1 PrimaOuders.nl

WEBSHOP: Zo leerzaamkan de lente zijn

Kinderbootcamp ofmoerasexpeditie…Actief naar buiten ishelemaal hot!

Nummer 3 • mei 2013

GRATIS

Voor ouders met kinderen in het basisonderwijs en kinderopvang • www.primaouders.nl

PSYCHE:Hersenende sleuteltot talent

WEBSHOP: Zo leerzaam

Lang leve hetonderzoekende

kind

DOSSIER BÈTAKIND

PrOU 3 Cover g.indd 1 10-04-13 10:00

VARTA‘s Toy AccuPerfect voor al uw speelgoed

Krijgt de voorkeur van 90%* van de consumenten die op zoek gaan naar batterijen voor hun speelgoed.t Voordeel voor de consument:

Ready To Use batterijen, gebruiksklaar in de

verpakking – net zoals alkalinebatterijen.

Behoudt tot 80% van zijn energie na 1 jaar

ongebruikt in de lade te hebben gelegen.

t Save Money:

Met oplaadbare batterijen bespaart u geld!

Wist u dat 1 oplaadbare Toy Accu van VARTA tot

150 alkaline batterijen vervangt?

*Bron: Onafhankelijk Europees Marktonderzoek, Zomer 2012

www.varta-consumer.nl

VARTA_Trade AD_Toys Accu_A4_RZ.indd 1 4/5/2013 9:41:44 AM

Verwondering

3PrimaOuders.nl

Eigenlijk zijn alle kinderen bèta’s; mini-ontdekkers die alles willen weten

Voorwoord

De bèta heeft een streepje voor. Over

zo’n tien jaar is er namelijk een schreeu-

wend tekort aan technici en vaklieden,

verdeeld over alle opleidingsniveaus.

Vaklui doen rondjes langs de basisschool in de hoop

kinderen nu al enthousiast te maken voor hun vak.

Tijdens het jaarlijkse Girlsday krijgen duizenden

meisjes de kans om bij een bedrijf binnen te kij-

ken en Google heeft al meer dan 500.000 euro geïnvesteerd in het

Nederlandse bètaonderwijs.

Er ligt dus een gouden toekomst voor de zogenaamde bèta’s. Maar

wat is een bèta? Wat is een alfa? Kan een alfa nog een bèta worden en

andersom? In deze PrimaOuders zijn we op zoek gegaan naar het ant-

woord op deze vragen. We leerden al snel dat het nog wat voorbarig is

om de alfa’s van de bèta’s te scheiden. Op deze jonge leeftijd kan het

nog alle kanten op. We ontdekten ook dat alle kinderen eigenlijk bèta’s

zijn, als we dan toch moeten bestempelen... Alle kinderen zijn mini-

ontdekkers. Hoe werkt iets, wat gebeurt er en waarom?

Volwassenen moeten zich vaak even achter de oren krabben… Het

antwoord op wie wat, waar en waarom weten wij gewoon niet altijd.

Wij volwassenen zijn die ‘verwondering’ in de loop der tijd kwijt-

geraakt. En hoe jammer is dat! Hoe leuk is het om door de ogen van

een kind geheel opnieuw naar de wereld te kijken? De antwoorden

samen te zoeken? Het is juist de verbeeldingskracht, de wens om te

weten, te ontdekken, te creëren en te bouwen wat een kind zo speciaal

maakt. Terwijl het ministerie, scholen en het bedrijfsleven bedenken

hoe ze het dreigende tekort aan professionals straks gaan oplossen

met onze kinderen, kunnen wij thuis de technici in de dop heel

makkelijk stimuleren: blijf verwonderen! De wereld is gewoon veel

leuker door de ogen van een kind, en het levert misschien nog een

supercarrière op ook!

De redactie

PrOU 3 Voorwoord d.indd 3 10-04-13 11:50

5PrimaOuders.nl

In deze editieInhoud

Kijkje bij… de Kanjertraining

De komst van eenbroertje/zusje

Psyche:de hersensde sleuteltot talent

Dossier:het bètakind

De agrarische kdv

EN VERDER:

Post 6

Nieuws 8

KiKa: draag je steentje bij 18

Mediawijsheid 23

Boeken 36

Nieuw in de webshop 42

Getipt: alles voor de fun 50

Aanpakkindermishandeling

12

26

48

22

44

38

Heb je na het lezen van de superleuke

rubrieken in deze PrimaOuders behoefte

aan meer? Scan dan de pagina’s met het

icoontje ‘Layar’ voor allerlei leuke extra’s.

Meer nieuws, meer shop, meer

prijsvragen, meer… PrimaOuders!

Kijk op pagina 54 hoe het werkt.

Scan PrimaOudersvoor leuke extra’s!

Trends: actiefnaar buiten 14

de hersens

PrOU 3 Inhoud d.indd 1 10-04-13 12:33

6 PrimaOuders.nl

Winnaars Spetter Spat Schildpad!Op de vraag om je leukste dierenfoto in te sturen,

stroomde onze inbox vol! De ene foto nog leuker dan de

ander. Gelukkig hebben we dan ook 25 x VTech’s Spetter

Spat Schildpad te verdelen. We hebben geen plaats om

alle 25 winnaars te vermelden (de winnaars krijgen hun

prijs thuisgestuurd), maar wilden jullie deze foto’s in

ieder geval niet onthouden.

Hallo&DagDit is Bram. Hij gaat naar de

basisschool en als afscheid wil

hij de juff en van de Vlindervilla

verrassen met zijn koppie in

PrimaOuders. Hij zal ook de kip-

pen Eppie en Beppie en konijn

Charlie gaan missen.

Wij zijn

Thomas & Daniël (4) en

gaan naar de basisschool. Al

vanaf dat we drie maanden

oud waren, gaan we naar de

Speelterp in Sneek naar de

groep de Watersalamanders.

Wat hebben we het leuk

gehad. Gelukkig zien we elkaar

nog wel want ons broertje

Marthijn blijft nog even.

Hoi, ik ben Sierra Lansman en

ben net 4 jaar geworden. Ik wil

alle leidsters van kdv Marijke in

Rotterdam bedanken voor de

goede zorg en liefde die ik heb

mogen ontvangen. Zoek ons ook op op Facebook voor meer nieuws, foto’s en

winacties. www.facebook.com/primaouders

Winnaar

Scan deze pagina voor leuke extra’s!

Joep op deuitkijk met teckel Boike.

Cavia Brownie helpt Gaia met het voldoende eten van groente.

Als mama even niet kijkt houdt Jens zijn drinkbeker op de kop, zodat kat Bentley alles op kan likken.

Gijs bij zijn lievelingsdieren.

PrOU 3 Post + nieuws d.indd 6 11-04-13 09:45

Win een OostenrijksverrassingsboerderijpakketHet boerenleven kan een heerlijke vakantie zijn. Help mee met oogsten, de dieren verzorgen

of het maken (én proeven) van streekgerechten. Je kunt kiezen uit zo’n 2.600 boerderijen

in heel Oostenrijk waarvan sommige een specifi ek thema hebben. Alvast kennismaken met

het Oostenrijkse boerderijleven? PrimaOuders geeft drie

Oostenrijkse verrassingspakketten weg.

Hoe maak je kans? Like onze Facebook-pagina en post

in het speciale lentealbum jullie leukste voorjaars- of

boerderij(dieren)foto. De drie winnaars maken wij op

Facebook bekend. De actie loopt tot 30 juni 2013.

www.boerderijvakantieoostenrijk.nl

Post

7PrimaOuders.nl

Facebookwedstrij d

MAIL ONS!Wil jij met die ene briljante foto, die hilarische

anekdote of groet naar bijzondere personen

in deze rubriek? Stuur dan een mail naar

redactie@primaouders.nl

Wat een leuke actie. Dikkie Dik, ik ben er mee opge-

groeid (ik ben 32) en nu groeien mijn twee jongens

ermee op. Wat kunnen we met zijn allen genieten

van de boekjes en de fi lmpjes bij Sesamstraat.

Mooi idee dat generaties hiermee opgroeien.

Debbie van Veghel_@DebbievanVeghel

Nog meer leuke boeken gewoon uit

tijdschrift van @PrimaOuders_nl dit keer

rondom thema #lichaam en #seksualiteit.

pic.twitter.com/P5Ls7qWXQj

Melanie Scholten: Mooie nieuwe site zo.

Overzichtelijk per groep ingedeeld. Ik ga nog lekker

even snuff elen!

Astrid Sipkes-Kik: Hij is rustig en overzichtelijk!

Erg handige indeling!

Grip Op de Tijd: Zinnige en vooral overzichtelijke

info voor ouders die hun kind willen helpen, ook met

schoolwerk. De BOLdotCOM voor leer hulpmiddelen.

Wens de webshop het succes dat het verdient.nt.

Marleen van Beek via Facebook

Reacties op dePrimaOuders.nlwebshop

PrOU 3 Post + nieuws d.indd 7 10-04-13 12:01

8 PrimaOuders.nl

Kim-Lian maakt boek Kim-Lian van der Meij en Gitte Spee (al dertig jaar

illustrator) schrijven samen het boekje Dierendorpje.

Gitte illustreert daarbij en Kim-Lian zingt op de bij-

behorende cd. Het boekje gaat over het Dierendorpje.

Daar wonen de familie Muis, Olifant, Beer en Kat

en nog veel meer dieren. De dieren hebben herken-

bare problemen. Zo durft Zebra de straat niet over

te steken, houdt Mol niet van het donker en moet

Nijlpaardje leren zwemmen. Het vrolijke boekje ver-

schijnt in augustus.

Scan deze pagina voor leuke extra’s!

Plassen onder de douche impopulair

Plassen onder de douche is geen popu-

laire maatregel onder kinderen om water

te besparen, korter douchen ook niet.

Slechts één op de zes kinderen maakt

zich zorgen of er in de toekomst wel

genoeg schoon drinkwater is. 74% ziet

het aanpakken van het watervraagstuk

als iets dat door alle landen in de wereld

samen opgepakt moet worden. Dat komt

uit onderzoek van NCDO. Kinderen gaan

tijdens het tandenpoetsen wel zuinig om

met water; 73% laat

de kraan niet on-

nodig lopen.

Dolfje Weerwolfje meets Kinderen voor KinderenNa het succes van Hallo Wereld werkt Kinderen

voor Kinderen hard aan de nieuwe cd Klaar voor de

Start. Deze titel sluit, net als vorig jaar, aan bij het

thema van de Kinderboekenweek (2 t/m 13 oktober).

De titelsong wordt geschreven door Paul van Loon,

bekend van onder meer Dolfje Weerwolfje,

De griezelbus en Raveleijn. In augustus komt zijn

nieuwste boek uit van Foeksia de miniheks, ook

met de titel Klaar voor de Start.

Paul van Loon

PrOU 3 Post + nieuws d.indd 8 10-04-13 12:02

9PrimaOuders.nl

Lerendoor DansTijdens de KindVak eind vorig jaar werd Roos van ‘ t

Lam door lezers van PrimaOuders uitgeroepen tot

locatiemanager van het jaar. Uit handen en pootjes van

Hoela en Hoep ontving zij een cheque voor twee start-

pakketten met introductieworkshop Leren door Dans

van Studio Swing. In maart was het zover. Alle peuters

en pedagogisch medewerkers van Small Society de

Koning werden bij elkaar geroepen voor de dansles. De

kinderen hadden hun tovervinger meegenomen en

konden zo goed aanwijzen welke lichaamsdelen ze lie-

ten dansen. Het liedje Pim Pam Peus was favoriet. Pim

Pam Peus, tik eens op je... neus! In het onderwijs en de

kinderopvang is grote behoefte aan dans, muziek en

drama. Het startpakket biedt een praktisch instrument

om zelf te gaan dansen met de kinderen en tegelijk

aan taal, luisteren en rekenen te werken. Door aan

een begrip een beweging te koppelen gaat het leren

beter, sneller, makkelijker en gezonder.

www.studioswing.nl

NieuwsAviodrome zoekt kindervoorzitter Aviodrome Lelystad Airport is op zoek

naar een voorzitter voor haar net gelan-

ceerde kidsclub. In de club vindt maan-

delijks een activiteit plaats, variërend

van een kennismaking met een piloot,

een rondleiding door een Boeing 747

tot het lanceren van een raket. Diegene

die de meest originele naam voor de

kidsclub bedenkt en motiveert waarom

hij of zij dé kandidaat is voor deze

bevoorrechte rol, wordt door de jury als

voorzitter betiteld. De voorzitter is hét

gezicht van de club, mag elke activiteit

feestelijk openen én wordt betrokken

bij de invulling van het programma.

Kinderen van 6 t/m 12 jaar kunnen zich

via www.aviodrome.nl/kidsclub gratis

inschrijven en t/m 12 mei ‘solliciteren’.

‘Ze is een blij Muppet-meisje.Een Jet Freggel. Een stuiterbal.

Ik herken dat.’Katja Schuurman over

haar dochter Sammie in Viva.

PrOU 3 Post + nieuws d.indd 9 10-04-13 12:02

Je kind altijd bereikbaar? Ja! Met de horlogetelefoon van Hallofo!Tijdens buitenspelen, onderweg naar school, vriendjes of sportclub. Hallofo! is een horloge en mobiele telefoon in één. Met de Hallofo! om de pols hebben de kinderen altijd de tijd en telefoon bij zich. Zo missen zij geen enkele oproep meer. Praten doe je boven het klokje en bellen doe je eenvoudig met één druk op de knop. Met de horlogetelefoon van Hallofo! laat je je kinderen lekker buiten spelen. Je weet snel waar ze zijn en als ze naar huis moeten komen is dat één belletje. Ideaal voor opgroeiende kinderen die steeds zelfstandiger worden.

Hallofo! iets voor jouw kind? Kijk verder op www.hallofo.nl

Nooit meer kapotte knieën?Els Janssen is moeder van drie stoere jongens, en die willen spelen, ravotten en stoeien.

Niks mis mee, maar die kapotte broeken was ze zat. En dus richtte ze het kledinglabel

Mad-Monkeys op. Het moet dé uitkomst voor vele wanhopende ouders zijn, want de broe-

ken zijn volgens de makers onverslijtbaar en vuilafstotend. En het ziet er nog stoer uit ook!

www.mad-monkeys.nl

Nooit meer kapotte knieën?

Advertentie

PrOU 3 Post + nieuws d.indd 10 10-04-13 12:02

Zo vader, zo zoonKijk door de ogen van grote

voetballers naar hun eigen kind

op het veld. Bijten ze hun tong

af langs de lijn of drijven ze

de coach en kids tot waan-

zin? Je leest het in dit boek

Voetbalgenen met vaders

en zoons Roy en Dani (10)

Makaay, Glenn en Jilani (10)

Helder, Pierre en Sydney (12)

van Hooijdonk, Kenneth &

Daniel (13) Pérez, Jaap & Lisa

(14) Stam, Dennis & Mitchel

(14) Bergkamp, Erwin en

Len (21) Koeman en John

en Desley (22) de Wolf.

OpfriscursusWeet jij nog hoe je breuken met elkaar

kunt vermenigvuldigen, de oppervlak-

te van een driehoek berekent, zinnen

splitst in zinsdelen of het voltooid

deelwoord vormt? Wil je je kind helpen

bij zijn of haar huiswerk, maar weet je

niet precies meer hoe je eraan moet

beginnen? In het boek Helpen bij

Huiswerk vind je een overzichtelijke

uitleg en duidelijke voorbeelden over

alle taal- en wiskundeonderwerpen.

Even opfrissen!

De initiatiefnemers van het toneelstuk De Huisvrouwmonologen onderzochten op

de Huishoudbeurs 2013 de stand van zaken wat betreft het zelfbeeld van de (huis)

vrouw van nu. Ruim 500 huis-

vrouwen zijn geïnterviewd en de

belangrijkste conclusie die er ge-

trokken kan worden: de self-made

woman cijfert zichzelf - inclusief

kapsel en slanke lijn - weg voor

het geluk van man en kinderen.

1. 60% van de vrouwen

noemt zichzelf huisvrouw.

2. Echter 90% van hen heeft

een betaalde (parttime)

baan!

3. 58% van de vrouwen noemt

zichzelf Wonderwoman; zij

kunnen alles tegelijk en de

hele wereld aan!

4. 24% voelt zich eerder Ma

Flodder, bij hen is het een

gezellig zootje.

5. En slechts 18% voelt zich

als een Assepoestertje.

6. Meer dan de helft van de

ondervraagde vrouwen

voelt veel tot erg veel druk.

7. Meer dan 60% van deze

vouwen geeft toe dat de

druk die ze zichzelf opleg-

gen, niet voorkomt uit

zelfl iefde, maar toch vooral

dient om man en kinderen

gelukkig te houden.

8. Slechts 4% voelt in het

geheel geen druk of stress.

9. Meer dan 30% van de vrou-

wen geeft aan dat ze toch

wel graag had doorgeleerd.

10. Het meeste spijt heeft de

huisvrouw anno nu van al

die extra kilo’s die ze in

de loop van de jaren is

aangekomen.

To

p 1

0 u

itko

mst

en

:Nieuws

Kinderen een ramp voor de slanke lijn

voetballers naar hun eigen kind

op het veld. Bijten ze hun tong

het geluk van man en kinderen.

dient om man en kinderen

gelukkig te houden.

Slechts 4% voelt in het

geheel geen druk of stress.

Meer dan 30% van de vrou-

wen geeft aan dat ze toch

wel graag had doorgeleerd.

Het meeste spijt heeft de

huisvrouw anno nu van al

die extra kilo’s die ze in

de loop van de jaren is

aangekomen.

24%voelt zich

ma fl odder

PrOU 3 Post + nieuws d.indd 11 10-04-13 12:02

Legio voordelen Hoewel je dit natuurlijk met een beetje gezond ver-

stand zelf kunt bedenken, hebben ook vele onderzoe-

ken bewezen dat buiten spelen en ontdekken belangrijk

is voor kinderen. Het is goed voor de grove motoriek,

gezond, een prima middel tegen overgewicht, je kind

kan er zijn energie in kwijt, het is sociaal (je kind speelt

vaker met andere kinderen), goed voor het zelfvertrou-

wen en - misschien nog wel het belangrijkst - kinderen

worden er simpelweg blij van. Tel daarbij op het belang

van zonlicht en frisse lucht (die beter is voor je gezond-

heid dan de droge, vaak vervuilde lucht binnenshuis en

die ook nog eens de leerprestaties verbetert) en zo gek

is die buitentrend nog niet.

Wilde dieren spottenHelemaal niet als je bedenkt dat er steeds leukere

excursies bij komen. Dat gaat verder dan een potje

voetbal in de speeltuin en met een boekje ‘Zoek de

vogels’ het bos in gaan. Wat dacht je van wilde dieren

spotten op safari in eigen land? Bij Staatsbosbeheer kun

je met een 10-persoonskano, een elektrisch voertuig of

zelfs met een stoere landrover op pad. Samen met een

boswachter ga je op zoek naar de vijf wilde dieren van

Nederland: reeën, edelherten, wilde zwijnen, bevers en

zeehonden. Je komt op plekken waar je normaal niet

zomaar komt.

Bij Natuurmonumenten kun je met de nachtwachter

mee door het donkere bos, of op strandstruintocht

op Waddeneiland Texel. Voor de Badu de Bosheks-

speurtocht kijk je eerst naar een kindervoorstelling voor-

dat je op pad gaat. Ook bedacht Natuurmonumenten

de uitdagende, gratis kaarten van OERRR, waarbij je je

kind de natuur laat ontdekken: lekker buiten spelen, fan-

taseren, klimmen, klauteren en knutselen. Ook buiten

met je tijd mee? Er zijn interactieve themaspeurtoch-

ten, bijvoorbeeld van Jump Outdoor. Twee voorbeelden:

op zoek naar De Heren van Kuinre (waarbij je met GPS

op zoek gaat naar een archeologische schat van de

Kinderbootcamp of moerasexpeditie

ActiefnaarbuitenKomt dat even goed uit: nu de temperatuur eindelijk weer gaat stijgen, is de

trend ‘actief naar buiten met je kind’ helemaal hot. De leukste activiteiten

schieten als paddenstoelen… eh voorjaarsbloemen uit de grond. En dat gaat

verder dan een boswandeling.

12 PrimaOuders.nl

PrOU 3 Trends f.indd 12 10-04-13 12:11

Heren) of het Sherlock Holmes-spel (waarbij je de detective

buiten met hulp van een handcomputer helpt bij het oplos-

sen van een raadsel).

Sport en spelMet speciale kinderbootcamps komen sporten en buiten

zijn samen. Touwtrekken, tijgeren, klimmen, springen, krui-

pen, estafettes en balspelen: de Amerikaanse driltechnie-

ken worden vervangen door kindvriendelijke, maar zweten

is gegarandeerd. En lachen natuurlijk. Ze zijn er in verschil-

lende vormen en maten en worden overal gegeven: op het

strand, in het bos of zelfs in het stadspark (zie kader). Ook

educatieve excursies zijn er legio, met de meest bijzondere

namen. Wat dacht je van de ‘nachtvlinderestafette’ van

Natuurpresentaties of de ‘mossige moerasexpeditie’ van

Staatsbosbeheer? Ook steeds meer BSO’s gaan met de

kinderen naar buiten om de vaak gratis natuurspeur-

tochten en - opdrachten te doen en maken (zie kader voor

meer ideeën). En wil je nóg meer avontuur? Dan kun je

natuurlijk je lol op met avontuurlijke maar meestal niet

gratis activiteiten zoals vaar- en kanotochten, vlotbouwen,

touwbruggenparcours, paardrijden of abseilen.

TrendsTekst Jeannette van Haastert/100ProcentNL

Ook in jouw buurt

Minder grootse evenementen, maar toch

origineel eropuit? Check dan eens de

kleinschalige excursies van lokale natuur-

organisaties. Of kijk op de activiteiten-

lijsten van grote natuurorganisaties, waar

je vaak kunt selecteren op provincie. Wat

is er allemaal te doen?

• speurtochten over een ‘belevingspad’,

‘dierenvriendjespad’ of ‘insectenpad’

• doe- en kijkdagen op een landgoed

• natuurfotoworkshop voor kinderen

• houtsnijden

• knutselen in de natuur

• kriebelbeestjessafari

• slootje scheppen (water-

diertjes spotten)

• spannende spinnentocht

• vleermuizenspeurtocht

• nestkastjes timmeren

• insectenhotel maken

• proefjes uit de natuur

• uilenbraakballen uitpluizen

Check ook:

www.staatsbosbeheer.nl

www.vogelbescherming.nl

www.natuurmonumenten.nl

www.indenatuur.nl

www.natuurpresentaties.nl

www.sharingnature.nl

www.schooltv.nl/nudn/2677579/proeven

www.jumpoutdoor.nl

Op bootcamp!www.bootcampteam.com

www.lekkerinbeweging.nl

www.sportengezondheid.eu

of googel op ‘kids bootcamp’

13PrimaOuders.nl

PrOU 3 Trends f.indd 13 10-04-13 12:11

De hersens zijn de sleutel tot talent!

Is je kind goed in het verzinnen van nieuwe dingen? Heeft hij veel fantasie

en voelt hij dingen haarfijn aan? Dan kan het zomaar zijn dat je kind in

beelden denkt. Leerkracht en remedial teacher Tineke Verdoes schreef er

een praktisch boek over voor ouders én kinderen: Denken in beelden.

Timo van elf jaar tekent wat er tijdens een

les in zijn hoofd gebeurt. Met woorden

legt hij het zo uit: ‘Wanneer ik het woord

‘boom’ hoor, dan zie ik in mijn hoofd een

boom met appels. Ik heb namelijk plaatjes

in mijn hoofd.’

Dit is een fragment uit het boek Denken in

beelden van Tineke Verdoes. Kinderen zoals

Timo die in beelden denken, hebben plaat-

jes in hun hoofd. Dit zijn geen stilstaande

afbeeldingen, maar plaatjes die kunnen

bewegen en die veranderen. De plaatjes zijn

bovendien verbonden met geuren, geluiden

en smaak.

Mensen worden allemaal geboren als beeld-

denker, want baby’s hebben geen gespro-

ken of geschreven taal . Bij de meesten

verandert het denken echter bij het ouder

worden steeds meer. Ze gaan steeds meer

in taal denken en worden dus taaldenkers.

14 PrimaOuders.nl

PrOU 3 Psyche c.indd 14 10-04-13 12:15

PsycheTekst Lieke Steijvers

Bij beelddenkers blijft het denken in beelden

juist de boventoon voeren.

Hoe werkt het?Kinderen die in beelden denken, zetten

vooral hun rechterhersenhelft aan het

werk. Hier worden afbeeldingen en plaatjes

opgeslagen. In die rechterhersenhelft hebben

ook zaken als dromen, kleuren, ritme en

emoties een plek. In de linkerhersenhelft zit

juist het vermogen om een

taal te leren, om informatie

te analyseren en om logisch

te denken. Beelddenkers

vinden het vaak moeilijk om

direct antwoord te geven

op een vraag van bijvoor-

beeld hun juf of meester. De

linkerhersenhelft moet dan

razendsnel de juiste woor-

den naar boven halen of de

juiste linken leggen. Bij beelddenkers duurt

dit proces veelal langer omdat ze eerst een

plaatje voor zich zien.

TotaalplaatjeVolgens Tineke Verdoes is ongeveer 20

procent van de kinderen in de basisschool-

leeftijd een beelddenker, in verschillende

gradaties. Wat kenmerkt de beelddenker?

Verdoes: ‘Het meest opvallend aan beeld-

denkers is dat ze een heel

eigen uitleg geven aan

informatie. Ze ontwikkelen

hun eigen methoden om

problemen op te lossen.

Beelddenkers leren door

doen, ze vinden het heerlijk

op zelf uit te vogelen hoe

iets het gemakkelijkst gaat.’

Volgens Verdoes willen

beelddenkende kinderen

15PrimaOuders.nl

Tips voor ouders

➻ Zorg ervoor dat thuis een veilige haven is. Geloof in je kind en

geef hem of haar vertrouwen.

➻ Geniet van zijn originele denkwijze.

➻ Een kind dat in beelden denkt, stopt veel energie in school en in het leren.

Af en toe is je kind ‘op’. Respecteer dit.

➻ Zoek een goede, rustige plek in huis om huis-

werk te maken.

➻ Help met het aanbrengen van structuur in zijn

dagelijks leven en in zijn huiswerk.

➻ Help mee met opruimen. Alleen opruimen is

lastig omdat je kind al bij de eerste handeling

aan iets anders denkt.

➻ Wees consequent met regels en afspraken.

Uit: Tineke Verdoes, Denken in beelden

Het boek Denken in beelden is verkrijgbaar via

www.primaouders.nl

� ps

‘Ik heb plaatjes in mijn hoofd’

PrOU 3 Psyche c.indd 15 10-04-13 12:15

16 PrimaOuders.nl

graag de zin en bedoeling van opdrachten en

werkjes weten. ‘Ze maken vaak een totaal-

plaatje in hun hoofd en kunnen hierbij details

over het hoofd zien. Kinderen die in beelden

denken, hebben de voorkeur

voor de creatieve vakken en

het werken met constructie-

materiaal zoals Lego en

Knex.’

ZorgenMoet je je als ouder zorgen

maken als je een kleine

beelddenker in huis hebt?

Volgens Verdoes is het be-

langrijk om een beelddenker

zo goed mogelijk te onder-

steunen bij veelal cognitief en analyserend

schoolwerk. ‘Veel beelddenkers hebben extra

ondersteuning nodig bij rekenen en spelling.

Ze hebben moeite met het onthouden van

de klank van een letter of weten niet precies

in welke volgorde letters horen te staan.’

Een tip van Verdoes: oefen met je kind de let-

ters door er een beeld aan te hangen. De ‘v’

van vogel is bijvoorbeeld goed uit te beelden

met een vogel die vliegt. Bij

begrijpend lezen kan het

handig zijn om je kind eerst

de vragen en dan pas de

tekst te laten lezen. Dan we-

ten ze wat ze moeten doen

en lezen ze de tekst op een

andere manier.’

‘Ook rekenen is voor beeld-

denkers niet vanzelfspre-

kend. Sommige beelddenkers

hebben onvoldoende beeld

van de getallen 1 tot en met

100. Ze verwisselen bijvoorbeeld de tientallen

met de eenheden en doorzien sommen niet.

Het rekenen moet hen net als taal expli-

ciet worden aangeboden. Ze moeten een

ervaring of beleving hebben bij een cijfer of

‘Beelddenkende kinderen zijn origineel, den-ken out-of-the-

box en zijn creatief’

1. Kan je zoon of dochter goed

puzzelen?

2. Houdt je kind veel van tv of de

spelcomputer?

3. Speelt je kind graag met constructie-

speelgoed (Lego, Knex)?

4. Heeft je kind een levendige verbeel-

ding en kan hij daardoor opgaan in

zijn of haar fantasiewereld?

5. Wordt hij of zij gemakkelijk afgeleid?

6. Moet je instructies vaak herhalen

voordat taken worden uitgevoerd?

7. Heeft je kind laat leren lopen?

8. Wiebelt hij of zij veel?

9. Eerst doen en dan pas denken?

10. Is hij of zij overweldigend aanwezig op

verjaardagen en pretparken? (Na eerst

de kat uit de boom gekeken te hebben?)

11. Denkt je kind erg zwart-wit?

12. Is hij of zij erg perfectionistisch en

gevoelig voor kritiek?

13. Wint je kind graag en is

het een slechte verliezer?

14. Herinnert hij of zij gebeurtenissen ge-

detailleerd (zelfs van jaren geleden)?

15. Heeft je kind problemen met het

vasthouden van een pen?

16. Heeft hij een slecht handschrift?

17. Heeft je kind een allergie, astma of

veel oorontstekingen (gehad)?

18. Heeft je kind een goed gevoel voor

humor?

19. Moeten de etiketten uit kleding worden

geknipt? Draagt je kind graag zachte

stoffen en heeft hij of zij bijvoorbeeld

een hekel aan harde knoopjes?

Heb je tien van de bovenstaande vragen

met ‘ja’ beantwoord, dan is jouw kind

waarschijnlijk een beelddenker.

Uit: Tineke Verdoes, Denken in beelden

Test: Is mijn kind een beelddenker? Test

PrOU 3 Psyche c.indd 16 10-04-13 12:15

17PrimaOuders.nl

Psycherekenwoord (erbij, eraf) om er een juist beeld

van te maken.’

Buiten schoolBeelddenkende kinderen hebben bijzondere

talenten die andere kinderen niet hebben.

‘Ze zijn origineel, denken out-of-the-box en

zijn vaak erg creatief. Deze talenten kun je

stimuleren door buiten schooltijd met je kind

dingen te ondernemen die daarbij aansluiten.

Het toverwoord hierbij is ‘beleving’. Neem je

kind mee naar een museum of bekijk samen

een fi lm over een bepaald land. YouTube en

GoogleEarth zijn geweldige vindingen voor

beelddenkers, maak daar gebruik van!’

Oefen ook met ‘alledaagse’ zaken zoals

de dagen van de week, klokkijken en het

afl ezen van een kalender’, zegt Verdoes.

‘Beelddenkers hebben vaak moeite met

het automatiseren hiervan. Begrippen als

gisteren, morgen en vandaag zijn erg lastig

te begrijpen. Ook structuur aanbrengen in de

tijd - plannen dus - is voor hen een moeilijke

opgave. Als ouder kun je bijvoorbeeld een

planbord ophangen, of tijdens het aankleden

een time-timer gebruiken om je kind meer

besef van tijd te geven.’

GevoeligKinderen die in beelden denken, verwerken

ongeveer 32 beelden per seconde. Je kunt je

voorstellen dat ze hierdoor gemakkelijk over-

prikkeld kunnen raken. Sommige kinderen

krijgen gedragsproblemen zoals driftbuien,

dagdromen, kunnen impulsief of clownesk

reageren of juist een paniekaanval krijgen.

Als ouder van een beelddenker moet je het

welzijn van je kind goed bewaken. Laat hem

of haar tot rust komen door hem bewust te

laten wegdromen of door hem iets ont-

spannends te laten doen. Beelddenkende

kinderen zijn vaak gevoelig en emotioneel.

Ze kunnen een situatie moeilijk ‘nuchter’

vanaf een afstand bekijken maar zijn als

ware met hun hele lijf verbonden met de

situatie. Zorg ervoor dat je kind positief blijft

denken en vertrouwen houdt in zijn of haar

eigen kunnen.

Jij bent je brein Jij bent je brein is een jeugdversie van Dick Swaabs bestseller Wij zijn

ons brein, speciaal geschreven voor jonge lezers. Hersenonderzoeker

Swaab krijgt veel mail van kinderen met vragen over het menselijk

brein. Samen met kinderboekenschrijver Jan Paul Schutten herschreef

Swaab Wij zijn ons brein tot Jij bent je brein, een verhaal waarin Jelle en Ionica, twee nieuwsgierige kinderen,

Swaab per e-mail interviewen over het brein en hem uitdagen in begrijpelijke taal te antwoorden. Hoe werkt je

geheugen? Waarom wil je wat je wilt? Kun je je brein trainen om hogere cijfers te halen? Wat zijn de verschil-

len tussen jongens- en meisjeshersenen? Wat gebeurt er in je hersenen voordat je geboren wordt? Vol humor

behandelen Swaab en Schutten een selectie uit de belangrijkste hersenonderwerpen en gaan zaken als vrije

wil, autisme, het religieuze en het criminele brein niet uit de weg. Jij bent je brein wordt gezet in Read Regular,

een lettertype dat speciaal is ontworpen om mensen met dyslexie makkelijker te helpen lezen.

� p

PrOU 3 Psyche c.indd 17 10-04-13 12:15

Draag esteent e bitegen kinderkanker

Koop voor € 5,- een steent e en bouw mee aan het Prinses Máxima Centrum

Sinds kort ben ik voorman van KiKabouw.nl en daar ben ik erg trots op. Omdat ik mee

mag helpen het grootste kinderkankercentrum van Europa te bouwen. Het Prinses Máxima Centrum.

Kinderen met kanker de beste zorg geven zodat er nog meer kinderen genezen. Dat is de reden van de bouw van het Prinses Máxima Centrum.

Nu wordt 75% van de kinderen beter en wij willen dat dit 95% wordt. Dat moet ons gaan lukken!

Om de bouw voor elkaar te krijgen, is veel geld nodig. Vandaar dat KiKa deze grote actie is gestart waarmee iedereen zijn steentje kan bijdragen aan de bouw.

Een steentje kost maar € 5,- en dan komt uw naam op de Wall of Name in het Prinses Máxima Centrum. Hoe meer

steentjes u koopt, hoe groter uw naam op deze bijzondere muur zal verschijnen. Ook doet u automatisch mee aan een speciale loterij. Ieder steentje heeft een uniek nummer en maakt u kans op een van de vele prijzen.

Genoeg reden om snel in actie te komen! Koop steentjes op www.kikabouw.nl

Alvast heel erg bedankt voor uw steun.

Frans Bauer

P.S.: In de App Store en bij Google Playkunt u ook de speciale kikabouw App downloaden.

Sinds kort ben ik voorman van KiKabouw.nl en daar ben ik erg trots op. Omdat ik mee

mag helpen het grootste kinderkankercentrum van Europa te mag helpen het grootste kinderkankercentrum van Europa te

KiKa Advertentie_192x285.indd 1 12-02-2013 14:50:58

Tekst Mirjam Janssen Beeld KiKa

Kom in actie tegen kinderkanker!Verkoop je eigen cupcakes, organiseer een sponsorloop of ga knutselen. Je kunt op

heel veel manieren met je kind geld inzamelen voor de bestrijding van kinderkanker.

Draag zo samen een steentje bij aan de bouw van het Prinses Máxima Centrum voor

Kinderoncologie.

Extravan onze partner

Kinderoncologen en ou-

derorganisaties willen de

genezingskans van kinde-

ren met kanker verhogen

van 75 naar 95 procent.

Dat kan alleen als specia-

listen hun kennis bunde-

len. Daarom gaat binnen

drie jaar in Utrecht het

Prinses Máxima Centrum

voor Kinderoncologie open. Dan kunnen alle kinderen

met kanker daar worden behandeld. Als alle behande-

laars en onderzoekers op één plek zitten, is altijd de

laatste kennis en de meeste ervaring bij de bestrijding

van een kankersoort beschikbaar.

Voor de bouw van het centrum is nog veel geld nodig.

Heel Nederland wordt gevraagd om letterlijk een

steentje bij te dragen. ‘Veel basisscholen doen mee

met de actie om plastic flessen in te zamelen, dat

is geweldig,’ vertelt Claire van ’t Veen van KiKa, de

organisatie die de campagne ‘Draag je steentje bij’

heeft gelanceerd. Bijna alle supermarkten in Nederland

stellen tot begin mei hun emballageapparaten beschik-

baar. Scholieren die plastic flessen inleveren, kunnen

met de opbrengst ‘steentjes’ van 5 euro per stuk

kopen voor de bouw van het Prinses Máxima Centrum.

‘Maar ouders kunnen natuurlijk ook samen met hun

kind of met de hele buurt geld inzamelen en daarvan

steentjes aanschaffen,’ zegt Claire. Dus doe mee. Een

paar voorbeelden van acties die je zelf op touw kunt

zetten.

Kook!Is jouw kind gek op cakejes en taart bakken? Bak met

je kind dan cupcakes en versier ze mooi. Verkoop ze in

de straat, bij de sportclub

of aan familie en vrienden.

Of nog beter: ga met een

hele groep cupcakes bak-

ken en verkoop die bijvoor-

beeld bij een evenement in

de buurt. Of tover je huis

om tot een restaurant en

serveer high tea of een

lekkere maaltijd – en laat

iedereen natuurlijk een of meer ‘steentjes’ bijdragen.

Knutsel!Knutselt je kind graag? Maak armbandjes, sleutelhan-

gers of bewaardoosjes en verkoop ze, bijvoorbeeld op

Koninginnedag. Of maak kleine surprises en verstop

die in een grabbelton. Of laat kinderen tegen een

kleine vergoeding ballen gooien of bied aan ze te

schminken.

Musiceer!Bespeelt je kind een instrument? Maak dan samen

muziek op straat of bij een feest en vraag iedereen om

een bijdrage. Of schakel de hele muziekschool in.

Sport!Kinderen kunnen natuurlijk rennen, fietsen, sprin-

gen, zwemmen of voetballen voor het goede doel.

Organiseer een sponsorloop in de buurt: wie rent de

meeste rondjes rond het speelveld? Of betrek de sport-

club erbij: laat toeschouwers geld geven voor ieder

doelpunt dat de teams scoren. Of voor ieder baantje

dat de kinderen zwemmen.

Natuurlijk valt er nog veel meer te bedenken. Laat je

inspireren en kom met je kind in actie. Zo kunnen er

nóg meer steentjes worden verkocht.

Kijk ook op: www.kikabouw.nl

PrimaOuders.nl

Kika PrimaOuders april.indd 17 20-03-13 18:06

‘De kinderenverbouwen huneigen worteltjes

en tomaten’

Groen is goed! Op de agrarische kinderopvang bevinden kinderen zich midden in de

natuur en dat heeft een bewezen positief effect. PrimaOuders ging op bezoek bij zo’n

kinderdagverblijf.

Het agrarische kinderdagverblijf

Diverse onderzoeken hebben de laatste jaren aange-

toond dat contact met de natuur een gunstige invloed

heeft op het cognitief, motorisch en sociaal-emotioneel

functioneren van kinderen. Wanneer we aankomen bij

De Boerderij in Soest valt de enorme speelruimte om

het verblijf meteen op. Het ademt hier natuur. Volgens

Carla van den Breemer, eigenaresse van De Boerderij,

is het vooral de ruimte die ervoor zorgt dat kinderen

zich hier zo prettig voelen. Eerst laat ze de moestuin

zien. ‘Onder begeleiding van de leidsters verbouwen

de kinderen hier hun eigen worteltjes, tomaten en

tuinkers die ze later ook zelf op mogen eten. We leren

de kinderen dat alles wat je aandacht geeft, groeit en

dat dit net als voor henzelf ook voor de zaadjes in de

20 PrimaOuders.nl

PrOu 3 Kleintjes+shopping d.indd 20 10-04-13 12:22

KleintjesTekst en foto’s Inez van Goor

agrarische kinderdagverblijfmoestuin geldt. Dat schept een gevoel van verbonden-

heid en stimuleert het verantwoordelijkheidsgevoel.’

Met een dier meer plezierVan de moestuin lopen we langs het linkergedeelte

van het verblijf dat met hekken is afgezet. ‘De kinderen

mogen zich vrij bewegen binnen de hekken’, vertelt

Van den Breemer. ‘De dieren lopen rondom de speel-

ruimte achter het hek. We bewaren de appelschillen

en oud brood en voeren daar samen de dieren mee.

Kinderen vinden het heerlijk om voor de dieren te

zorgen. Het gevoel om als kind voor een ander zorg te

kunnen dragen, is een ontzettende

boost voor hun zelfvertrouwen.’

Bij de konijnenvilla wijst Van den

Breemer op een van de Franse

hangoren. ‘Dat is ons logeerkonijn.

De kinderen knuff elen hem graag

net als de lammetjes, schapen,

pony, geitjes en de kippen. Een

dier is altijd dankbaar. Dat zijn de

dingen die we van dieren kunnen

leren.’

In de stal staan pony Moppie en de schapen met hun

drie weken oude lammetjes. ‘De schapen zijn tegen

de Q-koorts ingeënt. Als je aangesloten wilt zijn bij het

VAK is het een voorwaarde dat je alles doet wat in je

vermogen ligt om infectieziekten te voorkomen. Als

dat in orde is, ontvang je van de Gezondheidsdienst

voor Dieren het Zoönoosenkeurmerk.’ Ze wijst naar de

muur: ‘Daar hangt het, zodat de ouders ook kunnen

zien dat we aan die voorwaarde voldoen.’

Van baby tot peuterIn het binnenverblijf valt op hoe rustig het is, terwijl er

op dat moment toch negenendertig kinderen binnen

zijn. Behalve de babygroep (0-1,5) zijn hier namelijk ook

nog twee andere groepen (0 tot 3 babydreumesgroep

en 2,5 tot 4 peutergroep) gehuisvest. In alle ruimtes

lopen de ramen door tot op de grond. Van de Breemer:

‘Zo kan het natuurlijke licht beter naar binnen vallen

en hebben de kinderen te allen tijde

zicht op wat er op de naastgelegen

boerderij en in de koeienstallen ge-

beurt. Ze zien hoe de koeien gevoerd

en gemolken worden en zien de boer

op de tractor over het erf rijden. Dit

vinden ze echt prachtig!’

Het is inmiddels tien uur en de kinde-

ren gaan naar de gang om hun over-

alls en laarzen aan te trekken. De

kleinsten mogen in een kar en dan lopen we in een

rij naar de koeienstallen om de koeien te voeren

en naar de kalfjes te kijken. Van den Breemer

kijkt vertederd naar de stralende gezichten van

de kinderen die als echte boeren en boerin-

netjes door de stallen lopen. ‘Je hebt er

levend beeld bij, bijvoorbeeld bij de melk

‘In een karworden de

kleintjes naar de stal gereden’

21PrimaOuders.nl

PrOu 3 Kleintjes+shopping d.indd 21 10-04-13 12:22

Kleintjes

Van wie is dat kleintje?Op de stevige fl appen in dit boek staan de jon-

gen van verschillende dieren groot afgebeeld.

Van wie zijn die babydieren?

DierenschminkboekSchmink je kind als een zebra, leeuw of vlinder.

Dit schminkboek staat vol praktische ideeën,

eenvoudige voorbeelden en stapsgewijze

instructies. Het wordt nog leuker met de

kwalitatief goede schmink van Kryolan.

Zes kleuren en extra wit met penseel. € 7,95

Boerderijdieren – leerpuzzelDeze leuke en leerzame puzzel van 23 stukjes

laat je kind vanaf 3 jaar kennismaken met het

veelzijdige dierenleven op de boerderij.

die uit de koe komt. Op die manier wordt kennis veel

beter verankerd. Bovendien merk je dat de kinderen

door de rust informatie beter in zich opnemen.’

Tot rust komenLiz Barbian, coördinator van de Verenigde Agrarische

Kinderopvang (VAK), vertelt: ‘De meeste kinderen

komen uit de stad, ouders rijden daar soms wel vijftig

kilometer voor om. De VAK-formule spreekt ze aan:

ruim opgezet, veel licht, prikkelarm. Het oogt rustig,

mooi en sfeervol. De landelijke ligging, gigantische

buitenruimte en de buitendieren zijn een luxe voor

met name de stadskinderen. Veel kinderen verande-

ren nadat ze hier zijn binnen gekomen. Met name de

jongens: die komen vaak heel druk binnen. Jongens

zijn veel fysieker en hebben echt letterlijk de ruimte

nodig. Bij ons hoeven ze niet de hele tijd rustig aan

te doen of steeds maar op te passen waar ze lopen.

Ze kunnen lekker rennen en uitrazen, ze kunnen hun

energie kwijt. Bij ons worden ze steeds rustiger, maken

ze meer oogcontact, krijgen thuis minder woede-

aanvallen. Ouders vertellen ons regelmatig dat ze hun

kind wat dat betreft niet meer terugkennen.’

‘Ouders herkennen hun kinderen niet meer terug’

Van wie zijn die babydieren?

22 PrimaOuders.nl

PrOu 3 Kleintjes+shopping d.indd 22 10-04-13 12:22

23PrimaOuders.nl

Mediawijs

Uit je stoelHet ene na het andere onderzoek

bevestigt wat kinderen al jarenlang

op school beleven; interactief leren

stimuleert de (taal)ontwikkeling van

het jonge kind. Door alle drukte na

schooltijd werkt de ontwikkeling thuis

niet altijd optimaal door. Maar dat

kan door interactie verleden tijd zijn.

(inter)actie voor de tv

Op de set van HoelaHoep

PrOU 3 Mediawijs f.indd 23 10-04-13 12:28

24 PrimaOuders.nl

Interactie is een situatie waarin je op elkaar rea-

geert. Interactie op school betekent vooral dat de

leerkracht tijdens lesactiviteiten met de kinderen ge-

sprekken aangaat en vragen stelt die uitnodigen tot

vertellen. Deze interactie zorgt ervoor dat kinderen

op een uitgebreide manier met taal bezig zijn. De

meeste basisscholen werken met methodes en de

VVE-leerlijn die deze actieve vorm van taalbegrip sti-

muleren. Met eenvoudige vragen,

plaatjes en rollenspellen worden

kinderen geprikkeld en werken ze

op die manier aan hun taalontwik-

keling. Veel van deze interactieve

leermomenten maken de kinderen

op school mee, samen met de

leerkracht. Maar daar hoeft het

proces niet te stoppen. Ook thuis kan de taalontwik-

keling een extra duwtje krijgen. Via bijvoorbeeld

televisiekijken.

Hersenactiviteit prikkelen Natuurlijk zien we onze kinderen liever niet passief

voor de buis hangen. En toegegeven, televisiekijken

is nooit hét middel, maar het kan wel iets toevoegen

aan het taalproces. Kijk maar eens goed naar diverse

kinderseries. Het zal opvallen dat veel karakters uit

kinderprogramma’s rechtstreeks vragen stellen aan

de kijker of de suggestie wekken dat de kijker mee

kan doen met wat er op televisie gebeurt. De ge-

dachte erachter is net als op school, de kinderen kun

je zelf laten beleven wat ze zien op beeld, zodat je de

hersenactiviteit van de kijker prikkelt. Om dit proces te

laten slagen, is het belangrijk dat het programma een

juiste mix bevat van interactie met de kijker, inhoud

die past bij de leeftijd en fase van de kinderen en een

omgeving tonen met weinig achtergrondgeluiden en

muziek. Zo stelt ook onderzoeker

D.J.H. Smeets in haar proefschrift

Storybook Apps as a Tool for Early

Literacy Development: het leer-

proces kan gehinderd worden

door teveel drukke beelden en

achtergrondgeluiden.

Spanningsboog Maar hoe weet je nou wat de juiste mix is? Vraag jezelf

daarbij een aantal dingen af; wat zou de maker van

het programma als leeronderwerp hebben bedoeld?

Kun je na afl oop zelf in twee zinnen opnoemen wat

je hebt geleerd? En werd je overspoeld door veel en

harde geluiden, kleuren en beeld? Natuurlijk moet er

wel veel energie inzitten en ook humor draagt voor

een belangrijk deel bij aan de betrokkenheid bij het

programma, maar televisie dat niets oproept en niets

met je kind doet, stimuleert die taalontwikkeling niet.

Het kan zelfs tegen gaan werken.

Zelfs over het decor wordt nagedacht!Wat werkt wel enwat verstoort juist het leerproces?

‘Te drukkebeelden hinderen

het leerproces’

PrOU 3 Mediawijs f.indd 24 10-04-13 12:28

Tips voor eeninteractief huis

Naast zo nu en dan een kwar-

tiertje televisie kijken, zijn

eenvoudige dagelijkse gesprek-

jes ook heel waardevol om de

taal thuis te stimuleren. Met

een paar simpele tips kost het

weinig tijd en kan het ook nog

beregezellig zijn.

• Om uit te nodigen tot praten

kunnen ‘open’ vragen helpen.

Bij het zelf lezen van een

boekje is dat heel eenvoudig,

bijvoorbeeld: ‘waar ging het

verhaal over?’ en ‘wat is er

gebeurd?’Of tijdens een ge-

sprek aan tafel bij het avond-

eten, ‘wat vond je vandaag

het leukst?’ Veel uitgebreidere

vragen hoeven het ook niet te

zijn. Een kind dat wil vertel-

len zal er zelf uitgebreid over

praten en wanneer een kind

eigenlijk niet zoveel zin heeft,

is het niet nodig hem te

dwingen.

• Vaak moeten kinderen

nadenken over hoe ze iets wil-

len zeggen en hebben ze wat

tijd nodig om een goede zin te

vormen. Komen ze er niet uit,

dan kan een eenvoudige vraag

een kind verder op weg helpen.

• Je moet natuurlijk zelf ook mee

doen. Plezier en spel hebben

veel sneller invloed op de

ontwikkeling dan passief infor-

matie vergaren. Bijvoorbeeld

door het verzinnen van woord-

grapjes of speel samen een

woordspel zoals ‘Ik ga op reis

en neem mee’.

Tekst Fleur Hendriks

25PrimaOuders.nl

Makers van NTR:Jeugd- en Schooltv programma’s be-

palen de mix onder meer door regelmatig onderzoek

te doen naar de leereff ecten van hun programma’s.

Bovendien houden ze nauw contact met kinderdag-

verblijven en scholen om te ontdekken waar de

wensen en behoeftes liggen. Koekeloere heeft daarom

al jaren een onderwijsredactie die bestaat uit leer-

krachten van groep 1 en 2 uit het hele land. Bepaalde

elementen zoals opbouw en thema’s leggen de basis

hoe de afl everingen eruit gaan zien. Ook is de tijds-

duur van ongeveer 15 tot 20 minuten belangrijk voor

een programma. Na die tijd is de spanningsboog van

een kind over zijn top, waardoor de interesse en het

leereff ect zo goed als weg zijn.

Schoolthema’s thuisHet karakter Wolfram Wezel uit het kleuterprogramma

Koekeloere is een voorbeeld waarin geprobeerd wordt

de kijker te betrekken bij televisie. Wolfram wil de

kijker ‘activeren’ door zijn avonturen te vertellen. Een

paar minuten lang lijkt het net alsof hij tegen jou, de

kijker, praat. Het avontuur van Wolfram is in iedere

afl evering in twee delen te zien. In deel één wordt het

onderwerp geïntroduceerd en vertelt Wolfram wat hij

heeft beleefd. Deel twee gaat dieper in op het onder-

werp en bevat meer informatie. Alle afl everingen zijn

rustig opgebouwd, maar doorspekt met de humor en

vrolijke energie van de wezel. Op deze manier wordt

geprobeerd om alle informatie betekenisvol aan elkaar

te koppelen. De inhoud behandelt dezelfde thema’s die

kleuters op school leren zodat er niet slechts nieuwe

woorden worden aangeleerd, maar ook een betekenis

krijgen. Je kunt pas echt spreken van taalontwikkeling

als de nieuwe woorden in een bredere context worden

aangeboden waardoor ze een betekenis krijgen.

Op dezelfde manier als bij Wolfram is ook bij

HoelaHoep nagedacht

over de verschil-

lende manieren van

interactie die een

onderdeel kunnen zijn

van het taalkennis-

proces. De karakters

Hoela en Hoep stellen

open vragen aan de

kinderen. De kijkers

moeten zelf aan het oplossen van het probleem werken

en nadenken over oplossingen. Vooral het experimente-

rende karakter en de humor betrekken de kijker bij wat

er gebeurt.

Zo zijn er natuurlijk nog tal van kinderprogramma’s op

tv die de mogelijkheden van interactie uitproberen. En

wat goed werkt voor jouw kind, dat bepaal jij als ouder

uiteindelijk helemaal zelf!

Mediawijs

Wolfram © Pedri Animations

PrOU 3 Mediawijs f.indd 25 10-04-13 12:28

‘Bètadenken bijkinderen is in feite eenonderzoeksmatige manier van denken’

PrOu 3 Dossier beta kinderen d.indd 26 10-04-13 10:36

Dossier

Met: achtergrondinformatie, tipsen leerzame producten

3233

Column Marie-Eline‘We houden van hokjes en daar moeten kinderen snel in’

PrimaOuders testpanelWetenschappers in de dop proberen uit!

2831

Het ontdekkende kindLang leve de nieuwsgierigheid

Bètakinderen

27

Zo stimuleer je technisch denken …en zo doen ze dat op school.

8pagina’s

PrimaOuders.nl

PrOu 3 Dossier beta kinderen d.indd 27 10-04-13 10:36

Ieder kind heeft een eigen leerstijl.

De een leert door te luisteren, de

ander door te lezen, een derde

door iets uit te proberen. Globaal

is er ook een verschil tussen alfa’s

en bèta’s. Bèta’s kunnen sneller

abstract denken. Alfa’s moeten

eerst meer tussenstappen maken.

‘Stel dat kinderen de tafels moeten

leren. Dan zullen echte bèta’s al

heel snel alleen met cijfers kun-

nen rekenen. Alfa’s hebben meer

tussenstapjes nodig. Ze willen

eerst iets doen, eventueel samen

met andere kinderen. Dat betekent

dat ze eerst kralen neerleggen op

een vermenigvuldigbord, daarna

zeggen ze wat ze hebben gedaan.

Pas later komen de abstracte

cijfers erbij en kunnen ze de tafels

gaan automatiseren’, zegt Marita

Melchers, docente pedagogiek aan

de iPabo in Amsterdam. ‘Verder

hebben alfa’s meer oog voor de

omgeving. Ze zijn socialer dan de

bèta’s, die meer gericht zijn op hun

eigen bezigheden.’

Aandacht voor techniekJonge bèta’s hebben de tijd mee: er

komt steeds meer aandacht voor

techniek en voor de bètavakken.

Waarschijnlijk liggen de banen voor

hen later voor het oprapen. Als

ouder kun je hen stimuleren door

op allerlei manieren in te spelen op

Jonge kinderen willen weten hoe de wereld om hen heen in

elkaar zit. Ze zijn nieuwsgierig en onderzoekend. Eigenlijk

zijn ze techneuten in de dop. Maar als ze groter worden

verliezen ze vaak hun verwondering. En dat is jammer.

Als ouder kun je zorgen dat ze blijven ontdekken.

Hetonderzoekende kind!

Juliette Walma van der Molen

Chris Voets

28 PrimaOuders.nl

PrOu 3 Dossier beta kinderen d.indd 28 10-04-13 10:36

hun belangstelling. En die manie-

ren zijn trouwens ook leuk voor

jonge alfa’s.

Volgens Juliette Walma van der

Molen, hoogleraar talentontwikke-

ling, wetenschap en techniek aan

de Universiteit Twente, gaat het er

om dat kinderen een open houding

ontwikkelen en goed leren naden-

ken. ‘Kinderen van een jaar of vijf

zijn al onderzoekend ingesteld. Ze

hebben vaak theorieën over de ma-

nier waarop dingen in elkaar zitten

en stellen veel waarom-vragen. In

de loop van de basisschool verlie-

zen ze die houding. Dat komt onder

meer doordat volwassenen de

indruk wekken dat op iedere vraag

maar één juist antwoord is, terwijl

dat natuurlijk niet zo hoeft te zijn.

Het ontwikkelen van kennis gaat

over twijfel. Je moet blijven vragen.’

Moeilijke vragenJuist die houding kunnen ouders

heel makkelijk stimuleren, meent

Walma van der Molen, die zelf een

zoon van zestien en een dochter

van dertien heeft. ‘Lees voor het

slapengaan eens een keer geen

boek voor, maar zeg dat je kind

een moeilijke vraag mag bedenken

waarop je samen het antwoord

gaat zoeken. Mijn zoon vroeg op

zo’n avond eens hoe de mensen

en de dino’s vroeger samenleefden.

Ik legde hem uit dat er in de tijd

van de dino’s nog geen mensen

waren. Dat leidde een paar dagen

later tot een nieuwe moeilijke

vraag: hoe zijn de eerste mensen

dan ontstaan? Dat kun je bèta-

denken noemen, maar in feite gaat

het om een onderzoeksmatige ma-

nier van denken. Kinderen kunnen

dat goed als je hen aanmoedigt.’

Experimenteren‘Pak het daarom eens anders aan’,

adviseert Walma van der Molen.

‘Koop bijvoorbeeld niet te veel

prefab speelgoed of gebruik het

niet op de geijkte wijze. Veel

constructiespeelgoed laat weinig

aan de fantasie over. Er wordt

meestal een voorbeeldplaatje bij

geleverd dat de indruk wekt dat

het materiaal maar op één manier

in elkaar past en er maar op één

manier mee kan worden gespeeld.

Dat hoeft natuurlijk helemaal niet.’

Wetenschappersin de dop

Smart Box

Recycling

Als we allemaal zo veel mogelijk

hergebruiken, verbruiken we minder

van de grondstoff en uit de aarde.

Met deze doos onderzoekt je kind

hoe recyclen werkt.

€ 14,99 groep 6-8

Buigzaam of stijf

Hoe leg je uit dat iets buigzaam of

stijf is? Kinderen die dit boek lezen,

leren met behulp van foto’s het

verschil tus-

sen buig-

zame en stijve

materialen.

€ 10,00

groep 1-4

Tekst Mirjam Janssen

‘Of een kind echt techniektalent heeft, blijkt vaak nog niet tijdens de basisschooltijd’

Bètameisjes

Op de havo kiest 34% van de meisjes een bètaprofi el (Natuur

en Techniek of Natuur en Gezondheid) en zo’n 40% van de

jongens. Op het vwo kiest 55% procent van de meisjes en

66% van de jongens een bètaprofi el. Maar op het vmbo

blijven de meisjes veel verder achter: slechts een paar pro-

cent kiest voor Techniek tegenover de helft van de jongens.

in de dop

Smart Box

Dossier

29PrimaOuders.nl

PrOu 3 Dossier beta kinderen d.indd 29 10-04-13 10:36

Walma van der Molen haalde thuis

alle Bionicles (een soort legorobots)

uit elkaar en liet haar kinderen er

heel andere wezens van bouwen.

‘Kinderen hebben veel fantasie,

maar soms moet je ze als ouder

helpen de knop om te zetten. Voor

jezelf is het ook aardig om dingen

uit te proberen.’

Als je niet opziet tegen een beetje

geklieder of rommel is het leuk samen

met je kinderen te experimenteren.

‘Laatst had ik het er met mijn kinde-

ren over dat bietjes als kleurstof wor-

den gebruikt. Ik had net een potje in

huis en met het sap hebben we een

wit T-shirt geverfd. Het is interessant

om dat uit te proberen en te kijken

welke kleur je krijgt, en of die er weer

uitgaat in de was.’

Zelf ontdekkenOf een kind echt talent voor tech-

niek en de bètavakken heeft, blijkt

uiteindelijk vaak pas

na de basisschooltijd.

Maar door een onder-

zoekende houding te

stimuleren, kun je het

helpen de interesse

daarvoor te ontwik-

kelen. Walma van der

Molen adviseert ouders daarom

zich weer te verwonderen als een

kind. ‘Alleen dan kun je het voor-

leven. Ga naar buiten, kijk om je

heen en vraag je af hoe de natuur

in elkaar zit. Train jezelf om naar

alles te kijken alsof het nieuw is.’

Chris Voets, directeur van de

Ontdekfabriek in Eindhoven, pro-

beert kinderen sinds 2009 enthou-

siast te maken (en jongeren te

winnen) voor een technisch beroep.

Of het nou alfa’s of bèta’s zijn. In de

Ontdekfabriek kan urenlang geëx-

perimenteerd worden met techniek.

‘Zo zien ze bijvoorbeeld eerst een

fi lm over een milieuramp die moet

worden voorkomen of over dolfi jnen

die moeten worden gered’, vertelt

Voets. ‘Na afl oop van de fi lm gaan

de kinderen zelf een technische

oplossing voor het probleem beden-

ken. Het doet er niet toe of ze met

een spectaculair resultaat komen,

het gaat erom dat ze nadenken en

geïnspireerd raken. Kinderen zijn

zich vaak niet bewust van de rol die

techniek in hun leven speelt. Als er

thuis iets kapot gaat, kopen ouders

een nieuw apparaat of schakelen ie-

mand in die het maakt.

Terwijl kinderen juist

veel kunnen leren van

zelf repareren. Repareer

eens samen met je

kind een fi ets. En gooi

oude apparaten niet

weg maar laat je kind

ze uit elkaar halen om te zien hoe

ze werken. Er is expres nergens een

iPad te bekennen. Het is veel te leuk

om kinderen te laten ontdekken

dat je met een spijker twee stukken

hout aan elkaar kunt zetten!’

Gouden handenWerkgeversorganisaties willen dat de Cito-toets ook praktische vaardigheden gaat testen. Ze vinden het

niet terecht dat alleen leerlingen die goed zijn in theoretische vakken hoog scoren op de Cito-toets. Ook

kinderen met ‘gouden handen’ moeten trots op zichzelf kunnen zijn, want er is veel behoefte aan goede

technische mensen.

‘Met bietensap hebben we een wit T-shirt ge-verfd, gewoon om te kijken’!

Solar Machines

– constructiespeelgoed

Kinderen leren bewegende mo-

dellen bouwen zonder batterijen

€ 65,00 groep 4-5

Zo stimuleer jetechnisch denken• Laat je kind met constructiespeelgoed

• Gooi oude apparaten niet weg, maar

• Ga samen naar buiten

• Verwonder jezelf en leef het voor

• Laat je kind een moeilijke vraag beden-

• Betrek je kind bij technische kwesties

• doe samen met je kind mee aan een

Ter inspiratiewww.talentenkracht.nl

www.deontdekfabriek.nl

www.deuitvinders.nl

www.proefjes.nl

www.betamentality.nl

www.iederkindeentalent.nl

Het megacoole experimenten-

boek voor kids

In dit boek voor jonge wetenschap-

pers komen in heldere taal termen

als kracht en beweging aan bod.

€ 18,95 • groep 6-8

Mijn allereerste

experimentenboek

Experimenteren is altijd een

beetje leren!

€ 14,95 • groep 4-6€ 14,95 • groep 4-6

30 PrimaOuders.nl

PrOu 3 Dossier beta kinderen d.indd 30 10-04-13 10:36

Dossier

OPLOSSINGEN BEDENKEN

Zo stimuleer jetechnisch denken• Laat je kind met constructiespeelgoed

niet alleen het voorbeeld nabouwen,

maar ook zelf iets ontwerpen

• Gooi oude apparaten niet weg, maar

laat je kind ze uit elkaar halen (wel even

het elektrische snoer eraf knippen)

• Ga samen naar buiten

• Verwonder jezelf en leef het voor

• Laat je kind een moeilijke vraag beden-

ken en zoek samen het antwoord

• Betrek je kind bij technische kwesties

thuis, bijvoorbeeld bij de reparatie van

een fi ets

• doe samen met je kind mee aan een

wedstrijd voor uitvinders

Ter inspiratiewww.talentenkracht.nl

www.deontdekfabriek.nl

www.deuitvinders.nl

www.proefjes.nl

www.betamentality.nl

www.iederkindeentalent.nl

‘Kinderen kunnen veel leren van zelf

repareren’

De laatste jaren is er volop aandacht voor techniek

in het onderwijs. Al 2500 basisscholen hebben

techniek opgenomen in hun programma, en nieuwe

leerkrachten leren op de pabo hoe ze les moeten

geven in natuur en techniek. Steeds meer middel-

bare scholen hebben een technasiumafdeling, waar

leerlingen in projecten praktisch aan de slag gaan.

In 2006 verbaasden drie hoogleraren zich erover dat

kinderen hun leergierige houding in de loop van hun

schooltijd kwijtraken. Opeens houden ze op te

vragen hoe vliegtuigen vliegen, boten blijven drijven

en auto’s kunnen rijden. Het is net, zo meenden de

hoogleraren, alsof het schoolsysteem kinderen

verleert vragen te stellen. Samen met andere

wetenschappers ontwikkelden zij het project

TalentenKracht dat onderzoekt hoe kinderen

redeneren en hoe je hen beter kunt stimuleren. Bij

Talentenkracht zijn ook scholen en ouders betrokken.

Op de site www.talentenkracht.nl zijn fi lmpjes te zien

van instructeurs die proefjes doen met jonge kinderen.

Het zijn eenvoudige tests met een knikkerbaan of

met twee spuiten vol lucht, die iedereen thuis kan

nadoen en die kinderen leuk vinden. De instructeur

stelt de kinderen vragen en laat ze vanalles

uitproberen, maar geeft nooit zelf het antwoord.

Zo leren de kinderen zelf oplossingen bedenken.

31PrimaOuders.nl

PrOu 3 Dossier beta kinderen d.indd 31 10-04-13 10:36

Op de middelbare

school moesten

we kiezen wat we

waren: alfa of bèta. Wat een rare

vraag! Ik had wel gepiekerd of

ik vegetariër moest worden, of

ik populair was of muurbloem.

Maar deze splitsing stond

keihard voor mijn neus. Kies

defi nitief je pad: wil je talen of

ben je exact?

Marie-Eline Vervoort is lerares en remedial teacher. Ze is de drijvende kracht achter De Studietuin, een professioneel bijles en huiswerkbegeleidingsinstituut metvestigingen in Amsterdam. Ze is moeder van een zoon van zeven en een dochter van drie jaar.

Column

Op mijn school leek een meisje een watje als ze voor

talen koos. Stoere Thea is daar debet aan. Thea was

het boegbeeld van de toenmalige overheidscampagne

‘Thea studeert techniek’. Vanuit posters fl uisterde Thea

ons toe: ‘Kom op als je durft! Meisjes kunnen hetzelfde

als jongens? Ga voor bèta! Studeer in Delft! Kies een

carrière in de techniek!’

Een watje was ik zeker niet en scheikunde was mijn

lievelingsvak. Ik werd bèta. Ik hield er nog wat talen

naast en was tevreden. Dit exacte pad heb ik na mijn

studies gelukkig kunnen ombuigen tot wat ik echt wil:

lesgeven. Thea is vast fl ink teleurgesteld in mij.

Deze pushervaring heeft me wel huiverig gemaakt

om kinderen in hokjes te stoppen. Hoe weet je op je

twaalfde nou al wat je later wil worden? Hoezo bepaalt

een Citoscore je toekomst, terwijl je liever gaat touwtjes-

springen? En toch is het zo. We houden van hokjes, en

daar moeten kinderen snel in.

Onlangs constateerde de overheid dat geen enkel kind

nog een hamer vast kan houden. Vooral vervelend

voor het VMBO, want daar oefenen ze met schroeven-

draaiers en zagen. En dus staan juff en en meesters

sindsdien met techniektorens en elektra voor de klas.

Prop het maar tussendoor, want techniek is belangrijk.

De klas vindt het erg leuk, zelf een stoplicht maken

met lampjes en een batterij of bamboestieken. En het

is inderdaad opvallend hoe weinig kinderen een mobiel

kunnen maken met touw, papier, stokjes en lijm. Ik

kom handen tekort, maar ze genieten. En weet je?

Vooral meisjes zijn er goed in. Ze hebben geduld, kun-

nen knoopjes leggen en schroefjes aandraaien. Jongens

maken knotten, hun lampjes knallen en de bamboe

rolt op de grond. Ach, hun fi jne motoriek ontwikkelt

zich wat later, denk ik dan. ‘Nee’ fl uistert Thea, ‘meis-

jes zijn bèta. Dat zie je toch?’

Meisjes zijn bèta,dat zie je toch?

32 PrimaOuders.nl

PrOU 3 Dossier Beta column + test e.indd 32 10-04-13 10:21

We zijn bij Jelle (8,5 jaar) thuis. Zijn twee klasgenoot-

jes en tevens vriendjes uit de buurt zijn op bezoek

om Jelle te helpen met het testen van de proefjesset.

Jelle is een echte ontdekker! ‘Ik wil later professor

worden’, vertelt hij. Als je om je heen kijkt, is daar

ook geen twijfel over mogelijk. Een telescoop en een

microscoop pronken in de woonkamer. Net als een

tafel vol knutselwerken. ‘Ik zeg al zeker tien jaar dat

ik professor wil worden van de natuur en dieren’

roept hij stellig. ‘Je bent nog niet eens 10 hoor’, wijst

vriendje Justin hem terecht.

‘Hij weet het al wel heel lang’, vallen vader en moe-

der Etienne en Rianne hem bij. ‘De kast staat vol

boeken over hoe bijvoorbeeld zwaartekracht werkt

of over sterrenstelsels… hij heeft een kinderbieb aan

boeken. Wij sturen hem niet, wij faciliteren alleen’,

lacht Rianne. ‘Als hij van takken uit het park een pijl

en boog heeft gemaakt of van piepschuim en karton

een ‘vlinderlandingsbaan’ die kan drijven, zetten we

dat in huis. Tot de tafels en kasten weer vol staan,

natuurlijk. We hoeven eigenlijk nooit iets te kopen.

Hij vindt alles buiten of knutselt het in elkaar met

papier, hout of karton. Hij creëert verrassend veel

uit zijn hoofd of pikt het op op school. Hij onthoudt

ook de meest uiteenlopende dingen die met natuur

of dieren te maken hebben. Waar wij een aap zien,

weet hij ook meteen het soort aap! Hij verbaast me

elke keer weer.’

Jelle zit in een plusklas. ‘Ik denk omdat ik snel leer’,

legt hij zelf uit. Volgens Rianne geldt dat echter niet

voor alle vakken op school. ‘Als iets hem interesseert

dan kan hij daar uren op gefocust zijn. Maar wanneer

hij het minder boeiend vindt, is hij sneller afgeleid.

Bijzonder creatief is hij zeker wel!’

Kijk op de volgende pagina’s voor de bevindingen

van Jelle, Bart en Justin

Berg het kristal maar op! Verstop het glaswerk! Jelle en zijn twee vriendjes Bart en Justin staan

namelijk in de startblokken om de experimentenset van Professor Ein-O uit te proberen.

Proef op de som

Test‘Ik wil professor worden!’

Tekst Vanessa Pelle Foto’s Marius Roos

Dossier

33PrimaOuders.nl

PrOU 3 Dossier Beta column + test e.indd 33 10-04-13 10:21

★★★✩✩Energie - ExperimentensetMet de set kan je kind zelfstandig de eigenschappen

van energie ontdekken. De experimentjes in het doosje

zijn: maak een minifrisbee, bouw een spoelmobiel,

maak een ballonraket en maak een windmolen.

Groep 6-8. € 8,99

Wat is jullie eerste indruk van de proefset? Jelle: ‘De minifrisbee is makkelijk. Je stopt de frisbee in

het houdertje en schiet het af. Er staat wel zoek een

veilige plek, maar echt ver komt ie niet.’ Dan de proef

met de ballonrakket. De drie jongens zetten de stoelen

tegenover elkaar. ‘Je moet een koord door het rietje

steken en het koord aan de stoelen binden. Dan moet

je de ballon opblazen en aan het rietje plakken. En dan

loslaten.’ Vol spanning kijken ze naar Jelle en zijn vader.

En dan, poef! ‘Zag je het?’, roept Jelle. ‘Hij schiet wel

met een miljoen kilometer per uur weg!’ De overige

twee proefjes in de doos krijgen niet dezelfde respons.

Etienne: ‘Het zijn proefjes voor groep 6 tot 8, en gaat

van héél makkelijk naar moeilijk waarvan de laatste dus

niet echt geschikt was.’

Leer je er wat van?Justin: ‘Ja, dat de ballon zo snel gaat door de lucht die

wordt uitgeblazen. De luchtdruk…toch?’

Etienne: ‘Voor deze prijs is het leuk, vooral ook om als

cadeautje aan vriendjes te geven. Maar na twee uur

spelen heb je het wel gezien.’

Test

34 PrimaOuders.nl

PrOU 3 Dossier Beta column + test e.indd 34 10-04-13 10:21

★ ★ ★ ★ ★Hoe werkt dat?

Een onmisbaar boek voor nieuwsgierige kinderen.

In dit boek komen ze te weten hoe alledaagse voor-

werpen en machines in elkaar zitten.

Groep 7-8 • € 14,95

Weet je na het lezen van dit boek werkelijk hoealles werkt? Rianne: ‘Dit boek is super! Op elke pagina staat wel iets

dat aanspreekt. Hoe de mobiele telefoon precies werkt.

De magnetron. De broodrooster. Dingen waar we zelf

nooit bij stilstaan. Althans, niet bij hóe het werkt, áls

het maar werkt. Maar als je door dit boek bladert zul

je zien hoeveel ahaaatjes er volgen. Het staat vol met

afbeeldingen die precies aantonen waar iets zit, hoe

een mechanisme werkt, wat er gebeurt. Heel duidelijk,

overzichtelijk, boeiend en vooral erg leuk.’

Jelle: ‘Kijk! Als je naar deze pagina bladert, dan zie

je de wasmachine. Het lijkt net alsof daar een

kettingkast inzit. Die laat de wasmachine draaien, net

als bij de fi ets de wielen, alleen zit hier stroom op.’

Etienne: ‘Kinderen stellen nu eenmaal veel vragen.

Vaak ook over allerlei huis- tuin- en keukendingen

waarvan ik soms echt niet weet hoe het nou pre-

cies werkt. Vaak weten de kinderen daarover meer

dan wijzelf! Nu kunnen we het zelf ook even snel

opzoeken. Het is dus een absolute aanrader, ook

voor ouders, wat zeg ik; juist voor de ouders…’

★★✩✩✩Natuurkundeeenvoudig uitgelegd Met praktische experimenten, gedachte-experimenten

en een heleboel proeven om zelf te doen, raakt je kind

vertrouwd met de basisprincipes van de fysica.

Groep 6-8 • € 9,95

Zou je dit boek zelf kopen? Rianne: ‘Nou deze Natuurkunde eenvoudig uitgelegd, is

helemaal niet zo eenvoudig! Dit lijkt mij eerder een boek

voor 12-jarigen. Het is te technisch en de teksten zijn

erg lang. De proefjes die erin staan, zijn moeilijk. Een

kind moet al een enorme interesse voor natuurkunde

hebben want die wek je met dit boek niet op.’

Bart: ‘Ik lees thuis veel strips. En als ik dingen over

natuurkunde wil weten, dan kijk ik op YouTube of naar

National Geographic Junior.’

Justin: ‘Ja, op YouTube zag ik vijf mannen, zo dom,

eentje ging schrikdraad aanraken terwijl hij op een

krukje stond. De ander deed hem na maar dan zonder

krukje. Die stond onder stroom. Nu weet ik dus wel

dat ik schrikdraad niet moet aanraken, ténzij ik op een

krukje sta…’

Rianne: ‘Ze zien inderdaad veel op internet. Maar wij

kijken altijd mee hoor! Als Jelle vragen heeft, gaan we

vaak samen op zoek naar het antwoord op internet.

Terugkomend op het boek, want de jongens waren al

weer afgeleid, dit zou ik er niet snel bij pakken als ik

antwoorden zoek. Daar is het (nog) te moeilijk voor.’

Nieuw

★ ★ ★ ★ ★★ ★ ★ ★ ★★ ★ ★ ★ ★Hoe werkt dat?Hoe werkt dat?Hoe werkt dat?Hoe werkt dat?Hoe werkt dat?Hoe werkt dat?

Nieuw

Dossier

35PrimaOuders.nl

PrOU 3 Dossier Beta column + test e.indd 35 10-04-13 10:22

36 PrimaOuders.nl

MIJN LEUKE SCHOOLTJE

‘Mooi boek om plaatjes in te

kijken met de allerkleinsten

of de grappige verhaaltjes te

lezen met je kleuter. Het boek

behandelt op heel overzichte-

lijke, illustratieve (en humoris-

tische!) wijze veel thema’s die

interessant zijn voor peuters

en kleuters. Absolute aan-

rader!’ Susan Ketelaars

(MR-lid)

HET GROTE GESCHIEDENISBOEK

‘Het grote geschiedenisboek

combineert informatie met uit-

dagende verhalen. De verhalen

verbinden bepaalde gebeurte-

nissen op een creatieve wijze

met elkaar. Voor kinderen zou

het leuk zijn als de informatie

meer ondersteund zou zijn

met illustraties en foto’s.’

Frank Stevens (leerkracht)

HET GROTE BOEK VOOR DE

KLEINTJES

‘Busser, Schröder en Stam

blijven een topcombinatie.

Heerlijke verhaaltjes met kleur-

rijke, herkenbare tekeningetjes.

Sluit goed aan op de belevings-

wereld van jonge kinderen.

Het moderne alternatief voor

Jip en Janneke, maar dan op

rijm.’ Susan Ketelaars

(MR-lid)

Boffi n Boy bundel t.w.v.€ 39,50Door de humor en de vele mooie tekeningen is Boffi n Boy erg geschikt

voor kinderen die graag beeldverhalen lezen. Deze bundel bevat de volgende

zes Boffi n Boy strips: De dodelijke zwerm, De ijsgrotten van Pluto, De rots-

mannen, De speurtocht naar wijsheid, De tempels van Mars en Het woud van

de Ninja. Ga naar magazine.primaouders.nl om mee te doen.

• Groep 1 t/m 3• €17,95

• Groep 6 t/m 8• € 15,95

• Groep 0 t/m 1• € 19,99

Mail& Win

De leukste boeken

PrOU 3 Lezen c.indd 36 10-04-13 12:36

37PrimaOuders.nl

Lezen

• Groep 3 t/m 5• € 11,75

• Groep 2 t/m 3• € 9,50

CHATTEN

‘Dit boekje is deels geschreven

als een blog van een chatsite.

Het helpt als de lezer zelf wel

eens chat, anders is het lastig

om te lezen. Aan het begin van

het boekje staat uitgelegd wat

de betekenis is van de Engelse

woorden, afkortingen en smi-

ley’s die in het boekje voorko-

men. In het verhaal krijgt de

hoofdpersoon spijt wanneer hij

te veel persoonlijke informatie

in de chat vertelt. Een van de

andere kinderen in de chat pro-

beert hem met die informatie

te chanteren. Het boekje kan

dienen als startpunt voor een

(kring)gesprek over privacy op

internet en waarom je voorzich-

tig moet zijn.’ Nadine Meijer

(thuisonderwijzer)

EEN REUS IN BED

‘Leesboekje met 7 hoofdstuk-

ken. Het thema is herkenbaar

voor kinderen, want ieder-

een droomt wel eens over

een spook. Het is spannend

geschreven, waardoor je be-

nieuwd bent naar het volgende

hoofdstuk. De zinnen zijn

goed te lezen door de kinde-

ren. Af en toe staat er een

lastig woord in om te lezen,

maar in de context is het goed

te doen.’ Sandra Meulenbelt

(locatieleider en leerkracht)

IK LEES WOORDEN - MAAN

ROOS VIS SPEELLEESBOEK

‘Een vrolijk werkboekje voor

kinderen die in groep 3 leren

lezen met de methode veilig

leren lezen. De oefeningen

zijn eenvoudig, je hoeft geen

juf of meester te zijn om ze

samen met je kind te kunnen

maken. Het boek bevat veel

afwisselende opdrachten, die

het kind ondersteunen in het

leesproces. Het boek is wel in

zwart-wit, ik had persoonlijk

een kleurtje leuker gevon-

den.’ Patrick Heuchemer

(onderbouwcoördinator)

Meer leuke boeken vind je op www.primaouders.nl

• Groep 3• € 5,95

€9,50€5,95

boeken door onderwijsprofessionals beoordeeld!

PrOU 3 Lezen c.indd 37 10-04-13 12:36

Kindermis handeling

Jaarlijks worden in ons land bijna 119.000 kinderen en jongeren van 0 tot 18 jaar mishan-

deld of verwaarloosd. Dat is ongeveer een kind per klas. Schrikbarende cijfers! Maak je

je zorgen over een kind of misschien over je eigen gezin? Je kunt er wat aan doen!

je kunt er wataan doen!

Bij kindermishandeling denken veel mensen aan vol-

wassenen die een kind slaan, schoppen of met opzet

laten vallen. Maar ook veel te weinig aandacht of zorg

aan een kind geven, uitschelden, kleineren, met opzet

bang maken en seksueel misbruik zijn vormen van

kindermishandeling. Eveneens huiselijk geweld (schel-

den, slaan, met spullen gooien) tussen familieleden

waar het kind aan wordt blootgesteld, valt hieronder.

Kindermishandeling komt in alle culturen voor. Vaak in

huiselijke kring, maar soms ook op scholen, sportclubs

en buurthuizen.

Waarom gebeurt het?Ouders die hun kind mishandelen of verwaarlozen,

doen dat meestal uit frustratie en onmacht. Vaak heb-

ben ze problemen. Zo lopen ouders met psychische

problemen en ouders die zelf als kind mishandeld zijn,

een groter risico om hun kind te mishandelen of te

verwaarlozen. Soms vraagt een kind meer aandacht

en zorg dan andere kinderen en is de opvoedingstaak

daardoor te zwaar voor ouders. De mishandeling stopt

meestal als de ouders hulp krijgen bij het opvoeden en

het oplossen van hun problemen.

Niets doen is geen optieOm op te groeien tot een gezonde volwassene heeft

een kind liefde, zorg en aandacht van zijn ouders en

een veilig thuis nodig. Als een kind wordt mishandeld,

ontbreekt die veiligheid en dat kan ernstige gevolgen

hebben voor zijn of haar ontwikkeling. Elk jaar worden

er kinderen in het ziekenhuis opgenomen en overlijden

er zelfs kinderen aan de gevolgen van zware lichame-

lijke mishandeling of verwaarlozing. Ook kan kinder-

mishandeling ernstige psychische gevolgen hebben die

voortduren tot op volwassen leeftijd. Al met al is het

heel belangrijk om actie te ondernemen als je kindermis-

handeling vermoedt. Niets doen is geen optie. Een kind

kan de mishandeling meestal niet in zijn eentje stoppen.

Is het echt kindermishandeling?Kinderen die worden mishandeld, vertellen hier

meestal niet uit zichzelf over. Soms denken ze dat de

38 PrimaOuders.nl

PrOU 3 Extra e.indd 38 10-04-13 10:51

Tekst Anita Drost

Kindermis handeling

ExtraVan onze partner

Tekst Anita Drost

mishandeling of verwaarlozing hun eigen schuld is

of zijn ze bang dat ze niet geloofd worden. Sommige

kinderen zijn bang dat hun ouders boos worden als

ze erover praten. Of ze zijn bang dat hun ouders naar

de gevangenis moeten of dat ze uit huis geplaatst

worden. Gelukkig komt dat bijna nooit voor. Hulp is

er op gericht dat de thuissituatie weer fijn en veilig

wordt. Maar voor er hulp kan komen, moet er wel

iemand aan de bel trekken. Helaas is kindermis-

handeling moeilijk te herkennen. Soms zijn er wel

signalen die erop kunnen wijzen, maar zo’n signaal

is niet meteen een bewijs voor kindermishandeling.

Daardoor kan het verleidelijk zijn om niets te doen.

Toch kun je bij twijfel beter direct actie ondernemen.

Het is voor kinderen die mishandeld worden vreselijk

als niemand iets doet om hen te helpen. En wacht

je tot je zekerheid hebt, dan gaat in de tussentijd de

mishandeling gewoon door.

Wat kun je doen?Maak je je zorgen over een kind? Bij kindermishandeling

is het belangrijk dat het kind en de ouders zo snel moge-

lijk hulp krijgen. Je verraadt dus niemand als je actie on-

derneemt, je helpt hen juist. In de meeste gevallen wordt

de hulpverlening samen met de ouders opgestart en zijn

zij zelf ook blij dat er iets aan de situatie verandert.

Een kind kan bellen of chatten met de Kindertelefoon.

Zij luisteren naar het kind en gaan na wat hij of zij

kan doen. Voor vrijblijvend advies kun je bellen met

het Advies Meldpunt Kindermishandeling (AMK).

39PrimaOuders.nl

PrOU 3 Extra e.indd 39 10-04-13 10:51

‘Hulp is er op gericht dat het

thuis weer veilig wordt’

‘Hulp is er op gericht dat het

thuis weer veilig wordt’

Het Klokhuis maakt kinder-mishandeling bespreekbaar!

Voor films en meer informatie ga naar www.hetklokhuis.nl/kindermishandeling.

HET IS NIET JOUW SCHULD

PRAAT ER OVERVoor films en meer informatie ga naar Voor films en meer informatie ga naar Voor films en meer informatie ga naar Voor films en meer informatie ga naar Voor films en meer informatie ga naar Voor films en meer informatie ga naar Voor films en meer informatie ga naar Voor films en meer informatie ga naar Voor films en meer informatie ga naar Voor films en meer informatie ga naar Voor films en meer informatie ga naar Voor films en meer informatie ga naar Voor films en meer informatie ga naar Voor films en meer informatie ga naar Voor films en meer informatie ga naar Voor films en meer informatie ga naar Voor films en meer informatie ga naar Voor films en meer informatie ga naar Voor films en meer informatie ga naar Voor films en meer informatie ga naar Voor films en meer informatie ga naar Voor films en meer informatie ga naar Voor films en meer informatie ga naar Voor films en meer informatie ga naar Voor films en meer informatie ga naar Voor films en meer informatie ga naar Voor films en meer informatie ga naar Voor films en meer informatie ga naar Voor films en meer informatie ga naar Voor films en meer informatie ga naar Voor films en meer informatie ga naar Voor films en meer informatie ga naar Voor films en meer informatie ga naar Voor films en meer informatie ga naar Voor films en meer informatie ga naar Voor films en meer informatie ga naar Voor films en meer informatie ga naar Voor films en meer informatie ga naar Voor films en meer informatie ga naar Voor films en meer informatie ga naar Voor films en meer informatie ga naar Voor films en meer informatie ga naar Voor films en meer informatie ga naar Voor films en meer informatie ga naar Voor films en meer informatie ga naar Voor films en meer informatie ga naar Voor films en meer informatie ga naar Voor films en meer informatie ga naar Voor films en meer informatie ga naar Voor films en meer informatie ga naar Voor films en meer informatie ga naar Voor films en meer informatie ga naar Voor films en meer informatie ga naar Voor films en meer informatie ga naar Voor films en meer informatie ga naar Voor films en meer informatie ga naar

HET IS NIET HET IS NIET JOUW SCHULDJOUW SCHULDJOUW SCHULDJOUW SCHULD

PRAAT ER OVERPRAAT ER OVERPRAAT ER OVERPRAAT ER OVERPRAAT ER OVERPRAAT ER OVERPRAAT ER OVERPRAAT ER OVERPRAAT ER OVERPRAAT ER OVERPRAAT ER OVERPRAAT ER OVERPRAAT ER OVERPRAAT ER OVERPRAAT ER OVERPRAAT ER OVERPRAAT ER OVERPRAAT ER OVERPRAAT ER OVER

HET IS NIET JOUW SCHULD

Campagnes rond kindermishandeling richten zich meestal op volwassenen, niet op kinderen. Maar het is juist zo belangrijk dat slachtoff ers van kindermishandeling weten dat ze niet alleen staan. Het be-spreekbaar maken is vaak al de helft van de oplossing. Het televisieprogramma Het Klokhuis heeft daarom in april een speciale serie voor kinderen uitgezonden. Hierin wordt uitgelegd wat kindermishandeling is en wat je eraan kunt doen. In vier afl everin-gen komen slachtoff ers, ouders, kinderen, leerkrachten, hulpverleners en omstan-ders aan het woord. Doel van deze spe-ciale serie is kinderen weerbaarder te maken en omstanders te stimuleren om in actie te komen door beiden goed te informeren, duidelijk laten zien wat het is en wat ze er zelf aan kunnen doen. Kin-deren kunnen sinds begin april ook online terecht voor meer informatie en vragen op hetklokhuis.nl/kindermishandeling.De afl everingen, lespakketten en de web-site zijn ontwikkeld door Het Klokhuis in samenwerking met De Bernard van Leer Foundation.

40 PrimaOuders.nl

PrOU 3 Extra e.indd 40 10-04-13 10:51

De AMK-medewerker gaat samen met je na of je je

terecht zorgen maakt en wat je misschien kunt doen.

Deze gesprekken zijn vertrouwelijk en er zijn geen

andere kosten aan verbonden dan alleen die van het

telefoontje. Het AMK is bereikbaar via 0900-1231230.

Vermoed je dat een kind wordt mishandeld, dan kun

je bij het AMK een melding doen. Het AMK stelt dan

in de meeste gevallen een onderzoek in en brengt

samen met de ouders geschikte hulp op gang. Is er

sprake van een heel dringende situatie, bel dan met

de politie via 112 (spoed) of 0900-8844 (geen spoed).

Probeer te praten met het

kind waarover je je zorgen

maakt. Forceer niets. Vraag

eens hoe het met hem of

haar gaat en hoe het thuis

gaat. Maak de ouders niet

zwart, daarmee plaats je

het kind in een loyaliteits-

conflict. Wordt in het ge-

sprek duidelijk dat het thuis

niet goed gaat, vertel dan

dat je graag wilt helpen en vraag wat je kunt doen.

Bij het AMK kun je advies vragen over hoe je het kind

het beste kunt helpen. Wil het kind niet praten, geef

hem of haar dan in ieder geval het gevoel dat je altijd

open staat voor een gesprek.

Vraag de ouders belangstellend hoe het met hen

gaat en bied steun, als dat kan. Is het contact met

de ouders goed, vertel dan dat je je de laatste tijd

zorgen maakt over hun kind en wat je opvalt, en

vraag of ze die zorgen herkennen. Zo’n gesprek kan

voor ouders een bevestiging zijn dat ze hulp moeten

zoeken. Gebruik in het gesprek het woord kindermis-

handeling niet. Willen ouders hulp, dan kun je hen

daarbij ondersteunen. Reageren ouders ontkennend

of agressief of twijfel je of er echt sprake is van kinder-

mishandeling, neem dan contact op met het AMK.

Praat eens met de leerkracht op school. Het is

binnenkort voor scholen wettelijk verplicht om

hulp te bieden door het

gebruik van de Meldcode

Huiselijk Geweld en

Kindermishandeling.

Maak je je zorgen over

jezelf en je kind(eren)?

Het kan moeilijk zijn om

hierover te praten omdat je

niet weet met wie je kunt

praten, wat je moet zeggen,

omdat je je schaamt of

omdat je bang bent dat je kind uit huis zal worden

geplaatst. Toch zijn er mensen die je goed kunnen

helpen. Vraag een andere ouder, je buren of een

vriend(in) om jou te helpen bij dagelijkse dingen of

vraag hen advies. Je kunt ook praten met je huisarts,

het Centrum voor Jeugd en Gezin of een andere

hulpverlener.

‘Probeer te praten met het kind waarover je je

zorgen maakt, maarforceer niets’

ExtraVan onze partner

41PrimaOuders.nl

PrOU 3 Extra e.indd 41 10-04-13 10:51

42 PrimaOuders.nl

groep

3 Jonas zoekt de lenteMet dit boekje gaat je kind samen met Jonas op zoek

naar de lente. Een leuk, fantasierijk geïllustreerd verhaal,

geschikt voor kinderen die net kunnen lezen. Groep 3

t/m 4 • € 9,50

8x Lente in de shopgroep

1 NatuurpuzzelVoor jonge natuurliefhebbers is dit een

leuke puzzel om kennis te maken met

dieren die dicht bij huis voorkomen. Als

alle 20 stukjes goed zijn neergelegd, is er

een kleurrijk weidelandschap met dieren

en planten en bloemen te zien. Zoek de

leeuwerik en de ekster en tel samen het

aantal vlinders op de puzzel.

Groep 1 • € 7,95

groep

4 Luisterboek Eend heeft een eiErik van Muiswinkel leest het verhaal van Eend voor. Op een lentedag vindt Eend een ei in zijn nest. Hij denkt dat hij het ei zelf heeft gelegd. Volgens Mol, Kip en Worm kan dat niet omdat Eend een manne-tje is. Maar Eend gelooft hen niet. Met dit luisterboek op AVI-M4 niveau kun-nen kinderen oefenen met lezen, terwijl ze luisteren naar de cd.Groep 4 • € 12,95

GROEP

0<4 jaar

GROEP

14-5 jaar

GROEP

25-6 jaar

GROEP

36-7 jaar

GROEP

58-9 jaar

GROEP

47-8 jaar

Scan deze pagina voor leuke extra’s!

groep

0 Dvd hetZandkasteel IVIn de vijf lenteafl everingen op deze vierde dvd van het

Zandkasteel leren kinderen tellen. Er komen vogeltjes

uit het ei, Koning Koos, Sassa en Toto spelen verstop-

pertje waarbij ze leren tellen en Sassa en Toto gaan

meten hoe groot ze zijn. Groep 0 t/m 1 • € 6,95

Zandkasteel IV

4 Luisterboek Eend Luisterboek Eend

Groep 1 • € 7,95

groep

4

Groep 1 • € 7,95

groep

4 Luisterboek Eend Luisterboek Eend

meten hoe groot ze zijn. Groep 0 t/m 1 • € 6,95

PrOU 3 Shopping b.indd 42 10-04-13 11:29

43PrimaOuders.nl

groep

6 Kleuren mengenDoor het uitvoeren van experimentjes leert je kind alles over kleuren

mengen en verdunnen. In de doos zitten alle benodigdhedenvoor de

proefjes waarmee kinderen zelf verschillende kleuren gaan maken.

Hierdoor leren ze meer over kleursamenstellingen, tinten en verdun-

ningen. Groep 6 t/m 8 • € 8,99

Lente in de shop

GROEP

69-10 jaar

GROEP

710-11 jaar

GROEP

811-12 jaar

groep

4 Dierenquiz 3 puzzelDoor deze natuur/quizpuzzel leert je kind

de meest uiteenlopende namen van de

meest wilde en ook zeldzame dieren. Met

deze Larsen Dierenquiz zijn zelfs de tapir

en de wombat straks geen vreemde eend

in de bijt. Groep 4 t/m 5 • € 7,95

Deze en nog veel meer producten

vind je op www.primaouders.nl

groep

3 Vogels- Mijn Eerste DocuboekVogels zie je overal om je heen. Maar hoe worden vogels geboren? En wat eten jonge vogels? Ant-woorden op deze en meer vragen vind je in dit boek. Groep 3 t/m 5 • € 10,00

Lente in de shop

in de bijt.

VogelsVogelsVogels

groep

4 Seizoenen: lente Een leerzaam boek voor kinderen die meer over

het lenteseizoen willen weten. Met plaatjes,

foto’s, verhalen, proefjes en ideeën voor lente-

tekeningen. Groep 4 t/m 5 • € 12,00

Door het uitvoeren van experimentjes leert je kind alles over kleuren

mengen en verdunnen. In de doos zitten alle benodigdhedenvoor de

proefjes waarmee kinderen zelf verschillende kleuren gaan maken.

Hierdoor leren ze meer over kleursamenstellingen, tinten en verdun-

ningen.

Shopping

PrOU 3 Shopping b.indd 43 10-04-13 11:29

‘De Kanjertraining past bij onze school om kinderen inzicht te geven in hun

eigen gedrag’

‘De Kanjertraining past bij onze school om kinderen inzicht te geven in hun

eigen gedrag’

‘De Kanjertraining past bij onze school om kinderen inzicht te geven in hun

eigen gedrag’

44 PrimaOuders.nl

PrOu 3 Kijkje bij e.indd 44 10-04-13 11:42

Tekst Tefke van Dijk Foto’s Marius Roos

Op een kanjerschool kun je zeggen dat iemand een rode pet op heeft om aan

te geven dat een kind lacherig doet over negatief gedrag van een ander, en dit

daarmee in stand houdt. Iemand die de baas speelt draagt een zwarte pet en een

bescheiden en bang kind een gele. De methode van de kanjertraining maakt kin-

deren in het basisonderwijs bewust van hun eigen gedrag en geeft ze handvatten

om daar iets aan te doen. Het maakt ze weerbaar en zorgt voor vertrouwen. ‘We

willen dat leerlingen op een kanjermanier reageren op de ander en de situatie’,

vertelt directeur Rein Swart. ‘We stimuleren het gedrag dat hoort bij de witte pet.’

Binnen-buitenkringDe kanjertrainingen lopen van groep 1 tot groep 8. Het begint in de kleuterklassen

met naar elkaar luisteren. Dat gebeurt bijvoorbeeld met de binnen-buitenkring,

waarbij twee kinderen tegenover elkaar zitten om te vertellen over het weekend.

Eerst luistert de binnenste kring naar de kinderen in de buitenste kring en vertelt

daarna wat de ander heeft gedaan. ‘Hierdoor krijgen alle kinderen de kans om iets

te vertellen en ze leren luisteren naar elkaar’, licht juf Krista toe.

Deze oefening passen de leerkrachten toe in alle groepen. Juf Margret van groep 7

is bijvoorbeeld met haar klas naar het speellokaal gegaan. Ook daar zitten de

leerlingen in een binnen- en een buitenkring en voeren een gesprek met elkaar.

‘De leerkrachten kiezen nu zelf een gespreksmoment op de dag, vaak gekoppeld

aan de kanjertraining’, aldus Rein Swart.

Kijkje bij

Kanjers kun je vertrouwen!Of het nou om verlegen, bange of stoere kinderen gaat: in elk

kind schuilt een kanjer. Steeds meer scholen maken gebruik

van kanjertrainingen om kinderen zelfvertrouwen te geven en

pesten tegen te gaan. De Bonifatiusschool in Spanbroek is zo’n

kanjerschool. PrimaOuders liep een dagje mee.

45PrimaOuders.nl

PrOu 3 Kijkje bij e.indd 45 10-04-13 11:42

Kanjercoördinator en leerkracht Saskia Kuin is heel blij

met de kanjertraining die de Bonifatiusschool sinds

2006 inzet met oefeningen en het kanjervolgsysteem.

‘Het past bij onze school om kinderen inzicht te geven

in hun eigen gedrag. We vinden het belangrijk dat kin-

deren zichzelf kennen en zelf verantwoordelijkheid ne-

men voor hun gedrag, dat ze groepsgedrag herkennen

en weten hoe ze daarmee kunnen omgaan. Als rode

pet moeten ze geen benzine zijn voor de motor van de

zwarte pet en als gele pet leren ze initiatief nemen om

iets aan hun situatie te veranderen.’

Petten en gummenOndertussen vraagt juf Vera in groep 6 wie wil weten

hoe de klas jou ziet. Vele vingers gaan omhoog. Ruth

mag als eerste. Ze gaat met haar rug naar de klas

staan. Op de tafel liggen de vier petten van de kanjer-

training in een vierkant. ‘We zijn allemaal een kanjer’,

zegt juf Vera, wijzend op de witte pet. ‘Maar soms

ook wat bescheiden, bazig of lacherig.’ Ze nodigt de

klasgenoten van Ruth uit om hun gum neer te leggen

om aan te geven hoe zij Ruth zien. Als iedereen weer op

zijn plek zit, draait Ruth zich om en bekijkt het resultaat.

Gummen liggen verspreid over de tafel. Sommige op

de witte pet, sommige dichter bij rood, zwart of geel.

Juf Vera vraagt of iemand zijn keuze wil toelichten. Ruth

geeft haar klasgenoten een voor een de beurt. Ze krijgt

het ene compliment na het andere. ‘Hoor je dat, Ruth?’,

benadrukt Vera voordat Ruth de volgende wil aanwijzen.

‘Laat dat compliment op je inwerken.’

Ook Pieter krijgt een hoop positieve reacties. Hij is ver-

baasd. ‘Ik had geen gummen verwacht óp de witte pet’,

zegt hij zacht. Dat is dan ook meteen de tip die klasge-

noten hem meegeven: je mag iets minder bescheiden

zijn, je bent een kanjer. ‘Leerlingen kunnen heel goed

aangeven wat ze van iemand vinden’, vertelt Vera. ‘Ik

zie vaak dat een leerling daar dan echt mee aan de slag

gaat en dat er een verschuiving plaatsvindt.’

Saskia Kuin bevestigt dit. ‘Ik weet nog van vorig jaar

dat leerlingen door middel van afstand konden aan-

geven hoe graag ze met iemand omgaan. Bij een meisje

stonden de leerlingen behoorlijk ver weg. Een jongen

Scan deze pagina voor filmpjes van dekanjertraining of kijk op kanjertraining.nl.

46 PrimaOuders.nl

PrOu 3 Kijkje bij e.indd 46 10-04-13 11:42

Kijkje bij

‘Ik had geen gummenverwacht óp de witte pet’

gaf aan dat ze vaak apart ruikt. Ze heeft daar toen wat

aan gedaan en je zag een duidelijke verschuiving in

het groepsgedrag. Haar klasgenoten kwamen dichter

bij haar staan. Letterlijk. Dat was echt prachtig.’

RollenspelenIn groep 5 speelt juf Jeanine een rollenspel. Vier kinde-

ren staan in de rij met een postpakketje. Zelf zet ze de

zwarte pet op. Voordat ze in haar rol stapt, checkt ze bij

de klas: ‘Ben ik nu echt?’ ‘Nee’, klinkt het in koor. Jeanine

speelt iemand die iedereen opzij duwt om vooraan te

staan en bespreekt daarna de diverse rollen met de klas.

Voor de kinderen in de hoogste groep zijn de gedachten

van de vier verschillende petten gesneden koek. ‘Wat

kun je doen als je als ‘brugpieper’ door de gang loopt

en iemand je voortdurend een zetje geeft?’, vraagt juf

Saskia. ‘Ik zou terugbeuken’, oppert een jongen. Saskia

laat de leerling met gele pet terugduwen en dat ontaardt

al gauw in ruzie. Dit is geen oplossing, ziet de klas in.

Het gaat van kwaad naar erger. ‘Je kunt beter de zwarte

en rode pet negeren en zorgen voor een maatje.’

Tijdens een volgende groepsopdracht plakt juf Saskia

stickertjes op de ruggen van haar leerlingen met als

opdracht daarna zonder praten je eigen groep te vinden.

Het duurt even, maar de klas is uiteindelijk opgedeeld in

drie groepen: zwart, grijs en wit. Behalve Cynthia. Zij heeft

als enige een groen plakkertje op haar rug. Saskia komt

achter haar staan. ‘Hoe voelt dat?’, vraagt ze. ‘Niet fijn’, is

het antwoord. Cynthia wist niet bij wie ze hoorde en

voelde zich heen en weer geslingerd tussen klasgenoten.

Vet hoogMet de oefening wil Saskia duidelijk maken hoe het

voelt om bij een groep te horen en hoe het is als je

wordt buitengesloten. Om te benadrukken dat het een

oefening is en het vertrouwen te herstellen, sluit ze af

met een tiloefening. Cynthia gaat op haar rug liggen

en alle klasgenoten verzamelen zich om haar heen.

Voorzichtig tillen ze haar op, tot boven hun schou-

ders. ‘Hoe voelt dat?’, vraagt Saskia. ‘Vet hoog!’, roept

Cynthia. Als haar klasgenoten haar weer op de grond

hebben gelegd, krijgt ze een daverend applaus.

47PrimaOuders.nl

PrOu 3 Kijkje bij e.indd 47 10-04-13 11:43

Hoe om te gaanmet...de komst van eenbroertje of zusjeEen tweede op komst. Hoera! Je ziet al voor je hoe je kinderen straks fijn

samen spelen. Maar voor je oudste is de komst van een nieuw broertje of

zusje niet alleen maar fijn.

‘Je kind goed voorbereiden op de komst van een broertje of zusje, betekent niet dat je er zo vroeg

mogelijk mee moet beginnen’, vertelt Joanna Sandberg. Ze werkt als klinisch psycholoog aan de VU

Amsterdam en is verbonden aan de vraagbaak van Ouders Online. ‘Omdat jonge kinderen nog geen

tijdsbesef hebben, heeft het geen zin om aan het begin van de zwangerschap al over de baby te

praten. Als je het duidelijk ziet aan de buik en de babykamer wordt ingericht, is er nog tijd genoeg om

je kind goed voor te bereiden.’

De wereld draait om henVeel ouders weten dat het belangrijk is hun kind te betrekken bij de komst van de baby, bijvoor-

beeld door de bewegingen in de buik te laten voelen, door je kind mee te nemen naar de ver-

loskundige en naar de echo te laten kijken. Maar wat nog weleens wordt vergeten, is de oudste

duidelijk te maken dat het niet alleen maar leuk zal zijn. Sandberg: ‘Je moet er niet teveel een

roze wolk van maken. Als je alleen positief praat over de komst van een broertje of zusje waar-

mee gespeeld kan worden, kan het flink tegenvallen als er ineens een huilende baby is.’

48 PrimaOuders.nl

PrOu 3 Emotie d.indd 48 10-04-13 10:46

Deze en nog veel

meer producten vind

je op www.primaouders.nl

Vooral voor kinderen tot en met vier jaar, is het wennen om de aandacht

te moeten delen. Sandberg: ‘In die leeftijd zijn kinderen nog heel ego-

centrisch: de wereld draait om hen. Onbewust kunnen ze zich afvragen:

Waarom nog een kindje? Vinden papa en mama de nieuwe baby liever

dan mij?’

Ouders zijn vaak teleurgesteld als hun kind niet blij is met de komst van

de baby, maar jaloezie is heel normaal, volgens Sandberg. Dit kan zich op

verschillende manieren uiten. Een kind kan veel gaan huilen en zo vader

en moeder willen claimen, en het kan de baby pijn gaan doen.

‘De behoefte aan aandacht zit bij kinderen heel diep, omdat ze verzorgd

moeten worden om te kunnen overleven. Als ze die aandacht niet goed-

schiks kunnen krijgen, dan maar kwaadschiks. Jonge kinderen weten niet

wat de gevolgen kunnen zijn als ze een baby ergens mee slaan.

Natuurlijk is het van belang je kind duidelijk te maken dat het de baby

geen pijn mag doen, maar het is ook belangrijk om de gevoelens niet te

veroordelen. Als je dat doet, kan je kind zich afgewezen voelen. Je kunt bij-

voorbeeld zeggen: Ik snap dat je het niet leuk vindt dat mama veel met de

baby bezig is en ik nu deze puzzel niet met je kan afmaken, maar nu heeft

de baby even zorg nodig. Maak jij ondertussen een mooie tekening, dan

maken we straks de puzzel af. Door woorden te geven aan de gevoelens,

laat je je kind merken dat je het begrijpt. En doordat het zich begrepen

voelt, zakt de boosheid.’

Daarnaast heeft de oudste nog steeds behoefte aan momenten van exclu-

sieve aandacht. ‘Als moeder druk is met de borstvoeding, is het een mooie

en belangrijke taak voor vader om met de oudste leuke dingen doen’,

vertelt Sandberg.

‘Wat ook goed kan werken, is je kind laten helpen bij de verzorging.

Bijvoorbeeld door te vragen of het een doekje wil pakken. Dan krijgt de

oudste een taak en voelt zich belangrijk. Let wel op dat je met oudste

niet vooral een praat-contact krijgt, terwijl je met de baby knuff elt. Laat

merken dat je van hem/haar nog net zoveel houdt als voorheen!’

Tekst Daniëlle Vogels

‘Vertel eerlijk dat de babyveel kan huilen en dat mama

en papa druk zullen zijnmet de verzorging’

In de webshopHet nieuwe zusje

Een broertje of zusje krijgen is

ingrijpend. Dit verhaal helpt je

om je kind voor te bereiden.

Vroeger dan verwacht

Een gevoelig prentenboek over een

jongetje wiens broertje te vroeg

geboren wordt.

Gezinsuitbreiding Lees en praat met je kind overgezinsuitbreiding aan de hand vandit boek. Wat gebeurt er allemaalEn hoe ga je daar mee om?

Emotie

PrOu 3 Emotie d.indd 49 10-04-13 10:46

Verschrikkelijkleukeprijsvraag!We hebben er even op moeten wachten maar de ver-

schrikkelijk leuke Verschrikkelijke Ikke verschijnt 26 juni

als deel 2 in de bios. In het spetterend nieuwe avontuur

komt iedereen terug. Schurk Gru, zijn lieve meiden, de

ondeugende minions maar ook vele nieuwe grappige

personages. PrimaOuders mag twee families verschrik-

kelijk gelukkig maken met ieder 4 kaartjes voor de fi lm

en twee T-shirts voor de kids. Wat moet je doen? Even

een mail sturen naar

wineenprijs@primaouders.nl

met daarin je motivatie.

Vergeet niet je adres achter te

laten. De winaars krijgen hun

prijs vanzelf thuis.

Nachtlamp en sterrenhemelNa Amerika en Australië heeft ook

Nederland ze ontdekt: de Slumber

Buddies. Deze zachte knuff el projecteert

sterren en een maan op de muren en

het plafond. De kindjes kunnen boven-

dien luisteren naar de slaapliedjes en

natuurgeluiden van de Slumber Buddy.

Na 30 minuten schakelt de Slumber

Buddy zich automatisch uit. €39,95

www.babbelijntje.nl

29 mei op dvd

ZambeziaIn de animatiefi lm Zambezia maken

we kennis met de jonge valk Kai, een

impulsief, maar dapper vogeltje. Wan-

neer hij hoort van een grote vogelstad

aan de rand van een enorme waterval,

heeft hij maar één missie: zo snel mo-

gelijk die kant op!

Scan deze pagina voor leuke extra’s!

50 PrimaOuders.nl

Despicable Me 2 / Verschrikkelijke Ikke 2© 2013 Universal Studios. All rights reserved.

PrOU 3 Getipt e.indd 50 10-04-13 11:15

Getipt

Familie-evenement

Thomas weekendHet Spoorwegmuseum in Utrecht organiseert 9 t/m 12 mei voor de

vijfde keer het Thomas Weekend. In het museum kunnen kinderen

spelen, knutselen en bouwen met Thomas en zijn vrienden. Kaartjes

voor dit familie-evenement zijn te koop via de website www.thomasweekend.nl

Interactieve show

Bobo zet zijn tent op in NederlandBobo gaat kamperen… in de theaters in Nederland. In de interactieve

show doen Bobo en Tjerk mee aan een kampeerwedstrijd. Gaan ze

afzonderlijk voor de winst of komen ze erachter dat je met gebundel-

de krachten meer kunt bereiken? De show is t/m 2 juni 2013 te zien.

www.studio100.nl.

Zoek ons ook op op Facebook voor meer nieuws, foto’s en winacties. www.facebook.com/primaouders

Schommelenop een marshmallow Zelfs ouderwets schommelen

wordt luxe met deze super

zachte marshmallow schommel.

De Marshmallow Swing is een

hangend kussen, kan tegen

een spatje regen en is met

een doekje schoon te maken.

Verkrijgbaar voor € 39,90 via

www.purple-frog.nl

51PrimaOuders.nl

PrOU 3 Getipt e.indd 51 10-04-13 11:15

Win 4 kaarten voor een Sandwich Tour

Kom aanboord van deSS RotterdamKom van alles zien en beleven op het gigantische schip

de SS Rotterdam. Het prestigieuze vlaggenschip van de

Holland-Amerika Lijn heeft tussen 1959-2000 vele reizen

gemaakt en ligt nu permanent in Rotterdam. Wij geven 4

kaartjes weg voor een superleuk uitje voor de hele familie;

de Sandwich Tour. Je ziet de boeg, de brug, de kapiteins-

hut, kunt shuffl eboard spelen en de hosts je alles laten

vertellen over het leven van toen. Na de tour, of ervoor,

kun je samen genieten van een club sandwich of een kinder-

menu. Win de 4 kaarten voor een Sandwich Tour door een

mail te sturen naar wineenprijs@primaouders.nl.

Vertel ons waarom jullie deze 4 kaarten zouden moeten

ontvangen. Wie daar niet op wil wachten, kan op

www.ssrotterdam.nl/kindertour de mogelijkheden zien.

Scan deze pagina voor leuke extra’s!

52 PrimaOuders.nl

appCardsNa het succes van bordspellen voor de iPad brengt Jumbo nu ook kaart-

spellen uit die je in combinatie met de tablet of smartphone moet spelen.

Er verschijnen drie varianten, swingen met Colour Slam, een interactieve

variant van Pim Pam Pet en geluidjes raden met Sound Bingo. De appCards zijn

verkrijgbaar voor € 9,99. De bijbehorende apps zijn gratis. www.jumbo.eu

Nieuw in MadurodamMadurodam heeft er twee attracties bij; Panorama Vlucht en DJ Tafel. Bij

Panorama Vlucht kun je jezelf op fi lm vastleggen terwijl je in 60 secon-

den over Nederlandse hoogtepunten in Madurodam vliegt. Bij de DJ Tafel

kunnen bezoekers zelf muziek mixen waarop de Madurodammertjes

meedansen. De beelden van Panorama Vlucht en je eigen dancemix kun

je direct vanuit het park delen via social media.

PrOU 3 Getipt e.indd 52 10-04-13 11:15

Getipt

WaterpretIn juni verrijst het grootste out-

door slidepark van Nederland,

Aquaventura. Met 11 water-

glijbanen (van supersteil tot

in het donker) belooft het één

groot spektakel te worden.

www.avonturenpark.nl

53PrimaOuders.nl

Nu op dvd

De groeten van Mike!Mike heeft maanden in het ziekenhuis gelegen en mag eindelijk naar huis, maar

zijn moeder komt hem maar niet ophalen. Het lijkt erop dat Mike naar een

pleeggezin moet. Belachelijk, vindt Mike. Hij kan toch ook voor zichzelf zorgen?

Samen met zijn kamergenootje Vincent, bedenkt hij allerlei manieren om

Jeugdzorg te dwarsbomen.

Speciaal voor de PrimaOuders lezer!

Orka’s & dino’s spottenOrka’s én dino’s? Klopt! Je kunt ze spotten tijdens een minicruise

met DFDS Seaways. Tijdens de reis naar Newcastle kun je vanuit

het observatiecentrum orka’s en dolfijnen spotten op de

Noordzee. Aangekomen in Newcastle wacht de spannende

tentoonstelling Age of the Dinosaur in het Life Science

Centre. Reis 65 miljoen jaar terug in de tijd en maak kennis met

de reusachtige dinosaurussen en hun leven. Op vertoon van je boarding-

pas gaat met iedere betalende volwassene een kind gratis mee.

De tentoonstelling Age of the Dinosaur loopt vanaf 25 mei t/m 3 november

2013. De minicruise kost € 54,-per volwassene. Kinderen reizen

gratis. Meer weten? Ga naar www.dfds.nl/ouders

29 mei in de bios

EpicEpic is de nieuwste animatiefilm

van de makers van Ice Age en

gaat over de strijd tussen goed

en kwaad. Het Bladervolk wil

hun verborgen wereld bescher-

men tegen de vernietigende

Boggans. Als de tiener MK

op magische wijze naar deze

samenleving wordt getranspor-

teerd, zal ze moeten samenwer-

ken met een bont gezelschap

om hun wereld te redden.

kidsgo free

PrOU 3 Getipt e.indd 53 10-04-13 11:15

54 PrimaOuders.nl

app

Hans en GrietjeHans en Grietje gaan met hun tijd mee. Het wereld-

beroemde Grimm-sprookje is nu ook als app te downloaden.

De app kent 20 hoofdstukken vol wonderbaarlijke wezens,

eigenwijze kabouters, dappere kinderen, gemene heksen

en valse stiefmoeders. Hans en Grietje van Epic Tales is in

Nederlandse versie verkrijgbaar voor de iPad en iPhone

voor € 3,59.

Hoe werkt het?

• Download de gratis Layar app in de Apple Store of de

Android Market

• Open de Layar app

• Klik op het scan-icoon

• Houd je smartphone boven één van de pagina’s die een

Layar-icoon heeft

• Klik op het scherm

• Nu zie je alle digitale extra’s die je kunt openen

Scannen met layar

54 PrimaOuders.nl

EDGMEDIA kom binnen bij het onderwijs

Met 345.000 lezers het grootste blad voor ouders.

Primaouders is een uitgave van

Naast het magazine bestaat PrimaOuders uit een Facebook-pagina, tweewekelijkse nieuwsbrief en de webshop www.primaouders.nl

EDG MediaPostbus 402663504 AB Utrecht

UitgeverErik Trimp

Mediacoördinator Vanessa Pellevpelle@edg.nl

VormgevingVillagrafi ca

Verder werkten mee: Tefke van Dijk, Anita Drost, Inez van Goor, Jeanette van Haastert, Lotte Harmsen, Fleur Hendriks, Mirjam Janssen, Roland Meijer Drees, Marius Roos, Daniëlle Vogels

VerschijningPrimaOuders verschijnt 6 x per jaar. Verspreiding via gecontroleerde distributie door EDG Media naar locaties voor kinderopvang, basisscholen en huiswerkinstituten in Nederland.

Redactie030 - 241 70 44redactie@primaouders.nl

Sales030 - 241 70 22account@primaouders.nlKlantenservice030 - 241 70 30klantenservice@edg.nl

Copyright 2013Niets uit deze uitgave mag worden

verveelvoudigd, overgenomen of openbaar gemaakt zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. De uitgever is niet aansprakelijk voor enig handelen op grond van de in dit blad gegeven adviezen of gedane mededelingen.

ColofonGetipt

PrOU 3 Getipt e.indd 54 10-04-13 11:15

Op PrimaOuders.nl vind je alle educatieve producten voor thuis. Daarmee maaktje kind al snel grote stappen vooruit. Zo kan het op een laagdrempelige manier aan de slag met bijvoorbeeld rekenen, taal, techniek of geschiedenis. De middelen zijn voor elk kind een goede aanvulling op het lesprogramma van school. Zowel voor kinderen die een beetje moeite hebben met bepaalde vakken, als voor kinderen die juist wat extra uitdaging kunnen gebruiken. PrimaOuders. Want elk kind leert anders.

Alle educatieve producten voor thuis.

Ook topografi e gaat al snel beter dan je verwacht.