Cu

lem

bo

rg

zo

als

het

was

Goilberdingerstraat 25

Op de plaats van deze drie woningen stond ooit het huis van Cornelis van Weerden, met nummer 582. Nazijn overlijden in 1835 werd het huis gekocht door Nicolaas Kramer en tussen 1840 en 1850 werd het huisgesplist in twee gedeelten, die elk een eigen nummer kregen: 662 (vanaf de straat gezien links) en 663(rechts). Nicolaas Kramer woonde met zijn gezin in huis 663.In het Bevolkingsregister 1850-1860 wordt als bewoner van nummer 662 genoemd Wessel Barend van Heus-den (1775), koopman en o.m. waarnemend “Heemraad des Polders Goilberdingen”. Hij was gehuwd metPaulina Hendrika Kosters , maar in 1847 weduwnaar geworden. Hij kwam naar de Goilberdingerstraat nadathij bij familie aan de Markt had gewoond. Vanuit de Goilberdingerstraat verhuisde hij vervolgens naar “achterde Kerk”, waar hij overleed op 22 december 1855.Daarna werd op nummer 662 ingeschreven het gezin van Johannes Karel van den Broek (geb. te Culemborg,19-02-1826). Hij was een zoon van Bertram van den Broek, bakker in huis nr. 482 in de Kattenstraat, en Jo-hanna Cornelia Kuijlenburg.

Uit de notulen van het College van Burgemeester en wethouders, 24 november 1828:

Cu

lem

bo

rg

zo

als

het

was

Goilberdingerstraat 25

Johannes Karel trouwde op 5 mei 1854 met Christi-na Hendrina Maria Kramer (Culemborg, 04-111831), een dochter van Nicolaas Kramer. Het echt-paar vertrok naar Utrecht; Johannes Karel was toentimmermansknecht. Op 29-12-1854 werd hun doch-ter Johanna Cornelia geboren.

Per 23-02-1855 vestigde het gezin zich in huis nr.662; Johannes Karel stond toen te boek als siga-renmaker en enige jaren later als winkelier. Wellichtis toen de benedenverdieping verbouwd tot winkel.Er werden nog vier kinderen geboren: Clasina Hen-drina (20-9-1856/02-07-1857), Hendrina Maria (28-03-1858), Johanna Adriana (06-11-1859) en Mina(14-05-1861/23-04-1871).

Johannes Karel overleed in Rotterdam.In de overlijdensakte, die op 31-12-1865 in Culem-borg werd opgemaakt, staat dat hij op 22 mei 1865“uit een sloot aan de West Zeedijk levenloos is op-gehaald”.Op 24 mei 1865 werd in een overlijdensakte in Rot-terdam de opmerking “verdronken” genoteerd.

Zijn weduwe, Christina H.M. Kramer, bleef wonen inhuis nr. 662. Zij zette kennelijk de winkel voort, wantzij werd “winkelierster” genoemd.Het vermoeden bestaat, dat zij ‘kostgangers’ had:in het Bevolkingsregister 1860-1870 lezen we, datper 03-10-1865 in huis nr. 662 kwam wonen GerardArnold Malga, boekdrukker ; hij kwam uit Nijkerk.En per 01-02-1866 kwam Theodorus Witmer, boek-binder, vanuit Zierikzee. Ze bleven niet lang: ze ver-trokken resp. per 18 mei en 18 april 1866 weer uitCulemborg.

Culemborgse Courant, 25-06-1865

Er moet daarna ook sprake zijn geweest van dub-bele bewoning van huis 662, want in de Bevolkings-registers worden veel bewoners genoemd (naastmevrouw van den Broek en haar dochters ). In de-ze periode werd ook de huisnummers gewijzigd: 662werd D7 en 663 werd D8.

Bevolkingsregister van 1860-1870:

Bernardus Lambertus Sanders en Antonia Koterisverhuisden van D8 naar D7; op 25-07-1869 werd erhun dochter Johanna Bernardina geboren. Wellichtzijn zij er na hun huwelijk (op 20-09-1868) gaan wo-nen. Op 09-10-1871, toen hun dochter PetronellaAntonia werd geboren, woonde het gezin in huisC249 in de Goilberdingerstraat.Weduwnaar Theodorus Jacobus Johannes Elise Jan-sen (Zutphen, 08-02-1814). Hij was “Rijks Ambte-naar’, kwam per 15-08-1866 vanuit Nijmegen naarCulemborg en ging wonen Oude Vischmarkt 160. Hijhad drie dochters en een zoon. Via Zandstraat enPrijssestraat kwam hij met dochter Carolina FrederikaAugustina Theodora (26-06-1843) terecht in huis D7.Per 22-12-1870 kwam ook dochter Johanna Antonia(29-09-1853) weer thuis wonen.Op 24-02-1871 werd er de zoon van dochter CarolinaF.A.T. geboren, genaamd Cornelis. Hij overleed nadrie maanden, op 23 mei.Cornelia Gerarda Borgstein. Zij trouwde in 1867 metPhilippus Jacobus Anthanasius Valkonet en verhuis-de van D8 naar D7.

Bevolkingsregister van 1870-1890:

Martinus Jan van Buren (Culemborg, 19-05-1852). Hijtrouwde op 06-12-1878 met Apolonia Stam (Lekker-kerk, 06-12-1851). Dhr. van Buren was Deurwaarderbij het Kantongerecht. Het gezin kwam van Markt118 en verhuisde al snel naar Kattenstraat 156.

Culemborgse Courant, 03-01-1889:

Cu

lem

bo

rg

zo

als

het

was

Goilberdingerstraat 25

Culemborgse Courant, 12-04-1885:

Adrianus van Heusden (Culemborg, 15-02-1836),‘Buitengewoon Telegrambesteller’. Hij was ge-trouwd met Neeltje Heerens (Schoonhoven, 04-06-1831). Ook hun kinderen Neeltje (Culemborg, 07-12-1866), Willem (Culemborg, 04-06-1869) en AntjeHelena (Culemborg, 09-03-1877) werden inge-schreven, evenals de moeder van Adrianus, Pietro-nella van Elferen (Driel, 08-03-1796). Dit gezinverhuisde naar de Zandstraat 120, waar op 15-11-1883 oma Pietronella overleed.

Culemborgse Courant, 18-06-1882

Jan Vervat (Wijk bij Duurstede, 08-02-1843) kwamvanuit Vreeswijk naar huis D7. Dhr. Vervat wasmolenaar. Het gezin Vervat bestond verder uitechtgenote Elisabeth Stekelenburg (Vreeswijk, 04-05-1841), dochter Johanna Maria (Vreeswijk, 22-10-1868), zoon Gijsbertus Jan (Vreeswijk, 17-08-1870). Op 15-10-1872 werd dochter Hendrikje Eli-sabeth geboren in huis nummer 196 aan de OudeVischmarkt; toen was het gezin dus al weer ver-huisd.

Culemborgse Courant, 20-10-1872:

Gradus van Aggelen (Wageningen, 15-08-1850), si-garenmakersknecht , met echtgenote Regina vanHam (Wageningen, 27-09-1844) en dochter Johanna(Arnhem, 25-03-1872). Zij kwamen per 09-01-1873 uitWageningen eerst naar huis nr. 251 in de Goilberdin-gerstraat . Zij verhuisden naar Bolsward, maar kwa-men een aantal jaren later terug naar Culemborg.

Culemborgse Courant, 04-03-1888:

Leendert Antonius de Leeuw (Culemborg, 29-121830), gasstoker, werd per 1 januari 1874 ingeschre-ven met zijn echtgenote Maria Catharina Copier (Cu-lemborg, 19-04-1836) en hun neef Theodorus(Houten, 29-10-1864). Zij verhuisden naar Lange Ha-vendijk 175.Carel Hoogendoorn (Culemborg, 01-09-1848), gasfit-ter, met zijn echtgenote Antonia Steinvoort (Dieren,05-11-1851). Hun dochter Cornelia Alida werd op 01-01-1875 in Goilberdingerstraat D7 geboren. Het gezinvertrok per 18-08-1875 naar Maarssen.Jacobus van Bemmel (Culemborg, 26-11-1852), metechtgenote Martina Francisca Borgstein (Culemborg,11-10-1848). Dhr. van Bemmel was stoelenmaker.Hun zoon werd op 15-01-1876 geboren in huis D7. Zijverhuisden snel, want op 25-05-1877 werd een twee-de zoon geboren op Westerwal 151.In het Bevolkingsregister 1870-1890 worden nogmeer personen genoemd die tijdelijk op Goilberdin-gerstraat D7 hebben gewoond, wellicht weer ‘kost-gangers’.Adrianus Dekker, ‘Klerk der dir. bel.’, kwam per 15-08-1875 in Culemborg en verhuisde later naar Rid-derstraat 187. Tjeerd Frederik de Vries, ‘Spoorwegbe-ambte’, kwam per 17-10-1876 uit Breda en vertrok alop 19-10-1876 naar Rotterdam. Wilhelm Johan Kat,‘Boekdrukkersknecht’, kwam per22-12-1876 van Herenstraat 314 en vertrok per 24-08-1878 naar Rotterdam. Johannes Rühl, ‘Commiesbij ’s Rijksbelastingen’, kwam per 31-08-1878 uit Dru-ten en vertrok per 29-03-1880 naar Dodewaard. Jo-hannes de Weert, ‘meesterknecht’, kwam per25-04-1879 uit Utrecht en verhuisde later naar Tollen-straat 44. Giel Cornelis van der Sluis (‘werd “com-mesaal” genoemd), ‘bediende’, kwam per 09-06-1881uit Haskerland en verhuisde later naar Herenstraat242. Hendrik Herman Boldingh, ‘bediende’, kwam per

Cu

lem

bo

rg

zo

als

het

was

Goilberdingerstraat 25

16-02-1875 vanuit Hoorn, ging wonen Tollenstraat147, kwam vervolgens naar huis D7 en verhuisdelater weer naar Tollenstraat 147.Ook mevrouw van den Broek-Kramer ging verhui-zen. Dochter Johanna Cornelia trouwde met PetrusFranciscus Mathijs Quakx en vertrok per 16-111880 naar Arnhem. Per 17-05-1882 vertrokken ookChristina H.M. Kramer en haar dochters JohannaAdriana en Hendrina Maria naar Arnhem. Laatstge-noemde trouwde op 15-01-1885 in Arnhem metHendrik Herman Boldingh; zij gingen daarna terugnaar Culemborg en woonden Tollenstraat 33.

Leendert Antonius de Leeuw (Culemborg, 29-12-1830), gasstoker, werd per 1 januari 1874 inge-schreven met zijn echtgenote Maria Catharina Co-pier (Culemborg, 19-04-1836) en hun neefTheodorus (Houten, 29-10-1864). Zij verhuisdennaar Lange Havendijk 175.Carel Hoogendoorn (Culemborg, 01-09-1848), gas-fitter, met zijn echtgenote Antonia Steinvoort (Die-ren, 05-11-1851). Hun dochter Cornelia Alida werdop 01-01-1875 in Goilberdingerstraat D7 geboren.Het gezin vertrok per 18-08-1875 naar Maarssen.Jacobus van Bemmel (Culemborg, 26-11-1852),met echtgenote Martina Francisca Borgstein (Cu-lemborg, 11-10-1848). Dhr. van Bemmel was stoe-lenmaker. Hun zoon werd op 15-01-1876 geborenin huis D7. Zij verhuisden snel, want op 25-05-1877werd een tweede zoon geboren op Westerwal 151.In het Bevolkingsregister 1870-1890 worden nogmeer personen genoemd die tijdelijk op Goilberdin-gerstraat D7 hebben gewoond, wellicht weer ‘kost-gangers’.Adrianus Dekker, ‘Klerk der dir. bel.’, kwam per 15-08-1875 in Culemborg en verhuisde later naarRidderstraat 187. Tjeerd Frederik de Vries, ‘Spoor-wegbeambte’, kwam per 17-10-1876 uit Breda envertrok al op 19-10-1876 naar Rotterdam. WilhelmJohan Kat, ‘Boekdrukkersknecht’, kwam per22-12-1876 van Herenstraat 314 en vertrok per 24-08-1878 naar Rotterdam. Johannes Rühl, ‘Com-mies bij ’s Rijksbelastingen’, kwam per 31-08-1878uit Druten en vertrok per 29-03-1880 naar Dode-waard. Johannes de Weert, ‘meesterknecht’, kwamper 25-04-1879 uit Utrecht en verhuisde later naarTollenstraat 44. Giel Cornelis van der Sluis (‘werd“commesaal” genoemd), ‘bediende’, kwam per 09-06-1881 uit Haskerland en verhuisde later naar He-renstraat 242. Hendrik Herman Boldingh, ‘bedien-de’, kwam per 16-02-1875 vanuit Hoorn, gingwonen Tollenstraat 147, kwam vervolgens naarhuis D7 en verhuisde later weer naar Tollenstraat147.

Ook mevrouw van den Broek-Kramer ging verhuizen.Dochter Johanna Cornelia trouwde met Petrus Fran-ciscus Mathijs Quakx en vertrok per 16-11-1880 naarArnhem. Per 17-05-1882 vertrokken ook ChristinaH.M. Kramer en haar dochters Johanna Adriana enHendrina Maria naar Arnhem. Laatstgenoemdetrouwde op 15-01-1885 in Arnhem met Hendrik Her-man Boldingh; zij gingen daarna terug naar Culem-borg en woonden Tollenstraat 33.

Culemborgse Courant, 7 april 1889:

Bevolkingsregister van 1890-1939:Jacob van Gelderen: overleed op 30-06-1900. Echt-genote Johanna Wolff: overleed op 14-11-1894.Dochter Leentje: vertrok in 1896 naar Den Haag.Zoon Benjamin Jakob (‘koopman in manufacturen’):trouwde op 20-05-1897 in Utrecht met HannaSchwarts (Utrecht, 19-11-1860).Zoon Mozes W. (‘kantoorbediende’): trouwde op 02-01-1900 met Flora van Emden (Culemborg, 28-11-1856); zij gingen wonen Tollenstraat 1.Broer Levie: overleed op 27-11-1909.Dochter Rachel (‘dienstbode’) : vertrok in 1894 naarAmsterdam. Op 03-11-1895 trouwde zij in Zaandammet Jacob Woudstra (Weststellingwerf, ± 1860). Zijkregen dochter Johanna, die echter op 03-03-1900op 2-jarige leeftijd overleed. Het echtpaar woondetoen in Rotterdam.Dochter Rebecca (‘dienstbode’): kwam in 1893 uitHaarlem, vertrok in 1898 naar Den Haag, kwam in1903 terug, vertrok daarna in 1904 naar Leiden,kwam in 1907 terug, vertrok in hetzelfde jaar naarZwolle en kwam in 1912 terug; zij ging uiteindelijk wo-nen bij haar broer in de Tollenstraat.Rebecca van Gelderen en Mozes Wolf van Gelderenzijn in de oorlog omgekomen. Voor hen zijn Stol-persteine gelegd bij Tollenstraat 1.Dochter Hester (‘dienstbode’): kwam in 1893 terug uitGoor en vertrok in 1894 naar Tilburg. Zij trouwde op25-10-1899 met Salomon Boektje (Blokzijl, 03-021865).Maurits Adelaar (Gorinchem, 06-09-1876),‘bediendemanufacturenhandel’: kwam in 1987 uit Utrecht envertrok in 1907 naar Zwolle.Izaak Machiel Walg (Leerdam, 31-03-1891), ‘bedien-de manufacturenhandel’: kwam in 1907 uit Borne enverhuisde in 1909 naar Markt A348.

Cu

lem

bo

rg

zo

als

het

was

Goilberdingerstraat 25

Karl Seckl (Wenen, 16-10-1907): werd op 24-10-1922 ‘ambtshalve ingeschreven’.

Culemborgse Courant, 03-11-1895:

Culemborgse Courant, 01-12-1895:

Rond 1896 nam zoon Benjamin Jacob de zaakover. Hij liet in 1897 verbouwen:

Culemborgse Courant, 09-05-1897:

Culemborgse Courant, 19-09-1897:

Het huis was inmiddels omgenummerd naar Goilber-dingerstraat 15.

Bevolkingsregister van 1890-1939 (vervolg):

Dirk van den Ham (Culemborg, 01-04-1880), sigaren-maker, echtgenote Wilhelmina van der Meiden (Cu-lemborg, 23-02-1884) en de kinderen Cornelis(Culemborg, 22-03-1904/01-10-1907), Jannigje (Cu-lemborg, 14-07-1904), Gerrit Dirk (Culemborg, 08-02-1907), Cornelis (Culemborg, 25-06-1909) en Dirk Wil-helm (Culemborg, 17-01-1912). Het gezin kwam vanVischsteeg A84 en vertrok naar Heerenstraat 29a.Roelof Froom (Utrecht, 10-09-1894), sigarenmaker,met echtgenote Antonia Cornelia van Lint (Culem-borg, 09-06-1895). Zij trouwden op 30-06-1921 in Cu-lemborg en woonden eerst Zandstraat 94. Op22-04-1925 werd hun dochter Hermina Antonia gebo-ren.Salomon Boektje (Blokzijl, 03-02-1865) en Hester vanGelderen: per 22-12-1925 vanuit Rotterdam naarGoilberdingerstraat 15 en later naar Heerenstraat 48.Jacob Woudstra en Rachel van Gelderen: per 28-02-1928 vanuit Rotterdam naar Goilberdingerstraat 15.Zij gingen later wonen aan de Kattenstraat 1.In 1913 verhuisde de zaak van B.J. van Gelderennaar Oude Vischmarkt:

Cu

lem

bo

rg

zo

als

het

was

Goilberdingerstraat 25

Vervolgens werd het pand gehuurd door de ‘Alge-meene-Nederlandsche Geheelonthoudersbond af-deeling Culemborg’.

In de Tielsche Courant stond al in 1898 een grapover de bond:

En de bond organiseerde uitstapjes, zoals in 1912:

Op 02-09-1914 stond de volgende aankondiging inhet ‘Culemborgsch Nieuws- en Advertentieblad’

Bevolkingsregister van 1890-1939 (vervolg):

Goilberdingerstraat 15a - Antonie Pels (Culemborg,19-07-1904), echtgenote Cornelia Kuilenburg (Culem-borg, 21-04-1906) en dochter Christina Johanna (Cu-lemborg, 04-06-1933).Dhr. Pels was sigarenmaker. Het gezin woonde ken-nelijk boven het lokaal van de Geheelonthouders-bond.

Cu

lem

bo

rg

zo

als

het

was

Goilberdingerstraat 25

Ook het Leger des Heils is huurder van het pandgeweest, tot 1937……..Uit berichten in de CC van 1901 en 1902 blijkt datze voorheen in de Prijssestraat zaten.Op Prijssestraat en Goilberdingerstraat 15 stondentussen oktober 1935 en november 1937 ook ‘heil-soldaten’ ingeschreven: Adriana van der Kroon (lui-tenant) uit Rotterdam, Leentje Posthuma (luitenant)uit Rotterdam, Martje Koopman (cadet) uit Winscho-ten, Geertruida Schaap (officier) uit Groningen,Maartje van Stein (officier) uit Hillegersberg, Trijntjein den Berken uit Amsterdam en Reintje Cöhrs(vaandrig) uit Utrecht.

Culemborgse Courant, 31-10-1936:

Intussen waren de Gebr. van Uden huurder gewor-den van Goilberdingerstraat 13 (onder één dak metnr. 15).Daar ging het in oktober 1937 heel erg mis:

Dit had grote gevolgen voor het Leger des Heils:

Na de brand was dit de trieste aanblik van Goilberdin-gerstraat 13 en 15.

Geraadpleegd:

Regionaal Archief RivierenlandGelders ArchiefWebsite Stadsarchief AmsterdamWebsite Wie was WieWebsite Rijksdienst voor het Cultureel ErfgoedWebsite ‘Voet van Oudheusden’Website ‘Culemborg zoals het was’Website Delpher