm-er met de creatieve activiteit bezig is. Kinderen die buiten willen spelen melden dit bij de pmer die het toezicht buiten heeft. Als kinderen in de speelzaal willen is daar altijd een pm-er bij.

Hoe weten kinderen en ouders in welke basisgroep ze zitten Als kinderen nieuw op de BSO komen hebben ouders een kennismakingsgesprek met de pm-er van de groep en wordt uitgelegd in welke groep het kind zit met welke pm-ers. Kinderen komen meestal met hun ouders mee om te kijken. Over het wennen worden afspraken gemaakt. Zodra kinderen doorstromen naar een nieuwe basisgroep wordt dit overlegd met de ouders en wordt een datum afgesproken wanneer dit start. Kinderen worden voorbereid op deze nieuwe groep door een keertje te gaan kijken en kennis te maken met de andere kinderen en pm-ers van die groep.

Activiteiten groter dan dertig kinderen Soms vinden er op de BSO activiteiten plaats waar meer dan dertig kinderen aan deelnemen.


Bij activiteiten in groepen groter dan 30 kinderen zorgen we ervoor dat er altijd een vaste pm-er uit de basisgroep mee gaat en dat er vertrouwde gezichten van leeftijdsgenootjes aanwezig zijn in de groep.

Omgaan met vervanging Op elke groep werken vaste pedagogisch medewerkers. Ook werken we met een aantal vaste medewerkers voor meerdere locaties die de vaste medewerkers bij afwezigheid vervangen. Medewerkers die langdurig uitvallen door ziekte of zwangerschap vervangen we altijd met vaste invallers. Voor heel Ludens hebben we een invalpool met vaste invallers die op alle locaties ingezet kunnen worden.

Intake en wennen Voor nieuwe kinderen geldt dat we de ouders/verzorgers van tevoren (tenzij later aangemeld) bellen voor een intakegesprek. In dit gesprek maken de ouder en evt. het kind kennis met de pedagogisch medewerker en de locatie. We wisselen informatie uit over de dagelijkse gang van zaken op de BSO. Ook vragen we naar bijzonderheden van het kind. We maken meteen ook een afspraak wanneer het kind komt wennen. Een ouder kan de eerste keer meelopen of fietsen uit school naar de BSO zodat ouder en kind weten hoe dat verloopt. Kinderen die doorstromen naar de volgende groep gaan voorafgaand minstens een keer kijken op de nieuwe groep.

Ophalen bij de scholen Basisschool De Blauwe Aventurijn heeft een continurooster, de kinderen zijn om 14.15 uur uit. Op woensdag is de school om 12.30 uur uit. De jongste kinderen (groep 1/2) worden door de pm-ers uit de klassen opgehaald en lopen naar de BSO ruimte. Alle andere kinderen gaan zelfstandig naar de BSO ruimte.

Groepsactiviteiten Iedere dag zijn er bij BSO Eigenwijs activiteiten. Deze vinden plaats in de basisgroep, hal, creatieve ruimte en buiten. Verder doen de kinderen mee aan de cursussen van de Brede School (individueel) en organiseren we groepsactiviteiten buitenshuis, bv een museumbezoek of uitje. Tijdens deze activiteiten kunnen de kinderen samen werken en samen spelen. De activiteiten zijn soms voor alle kinderen maar soms ook gericht op bepaalde leeftijdsgroepen. Pmers van de basisgroep zijn altijd aanwezig bij de activiteiten, omdat zij de kinderen uit de groep kennen. Zij ondersteunen de kinderen van hun basisgroep in het spel en contacten met de anderen. Op de BSO worden de kinderen gestimuleerd mee te doen met een activiteit, maar zij mogen zelf kiezen of ze meedoen aan een activiteit. Kinderen die vaak niet mee willen doen, proberen we op een andere manier bij de groepsactiviteit te betrekken. Dit kind kan bijvoorbeeld helpen met het klaar zetten van een activiteit of scheidsrechter zijn bij een spel. Een activiteit kan ook zijn om samen te koken of te eten. We vinden het belangrijk om regelmatig met een groep een activiteit te doen. Kinderen leren van elkaar. Omgaan met je verlies, verschillen in ervaring, samen regels maken, overleggen en vriendschappen sluiten hoort er allemaal bij. De pedagogisch medewerker zal de activiteit in goede banen leiden, waarbij we proberen de activiteit te begeleiden in plaats van te leiden. Regelmatig zijn er tentoonstellingen van gemaakte werkjes waar ouders naar toe kunnen om dit te bezichtigen. Pm-ers maken een vakantieprogramma en dit wordt op de website van Ludens geplaatst en hangt op het raam van de groepsruimtes. Op die manier zijn ouders en kinderen reeds van te voren op de hoogte over de activiteiten en belevenissen op de BSO tijdens de vakantie.

Vriendschappen Op onze BSO kunnen de kinderen heel veel samen spelen waardoor er regelmatig vriendschappen ontstaan. Kinderen mogen bij ons zelf kiezen met wie ze spelen, we gaan uit


van het eigen initiatief van het kind. Door het regelmatig organiseren van groepsactiviteiten stimuleren we het samenspel en samenwerking tussen de kinderen in wisselende samenstellingen. Dit kan ook in de vorm van gezelschapsspel klein groepje kinderen. Daarnaast hebben we een eetmoment waarbij de kinderen met elkaar aan tafel zitten. Ook hebben we een vast momenten op een middag dat de kinderen met elkaar aan tafel zitten in hun eigen basisgroep. Sommige kinderen willen graag bij een vriendje of vriendinnetje spelen op een BSO-middag. Dit is mogelijk, mits ouders hier toestemming voor hebben gegeven. Omgaan met pauzes van pm-ers Pedagogisch medewerkers werken volgens rooster op een dag waarop de school gesloten is met een half uur pauze. Op dagen waarop de school open is, is de middag waarop de BSO open is dermate kort dat een pauze voor de pm’s niet nodig is. Wij zorgen er tijdens de pauzemomenten altijd voor dat minimaal de helft van het aantal pm’s dat die dag werkzaam is op de locatie aanwezig blijft voor de kinderen. De pm-ers die bij de kinderen blijven doen rustige activiteiten met de kinderen. In bijlage 1 is een overzicht van de dag geschetst waarin ook de pauzetijden en de tijden dat we afwijken van de BKR zijn benoemd.

Samenwerken Wij laten de kinderen regelmatig taakjes doen ten behoeve van de hele groep. Ook stimuleren wij de kinderen elkaar te helpen, bv. dat de oudste kinderen de jongere kinderen helpen met schoenen aan doen als we gaan buiten spelen. Samen met de kinderen hebben we de regels opgesteld over hoe we met elkaar en de groepsruimtes omgaan en deze regels hangen op iedere groep zodat alle kinderen, pm-ers en ouders ze kunnen lezen.

Samenwerken met de Brede School Ludens maakt deel uit van de Brede school. Op een Brede School krijgen kinderen van 0-12 jaar een breed inhoudelijk aanbod van onderwijs, cultuur, sport, welzijn, techniek en natuur. Brede School activiteiten vergroten de talenten en ontwikkelingskansen van kinderen door de inhoudelijke verbinding van dit aanbod. In Hoograven werken als kernpartners: basisschool De Blauwe Aventurijn, Sint Jan de Doperschool, Ariënsschool, da Costaschool en de Hoge Raven samen met Vooruit, Spelenderwijs, peutercentrum Puk en Beestenboel, kinderopvangorganisatie Ludens, Kind en Co en de gemeente Utrecht. Vanuit de Brede School wordt er gezamenlijk gewerkt aan de Vreedzame Wijk. We trekken hierin op met alle partijen in de wijk. Ludens is ook een Vreedzame organisatie en gericht op het afstemmen met andere professionals in de wijk. In de leerteams worden casussen besproken en de aanpak met de verschillende organisaties. Dit zal vooral in samenwerking met Vooruit zichtbaar worden in de omgang met kinderen in de speeltuin. Deelname aan externe activiteiten Het kan voorkomen dat kinderen tijdens BSO-tijd deelnemen aan activiteiten buiten de BSO locatie, die door derden (Brede School, basisschool, sportclub, muziekschool, ect) worden georganiseerd en waarvan ouders hebben aangegeven dat hun kind hieraan kan deelnemen. Het kan voorkomen dat Ludens gebiedsbrede activiteiten, zoals bijvoorbeeld sportlessen, aanbiedt aan kinderen. Ook dat is een externe activiteit. Mogelijk missen deze kinderen dan het gezamenlijke basisgroepmoment. Als zij dit vaste basisgroepmoment missen, wordt bij binnenkomst bij de BSO de tijd genomen door de vaste pm-er om iets te eten en te drinken met het kind/de kinderen die later binnenkomen. De vaste pm-er neemt vervolgens het initiatief om het kind/de kinderen te laten aansluiten bij één van de activiteiten die gaande zijn op de locatie. Omgaan met pauzes van pm-ers, afwijken van de BKR Pedagogisch medewerkers werken volgens rooster op een dag waarop de school gesloten is met een half uur pauze. Op dagen waarop de school open is is de middag waarop de BSO open is dermate kort dat een pauze voor de pm’s niet nodig is.


Wij zorgen er tijdens de pauzemomenten altijd voor dat minimaal de helft van het aantal pm’s dat die dag werkzaam is op de locatie aanwezig blijft voor de kinderen. De pm-ers die bij de kinderen blijven doen rustige activiteiten met de kinderen. Wij wijken dus alleen tijdens vakantie- en studiedagen van de pauzetijden af met onze BKR.

2.1.2 ‘Zo kan het ook!’

Zindelijkheid Als kinderen naar school gaan zijn ze bijna altijd zindelijk. Toch kan er altijd een keer een ‘ongelukje’ gebeuren, dit is geen probleem. We helpen het kind dan met verschonen, reservekleding is aanwezig op de bso. Eigenheid: Jongens en meisjes Op de BSO zijn we ons ervan bewust dat er verschillen zijn tussen jongens en meisjes. Deze verschillen kunnen zich uiten in spel maar ook in ontwikkelingsgebieden, emoties, enzovoorts. Wij zien kinderen echter als een uniek mens, en kijken dan ook naar de initiatieven die vanuit het kind komen, ongeacht het geslacht van het kind. Wij erkennen en waarderen de verschillen tussen jongens en meisjes en wij sturen hen echter niet in activiteiten en voorkeuren. Dit komt bijvoorbeeld tot uiting wanneer er een potje voetbal wordt gespeeld door jongens en meisjes samen, of wanneer een verkleedpartijtje met zowel jongens als meisjes uitmondt in allemaal prinsessen. Seksualiteit is een wezenlijk onderdeel van de ontwikkeling van een kind naar volwassenheid. Daarom besteden we op ons kindercentrum in teamoverleg, werkoverleg, kindbespreking of intervisie met enig regelmaat aandacht aan thema’s als intimiteit en seksualiteit. Op deze manier dragen we bij aan de ontwikkeling van kinderen, maar ook aan het voorkómen van grensoverschrijdende seksuele incidenten. Wij bieden de kinderen op ons kindercentrum een plek waar ze fysiek veilig zijn en zich ook zo voelen, ook op het gebied van seksualiteit. Daarnaast ondersteunen wij kinderen, afhankelijk van hun leeftijd en situatie, bij hun ontwikkeling op het gebied van intimiteit en seksualiteit. Kinderen hebben seksuele gevoelens. Ieder kind maakt in zijn/haar algemene ontwikkeling een seksuele ontwikkeling door. In zijn/haar eigen tempo, wanneer hij/zij daar aan toe is, verkent hij/zij zijn/haar eigen lichaam en dat van anderen. Kinderen zijn nieuwsgierig en stellen vragen over seks. Wij accepteren seksueel gedrag binnen bepaalde grenzen. Zo hebben wij de afspraak dat kinderen altijd hun kleren aanhouden en elkaar geen pijn mogen doen. Stoeien is een vorm van elkaars grenzen leren ontdekken maar ook van grenze leren (en durven) aangeven. Wij leren kinderen respect te hebben voor elkaars grenzen. Wij signaleren grensoverschrijdend gedrag tussen kinderen onderling. Wij baseren ons daarbij op drie criteria: toestemming, vrijwilligheid en gelijkwaardigheid. Als aan één van deze criteria niet voldaan is, is er mogelijk sprake van seksueel grensoverschrijdend gedrag en gaan wij het stappenplan ‘Grensoverschrijdend gedrag tussen kinderen onderling’ hanteren uit onze Meldcode Huiselijk Geweld en Kindermishandeling.


Seksualiteit is een wezenlijk onderdeel van de ontwikkeling van een kind naar volwassenheid. Daarom besteden we op ons kindercentrum in teamoverleg, werkoverleg, kindbespreking met enig regelmaat aandacht aan thema’s als intimiteit en seksualiteit. Op deze manier dragen we bij aan de ontwikkeling van kinderen, maar ook aan het voorkómen van grensoverschrijdende seksuele incidenten. Wij bieden de kinderen op ons kindercentrum een plek waar ze fysiek veilig zijn en zich ook zo voelen, ook op het gebied van seksualiteit. Daarnaast ondersteunen wij kinderen, afhankelijk van hun leeftijd en situatie, bij hun ontwikkeling op het gebied van intimiteit en seksualiteit. Kinderen hebben seksuele gevoelens. Ieder kind maakt in zijn algemene ontwikkeling een seksuele ontwikkeling door. In zijn eigen tempo, wanneer hij daar aan toe is, verkent hij zijn eigen lichaam en dat van anderen. Kinderen zijn nieuwsgierig en stellen vragen over seks. Wij accepteren seksueel gedrag binnen bepaalde grenzen.

2.1.3 ‘Wij lossen het samen wel op!’

Vreedzame Wijk De Vreedzame Wijk komt voort uit de Vreedzame School, waar kinderen een stem krijgen, mogen meedenken en verantwoordelijkheden hebben.

Het doel van een Vreedzame Wijk is om mensen en organisaties in de wijk met elkaar in verbinding te brengen en te zorgen voor een omgeving waarin kinderen veilig kunnen opgroeien. Er wordt gestreefd naar een eenduidig pedagogisch klimaat in de wijk, waardoor kinderen overal dezelfde regels leren: thuis, op school, bij de kinderopvang en op straat. Het kindercentrum als oefenplaats Het Vreedzame gedachtegoed sluit naadloos aan op de pedagogiek van Ludens. Bij Ludens kunnen kinderen in het kinderdagverblijf en de buitenschoolse opvang oefenen en ervaring opdoen met het vreedzaam oplossen van conflicten, verantwoordelijkheid nemen en samenwerken. Zo ervaren kinderen dat ze ertoe doen en groeien ze op tot democratische burgers, met het kindercentrum als oefenplaats. Vreedzaam werken Ludens werkt op een vreedzame wijze. We leren de kinderen naar elkaar te luisteren, duidelijk te zijn over hun eigen gevoelens en behoeften en rekening te houden met die van iemand anders, te overleggen en op een vreedzame manier conflicten op te lossen. Zo ervaren kinderen dat ze ertoe doen en groeien ze op tot democratische burgers, met het kindercentrum als oefenplaats. Samen met scholen en andere partners in de wijk dragen wij deze vreedzame gedachte uit: op een positieve en zorgzame manier met elkaar omgaan en op een democratische manier


beslissingen nemen. Hierdoor ontstaat verantwoordelijkheid voor de gemeenschap. Meer informatie over de vreedzame methode vindt u op de website van de Vreedzame School (www.vreedzameschool.nl)

2.1.4. ‘Wat vinden jullie ervan?’

Kinderinspraak Op BSO Eigenwijs vinden we het belangrijk dat kinderen meedenken. Dit doen we door te kijken en luisteren naar de behoeftes van de kinderen. Zo kunnen de ideeën van kinderen worden uitgewerkt in een thema. Ook worden ze betrokken bij de voorbereidingen van activiteiten en eetmomenten. Ze kunnen kiezen welke activiteit ze willen doen tijdens de BSO. Ook vragen we regelmatig aan de kinderen wat zij willen doen op de BSO. Wanneer er nieuw speelgoed besteld mag worden, wordt dit in de basisgroep besproken en mogen de kinderen hierover meebeslissen. We vinden het belangrijk dat kinderen hierin betrokken worden zodat ze met plezier naar de BSO komen en zich medeverantwoordelijk voelen voor de spullen, omgeving en elkaar. Zo leren we de kinderen om hun ‘steentje bij te dragen’, te zorgen voor elkaar en elkaar te helpen.


2.2 Communicatie Wij vinden het belangrijk om op een respectvolle manier te communiceren. Dat houdt in dat we naar elkaar luisteren, elkaar laten uitpraten. We hebben tijd en aandacht voor het gesprek. We willen de ander het gevoel geven gehoord te worden. We vinden het belangrijk om het goede voorbeeld te geven en om te checken of de boodschap goed is aangekomen. Wij denken dat goede communicatie bijdraagt aan het versterken van een band met elkaar.

2.2.1 ‘Fijn dat je vertelt wat er is.’

Op BSO Eigenwijs werken we zoveel mogelijk met een vast team van medewerkers. Hiermee zorgen we ervoor dat er een veilige, warme groep is waar de kinderen zichzelf kunnen zijn. Daarnaast communiceren we respectvol met de kinderen volgens de Gordon-methode. We luisteren naar de behoeften van de kinderen en vertellen ook duidelijk wat onze behoeften en grenzen zijn. We spreken zoveel mogelijk in de ik-vorm en luisteren actief naar de kinderen door hun emoties te bevestigen en te respecteren. Zo mag een kind verdrietig zijn als het voor het eerst bij de BSO is. Of mogen kinderen uitgelaten blij zijn als ze uit school komen. Ook benaderen we de kinderen positief en geven we veel complimentjes. Wij vinden het leuk als kinderen vertellen wat hen bezig houdt of vol trots hun werkje komen laten zien. We zullen ingaan op de interesses van het kind en hen stimuleren hierover te vertellen. Ook als kinderen minder leuke dingen mee maken, zijn we graag op de hoogte. We willen het kind het gevoel geven er te mogen zijn en als ze behoefte hebben om er over te praten, die mogelijkheid te bieden. Ingaan op emoties Wij communiceren op een respectvolle manier met elkaar. We gaan uit van ‘ik ben belangrijk, jij bent belangrijk en onze relatie is belangrijk’. Hiervoor is het nodig om gericht aandacht te besteden aan zowel onze eigen behoeften en gevoelens als aan die van de kinderen. Deze aandacht geven we door onze manier van praten en onze manier van luisteren. Als we praten met de kinderen praten we zoveel mogelijk vanuit onze eigen gevoelens en behoeften (ik-boodschappen) en als we luisteren naar de kinderen luisteren we ook naar de (achterliggende) gevoelens en behoeften (actief luisteren). Vragen altijd beantwoorden Kinderen stellen veel vragen, dit is uit interesse of uit onduidelijkheid. Als het voor een kind niet duidelijk is, wordt de situatie onveilig. Wij proberen met de kinderen in gesprek te blijven en dingen uit te leggen. Hierdoor weten de kinderen waarom iets is zoals het is en kunnen ze het accepteren. Wij zijn zo duidelijk en eerlijk mogelijk naar kinderen toe. Daarom letten we op onze lichaamshouding of taal. We vinden het belangrijk dat deze overeenkomt met wat we willen zeggen.


2.2.2. ‘Goed gedaan!’

Wij spreken onze waardering uit naar de kinderen en naar elkaar. Vanuit de hierboven genoemde positieve benadering zorgen we ervoor dat er een fijne sfeer is op de groep. We complimenteren de kinderen en we bevestigen hun gedrag en emoties. Hierdoor voelt het kind zich begrepen en prettig bij de pm-ers. Ook moedigen we kinderen aan om iets te gaan doen of juist door te gaan met waarmee zij bezig waren. We geven kinderen complimenten en aandacht, ook op momenten dat ze hier niet zelf om vragen. We laten zien dat we interesse hebben in het kind en gaan in op wat het kind bezighoudt. Aan ieder kind wordt in januari 2018 een mentor toegewezen. Om een kind goed in beeld te hebben werkt de mentor op de groep waar het kind is geplaatst. De mentor volgt structureel het welbevinden en de ontwikkeling van het kind en is de contactpersoon en de primaire gesprekspartner voor de ouders en de kinderen. De mentor heeft periodiek gesprekken met ouders over hoe het gaat met het kind.

2.2.3. ‘Je vliegt!’

Op de BSO organiseren we regelmatig activiteiten voor de kinderen. Wij doen mee met de kinderen en hebben een actieve houding. We maken zoveel mogelijk plezier met de kinderen en gaan mee in hun enthousiasme en creativiteit. Zo gaan we in op hun belevingswereld en spreken we de kinderen aan in voor hen begrijpbare taal. Wij kiezen bewust voor een positieve houding door het plezier met de kinderen en met elkaar in het team voorop te zetten.

Activiteiten groter dan dertig kinderen Soms vinden er op de BSO activiteiten plaats waar meer dan dertig kinderen aan deelnemen. Bij activiteiten in groepen groter dan 30 kinderen zorgen we ervoor dat er altijd een vaste pm-er uit de basisgroep mee gaat en dat er vertrouwde gezichten van leeftijdsgenoten aanwezig zijn in de groep.


2.2.4 ‘Mmm, lekker appeltje!’

Het goede voorbeeld geven hoort erbij op de BSO. Dit is terug te zien in bijvoorbeeld het voedingsbeleid. Hierin staat uitvoerig beschreven hoe wij om gaan met voeding en hoe we daarin keuzes in maken. In een notendop:

- Iedere dag fruit en groente, seizoensvariatie; - Tussendoor eten we rijstwafel of cracker; - Water kan altijd gedronken worden; - We drinken water en een glas thee op de BSO-middag; - Suiker en zout beperken we waar mogelijk; - Als er tussen de middag opvang is, verzorgen we een broodmaaltijd met volkoren

brood, verschillend beleg en halfvolle melk; - Trakteren mag: graag een gezonde traktatie.

De pedagogisch medewerkers eten mee met de kinderen. We vertonen zelf het gedrag dat we graag terugzien bij kinderen, we leggen dit ook uit aan de kinderen als zij gedrag vertonen wat niet gewenst is. We hebben op de BSO huisregels die gelden voor pedagogisch medewerkers en kinderen. Deze regels hebben we mede samen met de kinderen opgesteld. Op de BSO hebben we tevens een voorbeeldfunctie wat betreft hygiëne. Handen worden gewassen na het toiletbezoek, voor en na het eten en na het buiten spelen of een activiteit. We zijn ons bewust van onze voorbeeldfunctie en van het kopieergedrag van kinderen. Ook in ons taalgebruik letten we hierop.

Wij vinden het belangrijk dat we samen met de kinderen waarden en normen vaststellen voor onze basisgroep. Dit zorg voor duidelijke omgangsregels en geeft de kinderen veiligheid. Belangrijke waarden bij ons zijn respect voor jezelf, voor anderen en voor alle vormen van leven. Een regel die hieruit voortvloeit is bijvoorbeeld dat we elkaar geen pijn doen en geen dingen kapot maken. Aan het begin van het schooljaar en als er een nieuwe groepsindeling is bekijken en bespreken we de regels en afspraken weer met elkaar en stellen ze eventueel bij. Dit gaat altijd in samenspraak met de kinderen.

2.3.1. ‘Bij ons mag je vies worden’


Kinderen ruimte geven Een van de belangrijkste uitgangspunten van ons pedagogisch werkplan is dat wij kinderen zoveel mogelijk laten experimenteren en zelf laten ontdekken. Wij kijken naar wat een kind kan, leuk vindt, waar het in geïnteresseerd is en we stimuleren hen om hier iets mee te doen. Sommige kinderen spelen bijvoorbeeld graag toneel en willen verkleden terwijl anderen graag knutselen of willen zagen. Er zijn kinderen die buiten willen sporten en er zijn kinderen die in bomen willen klimmen. We gaan uit van de nieuwsgierig- en leergierigheid van het kind waarbij de omgeving uitnodigend is. Wij kijken naar wat de kinderen bezig houdt in plaats van naar hoe wij de kinderen bezig kunnen houden.

Inrichting ruimtes De ruimte heeft bij ons een belangrijke opvoedkundige functie. Een goed ingerichte ruimte draagt bij aan de ontwikkeling en het speelplezier van de kinderen. Onze groepsruimte van BSO Eigenwijs is ingedeeld met verschillende hoeken, bedoeld voor bepaald soort spel. We hebben een fantasiehoek, een bouwhoek, een keuken om gerechten te bereiden, een knutselhoek en een plek om te lezen. Natuurbeleving BSO Eigenwijs hecht veel waarde aan natuurbeleving. Vanuit de overtuiging dat natuurbeleving essentieel is voor een gezonde, evenwichtige ontwikkeling van kinderen beschikken we over een uitdagende, natuurrijke buitenruimte. Pm-ers volgen de kinderen in hun ontdekkingstochten in de buitenruimte, vanuit een open en positieve houding. Kinderen krijgen ruimte en vrijheid. Er is variatie in maten (hoog-laag, breed-smal). De beplanting zorgt ervoor dat de zintuigen worden geprikkeld: ruisende bladeren, ruw versus glad, geurende planten en kleurige bloemen. In de tuin zijn droge en natte plekken, zodat kinderen met water en zand kunnen spelen. Vies worden mag. We hebben, reservekleding, broeken en laarzen. De buitenruimte verandert met de tijd en door het spel van de kinderen. Natuurlijke processen krijgen de ruimte: vallende bladeren en rottend hout. Door betreding ontstaan paadjes, andere plekken groeien dicht tot spannende bosjes. We betrekken kinderen bij de natuur door samen planten en dieren te bewonderen.

Aanvaardbare risico’s

Onze tuin kent een aantal risico’s voor de kinderen. Kinderen kunnen vallen, zich prikken, er is water in de tuin. Wij halen bewust niet alle risico’s weg. Wij denken dat kinderen veiliger in het leven komen te staan door te leren omgaan met risico’s. Wij werken met het uitgangspunt aanvaardbaar risico. Kinderen mogen alleen risico’s lopen die we aanvaardbaar vinden. Wij bewaken de grenzen. Zo staan er bijvoorbeeld geen giftige planten in de tuin. Door kinderen te observeren, te begeleiden en de activiteiten te structureren kan het buiten spelen een echte ontdekkingsreis worden. Wij hebben een veiligheids- en gezondheidsplan waarin onze risico’s en afspraken beschreven staan.

2.3.2. ‘Spring maar, ik vang je op!’

Dagstructuur Bij de BSO maken we onderscheid in schoolweken en vakantieweken. Studiedagen van school


worden jaarlijks vastgelegd en doorgegeven aan de BSO, waarbij wij open zijn. In bijlage 1 is de dagindeling in detail beschreven. Voor ons is het belangrijk dat de kinderen zich op hun gemak voelen. Dan zijn ze ontspannen en nieuwsgierig, tevreden en vol zelfvertrouwen. Wij geven de kinderen een gevoel van veiligheid door ze te laten weten waar ze aan toe zijn, wat er gaat gebeuren op een dag. Door kinderen deel uit te laten maken van een groep met z’n eigen regels bieden wij structuur. In de basisgroep vinden binnen het dagritme de dagelijkse momenten van rust, eten en drinken plaats. Daarnaast bieden wij de kinderen uitdaging door een gevarieerd activiteitenaanbod op het gebied van drama, spel en sport, koken, creativiteit of muziek naar aanleiding van thema’s en workshops. Na inspanning is er tijd voor ontspanning. Op de BSO zorgen wij voor een goede balans tussen actie en rust. De momenten van rust hebben we door twee tafelmomenten op een middag waarbij we wat eten en drinken met elkaar in de eigen basisgroepen. Dit zijn de dagelijkse basisgroepmomenten. Regels Regels geven houvast. We vinden het belangrijk dat ze er zijn, maar regels zijn er zowel voor de kinderen als voor de medewerkers.

Omgaan met bewegen Bewegen is een manier van (emoties) uiten en wij vinden bewegen bij alle leeftijden erg belangrijk. Bij kinderen is er verschil in behoefte aan bewegen. In principe gaan we elke dag naar buiten met de kinderen, zodat ze kunnen rennen, voetballen, klimmen, sporten of met water en zand spelen.

Veiligheid en duidel i jkheid Kinderen stellen veel vragen, dit is uit interesse of uit onduidelijkheid. Als het voor een kind niet duidelijk is, wordt de situatie onveilig. Wij proberen met de kinderen in gesprek te blijven en dingen uit te leggen. Ook leren we kinderen elkaar te begrijpen of te helpen als dat nodig is.

2.3.3. ‘Wat heb je gevonden?’

Jaarlijks wordt ieder kind geobserveerd door de pedagogisch medewerkers van de basisgroep. We kijken dan naar het welbevinden van het kind op de groep. Dit bespreken we desgewenst met de ouder tijdens een tien-minutengesprek. Gedurende het jaar hebben alle basisgroepen eenmaal per zes weken kindgroepsbespreking waarin ook het welbevinden van alle kinderen aan de orde komt. Als er bijvoorbeeld bijzonderheden of signalen zijn, worden deze met de teamleider en de pedagogisch medewerkers besproken. In de Gordon-methode komt het aandachtig luisteren naar kinderen ook duidelijk naar voren. Het hebben of maken van tijd voor elk kind hoort bij het werk van de pedagogisch medewerker. Op een BSO zijn de activiteiten vaak op groepsniveau, maar tijdens de eetmomenten en in vrij spel is er ook ruimte voor individuele aandacht voor ieder kind. Door de keuzevrijheid die kinderen hebben in activiteiten of vrij spel, kunnen ze ook ervoor kiezen iets voor zichzelf te doen als ze daar meer behoefte aan hebben.

2.3.4. ‘Probeer het maar!’


Wij hebben vertrouwen in kinderen. Kinderen mogen regelmatig op zichzelf zijn en we helpen of corrigeren niet te snel. We geven kinderen keuzes en verantwoordelijkheden (op hun niveau) en vragen hen ook ons te helpen bv. helpen met boodschappen doen, meedenken over broodbeleg, zelf hun eigen brood smeren, zelf drinken inschenken, zelf de tafel af te nemen. We stimuleren kinderen om te durven en laten kinderen zoveel mogelijk zelf doen. We geven kinderen regelmatig taakjes en verantwoordelijkheden die het aankan. We doen regelmatig onze handen op onze rug zodat we de kinderen de gelegenheid geven om dingen zelf uit te proberen. Het geven van verantwoordelijkheid en de positieve, ondersteunende benadering die daarbij hoort dragen bij aan een positief zelfbeeld van het kind.


3. Samenwerken met ouders De wet en de regelgeving Ludens werkt conform wet en regelgeving. In de Wet Kinderopvang (2013) is opgenomen dat op ieder kindercentrum een oudercommissie behoort te zijn, met het recht te adviseren over een aantal vastgelegde onderwerpen. In de Wet Versterking Positie Ouders (2016) staat dat een locatie met 50 of meer kinderen deze verplichting heeft en dat een locatie met minder dan 50 kinderen aantoonbaar een alternatieve ouderraadpleging moet organiseren. De adviesrecht-onderwerpen zijn voorgenomen besluiten van de organisatie t.a.v. artikel 1.60 van de Wet Kinderopvang waaronder: 1. de wijze waarop uitvoering wordt gegeven aan artikel 1.50, eerste lid, in het bijzonder het

pedagogisch beleid dat wordt gevoerd. De leiding van de locatie zorgt ervoor dat er tenminste een keer per 12 maanden overleg is met de oudercommissie over de invulling van het nog te voeren pedagogisch beleid en het al gevoerde pedagogisch beleid;

2. voedingsaangelegenheden van algemene aard en het algemene beleid op het gebied van opvoeding, veiligheid of gezondheid;

3. openingstijden; 4. het beleid m.b.t. spelen ontwikkelingsactiviteiten t.b.v. de kinderen, waaronder het

aanbieden van voorschoolse educatie; 5. de vaststelling of wijziging van een regeling inzake de behandeling van klachten als

bedoeld in artikel 1.57b, eerste lid; 6. wijziging van de prijs van kinderopvang. Oudercommissie Sinds september 2017 is er een oudercommissie bij BSO Eigenwijs. De OC geeft advies over de algemene gang van zaken, bijvoorbeeld over dit pedagogisch werkplan en denkt mee over het reilen en zeilen van het kindercentrum. De OC fungeert als aanspreekpunt voor de ouders. De OC komt elke zes weken bij elkaar en eens in de twaalf weken is de teamleider daarbij aanwezig. De werkzaamheden van de oudercommissie zijn: • Het behartigen van de belangen van de kinderen en ouders • Het gevraagd en ongevraagd adviseren over de werkwijze van BSO • Het bevorderen van de communicatie tussen oudercommissie en ouders • Het organiseren van festiviteiten of ouderavond De OC organiseert jaarlijks een ouderavond. De contactgegevens van de oudercommissie kunt u krijgen bij de pedagogisch medewerkers of de teamleider. Centrale Oudercommissie Ouders, als belangenbehartigers van hun kind, hebben ook organisatiebreed een plaats bij Ludens. Hiertoe is er de Centrale Oudercommissie. Het doel van de Centrale OC is gemeenschappelijke belangenbehartiging op centraal niveau. Daarnaast is de centrale OC klankbord, stimulans, aanspreekpunt en signaleerder. Contacten met de ouders Het belangrijkste contact dat ouders hebben, is met de pedagogisch medewerkers (pm-ers) van de groep. Wij vinden het belangrijk om een goede band op te bouwen met ouders en kinderen. Als ouders zich goed voelen bij ons, zal dit zeker een positieve invloed hebben op hun kinderen. Wij staan open voor vragen en opmerkingen van ouders. De meeste contactmomenten vinden plaats tijdens de dagelijkse brengen haalmomenten. Als er in de groep even geen tijd is om een gesprek te voeren, kan er een afspraak gemaakt worden om op een ander tijdstip te praten. Nadat de definitieve plaatsing van een kind is geregeld, neemt één van de pm-ers die het kind in de groep krijgt, contact op met de ouders. Vanaf januari 2018 werken wij met mentoren en zal de mentor contact opnemen met de ouders. Er worden afspraken gemaakt over de wenperiode. In het plaatsingsgesprek worden alle


praktische zaken besproken. Wij observeren een kind jaarlijks, nadat de observatie is besproken in het groepsoverleg en voeren wij daarover ook een gesprek met de ouder(s). Als er zaken zijn waar ouders ontevreden over zijn, kunnen zij terecht bij de pm-er of bij de teamleider. Wij horen graag van ouders hoe zij de opvang ervaren. Hiervoor hebben wij ook klachten complimentenformulieren. Op deze manier kunnen wij onze kwaliteit blijven verbeteren. Evaluatie Als de kinderen ons kindercentrum verlaten, vragen wij de ouders een evaluatie formulier in te vullen. Ouders krijgen de gelegenheid om in een gesprek de punten te verduidelijken.


Bijlage 1: Dagindeling BSO EigenWijs Globale dagindeling BSO EigenWijs (schooldagen maandag, dinsdag en donderdag)

14.15 uur

De kinderen uit groep 1 en 2 (’t Nest) worden door de pm’er opgehaald bij de klas. De medewerkers hanteren een checklist waarop staat welke kinderen die dag worden opgevangen op de BSO. Deze lijst heeft de juf van school ook. Oudere kinderen komen zelfstandig naar het BSO lokaal.

14.30 uur Basisgroepmoment: ‘t Nest. Er wordt gezamenlijk in de stamgroep gegeten en gedronken. We beginnen de middag door alle namen op te noemen en iedereen welkom te heten. Deze worden geregistreerd. ‘t Honk: de kinderen mogen zelf drinken inschenken en fruit pakken. Als ze klaar zijn brengen zij de eigen beker naar het aanrecht.

15.00 uur Open deurenmoment: De kinderen kunnen mee doen met een activiteit of zelf iets kiezen om te gaan doen; binnen of buiten op het plein .

16.30/17.00 uur Basisgroepmoment: Er wordt een tussendoortje gegeten en nog wat gedronken.

18:00 uur De reguliere opvang sluit. De verlengde opvang gaat in

18.30 uur Opvang sluit Globale dagindeling BSO Eigenwijs (schooldagen woensdag)

Woensdag 12:30

De kinderen van de groepen 1/2 worden door de pm’er opgehaald bij de klas. De medewerkers hanteren een checklist waarop staat welke kinderen die dag worden opgevangen op de BSO. Oudere kinderen (gr. 3 en hoger) komen zelfstandig naar het BSO lokaal.

12.45 Basisgroepmoment: Er wordt een broodmaaltijd gegeten met alle aanwezige kinderen.

13.00 Open deurenmoment: De kinderen kunnen mee doen met een activiteit of zelf iets kiezen om te gaan doen; binnen of buiten op het plein .

15.00 uur Basisgroepmoment: Er wordt gezamenlijk in de stamgroep gegeten en gedronken. We beginnen de middag door alle namen op te noemen en iedereen welkom te heten. Deze worden geregistreerd. De kinderen van 6/7 – 12 jaar mogen zelf drinken inschenken.

15.20 uur Open deurenmoment: De kinderen kunnen mee doen met een activiteit of zelf iets kiezen om te gaan doen; binnen of buiten op het plein.

17.00 uur Er wordt een tussendoortje uitgedeeld


18.30 uur Opvang sluit. Globale dagindeling BSO EigenWijs (vakantiedagen en studiedagen van school)

08:00 - 09:30 uur De BSO opent haar deuren. De kinderen worden gebracht.

08:00 – 08:30 Er wordt afgeweken van de BKR

10:00 uur Basisgroepmoment: De kinderen hebben een gezamenlijk eetmoment

10.00-12.00 Open deurenmoment: Er wordt een activiteit aangeboden

12:00 uur Basisgroepmoment: Er wordt gezamenlijk geluncht op de BSO of bij een uitje op locatie

13:00 – 15:00 uur Open deurenmoment: Er wordt een activiteit aangeboden


15.30 uur Basisgroepmoment: Er wordt gezamenlijk gegeten

16.00 uur De activiteit of het uitstapje wordt afgerond

17.15 uur Basisgroepmoment: Er wordt gezamenlijk nog wat gegeten en gedronken

17.30 uur Open deurenmoment: De kinderen kunnen nog even ‘vrij’ spelen


18.30 uur De opvang sluit.

In de vakantie maken we regelmatig uitstapjes met de kinderen. Het activiteitenprogramma voor de vakantie hangt op het raam in de hal op de BSO. Ook kunnen de ouders het vakantieprogramma vinden op de website www.ludens.nl. Ouders kunnen ook altijd ‘s ochtends bij ons informeren wat er die vakantiedag op het programma staat. De uitstapjes vinden over het algemeen plaats tussen 10:00 en 17:00 uur. Wij vragen de ouders dan ook vriendelijk om hun kind te brengen vóór 10:00 uur en pas op te halen na 17:00 uur. Mocht dit om wat voor reden dan niet lukken dan kunnen ouders dit aangeven bij de pedagogisch medewerker en zoeken we met elkaar naar een andere oplossing. Bij de uitstapjes volgen wij het protocol uitstapjes; deze is te vinden in ons handboek.


Bijlage 2: Rituelen en feesten In verband met emotionele veiligheid is het belangrijk dat er herkenningspunten zitten voor een kind in de structuur van een dag, een maand, een jaar en rituelen bij o.a. eten, verjaardag, afscheid. Op BSO Eigenwijs hanteren wij de volgende rituelen:

• Verjaardag Wij vieren de verjaardagen van de kinderen die aangeven het te willen vieren op de BSO. We maken er een feestelijk moment van. Er wordt gezongen en de jarige mag een meegenomen, gezonde traktatie uitdelen.

• Sinterklaas Wij vieren elk jaar het feest van Sinterklaas. Wij bereiden de kinderen voor op de komst van Sinterklaas door activiteiten te bedenken rondom dit thema, verhaaltjes te lezen, liedjes te zingen, etc.

• Kerstmis en Pasen We brengen de groep gezellig in kerst- of paassfeer met een kerstboom of een paastak of andere versieringen. In de aanloop naar het kerst en paasfeest worden er activiteiten georganiseerd op de BSO waar kinderen aan mee kunnen doen.

• Modderdag In juni is er de jaarlijkse modderdag. Kinderen kunnen die dag heerlijk kliederen met modder, zand en water.

• Afscheid van de BSO Wij nemen afscheid van kinderen als ze de BSO verlaten. Met de andere kinderen wordt er een werkje gemaakt voor het vertrekkende kind. Het kind mag trakteren en we staan stil bij het vertrek van het kind.

• Thema’s en seizoenen Op BSO Eigenwijs werken we met thema’s. Deze komen zowel in de inrichting van de ruimte als in de activiteiten voor. De seizoenen komen ieder jaar terug, maar ook thema`s als ‘IK’ of ‘Vakantie’ zijn hier voorbeelden van.


Bijlage 3: Ondersteuning beroepskrachten Bij Ludens werken we uitsluitend met pedagogisch medewerkers (pm-ers) met een beroepskwalificatie volgens de CAO Kinderopvang. Alle medewerkers beschikken over een geldige VOG (Verklaring Omtrent Gedrag). We houden ons aan de wettelijke regels die gelden in de kinderopvang. De maximale omvang van de groepen en het aantal opgevangen kinderen per pedagogisch medewerker ligt vast in de regelgeving en Ludens hanteert altijd die normen. Voor de implementatie en ondersteuning van het pedagogisch beleid (waaronder het ontwikkelingsgericht werken) heeft Ludens twee pedagogen en drie video-interactie begeleiders in dienst die pm-ers en teamleiders ondersteunen door middel van trainingen, gesprekken, observaties en video-interactiebegeleiding. Gordontraining ‘Effectief omgaan met kinderen en ouders in de Kinderopvang’ Alle pm-ers volgen deze training met als doel het ontwikkelen en verbeteren van communicatievaardigheden van pm-ers gebaseerd op wederzijds respect. Pm-ers leren door kennis en vaardigheden die ze zich in deze training eigen maken op een positieve manier om te gaan met kinderen, ouders en collega’s. Het gaat hierbij met name om ‘luisteren’ en ‘sensitief zijn’. Door het aanleren van vaardigheden voor het werken vanuit een democratische opvoedingsstijl (‘win-win-methode’) leren pm-ers kinderen om problemen op te lossen met respect voor elkaar. Workshops ‘Werken volgens de Gordonmethode’ Deze workshops richten zich op de pm-ers die de basistraining gevolgd hebben. De herhaling en verdieping activeert de al opgedane kennis en vaardigheden en gaat in op de thema’s die op dat moment bij pm-ers de aandacht vragen. Kennis wordt versterkt en deskundigheid vergroot. Video Interactie Begeleiding (VIB) Van alle pm-ers wordt drie keer een opname gemaakt van een pedagogische situatie met daaraan gekoppeld een feedback gesprek. Gekeken wordt naar interactiepatronen tussen medewerkers en kinderen om deze vervolgens te analyseren en bespreekbaar te maken. Pedagogisch Specialisten Bij Ludens werken 15 pedagogisch specialisten. Deze specialisten werken mee op de groep en geven het goede voorbeeld. Zij maken pedagogisch handelen bespreekbaar en begeleiden pm-ers in het uitvoering geven aan het pedagogisch beleid van Ludens. Pedagogische werkgroepen Deze werkgroepen zijn ingesteld per gebied met als doel om het pedagogisch beleid levend te houden. De werkgroep bestaat uit de teamleiders en de pedagogisch specialisten uit het betreffende gebied, de pedagoog, twee pm-ers en minimaal twee keer per jaar een ouder uit de oudercommissie. De gebiedsmanager neemt deel op agenda. Pedagogische thema’s die op dat moment bij pm-ers de aandacht vragen worden hierin besproken. Bij het uitvoeren van hun werkzaamheden worden de pm-ers ondersteund door:

• De Teamleider voor aansturing, begeleiding en coördinatie in verband met het uit te voeren beleid en de dagelijkse gang van zaken.

• Afdeling Informatie en Plaatsing (I&P): regelt de aanmelding en plaatsing van kinderen.

• Afdeling Personeel en Organisatie (P&O): regelt de aanstelling van medewerkers.

• Afdeling Facilitaire zaken: zorgt voor reparaties en onderhoud van gebouwen en buitenterreinen.

• Externe schoonmaakbedrijven: zorgen voor reinigingswerkzaamheden.

• Gebiedsmanager voor aansturing en begeleiding op managementniveau.

• Pedagoog voor advies en ondersteuning van pm-ers indien dit noodzakelijk is (in overleg met de ouders).

• Oudercommissie voor advies.

• GG&GD voor toezicht houden en controleren op uitvoering van wettelijk vastgesteld beleid


• Ludens is HKZ gecertificeerd en werkt volgens het HKZ kwaliteitssysteem. Dit wordt gecontroleerd door een extern auditbureau.

Ludens leidt ook mensen op. Er werken bij ons stagiaires die de traditionele mbo-opleiding doen en bij ons stage lopen. Alle stagiaires hebben een stageovereenkomst en een Verklaring Omtrent Gedrag (VOG).


Bijlage 4: Omgaan met bijzondere gebeurtenissen Ieder kind kan in aanraking komen met gebeurtenissen die van invloed zijn op het functioneren of op de ontwikkeling van het kind. Een kind kan bijvoorbeeld ernstig ziek worden, er kunnen problemen in de gezinssituatie zijn, er kan sprake zijn van een stoornis of achterstand in de ontwikkeling of lastig gedrag. Deze gebeurtenissen kunnen klein van aard zijn en met wat extra zorg en aandacht of wat kleine aanpassingen kan het kind geholpen worden. Echter, er komen ook situaties voor die de pedagogisch medewerkers (pm-ers) en/of ouders niet eenvoudig opmerken of die ernstiger van aard zijn, zodat professionele hulp en zorg van buiten het kindercentrum noodzakelijk is. Vastlegging van beleid Ludens heeft beleid vastgelegd conform de wet BIG, het signaleren en begeleiden van problemen t.a.v. kinderen met opvallend gedrag of kinderen die extra zorg nodig hebben, hoe te handelen bij vermoeden van kindermishandeling, hoe om te gaan met pestgedrag in een groep, hoe te handelen in geval van overlijden en hoe te handelen bij ziekte en ongevallen. Dit beleid is terug te vinden in het kwaliteitshandboek. Protocollen beschrijven welke stappen wij kunnen zetten als er iets bijzonders is met een kind. We kunnen onze eigen Ludens pedagoog inschakelen om de pm-ers te ondersteunen en te adviseren bij hun omgang met kinderen met gedrags- of ontwikkelingsproblematiek. De pedagoog kan gevraagd worden daartoe een kind op de groep te observeren, dit wordt alleen gedaan na toestemming van de ouders. Contact met ouders Wanneer wij ons zorgen maken over het functioneren of de ontwikkeling van een kind, dan delen wij onze bezorgdheid met ouders. Ouders kunnen ook met vragen ten aanzien van de ontwikkeling van hun kind bij de pm-er of de teamleider terecht. Samen met ouders en eventueel in samenwerking met andere instanties kan het kindercentrum meewerken aan een oplossing van het probleem.


Bijlage 5: Omgaan met plaatsing in 2 stam/basisgroepen In sommige gevallen maakt een kind gedurende een bepaalde van tevoren vastgelegde periode deel uit van 2 stam/basisgroepen. Tijdelijk in 2 stam/basisgroepen bij nieuwe kindplaats of uitbreiding van het contract

• In beginsel wordt een kind altijd in één vaste stam/basisgroep geplaatst, maar wanneer het echt niet anders kan, dan kan hier tijdelijk van worden afgeweken, na overleg met de ouders door I&P.

• Kinderen die tijdelijk in een 2e stam/basisgroep zijn geplaatst. hebben de hoogste prioriteit bij de terugplaatsing in de oorspronkelijke basisgroep.

• Op de stamkaart van het kind wordt een toevoeging / aanpassing gedaan, waarbij ook de periode specifiek wordt omschreven.

• Ouders tekenen het formulier 'opvang in twee stam/basisgroepen' op de locatie. Ook op dit formulier wordt de periode specifiek omschreven.

Structureel samenvoegen van stam/basisgroepen

• KDV: Op die dag(en) dat er structureel minder kinderen zijn, kunnen we beslissen om twee of meerdere stamgroepen – op die weekdag(en) structureel samen te voegen in de stamgroepruimte van één van die stamgroepen.

• BSO: Op die week (mid)dag(en) dat er structureel minder kinderen zijn, kunnen we beslissen om twee of meerdere basisgroepen – die al dan niet met elkaar samenwerken – op die weekdag(en) structureel samen te voegen.

Randvoorwaarden voor structureel samenvoegen van stam/basisgroepen:

• Er moet een vaste pedagogisch medewerker aanwezig zijn voor ieder kind.

• In het pedagogische werkplan moet duidelijk worden omschreven welke stam/basisgroepen er worden samengevoegd en voor welke weekdag(-en) dit geldt, waar de opvang plaats vindt en voor welke periode;

• Er moet -voordat er daadwerkelijk structureel wordt samengevoegd – eerst voorafgaand advies worden gevraagd aan de OC over de aanpassing(en) in het pedagogisch werkplan;

• De ouder(s) van de kinderen die op de betreffende weekdag(en) gaan worden opgevangen, worden hierover van tevoren geïnformeerd, via een bericht van de teamleider via MijnLudens.


Bijlage 6: Kinderopvang gedurende extra dagen/dagdelen of ruilen Het is voor ouders mogelijk om opvangdagen te ruilen of extra opvangdagen af te nemen op incidentele basis. In principe wordt het kind in de eigen stam/basisgroep opgevangen. Mocht dit echt niet mogelijk zijn, dan vullen ouders het formulier “opvang in twee groepen voor een bepaalde periode” in. Kinderen die al structureel deel uitmaken van 2 verschillende stam/basisgroepen (als in bijlage 5) mogen bij afname van een extra dag (ruilen of extra komen) NIET in een 3e stam/basisgroep geplaatst worden. De pm-er of de teamleider zal dit met de betreffende ouders opnemen indien daar sprake van zou zijn. Als voor een extra dag/dagdeel of een ruildag(deel) het kind niet in de eigen stam/basisgroep

kan worden opgevangen, moet hiervoor vooraf schriftelijk toestemming worden gegeven door de ouder.

Voor de BSO geldt; dit kan op het “Formulier opvang in twee stam/basisgroepen voor een

bepaalde periode” of door de toestemming vooraf via e-mail te geven aan de locatie. De mail of het toestemmingsformulier wordt op de locatie bewaard.

• NB voor de facturering moet bij een extra dag ook het formulier “aanvullende facturen” worden ingevuld en ondertekend!


Bijlage 7: Seksuele ontwikkeling van kinderen Seksualiteit is een wezenlijk onderdeel van de ontwikkeling van een kind naar volwassenheid. Daarom besteden we op ons kindercentrum in teamoverleg, werkoverleg, kindbespreking of intervisie met enig regelmaat aandacht aan thema’s als intimiteit en seksualiteit. Op deze manier dragen we bij aan de ontwikkeling van kinderen, maar ook aan het voorkómen van grensoverschrijdende seksuele incidenten. Wij bieden de kinderen op ons kindercentrum een plek waar ze fysiek veilig zijn en zich ook zo voelen, ook op het gebied van seksualiteit. Daarnaast ondersteunen wij kinderen, afhankelijk van hun leeftijd en situatie, bij hun ontwikkeling op het gebied van intimiteit en seksualiteit. Kinderen hebben seksuele gevoelens. Ieder kind maakt in zijn algemene ontwikkeling een seksuele ontwikkeling door. In zijn eigen tempo, wanneer hij daar aan toe is, verkent hij zijn eigen lichaam en dat van anderen. Kinderen zijn nieuwsgierig en stellen vragen over seks. Wij accepteren seksueel gedrag binnen bepaalde grenzen. Wij signaleren grensoverschrijdend gedrag tussen kinderen onderling. Wij baseren ons daarbij op drie criteria:

• toestemming

• Vrijwilligheid

• gelijkwaardigheid Als aan één van deze criteria niet voldaan is, is er mogelijk sprake van seksueel grensoverschrijdend gedrag en gaan wij het stappenplan “Grensoverschrijdend gedrag tussen kinderen onderling” hanteren uit onze Meldcode Huiselijk Geweld en Kindermishandeling.


Bijlage 8: waarborgen van veiligheid Stagiaires en invalkrachten Stagiaires zijn altijd onder toezicht. Bij gevorderde stagiaires kan het voorkomen dat zij ingezet worden, maar dan zijn ze al langere tijd (maanden) bij ons in dienst. Invalkrachten zijn net als vaste medewerkers tijdens pauzes e.d. alleen op de groep. Wij werken echter veel met vaste invalkrachten, mensen die al jaren bij ons werken. Daarbij hebben we een cultuur waarbij we geregeld bij elkaar binnenlopen. Extra afspraken pauzes Als we wel werken met een onbekende invaller nemen we als extra maatregel dat de vaste medewerker in haar pauze even op een onverwacht maar wel aangekondigd moment de groep opgaat (of dit vraagt aan een collega). Open ruimten Deuren staan heel vaak open en er is een inloopcultuur. Als we elkaar iets willen vragen lopen we naar elkaar toe. We werken met een vast team, dat elkaar goed kent en open en eerlijk is naar elkaar. Veiligheid rondom panden Pedagogisch medewerkers weten wie ze binnenlaten en zijn alert op ‘vreemden’. Uitstapjes Soms maken we uitstapjes met de kinderen. We volgen hierbij ons protocol uitstapjes.


Bijlage 9: Achterwachtregeling Buitenschoolse opvang BSO Eigenwijs ligt in een gebied met meerdere locaties. Locaties liggen dicht bij elkaar en kunnen elkaar altijd bijstaan. Als een pedagogisch medewerker alleen in een pand aanwezig is, kan zij altijd contact opnemen met de achterwacht kdv Harlekijn. Deze locatie ligt om de hoek bij bso Eigenwijs. De pedagogisch medewerker is nooit alleen in een pand als er 11 kinderen of meer aanwezig zijn. Telefoonnummers van de groepen van Harlekijn:

Groep Cocuk is de groep die we als eerste bellen in het geval van een calamiteit. De pedagogisch medewerker kan altijd contact opnemen met de teamleider; zij houdt kantoor bij BSO Harlekino. De teamleider is, als zij niet op kantoor werkt, mobiel bereikbaar voor het team. Zo niet kan de pedagogisch medewerker contact opnemen met de achterwacht teamleider of de gebiedsmanager. Op dagen dat er maar één beroepskracht aanwezig is, is de achterwacht KDV Harlekijn. Het KDV is alle dagen geopend van 07.30 uur tot 18.30 uur. KDV Harlekijn: 030 - 288 34 07. Daarnaast zijn ook BSO Rootz, BSO Harlekino en BSO HKC Harlekino bereikbaar als achterwacht. De telefoonnummers staan in de telefoon en in de agenda. Als slechts 1 beroepskracht op de BSO wordt ingezet in afwijking op de Beroepskracht Kind Ratio (Regeling kwaliteit kinderopvang en peuterspeelzalen 2012) is KDV Harlekijn achterwacht.

PW BSO EigenWijs jan.2019 - Ludens kinderopvang · 2020. 2. 3. · Pedagogisch werkplan BSO...

Documents

Transcript of PW BSO EigenWijs jan.2019 - Ludens kinderopvang · 2020. 2. 3. · Pedagogisch werkplan BSO...