Solidariteit tussen afstand en nabijheid:

De rol van de professional

Pascal Debruyne & Floor Spijkers

www.solidariteitdiversiteit.be

Afstand – Nabijheid professionalsProfessionals handelen vanuit fysieke nabijheid of op afstand

Nabijheid: Professionals zijn nauw betrokken en veelal fysiek aanwezig

Of

Afstand: Professionals bevinden zich fysiek of in persoonlijke betrokkenheid meer op afstand

Wat is de invloed van afstand-nabijheid van de professional op solidariteit?

Afstand & nabijheid/ Solidariteit in superdiversiteitTower Automotive

◦ Zetten sterk in op nabijheid:

◦ Syndicale vertegenwoordigers: Tijdens ontmoetingen binnen de fabriek, bij huisbezoeken en syndicale vormingen leren werknemers en vakbondsafgevaardigden omgaan met culturele verschillen en de diverse leefwerelden van werknemers.

◦ Ook Directie zet in op nabijheid: CEO is sterk aanwezig op de werkvloer (waardering) en HRM personeelswerkers doen veel alledaagse dienstverlening.

◦ De vertrouwensbanden, die ze opbouwen door “er te zijn” in nabijheid, vormen de basis voor solidariteit onder Superdiversiteit. Arbeiders met diverse origine vormen samen een groep arbeiders van dezelfde werkvloer die gezamenlijk strijden voor betere werkvoorwaarden en lonen.

Afstand & nabijheid/ Solidariteit in superdiversiteit Tower Automotive

Aanwezigheid van professionals gaat veel verder dan wat hun officiële opdracht voorschrijft en er is nabijheid voorbij de werkvloer

“Dat helpt als je er bent en aanwezig bent. Ik doe ook veel zaken ernaast: ik bel banken voor schulden, incassobureaus, soms ben ik toch printers gaan installeren voor mensen. Dat creëert vertrouwen. Veel mensen hebben gewoon loonbeslag. Je staat daar dan. Wat doe je dan? Helpen.” (DeIélélgue ABVV)

“Gisteren ging ik naar een begrafenis van een militant zijn moeder. Waarom? Daarom! Je moet daar zijn. Vakbond en syndicaal werk, dat betekent ook “er zijn”, in de momenten dat iemand je nodig heeft.” (Hoofddélégué ACV)

Afstand & nabijheid/ Solidariteit in superdiversiteit City Pirates

◦ Professionals bij City Pirates zetten sterk in op nabijheid: Persoonlijk contact vanuit nabijheid maakt dat er over problemen wordt gesproken en betrokkenen elkaar helpen om die op te lossen

◦ De diversiteitsmanager gaat langs bij ouders thuis om hen meer bij de club te betrekken en samen oplossingen te vinden voor problemen bij het betalen van het lidgeld en het vervoer van hun kinderen naar de club of wedstrijden

“Er zitten ook situaties dat mama juist bevallen is, of zwanger, en moet rusten. En papa bijvoorbeeld altijd gaan werken is, of altijd met de late, maar dan proberen wij een oplossing te vinden. Dat ze met een andere papa mogen meerijden.” (diversiteitsmanager)

Afstand & nabijheid/ Solidariteit in superdiversiteit De Lijn

De afstand van de directie tot de werkvloer maakt dat initiatieven vanuit de directie weinig impact hebben op de werkvloer en dat solidariteit vooral onder groepjes chauffeurs ontstaat

◦ Sommige aanbevelingen van diversiteitsconsulenten worden als naïef en wereldvreemdgezien op de werkvloer

◦ Chauffeurs het gevoel dat ze in de steek gelaten worden. Hierdoor ontstaan onder collega’s specifieke vormen van solidariteit (steun, allianties, …)

Maar die dienen niet altijd het algemeen goed (groepjes die zich bewapend op de baan begeven bv) en komen zeker de omgang met diversiteit niet perse ten goede (er is sprake van racisme op de werkvloer)

Afstand & nabijheid/ Solidariteit in superdiversiteit Schatten van mensen

◦ Professionals maken de ontmoeting tussen schat en schattenjager mogelijk, maar blijven zelf op afstand: zij zijn niet aanwezig bij die ontmoeting en spelen daar nauwelijks een rol in

◦ De professionals faciliteren een vorm van solidariteit die ontstaat tijdens de ontmoetingen op basis van een bereidheid te delen (verhalen, passie, tijd).

Voorbij afstand-nabijheid: Omkadering van professionals ◦ “De nabijheidspolitiek wordt sterk ondersteund door de hogere structuren

binnen de vakbondscentrales, die veiligheid en omkadering bieden voor

nabijheidsstrategie.

“Natuurlijk doen wij dat. Niemand ziet dat, maar de zakens die wij oplossen.

Mannekes, papieren, kindergeld enzo, schulden, incassobureaus, en

miserie,....Ik ondersteun mijn volk daarin.” (hoofd ABVV Metaal &

diversiteitsconsulent )

Voorbij afstand-nabijheid: Verknoping en netwerken

Nabijheid beantwoorden vanuit bredere netwerken op “plaats”.

“Op de werkvloer wordt je geconfronteerd met alledaagse noden. En dat zijn al lang geen noden meer die beperkt zijn tot “arbeid” of “het werk”. Dat zijn noden die ze meebrengen vanuit hun gezin, levenssituatie, vanuit hun wijken en woonplaats. (…) We moeten aan dienstverlening doen, een echt levensknooppunt zijn op de werkvloer voor mensen.” (Hoofddélégué ACV Tower Automotive, Gent)

“Dit is ook een opvoeding van een kind. Het is niet alleen hetgeen dat thuis gebeurt, hetgeen in school gebeurt, wat er op de club gebeurt, het maakt allemaal deel uit.” (jeugdcoördinator City Pirates)

Plaats: afstand overbruggenTower Automotive

◦ De strategie van netwerken vormen om solidariteit te genereren op “plaats” kent grenzen

“Veel van de zaken die zich daar voordoen, hebben te maken met dynamieken die je zelf niet in de hand hebt. Je kunt erop inspelen, en je kunt ze 7 op de 10 keer helpen, maar dus niet altijd. Dat moet je leren aanvaarden als je ingaat op die bredere tendensen.”

◦ Het hoofd van ABVV Metaal komt op basis daarvan tot de conclusie dat de vakbond de geesten moet laten rijpen. Dat gebeurt in bredere netwerken op schaalniveau van alle toeleveranciers, gericht op nationaal niveau:

“Ge moet niet kunnen zeggen dat N-VA slecht is als een partij, maar ‘waarom’ ze tegen de werkende klasse is. Ge moet niet zomaar gaan staken, maar staken en de kopkes beginnen draaien. Eerst moeten de geesten rijpen, dan kunnen we praten over staken.”

Hoofd ABVV Metaal, tijdens Sterke koppen”, ABVV overleg, 28 september 2014 (ABVV gebouw vrijdagsmarkt Gent)

Discussie◦ Handelen jullie zelf vanuit afstand of nabijheid?

-> Wat is de invloed hiervan op solidariteit?

-> Welke positieve/negatieve ervaringen hebben jullie daarin?

◦ Hoe belangrijk is de veiligheid en omkadering van organisaties/institutie om verregaande nabijheidspolitiek uit te bouwen, en noden en behoeften van antwoord te dienen?

◦ Herkennen jullie de verknoping van netwerken? Hoe gaan jullie daar mee om?

◦ Wanneer moet je naar hogere niveaus om een antwoord te bieden?