6 ZATERDAG 22 EN ZONDAG 23 JUNI 2013

INTE

RVIE

W

Uit Amerikaans onderzoek blijkt dat de helft van de mannen boven de 40 jaar wel eens te maken krijgt met een erectiestoornis. Toch zijn erctiestoornissen nog vaak een taboe. “Maar Viagra heeft daar wel veel aan veranderd”, zegt prof Van Renterghem. “Vóór Viagra bestonden er eigenlijk geen pillen. Dankzij Viagra werden er grapjes over het probleem gemaakt en werd het bespreekbaarder.”

Sinds wanneer kan je erectiestoornissen laten behandelen? “1998 is het jaar nul. Voor de komst van Viagra had je enkel Yohimbine, maar dat had enkel een placebo-effect. Verder had je ook nog Trazolan, een medicijn uit de psychiatrie. Dat wekte soms erecties op, maar had het verve-lende neveneffect dat die erecties soms ook niet meer weggingen.”

Wat zijn de belangrijkste oorzaken van erectiestoornissen?“Vroeger zag men een erectieprobleem geïsoleerd. Maar een erectieprobleem is altijd een symptoom van een meer uitgebreid ziektepatroon. Ik noem de penis altijd de antenne van het hart. Het is namelijk een bloedvat. Een man met erectieproblemen heeft daarom ook bijna altijd bloedvatproblemen. Dat wil dus zeggen dat mannen met een erectiestoornis vaak een hoge bloeddruk of cholesterol hebben of suikerziekte. Het is dus belangrijk dat je die mensen niet gewoon een pilletje Viagra geeft, maar kijkt wat er nog aan de hand is.” Zijn bloedvatproblemen de enige oorzaak? “Neen. Testosteron is ook heel belang-rijk. Vroeger dachten we dat testos-teron enkel belangrijk was voor het libido, maar het is dus ook essentieel voor het goed functioneren van de penis. Het zorgt ervoor dat alle cellen en structuren in optimale omstandig-heden kunnen functioneren.”

Spelen psychologische factoren zoals faalangst ook geen belangrijke rol?“Uiteraard heeft elk erectieprobleem ook een psychische component. Een man, hoe oud hij ook is, wordt letter-lijk en figuurlijk in zijn kruis of in zijn trots gepakt. Als ze aan seks beginnen, steekt die faalangst de kop op en zo wordt dat een vicieuze cirkel.”

deze behandeling veel mensen af.” “De derde behandeling is de vacuüm-pomp. Maar dat raad ik niet aan. Het is eerst en vooral heel erg omslachtig. Bovendien pomp je geen slagaderlijk bloed in je penis, maar aderlijk bloed. Daar zit geen zuurstof in. Je penis wordt er blauw, koud en niet echt stijf van, eerder gezwollen. Ik heb patiënten die daar erg tevreden over zijn, maar ik stel het meestal niet voor.”

Dat brengt ons bij uw specialisatie: de erectieprothese.“Wat mij betreft zijn erectieprotheses de kers op de taart. Ik vergelijk het graag met mensen die een nieuwe heup krijgen. Het is iets dat je inbouwt om de functie van een orgaan te laten herne-men. Je ziet de prothese dus niet zitten. Er bestaan 3 soorten protheses: de ri-gide, de semi-rigide en de opblaasbare prothese. De eerste twee worden bijna nooit gezet, omdat ze erg onpraktisch zijn. Bij dit soort protheses is je penis namelijk altijd stijf. Een semi-rigide prothese kan je wel plooien, maar het blijft erg onpraktisch. De opblaasbare prothese is mijn specialiteit. Het is een hydraulisch systeem, en werkt dus met vloeistof.”

Hoe werkt zo’n opblaasbare prothese dan precies? “Ik vergelijk het altijd met een volle fles water. Die kan je ook niet induwen. Een erectieprothese werkt volgens hetzelfde principe. De prothese bestaat uit drie delen. Je hebt eigenlijk twee cilinders, binnenbanden zeg maar. Die komen in de twee zwellichamen van de penis. Dan heb je een pompje nodig om je penis op te pompen. Dat pompje komt in de balzak tussen de teelballen. Je ziet dat dus niet. Tot slot heb je nog een reservoir met vloeistof dat in je buik komt. Door op het pompje te duwen pomp je vloeistof uit het reservoir in je penis. Daardoor krijg je een erectie. Achteraf komt vloeistof ook weer in het reservoir terecht.”

Kiezen veel mensen met erectieproble-men voor een prothese? “Wereldwijd worden er 40.000 per jaar gezet, waarvan meer dan de helft in de VS. In België worden zo’n 100 tot 120 protheses per jaar geplaatst. In België zijn er twee centra waar het vaak ge-beurt. Eén in Luik en het andere hier

Ik heb al een pro-these gezet bij een man van 68. Na 12 jaar dienst was ze kapot, dat vond hij ontzettend jammer.

Vanaf wanneer heb je te maken met een structureel probleem? “Daar zijn geen echte criteria voor. Je kan dat niet in tijd afbakenen. Maar als een man na één mislukte keer bij mij staat, zeg ik: kom binnen twee maanden nog eens terug.” Viagra is de bekendste oplossing.“Klopt. Op dit moment zijn er 37 mil-joen mannen wereldwijd die Viagra gebruiken. Maar in België wordt de potentiepil Cialis het meest verkocht. Met die pil kan je tot 24 uur lang erecties opwekken. Dat spreekt veel mannen aan, maar veel vrouwen staan daar niet om te springen (lacht). In het algemeen zijn pillen wel de populairste vorm van behandeling.”

Wat zijn de belangrijkste nadelen van Viagra? “Eerst en vooral: je moet het een half uur op voorhand innemen. Je moet je seksleven dus altijd plannen. Bovendien werkt Viagra niet altijd even goed. Ver-der zetten de pillen je bloedvaten open, maar niet alleen in je penis natuurlijk. Je krijgt er ook bloeddoorlopen ogen van, een verstopte neus, hoofdpijn,… Een andere grote misvatting is dat je van Viagra zin in seks krijgt. Dat is niet zo. Door die nadelen haken veel mensen na verloop van tijd af.”

Welke alternatieven zijn er nog? “De tweede optie zijn spuitjes. Je kan twee producten bij jezelf inspuiten: Papaverine en Prostaglandine. Het voordeel van Papaverine is dat het heel goedkoop is. Een spuitje kost ongeveer 10 cent. Het nadeel is dat bij veelvuldig of langdurig gebruik de penis krom groeit. En het is priapismogeen. Dat is een term die afgeleid is van de Griekse god Priapos. Het wil zeggen dat de erectie niet meer verdwijnt. Dat is zeer gevaarlijk. Na zes uur kan de penis al onherroepelijke schade oplopen.”“Prostaglandine E1 kost evenveel als een pilletje Viagra. Het voordeel is dat het direct werkt en geen kromstand of priapisme veroorzaakt. Maar het nadeel blijft dat je het moet inspuiten. Ik heb patiënten die dat vervelend vinden, omdat ze bijvoorbeeld niet altijd hun spuitjes bij hebben. Of ze spuiten verkeerd, waardoor ze er enkel een blauwe plek en geen erectie aan overhouden. Daarom haken ook bij

Door Celine Baeten

Prothese als alternatief voor Viagra

HASSELT - Vandaag vervalt het patent van Pfizer op Viagra. Het beroemdste blauwe pilletje ter wereld krijgt vanaf maandag concurrentie van goedkopere varianten. Viagra is het bekendste hulpmiddel bij erectiestoornissen, maar uit onderzoek blijkt dat de helft van de koppels die het gebruiken, niet tevreden is met het pilletje. “Met een erectieprothese is meer dan 90% van de patiënten erg tevreden”, stipt professor Koenraad van Renterghem aan. Samen met een collega uit Luik is de uroloog aan het Jessaziekenhuis van Hasselt dé specialist in erectieprotheses.

HET WERKT ALTIJD”

“ Het belangrijkste voordeel:

+

HBvLPLUS

HBvL

PROF KOENRAAD VAN RENTERGEM

Reservoir

Pomp

Cylinder (in normale

toestand)

Cylinder (in erecte toestand)

7ZATERDAG 22 EN ZONDAG 23 JUNI 2013

bij mij. Professor Andrianne in Luik en ik doen er elk zo’n 30 à 40 per jaar. In andere ziekenhuizen gebeurt het veel minder.”

Hoeveel kost zo’n operatie? “De operatie op zich wordt terugbe-taald door het ziekenfonds. De pro-these kost 5.000 euro. Het ziekenfonds betaalt daar 4.000 euro van terug. Dat betekent dat de patiënt zelf 1.000 euro moet betalen. Een pil Viagra kost on-geveer 10 euro. Stel dat je één keer per week seks hebt, dan ben je na twee jaar al 1.000 euro kwijt. Op termijn is een prothese de goedkoopste oplossing. Het is ook geen zware ingreep. De operatie zelf duurt 30 minuten en gaat gepaard met een ziekenhuisopname van twee dagen.”

Zijn er naast de prijs nog belangrijke voordelen ten opzichte van bijvoorbeeld Viagra? “Het belangrijkste voordeel is dat het altijd werkt. Of je nu moe bent of niet, of je het één keer in de maand of 3 keer per dag wil doen. Het werkt altijd én je hebt het altijd bij. Het geeft kwalitatief ook de beste erecties. De rest blijft al-

lemaal hetzelfde. Je krijgt door een prothese niet meer of minder goesting in seks, het orgasme blijft hetzelfde, de ejaculatie blijft hetzelfde. Dus iemand die moeilijk klaarkomt, is hier niet mee geholpen. Die prothese doet maar één ding: zorgen dat de penis stijf is.”

Dus uw patiënten zijn erg tevreden? “Ja. De Italiaanse professor Bet-tocchi deed een onderzoek naar de tevredenheid van behandelingen van erectiestoornissen op lange termijn. Bij mensen met een prothese bedroeg die meer dan 90%. Belangrijk is ook dat daarbij de vrouwen ondervraagd zijn. 97% van hen zou het ook aan hun vrienden aanraden.” Waarom is die 3% dan niet tevreden? “100% kan je nooit bereiken. Het grootste probleem zijn verkeerde verwachtingen. Je moet mensen met een prothese niet de hemel op aarde beloven, maar hen vertellen dat het nooit meer wordt zoals het geweest is. Ik vergelijk het graag met een Ferrari. Stel: je bent een autofreak en je spaart tien jaar voor een Ferrari. Na tien jaar koop je er een, maar je hebt er nog nooit

Professor Koenraad Van Rentergem: “Meer dan 90% van de mannen met een pro-these is tevre-den. Bij hun vrouwen is dat zelfs 97%.”

mee gereden. Dan kan ik mij inbeelden dat er mensen zijn die na hun eerste rit zeggen: is het dat maar. Hetzelfde geldt voor protheses.”

Zijn er ook risico’s verbonden aan zo’n operatie? “Het grootste risico van prothese-chirurgie is infectie. Diabeten hebben een verhoogd risico op infecties en veel van hen hebben een prothese. Infecties kwamen vroeger bij 10% voor, maar nu komt het bijna niet meer voor. De kans ligt onder de 1%. Een ingreep is wel onomkeerbaar. Als je de prothese eruit laat halen, werken ook pillen niet meer. Het is dus vaak de laatste oplossing of de oplossing voor patiënten die je anders niet meer kan helpen.”

Kan u eigenlijk iedereen helpen? “Ik heb nog nooit iemand gehad waar-tegen ik moest zeggen: ik kan u niet helpen. In feite kan ik iedereen met een penis helpen. Ook mensen die verlamd zijn of een aangeboren probleem heb-ben.”

Bij welke leeftijdsgroep zet u het meeste protheses?

“Het gros zit tussen de 50 en de 70 jaar. Ik doe het in principe ook niet bij heel jonge mensen. Bij een man van 85 jaar, hoe fit ook, moet ik natuurlijk zeggen: meneer, zouden we dat nog wel doen?”“Ik heb er ooit een gezet bij een man van 68. Hij was nog zeer actief met zijn vrouw en die man heeft ongelofelijk veel plezier aan zijn prothese gehad. Na een jaar of 12 was zijn prothese kapot en hij vond dat ontzettend jammer. Ondertussen was hij 80 jaar en hebben we toch maar beslist hem niet meer opnieuw te opereren. Er zijn natuurlijk uitzonderingen. Ik heb bijvoorbeeld ooit een jongen gehad van een jaar of 20, een heel zware diabeet. Bij zo iemand heeft het geen zin om eerst met pillen te gaan werken… De oudste die ik geopereerd heb, was ongeveer 75.”

Een erectieprothese kan dus ook kapot gaan? “Ja. Maar je krijgt eigenlijk een Mer-cedes. Zo’n prothese is kwaliteit. Net zoals bij een Mercedes gaat dat lang mee als je niet te snel optrekt, je het laat onderhouden en jezelf wat gedraagt. Maar zelfs een Mercedes gaat kapot als je er te zot mee doet. Met een pro-these is het net hetzelfde. Bij normaal gebruik gaat het 10 jaar mee, en dan moet je de binnenband vervangen. In de cilinder kan namelijk een scheurtje en dus een lek komen, waardoor je niet meer kan pompen en je dus platte band krijgt. Dat is snel vervangen. Het is gewoon een kleine operatie waarbij je de banden wisselt.”

Heel erg fout loopt het dus bijna nooit? “Zelden. Ik heb ooit een patiënt gehad die geopereerd was door een dokter die dat zelden deed. Die man ging binnen voor een prothese, maar werd wakker op intensieve zorgen. Een jaar of twee later kwam hij bij mij op consultatie. Het probleem was dat de prothese maar tot halverwege zijn penis kwam. Het eerste stuk werd wel stijf, maar het voorste stuk niet. Ik heb die man opnieuw geopereerd en de prothese hersteld, maar we hebben het er uit-eindelijk toch uit moeten halen omdat het niet meer werkte. Een ervaren team doet dus heel veel. Gelukkig gebeuren zo’n dingen niet vaak. Meestal gaat het om cowboyverhalen.”

Foto’s Karel HEMERIJCKX

HBvLPLUS

Als een man na één mislukte keer al bij mij staat, zeg ik: kom binnen twee maanden nog eens terug.