Promotie is je dankbaar voor alles wat je voor de club en het schaken hebt betekend en zal je op...
32
www.svpromotie.nl
Transcript of Promotie is je dankbaar voor alles wat je voor de club en het schaken hebt betekend en zal je op...
www.svpromotie.nl
DE PROMOOT Clubblad van Schaakvereniging 'Promotie'
Jaargang 64 | nummer 1 | oktober 2015
Schaakvereniging 'Promotie' – opgericht 6 oktober 1952
Speelzaal: Wooncentrum Gondelkade, Gondelkade 33, Zoetermeer
Website: www.svpromotie.nl
Contributie: senioren (vanaf 20 jr): € 149,- / junioren (t/m 20 jr): € 71,50 / studenten: € 70,- / leskosten € 22,50 / alleen extern: € 70,00
Donaties: minimaal € 25,00 Bankrekening: 2405362 (NL79 INGB 0002 4053 62), t.n.v. Schaakvereniging Promotie, Zoetermeer
Ereleden: P. Briggeman, G. Eggink, J. Meijer, M. Nepveu, G. Swart, J. Veldhuizen
bestuur naam adres telefoon + e-mail
voorzitter
J. van den Berg
(Jaap)
Wildenberg 18
2716 ND Zoetermeer
(079) 321 42 59
secretaris
D. Th. Brinkman
(Dirk)
v.Boisotring 97
2722 AB Zoetermeer
(079) 342 20 05
penningmeester
H. Minnema (Hans)
Esmoreitschouw 41 2726 KJ Zoetermeer
(06) 24 13 20 30 [email protected]
wedstrijdleider intern
M. Wichhart (Maarten)
Linie 4 2652 HB Berkel en Rodenrijs
(010) 842 35 41
wedstrijdleider
extern R. de Vries
(Rob)
Comriekade 24 2481 AE Woubrugge
(0172) 58 73 35, (06) 22 41 94 68
algemeen adjunct < vacature >
voorzitter jeugdcommissie
D.J.F. van Nies (Dingeman)
Rhonestroom 22 2721 CC Zoetermeer
(079) 341 84 32 [email protected]
naam adres telefoon + e-mail
redactie clubblad
De Promoot
H.J. Alberts (Henk)
Trompstraat 98
2266 KL Leidschendam
(070) 320 64 29
R. de Vries (Rob)
Comriekade 24 2481 AE Woubrugge
(0172) 58 73 35 [email protected]
webmaster www.svpromotie.nl
R.R. Matai (Rudi)
Noordwaarts 70 2711 HM Zoetermeer
(079) 888 59 52 [email protected]
materiaal-
commissaris C. Schoon
(Chris)
Alexander Dubčekplaats 32
2332 HX Leiden
(06) 23 07 66 17
www.svpromotie.nl
______________________________________________________________________________________________________
oktober 2015 [ 1 ]
Inhoud
Intro: Redactioneel redactie .
blz. 2
Intro: Van de voorzitter Jaap van den Berg 2
I.m.: In memoriam Harry Breuker Frans Martens 3
Intern: Stand na de 4e ronde Maarten Wichhart 4
Intern: Het is weer begonnen! Maarten Wichhart 5
Extern: Alle uitslagen t/m 5 oktober Rob de Vries 6
Toernooi: Robin Hood in Vlissingen Harrie Boerkamp 7
Toernooi: Leiden Chess Tournament 2015 Jaap van den Berg 10
Toernooi: Levensles in Dieren Paul van der Werve 12
Opgaven: Wit/zwart speelt en wint redactie 19
Toernooi: Stuivertje wisselen Hans Meijer 20
Partij: Vieze boekjes Manuel Nepveu 22
Varia: Openluchtschaakspel in tuinen Rijksmuseum Henk Alberts 24
Puzzels: Intrigerende opgaven Rob de Vries 25
Film: De nieuwe James Bond-film: "SPECTRE" Henk Alberts 26
Film: Schaakfilm "Pawn Sacrifice" Henk Alberts 27
Uit de oude doos: De beste zet (bestaat niet) Harrie Boerkamp 28
Opgaven: Oplossingen problemen en puzzels redactie 29
Agenda: Alle evenementen t/m december 2015 bestuur 30
3 maal "kort maar krachtig" (oplossingen: blz. 29)
[ 1 ] zwart begint en wint ●
Kollars - Osmanodjan, internat. Duits jeugdkamp.,
Strobeck 2015
[ 2 ] wit begint en wint ○
Mekhitarian - Umetsubo, kamp. Brazilië 2015
[ 3 ] wit begint en wint ○
Cordova – Hevia, Capablanca Memorial,
Havana 2015
[ bron: Hans Ree, NRC ] n
12e Breugem-toernooi
zaterdag 17 oktober, in onze speelzaal
______________________________________________________________________________________________________
[ 2 ] De Promoot
intro
Redactioneel Henk Alberts Rob de Vries
Deze Promoot begint helaas met een triest bericht: de in memoriam van Harry Breuker.
We zullen hem missen.
De eerste Promoot na de zomervakantie bevat traditioneel de verslagen van de zomertoernooien. En dit
jaar worden we werkelijk verwend; Paul van der Werve bericht over het open Nederlands
Kampioenschap in Dieren, Harrie Boerkamp vertelt over Vlissingen en Jaap van den Berg doet verslag
van het Leiden Chess Tournament. Verder viel Robby Kevlishvili bij het Europees Kampioenschap tot
14 jaar in Poreč, Kroatië net niet in de prijzen en bericht Hans Meijer over een toernooi in Montevideo,
Uruguay (aan dat toernooi deed Hans echter zelf niet mee).
Afgelopen voorjaar hebben veel van onze leden genoten van de schaakfilm "Dark Horse". Er is goed
nieuws want er is dit najaar weer een schaakfilm: "Pawn Sacrifice", over het leven van Bobby Fischer.
En daarnaast laat ook de nieuwe James Bond-film "SPECTRE" een trailer met een schaakfragment
zien.
Verder in deze Promoot nog de Vieze boekjes van Manuel (nou ja, van Henk) en de beste (oude) zet
van Harrie Boerkamp. Het geheel gekruid met allerlei verschillende problemen en (al dan niet
intrigerende) opgaven. Dus u begrijpt: leesplezier weer gegarandeerd…
intro Van de voorzitter Jaap
van den Berg
“Ik had al jaren geen serieuze schaakpartij meer gespeeld. Net als de rest van mijn vroegere leven had ik
het Spel achter mij gelaten. Ik las ook bijna geen kranten meer, niet sinds ze een voor een hun
schaakrubriek hadden vervangen door een wekelijks cryptogram, een alternatief dat me maar matig kon
bekoren. In de moderne wereld waar alles sneller moest was er blijkbaar weinig behoefte aan de traagte
van het spelbord.”
Met dit citaat uit "IJslands gambiet" van Dominique Biebau opende ik op 1 september ons nieuwe
schaakseizoen. Gelukkig verlangen nog genoeg schakers naar de traagte van het schaakbord. Inmiddels is
de nieuwe competitie gestart en hebben we zelfs een vijftal nieuwe spelers mogen begroeten in de eerste
weken van de interne. Ook het eerste team krijgt verse instroom door de toezeggingen van Jan Willem
Duijzer en Maarten van Zetten dit jaar mee te doen. De verwachtingen zijn hoog gespannen. Mede door
hun komst moesten we de nodige veranderingen doorvoeren in de andere teams, maar dat lijkt goed
opgelost, waardoor ook van het tweede en vijfde veel verwacht wordt.
Helaas moeten we het dit nieuwe seizoen doen zonder Harry Breuker. In april van dit jaar overleed onze
oud-voorzitter, erelid aan wie we veel verschuldigd zijn. In deze Promoot staat een in memoriam van de
hand van Frans Martens.
Ik wens ons allen goede en sportieve uren toe in de traagte van ons schaakbord.
______________________________________________________________________________________________________
oktober 2015 [ 3 ]
i.m. In memoriam Harry Breuker Frans
Martens
Dit is de toespraak die ik – in overleg met voorzitter Jaap van den Berg - heb gehouden op de crematieplechtigheid van Harry Breuker, op zaterdag 25 april 2015. De meerderheid van de spelers van Promotie 1 konden die dag helaas niet aanwezig zijn, want de slotronde van het seizoen 2014-2015 was diezelfde zaterdagmiddag ingeroosterd. Het heeft er natuurlijk niets mee te maken, maar Promotie1 ontliep die middag wel de degradatie. Het zou Harry genoegen gedaan hebben, en enkele ironische opmerkingen ontlokt hebben. Er was niettemin menig Promotielid aanwezig op het afscheid om Harry de laatste eer te bewijzen.
Beste Dolly en familie, vrienden van Harry en Dolly,
Harry kon een aardig partijtje schaken. Hij deed dat ook graag. Hij was lid van schaakvereniging Promotie en vóór zijn ziekte trouw bezoeker van de clubavonden op de dinsdagavond. Het liefst schaakte hij met clubgenoten tegen andere clubs in de Haagse regio (zeg maar Den Haag, Westland, Delft, Wassenaar). Meestal was hij daarbij ook de teamleider en de vervoerder. Zijn hart lag in het bijzonder bij het begeleiden van jeugdteams; het schoolmeesteren - d.w.z. jongelui wat bijleren - zat hem nu eenmaal in het bloed.
Hij en ik begeleidden als duo een aantal jaren het eerste team in de landelijke KNSB competitie, waarbij we op de lange zaterdagmiddagen - als niet spelers - en passant het cryptogram uit de Volkskrant oplosten. Hij boekstaafde in het clubblad meermalen zijn ervaringen met - in zijn woorden - het vlaggenschip. Dat deed hij op een karakteristieke ironische wijze. Over de reizen naar Sas van Gent, de Chinees na afloop, de oplopende degradatiespanning, de hectiek van de tijdnoodfase, salonremises en spelerswissels die we toepasten en die door de gewisselden natuurlijk nooit begrepen werden.
Harry was langdurig lid van Promotie. Waar het bij nogal wat schakers schort aan sociale vaardigheden, was Harry hiermee juist in ruime mate begiftigd. Ook had hij de gave om het karakter van mensen snel te duiden en met flauwekul moest je bij Harry niet aankomen. Die vaardigheden kwamen regelmatig goed van pas. Hij was voorzitter van de club in de periode 1987-1997. Hierbij toonde hij een natuurlijk leiderschap; hij had het niet nodig op zijn strepen te gaan staan, daar had hij trouwens ook een hekel aan, liever gebruikte hij subtiele overredingskracht.
Hij hield van verhalen. Daarom wil ik u één van die verhalen niet onthouden. In 1992, zo'n 23 jaar terug, bestond de vereniging 40 jaar. Voorzitter Harry en zijn bestuur organiseerden ter verhoging van de feestvreugde een schaaksimultaan. Als simultaangever hadden ze een coming youg man uitgenodigd, Loek van Wely, toentertijd zo'n 18 jaar. Voor de niet-schakers, Van Wely is in het schaken zoiets als Dennis Bergkamp in het voetbal (ik hou het maar bij een Ajax-voorbeeld, voor Harry), niet de eerste de beste dus, een echte grootmeester. Op de bewuste avond kwamen meer dan 40 clubleden die het wel wilden opnemen tegen deze eigenwijze jonge knaap. Ze gingen er eens goed voor zitten. Na het begin met een toespraak van de wethouder, dat hoefde natuurlijk eigenlijk niet voor Harry, maar ja, de gemeente had gesponsord, duurde het tot even voor 9 uur vóór de eerste beslissing aan de schaakborden viel, een overwinning voor Van Wely. In het half uur daarna kwamen er nog twee zeges en Harry keek eens ter sluiks op zijn horloge. Om 10 uur waren 9 partijen afgelopen en keek Harry al benauwder op de klok. Om half elf werd duidelijk dat de jongeman nog heel wat werk aan de Promotie-leden zou hebben. Om de laatste trein naar Breda te halen moest hij om 11.30 uur de sprinter naar Den Haag kunnen nemen. De jongeling schaakte maar door en door. Harry trok steeds bleker weg. Om kort te gaan, de avond eindigde ruim na twaalven. Uiteraard geen sprinter meer......., dan dus maar slapen bij Harry thuis op de Hoekerkade, waar Dolly voor Loek van Wely logies en de volgende ochtend een ontbijtje kon verzorgen. Harry voegde daar graag aan toe dat het die dag ook nog jouw verjaardag was, Dolly.
Dames en heren, er was bij ons op de club veel waardering voor Harry, zoveel dat we hem een jaar of twaalf geleden, bij het 50-jarig bestaan, hebben benoemd tot erelid van de vereniging. Ook nog zoiets waar hij zich niet op liet voorstaan.
Beste Harry, Promotie is je dankbaar voor alles wat je voor de club en het schaken hebt betekend en zal je op verschillende fronten missen. Jij en ik hadden een uitgesproken click op vele terreinen en ik zal naast het schaken je vriendschap en je verhalen missen, maar niet vergeten. Rust zacht.
□
______________________________________________________________________________________________________
[ 4 ] De Promoot
intern Stand na de 4e ronde (periode 1, ronde 4, 29 september 2015)
Maarten Wichhart
groep 1
groep 2
pl speler pun-ten
rating TPR pl speler pun-ten
rating TPR
1 A. Schuurman Hess 60 1945 2519 1 J. Mostert 48 1975 2370
2 H. Noordhoek 57 2038 2188 2 G. Toxopeus 34 1650 2073
3 B. Ahlers 57 2067 2131 3 J. Koster 32 1929 1784
4 B. Bannink 48 2240 2168 4 J. Bosman 32 -- 2334
5 S. de Swart 48 2005 2064 5 K. Maliepaard 30 -- 1724
6 J. Baas 48 1970 2153 6 M. Oudshoorn 30 -- 1477
7 H. Boerkamp 48 1873 2053 7 J. van den Berg 30 1805 1732
8 R. Kevlishvili 48 2350 2719 8 H. Minnema 30 1730 1672
9 M. Wichhart 45 1937 1981 9 B. van de Graaf 28 1772 1668
10 P. van der Werve 42 2142 1839 10 F. Varenkamp 28 1423 2100
11 J. Tan 42 1810 2478 11 E. Eveleens 26 1542 1679
12 R. Minnema 39 1801 1795 12 Ma. van Staden 26 1550 1639
13 J. Blankespoor 36 1930 1889 13 J. Veldhuizen 24 1590 1562
14 J.W. Duijzer 36 2030 1822 14 M. Kanbier 24 1716 1662
15 N. Peerdeman 36 1878 1786 15 B. Albertus 20 1404 1551
16 E. Guijt 36 1660 2002 16 R. de Vries 20 1458 1274
17 M. Nepveu 33 1891 1698 17 D. van Nies 20 1639 1633
18 L. Smaal 33 1834 1904 18 C. Schoon 18 1415 1467
19 H. Ouwens 33 1937 1668 19 J. Busman 16 1701 --
20 H. Kuipers 33 1729 1930 20 J. de Roo 12 1361 1443
21 W. Tsai 30 1842 1895 21 T. van Ham 12 1212 --
22 R. Matai 30 1679 1759 22 G. Eggink 12 1898 --
23 A. de Waal 30 2166 1922 23 H. Bragonje 8 1377 921
24 B. Ameling 27 1714 1836 24 P. Hijma 8 1388 860
25 Mi. van Staden 24 1843 1338 25 M. Hettfleisch 6 1742 --
26 D. Brinkman 24 1639 1465
27 J. Sibbing 21 1937 1508
28 F. Martens 21 1638 1632
29 S. de Jong 18 1857 1183
12e Breugem-toernooi - zaterdag 17 oktober, in onze speelzaal
11 ronden Zwitsers: groep A >1700, groep B <1750 aanvang 11:00 uur – speeltempo: 5 min. p.p.p.p.
(in elke ronde 2 maal tegen dezelfde tegenstander, met wit en met zwart) inschrijfgeld: jeugdspelers tot 18 jaar: € 5,00; spelers van 18 jaar en ouder: € 7,50
intern Het is weer begonnen! Maarten Wichhart
______________________________________________________________________________________________________
oktober 2015 [ 5 ]
De verschijningsdatum van de eerste Promoot van het seizoen is altijd een soort omslagpunt in het jaar. De herfst begint terrein te winnen. Hopelijk stribbelt de zomer nog een beetje tegen, maar onvermijdelijk zal deze binnen enkele weken het onderspit delven.
De schaker begint in deze periode weer in het ideale ritme te komen. Er zijn 4 ronden gespeeld in de interne competitie. De periode tussen juni tot en met augustus, waarin alleen rapidschaak gespeeld wordt op de dinsdagavond, is weer uit het systeem. Sommigen proberen tijdens de zomerperiodes wat toernooien mee te pikken, om het goede gevoel voor de serieuze partijen vast te houden. Anderen gebruiken deze mogelijkheid in een ijdele poging dit gevoel te ontwikkelen.
De tussenstand op dit moment zegt nog niet zo veel over de stand aan het eind van het schaakjaar, maar geeft al wel een idee hoe de spelers erin staan. Trotse koploper op dit moment is Arjen Schuurman Hess. Ik vraag me af welke verwachtingen hij nu voor de rest van het seizoen heeft. Koestert hij deze positie, en geniet hij ervan zolang het duurt? Of zal hij volop in training zijn, om de kanonnen achter zich op achterstand te kunnen houden? Wellicht droomt hij al wel een van de prijsuitreiking die op de zesde van september volgend jaar gepland staan.
Opvallend dit seizoen is het aantal nieuwe leden dat zich heeft aangemeld. Er zijn maar liefst vijf spelers, die dit seizoen voor het eerst aan onze interne competitie meedoen. Martijn Oudshoorn, als jeugdspeler al een aantal jaar lid geweest van onze vereniging, heeft tijdens de zomer de schaak-handschoen weer opgepakt, en meegedaan met de zomercompetitie. Dit is hem zo goed bevallen, dat hij ook tijdens de reguliere competitie van de partij is. Frits Varenkamp heeft het voorbeeld van verschillende ex-Botwinnikers gevolgd, en is ook overgestapt naar de grotere competitie van Promotie. Bram Albertus heeft de oversteek vanaf de vrijdagavond bij de jeugd gemaakt. Gezien zijn resultaten in de zomercompetitie, zal hij het komende seizoen voor velen een geduchte tegenstander zijn. Tenslotte kwamen Kees Maliepaard en Johan Bosman tijdens de eerste weken van het seizoen binnenwandelen. Beiden hebben al ervaring met het schaakspel en zijn voorlopig terug te vinden in de top van groep 2. Alle vijf wil ik vanaf deze plek nogmaals van harte welkom heten.
Tenslotte om erin te komen nog een schaakprobleem. Wit geeft mat in 4. En let op, er is echt maar één goede oplossing.
oplossing: blz. 28
______________________________________________________________________________________________________
[ 6 ] De Promoot
extern Alle uitslagen t/m 5 oktober Rob
de Vries
team klasse wedstrijd uitslag matchp. bordp.
P1 KNSB
3E Bennekom 1 - Promotie 1 6 - 2
0 / 2 = 0 %
2 / 8 = 25,0 %
P2 Prom. RSC-Belgisch Park 1 - Promotie 2 3 - 5 2 / 2
= 100 % 5 / 8
= 62,5 %
P3 1B Promotie 3 - HSV 1 5½ - 2½ 2 / 2
= 100 % 5½ / 8
= 68,8 %
P4 1A Botwinnik 2 - Promotie 4 15 oktober
P5 2B Promotie 5 - RSC-Belgisch Park 2 3½ - 4½ 0 / 2
= 0 % 3½ / 8
= 43,8 %
P6 2A DCSV 1 - Promotie 6 9 oktober
P7 4A WSC 7 – Promotie 7 3½ - 2½ 0 / 2
= 0 % 2½ / 6
= 41,7 %
KNSB-beker 1e ronde: Schaakhuis - Promotie oktober
HSB-beker 1e ronde: RSC-Belgisch Park - Promotie november
Wit redt zich!?
Wei Yi – Ding Liren, World Cup 2015
Wit is aan zet. Wat is de enige zet waarmee hij niet verliest?
oplossing: blz. 29
[ bron: Hans Ree, NRC ]
Puzzel
Queen Maze
Opgave: Wit geeft mat (in zo min mogelijk zetten) door alleen met de dame te spelen; zwart doet geen zetten, en de dame mag niet geslagen (kunnen) worden.
oplossing: blz. 29
[ bron: Bruce Albertson, www.chesscafe.com ]
______________________________________________________________________________________________________
oktober 2015 [ 7 ]
toernooi Robin Hood in Vlissingen Harrie
Boerkamp
Voor de vijfde achtereenvolgende keer hebben Rens en ik meegedaan aan het Hogeschool Zeeland-toernooi in
Vlissingen. We nemen ons steeds voor om nu eens een ander toernooi te gaan spelen, maar wikkend en wegend
komen we toch steeds weer op Vlissingen uit. De formule is gewoon ideaal. Overdag easy going en op het strand
liggen, even iets onduidelijks eten en 's avonds schaken. Je moet een beetje geluk hebben met het weer natuurlijk.
Dat was dit jaar goed geregeld, elke dag 25 graden.
Het spelen in één grote groep is bijzonder. Je speelt bijna het hele toernooi tegen schakers die minstens 150 punten
sterker of juist minstens 150 punten zwakker zijn. Tegen de zwakkere moet je als het ware steeds een ticket
verdienen om tegen een veel sterkere te mogen spelen. Het begon spannend met de indeling voor de eerste ronde
van Rens. De bovenste 125 van de lijst spelen tegen de onderste 125. Volgens de laatste inschrijvingsgegevens
stond Rens precies één plaats onder het midden, hij zou dan tegen Jobava (2664) spelen, inclusief foto in de
plaatselijke pers van de eerste zet en zo. Helaas kwam een sterkere speler niet opdagen, waardoor Rens een plaats
steeg en tegen de nummer laatst moest spelen, anoniem achter in de zaal. De gemiddelde leeftijd van de deelnemers
is een stuk lager dan bij Tata. Bij Tata zie je vanaf groep vier bijna alleen grijze hoofden. Hier is het aantal ouderen
veel minder. En er spelen hordes jeugdspelers mee.
Ik stel me de laatste jaren in Vlissingen op als Robin Hood. De ratingpunten, die ik in de rest van het jaar steel van
ouderen, deel ik hier met gulle hand uit aan jongeren. Twee jaar geleden 50, vorig jaar 60 en dit jaar 25 punten. Het
is ze gegund, ze hebben de punten hard nodig. Drie van de vier jeugdspelers, waar ik tegen speelde, presteerden in
Vlissingen honderden punten boven hun rating, eentje zelfs 250. Dat heb ik weer.
De vorige twee keer was ik nogal aangeslagen door het resultaat. Dit jaar niet. Want mijn spel was goed! En daar
gaat het om. Het gaat om het proces, het resultaat is slechts een toevallige afgeleide daarvan. Ik kwam negen (!)
keer goed uit de opening, kreeg de stellingen op het bord die ik wilde. Ik zat geconcentreerd en toch relext achter
het bord. Ik had in nagenoeg elke partij een voorsprong in tijd. En ik had controle over de gebeurtenissen op het
bord. Helaas werden veel partijen ontsierd door niet afgedwongen fouten. In zeker vijf gevallen raakte ik daardoor
een half punt kwijt. Ik zal er hieronder twee voorbeelden van geven. Misschien word ik toch wat lichtzinnig als het
lang goed gaat in een partij.
Stief Gijsen (2203) – Harrie Boerkamp (1873)
1.d4 Pf6 2.c4 c5 3.d5 b5 4.cxb5 a6 5.bxa6 Lxa6 6.Pc3 d6 7.e4 Lxf1 8.Kxf1 g6 9.g3 Lg7 10.Kg2 0–0
11.Pf3 Pbd7 12.a4 Db6 13.Te1 Tfb8 14.Pb5 Pe8 15.Pd2 Pc7 16.Pc4 Db7 17.Pxc7 Dxc7 18.Dc2 Pe5
19.Te2 Pxc4 20.Dxc4 Tb4 21.Dc2 Da7
Stelling na 21..Da7
Na een klassiek gevecht in het aangenomen Wolga-
gambiet is deze stelling ontstaan. Het ideaal van de
gambietspeler. Wit moet hier zijn pluspion opgeven,
doorschuiven helpt niet: 22 a5 Tb5 23 a6 (23 Ld2
Txb2) Tb6. Nu hij de a-pion te pakken heeft gaat zwart
de druk verleggen naar de b-pion.
22.f4 Ld4 23.Ta3 Txa4 24.Txa4 Dxa4 25.Dxa4 Txa4
26.Kf3 Tb4 27.h4 h5 28.e5 Tb3+ 29.Kg2 Kf8
30.exd6 exd6
Omdat wit volledig aangekrant staat besluit hij zijn b-pion ook
maar op te geven. Inmiddels is hij ook in tijdnood.
______________________________________________________________________________________________________
[ 8 ] De Promoot
xStelling na 30..exd6
31.f5 Le5 32.Le3 Txb2 33.Txb2 Lxb2 34.fxg6 fxg6 35.g4
Kf7
Dit geeft waarschijnlijk de winst weg, omdat je wit de kans
geeft op h5 te ruilen, waarna een zwarte randpion ontstaat met
een promotieveld van de verkeerde kleur. Dit thema kreeg ik
overigens pas tien zetten later in de gaten.
36.gxh5 gxh5 37.Kf3 Le5 38.Lf2 c4 39.Ke4 Kg6
Stelling na 39..Kg6
Wit kan nu remise houden met 40. Lb6 c3 41. Kd3 Kf5 42.
Ld8. De witte loper dekt ofwel h4 ofwel hij gaat aan d6
hangen. Na 42..Lf6 43 Lc7 Le7 slaat de witte koning c3 en
loopt naar f1. Daarna kan wit op d6 de loper offeren omdat de
zwarte h-pion toch niet kan promoveren.
40.Le3
Maar met zijn laatste zet in tijdnood geeft wit de remise uit
handen.
40...Lf6 41.Lf4 Lxh4
Echter, zwart mist het idee ook. Hij denkt met zijn twee
vrijpionnen te winnen, maar krijgt zometeen een koude
douche. Hij wint met 41...Le7 want na 42.Kd4 Kf5 43.Lh2
Kg4 44.Kxc4 Kxh4 is de witte koning te laat op f1.
42.Lxd6 Lf6 43.Lb4 c3 44.Lxc3 Lxc3 45.Kf3
½–½
Harrie Boerkamp (1873) – Valentin Buckels (2128)
1.e4 e5 2.Pf3 Pc6 3.Lc4 Lc5 4.b4 Lxb4 5.c3 La5 6.d4 exd4 7.Db3 Df6 8.0–0 Lb6 9.e5 Dg6 10.cxd4 Pa5 11.Dc3
Pxc4 12.Dxc4 Pe7 13.La3 De6 14.Dd3
Stelling na 14 Dd3
Aangenomen Evansgambiet, wit heeft compensatie voor de pion.
De grote vraag is hier: kan zwart rokeren of niet? Ik was na 14..0-0
eerst 15 Pg5 van plan, maar ik zag dat hij na 15..Df5 16 Dxf5 Pxf5
17 Lxf8 Lxd4! geen kwaliteit verloor. Dus dan na 14..0-0 liever 15
d5 Dxd5 16 Dxd5 Pxd5 17 Lxf8 Kxf8 met een kwaliteit voor twee
pionnen, onduidelijk. Hij durft niet te rokeren. Dat is genieten voor
de gambietspeler natuurlijk.
14...Pd5 15.Pc3 h6 16.Tfe1 Pf4
O shit, niet gezien dat hij 17..Dg4 kan doen na mijn 17 De4. Na 18
g3 kan hij dan dames ruilen. Ik berekende hier een geforceerde
remisevariant van 16 ply diep, best tevreden over. De tegenstander
______________________________________________________________________________________________________
oktober 2015 [ 9 ]
Stelling na 16..Pf4
was zo'n eng jeugdspelertje, 15 jaar, maar wel 250 ratingpunten
sterker, dus vooruit, remise dan maar.
17.De4 Dg4 18.g3 Ph3+ 19.Kg2 Dxe4 20.Pxe4 Pg5 21.Pfxg5
hxg5 Mijn variant ging nu verder met 22 Pf6+ gxf6 23 exf6+ Kd8 24
Le7+ Ke8 25 La3+ remise. Alleen, het is niet geforceerd. Hij hoeft
niet op f6 te slaan. Maar niet getreurd, ik sta natuurlijk gewoon
goed.
22.Tad1 La5 22...g4 23.Pf6+
23.Te2 b6 24.Pxg5 Lb7+ 25.f3 Ld5 26.Tc1 0–0–0 27.Tec2 c6
28.Pe4 Th6 29.Pd6+ Kb8 30.Pf5 Th7 31.Pe3 Le6 32.Pc4 Tdh8
33.h4 Lxc4 34.Txc4 g5 35.Le7 gxh4 36.gxh4 Tg8+ 37.Kf2
-
Stelling na 37 Kf2
Na een leuke manoeuvreerpartij staat het gelijk. Er is totaal niets
aan de hand. Ik hoopte na torenruil te kunnen winnen met mijn h-
pion, maar dat is wel optimistisch.
37...Ld2 Hij wil de loper naar f4 en g3 spelen.
38.Tg1 Le3+
0–1
Na 38 Td1 Lf4 38 Lf6 is h4 beschermd.
Gelukkig waren er ook tegenstanders die wat makkelijker gingen liggen.
Harrie Boerkamp (1873) – Theo van der Pol (1614)
1.e4 Pf6 2.e5 Pd5 3.c4 Pb6 4.c5 Pd5 5.Lc4 e6 6.Pc3 Pxc3 7.dxc3 Lxc5 8.Dg4 Tg8 9.Pf3 d5 10.Ld3 g6 11.Lh6 Pd7
12.0–0–0 c6 13.The1 Lf8 14.Dh3 Lxh6+ 15.Dxh6 Pf8
Stelling na 15..Pf8
Haha, alle stukken van zwart staan op de achterste rij. Het is
ongelooflijk, wat spelers over hebben voor zo'n onooglijk
pionnetje.
16.Pg5 De7 Toch geeft zwart pas hiermee de partij uit handen. Na 16..f5 17
exf6 Dxf6 18 Te3 Tg7 kan hij nog vechten.
17.Te3 Vooral niet 17.Pxh7? Th8 18.Pf6+ Dxf6! 19.Dxf8+ Kxf8 20.exf6
Txh2 waarna wit niet genoeg compensatie heeft voor zijn pion.
17...Ld7 18.Tf3 0–0–0
-
Het is dieptreurig, maar zwart staat volkomen machteloos
tegen de inval op f7.
19.Pxf7 Le8 20.Pxd8 Kxd8 21.De3 c5 22.b4 c4 23.Lxc4
______________________________________________________________________________________________________
[ 10 ] De Promoot
Stelling na 18..0-0-0
1–0
□
toernooi Leiden Chess Tournament 2015 Jaap
van den Berg
Van 17 tot 26 juli vond de negende editie van het Leiden Chess Tournament (LCT) plaats. Dit jaar kende Promotie een bescheiden afvaardiging: Sebastiaan de Jong, Dirk Brinkman en Jaap van den Berg. Eerst waren het de prestaties van Dirk Brinkman die in het oog sprongen; in het tweede deel trok Sebastiaan de Jong een eindsprint die hem uiteindelijk een tiende plaats opleverde. Hieronder de klasseringen van deze drie.
kl. speler score ELO TPR 1 2 3 4 5 6 7 8 9
10 De Jong, Sebastiaan 6 1824 1944 1 0 1 0 1 1 ½ 1 ½
30 Van den Berg, Jaap 5 1848 1795 1 0 1 0 ½ 1 ½ 0 1
51 Brinkman, Dirk 4 1642 1702 ½ 1 ½ ½ 0 0 ½ 0 1
Zoals gezegd kende Dirk een sterke start. Vier spelers met een hoge 1800-rating weerstond hij (met een TPR van 1968 als gevolg) voordat hij tegen twee nederlagen aanliep. De tweede was tegen Jaap van den Berg na een fel gevecht waarin Dirk lang het beste van het spel had, met offers Jaap onder zware druk zette, totdat hij mis tast in de volgende stelling: Dirk doet Txf8+ en niet Ke2.
33. Txf8+ Txf8+ ; 34. Tf7 De7; 35. Txf8+ Kxf8; 36. Ke2 Kg7; 37. Dd5 Kf6; 38. Dd4+ Kxe6; 39. Dxa7 h5; 40. Db6+ Kf7; 41. De3 h4; 42. Df4+ Kg7; 43. c4 h3; 44. Dg3 De6; 45. Dc7+ Kh6; 46. Ke3 Dg4; 47. Df7 Dg5+; 48. Ke2 Df5; 49. Dxb7 h2; 50. Db8 Df3+
Na deze zet gaf Dirk op: promotie gepaard met schaak valt niet meer te voorkomen. Na deze nederlaag kon Dirk pas op de slotdag het zoet van de overwinning weer smaken.
Sebastiaan was moeizaam begonnen. De eerste dag lang ploeteren om de winst te halen, daarna kansloze nederlaag tegen winnaar van vorig jaar, maar toen volgde een overtuigende overwinning tegen Niek van der Maat (1921). Sebastiaan kreeg gedurende de partij steeds meer overwicht. Weliswaar miste hij na 18. Peg8 beslissend voordeel door 19. Le3 te spelen i.p.v. 19. Txf6 (19. … Pxf6 20. Lxg7+, waarna de samenwerking tussen dame en het paard zwart fataal gaan worden). Zie onderstaand diagram.
Sebastiaans doel met 19. Le3 was om zwart
______________________________________________________________________________________________________
oktober 2015 [ 11 ]
bezig te houden met verdedigende zetten. De winst kwam ook niet meer in gevaar, getuige de volgende slotstelling die bereikt werd na 19. Le3 c5; 20. Da3 b6; 21. h3 Td8; 22. d4 exd4; 23. cxd4 Pxe4; 24. dxc5 Pxc5; 25 Lxc5 Dxc5; 26. Pg6 K e8; 27 Tbe1+ Kd7; 28. Txf7+ en zwart gaf op.
Daarna volgde nog een nederlaag tegen Dick van den Berg waarna Sebastiaan met een eindsprint van 4 uit 5 het toernooi afsloot met een tiende plaats (TPR: 1944). Een knappe prestatie, zeker als we ons realiseren dat de gemiddelde sterkte van de B-groep dit jaar 80 punten hoger lag dan voorgaande jaren. Sebastiaan won van twee tegenstanders tegen wie Jaap van den Berg door on derstaande fouten verloor. Allereerst de fout tegen Ton Kohlbeck. Jaap speelt (zie diagram) 15. … Lg7, waarna 16. Pxf5 de stelling doet instorten omdat het paard niet geslagen kan worden (15. … gxf5, 16. Dh5+ en mat).
Tegen Niek van de Maat ging het als volgt fout. Na 38. Ph5 h6 is deze stelling ontstaan. Het kleine voordeel van Niek veranderde na 39. Pf4 in een beslissend voordeel.
Jaap sloot het toernooi af met een overwinning op de Pool Roman Bojanowski die zich naar het leek wel vrijwillig steeds verder liet terug-dringen. De slotstelling (zie rechts) was uiteindelijk genoeg om op te geven. Dat had best eerder gemogen…
Volgend jaar vindt de tiende editie plaats van het LCT. Van harte aanbevolen.
□
______________________________________________________________________________________________________
[ 12 ] De Promoot
toernooi Levensles in Dieren Paul
van der Werve
Nadenkend over een vakantiebestemming kreeg ik een bizar idee ... een schaaktoernooi spelen? Al
googlend bleek dat ik met mijn kersverse rating van 2142 mee kon doen aan het Open NK in Dieren. "Nu
of nooit" flitste het door me heen en "dan verwen ik mezelf wel met mooie hotels om toch een
vakantiegevoel te krijgen". Nu is niets menselijks me vreemd, dus in de aanloop vertelde ik niet zonder
trots dat ik aan het Open NK meedeed ... en vooral in niet-schakerskringen maakte dat wel enige indruk.
Maar tegelijkertijd begon ik hem ook wel wat te knijpen .... het was een jaar of 35 geleden dat ik voor het
laatst een echt toernooi speelde: het Nederlands Studentenkampioenschap (waarin ik overigens 3e werd,
those were the days, my friend ....). Wie garandeerde me eigenlijk dat ik op grond van een aardig jaartje in
de KNSB, me staande zou kunnen houden in een internationaal veld bestaande uit 9 GM'S, diverse IM's
en FM's en uitsluitend spelers met een rating van boven de 2100. Als het een beetje tegenzit ga je met een
enkel schamel remise'tje met een 1 uit 9 naar huis. “En leg dat dan maar eens uit, opschepper!”
Twee aangename doch leerzame weken verder viel de schade mee: 3½ uit 9 tegen een gemiddelde
ratingtegenstand van bijna 2200 (ik hanteer in dit artikel de KNSB-ratings, de FIDE-ratings liggen net
wat lager). Dus slechts beperkt ratingverlies, maar er had zoveel meer ingezeten! "Jaja, dat zeggen alle
schakers" hoor ik u - zelf schaker immers – nu denken. Maar oordeel zelf na het lezen van het
onderstaande ....
Van alles kan en moet je leren in het leven en voor mij waren er twee hoofdbevindingen.
Ten eerste: de opbouw van de partij t/m het vroege middenspel is in orde; afgezien van het drama in de 1e
partij kreeg ik in alle partijen goede tot gewonnen stellingen. Dat is wel goed voor het zelfvertrouwen.
Het loonde om goed voorbereid te zijn en doordachte systemen te spelen, dat was ook een les.
Schaaktheoretisch stond mijn toermooi in het teken van de heer Sveshnikov (met dank!): drie keer
speelde ik zijn c3-siciliaan met wit, 2x zijn e5-siciliaan met zwart, een opening die ik ook met wit een
keer tegen me kreeg. Plus met wit de doorschuifvariant in het Frans, waarin Sveshnikov ook de grote
expert is (zijn boek daarover kan ik iedereen aanraden!). Een openingsprobleem kreeg ik alleen met
zwart in het Konings-Indisch tegen de Saemisch (waartegen ik overigens nog steeds een goed antidotum
zoek …).
Maar dan ten tweede: de pijnlijke levensles! In de cruciale fase daarna speelde ik veel te snel en
nonchalant, terwijl mijn - meestal nog jonge - tegenspelers er dan juist echt voor gingen zitten. Dat wist ik
al van mezelf, maar het bleek een hardnekkig fenomeen. Waar zit het hem in? Is het luiheid, een
onvermogen om mezelf pijn te doen? Of is het een onbewuste vlucht voor de spanning ... misschien zelfs
wel letterlijk, want van alle spelers was ik vermoedelijk degene die "lekker relaxed" het meeste rondliep.
Zijn er nog psychologen bij onze club met tips en verhelderende inzichten? Ik hoor ze graag! Op het eind
van het toernooi had ik als mentaal truukje bedacht, om in die fases altijd minstens 5 minuten per zet na te
denken, hoe dan ook! Maar zie de laatste partij, waarin ik me niet aan deze met mezelf gemaakte afspraak
hield en daar ook weer onmiddellijk voor werd gestraft …
Maar laten we beginnen bij het begin. Op een prachtige zomerse dag kwam ik in een euforische
vakantiestemming aan op mijn bestemming .... een inderdaad zoals verwacht prachtig gelegen hotel aan
de IJssel, met een hartelijke ontvangst.
Vervolgens liep ik langs de fraai gerestaureerde Gazelle-fabriek (aan een tweede leven begonnen in
Dieren dankzij de e-bikes!) naar het Theoterne-complex. Een enorme sporthal als speelzaal, met
honderden schakers, waar in het afgescheiden deel onder vlaggen uit vele landen, tussen alle naamplaatjes
met bekende schakersnamen als Erwin L’ami, Jorden van Foreest en de uiteindelijke winnaar Dimitri
Reinderman, ook mijn naam met rating stond … al met al verkeerde ik in een soort sprookjessfeer. Maar
dat sprookje ging heel snel uit …
______________________________________________________________________________________________________
oktober 2015 [ 13 ]
1e ronde: IM David Miedema (2362) – PvdW
Stelling na 11. Ld4xg7
Na terugslaan op g7 heeft wit een klein ruimtevoordeeltje, maar is er
niet veel aan de hand. David baalde er zelfs van dat hij in de Saemisch
niet “gewoon” d5 had gespeeld (hij bleek een expert te zijn in het
roemruchte gambiet dat zwart dan met c5 kan spelen), maar op d4 had
laten slaan. Maar ik had nog een ander idee achter de hand, dat ik in
mijn zomerse naïviteit vrijwel zonder nadenken speelde:
11. … Dh4+ ??! 12. g3 Pxg3 en nu dreigt zowel Pxh1 als Pxe4+ met
mat op f2.
Echter: 13. Lf6! Au!! Pxe4 is weliswaar schaak, maar geen
dubbelschaak, en na Dxf6 14. hxg3 heeft zwart maar 1 pion voor het
stuk. Ik probeerde nog 13. … Dh3 om tenminste nog 2 pionnen voor het
stuk te krijgen, maar na 14. Pd5! (dreigt Pe7 mat) h5 15. Pf4 gaf ik op
… 1-0
Welkom terug op aarde! De partij haalde zelfs het rondeverslag (tip voor beperkte schakers: speel
aantrekkelijke blunders als je toch bekend wilt worden!), met de subtiele tekst dat de zwartspeler
weliswaar heel creatief speelde, maar dat het alleen niet klopte … Nog een keer au!
2e ronde: PvdW - Stef van der Zon (2129)
Stelling na 23. … Db6-a5
Van Stef had ik eerder in KNSB-verband 2 keer verloren, waarvan de 1e
keer met wit in een mislukte Sveshnikov … maar op dat syteem was ik
nu beter voorbereid. In deze stelling kan wit winnend voordeel bereiken
met 24. Tb3 Tfc8 25. Dd2 Pxg4 26. Tg1! (zo blijft pion f2 op het bord)
Pe5 27 Pxb4 g6 (daar komt zwart niet onderuit) 28. a3 en nu
bijvoorbeeld Da8 29. f3 Da4 30. Tc3 Txc3 31. Dxc3 Da7 32. Tf1 Dc5
33. Dc5 bxc5 34 Pd5 en de a-pion gaat beslissen.
Ik speelde echter snel 24. Txd6?, een materialistische zet die zwart
precies het extra aanknopingspunt biedt dat hij nodig heeft voor zijn
aanval, namelijk de open d-lijn. 24. … Tfd8 25. Txd8 Txd8 26. Th1?!
(a3 moet!) Pc4 27. Dg5 Da8! Nu is het wit die problemen heeft … er
ontstond vervolgens een wilde tijdnoodfase vol wederzijdse fouten
(door mij ingeluid met 28. Te1?), die uiteindelijk in remise smoorde. ½
- ½. In ieder geval geen nul uit negen dus!
3e ronde: John Markus (2095) - PvdW
Stelling na 30. Pb5-c3
John is vooral als correspondentieschaker nog actief en had het als
zestiger moeilijk te midden van het jeugdige geweld, ondanks de
“jeugdige” honkbalpet die hij continue ophad. Hij speelde tegen mijn
Konings-Indiër met Pa6 een nogal passieve opzet en na 30. Pb5-c3
ontstond deze stelling
Zwart heeft zijn stukken maximaal op de zwakte op f3 gericht en zijn
voordeel is duidelijk, maar hoe nu verder? Mijn plan was om het
loperpaar maximaal ruimte te geven en de 2e zwakte op b2 te exploreren
… mijn eigen zwakke pion op a4 wilde ik daartoe wel offeren …
30 … De3! 31. Dxe3 (mijn computermaatjes Stockfish en Hiarccs
hebben een voorkeur voor De2, maar na Dxe2 32. Txe2 Lxf3 33. Pxf3
Ld7 33. dxc6 bxc6!? (conform plan, maar Lxc6 34 Pd5 Lxd5 35 exd5
______________________________________________________________________________________________________
[ 14 ] De Promoot
Txf3 34. Pxa4 heeft zwart na Le3! ook groot voordeel) Lxe3 32. Tff1 b5! is wellicht eenvoudiger) 34.
Td1 Ld4 35. Pxa4 Tb8 36. Td2?! (relatief het beste is nog Td3) Le6 37. Tc2 Tb3! 38. Tf1 Tf7 (op weg
naar de damevleugel!) 39. f4 (op zoek naar nog wat tegenspel …) Ta7 40. f5 gxf5 41. exf5 Lf7
Stelling na 41. … Lf7
Mission accomplished! Wit staat nog een pion voor, maar zijn rand-
paarden zijn kansloos tegen het gecentraliseerde loperpaar. En c4 en b2
gaan vallen …; er volgde nog 42. Pc3 Lxc4 43. Tf3 Tab7
44. g4 Txb2 45. Txb2 Txb2 46. Kh3 Tb3 47. Pe4 hxg4+
48. Kxg4 Le2! 0-1
4e ronde: PvdW – Nick Maatman (2278)
Stelling na 17. … g7-g6
Zwarts plan is om zich op de koningsvleugel los te werken met h6, g5
en f4. Als wit niets onderneemt op de andere vleugel of in het centrum,
komt zwart in het voordeel. Maar hoe? Mijn compumaatjes komen met
weinig overtuigende oplossingen, beginnend met Pxf7 en zetten als Lg5
of h5, met ten hoogste een moeizaam gelijkspel. Mijn oplossing achter
het bord is een stuk drastischer en … voorzover ik na behoorlijk wat
analyses kan beoordelen … ook een stuk beter … maar zeker riskanter!
18. Pxc4!!? dxc4 19. Pxf7 Txf7 20. Lxc4 …. een positioneel stukoffer
voor twee pionnen … de witte centrumpionnen worden dreigend mobiel
en de witte lopers erg sterk, ook omdat de zwarte torens ongelukkig
staan op f7 en h8. De compumaatjes hebben duidelijk moeite met een
beoordeling van de stelling, vaak is het zo dat ze eerst een negatieve
score voor wit aangeven, maar na wat zetten steeds positiever worden.
20. ... h6!? Een consequente zet na lang nadenken 21. d5 Pd8 22. Db3!?; ook Dd4 is een zet, en ook dan
ontstaan buitengewoon complexe en rijke varianten en blijft een objectief oordeel lastig. Van Db3 houden
de compumaatjes niet zo, vanwege Lxa4 23. Da2 b5, maar mij lijkt dat dit wit veel extra mogelijkheden
biedt, omdat La4 buitenspel staat en de c-lijn met c4 opengebroken kan worden 22. … exd5 23 Lxd5 Tg7
Stelling na 23. … Tg7
Een intrigerende stelling en een cruciaal moment! Duidelijk was me dat
wit nu een zet met zijn loper op f4 moet doen; en ik speelde nonchalant
zonder nadenken de slechtste … 24. Lg3? ... vanuit de veel te
oppervlakkige gedachte dat daarmee h4 en e5 gedekt zijn, de koning
nog een vluchtgaatje op h2 overhoudt en dat nu e6 dreigt. Maar zo kan
je dit soort stellingen niet spelen tegen zulke tegenstanders … concreet
moet je zijn! Veel belangrijker hier is het tempo dat wit straks kwijt
raakt na zwart’s g5 en f4. Dus was Lh2 al sterker geweest. Maar nog
veel beter is 24. Le3!! (na Dxe5 volgt dan Ld4) … en logisch ook: in
plaats van het straks gekooide dier op g3, staat er een monster op e3 dat
alle zwarte velden domineert! Het sterkste is nu vermoedelijk (ook
volgens de compumaatjes) de gekke zet 24 … Thh7! (variant A). Maar
eerst twee andere mogelijke varianten:
B. 24. Le3 Pc6 25. e6 Le8 26. b5 Pa5 27. Dd1 Lc5 28. Ld4 Lxd4 29. Dxd4 Kb8 30 c4 en Stockfish geeft
inmiddels +1,5
C. 24. Le3 Lxh4 25. b5 Lg5 26. b6 axb6 27. Lxb6 en +3,2
______________________________________________________________________________________________________
oktober 2015 [ 15 ]
Maar dan variant A, waarmee zwart zijn toren van het kwetsbare veld
h8 afhaalt en dubbele dekking op de 7e rij verzorgt: 24. Le3 Thh7 25. e6
Le8 (Lc6 c4!) 26. Lxa7!? (ook Ld4 of Tfd1 zijn mogelijk, eveneens zeer
ingewikkeld) … een de facto stukoffer, waarna de volgende redelijk
geforceerde variant kan ontstaan .. b6! 27. a5! Dxa7 28. Dc4+ Kb8
29. axb6 Dxb6 30. Ta1 Lc6 31. Tfd1 (dreigt Ta6) Db5 32. Dd4 Db7
33. Lxc6 Pxc6 34. Df4+ Dc7 35. Ta8+ Kb7 36. Td7 Ld6 37. Txc7 Lxc7
38. Df3 Kxa8 39. De8+ Kb7 40. c4 Te7 41. Dxg6 Th8 42. Dxf5 The8
43. g3 Txe6 44. Db5+ Kc8 45. c5 … Zie analysediagram
Hoe deze stelling te beoordelen? Het is nog steeds lastig, maar de
compumaatjes geven ruim +2.
Analysediagram
Zo lijkt het er al met al op dat wit na 24. Le3 over prima winstkansen beschikt, al is het een gladde weg
langs vele ravijnen …
24. Lg3? Lc6 25. c4 g5 26. b5 Le8 27. a5 f4 (ach, stond die loper nou maar op h2!) 28. b6 axb6 29. axb6
Dxe5 30. Tfe1 Dd4? Tijdnood inmiddels, beter is Df6 omdat wit nu met 31 Ted1 nog nieuwe kansen kan
krijgen, op Df6 volgt dan 32 c5! en op Dc5 komt nu wel sterk 32 Ta1! 31. Ta1? Ld6 32. Ta8+ Lb8 33.
Da3 (beter, maar ook verloren, is Lh2) Dxb6 34. c5 Dc7 35. Lh2 Lc6 en zwart won zonder problemen.
0 -1
5e ronde: PvdW - Mees van Osch (2289)
Stelling na 20. … b7-b6
Wit heeft een grote ontwikkelingsvoorsprong en betere structuur, maar
zwart heeft sterke centrumpionnen en aanvalsmogelijkheden op de
koningsvleugel als hij toekomt aan Dc7, Lb7 en 0-0-0. In een vluggertje
zou ik nu zonder nadenken 21. f5 hebben gespeeld, maar daar zag ik
vanaf omdat na 21. …e5 22. f6! Lc5! mijn paard in de penning staat.
Vervolgens verloor ik veel tijd aan de spectaculaire varianten die na 21.
Pf5 kunnen ontstaan, maar het voert wat ver die nu hier ook allemaal te
geven. Daarin vond ik geen voordeel (en dat blijkt er ook niet te zijn
achteraf, al moet zwart dan zeer nauwkeurig spelen), dus koos ik
uiteindelijk maar voor het ”degelijke” 21. Ld2?! Lb7 22. Tae1 Dc7 23.
Pf3 Tg8 24. Te5 0-0-0 …. maar nu heeft zwart zijn plan kunnen
realiseren en hij kreeg dan ook een sterke aanval over de g-lijn en langs
de diagonalen a8-h1 en a7-g1, waar ik uiteindelijk onder bezweek.
Foutloos spelen ze dat, dit soort jongemannen … 0-1
Maar wat als ik dieper had gekeken en na 21. f5 e5 22. f6 Lc5 23. Kh1 (gaat uit de penning) in
overweging had genomen?
Analysediagram
Zwart kan nu niet op d4 slaan: want na 24 De4+ Kf8 … (ook … Kd8 25.
Dxd5 Lb7 26. Dxf7 Dd6 27. Dg7 Df8 28. cxd4 Lxd4 29. Lh6! verliest) …
25. Dxd5 Lb7 26. Lh6! Txh6 27. Dxg5! heeft hij geen verdediging meer.
Maar na 23. … Lb7 volgt 24 Pf3! (nog sterker dan Pf5) Pf6 25. Lg5 Pe4 26.
Tae1 d5 27. Lf6 Th6 (… Pxf6 28 Pxe5 is uit) 28 Lxe5 Ld6 29 Ld4 gevolgd
door Pg5 is de zwarte stelling hopeloos. Stockfish oordeelt: + 3,5.
Kortom: na 21 f5! staat wit gewonnen! Hetgeen overigens in de praktijk
nog steeds niet hetzelfde is als een zekere winst …
6e ronde: Maaike Keetman (2149) – PvdW
______________________________________________________________________________________________________
[ 16 ] De Promoot
Maaike is een 16-jarige jongedame, één van de grootste vrouwelijke talenten van Nederland. Ze was
vorig jaar algeheel topscorer in de KNSB-competitie. Ze kreeg niet altijd goede stellingen in dit toernooi,
maar vooral tactisch bleek ze levensgevaarlijk.
Stelling na 22. … Dd8-c7!
Hier beschouwde ik mijn stelling al als strategisch gewonnen … altijd
een gevaarlijke emotie. De witte koningsstelling is gatenkaas, a5-a4
hangt in de lucht, de witte pionnen op b3 en c3 zijn zwak en het zwarte
paard vindt straks een goed veld op f4. En het leek me niet dat wit op d6
kon slaan …
23. Txd6?! Toch!! Misplaatste overmoed maakte zich nu van me
meester en ik vergat een basisregel: het gaat niet alleen om het vinden
van de goede zetten, maar ook om de goede volgorde daarvan!
23. ... Lxc4 (beter is al meteen a4!, waarna wit niet beter heeft dan de
kwaliteit op e6 te geven) 24. Pxc4 (bxc4 is objectief beter, al houdt
zwart voordeel) Pg6 25. h5 Pf4 26. h6!
Stelling na 26. h6!
Wit pakt haar tegenkans, en ik reageerde daar veel te snel op met
26. … g6?
Beter is al 26 … g5, omdat dan in sommige varianten Pf4 gedekt staat,
en bovendien de dame vanaf e4 veld h7 kan dekken. We dachten beiden
na afloop zelfs dat dit gewonnen is voor zwart, maar analyse met mijn
compumaatjes leert dat dat niet zo is. Maar het was nu wel tijd voor 26
.. a4! Na 27. hxg7 Kxg7 28. Tdh6 Tfd8 29. Txh7 Kf8 30. Th8+ Ke7 31.
Txd8 Txd8 32. Da1 Dc5 33. 0-0 (anders Pd3+) axb3 staat zwart
gewonnen, al duurt het na Pe3 en Pf5+ wel een tijdje voordat zijn
koning uit alle schaakjes kan lopen.
27. Td7 Dc6 en nu, zo dacht ik laconiek, moet wit toch eerst iets doen
aan de dreiging Dxe4+? 28. Dd6!! Prachtig gespeeld door Maaike, die
ook het vervolg foutloos speelt. Na 28 … Dxe4+ 29 Kd2! De2+29 Kc1 staat de witte koning volkomen
veilig .. en wit dreigt Df6 met mat. f7-f6 helpt dan niet vanwege Txh7+! ... Dxd6 29. Pxd6! Txb3 30.
Pxf7+ Kg8 31. Pxe5! Nog een belangrijke pointe, want het toreneindspel na … Tb1+32 Kd2 Txh1 33
Tg7+ Kh8 34 Pf7+ Txf7 35 Txf7 (nu hangt dus Pf4 wel en kan Kg8 niet) Pe6 36 Tf6! Txh6 37 Txe6 is
kansloos voor zwart … Pe6 32. 0-0 Txc3 33. Te7 Pg5 34. Tg7+ Kh8 35. f4 Tg3+ 36. Kh2 Tc3 37. Tb1
Tc2+ 38. Kh1 Tc5 39. Pd7 Tc2 40. Pxf8 Pf3 galgengrapje: ondekbaar mat op h2? Maar wit is eerder
uiteraard 41. Pxg6+ 1-0
Nul uit drie dus tegen deze drie sterke teenagers,
ondanks drie kansrijke stellingen in de cruciale
fases. Dat leidde tot momenten van bezinning: de
blokhut bij de schaakcamping waar ik inmiddels
mijn intrek had genomen, leende zich hier goed
voor, te midden van vooral veel natte groene
bladeren, want storm en regen teisterde Nederland
die dagen. Hier zag ik de levensles onder ogen, en
maakte de afspraak met mezelf om voortaan in de
cruciale middenspelfase in ieder geval 5 minuten
per zet na te denken.
______________________________________________________________________________________________________
oktober 2015 [ 17 ]
7e ronde: PvdW – Joris Kokje (2026)
Stelling na 16. … Le7-f8?
Joris was de jongste tegenstander die ik tegenkwam, getalenteerd voor
zijn 14 jaar, maar wel duidelijk minder sterk dan leeftijdsgenoot Robby.
Zwart staat onder druk en met zijn laatste zet wil hij zijn loper
hergroeperen naar g7. Maar dat kon dan beter worden ingeluid door g7-
g6, al geeft dat wit natuurlijk ook aanknopingspunten met zijn pion al
op h4. Maar nu volgt:
17. Lxh7+! Kxh7 (laat het zich bewijzen, Kh8 is natuurlijk beter, maar
evenzogoed kansloos na Lc2, h5 en Pg5) 18. Pg5+ Kg8 Na … Kg6
(…Kh6 19. Pxe6+ met damewinst) 19. De4+ f5 20. exf5+ Kh5 21.
Dh7+ Kg4 22. f3+ Kxf4 23. De4+ Kg3 is 24 Dg4 mat.
19. Dh5 La3 20. Dh7+ Ke7 21. Dh8 Ke7 22. Dxg7 Td5 23. Df6+ (nog
beter is meteen Txd5 met hetzelfde motief, maar zonder dat de zwarte
koning kan “ontsnappen” naar de damevleugel) Kd7 24 . Txd5+ en nu
volgt op exd5 25. e6+! met damewinst … Joris deed 24 … Kc8 en
speelde nog een tijdje door, maar dit was niet moeilijk meer voor wit
uiteraard … 1-0
8e ronde: Ruud van Meegen (2209) - PvdW
Stelling na 28. Lf1-c4
Zwart had in een Sveshnikov de pion op c3 buitgemaakt na weifelend
spel van wit. Maar wit zal wellicht toch tevreden zijn geweest, gezien
de batterij op de diagonaal a2-g8, het terugwinnen van de pion op a5 en
de dominantie op de witte velden … maar er zijn ook nog zwarte velden
en … zwart heeft het initiatief!
28. … Le3! 29. Dxa5 (iets beter is Txa5, al heeft zwart ook dan na Db4!
30 Ta1 Lxf2+ 31 Kh1 Lc5 prima winstkansen) Lxf2+ 30. Kh1 Dd4 31.
Dd2 e4 32. Dxd4 Lxd4 33. g3 Lc5 34. Te2 e3 35. b4 Ld4! 36. Kg2 g5
37. h3 Kg7 38. b5 h5 39. g4 h4 40. Ld5 Kf6 41. Te1 Ke5 42. Lf3 d5
43. Tb1 Tc8! (activiteit voor alles!) 44. Le2 Lb6 45. Ta1 Tc2 46. Kf1
Kf4 47. Ta6 Tc1+
48. Kg2 Te1! Nog een interessant moment …
Stelling na 48. Te1!
Op 49 Lf3 volgt nu Tg1+! 50 Kxg1 e2+ 51 Txb6 e1D met mat in 5.
49. Txb6 Txe2+ 50. Kf1 Tb2! (meteen achter de vrijpion natuurlijk)
51. Txf6 Ke4 52. Te6+ Kd3 53. b6 Tb1+ 54. Kg2 e2 55. b7 Txb7
56. Kf2 Tf7 57. Ke1 Tf1 mat 0-1
Ronde 9: PvdW – Guus Bollen (2178)
Tegen de clubkampioen van een mede-3e-klasser-KNSB uit Woensel ontstond na een c3-siciliaan de
volgende stelling na 13. . c5-c4 !? (let overigens op de fraaie symmetrie van de vier paarden!).
______________________________________________________________________________________________________
[ 18 ] De Promoot
Stelling na 13. c5-c4!?
Als zwart i.p.v. c5-c4 met de dame was weggaan krijgt wit een
overweldigend initiatief, bijvoorbeeld na 13. … Db6 14. d5! Na lang
nadenken speelde Guus dus c4 en dat is een slimme zet, die ik wel had
gezien maar niet op waarde geschat. Ik dacht het simpel te weerleggen
met Da4 en speelde dit vrijwel a tempo, immers moet de dame nu toch
de dekking van c4 loslaten? Het interne stemmetje dat zei: “pas op, je
zet je paard in de penning” en “je zou toch 5 minuten nadenken in de
cruciale stellingen” werd overruled door … tsja door wat eigenlijk? (Is
er een psycholoog in de zaal?)
Het simpele en redelijk geforceerde 14. Lxc6 cxb3 15. Lf3 bxa2 16.
Txa2 Pf5 17. Pe4 Ld7 18. Ped6 Lc6 19. Lxc6 bxc6 20. Txa6 Pxd6 21.
Pxd6 Txd6 22. Lf4 is vrijwel gewonnen …
Maar ik speelde dus 14. Da4? Td5! Oops! Vindingrijk en sterk, zoals ik me onmiddellijk realiseerde.
Wits Pb5 staat nu in een hele lastige penning. 15. Lxd5 exd5 16. b3 Ld7 en nu kan nog 17 Pa3! omdat na
17. … Dc7 volgt 18 Lf4! met toch nog licht voordeel voor wit. Op 17. … Dc8 (op a4 slaan is niks voor
zwart) volgt 18. Da5 Lc6 19. Pc2 met eveneens licht wit voordeel. Ik had echter na de shock van Td5!
mijn hoop gesteld op 17. bxc4? Dxc4 18. Tb1 Pc7 19. d5!? maar na … Pxd5 had zwart een
overweldigende stelling, die Guus met vaste hand bekwaam tot winst voerde. 0-1
En zo eindigde het toernooi toch nog enigszins in mineur, want ik ging voor de 50%. Maar overall was ik
niet ontevreden. En het was een bijzondere ervaring om me twee weken lang eigenlijk alleen maar met
schaken bezig te houden, zonder andere zorgen, plezierige bezigheden en verantwoordelijkheden. De
wereld en het leven versmalde zich ineens tot de omvang van het schaakbord en dat maakte het weer
mogelijk om in alle scherpte de verborgen levensles te zien. Die luidt kort samengevat: niet vluchten voor
de spanning (door te snel te spelen en te relaxed rond te lopen), maar er juist extra motivatie uit halen. Nu
nog toepassen! Op het schaakbord en daarbuiten! Easier said than done …… vrees ik.
□
toernooi Europees Kampioenschap tot 14 jaar redactie
Bij het Europees Kampioenschap tot 14 jaar in Poreč (Kroatië) viel
Robby Kevlishvili net niet in de prijzen, maar haalde wel een mooie
gedeelde 4e plaats.
______________________________________________________________________________________________________
oktober 2015 [ 19 ]
opgaven Wit/zwart speelt en wint redactie
stelling 1
wit aan zet
○
stelling 2
zwart aan zet
●
stelling 3
zwart aan zet
●
stelling 4
wit aan zet
○
stelling 5
wit aan zet
○
stelling 6
wit aan zet
○
stelling 7
wit aan zet
○
stelling 8
wit aan zet
○
oplossingen: blz. 29
______________________________________________________________________________________________________
[ 20 ] De Promoot
toernooi Stuivertje wisselen Hans
Meijer
Om de twee jaar wordt er ergens in Amerika een
continentaal schaakfestijn georganiseerd. Twee jaar
geleden vond dit festijn in mijn woonplaats Cochabamba
in Bolivia plaats en dit jaar in Montevideo, de hoofdstad
van Uruguay. Deze keer was er sprake van honderdvijftig
deelnemers waaronder niet minder dan eenentwintig
grootmeesters. Op de top van de apenrots bevonden zich
Julio Granda (2650), Yuniesky Quesada (2645), Axel
Bachmann (2636), Alexandr Lenderman (2636), Emilio
Córdova (2629), Eduardo Itturizaga (2613), Anton
Kovalyov (2613) en Jorge Cori (2609). De hoofdprijzen
van dit toernooi zijn vier tickets voor de FIDE World Cup
waar het grote geld te verdienen valt. Sandro Mareco,
Jorge Cori en Julio Granda hadden zich hiervoor al elders
geclassificeerd zodat zij in Uruguay meespeelden voor de
eer en de lokale geldprijzen.
Het verloop van het toernooi was ongewoon spannend
zoals uit het vele stuivertje wisselen aan de top bleek. We
komen in het toernooi na de vijfde ronde. Op dat moment
voerden de Peruaan Jorge Cori en de Paraguayaan Axel
Bachmann het veld aan.
Jorge Cori (2609) – Axel Bachmann (2636),
Montevideo, 19-05-2015
1.d4 Pf6 2.g3 e6 3.Lg2 d5 4.c4 dxc4 5.Pf3 a6 6.Pc3 Pd5
7.Pe5 Lb4 8.0–0 Pxc3 9.bxc3 Lxc3 10.Tb1 Dxd4
11.Da4+ b5 12.Da3 Dxe5 13.Lf4 Df6 14.Lxc7 Le5
15.Lxe5 Dxe5 16.Lxa8 f5 17.Tfd1 Kf7
18.e4 Pd7 19.Lc6 Pf6 20.exf5 exf5 21.Da5 Pe4 22.Ld5+
Kg6 23.Lxe4 Dxe4 24.Td6+ Kf7 25.Te1 Db7 26.Dd2
Tf8 27.Dd4 h6 28.h4 Kg8 29.Td8 Dc6 30.Te7 Df6
31.Dxf6 gxf6 32.Tee8 1–0
Na de zesde ronde was de koppositie uiteraard voor Jorge
Cori die in de zevende ronde de ‘Koning van New York’
Alexandr Lenderman achter het bord trof.
Alexandr Lenderman (2636) - Jorge Cori (2609),
Montevideo, 20-05-2015
1.d4 Pf6 2.c4 c6 3.Pc3 d5 4.Pf3 a6 5.a4 g6 6.Lf4 Lg7
7.e3 0–0 8.h3 c5 9.dxc5 Pe4 10.Tc1 Pxc3 11.bxc3 dxc4
12.Dxd8 Txd8 13.Lxc4 Pd7 14.Pg5 Tf8 15.Pe4 Pe5
16.Lxe5 Lxe5 17.f4 Lg7 18.Kf2 Lf5 19.Ld5 Tfd8
20.Lxb7 Ta7 21.g4 Txb7 22.gxf5 gxf5 23.Pg3 e6
24.Thd1 Tc8 25.e4 Kf8 26.exf5 Txc5 27.fxe6 fxe6
28.Pe4 Tc4 29.Kf3 Tbc7 30.Td6 Ke7 31.Txa6 Lxc3
32.a5 h6 33.Tg1 Tc8 34.Tg6 T4c6
35.Txc6 Txc6 36.f5 Lxa5 37.Txh6 Lc3 38.f6+ Kf8
39.Pg5 Kg8 40.Tg6+ Kf8 41.Ph7+ 1–0
Het verlies van Jorge Cori had tot gevolg dat Alexandr
Lenderman en zijn landgenoot Alexander Shabalov de
leiding in het klassement overnamen. In de achtste ronde
moest Lenderman het opnemen tegen de Canadees Eric
Hansen. Shabalov trof als tegenstander de onvermij-
delijke Jorge Cori.
Eric Hansen (2580) – Alexandr Lenderman (2636),
Montevideo, 21-05-2015
1.d4 e6 2.c4 f5
3.Pf3 Pf6 4.g3 d5
5.Lg2 Ld6 6.0–0 c6
7.b3 De7 8.Lb2 b6
9.Dc1 Lb7 10.La3
Lxa3 11.Dxa3
Pbd7 12.cxd5 Dxa3
13.Pxa3 exd5
14.Tfc1 a5 15.Pc2
Pe4 16.Pce1 Ke7
17.Pd3 Thc8
18.Tc2 c5 19.Tac1
a4 20.Lh3 g6
______________________________________________________________________________________________________
oktober 2015 [ 21 ]
21.g4 axb3 22.axb3 Kf6 23.gxf5 gxf5 24.Pf4 Tg8+
25.Kf1 Ta3 26.Ph5+ Ke6 27.Ph4 Pd6 28.Pg3 Tg5
29.Tc3 cxd4 30.Tc7 Txb3 31.Phxf5 1–0
Deze verliespartij had een vernietigend effect op
Lenderman die ook zijn volgende twee partijen, tegen
respectievelijk de Ecuatoriaan Carlos Matamoros en de
Argentijn Salvador Alonso, verloor. Shabalov verloor
van Jorge Cori. En toen waren er drie koplopers: Jorge
Cori, Hansen en de Argentijn Diego Flores.
Dé partij uit de negende ronde was die tussen Jorge Cori
en Eric Hansen. Het werd een lange partij die uitmondde
in een hoogst interessant eindspel van dame tegen toren.
Jorge Cori (2609) – Eric Hansen (2580), Montevideo, 22-
05-2015.
1.Pf3 g6 2.c4 Lg7 3.Pc3 c5 4.g3 Pc6 5.Lg2 d6 6.0–0 Lf5
7.d3 Dd7 8.Tb1 Lh3 9.Lxh3 Dxh3 10.Pd5 Dd7 11.Ld2
e6 12.Lc3 Lxc3 13.Pxc3 Pf6 14.d4 0–0 15.Dd2 cxd4
16.Pxd4 Pxd4 17.Dxd4 De7 18.Tfd1 Tfd8 19.Td3 Tac8
20.Tbd1 a6 21.Df4 Tc6 22.b3 Kg7 23.a4 h6 24.Dd2
Td7 25.a5 b6 26.axb6 Txb6 27.c5 Txb3 28.cxd6 Dd8
29.Df4 Da5 30.Pd5 Dxd5 31.Txd5 exd5 32.De5 Tb8
33.Txd5 Te8 34.Db2 Te6 35.Td4 Tdxd6 36.Txd6 Txd6
37.Kg2 Te6 38.f3 Kg8 39.Kf2 Kh7 40.Dd4 Kg8 41.e4
Kh7 42.e5 Pg8 43.f4 h5 44.h3 Pe7 45.g4 hxg4 46.hxg4
Kg7 47.Kg3 Pc6 48.Dc3 Pe7 49.Dc7 Kg8 50.Kh4 Kg7
51.Kg5 Pd5 52.Dc5 Pe7 53.f5 gxf5 54.gxf5 Pxf5
55.Kxf5 Tg6 56.Ke4 Te6 57.Kd5 Tg6
58.Dd6! Een opmerkelijke zet. 58…Te6 59.Kc6 De witte
koning breekt door op de damevleugel. 59…Kg6 Na
59…Tg6 kan volgen 60.Kb6! Te6 61.Kxa6 Kg6 62.Kb5
Kf5 63.Dd7 Kg6 64.Dxe6! fxe6 65.Kc6 Kg5 66.Kd7 Kf5
67.Kd6 1-0. 60.Kb7 a5 61.Dd3+ Kg7 62.Dg3+ Kh7
63.Kc7 a4 64.Kd7 a3 65.Dd3+ Kg7 66.Dxa3 Txe5
67.Dg3+ Kf6 68.Df4+ Tf5 69.Dd4+ Kg5 70.Ke7 Kh5
71.Kf8 Kg5 72.Kg7 Kh5 73.De4 Kg5 74.Dg2+ Kf4
75.Kf8 Ke5 76.Ke7 Kf4 77.Kd6 Ke3 78.Dg4 Tf4
79.Dg5 Ke4 80.Dg2+ Kf5 81.Ke7 Ke5 82.De2+ Kd5
83.Dd3+ 1–0
Dit was de eerste bittere Peruviaanse pil die Hansen in dit
toernooi moest slikken. In de elfde ronde zou een tweede
nog bitterder pil volgen. Diego Flores remiseerde met de
Canadees Anton Kovalyov en moest eveneens een stapje
terugzetten. Het gevolg was dat Jorge Cori fier alleen op
kop stond.
Jorge Cori (2609) – Sandro Mareco (2581),
Montevideo, 23-05-2015
1.Pf3 Pf6 2.d4 e6 3.g3 d5 4.Lg2 Le7 5.0–0 0–0 6.c4 dxc4
7.Da4 a6 8.Dxc4 b5 9.Dc2 Lb7 10.Ld2 Le4 11.Dc1 c6
12.Td1 Pbd7 13.Pc3 Lg6 14.Lg5 Tc8 15.a3 h6 16.Lxf6
Lxf6 Zwart staat prettig.
17.Pe5 Lxe5 18.dxe5 Dc7 19.f4 Pc5 20.De3 Pb3 21.Ta2
Tfd8 22.Kf2 Txd1 23.Pxd1 Lc2 24.Pc3 Dd7 25.Le4
Lxe4 26.Pxe4 Dd1 27.a4 Pc1 28.Ta3 b4 29.Ta1 Pd3+
30.Dxd3 Dxa1 31.b3 a5 32.Dd7 Tf8 33.Dxc6 Dd4+
34.Kg2 Td8 35.Pd6 Dc3 36.Df3 Td7 37.Da8+ Kh7
38.De4+ g6 39.Da8 De3 40.Dc6 Dxe2+ 41.Kh3 Ta7
42.Dc5 Df1+ 43.Kh4 Dg2 44.Kg4 Td7 45.Dc8 Txd6
0–1
Deze partij had tot gevolg dat Mareco de leiding van Cori
overnam. In de laatste ronde moest Mareco tegen zijn
landgenoot Diego Flores met wie hij snel remiseerde. Dit
resultaat stelde de Cubaan Yuniesky Quesada in staat om
bij Mareco langszij te komen.
Yuniesky Quesada (2645) – Carlos Matamoros (2525),
Montevideo, 24-05-2015.
1.e4 e6 2.d4 d5 3.Pc3 Pf6 4.e5 Pfd7 5.f4 c5 6.Pf3 Pc6
7.Le3 Le7 8.Dd2 0–0 9.Le2 b6 10.Pd1 cxd4 11.Pxd4
Pxd4 12.Lxd4 Pc5 13.Pf2 a5 14.0–0 La6 15.Lxa6 Txa6
16.De2 Ta8 17.Tad1 Dc7 18.c3 Dc6 19.Pg4 Pe4 20.f5
exf5 21.Txf5 Tae8 22.Tdf1 Lc5 23.De3 Te7 24.Kh1
Db5 (zie diagram op volgende pagina)
25.Df4 Lxd4 26.cxd4 Te6 27.a4 Dd3 28.Pe3 g6 29.Txf7
Dxf1+ 30.Dxf1 Txf7 31.Db5 Kg7 32.h3 Tee7 33.Pxd5
Te6 34.Pe3 Tee7 35.Kh2 h5 36.Dc6 Pd2 37.Pd5 Ta7
38.e6 Tf2 39.Dxb6 1–0
______________________________________________________________________________________________________
[ 22 ] De Promoot
stelling na 24. ... Db5
En zo wonnen de Argentijn Sandro Mareco en de Cubaan
Yuniesky Quesada samen het tiende Continentale
toernooi van Amerika. Dankzij zijn gedeelde eerste plaats
veroverde Quesada de eerste ticket voor de FIDE World
Cup. Zes schakers moesten in een tiebreak om de overige
drie tickets strijden. De geluksvogels: de Argentijn
Federíco Perez, Eduardo Iturrizaga en Anton Kovalyov.
De pechvogels: Diego Flores, de Cubaan Yuri Gonzalez
en de Argentijn Salvador Alonso.
Onze Canadees Eric Hansen had na de tiende ronde 7.5
punt. In de elfde ronde moest hij met zwart tegen de man
met de hoogste rating Julio Granda. Winst was goed voor
een gedeelde eerste plaats en remise voor de tiebreak.
Hansen verloor op schlemielige wijze en viel hierdoor
buiten de tiebreak boot. In een videolog reageerde
Hansen, die Robin van Kampen als secondant bij zich
had, zich af. Hansen: “The day after! The failure! The
disappointment!” “Devastating loss. I choked with time
advantage and a good position!” “We fled as soon as
possible (from Montevideo in Uruguay) to Buenos Aires
(in Argentina).” “There are probably celebrations going
on in Peru right now (Hansen lost from Julio Granda and
Jorge Cori).” Van Kampen: “They are having your head
on a stick somewhere.” Hansen: “A draw was fine. A win
was good!” “I was so upset yesterday, I left my credit card
in a machine.” Van Kampen: “You haven’t stopped
talking about chess since you lost the last game. I have
never seen this before.” Hansen: “I’m gone take revanche
on the Peruvians!” “The Canadian tourist will be back!”
Voor de resultaten van dit toernooi zie: http://chess-results.com/tnr169788.aspx?lan=2
De partijen van dit toernooi zijn te vinden op: http://fuajedrez.org/Torneos/Torneos-en-vivo
Druk op de pgn-knop en download de file.
□
partij Vieze boekjes Manuel Nepveu
Onze Henk, wiens paarden vrijwel altijd in de Noordhoek eindigen, maakt er een gewoonte van vieze
boekjes te kopen. Vieze boekjes vol met de geilste (schaak)combinaties. Die zit hij dan ongegeneerd te
lezen in het vliegtuig op weg naar een toernooi. Ik weet dat, want ik zat een keer naast hem tijdens zo'n
vlucht naar Glasgow.
Henk heeft zulke boekjes nodig. Ik eigenlijk ook, maar ik bijt liever mijn oren af dan dit publiekelijk toe
te geven. Goed, terug naar Henk. Hij bestudeert de boekjes dus en als hij erin slaagt om tijdens een vlucht
een enkele combinatie te doorgronden dan is hij heel tevreden. Hij denkt dat hij daar tijdens het toernooi
profijt van heeft. Dat zou natuurlijk kunnen. Tuurlijk. Zou kunnen. Wie ben ik om dat nu eens uitgebreid
tegen te spreken?
Om heel eerlijk te zijn, diep in mijn hart weet ik, dat ik en ik alleen de schuldige ben van Henks
verslaving aan de genoemde vieze boekjes. Ik kan daar schunnige schaakverhalen over opdienen. Over
het combinatoir flessen van Henk. Machtig mooi! U gelooft dat natuurlijk niet, want de MN die u
tegenwoordig op dinsdagavonden tegenkomt geeft dames weg in combinaties van 1 ply diep.
Maar vroeger, toen deze eeuw nog piepjong was en ik nog een beetje kon combineren, heb ik Henk
serieus combinatieles gegeven.
Henk – MN, 15/5/2001, Franse Verdediging
1. e4 e6, 2. d4 d5, 3. Pd2 Pf6, 4. e5 Pfd7, 5. Ld3 c5, 6. c3 Pc6, 7. Pe2 cxd4, 8. cxd4 Db6, 9. Pf3 f6,
10. exf6 Pxf6, 11. 0-0 Ld6, 12. Pc3 Ld7
______________________________________________________________________________________________________
oktober 2015 [ 23 ]
Ook deze zet komt uit een vies boekje, maar dan een vies boekje over openingsvalletjes. Gebruikelijker is
12. ... 0-0.
13. Lg5
13. … Pxd4!?, 14. Pxd4 Dxd4, 15. Lg6+
De twaalfde zet speelde ik in de vileine
hoop dat ook de rest op het bord zou komen.
Wits laatste zet is overigens niet de beste,
maar wel het meest voor de hand liggend.
15. ... hxg6, 16. Dxd4 Lxh2+, 17. Kh1
Lf4+!?
Het oplettende lezertje ziet nu wat de bedoeling was van de door Zwart gekozen opzet. Heel bekend is
deze opzet niet. Toen Loek van Wely een simultaan gaf op onze club, jaren geleden, schotelde ik hem de
variant voor en mocht vrij snel naar huis met het volle punt. Met mijn zeventiende zet – niet zijnde Le5+
– geef ik mijn tegenstander te kennen dat ik remise kan maken als ik dat wil. Expres en uitsluitend om die
reden speelde ik hem. Ik genoot. Henk was duidelijk in paniek. Nogmaals, ik genoot.
18. Kg1 Lh2+, 19. Kh1 Le5+, 20. Dh4 Txh4+, 21. Lxh4
Precies 10 jaar en 4 dagen eerder speelde ik ook zo in de KNSB-wedstrijd Volmac III-Promotie I. De
stelling is voor Wit niet eenvoudig. Welk plan moet hij kiezen? En hoe veilig is zijn koning eigenlijk?
Mijn tegenstander, R. Barsukoff, wist zich indertijd met de stelling geen raad en mocht na nog zeven
zetten opgeven. Zou Henk het, 10 jaar en 4 dagen later, beter doen?
21. ... Kf7, 22. Lg3 Ld4, 23. Pe2 Lb6, 24. Le5?
Hier gaat Wit definitief in de fout. Volgens Houdini was 24 a4 de aangewezen zet, maar Zwart staat ook
dan gewoon beter. Nu Wit deze zet heeft nagelaten gaat Zwart als een Razende Roeland door de witte
stelling. Ik genoot. Ik zweer het u, ik genoot.
24. ... Lb5!, 25. Tae1 Pe4, 26. Lc3
Door deze zet kan Zwart een elegant einde aan de partij maken,
maar het betere 16. Pc3 verliest ook.
26. ... Th8+, 27. Kg1 Lxe2, en als Wit het stuk terug-neemt
volgt 28. ... Pg3 met ondekbaar mat op h1.
(zie analysediagram )
Niet alledaags, maar esthetisch verantwoord. 0-1
Sedert deze dag leest Henk vieze boekjes.
□
______________________________________________________________________________________________________
[ 24 ] De Promoot
varia Openluchtschaakspel in tuinen Rijksmuseum Henk
Alberts
Het Rijksmuseum in Amsterdam heeft de nodige schaakspelen in de collectie, waaronder de beroemde pion (mogelijk ook loper) van de Nederlandse schilder Adriaen van der Werff (1659-1722) en ook het nazi-schaakspel dat vermoedelijk in 1941 door SS-leider Heinrich
Himmler aan Anton Mussert (leider van de NSB) geschonken werd. En in 2014 was het Rijksmuseum de eerste buitenlocatie van het Tata Steel Chess Tournament; de groot-
meesters van de Masters speelden toen een ronde in het auditorium van het Rijksmuseum.
En sinds dit jaar heeft het Rijksmuseum ook een openlucht schaakspel. Het schaakbord is aangelegd ter gelegenheid van de hernieuwde opening van de tuinen van het Rijksmuseum
en werd op donderdag 16 april 2015 in gebruik genomen. Directeur Wim Pijbes deed zelf de eerste zet op het nieuwe schaakbord in een partij tegen een twintigtal kinderen van de Schaakschool Indische Buurt, de JP Coenschool en de Flevoparkschool. Uiteindelijk wonnen
de kinderen de partij en werd de directeur mat gezet. Daarna was er nog tijd over en ging het hele gezelschap de Nachtwacht bekijken.
Misschien zou je op een dergelijke locatie, wat betere stukken verwachten dan de huidige eenvoudige plastic stukken. Maar daartegenover ligt dit schaakspel werkelijk op een
schitterende (fotogenieke) locatie in de tuinen achter de Philipsvleugel van het museum.
Het schaakspel ligt omringd door bloemperken en antieke beelden in de museumtuinen; aan de ene kant zien we de Philipsvleugel van het smuseum en aan de andere kant de
voormalige Herepoort (1621) uit Groningen.
□
______________________________________________________________________________________________________
oktober 2015 [ 25 ]
puzzels Intrigerende opgaven Rob
de Vries
Hierbij weer enkele (moeilijke) opgaven waarbij U ofwel een partij moet construeren die tot een bepaalde stelling leidt, ofwel een partij die eindigt met een specifieke matzet.
(Vergeet alle tactische en/of strategische overwegingen; de zetten zijn wel legaal…)
①
Bereik deze stelling vanuit de beginstelling in exact 4 zetten (4 van wit en 4 van zwart)
②
Construeer een partij waarbij zwart mat geeft met de zet
4. … Ld6#
③
Bereik deze stelling vanuit de beginstelling in exact 4 zetten (4 van wit en 4 van zwart)
④
Plaats een witte toren + een witte loper + een wit paard op het bord zodat wit mat in 1 kan geven
⑤
Bereik deze stelling vanuit de beginstelling in exact 4 zetten (4 van wit en 4 van zwart)
⑥
Bereik deze stelling vanuit de beginstelling in exact 6 zetten (6 van wit en 6 van zwart)
[ bron: Jeff Coakley, www.chesscafe.com ] oplossingen: blz. 29
______________________________________________________________________________________________________
[ 26 ] De Promoot
film De nieuwe James Bond-film: "SPECTRE" Henk
Alberts
'Spectre' ís de afkorting voor de terroristische organisatie, de Special Executive for Counter-intelligence, Terrorism, Revenge and Extortion (Speciale Uitvoerende Eenheid voor
Contraspionage, Terrorisme, Wraak en Afpersing). Spectre wordt geleid door Ernst Stavro Blofeld, de grote aartsvijand van 007,
en kwam voor het eerst voor in het boek Thunderball en in de eerste James Bond-film, Dr. No.
Verhaal: Een cryptisch bericht vanuit het verleden stuurt James
Bond op een missie naar Mexico-Stad en uiteindelijk Rome, waar hij Lucia Sciarra ontmoet. Zij is de mooie weduwe van een beruchte crimineel. Bond infiltreert bij geheime ontmoetingen en
ontdekt het bestaan van de duistere organisatie SPECTRE. In Londen zet Max Denbigh, het nieuwe hoofd van het Centre for
National Security, vraagtekens bij Bonds acties en vraagt zich af
wat nog het doel is van de MI6, geleid door M. In het geheim weet Bond Miss Moneypenny en Q. achter zich te krijgen en zij helpen in een onderzoek naar Madeleine
Swann, de dochter van Bonds oude aartsvijand Mr. White, die mogelijk de sleutel is voor het ontrafelen van het web rond SPECTRE. Als een dochter van een huurmoordenaar
snapt zij Bond als geen ander. Als Bond naar het hart van SPECTRE kruipt, leert hij de ijzingwekkende connectie kennen tussen zichzelf en de vijand die hij zoekt.
Spectre wordt opgenomen in Pinewood Studios, maar ook in Rome, Mexico-Stad,
Marokko en Oostenrijk. Daniel Craig kruipt wederom in de huid van James Bond. Een andere oude bekende in een nieuwe gedaante is Bonds auto, de Aston Martin. Speciaal voor deze film maakte het automerk in samenspraak met regisseur Mendes de Aston
Martin DB10. Het gerucht dat Rihanna de titelsong gaat maken, is tot nu toe bevestigd noch ontkracht. Over de soundtrack werd nog niets bekendgemaakt.
In de trailer van de film licht de Pinewood Studios een tipje van de sluier op over de 24e
Bond-film. ( https://m.youtube.com/watch?v=GvQJbF2CXLQ ) Bijzonder is dat deze trailer ook een duidelijk schaakfragment bevat:
De film gaat eind oktober in première. □
______________________________________________________________________________________________________
oktober 2015 [ 27 ]
film Schaakfilm "Pawn Sacrifice" Henk
Alberts
De film Pawn Sacrifice volgt het leven van Bobby Fischer van jongs af aan met als hoogtepunt - natuurlijk - de match om het
wereldkampioenschap in Reykjavik tegen de Rus Boris Spassky.
De film vertelt (volgens de aankondigingen) de opkomst en ondergang van de beroemde schaker, die
ten tijde van de Koude Oorlog betrokken werd bij politieke spelletjes.
Terwijl de hele wereld toekijkt speelt Fischer niet alleen een wedstrijd tegen
Spassky, maar ook tegen zichzelf.
De druk van de wedstrijd is hoog en Fischer moet zich bewijzen. Een uitdaging
die veel concentratie vereist, omdat Fischer met psychologische problemen
kampt. De linie tussen zijn ingenieuze talenten en zijn krankzinnigheid wordt met de minuut kleiner.
Spider-Man-acteur Tobey Maguire speelt
Bobby Fischer, Boris Spassky wordt gespeeld door Liev Schreiber. De regie was in handen van Edward Zwick die
eerder Blood Diamond en Legends of the Fall maakte. Hij filmde naar een scenario
van Steven Knight.
De film Pawn Sacrifice gaat op 3 december in Nederland in première.
□
______________________________________________________________________________________________________
[ 28 ] De Promoot
uit de
oude doos De beste zet (bestaat niet) Harrie
Boerkamp
column
15 januari 2005
Als je Fritz tien minuten laat stoeien met een
stelling, komt hij met een uitputtende lijst met mogelijke zetten, keurig gesorteerd op
kwaliteit. Bij een stelling met wit aan zet staat bijvoorbeeld bovenaan een zet met 0.81, de tweede heeft 0.24 en de rij sluit met een serie
afgrijselijke weggevers met als laatste -9.13. Voor ons als spelers is de zaak duidelijk: die
bovenste zet is de beste zet voor wit.
Maar wat is dat eigenlijk, de beste zet? Bestaat zoiets wel? Is er in elke schaakstelling een
(voor ons vaak verborgen) zet voor zet uitgestippelde route naar het ideale einddoel? Of gaat het in het schaakspel meer om ideeën, plannen, reactie op actie en niet zozeer om zetjes doen?
Laten we de wetenschap er eens bijhalen. Die hanteert een paar uitgangspunten:
1) Alleen stellingen met wit aan zet zijn interessant. Stellingen met zwart aan zet zijn hier kopieën van.
2) Alleen stellingen met wit als bovenliggende partij worden beoordeeld. Het gaat erom of wit gewonnen staat of niet. Stellingen met wit als mindere zijn door kleurverwisseling hiernaar te vertalen.
3) De stelling is alleen gewonnen als het mat aangetoond kan worden. Zoniet dan is de stelling remise. Dit houdt in dat stellingsoordelen als 'Wit heeft ruimtevoordeel' of zelfs 'Wit
staat een gezonde pion voor' de prullenbak in kunnen. Er zijn slechts twee oordelen met betekenis: 'Mat in x zetten' en 'Remise'.
Met behulp van een computer kunnen alle mogelijke legale schaakstellingen worden onderzocht op mat. Hoe dat gaat laat zich illustreren met een vier-stukken-stelling. We
nemen KpKP. Witte pion tegen zwart paard dus. Hiermee zijn 10 miljoen opstellingen mogelijk. Vanwege verticale symmetrie hoeft slechts de helft bekeken te worden, dat
scheelt alweer. Door promotie is overgang mogelijk naar KDKP, KTKP, KLKP en KPKP. Door slaan van een stuk naar drie-stukken-stellingen KKP, KpK, KDK, KTK, KLK en KPK. En door slaan van twee stukken naar KK. Van de 12 genoemde configuraties zijn er 6 met
winstpotentie, samen leidend tot zo'n 35 miljoen te onderzoeken stellingen. Uitgaande van de mat-in-1 stellingen (bij KpKP is er precies ééntje tussen al die miljoenen) worden met
retrograde-analyse door een beetje computer in een paar minuten de pak 'm beet 35.000 winststellingen vastgesteld.
Wat betekent dit nu in de praktijk? In een winststelling kun je kiezen tussen mat-in-x en mat-in-y. Er is niet echt sprake van 'de beste zet'. De executie wordt hooguit een paar
zetten uitgesteld. In een remisestelling moet je een paar verlieszetten vermijden. Uit de andere zetten kan je een willekeurige keuze maken, desnoods met de dobbelsteen. En in
een verliesstelling doet het er niet toe welke zet je kiest, mat ga je toch.
Je hebt dus altijd een scala aan gelijkwaardige zetten. De beste zet bestaat niet. □
Oplossing probleem van blz. 5: 1.Pc3 a1P!, 2. Pa2! (2. Pe4? pat), 2. … bxa2, 3.c8D Pb3, 4.Dxc2#. (Niet goed is 1. … a1D, 2. Pe4 Dxc1, 3. Pg5#)
[ bron: Schaakkuriosa, Tim Krabbé, 1974 ]
______________________________________________________________________________________________________
oktober 2015 [ 29 ]
Oplossingen problemen (blz. 19)
Stelling 1 Weiqi - Izzat, Canverra 2015
1. Lxd5 exd5, 2. Txc7 Txc7, 3. Pc5! 1-0
(als zwarts pionzetten op zijn moet hij met zijn loper of koning spelen en dan verliest hij een volle toren)
Stelling 2 MxShane - Agdestein, Londen 2014
1. … Dd8! 1-0 (er dreigt zowel 2. … Lc5 met stukwinst als 2. … Pxd4, 3. Dxd4 Lxh2+ met damewinst; en op 2. Pxc6 volgt 2. … Lxh2+ met damewinst) (2. Lc3? Lc5) (en er dreigt 2. … Pxd4)
Stelling 3 Berenboym – Hovhannisyan, EK Jerusalem 2015
1. … Pe2+, 2. Txe2 Th1+ 1-0 (3. Pxh1 Dh2+, 4. Kf1 Dxh1#) (2. Kf1 Pxg3+, 3. fxg3 Dxg3 en snel mat)
Stelling 4 Korpa - Sedlak, Graz Open 2015
1. Pe5 Pe1+, 2. Kf1 Dxc1, 3. De8+ Kg7, 4. Dxf7+ Kh6, 5. Df8+ Kh5, 6. g4+ Kg5, 7. h4+ Kxh4, 8. Dxe7+ Kh3, 9. Qxh7+ en mat) (1. … Dxc1/Pxc1, 2. De8+ enz.)
Stelling 5 Safarli - Grandelius, Dubai Open 2015
1. Tf4! exf4, 2. Te1! 1-0 (2. … Pxc3, 3.Dh7+ Kf6, 4. De7#, of zwart moet met 2. … De5 de dame geven)
(2. Dg7+? Ke6, 3. Te1+ Kd5 en zwart wint)
Stelling 6 Joesoepov - Jayakumar, Arlington 2015
1. Pc6 1-0
(damewinst, want 1. … Lxc6, 2. Dxh7+ Kxh7, 3. Th3+ Kg8, 4. Th8#)
Stelling 7 Pleasants - Garnett, Brits kampioenschap 2015
1. Dg6+ fxg6, 2. Lg8+ Kh8, 3. Lf7+ Kh7, 4. Lxg6#
Stelling 8 Rapport - Tari, Gibraltar Open 2015
1. Kd2! g6, 2. Dh1 f6, 3. Th7 1-0 (4. Dh6 en mat)
(1. … exf3?, 2. Dh7#) (1. … f6, 2. g6 De8, 3. Th8+ Kxh8, 4. Dh1+ en mat)
"Kort maar krachtig" (blz. 1)
[ 1 ] 1. ... Dg4+! 1-0
(2. hxg4 Th1#)
[ 2 ] 1. Dxh6+! 1-0
(1. … Kxh6, 2. Th8#) (1. ... gxh6, 2. Pf6+ Kg7, 3. Tg8#)
[ 3 ] 1. Lf4! Lxf4 2. Dxb6 1-0
(2. … Txb6, 3. Td8#)
Puzzel (Queen Maze, blz. 6)
9 zetten: 1. Dd4, 2. Dd3, 3. Dh7, 4. Dxh6, 5. Dxc1, 6. De1, 7. Dxb4, 8. Dxb7, 9. Dc8#
Wit redt zich!? (blz. 6)
De witte dame staat in. Als die wijkt naar een veilige plaats, dan valt het witte paard. Dus: wit verliest? Nee: wit speelde 1. Dg3!! Nu gaat 1. … Pxg3 niet wegens 2. Pg6+ hxg6, 3. hxg3+ en zwart gaat mat! Na 1. … Txf7, 2. Pxf7 Dxf7, 3. Dd6 stond wit iets beter; het werd remise.
Intrigerende opgaven (blz. 25)
① 1. Pc3 e5, 2. Pe4 Dg5,
3. Pxg5 d5, 4. Pe6 Lxe6
② 1. e3 e6, 2. Ke2 Dg5, 3. Kf3 Dxg2+, 4. Kf4 Ld6#
of: 1. e3 e5, 2. Ke2 d5, 3. Kf3 e4+, 4. Kf4 Ld6#
③ 1. e4 d5, 2. Df3 Le6,
3. Df6 exf6, 4. e5 fxe5
④ bijplaatsen: Tf7, Lc4, Pd5;
de matzet: 1. Pf4#
⑤ 1. d4 Pc6, 2. Lh6 Pxd4,
3. Dxd4 Pxh6, 4. Dd1 Pg8
⑥ 1. Pf3 e5, 2. Pxe5 De7, 3. Pg6 Dxe2+, 4. Dxe2+ Pe7,
5. Dxe7+ Lxe7, 6. Pf8 Lxf8
______________________________________________________________________________________________________
[ 30 ] De Promoot
Agenda t/m december 2015
oktober 2015
di 6 okt [5] periode 1 - ronde 5
vr 9 okt DCSV 1 - Promotie 6
za 10 okt Promotie 1 - Charlois Europoort 2
di 13 okt [6] periode 1 - ronde 6 + invitatie-zeskamp [1]
do 15 okt Botwinnik 2 - Promotie 4
za 17 okt 12e Breugem-toernooi
di 20 okt [7] periode 1 - ronde 7
ma 26 okt WSC 4 - Promotie 5
di 27 okt [8] periode 1 - ronde 8 Promotie 7 - DSC 12
wo 28 okt Haeghe Ooievaar 1 - Promotie 3
november 2015
di 3 nov [9] periode 1 - ronde 9 Promotie 2 - Promotie 4 - Promotie 6 -
SHTV 1 Schaakhuis 2 WSC 5
za 7 nov HWP Haarlem 2 - Promotie 1
di 10 nov [10] periode 1 - ronde 10
di 17 nov [11] periode 1 - ronde 11 Promotie 3 - Promotie 5 - Promotie 7 -
DD 5 Scheve Toren 2 RSC-Belgisch Park 3
di 24 nov kampioenschap
snelschaken
do 26 nov DD 3 - Promotie 2
ma 30 nov BF/Wassenaar 1 - Promotie 4
december 2015
di 1 dec [12] periode 1 - ronde 12
wo 2 dec Haeghe Ooievaar 2 - Promotie 6
ma 7 dec DSC 7 - Promotie 5
di 8 dec [13] periode 2 - ronde 1
za 12 dec Promotie 1 - ZSC Saende 2
di 15 dec [14] periode 2 - ronde 2 + invitatie-zeskamp [2]
Rijswijk 6 - Promotie 7
do 17 dec Raadsheer-Corbulo 1 - Promotie 3
di 22 dec [15] periode 2 - ronde 3
di 29 dec oliebollentoernooi
