PVV Almeers jongetje denkt: ik moet het land uit - Irene de Pousgen zijn er soms erg veel mee...
1
NRC Handelsblad Vrijdag 19 maart 2010 Binnenland 3 Een goed gesprek is een kwestie van instelling In heel Nederland op de kabel, digitaal op kanaal 25 Het Gesprek bij jou in de buurt? Kijk op www.hetgesprek.nl De andere tv-zender Coalitie Brabant: beperking omvang van veebedrijven Den Bosch, 19 maart. De coali- tiepartijen CDA, VVD en PvdA in Noord-Brabant zijn het op de be- langrijke punten eens over be- grenzing van de omvang van vee- bedrijven in de provincie. De coa- litiepartners kunnen zich vinden in een maximaal bouwoppervlak van 1,5 hectare (ruim twee voet- balvelden) zoals voorgesteld in een burgerinitiatief tegen mega- stallen dat is ondertekend door ruim 33.000 Brabanders. (AN P) Twee autobranden in Veendam Veendam, 19 maart. In het door branden getroffen Veendam zijn afgelopen nacht twee auto’s volle- dig uitgebrand. De carport waar één van de wagens in stond en de bergruimte van het woonhuis er- naast liepen ook schade op, meld- de een woordvoerder van de Gro- ningse brandweer. De politie on- derzoekt of het vuur is aangesto- ken. In de afgelopen twee weken gingen drie winkelpanden in vlammen op. Vorige week maan- dag kwam een brandweerman om het leven tijdens het bluswerk. (AN P) College in Utrecht: GL, D66 en PvdA Door een onzer redacteuren Utrecht, 19 maart. Groen- Links, D66 en PvdA gaan een nieuw college formeren in Utrecht. Uitgangspunten van het programma zijn groen, transpa- rant, sociaal en financieel gezond. Het oude college bestond uit PvdA, CDA, VVD en ChristenUnie. Wethouders van GroenLinks ver- lieten het college in 2009, uit on- vrede met een grootschalig ver- keersproject dat begroot is op an- derhalf miljard euro. Met tien van de 45 raadszetels is GroenLinks na de verkiezingen op 3 maart de grootste partij in Utrecht, gevolgd door D66 en de PvdA met beide negen zetels. Jeugdinrichtingen blijven open Door een onzer redacteuren Den Haag, 19 maart. Drie justi- tiële jeugdinrichtingen (jji’s) die gesloten zouden worden, blijven toch open. Demissionair minister Hirsch Ballin (Justitie, CDA) wilde tot sluiting overgaan omdat de jeugdgevangenissen leeg staan, maar is gisteren door de Tweede Kamer teruggefloten. Hij moet eerst duidelijk maken wat er met de gebouwen en het personeel gaat gebeuren. Hirsch Ballin zal dat binnen zes weken doen. Grote brand in centrum R’ dam Rotterdam, 19 maart. Op de Mauritsplaats in het centrum van Rotterdam heeft aan het begin van de middag een grote brand ge- woed. Dat meldde een woordvoer- der van de politie. De brand, die gepaard ging met veel rook, ont- stond in een container op de bouwplaats waar voorheen de Pauluskerk stond. Gebouwen in de buurt zijn ontruimd. (ANP) Door Irene de Pous Almere, 19 maart. Een jongen met kort, bruin haar en een witte trui steekt zijn hand op. „Meester, waarom pakt Wilders alleen de Marokkanen en hoeft een Frans- man niet het land uit?” Het is vrijdagochtend negen uur, anderhalve week nadat de PVV de grootste partij van Almere werd bij de gemeenteraadsverkie- zingen. Negentien jongens van groep zeven en acht van de islami- tische basisschool Al-Iman in Al- mere krijgen ‘dienles’ van gods- dienstonderwijzer Mohammed Kaaouass. De gehoofddoekte meis- jes zijn zojuist vertrokken naar de gymles. Die krijgen de jongens en meisjes gescheiden. In het lokaal van groep acht hangen verkiezingsposters, teke- ningen van moskeeën en posters waarop open dagen van middelba- re scholen staan vermeld. Vandaag gaat de les niet over de islam, zoals gewoonlijk, maar over de politiek. „Dat Wilders groot is geworden, heeft met ons te maken,” zegt Kaaouass – baard, krijtstreep- broek, en lila trui. „Ik ben in 1985 in Zeist komen wonen. Als de melkboer langskwam en mensen waren niet thuis, zette hij de melk voor de deur. Toen kwamen wij, Marokkaanse jongens. We gingen kranten lopen en we zagen de melk voor de deur.” Kaaouass doet alsof hij langs een deur loopt en iets op de drempel ziet staan. Hé, drinken, zegt hij verbaasd. Hij pakt de denkbeeldige flessen op. De jongens lachen. Dus wat denken jullie?, vraagt Kaaouass. „De hangjongeren, de berovingen waar ze over schrijven in de krant, is dat waar?” Een kilometer verder schrijft sportleraar Joël de Bruijne – rood capuchonvest, joggingbroek en gympen – de maandag erop met grote letters het woord ‘multi-cul- ti-knuffelaar’ op het schoolbord. Tegenover hem zitten dertien jon- gens en zeven meisjes in een kring. Het is kwart voor tien. Klas ‘M1B’ – de eerste mavo-klas b – van scho- lengemeenschap Echnaton krijgt mentorles. Wie weet wat dit is?, vraagt de sportleraar. Een leerling zegt: ie- mand die vreemdgaat. Een ander: iemand die te veel knuffelt. De Bruijne geeft zijn klas twee keer per week mentorles. Hij praat over omgangsvormen, keuzes maken, respect. Maar ook over Fitna, het hoofddoekenverbod en de ge- meenteraadsverkiezingen. Van- daag is ‘beleefdheid’ het thema. Wouter Bos kennen we alle- maal?, gaat De Bruijne verder. Van de PvdA, roept er een. Die met het geld, zegt een ander. Goed, zegt De Bruijne. „Die is nu opgevolgd door Job Cohen.” Hij schrijft de naam op het bord. „Dat is de burgemees- ter van Amsterdam. Wilders zegt over Cohen dat hij een multicul- tiknuffelaar is omdat hij met men- sen van alle culturen thee drinkt.” De opkomst van de PVV houdt de kinderen bezig op deze twee scholen in Almere. De leerkrach- ten moeten uitleggen en gerust- stellen, maar hoe verklaar je als leerkracht dat Wilders dingen mag zeggen die op school niet worden getolereerd? Volgens een woordvoerder van de Algemene Onderwijsbond is het belangrijk dat leraren een on- derwerp bespreekbaar maken, maar moeten ze het ook op tijd weer aan de kant zetten. „Leerlin- gen zijn er soms erg veel mee be- zig. Als docent moet je dan gren- zen stellen.” Harry van der Bijl is de meester van groep acht op Al-Iman. Hij houdt toezicht op het schoolplein terwijl de kinderen ‘jongens pak- ken de meisjes’ spelen. Van der Bijl werkt al tien jaar op Al-Iman. Hij heeft in die tijd elf september, de moord op Theo van Gogh en nu de komst van de PVV meegemaakt. „Als docent probeer ik onpartij- dig te zijn”, zegt hij. Hij legt zijn klas uit waarom het goed is dat Wilders mag zeggen wat hij zegt. Waarom het goed is dat hij een partij mag oprichten en mensen op hem mogen stemmen. „Maar de manier waarop hij moslims aanvalt, kan ik niet verdedigen voor de klas.” De juf van groep zes, Fatiha Bousandrous, kan haar klas niet uitleggen waarom hun moe- ders geen hoofddoeken zouden mogen dragen. „Dat snap ik als leerkracht ook niet,” zegt Bou- sandrous, zelf hoofddoekdrager. De Bruijne van het Echnaton: „Op de pabo leren we dat je gedrag mag afkeuren, maar nooit de per- soon zelf. Wilders stigmatiseert bevolkingsgroepen.” Op de dag van de verkiezingen kwam De Bruijne op de gang van zijn school twee jongens tegen. Dat „Marokkanentuig” moet het land uit, hadden ze in de les ge- zegd. Ze waren de klas uitge- stuurd. Onterecht, vonden de jon- gens. Wilders mag dat toch ook zeggen? Een raar voorval, vindt De Bruijne, want de jongens hebben gelijk: een politicus moet je kun- nen citeren. Maar de PVV doet uit- spraken die volgens de sportleraar indruisen tegen de schoolregels. Respect voor elkaar, dat staat op de scholengemeenschap met kinde- ren uit alle windstreken voorop. Termen als ‘Marokkanentuig’ en ‘kopvoddentaks’ getuigen daar niet van, zegt De Bruijne. „Geluk- kig kan ik zeggen dat Wilders zich nog moet verantwoorden voor zijn uitspraken, omdat er een rechts- zaak tegen hem loopt.” De dag na de gemeenteraadsver- kiezingen in Almere waren kinde- ren van groep zes op Al Iman boos en bang, zegt juf Bousandrous. De kinderen vroegen: hoe kan dat nou? Waarom moet mijn moeder haar hoofddoek afdoen? Waarom praat hij niet met ons? Bou- sandrous liet haar klas een dag kal- meren en legde daarna uit dat ze niet bang hoeven zijn. We leven in een democratisch land. Als Wil- ders iets roept, gebeurt het nog niet gelijk, hield ze de kinderen voor. Fatma Batuk stelde haar tien- De komst van de PVV in Almere zet leerkrachten voor het blok. Wilders zegt dingen die indruisen tegen de schoolregels. Wat doe je als een leerling spreekt over ‘Marokkanentuig’? Almeers jongetje denkt: ik moet het land uit PVV Op scholen in Almere is goede uitslag voor PVV bij gemeenteraadsverkiezingen een terugkerend gespreksthema Sportleraar Joël de Bruijne (links) van scholengemeenschap Echnaton in Almere geeft judoles aan mavo-leerlingen. Foto NRC Handelsblad, Maurice Boyer ‘Waarom mag mama geen hoofddoek?’ Leerling uit groep zes Door onze redacteuren Marieke van Twillert en Derk Walters Rotterdam, 19 maart. Ze wil gewoon leren. Uit boeken. Met examens die toetsen wat ze heeft geleerd. Met docenten die haar kunnen bijscholen. Nu heeft de school van Esra Ab- dioglu (22), het regionaal oplei- dingscentrum (ROC) Zadkine in Rotterdam, het competentiege- richt onderwijs ingevoerd. Ze is derdejaarsleerling directiesecreta- resse. „Als je mij vraagt wat ik leer, is dat niet veel. Niets eigenlijk.” Het competentiegericht onder- wijs (cgo) is een onderwijsvernieu- wing die al jaren onder vuur ligt. Begin dit jaar kondigde staatsse- cretaris Van Bijsterveldt (Onder- wijs, CDA) aan dat de verplichte in- voering ervan in het middelbaar beroepsonderwijs zou worden uit- gesteld, tot 2011. Dat was al het tweede uitstel. Nu heeft de Twee- de Kamer het onderwerp contro- versieel verklaard. Weer uitstel. Afstel is overigens niet zo reëel – 90 procent van de mbo-opleidin- gen heeft het cgo al ingevoerd. Alom is het besef dat de onder- wijsvernieuwing stokt. Van Bijs- terveldt roept per 1 april een klachtenlijn in het leven, de ‘M BO Ombudslijn ’. Mbo-bestuurders en bedrijfsleven hebben besloten de inhoud van het onderwijs weer zelf te bepalen. Tot nog toe bepaal- den ‘kenniscentra’ wat de leerlin- gen moesten kennen en kunnen. Waarom roept het competentie- gericht onderwijs zulke hevige re- acties op? Esra legt uit waarom de vernieu- wing volgens haar niet deugt. Haar leraren zijn „niet goed voor- bereid” en ze leert de verkeerde dingen. „Dingen die je als directie- secretaresse hoort te kennen – een agenda beheren, telefoon opne- men – leren we hier niet. Notule- ren leren we onvoldoende om het goed te beheersen, merkte ik op mijn stage.” Met de overgang naar het cgo zijn de ‘eindtermen’ ver- dwenen: wat een leerling moet kunnen, wordt praktisch getest. Wel krijgt Esra een vak als ‘bur- gerschap ’. Nutteloos, vindt ze. „Over politiek en meningsvor- ming en zo. Het is veel te makke- lijk. Ik haal alleen maar negens.” Wat wil ze dan? „Ik wil dingen uit mijn hoofd leren. Ik heb liever dat ik iets uit boeken leer, met ei- sen die vastliggen. Ik wil meer kennis. Een schriftelijk examen met theorie. Extra instructie.” Volgens Miranda Vollaard, ad- junct-directeur van de secretariële en commerciële opleidingen van Zadkine, is het competentiege- richt onderwijs niet het eigenlijke probleem van Esra. „Het knelpunt is, net als voor veel andere Rotter- dammers, de taal. Wij krijgen leer- lingen binnen met taalachterstan- den die ze al vanaf de basisschool hebben opgelopen. Ook voor Esra is het zwaar om behalve vloeiend Nederlands ook Engels en een tweede vreemde taal, in haar geval Duits, te beheersen.” Het ministe- rie van Onderwijs, zegt Vollaard, heeft dit jaar de eisen voor Neder- lands en moderne vreemde talen ook nog eens verscherpt. Vollaard bestrijdt dat de oplei- Het middelbaar beroepsonderwijs is al bijna helemaal over op competentiegericht onderwijs. Bijna niemand is tevreden. „Ik wil meer kennis. ” Nieuw mbo: wel les, niets leren Politici en bestuurders zien competentiegericht onderwijs stagneren Ingezonden mededeling ‘Srebrenica viel door Hollands homoleger’ ding tot directiesecretaresse te weinig theorie bevat. „De 28 lessen per week bestaan uit 24 theorieles- sen en 4 vaardigheidslessen. Tot die 24 uur behoren 4 uur Neder- lands, 4 uur Engels en 4 uur Duits. Notuleren oefenen we wel, bij de studieloopbaanbegeleiding.” Vol- gens Esra ontbreekt het echter aan goede docenten, vooral bij Engels. Het competentiegericht onder- wijs moet een combinatie bieden van kennis, vaardigheden en be- roepshouding. Deze elementen worden samen ‘competenties’ ge- noemd. Een directiesecretaresse wordt getoetst op grammatica (kennis), notuleren (vaardigheid) en integriteit (beroepshouding). Door een onzer redacteuren Rotterdam, 19 maart. Vijftien jaar na de val van de moslimencla- ve in Srebrenica weet een Ameri- kaanse ex-generaal hoe dit kon gebeuren: homoseksuelen ver- zwakten het Nederlandse VN-ba- taljon dat de safe area moest be- schermen. John Sheehan, ooit hoog bij de NAVO, sprak gisteren op een hoorzitting van de Ameri- kaanse Senaat over presi- dent Obama’s plan openlijke ho- moseksuelen toe te laten in het le- ger. „Het Nederlandse leger laat ook homo’s toe, en u weet wat er in Srebrenica is gebeurd.” In 1995 werden in en rond Sre- brenica 9.210 moslimmannen omgebracht, aldus de jongste aanklacht van het Joegoslavië-tri- bunaal tegen de Bosnisch-Servi- sche leider Radovan Karadzic. Een Nederlands VN-bataljon had als taak de vallei te beschermen te- gen de Serviërs. Uit onderzoek van het NIOD bleek dat de militai- ren met een zwak mandaat wer- den uitgezonden en dat de voor- bereiding tekortschoot. Sheehan zei in de Amerikaanse Senaat dat Europese landen na de Tweede Wereldoorlog de lat te laag hebben gelegd, waardoor Correcties & aanvullingen Wakkie In het bericht Wakkie best betaald bij Ahold (11 maart, pagina 13) staat dat scheidend bestuurder Peter Wakkie in 2009 ruim 3 miljoen euro ontving. Wakkie ontvangt 1,3 miljoen hiervan echter pas in de komende jaren in de vorm van aandelen Ahold. Boswandeling In het artikel Een verticale boswan- deling (11 maart, pagina 9) is de naam van het aangehaalde tijd- schrift weggevallen. Dat is Nieuwe Veluwe . jarige zoontje op eenzelfde manier gerust, zegt ze als hem bij school aflevert. Haar zoontje was al aan het wikken of Turkije of België be- ter was om te wonen, want ze moesten weg, dacht hij. Ook op het Echnaton dachten sommige leerlingen dat alle don- kere kinderen weg moeten, zegt De Bruijne. De eerste mentorles na de gemeenteraadsverkiezingen begon hij met een rekensom. Zes op de tien mensen in Almere heb- ben gestemd. Van hen stemde een op de vijf op de PVV. Hoeveel pro- cent van heel Almere is dat? Twaalf. Is dat zo veel? Op Al-Iman steekt een jongen met beugel en groene trui zijn hand op. Hij reageert op de vraag van de onderwijzer, of het waar is wat de kranten schrijven over Ma- rokkaanse jongens. „Meester, ik ben het een klein beetje niet met u eens. Er zijn toch ook Marokkanen die het goed doen?” veel legers werden „gesociali- seerd”. Daardoor zouden ze zijn verzwakt. De oud-generaal beweerde dat deze mening werd gedeeld door Nederlandse leiders in de krijgs- macht. „En hebben die leiders u verteld dat dit kwam doordat er homomilitairen zijn?”, vroeg een Senaatslid. Sheehan bevestigde dit te hebben gehoord van „Hank- man Berman”, vermoedelijk doe- lend op toenmalig chef-defensie- staf Henk van den Breemen. „Volstrekte onzin”, zei generaal buiten dienst Van den Breemen vanochtend. Minister Van Middelkoop (De- fensie, ChristenUnie) heeft „krachtig ” afstand genomen van Sheehans uitspraken. „Schande- lijk en een militair onwaardig. Ik wil er verder geen woord meer aan vuil maken.” President Obama wil een eind maken aan het Amerikaanse don’t ask, don’t tell-beleid, waarbij mili- tairen niet voor hun homoseksu- aliteit mogen uitkomen en supe- rieuren er niet zomaar naar mo- gen vragen. Komt een militair ‘uit de kast’, dan volgt ontslag. Het is nog onzeker of de Republikeinen het plan van Obama steunen. Door een onzer redacteuren Dordrecht, 19 maart. Milly Boele was al overleden toen haar ouders haar verdwijning meldden bij de politie. Het 12-jarige meisje is omgebracht tussen half zes, het moment dat ze het huis verliet, en 9 uur ’s avonds vorige week woens- dag. Dat zei burgemeester Arno Brok van Dordrecht gisteravond op een persconferentie na een bij- eenkomst met buurtbewoners. Dordts meisje al dood bij melding vermissing Door onze Amsterdamse redactie Haarlem, 19 maart. Amster- dam krijgt waarschijnlijk binnen drie maanden een nieuwe burge- meester. Tot die tijd is Lodewijk Asscher, leider van de lokale PvdA, waarnemend burgemeester. Dit heeft Elisabeth Post, waar- nemend commissaris van de ko- ningin in Noord-Holland, van- morgen bekendgemaakt. „We ver- wachten een compacte, snelle pro- cedure”, zei Post. „Waarschijnlijk kan het demissionaire kabinet nog voor de zomer een burgemeester benoemen.” Dat wordt dan de op- volger van Job Cohen, die vorige week vrijdag opstapte om PvdA- lijsttrekker te worden voor de Tweede Kamerverkiezingen. De benoeming van Asscher tot waarnemer is geen verrassing. De meeste politieke partijen in Am- sterdam, waaronder de VVD, steunden de huidige PvdA-wet- houder en locoburgemeester. Al- leen D66 wilde iemand van buiten, waarbij de partij dacht aan „een ty- pe Gerd Leers”, die onlangs terug- trad als burgemeester van Maas- tricht. Asscher, vanmorgen op het pro- vinciehuis in Haarlem beëdigd, treedt aanstaande dinsdag formeel aan. Hij kan dan geen gemeente- raadslid en wethouder meer zijn. Als het nieuwe college er eerder is dan de nieuwe burgemeester, be- staat de kans dat Asscher geen wet- houder wordt. „Het leven is vol ri- sico’s”, aldus Asscher: „Het belang van de stad weegt zwaar en dat ver- eist continuïteit van het bestuur.” De afgelopen vier jaar viel As- scher meermalen in als burge- meester. Volgens Post heeft hij toen ervaring opgedaan met open- bare orde en veiligheid, de belang- rijkste taak van de burgemeester. Job Cohen voor juli opgevolgd De lijst met te toetsen onder- werpen per opleiding, het ‘kwali- ficatiedossier’, is zo dik dat docen- ten klagen dat ze de competenties meer aan het afvinken zijn dan dat ze hun leerlingen echt iets bijbren- gen. Ook zeggen docenten dat ze te snel nieuwe versies van die kwa- lificatiedossiers krijgen. Zoals Marianne Kos, die onder meer burgerschapsvakken doceert aan het ROC Midden Nederland: „Een bijna onmogelijke opgave.” Inhoudelijk is ze „blij ” met het cgo, maar sinds de introductie in 2007 heeft ze ieder jaar te maken met een nieuw kwalificatiedossier. „Dat betekent dat we al driemaal een nieuw curriculum hebben moeten schrijven”, zegt Kos. „Ei- genlijk werk ik 24 uur, maar ik kan slechts 4 uur per week lesgeven, omdat ik voortdurend bezig ben met het schrijven van dossiers.” Ze wijst erop dat alle opleidin- gen samenwerken met bedrijven waar de mbo’ers stage lopen. „Die moeten op hun beurt ook op de hoogte worden gebracht van de veranderde eisen.” Kos zou haar directeur willen voorstellen ko- mend jaar „burgerlijk ongehoor- zaam” te zijn. „Nu eens een keer níét meegaan met een verande- ring.” Niet meegaan zou wel bete- kenen dat de financiering wordt stopgezet. Esra heeft geprobeerd haar be- klag te doen bij het ministerie van Onderwijs, tot dusver zonder re- sultaat. Ze is somber over haar ver- dere opleiding. „Eerst droomde ik ervan om naar het hbo te gaan. Op mijn eerdere opleiding, tot secre- taresse op niveau 2, ging het heel goed. Maar door dit gedoe met het cgo zie ik het niet meer zitten. Voor mij hoeft het niet meer.” Hoofdartikel: pagina 7 Tientallen klachten Mbo’ers kunnen grieven over competentiegericht onderwijs (cgo) kwijt bij de Jongeren Or- ganisatie Beroepsonderwijs (JOB). Die is betrekkelijk onbe- kend; weinig mbo’ers weten de JOB te vinden. De organi- satie laat weten niettemin „tientallen” klachten te heb- ben ontvangen over het Zadki- ne. Voorzitter Geerten Geerts: „Onder meer van een leerling facility management, die zegt al anderhalf jaar geen toets te hebben gehad.” Er zijn klachten over roosters die niet kloppen, zieke docen- ten, ontbreken van voort- gangsgesprekken en een slecht georganiseerde klach- tenafhandeling. Om beter zicht te krijgen op de proble- men die gerelateerd zijn aan het cgo, houdt het JOB mo- menteel een ‘cgo-tour’ langs scholen. De burgemeester kon niet ver- tellen wanneer precies Milly is om- gebracht en op welke wijze. Ook over het verloop van het onder- zoek door de politie Zuid-Hol- land-Zuid kon hij niets vertellen. Haar lichaam werd afgelopen dinsdagavond gevonden in de tuin van een buurman, een 26-jarige politieman van het korps Rotter- dam-Rijnmond. Brok zei dat de politie „met volle inzet en vak- manschap ” aan het onderzoek heeft gewerkt. Er is de afgelopen dagen kritiek op de aanpak van de politie. Zo zouden ze te laat een buurtonderzoek zijn begonnen. De besloten bijeenkomst in het cultureel centrum van de wijk Sterrenburg, waar Milly woonde, werd bijgewoond door ongeveer veertig buurtbewoners. Zij waren volgens de geëmotioneerde burge- meester op zijn uitnodiging voor- al bij elkaar gekomen om gevoe- lens van onmacht, woede en ver- driet met elkaar te delen. Veel mensen zijn angstig, zei de burge- meester. Een oma durfde haar kleinkind niet meer op bezoek te vragen, uit angst dat het onderweg iets zou overkomen, terwijl ze het juist zo fijn vond als het kwam. Sommige buurtbewoners waren boos op de politie, anderen veront- waardigd over hoe nu al wordt ge- oordeeld over de politie. Ook was er volgens de burgemeester veel woede over de opdringerigheid van de pers. Vanavond wordt Milly Boele herdacht met een stille tocht, geor- ganiseerd door vrienden. De tocht begint om zeven uur. Aan het ein- de houdt de burgemeester een toe- spraak, waarna ballonnen worden opgelaten. In de tocht rijdt een koets mee.
Transcript of PVV Almeers jongetje denkt: ik moet het land uit - Irene de Pousgen zijn er soms erg veel mee...
NRC HandelsbladVrijdag 19 maart 2010 Binnenland 3
Een goed gesprek iseen kwestie van instelling
In heel Nederland op de kabel, digitaal op kanaal 25Het Gesprek bij jou in de buurt? Kijk op www.hetgesprek.nl
De andere tv-zender
Coalitie Brabant:beperking omvangvan veebedrijvenDen Bosch, 19 maart. De coali-tiepartijen CDA, VVD en PvdA inNoord-Brabant zijn het op de be-langrijke punten eens over be-grenzing van de omvang van vee-bedrijven in de provincie. De coa-litiepartners kunnen zich vindenin een maximaal bouwoppervlakvan 1,5 hectare (ruim twee voet-balvelden) zoals voorgesteld ineen burgerinitiatief tegen mega-stallen dat is ondertekend doorruim 33.000 Brabanders. (AN P)
Twee autobrandenin VeendamVeendam, 19 maart. In het doorbranden getroffen Veendam zijnafgelopen nacht twee auto’s volle-dig uitgebrand. De carport waaréén van de wagens in stond en debergruimte van het woonhuis er-naast liepen ook schade op, meld-de een woordvoerder van de Gro-ningse brandweer. De politie on-derzoekt of het vuur is aangesto-ken. In de afgelopen twee wekengingen drie winkelpanden invlammen op. Vorige week maan-dag kwam een brandweerman omhet leven tijdens het bluswerk.(AN P)
College in Utrecht:GL, D66 en PvdADoor een onzer redacteurenUtrecht, 19 maart. Groen-Links, D66 en PvdA gaan eennieuw college formeren inUtrecht. Uitgangspunten van hetprogramma zijn groen, transpa-rant, sociaal en financieel gezond.Het oude college bestond uitPvdA, CDA, VVD en ChristenUnie.Wethouders van GroenLinks ver-lieten het college in 2009, uit on-vrede met een grootschalig ver-keersproject dat begroot is op an-derhalf miljard euro. Met tien vande 45 raadszetels is GroenLinks nade verkiezingen op 3 maart degrootste partij in Utrecht, gevolgddoor D66 en de PvdA met beidenegen zetels.
J e u g d i n r i ch t i n g e nblijven openDoor een onzer redacteurenDen Haag, 19 maart. Drie justi-tiële jeugdinrichtingen (jji’s) diegesloten zouden worden, blijventoch open. Demissionair ministerHirsch Ballin (Justitie, CDA) wildetot sluiting overgaan omdat dejeugdgevangenissen leeg staan,maar is gisteren door de TweedeKamer teruggefloten. Hij moeteerst duidelijk maken wat er metde gebouwen en het personeelgaat gebeuren. Hirsch Ballin zaldat binnen zes weken doen.
Grote brand incentrum R’damRotterdam, 19 maart. Op deMauritsplaats in het centrum vanRotterdam heeft aan het begin vande middag een grote brand ge-woed. Dat meldde een woordvoer-der van de politie. De brand, diegepaard ging met veel rook, ont-stond in een container op debouwplaats waar voorheen dePauluskerk stond. Gebouwen inde buurt zijn ontruimd. (ANP)
Door Irene de PousAlmere, 19 maart. Een jongenmet kort, bruin haar en een wittetrui steekt zijn hand op. „M e e s t e r,waarom pakt Wilders alleen deMarokkanen en hoeft een Frans-man niet het land uit?”
Het is vrijdagochtend negenuur, anderhalve week nadat dePVV de grootste partij van Almerewerd bij de gemeenteraadsverkie-zingen. Negentien jongens vangroep zeven en acht van de islami-tische basisschool Al-Iman in Al-mere krijgen ‘dienles’ van gods-dienstonderwijzer MohammedKaaouass. De gehoofddoekte meis-jes zijn zojuist vertrokken naar degymles. Die krijgen de jongens enmeisjes gescheiden.
In het lokaal van groep achthangen verkiezingsposters, teke-ningen van moskeeën en posterswaarop open dagen van middelba-re scholen staan vermeld. Vandaaggaat de les niet over de islam, zoalsgewoonlijk, maar over de politiek.
„Dat Wilders groot is geworden,heeft met ons te maken,” zegtKaaouass – baard, krijtstreep-broek, en lila trui. „Ik ben in 1985in Zeist komen wonen. Als demelkboer langskwam en mensenwaren niet thuis, zette hij de melkvoor de deur. Toen kwamen wij,Marokkaanse jongens. We gingenkranten lopen en we zagen demelk voor de deur.” Kaaouass doetalsof hij langs een deur loopt eniets op de drempel ziet staan. Hé,drinken, zegt hij verbaasd. Hijpakt de denkbeeldige flessen op.De jongens lachen.
Dus wat denken jullie?, vraagtKaaouass. „De hangjongeren, deberovingen waar ze over schrijvenin de krant, is dat waar?”
Een kilometer verder schrijftsportleraar Joël de Bruijne – roodcapuchonvest, joggingbroek engympen – de maandag erop metgrote letters het woord ‘multi- cul-ti-knuffelaar’ op het schoolbord.Tegenover hem zitten dertien jon-gens en zeven meisjes in een kring.Het is kwart voor tien. Klas ‘M1B’– de eerste mavo-klas b – van scho-lengemeenschap Echnaton krijgtm e n t o r l e s.
Wie weet wat dit is?, vraagt desportleraar. Een leerling zegt: ie-mand die vreemdgaat. Een ander:iemand die te veel knuffelt. De
Bruijne geeft zijn klas twee keerper week mentorles. Hij praat overomgangsvormen, keuzes maken,respect. Maar ook over Fitna, hethoofddoekenverbod en de ge-meenteraadsverkiezingen. Van-daag is ‘beleefdheid’ het thema.
Wouter Bos kennen we alle-maal?, gaat De Bruijne verder. Vande PvdA, roept er een. Die met hetgeld, zegt een ander. Goed, zegt DeBruijne. „Die is nu opgevolgd doorJob Cohen.” Hij schrijft de naamop het bord. „Dat is de burgemees-ter van Amsterdam. Wilders zegtover Cohen dat hij een multicul-tiknuffelaar is omdat hij met men-sen van alle culturen thee drinkt.”
De opkomst van de PVV houdtde kinderen bezig op deze tweescholen in Almere. De leerkrach-ten moeten uitleggen en gerust-stellen, maar hoe verklaar je alsleerkracht dat Wilders dingen magzeggen die op school niet wordengetolereerd?
Volgens een woordvoerder vande Algemene Onderwijsbond ishet belangrijk dat leraren een on-derwerp bespreekbaar maken,maar moeten ze het ook op tijd
weer aan de kant zetten. „Leerlin-gen zijn er soms erg veel mee be-zig. Als docent moet je dan gren-zen stellen.”
Harry van der Bijl is de meestervan groep acht op Al-Iman. Hijhoudt toezicht op het schoolpleinterwijl de kinderen ‘jongens pak-ken de meisjes’ spelen. Van der Bijlwerkt al tien jaar op Al-Iman. Hijheeft in die tijd elf september, demoord op Theo van Gogh en nu dekomst van de PVV meegemaakt.
„Als docent probeer ik onpartij-dig te zijn”, zegt hij. Hij legt zijnklas uit waarom het goed is datWilders mag zeggen wat hij zegt.Waarom het goed is dat hij eenpartij mag oprichten en mensenop hem mogen stemmen. „Maarde manier waarop hij moslimsaanvalt, kan ik niet verdedigenvoor de klas.” De juf van groep zes,Fatiha Bousandrous, kan haar klasniet uitleggen waarom hun moe-ders geen hoofddoeken zoudenmogen dragen. „Dat snap ik alsleerkracht ook niet,” zegt Bou-sandrous, zelf hoofddoekdrager.
De Bruijne van het Echnaton:„Op de pabo leren we dat je gedragmag afkeuren, maar nooit de per-soon zelf. Wilders stigmatiseertbevolkingsgroepen.”
Op de dag van de verkiezingenkwam De Bruijne op de gang vanzijn school twee jongens tegen.Dat „Marokkanentuig” moet hetland uit, hadden ze in de les ge-zegd. Ze waren de klas uitge-stuurd. Onterecht, vonden de jon-gens. Wilders mag dat toch ookzeggen? Een raar voorval, vindt DeBruijne, want de jongens hebbengelijk: een politicus moet je kun-nen citeren. Maar de PVV doet uit-spraken die volgens de sportleraar
indruisen tegen de schoolregels.Respect voor elkaar, dat staat op descholengemeenschap met kinde-ren uit alle windstreken voorop.Termen als ‘Marokkanentuig’ en‘kopvoddentaks’ getuigen daarniet van, zegt De Bruijne. „Geluk-kig kan ik zeggen dat Wilders zichnog moet verantwoorden voor zijnuitspraken, omdat er een rechts-zaak tegen hem loopt.”
De dag na de gemeenteraadsver-kiezingen in Almere waren kinde-
ren van groep zes op Al Iman boosen bang, zegt juf Bousandrous. Dekinderen vroegen: hoe kan datnou? Waarom moet mijn moederhaar hoofddoek afdoen? Waarompraat hij niet met ons? Bou-sandrous liet haar klas een dag kal-meren en legde daarna uit dat zeniet bang hoeven zijn. We leven ineen democratisch land. Als Wil-ders iets roept, gebeurt het nogniet gelijk, hield ze de kinderenvoor. Fatma Batuk stelde haar tien-
De komst van de PVV inAlmere zet leerkrachtenvoor het blok. Wilders zegtdingen die indruisen tegende schoolregels. Wat doe jeals een leerling spreekt over‘Marokkanentuig’?
Almeers jongetje denkt: ik moet het land uitPVV Op scholen in Almere is goede uitslag voor PVV bij gemeenteraadsverkiezingen een terugkerend gespreksthema
Sportleraar Joël de Bruijne (links) van scholengemeenschap Echnaton in Almere geeft judoles aan mavo-leerlingen. Foto NRC Handelsblad, Maurice Boyer
‘Waarom mag mamageen hoofddoek?’Leerling uit groep zes
Door onze redacteurenMarieke van Twillerten Derk WaltersRotterdam, 19 maart. Ze wilgewoon leren. Uit boeken. Metexamens die toetsen wat ze heeftgeleerd. Met docenten die haarkunnen bijscholen.
Nu heeft de school van Esra Ab-dioglu (22), het regionaal oplei-dingscentrum (ROC) Zadkine inRotterdam, het competentiege-richt onderwijs ingevoerd. Ze isderdejaarsleerling directiesecreta-resse. „Als je mij vraagt wat ik leer,is dat niet veel. Niets eigenlijk.”
Het competentiegericht onder-wijs (cgo) is een onderwijsvernieu-wing die al jaren onder vuur ligt.Begin dit jaar kondigde staatsse-cretaris Van Bijsterveldt (Onder-wijs, CDA) aan dat de verplichte in-voering ervan in het middelbaarberoepsonderwijs zou worden uit-gesteld, tot 2011. Dat was al hettweede uitstel. Nu heeft de Twee-de Kamer het onderwerp contro-versieel verklaard. Weer uitstel.Afstel is overigens niet zo reëel –90 procent van de mbo-opleidin-gen heeft het cgo al ingevoerd.
Alom is het besef dat de onder-wijsvernieuwing stokt. Van Bijs-terveldt roept per 1 april eenklachtenlijn in het leven, de ‘M BOO m b u d s l ij n ’. Mbo-bestuurders enbedrijfsleven hebben besloten deinhoud van het onderwijs weerzelf te bepalen. Tot nog toe bepaal-
den ‘kenniscentra’ wat de leerlin-gen moesten kennen en kunnen.
Waarom roept het competentie-gericht onderwijs zulke hevige re-acties op?
Esra legt uit waarom de vernieu-wing volgens haar niet deugt.Haar leraren zijn „niet goed voor-bereid” en ze leert de verkeerdedingen. „Dingen die je als directie-secretaresse hoort te kennen – eenagenda beheren, telefoon opne-men – leren we hier niet. Notule-ren leren we onvoldoende om hetgoed te beheersen, merkte ik opmijn stage.” Met de overgang naarhet cgo zijn de ‘eindtermen’ ver-dwenen: wat een leerling moetkunnen, wordt praktisch getest.
Wel krijgt Esra een vak als ‘bur-g e r s ch a p ’. Nutteloos, vindt ze.„Over politiek en meningsvor-ming en zo. Het is veel te makke-lijk. Ik haal alleen maar negens.”
Wat wil ze dan? „Ik wil dingenuit mijn hoofd leren. Ik heb lieverdat ik iets uit boeken leer, met ei-sen die vastliggen. Ik wil meerkennis. Een schriftelijk examenmet theorie. Extra instructie.”
Volgens Miranda Vollaard, ad-junct-directeur van de secretariëleen commerciële opleidingen vanZadkine, is het competentiege-richt onderwijs niet het eigenlijkeprobleem van Esra. „Het knelpuntis, net als voor veel andere Rotter-dammers, de taal. Wij krijgen leer-lingen binnen met taalachterstan-den die ze al vanaf de basisschoolhebben opgelopen. Ook voor Esrais het zwaar om behalve vloeiendNederlands ook Engels en eentweede vreemde taal, in haar gevalDuits, te beheersen.” Het ministe-rie van Onderwijs, zegt Vollaard,heeft dit jaar de eisen voor Neder-lands en moderne vreemde talenook nog eens verscherpt.
Vollaard bestrijdt dat de oplei-
Het middelbaarberoepsonderwijs is al bijnahelemaal over opc o m p e t e n t i e g e r i ch tonderwijs. Bijna niemand istevreden. „Ik wil meerk e n n i s. ”
Nieuw mbo: wel les, niets lerenPolitici en bestuurders zien competentiegericht onderwijs stagneren
Ingezonden mededeling
‘Srebrenica viel doorHollands homoleger’
ding tot directiesecretaresse teweinig theorie bevat. „De 28 lessenper week bestaan uit 24 theorieles-sen en 4 vaardigheidslessen. Totdie 24 uur behoren 4 uur Neder-lands, 4 uur Engels en 4 uur Duits.Notuleren oefenen we wel, bij destudieloopbaanbegeleiding .” Vo l -gens Esra ontbreekt het echter aangoede docenten, vooral bij Engels.
Het competentiegericht onder-wijs moet een combinatie biedenvan kennis, vaardigheden en be-roepshouding. Deze elementenworden samen ‘competenties’ ge-noemd. Een directiesecretaressewordt getoetst op grammatica(kennis), notuleren (vaardigheid)en integriteit (beroepshouding).
Door een onzer redacteurenRotterdam, 19 maart. Vij f t i e njaar na de val van de moslimencla-ve in Srebrenica weet een Ameri-kaanse ex-generaal hoe dit kongebeuren: homoseksuelen ver-zwakten het Nederlandse VN-ba-taljon dat de safe area moest be-schermen. John Sheehan, ooithoog bij de NAVO, sprak gisterenop een hoorzitting van de Ameri-kaanse Senaat over presi-dent Obama’s plan openlijke ho-moseksuelen toe te laten in het le-ger. „Het Nederlandse leger laatook homo’s toe, en u weet wat erin Srebrenica is gebeurd.”
In 1995 werden in en rond Sre-brenica 9.210 moslimmannenomgebracht, aldus de jongsteaanklacht van het Joegoslavië-tri-bunaal tegen de Bosnisch-Servi-sche leider Radovan Karadzic. EenNederlands VN-bataljon had alstaak de vallei te beschermen te-gen de Serviërs. Uit onderzoekvan het NIOD bleek dat de militai-ren met een zwak mandaat wer-den uitgezonden en dat de voor-bereiding tekortschoot.
Sheehan zei in de AmerikaanseSenaat dat Europese landen na deTweede Wereldoorlog de lat telaag hebben gelegd, waardoor
Correcties &a a nv u l l i n ge n
Wa k k i eIn het bericht Wakkie best betaald bijAhold (11 maart, pagina 13) staatdat scheidend bestuurder PeterWakkie in 2009 ruim 3 miljoeneuro ontving. Wakkie ontvangt1,3 miljoen hiervan echter pas inde komende jaren in de vorm vanaandelen Ahold.
B oswandelingIn het artikel Een verticale boswan-deling (11 maart, pagina 9) is denaam van het aangehaalde tijd-schrift weggevallen. Dat is NieuweVe l u w e .
jarige zoontje op eenzelfde maniergerust, zegt ze als hem bij schoolaflevert. Haar zoontje was al aanhet wikken of Turkije of België be-ter was om te wonen, want zemoesten weg, dacht hij.
Ook op het Echnaton dachtensommige leerlingen dat alle don-kere kinderen weg moeten, zegtDe Bruijne. De eerste mentorles nade gemeenteraadsverkiezingenbegon hij met een rekensom. Zesop de tien mensen in Almere heb-
ben gestemd. Van hen stemde eenop de vijf op de PVV. Hoeveel pro-cent van heel Almere is dat?Twaalf. Is dat zo veel?
Op Al-Iman steekt een jongenmet beugel en groene trui zijnhand op. Hij reageert op de vraagvan de onderwijzer, of het waar iswat de kranten schrijven over Ma-rokkaanse jongens. „Meester, ikben het een klein beetje niet met ueens. Er zijn toch ook Marokkanendie het goed doen?”
veel legers werden „gesociali-seerd”. Daardoor zouden ze zijnv e r z wa k t .
De oud-generaal beweerde datdeze mening werd gedeeld doorNederlandse leiders in de krijgs-macht. „En hebben die leiders uverteld dat dit kwam doordat erhomomilitairen zijn?”, vroeg eenSenaatslid. Sheehan bevestigdedit te hebben gehoord van „Hank-man Berman”, vermoedelijk doe-lend op toenmalig chef-defensie-staf Henk van den Breemen.
„Volstrekte onzin”, zei generaalbuiten dienst Van den Breemenva n o ch t e n d .
Minister Van Middelkoop (De-fensie, ChristenUnie) heeft„k r a ch t i g ” afstand genomen vanSheehans uitspraken. „S ch a n d e -lijk en een militair onwaardig. Ikwil er verder geen woord meeraan vuil maken.”
President Obama wil een eindmaken aan het Amerikaanse don’task, don’t tell-beleid, waarbij mili-tairen niet voor hun homoseksu-aliteit mogen uitkomen en supe-rieuren er niet zomaar naar mo-gen vragen. Komt een militair ‘uitde kast’, dan volgt ontslag. Het isnog onzeker of de Republikeinenhet plan van Obama steunen.
Door een onzer redacteurenDordrecht, 19 maart. MillyBoele was al overleden toen haarouders haar verdwijning melddenbij de politie. Het 12-jarige meisjeis omgebracht tussen half zes, hetmoment dat ze het huis verliet, en9 uur ’s avonds vorige week woens-dag. Dat zei burgemeester ArnoBrok van Dordrecht gisteravondop een persconferentie na een bij-eenkomst met buurtbewoners.
Dordts meisje al dood bij melding vermissing
Door onze Amsterdamse redactieHaarlem, 19 maart. Amster-dam krijgt waarschijnlijk binnendrie maanden een nieuwe burge-meester. Tot die tijd is LodewijkAsscher, leider van de lokale PvdA,waarnemend burgemeester.
Dit heeft Elisabeth Post, waar-nemend commissaris van de ko-ningin in Noord-Holland, van-morgen bekendgemaakt. „We ver-wachten een compacte, snelle pro-cedure”, zei Post. „Wa a r s ch ij n l ij kkan het demissionaire kabinet nogvoor de zomer een burgemeesterbenoemen.” Dat wordt dan de op-volger van Job Cohen, die vorigeweek vrijdag opstapte om PvdA-lijsttrekker te worden voor deTweede Kamerverkiezingen.
De benoeming van Asscher totwaarnemer is geen verrassing. Demeeste politieke partijen in Am-sterdam, waaronder de VVD,steunden de huidige PvdA-wet-houder en locoburgemeester. Al-leen D66 wilde iemand van buiten,waarbij de partij dacht aan „een ty-pe Gerd Leers”, die onlangs terug-trad als burgemeester van Maas-t r i ch t .
Asscher, vanmorgen op het pro-vinciehuis in Haarlem beëdigd,treedt aanstaande dinsdag formeelaan. Hij kan dan geen gemeente-raadslid en wethouder meer zijn.Als het nieuwe college er eerder isdan de nieuwe burgemeester, be-staat de kans dat Asscher geen wet-houder wordt. „Het leven is vol ri-sico’s”, aldus Asscher: „Het belangvan de stad weegt zwaar en dat ver-eist continuïteit van het bestuur.”
De afgelopen vier jaar viel As-scher meermalen in als burge-meester. Volgens Post heeft hijtoen ervaring opgedaan met open-bare orde en veiligheid, de belang-rijkste taak van de burgemeester.
Job Cohenvoor juliopgevolgd
De lijst met te toetsen onder-werpen per opleiding, het ‘k wa l i -ficatiedossier’, is zo dik dat docen-ten klagen dat ze de competentiesmeer aan het afvinken zijn dan datze hun leerlingen echt iets bijbren-gen. Ook zeggen docenten dat zete snel nieuwe versies van die kwa-lificatiedossiers krijgen.
Zoals Marianne Kos, die ondermeer burgerschapsvakken doceertaan het ROC Midden Nederland:„Een bijna onmogelijke opgave.”
Inhoudelijk is ze „b l ij ” met hetcgo, maar sinds de introductie in2007 heeft ze ieder jaar te makenmet een nieuw kwalificatiedossier.„Dat betekent dat we al driemaaleen nieuw curriculum hebbenmoeten schrijven”, zegt Kos. „Ei-genlijk werk ik 24 uur, maar ik kanslechts 4 uur per week lesgeven,omdat ik voortdurend bezig benmet het schrijven van dossiers.”
Ze wijst erop dat alle opleidin-gen samenwerken met bedrijvenwaar de mbo’ers stage lopen. „Diemoeten op hun beurt ook op dehoogte worden gebracht van deveranderde eisen.” Kos zou haardirecteur willen voorstellen ko-mend jaar „burgerlijk ongehoor-zaam” te zijn. „Nu eens een keerníét meegaan met een verande-ring .” Niet meegaan zou wel bete-kenen dat de financiering wordtstopgezet.
Esra heeft geprobeerd haar be-klag te doen bij het ministerie vanOnderwijs, tot dusver zonder re-sultaat. Ze is somber over haar ver-dere opleiding. „Eerst droomde ikervan om naar het hbo te gaan. Opmijn eerdere opleiding, tot secre-taresse op niveau 2, ging het heelgoed. Maar door dit gedoe met hetcgo zie ik het niet meer zitten.Voor mij hoeft het niet meer.”
Hoofdartikel: pagina 7
Tientallen klachtenMbo’ers kunnen grieven overcompetentiegericht onderwijs(cgo) kwijt bij de Jongeren Or-ganisatie Beroepsonderwijs(JOB). Die is betrekkelijk onbe-kend; weinig mbo’ers wetende JOB te vinden. De organi-satie laat weten niettemin„tientallen” klachten te heb-ben ontvangen over het Zadki-ne. Voorzitter Geerten Geerts:„Onder meer van een leerlingfacility management, die zegtal anderhalf jaar geen toets tehebben gehad.”Er zijn klachten over roostersdie niet kloppen, zieke docen-ten, ontbreken van voort-gangsgesprekken en eenslecht georganiseerde klach-tenafhandeling. Om beterzicht te krijgen op de proble-men die gerelateerd zijn aanhet cgo, houdt het JOB mo-menteel een ‘cgo-tour’ langss ch o l e n .
De burgemeester kon niet ver-tellen wanneer precies Milly is om-gebracht en op welke wijze. Ookover het verloop van het onder-zoek door de politie Zuid-Hol-land-Zuid kon hij niets vertellen.Haar lichaam werd afgelopendinsdagavond gevonden in de tuinvan een buurman, een 26-jarigepolitieman van het korps Rotter-dam-Rijnmond. Brok zei dat depolitie „met volle inzet en vak-
m a n s ch a p ” aan het onderzoekheeft gewerkt. Er is de afgelopendagen kritiek op de aanpak van depolitie. Zo zouden ze te laat eenbuurtonderzoek zijn begonnen.
De besloten bijeenkomst in hetcultureel centrum van de wijkSterrenburg, waar Milly woonde,werd bijgewoond door ongeveerveertig buurtbewoners. Zij warenvolgens de geëmotioneerde burge-meester op zijn uitnodiging voor-
al bij elkaar gekomen om gevoe-lens van onmacht, woede en ver-driet met elkaar te delen. Veelmensen zijn angstig, zei de burge-meester. Een oma durfde haarkleinkind niet meer op bezoek tevragen, uit angst dat het onderwegiets zou overkomen, terwijl ze hetjuist zo fijn vond als het kwam.
Sommige buurtbewoners warenboos op de politie, anderen veront-waardigd over hoe nu al wordt ge-
oordeeld over de politie. Ook waser volgens de burgemeester veelwoede over de opdringerigheidvan de pers.
Vanavond wordt Milly Boeleherdacht met een stille tocht, geor-ganiseerd door vrienden. De tochtbegint om zeven uur. Aan het ein-de houdt de burgemeester een toe-spraak, waarna ballonnen wordenopgelaten. In de tocht rijdt eenkoets mee.
