«PUO Stollingsproblemen: “Antico: basics & beyond”» · BPL en fibrine trombus proces treedt...

41
7/06/19 1 «PUO Stollingsproblemen: “Antico: basics & beyond”» «PUO Stollingsproblemen: “Antico: Basics”»

Transcript of «PUO Stollingsproblemen: “Antico: basics & beyond”» · BPL en fibrine trombus proces treedt...

Page 1: «PUO Stollingsproblemen: “Antico: basics & beyond”» · BPL en fibrine trombus proces treedt tegelijkertijd op Þ BPL zijn het opp dat je nodig hebt om finaal fibrine te vormen

7/06/19

1

«PUO Stollingsproblemen: “Antico: basics & beyond”»

«PUO Stollingsproblemen: “Antico: Basics”»

Page 2: «PUO Stollingsproblemen: “Antico: basics & beyond”» · BPL en fibrine trombus proces treedt tegelijkertijd op Þ BPL zijn het opp dat je nodig hebt om finaal fibrine te vormen

7/06/19

2

4 sprekers

• 14u00 – 14u45: Stolling: what’s in it for me? • 14u45 – 15u30: Neverending story: nieuwe moleculen en nieuwe

indicaties => focus op COMPASS/CAD/PAD/PPI

• 16u00 – 16u45 Er is geen evidentie…en wat nu? • 16u45 – 17u30 Er zijn meer patiënten dan er experten zijn: CDSS to

the rescue

4 sprekers

• 14u00 – 14u45: Stolling: what’s in it for me? • 14u45 – 15u30: Neverending story: nieuwe moleculen en nieuwe

indicaties => focus op COMPASS/CAD/PAD/PPI

• 16u00 – 16u45 Er is geen evidentie…en wat nu? • 16u45 – 17u30 Er zijn meer patiënten dan er experten zijn: CDSS to

the rescue

Page 3: «PUO Stollingsproblemen: “Antico: basics & beyond”» · BPL en fibrine trombus proces treedt tegelijkertijd op Þ BPL zijn het opp dat je nodig hebt om finaal fibrine te vormen

7/06/19

3

Stolling: what’s in it for me?

Page 4: «PUO Stollingsproblemen: “Antico: basics & beyond”» · BPL en fibrine trombus proces treedt tegelijkertijd op Þ BPL zijn het opp dat je nodig hebt om finaal fibrine te vormen

7/06/19

4

WHYSHOULD

HOSPITAL PHARMACISTS

CARE?

Page 5: «PUO Stollingsproblemen: “Antico: basics & beyond”» · BPL en fibrine trombus proces treedt tegelijkertijd op Þ BPL zijn het opp dat je nodig hebt om finaal fibrine te vormen

7/06/19

5

EVENT RATESCASE FATALITY RATES

•Wat als er te weinig stolling is?•Wat als er te veel stolling is? + Wanneer is er antico nodig? (wie/wat/wanneer/hoe/hoe lang)• Is antico ooit relevant in een ZH?•Waarom zouden apothekers hier mee bezig moeten zijn?

Page 6: «PUO Stollingsproblemen: “Antico: basics & beyond”» · BPL en fibrine trombus proces treedt tegelijkertijd op Þ BPL zijn het opp dat je nodig hebt om finaal fibrine te vormen

7/06/19

6

Page 7: «PUO Stollingsproblemen: “Antico: basics & beyond”» · BPL en fibrine trombus proces treedt tegelijkertijd op Þ BPL zijn het opp dat je nodig hebt om finaal fibrine te vormen

7/06/19

7

Hemostase = stolling/vasoconstrictie

• Schade aan vaatwand is nagenoeg continu• Er is een continue nood aan herstel ter preventie van (majeure)

bloedingen• Bijgevolg is er een nood aan controle van het bloedingsrisico en dus

stolling

Hemostase = stolling/vasoconstrictie

• Schade aan vaatwand is nagenoeg continu• Er is een continue nood aan herstel ter preventie van (majeure)

bloedingen• Bijgevolg is er een nood aan controle van het bloedingsrisico en dus

stolling

• Bewijs? Hemofilie

Page 8: «PUO Stollingsproblemen: “Antico: basics & beyond”» · BPL en fibrine trombus proces treedt tegelijkertijd op Þ BPL zijn het opp dat je nodig hebt om finaal fibrine te vormen

7/06/19

8

Hemofilie A (of ‘klassieke’ hemofilie):1. X-linked, recessief2. 1/50003. 4x frequenter dan hemofilie

B4. >50%: ernstige vorm

ZONDER STOLLING => BLOEDINGEN

(=> DOOD)

Page 9: «PUO Stollingsproblemen: “Antico: basics & beyond”» · BPL en fibrine trombus proces treedt tegelijkertijd op Þ BPL zijn het opp dat je nodig hebt om finaal fibrine te vormen

7/06/19

9

STOLLING = LEVENSNOODZAKELIJK

Hemostase = stolling/vasoconstrictie

• Schade aan vaatwand is nagenoeg continu• Er is een continue nood aan herstel ter preventie van (majeure)

bloedingen• Bijgevolg is er een nood aan controle van het bloedingsrisico en dus

stolling• VASCULATUUR• BPL• STOLLINGSFACTOREN

Page 10: «PUO Stollingsproblemen: “Antico: basics & beyond”» · BPL en fibrine trombus proces treedt tegelijkertijd op Þ BPL zijn het opp dat je nodig hebt om finaal fibrine te vormen

7/06/19

10

Hemostase = stolling/vasoconstrictie

• Schade aan vaatwand is nagenoeg continu• Er is een continue nood aan herstel ter preventie van (majeure)

bloedingen• Bijgevolg is er een nood aan controle van het bloedingsrisico en dus

stolling• VASCULATUUR• BPL• STOLLINGSFACTOREN

Tissue factor => stollingsfactoren

Collageen + VWF => BPL

McMichael et al. Top Comp An Med 2012

Page 11: «PUO Stollingsproblemen: “Antico: basics & beyond”» · BPL en fibrine trombus proces treedt tegelijkertijd op Þ BPL zijn het opp dat je nodig hebt om finaal fibrine te vormen

7/06/19

11

Hemostase = stolling/vasoconstrictie

• Schade aan vaatwand is nagenoeg continu• Er is een continue nood aan herstel ter preventie van (majeure)

bloedingen• Bijgevolg is er een nood aan controle van het bloedingsrisico en dus

stolling• VASCULATUUR• BPL• STOLLINGSFACTOREN

Trombocyten

22Nieswandt et al. Blood 2013

Page 12: «PUO Stollingsproblemen: “Antico: basics & beyond”» · BPL en fibrine trombus proces treedt tegelijkertijd op Þ BPL zijn het opp dat je nodig hebt om finaal fibrine te vormen

7/06/19

12

Hemostase = stolling/vasoconstrictie

• Schade aan vaatwand is nagenoeg continu• Er is een continue nood aan herstel ter preventie van (majeure)

bloedingen• Bijgevolg is er een nood aan controle van het bloedingsrisico en dus

stolling• VASCULATUUR• BPL• STOLLINGSFACTOREN

Page 13: «PUO Stollingsproblemen: “Antico: basics & beyond”» · BPL en fibrine trombus proces treedt tegelijkertijd op Þ BPL zijn het opp dat je nodig hebt om finaal fibrine te vormen

7/06/19

13

Page 14: «PUO Stollingsproblemen: “Antico: basics & beyond”» · BPL en fibrine trombus proces treedt tegelijkertijd op Þ BPL zijn het opp dat je nodig hebt om finaal fibrine te vormen

7/06/19

14

Hemostase = stolling/vasoconstrictie

• Schade aan vaatwand is nagenoeg continu• Er is een continue nood aan herstel ter preventie van (majeure)

bloedingen• Bijgevolg is er een nood aan controle van het bloedingsrisico en dus

stolling• VASCULATUUR• BPL• STOLLINGSFACTOREN

Page 15: «PUO Stollingsproblemen: “Antico: basics & beyond”» · BPL en fibrine trombus proces treedt tegelijkertijd op Þ BPL zijn het opp dat je nodig hebt om finaal fibrine te vormen

7/06/19

15

BPL en fibrine trombus

proces treedt tegelijkertijd op

Þ BPL zijn het opp dat je nodig hebt om finaal fibrine te vormen

Þ Trombine is een van de sterkste BPL activatoren

•Wat als er te weinig stolling is?•Wat als er te veel stolling is? + Wanneer is er antico nodig? (wie/wat/wanneer/hoe/hoe lang)• Is antico ooit relevant in een ZH?•Waarom zouden apothekers hier mee bezig moeten zijn?

Page 16: «PUO Stollingsproblemen: “Antico: basics & beyond”» · BPL en fibrine trombus proces treedt tegelijkertijd op Þ BPL zijn het opp dat je nodig hebt om finaal fibrine te vormen

7/06/19

16

Main indications for oral anticoagulants

Mechanical valveprosthesis

Atrial fibrillation Venous thrombo-embolic disease

Page 17: «PUO Stollingsproblemen: “Antico: basics & beyond”» · BPL en fibrine trombus proces treedt tegelijkertijd op Þ BPL zijn het opp dat je nodig hebt om finaal fibrine te vormen

7/06/19

17

Mechanical valveprosthesisAtrial

fibrillation

Venous thrombo-embolic disease

Main indications for oral anticoagulants

•Het komt heel vaak voor (en steeds vaker)

Why care?

Page 18: «PUO Stollingsproblemen: “Antico: basics & beyond”» · BPL en fibrine trombus proces treedt tegelijkertijd op Þ BPL zijn het opp dat je nodig hebt om finaal fibrine te vormen

7/06/19

18

PPS (AF), UZ Leuven:Detected Afib in 9,1%Total Afib burden:

16,8%Berti et al. Heart 2015

•Het komt heel vaak voor (en steeds vaker)• Je hebt maar 30s VKF nodig voor een diagnose

Why care?

Page 19: «PUO Stollingsproblemen: “Antico: basics & beyond”» · BPL en fibrine trombus proces treedt tegelijkertijd op Þ BPL zijn het opp dat je nodig hebt om finaal fibrine te vormen

7/06/19

19

ECG: PQRST=> sinus rhythm

X1. 30s op ECG2. Geen duidelijk p-toppen3. RR afstand is onregelmatig4. Meestal snel (2/3e van de

gevallen): >100bpm

Page 20: «PUO Stollingsproblemen: “Antico: basics & beyond”» · BPL en fibrine trombus proces treedt tegelijkertijd op Þ BPL zijn het opp dat je nodig hebt om finaal fibrine te vormen

7/06/19

20

•Het komt heel vaak voor (en steeds vaker)• Je hebt maar 30s VKF nodig voor een diagnose•VKF zorgt voor VKF

Why care?

Page 21: «PUO Stollingsproblemen: “Antico: basics & beyond”» · BPL en fibrine trombus proces treedt tegelijkertijd op Þ BPL zijn het opp dat je nodig hebt om finaal fibrine te vormen

7/06/19

21

•Het komt heel vaak voor (en steeds vaker)• Je hebt maar 30s VKF nodig voor een diagnose•VKF zorgt voor VKF …. en ischemische beroerte

Why care?

Page 22: «PUO Stollingsproblemen: “Antico: basics & beyond”» · BPL en fibrine trombus proces treedt tegelijkertijd op Þ BPL zijn het opp dat je nodig hebt om finaal fibrine te vormen

7/06/19

22

RELATIVE STROKE RISK

x 5

•Het komt heel vaak voor (en steeds vaker)• Je hebt maar 30s VKF nodig voor een diagnose•VKF zorgt voor VKF …. en ischemische beroerte => op

30d na CVA is ca. 25-30% dood• Cardio-emboligene CVA (ie door VKF) = de ERNSTIGSTE

vorm van een iCVA => deels door grootte van de trombus

Why care?

Page 23: «PUO Stollingsproblemen: “Antico: basics & beyond”» · BPL en fibrine trombus proces treedt tegelijkertijd op Þ BPL zijn het opp dat je nodig hebt om finaal fibrine te vormen

7/06/19

23

•Het komt heel vaak voor (en steeds vaker)• Je hebt maar 30s VKF nodig voor een diagnose•VKF zorgt voor VKF …. en ischemische beroerte•Gelukkig is er antico

Why care?

SPAF = stroke prevention in AF

OAC: 64% RRR Hart et al. Ann Intern Med 1999

Hart et al. Ann Intern Med. 2007

Page 24: «PUO Stollingsproblemen: “Antico: basics & beyond”» · BPL en fibrine trombus proces treedt tegelijkertijd op Þ BPL zijn het opp dat je nodig hebt om finaal fibrine te vormen

7/06/19

24

Ruff et al. Lancet 2013

Ruff et al. Lancet 2013

Page 25: «PUO Stollingsproblemen: “Antico: basics & beyond”» · BPL en fibrine trombus proces treedt tegelijkertijd op Þ BPL zijn het opp dat je nodig hebt om finaal fibrine te vormen

7/06/19

25

•Het komt heel vaak voor (en steeds vaker)• Je hebt maar 30s VKF nodig voor een diagnose•VKF zorgt voor VKF …. en ischemische beroerte•Gelukkig is er antico• Indien CVA op VKF: 25-30% dood (30d); 70% ernstige CVA

of dood• Indien ICH door antico voor VKF: 50% dood

WHY CARE?

Mechanical valveprosthesis

Atrial fibrillation Venous thrombo-embolic disease

Page 26: «PUO Stollingsproblemen: “Antico: basics & beyond”» · BPL en fibrine trombus proces treedt tegelijkertijd op Þ BPL zijn het opp dat je nodig hebt om finaal fibrine te vormen

7/06/19

26

Tapson et al. NEJM 2008

•Het komt heel vaak voor (en steeds vaker)

Why care?

Page 27: «PUO Stollingsproblemen: “Antico: basics & beyond”» · BPL en fibrine trombus proces treedt tegelijkertijd op Þ BPL zijn het opp dat je nodig hebt om finaal fibrine te vormen

7/06/19

27

Cohen et al. Thromb Haemost 2007

•Het komt heel vaak voor (en steeds vaker)•Het is geen benigne aandoening: case-fatality rate: 5-

9%

Why care?

Spyropoulos. J Thromb Haemost. 2016

Page 28: «PUO Stollingsproblemen: “Antico: basics & beyond”» · BPL en fibrine trombus proces treedt tegelijkertijd op Þ BPL zijn het opp dat je nodig hebt om finaal fibrine te vormen

7/06/19

28

Arch. Intern. Med. 158, 585–593 (1998)

Konstantinides et al. EHJ 2014

Page 29: «PUO Stollingsproblemen: “Antico: basics & beyond”» · BPL en fibrine trombus proces treedt tegelijkertijd op Þ BPL zijn het opp dat je nodig hebt om finaal fibrine te vormen

7/06/19

29

•Het komt heel vaak voor (en steeds vaker)•Het is geen benigne aandoening•Gelukkig is er antico

Why care?

Kearon et al. Chest 2012Kearon et al. Chest 2016

1. LMWH monotherapie2. LMWH en VKA3. LMWH en dan NOAC (edoxa, dabi)4. NOAC (riva, apixa)

Page 30: «PUO Stollingsproblemen: “Antico: basics & beyond”» · BPL en fibrine trombus proces treedt tegelijkertijd op Þ BPL zijn het opp dat je nodig hebt om finaal fibrine te vormen

7/06/19

30

van Es et al. Blood 2014

van Es et al. Blood 2014

Page 31: «PUO Stollingsproblemen: “Antico: basics & beyond”» · BPL en fibrine trombus proces treedt tegelijkertijd op Þ BPL zijn het opp dat je nodig hebt om finaal fibrine te vormen

7/06/19

31

•Het komt heel vaak voor (en steeds vaker)•Het is geen benigne aandoening•Gelukkig is er antico •Behandeling is initieel 12w = 3m

Why care?

Limone et al. Thromb Res. 2013 Oct;132(4):420-6

Page 32: «PUO Stollingsproblemen: “Antico: basics & beyond”» · BPL en fibrine trombus proces treedt tegelijkertijd op Þ BPL zijn het opp dat je nodig hebt om finaal fibrine te vormen

7/06/19

32

•Het komt heel vaak voor (en steeds vaker)•Het is geen benigne aandoening•Gelukkig is er antico •Behandeling is initieel 12w = 3m •Na 12w => ?

WHY CARE?

Baglin et al. Lancet 2003

Page 33: «PUO Stollingsproblemen: “Antico: basics & beyond”» · BPL en fibrine trombus proces treedt tegelijkertijd op Þ BPL zijn het opp dat je nodig hebt om finaal fibrine te vormen

7/06/19

33

>3-6m treatment; secondaryprevention of VTE

Konstantinides et al. EHJ 2014

Mechanicalvalve prosthesis

Atrial fibrillation Venous thrombo-embolic disease

Page 34: «PUO Stollingsproblemen: “Antico: basics & beyond”» · BPL en fibrine trombus proces treedt tegelijkertijd op Þ BPL zijn het opp dat je nodig hebt om finaal fibrine te vormen

7/06/19

34

Iung et al. Nature Reviews Cardiology 2011

15% = dood

Page 35: «PUO Stollingsproblemen: “Antico: basics & beyond”» · BPL en fibrine trombus proces treedt tegelijkertijd op Þ BPL zijn het opp dat je nodig hebt om finaal fibrine te vormen

7/06/19

35

Mechanical heart valves: VKA

Eur Heart J 2017

WHY CARE? VKF: 5x hoger risico op iCVA (minstens); 30% sterfte op 30d; 70% sterfte of ernstige CVA (grote trombus)VTE (DVT/PE): 5-9% sterfte (RV falen); 50% recidief 1e 12w; 20%/24m recidief indien idiopathischMech KK trombose: 15% sterfte

En … major bleeds? Case fatality rate van ca. 7 tot 11% (VKA>NOAC).ICH door antico: 50% sterfte (NOAC halveert risico tov VKA)

Page 36: «PUO Stollingsproblemen: “Antico: basics & beyond”» · BPL en fibrine trombus proces treedt tegelijkertijd op Þ BPL zijn het opp dat je nodig hebt om finaal fibrine te vormen

7/06/19

36

•Wat als er te weinig stolling is?•Wat als er te veel stolling is? + Wanneer is er antico nodig? (wie/wat/wanneer/hoe/hoe lang)• Is antico ooit relevant in een ZH?•Waarom zouden apothekers hier mee bezig moeten zijn?

Why care?

• Ongeplande opname in het ZH => antico staat op nummer 1

Page 37: «PUO Stollingsproblemen: “Antico: basics & beyond”» · BPL en fibrine trombus proces treedt tegelijkertijd op Þ BPL zijn het opp dat je nodig hebt om finaal fibrine te vormen

7/06/19

37

Budnitz et al. NEJM 2011

Why care?

• Ongeplande opname in het ZH => antico staat op nummer 1• Geplande onderbreking komt veel voor: >1/10/jaar

Page 38: «PUO Stollingsproblemen: “Antico: basics & beyond”» · BPL en fibrine trombus proces treedt tegelijkertijd op Þ BPL zijn het opp dat je nodig hebt om finaal fibrine te vormen

7/06/19

38

ORBIT-AF (n=7372): 2803 interruptionsin 2200 pts (29,8%)

at a median f/u of 2y

Steinberg et al. Circulation 2015

Why care?

• Ongeplande opname in het ZH => antico staat op nummer 1• Geplande onderbreking komt veel voor• Nog veel meer antico in het ZH

Page 39: «PUO Stollingsproblemen: “Antico: basics & beyond”» · BPL en fibrine trombus proces treedt tegelijkertijd op Þ BPL zijn het opp dat je nodig hebt om finaal fibrine te vormen

7/06/19

39

Maar ook …

• Klassieke tromboprofylaxe met LMWH• De novo VTE en VKF (15-20% in toto), acute aanpak• Gebruik van UFH in specifieke settings: ECMO, dialyse,

cathlab, etc.• Trombolyse bij iCVA, critical limb isch, ernstige PE• Dynamische aanpak bij duale/triple therapy

WHY CARE?• Ongeplande opname in het ZH => antico staat op nummer 1• Geplande onderbreking komt veel voor• Nog veel meer antico in het ZH

•Er is vaak fout gebruik van antico•Te weinig: het werkt niet•Te veel: je bloedt

Page 40: «PUO Stollingsproblemen: “Antico: basics & beyond”» · BPL en fibrine trombus proces treedt tegelijkertijd op Þ BPL zijn het opp dat je nodig hebt om finaal fibrine te vormen

7/06/19

40

Steinberg et al. Clin Cardiol 2016

WHY CARE?• Ongeplande opname in het ZH => antico staat op nummer 1• Geplande onderbreking komt veel voor• Nog veel meer antico in het ZH• Er is vaak fout gebruik van antico

• Er is nood aan antithrombotic stewardship

Page 41: «PUO Stollingsproblemen: “Antico: basics & beyond”» · BPL en fibrine trombus proces treedt tegelijkertijd op Þ BPL zijn het opp dat je nodig hebt om finaal fibrine te vormen

7/06/19

41

4 sprekers

• 14u00 – 14u45: Stolling: what’s in it for me? • 14u45 – 15u30: Neverending story: nieuwe moleculen en nieuwe

indicaties => focus op COMPASS/CAD/PAD/PPI

• 16u00 – 16u45 Er is geen evidentie…en wat nu? • 16u45 – 17u30 Er zijn meer patiënten dan er experten zijn: CDSS to

the rescue