PUM_Magazine_Voorjaar_2010

20
Magazine voorjaar 2010 PUM gaat voor groen PIETER WINSEMIUS: “Kopenhagen was een daverend succes” Groene missies in: Marokko, India, Bangladesh, Vietnam en op de Filippijnen

Transcript of PUM_Magazine_Voorjaar_2010

Magazinevoorjaar 2010

PUM gaatvoor groen

PIETER WINSEMIUS: “Kopenhagen was een daverend succes”

Groene missies in: Marokko, India, Bangladesh, Vietnam en op de Filippijnen

2 PUM Magazine voorjaar 2010

PUM Magazine is een kwartaaluitgave van PUM

Netherlands senior experts. PUM is gelieerd aan

werkgeversorganisatie VNO/NCW.

Productie PUM marketing en communicatie, Floor Oostervink

Tekst en redactieDénise ten Bokum, Leo Enthoven, Grisella Indemans, Marjo Kuilman, Joseph van Oudenhoven, Karin Overtoom, Pim van Rooijen, Frank Steverink, Corien Unger, Karin Verhaak

Expert adviesSak van den Boom, Customer Media

Ontwerp en illustratieI DON/T BUY ITwww.idontbuyit.biz

FotografieDénise ten Bokum, Reinier Gerritsen, Poike Stomps, privébezit

DrukDe Maasstad, Rotterdam

Bezuidenhoutseweg 12 2509 AB Den HaagNederlandt +31 (0)70 349 05 55f +31 (0)70 349 05 [email protected]

Inhoud

Colofon

De groene ambitie van PUM

4In gesprek met

Pieter Winsemius

6

Zo vader, zo zoon

17

Groen project in Marokko

12

- - - - - - - - - -

- - - - - - - - - -

- - - - - - - - - -

Leren uit ervaring

14

Uw mening telt

19

Hello - Goodbye

10

De veiligheid van experts

18

Column

15

Samenwerking met BiD Network

16

Nieuw PUMnet

9

3

8Experts over PUM

Op de Mont Blanc

20VEHICLE in Suriname

20

Verantwoordelijk voelen

Verantwoordelijkheid nemen

Duurzame ontwikkeling moet van binnenuit komen. Hoe kan een bedrijf zichzelf, of de wereld, veranderen als de ideeën niet echt leven bij de mensen? Milieuproblemen zijn vaak een symptoom van slechte bedrijfsvoering. PUM-experts houden ervan naar de oorzaak te zoeken in de organisatie, de processen en operatie. Ze laten de vakmensen zelf met oplossingen komen. Ze dringen niet blindelings Europese normen op, maar houden rekening met plaatselijke omstandigheden, zonder aan integriteit in te boeten. Door hun ervaring bevorderen ze, bewust of onbewust, duurzame ontwikkeling.

Het is verbazend hoe verstrekkend de gevolgen zijn van alles wat we doen. Als we bijvoorbeeld onze eetgewoonten aanpassen door beter voedsel tot ons te nemen - minder vlees, geen witbrood of witte rijst, geen junkfood – heb je minder behoefte aan eten en gebruiken we minder voedsel. We worden dan gezonder, besparen geld én misbruiken minder landbouw-grond elders. Persoonlijk kunnen we de wereldproblemen niet oplossen, maar we staan ook niet machteloos. We moeten verantwoordelijkheid nemen voor onze ecologische voetafdruk, in het dagelijks leven en in ons werk.

Kennis delenZo kunnen we ons richten op projecten die gericht zijn op duurzame ontwikke-ling. Alternatieven bedenken voor verdwijnende grondstoffen en brandstoffen; manieren vinden om verdere aantasting van essentiële milieusystemen tegen te gaan. Dat zijn investeringen die zichzelf op termijn terugbetalen.

Neem bestrijding van erosie. Dat voorkomt overstromingen en landver-schuivingen. Bovendien is erosie van kalkrotsen een belangrijke oorzaak van opwarming. Maar we kunnen veel meer doen. Overbevissing en de ver-ontreiniging van oceanen, rivieren en de bodem tegengaan. Evenwichtige landbouw toepassen. Biodiversiteit handhaven. PUM draagt hier aan bij door op veel van deze terreinen kennis te delen.

Gaan voor groen‘Gaan voor groen’ is natuurlijk een populistische uitdrukking, de essentie ervan zouden we echter allemaal ter harte moeten nemen. Een schoner milieu begint bij onszelf. Laat u inspireren door de verhalen uit het veld en bekijk de korte video over duurzaamheid op www.pum.nl. Overigens: PUM Magazine wordt vanaf nu verstuurd in een composteerbare verpakking.

Joseph van Oudenhoven

PUM Magazine nieuwe stijl behandelt in elke uitgave een speciaal thema. Voor dit nummer is gekozen voor duurzaamheid. PUM wil een bijdrage leveren aan een beter milieu en wil klimaatneutraler werken. Joseph van Oudenhoven, expert duurzame ontwikkeling, leidt het thema in.

Joseph van Oudenhoven (1942):

actief bij PUM sinds 1999.

Opleiding: Civil Engineering (TU Delft),

Environmental Sciences (Harvard University).

Werkervaring: o.a. expert Hydraulic Design,

Irrigation and Hydrology (UN).

Voorwoord

4 PUM Magazine voorjaar 2010

Thema duurzaamheid

PUM gaat voor groen, maar wat houdt dat eigenlijk in? Het creëren van een

duurzame mindset is niet iets van vandaag of gisteren, maar een langetermijn-

propositie. Milieu en duurzaamheid staan al langer in de belangstelling bij

PUM, ook in het verleden waren PUM-experts al duurzaam bezig.

Test uw eigen CO2 voetafdruk Wilt u weten hoe groot uw eigen CO2 voetafdruk is ten opzichte van andere wereldburgers? Log in op de website van het Wereld Natuurfonds: www.wnf.nl/nl/hoe_kan_ik_helpen/test_uw_voetafdruk/ en ontvang tips hoe u uw voetafdruk kunt verkleinen. (NB) Organisaties die CO2 voetafdrukken berekenen kunnen verschillende variabelen gebruiken, waardoor uitkomsten kunnen variëren.

Groene ambitiePUM heeft de ambitie uitgesproken om duurzamer te opereren. Aan de ene kant gaat het daarbij om wat PUM als organisatie zelf doet om groener te worden, aan de andere kant wil PUM missies met een ‘groene compo-nent’ stimuleren. Als er bij een project duidelijk winst behaald kan worden op het gebied van vervuiling of energiebesparing, dan zullen de PUM-experts proberen een langetermijnrelatie met het betreffende bedrijf te ontwikkelen door follow-up missies.

Om die ambitie waar te maken werkt PUM samen met de Climate Neutral Group. Deze organisatie is gespecia-liseerd in het begeleiden van bedrijven om klimaatneu-traler te werken. De Climate Neutral Group heeft de CO2

voetafdruk van PUM berekend op basis van de ontvangen data en de internationaal erkende methodiek van het United Nations Environment Programme (UNEP). In 2009 bedroeg de voetafdruk van PUM 6122 ton CO2. De gemiddelde voetafdruk van een Nederlander is elf ton CO2 per jaar (bron: www.milieucentraal.nl). PUM gaat duurzamer werken met als uiteindelijk doel volledige CO2 compensatie.

LED-lampenOm aandacht te vragen voor het belang van milieu-bewust ondernemen, krijgen alle senior experts die binnenkort op missie gaan een LED-lamp mee voor de klant. Een LED-lamp verbruikt zes keer minder energie dan een conventionele lamp en gaat vijftig keer langer mee. Dat bespaart dus niet alleen geld, maar ook stroom, en levert zo een positieve bijdrage aan het milieu. Een ‘verlicht’ idee om bij te dragen aan een duurzame mindset van het midden-en kleinbedrijf over de grenzen.

Groene projectenMet dit themanummer ‘PUM gaat voor groen’ krijgen de milieuaspecten en groene initiatieven bij PUM extra aandacht. Op de volgende pagina leest u over vier mis-sies waarbij milieu een belangrijke plaats innam.

Heeft u ideeën hoe PUM groener kan worden? Mail ze naar ons via [email protected].

5PUM Magazine voorjaar 2010

Schoner water in Bangladesh Bij een waterzuiveringsinstallatie in Chittagong ont-stonden steeds vaker problemen die de staf niet wist op te lossen. PUM-expert Nico Tilmans constateerde gebrek aan kennis en besloot te beginnen met trainingen. Hij analyseerde watermonsters en gaf aan hoe te han-delen bij afwijkingen. Daarbij werden ook de oorzaken van problemen duidelijker, zoals ‘licht slib’ dat op het wateroppervlak gaat drijven als de zuivering niet goed werkt. Met meer kennis groeide de acceptatie voor het

advies van de expert om een nieuwe opslagtank te installeren om het water te stabiliseren.

Voor de uitbreiding van de zuivering willen medewerkers via een PUM

Business Link Programma Neder-landse waterbedrijven bezoeken.

Thema duurzaamheid

Business advies in VietnamEen milieukundig adviesbureau in Ho

Chi Minhstad, het vroegere Saigon, heeft steeds meer last van concurrentie die onder

de prijs werkt. Bovendien is veel apparatuur in het labo-ratorium verouderd. PUM-expert Erik van Dijk adviseerde het bedrijf een nieuw businessplan te maken om beter voorbereid te zijn op nieuwe uitdagingen. Ook legde hij internationale contacten, onder andere met Royal Has-koning en Norit, voor mogelijke samenwerking. Van Dijk is nu in Nederland op zoek naar tweedehands apparatuur voor het laboratorium. Er is een business link gepland met een training en een bezoek van de directeur aan Nederland.

Biogas op de Filippijnen Expert waste management Geert Boonzaaij-er deed onlangs twee projecten op de Filippijnen. Hij gaf advies op een breed terrein variërend van afvalin-zameling tot afvalverwerking. Er was grote belangstelling voor een bijzonder ‘groen’ advies voor het genereren van biogas uit keuken- en tuinafval. Boonzaaijer kent een producent in India die voor zeer lage kosten een eenvoudige vergistinginstallatie levert. Het geheel is in een paar uur op te zetten en ook de trai-ning voor gebruik is eenvoudig. Er wordt nu gewerkt aan een demonstratie-installatie. Boonzaaijer gaat het Hans Blankert Fonds benaderen voor financiering.

Waterzuiveringsinstallatie in Chittagong, Bangladesh

Erosiecontrole in IndiaIn India kreeg expert duurzame ontwikkeling Joseph van Oudenhoven de vraag hoe de watercontrole in een bergachtig gebied en het ecotoerisme beter ontwikkeld kon worden. Er was sprake van terrasbebouwing en ge-bruik van dammetjes. Kennis over waterbeheersing was er dus al. Niet watercontrole maar erosiecontrole was dan ook het probleem. Er moest gezorgd worden dat de bodem niet meer kon wegspoelen, dat zou voorkomen dat er aardverschuivingen konden plaatsvinden. Door de lokale bevolking bij zijn plannen te betrek-ken, lukte het om de ontbossing tegen te gaan, nuttige beplanting aan te leggen en betere wegen te maken waarbij niet halve bergwanden werden afgegraven zonder ondersteuning. De kale om-geving werd ook weer aantrekkelijk voor ecotoeristen.

Joseph van Oudenhoven en Kulwant Rai Jain (lokale vertegenwoordiger) op missie in India.

6 PUM Magazine voorjaar 2010

“Als je wordt ingekapseld ben je niet vals genoeg meer”

Het gesprek

Algemeen directeur Thijs van Praag sprak met Pieter Winsemius. Over ontwik-

kelingsorganisaties die niet te braaf moeten zijn, de uitdaging voor PUMmers, de

noodzaak om oplossingen te blijven zoeken, het milieu en hoop voor de toekomst.

“Kopenhagen mislukt? Het is een daverend succes!”

7PUM Magazine voorjaar 2010

Als oud-minister zette Pieter Winsemius het milieu voor het eerst serieus op de kaart. Hij was ook voorzitter van Natuurmonumenten en adviseur bij McKinsey. Hij pu-bliceerde het boek ‘Grote Mensen gaan niet dood’, een dialoog met zijn kleinkinderen over de grote problemen - en mogelijke oplossingen - van deze tijd. Tegenwoordig werkt hij bij de WRR, de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid, die onlangs een rapport uitbracht over 40 jaar ontwikkelingssamenwerking.

Wat vond u zelf van dit rapport over ontwikkelingssamenwerking?

“Het is best wat omstreden hier en daar. Het veld is toch in beroering. Her en der kun je spreken van een existen-tiële crisis. Eigenlijk is er, behalve door Jan Pronk, nooit een discussie ‘ten principale’ gevoerd over het beleid. Dat komt in het rapport ook vrij sterk naar voren. De meeste Nederlandse NGO’s, zoals ICCO, Novib en Hivos, zijn eigenlijk ingekapseld door de overheid. Met financiële akkoorden, daar komt het plat gezegd op neer. Dat hebben ze laten gebeuren en dat heb ik altijd heel fout gevonden. Op zijn tijd mensen op je nek krijgen is juist supergezond. Je moet scherp blijven: ben ik bezig met waar het om gaat? Doe ik iets wat echt de moeite waard is? Of doe ik iets voor mezelf?”

“Ik heb niks met boksen maar niemand spreekt me tegen, dus het verhaal zal wel waar zijn: een bokser werkt altijd met twee vuisten en een duim. En zijn voeten, die moet hij aan de grond houden, anders kan hij geen kracht zetten. Dus je moet op de grond blijven staan, erg belangrijk. En dan met twee vuisten slaan. En die duim gebruik je als de scheidsrechter niet kijkt.”

En wat doe je met die duim dan?

“In het oog! (lachend) Geen idee of het waar is, maar het lijkt me waar. Dat is ongeveer hoe vals beleid gaat. Beleid moet vals zijn. Als je voor het echie speelt, speel je vals. Als je wordt ingekapseld ben je niet vals genoeg meer.”

In uw boek legt u uw oor te luister op alle niveaus, van gezin tot toponderzoekers. Nou gaan PUMmers altijd naar een ver land met een andere taal en cultuur. Hun enige houvast is eigenlijk wat ze weten van hun eigen vak.

Het luisteren en het overbrengen en de goede dingen zeggen, heeft u daar ideeën over hoe dat beter zou kunnen?

“Dat is de ultieme uitdaging! Hier spreken we dezelfde taal, we kennen elkaar. Maar als je in het Gooi woont en in Utrecht-Overvecht op een zwarte school komt, zie je een wereld die je niet kent. Een veel hardere wereld. En PUMmers komen in een wereld die nog veel harder is, twee keer, tien keer zo hard. Bij tijd en wijle althans. Spreek je die taal voldoende om te kunnen adviseren? Of heb je de nederigheid om te weten dat dat niet kan? En kun je wel helpen met de dingen die je wel weet?”

Werken de oplossingen die in Nederland werken, ook daarginds?

“Precies - die werken dus niet! Je moet een andere me-thode vinden, je eigen oplossing vinden. Als dat één op de vijf keer goed gaat bij PUM, zou ik dat een geweldig resultaat vinden! Dat bedoel ik niet negatief. Het zijn enorm complexe processen, die verander je niet zomaar. Het lijkt me een enorme uitdaging.”

Milieu is bij ons een belangrijk thema. Een PUMmer op missie komt bij een werkplaats waar chemisch afval in de sloot naast de rijstvelden gegooid wordt. Hoe moet hij daar mee omgaan?

“Je kunt niet aannemen dat de mensen daar dezelfde prioriteiten hebben als wij. Prioriteit hier is bijvoorbeeld klimaatverandering. Dat is een rijkeluisprobleem. Als je aan het overleven bent dan is ‘over vijftig jaar’ een abstract gegeven. Het gaat om: MORGEN! Hun prioriteit op milieugebied is: stilstaand water. Dat is de pest, met rattenplagen, malaria, tsetse-vliegen etcetera. Hun pri-oriteit is riolering, of in elk geval sanitair. Hun prioriteit is betrouwbaar drinkwater en betrouwbaar voedsel. Dat waren onze prioriteiten in 1900, toen we nutsbe-drijven instelden. Maar die hebben ze niet. Hun priori-teiten verschillen dus een eeuw met de onze.

Nu is het wel zo dat waar wij een eeuw voor nodig hadden, tegenwoordig in twintig jaar gedaan wordt. De golven van ontwikkeling worden steeds korter.”

Het gesprek

8 PUM Magazine voorjaar 2010

Het gesprek

“We vinden dat de VN-klimaatconferentie in Kopenhagen mislukt is. Maar het is een daverend succes! Als je twee jaar geleden had geroepen dat de Chinezen in beweging komen, of de Amerikanen... Je was voor gek verklaard. Let op, als de Chinezen echt beginnen, begint het echte werk. Misschien niet zo snel als de Chinezen zeggen dat ze het gaan doen, maar er gaat wel wat gebeuren.

Als je niet offensief denkt over grote problemen, als je over de derde wereld denkt: het is er arm, het is er al-lemaal vreselijk ellendig, dan kom je nergens. Je moet de sprankeling zien: we hebben toch een vordering gemaakt. Er is licht aan het eind van de tunnel. En als daar licht is, dan moet je wrikken, wrikken, wrikken, dat weet elke PUMmer.”

Dat is het terrein waarop PUM actief is: de zelfredzaamheid van mensen bevorderen. Als ze willen en vastbesloten zijn, daar achteraan gaan...

“De middenklasse helpen zich te ontwikkelen, die tegenkracht biedt voor democratie en vrije media – daarmee zit je op een heel ander spoor dan dat van armoedebestrijding. Daar gaat het om onderwijs en gezondheidszorg.

Dat is niet fout, maar is het wel het spoor waar je het gaatje open wrikt? Dat is voor mij de hamvraag, ook in het rapport van de WRR over ontwikkelingssamenwerking. Wees heel kritisch op jezelf.”

Grote Mensen gaan niet dood. Over het Nederland van volgende generaties. Auteur: Pieter Winsemius Uitgeverij Balans – ISBN 978 94 600 32431

Om de dialoog met de experts te verstevigen en het beleid te peilen, werd er in november 2009 een focusgroepbij-eenkomst georganiseerd. Ruim vijftig experts spraken zich uit over PUM.

In vier focusgroepen is gepraat over zaken als het voor-traject en de matching met projecten, de kwaliteit van de projectuitvoering, communicatie en de kwaliteit van de PUM organisatie. De focusgroepen worden samengesteld uit PUMmers waarvan sommigen vaker en anderen nog nooit op missie zijn geweest.

MissieDe experts staan in grote meerderheid achter de missie van PUM en voelen zich daar ook persoonlijk bij betrokken. Wel is er ‘onderhoud’ nodig: voldoen de missie en visie van PUM nog anno 2010?

InformatieDe experts gaven aan dat de interne en externe informatie beter zou kunnen.

Er is nu vooral communicatie rond missies. Daarbuiten zou PUM ook moeten communiceren. Zo kunnen de sectorbijeenkomsten bijvoorbeeld beter worden ingezet als communicatiekanaal. Daarnaast bepleiten de experts een ‘informatiebank’ met presentaties en video’s die tijdens missies gebruikt kunnen worden.

VragenAndere onderwerpen waren: Hoe kunnen experts een grotere rol hebben in matching met projecten? Hoe kan ik mij beter profileren binnen mijn sector? Kan PUM ook experts benaderen voor projecten in Nederland? Hoe is de ondersteuning in het buitenland? Werkt het systeem van de landen- en sectorcoördinatoren? Hoe is de debriefing? Zijn de evaluaties voldoende scherp?

De gesprekken waren inspirerend en leverden veel goede suggesties voor verbeteringen op. Er zullen regelmatig bijeenkomsten van focusgroepen worden georganiseerd. De experts voor de focusgroepen worden ‘at random’ geselecteerd.

Experts spreken zich uit over PUM

9PUM Magazine voorjaar 2010

PUMnet: grip op eigen profiel

PUMnet is het nieuwe intranet waar elke PUMmer terecht kan om informatie te zoeken of te delen. Maar op PUMnet kan iedereen ook op elk gewenst moment zijn cv aanpassen, mails lezen, een debriefing maken of gewoon het laatste PUM nieuws lezen. Zo helpt PUM-net de banden te versterken tussen PUMmers, of ze nu thuis, op kantoor of elders in de wereld bezig zijn.

Profiel aanpassenAlle PUMmers hebben een eigen profiel op PUMnet, beveiligd met een persoonlijke inlogcode en wachtwoord. U kunt zelf uw profiel en cv aanpassen en uw key qualifications actualiseren. Hierdoor kunt u de kans om geselecteerd te worden voor een missie vergroten. Log in op www.pum.nl en update uw CV. Uw sector-coördinator en het recruitment team kunnen u dan makkelijker vinden. Bent u al gekoppeld aan een project en gaat u nog weg? Log dan in om uw missie voor te bereiden en deel na afloop van de missie online uw ervaringen.

In een oogopslagPUMnet bevat veel informatie over lopende zaken, projecten in voorbereiding en missies die achter de rug zijn. De landencoördinatoren zien in een oogopslag de status van hun projecten, debriefings en de evaluaties van klanten. De lokale vertegenwoordigers hebben snel een overzicht van alle projecten in hun regio. En het mooie is dat klanten nu zelf online een projectaanvraag kunnen indienen.

Veel bezoekersHet aantal bezoekers van de nieuwe PUM website, zowel het algemene deel als PUMnet, is flink toegenomen. PUM meet de bezoekersgegevens met behulp van Google Analytics om het gebruik in kaart te brengen. Op 1 maart – de dag van de lancering van PUMnet – werden 1480 bezoekers geregistreerd. De tweede dag zelfs 1542. Voorheen waren dat er ongeveer 600 per dag. Het gemiddelde schommelt nu rond de 1100 bezoekers per dag. De meeste bezoekers komen uit Nederland. Maar het mooie is dat de site ook veel wordt bezocht door mensen uit andere landen zoals Rusland, Indonesië en India. Veel (potentiele) klanten hebben de website gevonden en komen zo meer te weten over het werk van PUM en wat PUM voor hen kan betekenen.

Nog nooit ingelogd? Op www.pum.nl kan elke PUMnet gebruiker een beknopte handleiding downloaden. Voor technische vragen kunt u op werkdagen van 08.00-17.00 uur contact opnemen met de ICT helpdesk. Telefoon: 070-3490570. E-mail: [email protected].

De nieuwe website is sinds 1 maart in de lucht. Kennis en informatie delen om

klanten beter te helpen staat centraal. Daarbij hoort ook sneller en efficiënter

experts koppelen aan een project. Als expert speelt u daarin een belangrijke en

actieve rol.

Aktueel

10 PUM Magazine voorjaar 2010

Aktueel

Bijna elf jaar was Bertus als financieel-operationeel directeur een drijvende

kracht achter PUM. Binnenkort neemt hij afscheid. Gelukkig heeft hij voor een

goede opvolger gezorgd. Maak kennis met Hans Luursema.

Sinds 15 maart is Hans Luursema de nieuwe financieel-operationeel directeur van PUM. “Ik trof er een solide financiële basis aan. Het goede werk van Bertus zal ik krachtig voort-zetten en daar op termijn mijn eigen draai aan geven.”

Na zijn middelbare school koos hij voor een studie economie aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. Direct na zijn diensttijd vond Hans een baan bij de Ziekenfondsraad, hier werkte hij het leeuwendeel van zijn carrière. Na een reorganisatie besloot hij toch om rond te gaan kijken. “Al is vertrek-ken best moeilijk als je ergens 23 jaar hebt gewerkt.” Toen Hans de vacature voor Financiën en Operaties bij PUM zag dacht hij meteen: ‘Wat een gave baan!’ “Leidinggeven, iets van complexiteit, intellectuele uitdagingen en maatschappelijke relevantie, dat past helemaal bij mij. Mijn stijl van leidinggeven? Ik wil graag geïnfor-meerd zijn. Een vinger aan de pols houden. Ik denk dat we bij PUM, een kleine organisatie met korte lijnen, efficiënt en effectief met elkaar kunnen opereren. Dat we beslissingen snel willen en durven nemen, ook als er risico’s aan verbonden zijn.”

Met beide benen op de grond, dat typeert Hans Luursema (1958) ten voeten uit. Als geboren Groninger die opgroeide in Noord-Holland, com-bineert hij een nuchtere instelling met zakelijke directheid.

Effectief“In de samenleving en de politiek is er momenteel discussie over het onder-werp ontwikkelingssamenwerking. De noodzaak tot bezuinigen bij de Rijksoverheid versterkt dit nog eens. Het is de vraag in hoeverre dit de toekomst van PUM beïnvloedt.Ik zie sterke steun voor de activiteiten van PUM in het onlangs verschenen WRR-rapport ‘Minder pretentie, meer ambitie.’ PUM stimuleert en bevor-dert het lokale MKB als motor van de economie. Dat gebeurt op een doeltreffende manier. Daarom maakt onze hulp al jarenlang verschil. Je zou kunnen zeggen dat PUM zijn tijd ver vooruit is. In dit krachtenveld hecht ik groot belang aan het blijven borgen van efficiëntie en effectiviteit, met behoud van de kwaliteit van onze vrijwilligers, vaste staf en hun werk.”

Hans privéHans is getrouwd met Annemieke en woont in Amstelveen. Hij houdt van reizen, lekker eten en fotografeert graag.

“Eigenlijk is PUM zijn tijd ver vooruit”

Hello

11PUM Magazine voorjaar 2010

Aktueel

Goodbye

Het is de rode draad in zijn leven: zorgen voor anderen. Voor hij bij PUM kwam, werkte Bertus in het niet-be-kostigd beroepsonderwijs. “Eigenlijk heb ik niets anders gedaan dan met heel veel mensen werken. Dat vind ik het mooiste wat er is.”

In 2000 begon PUM met de bouw van een projectinformatiesysteem. “We wilden meer uniformiteit,” vertelt Bertus. “Alles in één systeem, in plaats van de grote tassen met papieren informatie waar de landen-coördinatoren en sectorcoördinato-ren mee rondliepen. Daardoor is het proces transparant geworden en zijn de rapportages sterk verbeterd.”

Nooit afVernieuwen is nooit klaar. “Toen we het interne proces op orde hadden, beseften we dat we weinig contact hadden met onze lokale vertegen-woordigers en onze aanvragers. Na heel wat klankbord- en werk-groepen zijn we gaan bouwen aan PUMnet. Nu zien we hoe betrokken iedereen is. En hoe tevreden! We hebben een enorme kwaliteits-sprong gemaakt.”

Op dienstreis in Banda Atjeh ziet Bertus Noppers (1947) vier blinde mannen voorbij lopen. De lokale vertegenwoordiger van PUM vertelt dat iedere wijk of straat voor z’n eigen zwakkeren of zieken zorgt. Bertus: “Zo eenvoudig kan het dus zijn om voor elkaar te zorgen.”

ActiefTot op de laatste dag blijft Bertus in full swing bij PUM. “PUM is een ont-zettend fijne organisatie.” Daarna gaat hij vrijwilligerswerk doen, vooral in hulpverlening en sociale zorg. Samen met zijn vrouw. “Kijk hebben op de problemen van een ander is iets van ons allebei. Daar hebben we elkaar ook op gevonden.” Hij is actief in de kerk en houdt van de natuur en van fotogra-feren. Wat gaat hij het meeste mis-sen? “Het contact met de mensen. De gezelligheid, de sfeer.”

Hoogtepunt PUM zal Bertus ook missen. Daarom wordt zijn afscheid groots gevierd op vrijdag 4 juni. Alle PUM-mers, en oud-PUMmers, worden uitgenodigd. “Dat lijkt me schitte-rend,” zegt Bertus met zijn bekende glimlach. “Daar kijk ik echt naar uit.”

“Eigenlijk is PUM zijn tijd ver vooruit”

“Met mensen werken vind ik het mooiste dat er is”

12 PUM Magazine voorjaar 2010

Theo de Groot zit al vanaf 1958 in de tuinbouw. “Van spinazie tot orchideeën, ik heb overal in gewerkt”, zegt hij zelf. Hij begon ooit met de lagere en middelbare tuinbouwschool en deed cursussen, maar heeft zijn expertise vooral bij veel verschillende bedrijven ontwik-keld. De Praktijkschool, zoals hij dat noemt. Hij werkte veel in het buitenland, verzamelde overal planten, van Noord-Amerika tot Nieuw Zeeland en Australië. Ook leefde hij een tijd op de Azoren. Voor PUM vloog hij naar Marokko om daar een kwekerij te redden.

Waarom werd de hulp van De Groot ingeroepen? “De kwekerij in Marokko bestaat nu tien jaar. Na het vijfde jaar was er opeens een mysterieus probleem. Steeds meer planten werden ziek en gingen dood. Ingehuurde specialisten suggereerden: ‘Jullie geven niet goed water’ en ‘Je doet dit niet goed, en dat niet goed’. Maar niemand slaagde er in de echte oorzaak te achterhalen. Ik had iets soortgelijks al eens eerder mee-gemaakt in Ivoorkust. Daar werd een bedrijf compleet vernietigd. Als ik zo iets tegen kom bij een kweker ga ik alles uit elkaar halen tot ik weet of het een beestje is of een schimmel. In dit geval wist ik binnen vijf minuten wat het probleem was.”

NachtvlinderDe onzichtbare boosdoener bleek een nachtvlinder te zijn, Opogona Sachari, in de volksmond Bananenboorder geheten. Het insect komt overal voor, in Zuid-Amerika, Ivoorkust, op de Azoren, maar ook in Nederland. De Groot: “Het is een quarantaine beest. Als er een container binnenkomt en de Plantenziektenkundige

Dienst vindt er een paar, dan kunnen ze zo zeggen: ‘Steek alles maar in brand.’ Bij alle planten die een wondje hebben, waar bijvoorbeeld een takje afgeknipt is, komt deze vlinder langs en legt eitjes in de wond. Vervolgens gaat die plant gegarandeerd voor de bijl. Of het nu een palm is van tien meter of een klein stukje suikerriet. Op de Marokkaanse kwekerij was ongeveer tachtig procent aangetast. Hoewel het probleem al jaren speelde, had niemand iets in de gaten gehad. De vlinder pakte alles, van fi cussen tot bananen.”

AaltjesDe oplossing lag in biologische gewasbescherming. De Nederlandse fi rma Koppert Biological Systems is een wereldspeler op deze markt. De Groot ging er inkopen doen. “Ik heb 100.000 aaltjes meegenomen. Dat zijn hele minuscule beestjes. Je lost ze op in water. Zo kun je de bananenboorder bestrijden. Je giet het water met aaltjes en al in de plant, bijvoorbeeld in de kop van een palm. Die aaltjes gaan daarna aan de slag. Ze werken curatief. Ze dringen de larve binnen, laten een bacterie achter en binnen enkele dagen is die larve dood. Zou je dit met normale bestrijdingsmiddelen doen, dat zou je hele zware middelen moeten gebruiken, die in Neder-land allang verboden zijn.

Deze aaltjes werken heel specifi ek. Als je andere soorten zou nemen, zou het niet werken. Het grote probleem met gif is dat je alle andere insecten dood spuit, ook de nuttige. Vogels gaan er uiteindelijk ook aan onderdoor. Zo maak je het probleem eigenlijk alleen maar erger.”

Thema duurzaamheid

Winstgevende kwekerij zwaar getroffen door mysterieuze ziekte. En geen spoor van de dader. Het lijkt op het plot van een detec-tive, maar het was werkelijkheid. Senior expert Theo de Groot vloog namens PUM naar Marokko. Daar stak onze Sherlock Holmes na vijf minuten inspectie zijn pijp op en sprak: “Beste Watson, we hebben hier te maken met een duidelijk geval van bananenboorders...”

De zaak van de bananenboorder

13PUM Magazine voorjaar 2010

Thema duurzaamheid

BesmettingDe Groot trof ook een manier van werken aan die het probleem verergerde. De kwekerij mengde besmette grond met nieuwe grond en gebruikte het mengsel om nieuwe planten in te potten. Zo ging de besmetting steeds sneller. De Groot greep in: “Nooit meer gebruikte grond met nieuwe potgrond mengen.”

BestrijdingDe directeur van de kwekerij heeft, toen hij in Nederland was, bij Koppert een hele voorraad nieuwe aaltjes gekocht en zet zo de bestrijding van de bananenboorders voort. Koppert zelf vestigde zich in Marokko en benoemde een in Nederland opgegroeide Marokkaan tot directeur. Marokko loopt nu in Noord-Afrika voorop in het toepassen van biologische ongediertebestrijding.

De missie van senior expert de Groot is een goed voorbeeld van ‘PUM gaat voor groen’; kennis delen om bij te dragen aan een duurzame en maatschappelijk verantwoorde economie, die het milieu niet of minder belast. Zelf is hij de laatste twintig jaar steeds meer en meer bezig met biologische ongediertebestrijding en

farm scaping. Hieronder wordt verstaan: het doorbreken van monocultuur met behulp van allerlei planten. De Groot: “Tegenwoordig gaat men steeds meer over op biologische bestrijding. Het grote probleem daarmee is dat niet alle planten zich daarvoor lenen. Dan moet je eigenlijk weer planten erbij zetten om die biologische bestrijders te ondersteunen. Koppert is een groot bedrijf in biologische bestrijding, zij verkopen de beestjes, maar ze vertellen niet het verhaal van de farm scaping erbij.”

Bredere aanpakHet is jammer dat biologische bestrijding niet door landen gecoördineerd wordt, vindt De Groot. De aanpak van een probleem als de vlinderlarve vraagt eigenlijk om een bredere aanpak. De problemen houden niet op bij de grenzen van de kwekerij. Omdat besmette planten uit de kwekerij in het hele land verspreid zijn, is de kans groot dat ook andere gebieden last hebben van de vlinderlarve. Theo de Groot rust voorlopig nog niet op zijn lauweren. Voor een opdrachtgever in Brazilië onderzoekt hij nu welke planten het meest geschikt zijn als grondstof voor verwerking tot biobrandstof.

“Steek alles maar in brand”

Thema duurzaamheid

14 PUM Magazine voorjaar 2010

Coen van Haeringen, landencoördinator voor het Midden-Oosten, was bij twee missies betrokken die misliepen. “Bij de ene ging het om een expert die voor het eerst op pad ging. De andere missie werd uitgevoerd door een expert met vele jaren PUM ervaring. Toevallig waren ze allebei uitgezonden naar vergelijkbare bedrijven met dezelfde vraag: kwaliteitsverbetering van de producten. Ze gingen wel naar verschillende landen.”

Van Haeringen ziet duidelijke parallellen. “Ze liepen tegen dezelfde problemen aan. In beide gevallen stuit-ten ze op een muur van onwil toen ze gevolg wilden geven aan de vraag van de directie. Misschien hadden ze in hun enthousiasme niet genoeg tijd genomen om de onderlinge verhoudingen goed in kaart te brengen - het zijn voor onze begrippen sterk hiërarchisch geleide bedrijven - en de werknemers te leren kennen.

Dat is overigens niet zo makkelijk in de relatief korte tijd dat experts op missie zijn. Het kan gebeuren dat directies slecht bereikbaar zijn voor overleg of te weinig beschikbaar zijn om onze experts te steunen. Dat deed zich helaas voor bij deze bedrijven. Met name de productieleiders waren argwanend. Ze dachten dat de experts waren gekomen om hun positie in het bedrijf ter discussie te stellen.” Interne verhoudingenMet de beste bedoelingen zei één van de twee PUMmers na twee dagen tegenwerking op de werkvloer: “Geef mij de specifi caties maar, dan doe ik het zelf wel.” Van Hae-ringen: “Zijn intenties waren prima, maar die Hollandse manier van mouwen opstropen en aanpakken, wordt soms anders geïnterpreteerd.”

Hollandse aanpak werkt niet altij dVerreweg de meeste PUM missies verlopen probleemloos. De expert kan zijn

werk doen en bedrijven profiteren volop van diens kennis en de ervaring.

Maar soms gaat het mis. Wat valt daarvan te leren?

Leren uit ervaring

- - - - - - - - - -

- - - - - - - - - -

- - - - - - - - - -

15PUM Magazine voorjaar 2010

“Zeker in het begin is het belangrijk je aan te passen aan de plaatselijke cultuur, de lokale werkwijze en om structuren in een bedrijf in de gaten te houden. Het is een goede zaak geduld te oefenen om door te krijgen hoe de interne verhoudingen liggen.

“Noodzakelijk om je aan te passen

aan de lokale cultuur”

Achteraf bleek dat de productiechef inderdaad moeilijk lag bij zijn eigen directie en aan het eind van het verblijf van de expert het bedrijf heeft verlaten. Hij had een paar valkuilen gegraven voor de expert, die dat natuurlijk niet wist. Met veel moeite is de missie voltooid. Bij de tweede missie is dat niet gelukt. Daar is de expert na een week onverrichter zake vertrokken.”

EvaluatieTerugblikkend stelt de landencoördinator vast: “Dit soort zaken kan iedere expert overkomen, of je nu voor het eerst op pad gaat of een ervaren rot bent. Met beide bedrijven, met onze plaatselijke vertegenwoordigers, en natuurlijk met de twee experts hebben we de ervaringen uitgebreid geëvalueerd. Dat waren prima gesprekken. De verstandhouding met het ene bedrijf is goed gebleven, vooral omdat een van de directeuren na afloop van de missie inzag dat onze expert onvoldoende steun had gekregen.

Zoals gezegd was de dwarsliggende productieleider inmiddels weg. De expert heeft nog steeds contact met een medewerker van het bedrijf met wie hij goed overweg kon. Ik sluit dus niet uit dat we daar op termijn weer naar toe gaan. Met het andere bedrijf is momenteel geen contact. De plaatselijke vertegenwoordiger kan helpen dat te veranderen als de tijd daar rijp voor is.”

“Meer geduld opbrengen”

Van Haeringen benadrukt dat beide experts hebben geconcludeerd dat ze wat meer geduld hadden kunnen opbrengen. Maar: “Dat is soms gemakkelijker gezegd dan gedaan.” Voor hemzelf als landencoördinator hebben beide missies duidelijk gemaakt dat hij tijdens de briefing nog meer aandacht aan dit aspect van een missie moet besteden. “Dat is de les die we hebben geleerd!”

Het gras bij de buren is altijd groener. Een bekend Ne-derlands gezegde waarmee we, helemaal passend bij onze volksaard, aangeven dat het zo’n vaart nog niet loopt als we niet in dezelfde weelde leven als de ander.

Een onschuldig gezegde, dat echter letterlijk genomen een heel andere uitleg behoeft. Want uit vele onderzoeken, hoe tegenstrijdig soms ook, weten we inmiddels dat het gras in andere delen van de wereld veel minder groen, zo niet volledig afwezig is. Groen is een sleutelwoord geworden in onze samenleving. Maar is het dat ook in samenlevingen wereldwijd? Hoe is groen te realiseren, juist in landen waar de inkomensafhankelijkheid van vaak vervuilende productie-eenheden honderd procent is?

Kunnen wetenschappers en milieutechnologen hun ideeën zomaar toepassen in andere samenlevingen? Wie laat zich dat aanleunen, wie is bereid zijn levens-stijl aan te passen? Waarom zou je milieuproblemen niet zo oplossen dat ze in de economische en sociale structuur van landen en volkeren passen?

Neem de stad Brasilia, gebouwd naar een idee van ste-denbouwkundige Lucio Costa. De beroemde architect Oscar Niemeyer was er verantwoordelijk voor toonaan-gevende gebouwen. Gebouwd om Rio de Janeiro als hoofdstad te vervangen, werd de prachtige symmetrische, extreem ruime, groene stad in 1960 in gebruik genomen.

Er zijn wijken waar alleen winkels zijn of alleen banken. Er zijn wijken met enkel sportcomplexen of scholen. En er zijn woonwijken. Om die verschillende wijken te bereiken is een auto onmisbaar. Het verkeer is dus alleen maar toegenomen, al is er sinds enige tijd een metro. Er wonen bijna twee miljoen mensen die elk weekend de stad ontvluchten. De structuur van de stad is onleefbaar. Rij in het weekend door Brasilia en je waant je in een spookstad. Alle goede bedoelingen ten spijt het heeft niet gewerkt. Groen is een nobel streven. Maar lichtgroen is ook oké.

PUM-expert Karin Verhaak-Kersten is sinds 1980 werkzaam in de journalistiek.

Zij werkt als freelance journalist in binnen- en buitenland en was mede-eigenaar en

hoofdredacteur van Peel en Maas uitgevers, uitgever van vijf nieuwsbladen in Noord-

oost-Brabant. Sinds 2006 staat ze ingeschreven bij PUM.

Lichtgroen is ook oké

Column

16 PUM Magazine voorjaar 2010

Voor ondernemers die bij BiD Network aankloppen is een gedegen business plan

cruciaal. Het is het belangrijkste instrument om investeerders te interesseren.

Daar worden vaak PUM-experts bij ingeschakeld.

Claudia Schalkx van Bid Network: “PUM heeft een schat aan kennis. PUM-experts koppelen een gedegen opleiding aan veel praktische ervaring die ze overal in de wereld hebben opgedaan én ingezet. Bij ons komen beginnende, vaak jonge ondernemers of ondernemers die schaal-vergroting zoeken. Ze schrijven zich in op een online platform, waarop ook coaches met ervaring en kennis in verschillende sectoren en regio’s staan ingeschreven.

Een ondernemer kan contact opnemen met een coach, maar omgekeerd gebeurt ook. Van de 475 coaches van BiD Network is ongeveer twintig procent PUM-expert. Een van hen, Jochum Wijbenga, hielp de Oegandese ondernemer Emmy Warsiwa met een businessplan voor uitbreiding van zijn bedrijf.

Wijbenga: “Wana Solutions distribueert LPG. Ze verkopen flessen LPG aan huishoudens, maar willen ook tankin-stallaties bouwen bij wooncomplexen zodat LPG via een leidingenstelsel naar alle woningen wordt geleid.

Daarvoor zoekt eigenaar Warsiwa een investeerder voor 150.000 euro. Als hij kan laten zien hoe het werkt, gaat de business zeker lopen.”

Wijbenga heeft voor PUM missies in Swaziland en Armenië gedaan. Voor BiD Network helpt hij onder andere met het beantwoorden van vragen van potentiële investeerders. “Het verschil met PUM is dat je vanuit huis werkt. De contacten lopen via Skype en e-mail.”

De samenwerking tussen PUM en BiD Network verloopt vooral informeel via de experts, maar ook op directie-niveau is er regelmatig contact. Schalkx: “Het werkt. Met hun kennis en actieve inzet helpen de PUM-experts bedrijven zich verder te ontwikkelen.”

Meer weten? Kijk op www.bidnetwork.org

Synergie

PUM businessplan is vaak geld waard

17PUM Magazine voorjaar 2010

Maurits van der Ven is sinds 2006 actief

PUMmer. De bevlogenheid van PUMmers

is vaak, net zoals de betrokkenheid van

het thuisfront, een van de redenen om

vrijwilligerswerk te (blijven) doen.

Soms werkt het zelfs aanstekelijk.

Maurits’ zoon Michael zet zich ook in

voor mensen in ontwikkelingslanden.

Hij werkt in Ethiopië voor de Clinton

Foundation.

“Mijn vader heeft me laten zien hoe geweldig het is om in Afrika te werken. Hij is echt een voorbeeld geweest. Zonder hem zat ik nu nog op een kantoor ergens in Amerika,” schrijft Michael van der Ven in een lange e-mail. Van profit naar non-profitMaurits van der Ven werkte bijna veertig jaar als bankier in het buitenland. De laatste tien jaar zette hij zijn financiële kennis en ervaring in bij ontwikkelingsbanken in Afrika. Als expert deed hij vier missies voor PUM, inmiddels is hij landencoördinator voor Mali en Congo.

Zijn oudste zoon Michael trad in zijn voetspoor. Hij groeide op in de Verenigde Staten, studeerde financieel manage-ment en deed een MBA bij INSEAD in Fontainebleau. Na een carrière bij Price Waterhouse Coopers stapte hij over naar de Wereldbank en vervolgens naar het Ameri-kaanse Rode Kruis. Sinds augustus 2009 is Michael de tweede man van de Clinton Foundation in Ethiopië. Met zo’n honderd medewerkers werkt hij daar aan ver-betering van de gezondheidszorg.

“Mijn vader werkte heel lang voor internationale zaken-banken. Ik had nooit het idee dat hij daar erg gelukkig was. Toen hij naar Afrika verhuisde zag ik hem opleven: hij vond het avontuur geweldig en meer nog dat hij an-deren kon helpen. Hij was toen vijftig. Ik vond mijn werk in de profit-sector niet erg bevredigend en nadat ik mijn vader de overstap had zien maken, deed ik het ook. Toen was ik pas 28.”

SleutelKort geleden zocht Van der Ven zijn zoon op in Ethiopië. “Je merkt dan dat PUM je niet los laat. Want naast een gezellig familiebezoek heb ik ook actief rondgekeken naar mogelijkheden voor PUM.”

Zoon Michael is een fan van PUM. “De aanpak werkt. Het stimuleren van het midden- en kleinbedrijf is de sleutel voor economische ontwikkeling. Hier in Ethiopië zie ik veel mogelijkheden bij rozenkwekerijen, koffie-plantages en in het ecotoerisme.”

Zo vader, zo zoon

Thuisfront

18 PUM Magazine voorjaar 2010

Veiligheid

Veilig en verantwoord op missie

Staatsgreep“Ik heb bij de brandweer heel wat hachelijke situaties meegemaakt en ik heb geleerd dat het altijd belangrijk is om rustig te blijven. Maar als je marsmuziek hoort, weet je dat het mis is.” Hij nam meteen contact op met zijn project officer in Den Haag, Laura Vink, en zorgde voor voldoende beltegoed. En met de lokale vertegen-woordiger regelde hij een vluchtadres en auto.

Laura: “Hans belde me vanuit de auto toen hij onderweg was naar de hoofdstad en berichten ontving dat er ge-schoten zou zijn. Het eerste was nagaan of er inderdaad incidenten waren. Ik heb de ambassade in Burkina Faso gebeld, maar op dat moment was er helaas niemand van het personeel aanwezig. Toen heb ik met de landenver-antwoordelijke van BuZa contact opgenomen om de situatie door te spreken. BuZa kon gelukkig wel de am-bassade in Ouagadougou bereiken. Hans werd daarna meteen gebeld door de ambassadeur.” Gelukkig bleken de voorzorgsmaatregelen allemaal niet nodig te zijn want de volgende dag gingen de grenzen en vliegvelden weer open.

Veiligheidsscan

Werkbezoek Burkina Faso: Hans de Vries ontvangt een medaille van de brandweer in

Ouagadougou voor o.a. het regelen van tweedehands redmateriaal.

Het zal u maar gebeuren, een staatsgreep terwijl u op werkbezoek bent.

Het overkwam Hans de Vries, landencoördinator Burkina Faso en Niger, onlangs

tijdens een bezoek aan Niger. Hoe reageert u en hoe bepaalt PUM of het veilig

genoeg is om op missie te gaan?

TIPS VEILIG & VERANTWOORD OP MISSIE ✓ Draag altijd het A4-tje met contactgegevens van de lokale vertegenwoordiger, ambassade, landencoördi- nator en project officer bij u. ✓ Bewaar het telefoonnummer van SOS International en uw verzekeringspasje van De Europeesche op een plek waar u het snel binnen bereik heeft. ✓ Check wat de lokale gebruiken zijn bij de receptie van het hotel, het bedrijf of de lokale vertegenwoordiger zodat u weet waar u op moet letten en wat u beter kunt laten. ✓ Zorg dat u goed uitgerust bent, check uw gezond- heidssituatie, zorg voor juiste vaccinaties en draag bijzonderheden over uw gezondheidstoestand bij u. ✓ Lees het boekje ‘Veilig en Gezond op reis’ van PUM aandachtig door voor u op reis gaat.

Veiligheidsscan“PUM doet wat in haar vermogen ligt om te zorgen dat experts veilig en verantwoord op missie gaan,” zegt Wessel van Weerd, hoofd Personeel & Organisatie.

Is een gebied veilig? Wat zijn de lokale omstandigheden? Wat zijn de classificaties van Buitenlandse Zaken? De project officers en landencoördinatoren houden dit nauwkeurig in de gaten. De lokale vertegenwoordiger en de ambassades geven informatie over de situatie ter plekke. PUM laat ook altijd meewegen wat andere NGO’s doen. Voor extra veiligheidsscans kan PUM nog een beroep doen op een externe organisatie.

Voorbereiding“Het is goed om te beseffen dat een expert goed voor-bereid op reis gaat en altijd begeleid wordt door lokale gastheren, dat beperkt de risico’s aanzienlijk,” aldus Van Weerd.

19PUM Magazine voorjaar 2010

De leeftijd van 70 jaar is de grens voor PUM-experts. Er zijn altijd grenzen. En waar je een grens ook trekt, er is altijd gedoe, aan de ene kant of aan de andere kant.

Na zeven jaar met buitengewoon veel plezier voor PUM te hebben gewerkt werd ik zeventig. Dat betekende afscheid nemen en het besef dat ik weer een fase in mijn leven had afgesloten. Terwijl ik fysiek en geestelijk heel wel in staat ben om door te gaan. Dat was de ene kant. Aan de andere kant realiseerde ik me: zeven jaar is voldoende. Laat nu een ander het maar gaan doen.

Ik heb schitterende projecten gehad, onder andere als leider van het tsunami-project in Atjeh, als landenco-ordinator Indonesië/Sumatra. De laatste drie maanden van mijn tijd bij PUM was ik vervangend coördinator voor Vietnam, Laos en Cambodja. In december 2009 heb ik afscheid genomen en ik heb daar vrede mee. Zeven jaar is een mooi getal. Je moet altijd weggaan op het hoogtepunt van het feest.

Marcel van Eekhout, expert Agriculture/Horticulture

Wessel van Weerd, hoofd Personeel & Organisatie:Over grenzen heen gaan en grenzen stellen: beide horen bij de PUM senior expert. Voor de ondernemende PUMmer is grenzen stellen het moeilijkst, denk ik. Onze experts zijn eerder gewend aan - en succesvol met - over grenzen heen gaan. Een grens voor de een geeft een ander een kans. Met de leeftijdsgrens van 70 jaar krijgen weer ‘jongere’ ouderen de mogelijkheid zich in te zetten voor PUM. Daarmee vergroten we ons potentieel aan adviseurs met actuele kennis en ervaring. Een grens stellen helpt dus ook, op z’n Drents gezegd, een ‘biet veuroet goan.’

Voor vliegreizen naar het zuiden en naar het oosten is Schiphol niet altijd de handigste luchthaven.

Vanaf mijn woonplaats in Limburg zijn Keulen, Frankfurt en Brussel veel makkelijker bereikbaar. Bijvoorbeeld: vanaf Oost-Europa kom ik aan in Frankfurt, wacht tot anderhalf uur op een transfer, vlieg over m’n eigen huis heen naar Amsterdam en moet weer terug naar Limburg. Dat is minstens vier uur extra reistijd. Vanaf Frankfurt brengt de ICE me in anderhalf uur naar Aken, vandaar is het nog twintig minuten met een taxi. Zeker als je einde middag of begin van de avond landt is dat het verschil tussen om 21.00 uur thuis aan de koffie zitten, of in het holst van de nacht thuis komen.

De vliegtarieven zijn bepaald niet doorzichtig en ja, een vlucht met overstap kan voordeliger zijn dan een directe. Maar ik zou PUM toch willen vragen niet automatisch vluchten via Schiphol te boeken. Kom ons, vrijwilligers, tegemoet, kijk even verder welke mogelijkheden er zijn en bespaar ons onnodige reistijd.

Joost Krul, expert Business Support & Management

Bertus Noppers, financieel-operationeel directeur:Ja, we kennen het probleem. Oorspronkelijk mocht PUM uit-sluitend Nederlanders vanuit Amsterdam uitzenden. Dat is nu wat minder. Maar de ruim 2500 tickets die we per jaar boeken leveren routedeals met de vliegmaatschappijen op. Vanuit Europese richtlijnen zijn die tarieven dan altijd op Nederland gebaseerd. We zoeken wel altijd naar een voor de expert aanvaardbare route in combinatie met de te betalen prijs, dus de inzet van belastinggeld. Daarom vertrekken we vrijwel altijd uit Amsterdam.

Kijk eens verder dan Schiphol

Heeft u goede ideeën om de PUM dienstverlening te verbeteren? Deel uw mening

en verbetersuggesties met andere PUMmers en stuur uw mail voor publicatie

naar [email protected].

Er zijn altijd grenzen

Uw mening

U W M E N I N G @ P U M . N L

Op de top van de Mont Blanc Caspar de Kok werkt sinds een jaar bij PUM als hoofd ICT. Hij is verwoed berg-beklimmer. Augustus 2009 beklom hij met een groep van elf oud-collega’s de Mont Blanc om geld in te zamelen voor ex-kindsoldaten. In zijn rugzak had hij een PUM vlag. Na een tocht van twee dagen plaatste hij deze op 4810 meter hoogte. De Kok zit op het hoofdkantoor in Den Haag. Maar als hij nog eens de kans krijgt om mee te gaan op een missie, zou hij het geweldig vinden om Kazachstan te bezoeken. “Ik zou daar heel graag één dagje in de bergen willen lopen.” Natuurlijk neemt hij dan weer de vlag mee.

Waar bent u geweest?De redactie zoekt foto’s van experts op bijzondere plek-ken in de wereld. Het leukste is als u er zelf met de PUM vlag op staat. Stuur uw foto naar [email protected].

PUM komt overal

Suriname: grote behoefte aan kennisPUM is behoorlijk actief in Suriname. Het aantal projecten dat uitgevoerd wordt, vertoont een stijgende lijn; 13 in 2007, 14 in 2008 en 20 het afgelopen jaar. Dit jaar kan daar de samenwerking op het gebied van onderwijs aan worden toegevoegd. PUM gaat het Instituut voor Hoger Beroepsonderwijs in Parimaribo (PolyTechnicCollege) on-dersteunen bij het opzetten van beroepsgericht, praktijk-georiënteerd onderwijs op het gebied van levensmiddelen en voedingsmiddelentechnologie.

Onder de VEHICLE vlag wordt PUM expertise ingezet om specifieke onderwijsbehoeften van het bedrijfsleven te realiseren. Het project in Suriname heet LIFE: ‘Linking Food with Education and Environment.’ Gedurende de ko-mende drie jaar zullen er in dit kader vanuit PUM twaalf missies naar Parimaribo worden georganiseerd.

Wil Kooiman is projectmanager voor dit PUM VEHICLE project. Hij is opgeleid als levensmiddelentechnoloog en heeft twintig jaar leiding gegeven aan HBO instellingen, daarvoor werkte hij bij Unilever.

Kooiman: “Ik heb ervaren dat er in Suriname een ongeloof-lijke behoefte is aan kennis op het gebied van voedings-middelentechnologie. Ze hebben er nog niet de juiste toegang toe. Het internet staat natuurlijk bol van tech-nologische kennis, maar je moet er wel de weg in weten. Er is ondermeer een enorme behoefte om in Suriname een kwaliteitsimpuls te geven aan het onderwijs in de vleessector, de slagerijen. Maar het gaat uiteindelijk om meer dan alleen een slagersopleiding. Binnen de voedsel-sector zijn een heleboel dingen hetzelfde, of het nu gaat om fruit, vlees of bakkersproducten. Verder zullen we ook gebruik gaan maken van e-learning. We zoeken ook naar samenwerking met de beroepspraktijk, zodat leerlingen praktijkervaring opdoen.”

De samenwerkingsovereenkomst werd bezegeld in het bijzijn van ir. Denise Kort namens het PTC en namens PUM: Jur Georgius – landencoördinator Suriname en Thijs van Praag, algemeen directeur.

Landenfocus

Altijd in contact

Er zijn momenten dat een vrijwilliger contact wil hebben met PUM. De vaste staf is altijd bereikbaar op kantoor voor vragen rond een missie.

Voor vragen over een land of een sector kunt u terecht bij de landen- en sectorcoördinatoren. Zij zijn doorgaans niet op het PUM kantoor

aanwezig. U kunt contact met hen opnemen via het algemene e-mailadres van PUM, [email protected].

20 PUM Magazine voorjaar 2010