Preventiegids Indigo

59
1 WELKOM BIJ INDIGO! Iedereen heeft wel eens dagen waarop het niet zo lekker gaat. U signaleert stress op het werk, gevoelens van eenzaamheid of angst. Misschien ziet u opvoedingsproblemen gerelateerd aan alcohol- of drugsgebruik, of merkt u dat kinderen problemen hebben met hun weerbaarheid? Veel mensen lossen deze problemen zelf op. Soms met hulp van naasten. Het komt ook voor dat deze zorgen of problemen niet vanzelf verdwijnen. Dan kan Indigo Preventie mogelijk helpen. In deze gids vindt u het complete aanbod van onze preventieactiviteiten. U vindt er trainingen, één- of meerdaagse cursussen en voorlichtingsactiviteiten. Maar ook zelfhulpmethoden, consutatie en advies. Individueel en in groepsverband, standaard en op maat. Voor alle mensen, jong en oud, in onze samenleving. Al onze activiteiten zijn erop gericht klachten te verminderen en te voorkomen dat psychische of verslavingsklachten zich ontwikkelen, erger worden of dat men psychisch ziek of verslaafd raakt. SAMEN MET ANDEREN Indigo Preventie kan veel preventieactiviteiten niet alleen uitvoeren. Het is immers vaak de huisarts, de leerkracht of de maatschappelijk werkende die de (dreigende) gedrags-, psychische en/of verslavingsproblematiek bij een kind, een jongere of een volwassene signaleert. Juist met hen, maar zeker ook met andere maatschappelijke welzijns- en gezondheidsinstanties en gemeenten onderhoud Indigo Preventie goede contacten. Het is ons vak om problemen met de geestelijke gezondheid en verslavingsproblematiek te voorkomen en er voor te zorgen dat iedereen de juiste hulp krijgt. Ik nodig u uit deze gids eens door te bladeren ter oriëntatie, te bewaren en erbij te pakken als het nodig is. Jolanda Meijer Manager Indigo Preventie WANNEER BIEDT INDIGO HULP? > somberheid > stress, burn-out > overbelasting door mantelzorg > gedragsproblemen bij kinderen > psychische klachten bij een lichamelijke ziekte > lichamelijke klachten zonder duidelijke oorzaak > gezins- en relatieproblemen > arbeidsgerelateerde problemen > problemen door vlucht- of migratieachtergrond > rouwverwerking > angst & paniek > eenzaamheid

description

indigo preventiegids

Transcript of Preventiegids Indigo

Page 1: Preventiegids Indigo

1

Welkom bij indigo!iedereen heeft wel eens dagen waarop het niet zo lekker gaat. U signaleert stress op het werk,

gevoelens van eenzaamheid of angst. misschien ziet u opvoedingsproblemen gerelateerd aan

alcohol- of drugsgebruik, of merkt u dat kinderen problemen hebben met hun weerbaarheid?

Veel mensen lossen deze problemen zelf op. Soms met hulp van naasten. Het komt ook voor

dat deze zorgen of problemen niet vanzelf verdwijnen. dan kan indigo Preventie mogelijk helpen.

in deze gids vindt u het complete aanbod van onze preventieactiviteiten. U vindt er trainingen,

één- of meerdaagse cursussen en voorlichtingsactiviteiten. maar ook zelfhulpmethoden, consutatie

en advies. individueel en in groepsverband, standaard en op maat. Voor alle mensen, jong en oud,

in onze samenleving. Al onze activiteiten zijn erop gericht klachten te verminderen en te voorkomen

dat psychische of verslavingsklachten zich ontwikkelen, erger worden of dat men psychisch ziek of

verslaafd raakt.

Samen met anderenindigo Preventie kan veel preventieactiviteiten niet alleen uitvoeren. Het is immers vaak de huisarts,

de leerkracht of de maatschappelijk werkende die de (dreigende) gedrags-, psychische en/of

verslavingsproblematiek bij een kind, een jongere of een volwassene signaleert. juist met hen,

maar zeker ook met andere maatschappelijke welzijns- en gezondheidsinstanties en gemeenten

onderhoud indigo Preventie goede contacten.

Het is ons vak om problemen met de geestelijke gezondheid en verslavingsproblematiek te voorkomen

en er voor te zorgen dat iedereen de juiste hulp krijgt. ik nodig u uit deze gids eens door te bladeren ter

oriëntatie, te bewaren en erbij te pakken als het nodig is.

Jolanda meijer

manager indigo Preventie

Wanneer biedt indigo hulp?> somberheid

> stress, burn-out

> overbelasting door mantelzorg

> gedragsproblemen bij kinderen

> psychische klachten bij een lichamelijke ziekte

> lichamelijke klachten zonder duidelijke oorzaak

> gezins- en relatieproblemen

> arbeidsgerelateerde problemen

> problemen door vlucht-

of migratieachtergrond

> rouwverwerking

> angst & paniek

> eenzaamheid

Page 2: Preventiegids Indigo

2 3

praktiSche informatieAlle cursussen in deze gids worden in uw regio georganiseerd. een actueel overzicht van de

geplande cursussen vindt u op www.indigo.nl. Wilt u een cursus volgen waarvan de startdatum

nog niet bekend is? neem dan gerust contact met ons op!

koStenVoor sommige cursussen zijn wij genoodzaakt een bijdrage voor het cursusmateriaal, zoals

bijvoorbeeld een werkboek, te vragen. op www.indigo.nl kunt u deze kosten per cursus

terugvinden. Wanneer u 18 jaar of ouder bent, vergoeden sommige ziektekostenverzekeraars

deze kosten. informeer hiernaar bij uw verzekeraar. ook kan het voorkomen dat wij een offerte

maken op basis van uw wensen en eventueel eerder gemaakte afspraken.

toeStemmingVoor kinderen en jongeren onder de 18 jaar geldt dat bij deelname aan een cursus of training

toestemming van beide ouders/verzorgers nodig is.

aanmeldenU kunt zich voor een cursus of gespreksgroep rechtstreeks bij ons aanmelden via e-mail,

het contactformulier op www.indigo.nl of telefonisch. in de meeste gevallen heeft u geen

verwijsbrief van uw huisarts of hulpverlener nodig.

meer informatieWilt u graag overleggen welke cursus geschikt is voor u, neem dan contact met ons op.

indigo wijst u graag de weg naar de meest geschikte hulp.

U kunt indigo tijdens kantooruren bereiken op 0118 62 51 13. U kunt ook een e-mail sturen

naar [email protected] of het contactformulier op www.indigo.nl gebruiken.

curSuSaanbod van indigoin deze gids treft u een uitgebreid overzicht van het cursusaanbod van indigo.

Wij hebben ons cursusaanbod ingedeeld in de volgende doelgroepen en levensgebieden:

> jeugd & gezin: voor kinderen, jongvolwassenen en hun ouders/verzorgers.

> Volwassenen en ouderen: voor volwassenen, ouderen en mantelzorgers.

> onderwijs: voor leerlingen, studenten en docenten.

> Werk: voor mensen met arbeidsgerelateerde klachten en voor werkgevers.

> Vrije tijd en leefstijl: gericht op de invulling van vrije tijd en leefstijl.

> Algemeen: cursussen voor andere doelgroepen dan bovengenoemd,

zoals bijvoorbeeld asielzoekers en allochtonen.

Het cursusaanbod van indigo wordt regelmatig getoetst op effectiviteit; van veel cursussen is de

effectiviteit wetenschappelijk bewezen. nieuw ontwikkelde cursussen laat indigo toetsen door het

Centrum van gezond leven (onderdeel van het RiVm).

Page 3: Preventiegids Indigo

4 5

Jeugd en gezin

brusjes 32

een druk en opstandig kind? Zelf aan de slag! 33

een stil of bang kind? Zelf aan de slag! 34

en hoe moet ’t nu met mij? 35

Verlies door zelfdoding 36

genieten van uw baby 37

Homeparty 38

jongere en echtscheiding 39

kind en echtscheiding 40

koPP/kVo adolescentengroep 41

koPP/kVo gezinsinterventie 42

koPP/kVo kinder- en jongerengroep 43

koPP/kVo-ontmoetingsdag 44

koPP/kVo oudercursus 45

minder boos! 46

op je hoede voor je woede! 47

ouderschap en werk 48

Praten met je puber 49

Training sociale vaardigheden 50

Vrienden (9 - 12 jaar) 52

Vrienden (12 - 15 jaar) 53

Wat gaat er om in jou? 54

Als muren konden praten 55

onderwijs

inHoUd

Alles kidzzz 10

drieluik basisonderwijs 11

de gezonde School en genotmiddelen 12

love & drugs event 13

ouderavond 14

Plezier op school 15

Welkom op school 16

Zorg op school 17

AbC’s voor leidinggevenden 20

AbC’s voor verzorgenden 21

Advies over psychische of verslavingsproblemen 22

Consultatie bij psychische en/of verslavingsproblemen 23

mentale participatie coaching 24

middelen en werk 26

Terugkeer naar het werk 27

Werkstresstraining 28

Werkplekleren in de V&V-sector 30

Werk

Page 4: Preventiegids Indigo

6 7

omgaan met borderline 79

omgaan met dementie 80

Preventieve ondersteuning van mantelzorgers 81

Psychiatrie in de familie 82

Psycho-educatie schizofrenie 83

Runningtherapie 84

Somber? Zelf aan de slag! 85

Sociale vaardigheidstraining 86

de touwtjes (weer) in handen 87

Verlies…, en dan verder 88

Verwanten verslaving 89

Voluit leven 90

Het ware geluk 91

Werken aan gevoelens van eenzaamheid 92

volwassenen en ouderen

inHoUd

Angst en paniek de baas 58

Angstig? Zelf aan de slag! 59

Assertiviteitstraining 60

borderline de baas 61

dementie? Het zal uw zorg maar zijn! 62

een depressieve naaste? Aandacht voor uzelf! 63

eetproblemen de baas worden 64

grip op je dip 65

Help! ik wil slapen 66

Het verhaal van je leven 67

Hoe verder...? 68

Hoe houd ik mijn leven in balans? 69

in de put, uit de put 70

kennismaking met mindfulness 71

lichte dagen, donkere dagen 72

lotgenotengroep huiselijk geweld 73

leren leven met een chronische ziekte 74

met lef! 76

mijn verhaal als mantelzorger 77

mindfulness - mbSR 78

Page 5: Preventiegids Indigo

8 9

onderwijsvrije tijd en leefstijl

inHoUd

Alcoholmatigings- en drugscampagnes 94

barcode 95

beleidsadvies over alcohol, drugs en gokken 96

eHbdu 97

Health4U 98

iVA 99

middelengroep (THC) 100

nationale dag Psychische gezondheid 101

Pakje kans 102

Publieksvoorlichting over verslaving en hulpverlening 103

outreachende preventie 104

Power 106

Uitgaan, alcohol en middelen 108

Voorlichting op verzoek 109

Zeg buur, mag ik jou wat vragen? 110

index 112

Page 6: Preventiegids Indigo

10

onderwijs

11

onderwijs

help uw leerlingen beslissen over (niet) roken, alcohol en drugs

dRielUik bASiSondeRWijS

U bent directeur of leerkracht van een school voor basis- of voortgezet onderwijs (al dan niet speciaal).

U wilt uw leerlingen bijbrengen wat de risico’s zijn van roken, alcohol of drugs gebruiken, hun weerbaar-

heid vergroten en hun handvatten bieden om groepsdruk te weerstaan en nee te zeggen. U wilt de ou-

ders bijstaan bij de opvoeding van hun kind(eren) in dit opzicht en u wilt dat uw leerkrachten voldoende

weten over (het gebruik van) tabak, alcohol en drugs om hun leerlingen te begeleiden.

voor Wie?Het project is bestemd voor leerlingen van groep acht.

Wat leert u? met het project Roken, alcohol en drugs helpt u leerlingen van

groep acht bewust keuzen te maken.

Het project kan uit verscheidene onderdelen bestaan:

> video en kringgesprek;

> inspringtheater;

> gastlessen (theoretische voorlichting over middelen,

dvd + discussie);

> leskisten;

> deskundigheidsbevordering leerkrachten;

> voorlichting aan ouders tijdens een ouderavond.

praktiSche informatie

aantal deelnemers:

een schoolklas.

duur:

video- en kringgesprek: 1 uur;

inspringtheater: 1½ uur;

gastles: in overleg, meestal

een dagdeel;

ouderavond: 2 uur.

verwijzing:

een verwijzing is niet van

toepassing.

Wetenschappelijke status:

niet van toepassing.

individuele training voor kinderen met gedragsproblemen

AlleS kidZZZ

U bent ouder van een kind van 9–12 jaar, dat in groep 6, 7 of 8 van het basisonderwijs zit. Uw kind

heeft gedragsproblemen en krijgt dikwijls straf of vindt dat hij of zij ‘altijd de schuld krijgt’. Uw kind

heeft snel ruzie met andere kinderen, is druk en lawaaiig of is vaak van de partij als er kattenkwaad

uitgehaald wordt. Uw zoon of dochter vertoont probleemgedrag, bijvoorbeeld pesten, weglopen,

driftbuien, bedreigen en intimideren. U wilt graag dat uw kind beter met zijn of haar boosheid kan

omgaan en zijn of haar impulsiviteit beter weet te beheersen.

voor Wie?de training is bedoeld voor kinderen met gedragsproblemen.

Wat leert uW kind?Alles kidzzz is een individuele training op maat. Welke oefeningen

we inzetten, is afhankelijk van de problemen waaraan we met uw

kind moeten werken.

de training bestaat uit een aantal onderdelen:

> kennismaking;

> fase: ‘beter leren kennen’

(drie bijeenkomsten van elk 45 minuten);

> competentieanalyse (beschrijven van de sterke en zwakke

punten van uw kind) en opstellen van een trainingsplan;

> tussenevaluatie;

> fase: uitvoering van het trainingsplan

(vijf bijeenkomsten van elk 45 minuten);

> evaluatie.

U, de ouder (of ouders), hebt contact met de trainer aan het

begin, in het midden en aan het einde van de training. Regelmatig

ontvangt u ‘post voor ouders’, met informatie over de behandelde

vaardigheden en het verzoek deze met uw kind te oefenen. in

‘post retour’ doet u kort verslag van de vorderingen van uw kind.

Alles kidzzz vindt plaats op school en wordt uitgevoerd door een

medewerker van de school. Als de school niet beschikt over een

Alles kidzzz-trainer dan kan met instemming van school de training

door een indigomedewerker worden gegeven.

praktiSche informatie

aantal deelnemers:

individueel.

duur:

8 tot 10 bijeenkomsten

onder schooltijd.

verwijzing:

niet van toepassing.

Wetenschappelijke status:

goed praktijkvoorbeeld.

Page 7: Preventiegids Indigo

12

onderwijs

13

onderwijs

Scholieren leren verantwoord kiezen

loVe & dRUgS eVenT

U bent directeur, docent of mentor van een school voor voortgezet onderwijs.

U wilt uw leerlingen van 15 tot en met 18 jaar ondersteunen in het maken van verantwoorde keuzen op

het gebied van (on)veilig vrijen en het gebruik van genotmiddelen, met de nadruk op alcoholgebruik.

voor Wie?Het love & drugs event is bedoeld voor 15-18-jarige leerlingen

in het voortgezet onderwijs.

Wat leren ze?Het love & drugs event is een evenement met interactieve

opdrachten. de leerlingen krijgen in groepjes van zes à acht

personen een programma aangeboden dat bestaat uit vier

onderdelen over alcohol en drugs, en een of twee onderdelen over

soa’s en aids. Voorbeelden hiervan zijn: kennisquiz, discussiëren

over stellingen, kopspijkerspel en condoomrace.

indigo kan het ‘event’ op maat aanbieden. mogelijke varianten op

het love & drugs event zijn het drugs event en het meer uitgebrei-

de love, drugs & music event. ook voor een grote groep leerlingen

kunnen wij een passend aanbod doen. bij de uitvoering van dit

‘event’ kan worden samengewerkt met ggd Zeeland.

praktiSche informatie

aantal deelnemers:

maximaal 45.

duur:

in overleg.

verwijzing:

niet van toepassing.

Wetenschappelijke status:

goed praktijkvoorbeeld.

de geZonde SCHool en genoTmiddelen

U bent directeur van een school voor (speciaal) basisonderwijs of (speciaal) voortgezet onderwijs. U

wilt uw leerlingen van groep 7 en 8 of van klas 1, 2 en 3 bewust maken van de risico’s van het gebruik

van genotmiddelen, en van hun eigen houding en gedrag. U wilt een schoolgezondheidsbeleid voeren

voor genotmiddelen. U wilt dat ouders zich bewust zijn van hun rol in (het gebruik van) tabak, alcohol

en drugs, en hun handvatten aanreiken voor de opvoeding van hun kinderen. U wilt dat uw docenten

voldoende weten van (het gebruik, signalen van gebruik en de risico’s van) genotmiddelen om hun

leerlingen te begeleiden. de invoering van het programma de gezonde School en genotmiddelen in

het schoolwerkplan komt tegemoet aan al uw wensen.

voor Wie?de gezonde School en genotmiddelen is bestemd voor de

leerlingen van de laatste twee en de eerste drie klassen van

respectievelijk het (speciaal) basisonderwijs en het (speciaal) voort-

gezet onderwijs, hun ouders, en de medewerkers van

de betrokken scholen.

Wat leert u?gedurende de eerste drie of vier jaren van de gezonde School en

genotmiddelen begeleidt een preventiewerker van indigo en een

jeugdverpleegkundige van de ggd uw school. een interne stuur-

groep (vo/so) of werkgroep (bo) is verantwoordelijk voor de inbed-

ding van het programma of het beleid. na die drie of vier jaar is de

gezonde School en genotmiddelen een vast onderdeel van het

schoolwerkprogramma geworden en kan de school het zelfstan-

dig en met minimale begeleiding voortzetten. Voor uw leerlingen

is er de lessenserie. er zijn aparte lesboeken beschikbaar voor

het basisonderwijs, vmbo basis, vmbo kgt en havo/vwo, speciaal

(basis)onderwijs, praktijkscholen en Zml-scholen. docenten en

mentoren worden getraind om de lessen over alcohol, roken en

drugs te geven. de ouders kunnen deelnemen aan de ouder-

avonden en voor hen is een speciale ouderbrochure beschikbaar.

Verder kunnen zij een bijdrage leveren als lid van de stuurgroep

of werkgroep op uw school. de medewerkers worden getraind in

het (vroegtijdig) signaleren van problematisch middelengebruik bij

leerlingen en in de begeleiding ervan. indigo en de jeugdverpleeg-

kundige begeleiden de interne stuurgroep of werkgroep.

praktiSche informatie

aantal deelnemers:

onbepaald.

duur:

3 tot 4 jaar.

verwijzing:

niet van toepassing.

Wetenschappelijke status:

bewezen effectief.

Page 8: Preventiegids Indigo

14

onderwijs

15

onderwijs

zomercursus voor aanstaande brugklassers

PleZieR oP SCHool

U hebt een zoon of dochter die in groep 8 van de basisschool zit en na de zomervakantie naar de brug-

klas gaat. Uw kind vindt het moeilijk om contact te leggen en te onderhouden met leeftijdgenootjes, hij

of zij voelt zich buitengesloten door klasgenoten en wordt gepest. Uw zoon of dochter is vaak verdrietig

of boos omdat hij of zij het niet leuk vindt op school. U wilt graag dat uw kind een goede start maakt in

het voortgezet onderwijs en zelfverzekerder is.

voor Wie?de training is voor aanstaande brugklassers die op de basisschool

gepest worden, weinig vrienden hebben of onvoldoende weerbaar

zijn.

Wat leert uW kind?We behandelen met uw kind verschillende vragen:

> Welke gebeurtenissen zijn lastig voor je?

Wat denk je dan?

> Welk gevoel krijg je bij die gedachte?

> Welk gedrag hoort bij dat gevoel?

> Wat is het effect van je gedrag op anderen?

> en we gaan veel oefenen:

> Hoe maak je dat je stevig in je schoenen staat, hoe straal je

zelfvertrouwen uit?

> Hoe begin je een gesprek?

> Hoe ga je naar een groepje op het plein de eerste dag dat je op

school komt?

> Hoe kun je je ontspannen?

> Hoe laat je merken dat je iets liever niet wilt?

ook door met elkaar te praten en te oefenen gaat uw

kind zich zekerder voelen en groeit het zelfvertrouwen.

praktiSche informatie

aantal deelnemers:

maximaal 12 personen,

allemaal startende

brugklassers.

duur:

Plezier op school is een

tweedaagse training die in

de laatste week van de zomer-

vakantie plaatsvindt van 09.00

tot 16.30 uur. een aantal weken

na afloop is er een terugkom-

bijeenkomst. de training omvat

tevens een kennismakings-

gesprek, ouderavond en een

afsluitend gesprek.

verwijzing:

voor deze training is geen

verwijzing nodig.

Wetenschappelijke status:

vernieuwende aanpak.

oUdeRAVond

U wilt meer weten over psychiatrische of verslavingsproblemen bij jongeren. U heeft behoefte

aan informatie over genotmiddelengebruik, gokken, internet- of gameverslaving en hulpverlening.

voor Wie?U heeft schoolgaande kinderen. U heeft vragen over psychiatri-

sche problemen bij jongeren of middelengebruik door jongeren.

ook voor ouders/verzorgers van jongeren die al geëxperimenteerd

hebben met het gebruik van genotmiddelen is de ouderavond

interessant.

Wat leert u?Afhankelijk van de vraag en het onderwerp geven wij voorlichting

aan een groep ouders. de voorlichting kan gaan over:

> achtergronden en de geestelijke en lichamelijke risico’s

van het gebruik van genotmiddelen en gokken;

> wat de wet zegt over alcohol, drugs en internet- of

gameverslaving;

> hoe kunt u omgaan met de mogelijke internet- of gameversla-

ving of het mogelijk gebruik van genotmiddelen of gokken door

uw kinderen.

Voor welke werkvorm we kiezen, is afhankelijk van de vraag.

We maken zoveel mogelijk gebruik van voorlichtingsmethodieken

en -materiaal die ook elders in het land hun effectiviteit hebben

bewezen.

praktiSche informatie

aantal deelnemers:

onbeperkt.

duur:

in overleg.

verwijzing:

niet van toepassing.

Wetenschappelijke status:

goed praktijkvoorbeeld.

Page 9: Preventiegids Indigo

16

onderwijs

17

onderwijs

deskundige ondersteuning bij psychosociale problematiek

ZoRg oP SCHool

U bent als docent of staflid verbonden aan een school voor voortgezet onderwijs of middelbaar

beroepsonderwijs. U maakt deel uit van het Zorgadviesteam (ZAT). Het ZAT heeft behoefte aan

deskundige ondersteuning in de begeleiding van individuele leerlingen of groepen leerlingen bij

wie psychosociale problematiek actueel is. Te denken valt aan vermijdingsgedrag, angstproblemen,

sociale angst.

voor Wie?de ondersteuning is bedoeld voor professionals

in het onderwijs.

Wat leert u?indigo koppelt aan uw school een preventiewerker, die het

aanspreekpunt is voor consultatie en de activiteiten die daaruit

voortvloeien. Afhankelijk van de problematiek van de leerlingen en

de ondersteuningsvraag kan de preventiewerker, voortvloeiend uit

het ZAT, bijvoorbeeld trainingen geven, al dan niet in klassenver-

band. de ondersteuning en de consultatie vinden altijd op school

plaats. Ten slotte vervult de indigomedewerker een brugfunctie

tussen ZAT en de geestelijke gezondheidszorg met betrekking tot

het terugkoppelen van informatie over lopende behandelingen.

praktiSche informatie

aantal deelnemers:

niet van toepassing.

duur:

in overleg.

verwijzing:

er is geen verwijzing nodig.

Wetenschappelijke status:

goed praktijkvoorbeeld.

vluchtelingen in de klas

Welkom oP SCHool

U bent docent in het voortgezet onderwijs en u hebt een of meer (kinderen van) vluchtelingen in

uw klas. U wilt het welzijn van de nieuwkomers in uw klas verbeteren en psychische problemen bij

hen helpen voorkomen. omdat zij vaak over allerlei kwesties niet met hun ouders of begeleiders

kunnen of durven praten, wilt u hen ondersteunen, onder meer bij het vinden van hun weg op

school en in de samenleving, en bij het opbouwen van (meer) vertrouwen in de toekomst.

voor Wie?de lessenserie is bedoeld voor docenten in het voortgezet onderwijs

met vluchtelingen in de klas.

Wat leert u?Samen met u voert een van onze preventiewerkers de lessenserie

Welkom op school uit. in de klas wordt een beschermende omge-

ving gecreëerd, die het voor de betrokken nieuwkomer(s) vergemak-

kelijkt hun migratie-ervaringen te verwerken. We praten niet

al te direct over nare of schokkende gebeurtenissen.

We bespreken vooral de algemene ervaringen van nieuwkomers.

door deze met klasgenoten te delen en diverse oplossingsstrategie-

en te benoemen, leren de jongeren om te gaan met onzekerheden

en problemen.

de volgende onderwerpen komen onder meer aan bod:

> waar kom ik vandaan;

> cultuurverschillen;

> het leven in nederland;

> mensen die belangrijk zijn;

> vriendschap en verliefdheid;

> vrije tijd;

> discriminatie;

> gezondheid;

> verwachtingen voor de toekomst.

praktiSche informatie

aantal deelnemers:

de docent en de

betrokken klas.

duur:

Welkom op school omvat

21 lessen. Afhankelijk van

de problematiek en de

vragen van de leerlingen

en de school kan het aantal

bijeenkomsten worden

teruggebracht. de lessen vin-

den onder schooltijd plaats.

verwijzing:

voor deze cursus is een

verwijsbrief van de huisarts of

schoolarts nodig.

Wetenschappelijke status:

goed praktijkvoorbeeld.

Page 10: Preventiegids Indigo

18 19

Werk

Page 11: Preventiegids Indigo

20

Werk

21

Werk

methodisch begeleiden van ouderen met gedragsproblemen

AbC’S VooR VeRZoRgenden

U bent medewerker van een team of afdeling van verzorgenden en werkt in een verpleeg- of

verzorgingshuis of in de thuiszorg. een aantal bewoners of cliënten vertoont gedragsproblemen,

bijvoorbeeld verward, depressief, geagiteerd en onrustig gedrag. U hebt daar moeite mee en het

verzwaart uw werk. U wilt goed leren omgaan met deze bewoners of cliënten en hun gedragsproblemen.

U hoopt op een verlaging van de werklast en een verhoging van de voldoening uit uw arbeid.

Verder verwacht u dat er een goede basis ontstaat voor samenwerking binnen het team/de afdeling.

de AbC’s betekenen het volgende:

A staat voor actie, gedrag; b staat voor beweger (oorzaak van het gedrag); C staat voor consequen-

tie; de ‘s’ staat voor samen erover praten en nauwgezet nakomen wat u met elkaar over A, b en C

afspreekt.

voor Wie?de cursus is bedoeld voor teams van verzorgenden

van ouderen met gedragsproblemen.

Wat leert u?de cursus vindt op de werkplek plaats. U leert:

> probleemgedrag van bewoners/cliënten te begrijpen;

> in te zien dat uw eigen gedrag zowel veroorzaker als instand-

houder van het probleemgedrag kan zijn;

> nieuwe benaderingen te bedenken die de meestvoorkomende

vormen kunnen verminderen of verhelpen;

> AbC’s te beschrijven per gedragsuiting en een haalbaar doel te

stellen voor verandering;

> te zoeken naar wat de bewegers, de oorzaken van het gedrag

zijn. Wat de consequenties hiervan voor de betrokkene en zijn

of haar omgeving zijn. en wat veranderd kan worden om dat

doel te bereiken;

> anders met bewoners om te gaan;

na afloop van de cursus wordt u gecoacht bij de implementatie

van de AbC-methodiek op de werkvloer.

praktiSche informatie

aantal deelnemers:

10 à 12 personen.

duur van de cursus:

6 bijeenkomsten van

tweemaal 2½ uur.

duur en intensiteit van

de coaching na afloop:

in onderling overleg te bepalen.

de deelnemers aan de AbC-

training ontvangen een officieel

Rino-nascholingscertificaat.

verwijzing:

niet van toepassing.

Wetenschappelijke status:

niet van toepassing.

methodisch begeleiden van ouderen met gedragsproblemen

AbC’S VooR leidinggeVenden

U geeft leiding aan een team/afdeling van verzorgenden en werkt in een verpleeg- of verzorgingshuis of

in de thuiszorg. een aantal van de bewoners of cliënten vertoont gedragsproblemen, bijvoorbeeld ver-

ward, depressief, geagiteerd en onrustig gedrag. dit kan het werk zwaar maken. U wilt samen met uw

team adequaat leren omgaan met deze bewoners/cliënten en de gedragsproblemen. U hoopt op een

verlaging van de werklast en een verhoging van de arbeidssatisfactie, en u verwacht dat er een goede

basis ontstaat voor samenwerking binnen het team/de afdeling. bovendien wilt u de implementatie van

wat de teamleden hebben geleerd, goed begeleiden.

de AbC’s betekenen het volgende:

A staat voor actie, gedrag; b staat voor beweger (oorzaak van het gedrag); C staat voor consequen-

tie; de ‘s’ staat voor samen erover praten en nauwgezet nakomen wat u met elkaar over A, b en C

afspreekt.

voor Wie?de voorbereidende cursus is bedoeld voor leidinggevenden van

teams die ouderen met gedragsproblemen verzorgen.

Wat leert u?Ter voorbereiding op de cursus met uw team en de

coaching na afloop (zie AbC’s voor verzorgenden) is er

een gecomprimeerde cursus voor leidinggevenden.

Hierin kan het volgende aan de orde komen:

> communicatie en observatie volgens AbC;

> veranderingen volgens AbC;

> thema’s:

- verward gedrag;

- depressief gedrag;

- agitatie;

- theorie;

- oefenen met casuïstiek;

> implementatieplan voor het team.

praktiSche informatie

aantal deelnemers:

10 à 12 personen.

duur:

6 bijeenkomsten van

3 uur.

verwijzing:

niet van toepassing.

Wetenschappelijke status:

niet van toepassing.

Page 12: Preventiegids Indigo

22

Werk

23

Werk

ConSUlTATie bij PSyCHiSCHe en/of VeRSlAVingSPRoblemen

U bent een professional die te maken heeft met mensen die in de problemen zijn geraakt of dreigen te

raken door psychische en/of verslavingsproblematiek of buitensporig middelengebruik. U bent huisarts,

leerkracht, psycholoog, (school)maatschappelijk werker, ggd-jeugdverpleegkundige, vrijgevestigde

psychiater, of een andere hulpverlener uit de eerste lijn, of u bent werkzaam in een verzorgings- of

verpleeghuis. Het probleem van uw patiënt, cliënt of leerling is complex. U hebt niet direct een oplos-

sing voorhanden of diverse pogingen om het op te lossen, zijn mislukt. U wilt indigo consulteren in

de behandeling of begeleiding van deze persoon, zodat u beter met de problematiek weet om te

gaan en in de toekomst een vergelijkbare situatie zelfstandig kan aanpakken.

voor Wie?beroepskrachten die van doen hebben met mensen

met psychische en/of verslavingsproblematiek, kunnen te rade

gaan bij indigo over de behandeling of begeleiding, die zij deze

mensen willen bieden. Voor ouders die vragen hebben over hun

kinderen die in de problemen zijn geraakt of dreigen te raken door

psychische of verslavingsproblemen, is er het ouderconsult.

Wat leert u?in een of meer gesprekken zoeken we gezamenlijk naar

een oplossing voor de lastige situatie die u in uw werk tegenkomt.

U blijft verantwoordelijk voor de keuze en de uitvoering ervan. de

vorm waarin de consultatie plaatsvindt, is in overleg. U kunt den-

ken aan een (telefonisch) gesprek, het bijwonen van een teambe-

spreking of het organiseren van een themabijeenkomst.

praktiSche informatie

aantal deelnemers:

individueel.

duur:

in overleg.

verwijzing:

niet van toepassing.

Wetenschappelijke status:

goed praktijkvoorbeeld.

AdVieS oVeR PSyCHiSCHe of VeRSlAVingSPRoblemen

U hebt vragen over het gebruik van genotmiddelen of gokken, of over uw eigen of andermans psychi-

sche of verslavingsproblemen. U wilt een deskundig advies waardoor u beter in staat bent met de (pro-

blematische) situatie om te gaan, of zelf keuzen te maken in de aanpak van de betrokken problematiek.

voor Wie?Advies kan gegeven worden aan iedereen die behoefte heeft aan

informatie over drugsgebruik, alcoholgebruik, gokken, psychische

problemen, verslavingsproblemen.

Wat leert u?in het eerste gesprek staat uw vraag centraal.

de indigomedewerker streeft ernaar een (probleem)analyse te ma-

ken die de basis vormt voor het advies. in sommige gevallen is het

eerste gesprek al meteen het adviesgesprek. Het is ook mogelijk

dat er aanvullend onderzoek nodig is.

praktiSche informatie

aantal deelnemers:

individueel.

duur:

afhankelijk van de vraag

en in onderling overleg.

verwijzing:

voor deze interventie

heeft u een verwijsbrief

van de huisarts nodig.

Wetenschappelijke status:

goed praktijkvoorbeeld.

Page 13: Preventiegids Indigo

24

Werk

25

Werk

praktiSche informatie

mentale participatie coaching kunt u aanvragen bij de Case-

managementgroep. een casemanager van deze organisatie

bespreekt met u de aanvraag en maakt afspraken met het UWV

of uw werkgever. de feitelijke coaching vindt plaats door een

coach bij u in de buurt, die werkzaam is in de geestelijke

gezondheidszorg, waaronder indigo.

Aanmelding bij Cg Concepten, onderdeel van

Casemanagementgroep, einsteinstraat 5-7, 2811 eP Reeuwijk.

Telefoon 0182 522 075 of: e-mail: [email protected]

of www.casemanagementgroep.nl

duur:

afhankelijk van de afspraken met het UWV of de werkgever.

verwijzing:

voor deze training is geen verwijsbrief van de huisarts nodig.

Wetenschappelijke status:

goed praktijkvoorbeeld.

meedoen vraagt moed

menTAle PARTiCiPATie CoACHing

U hebt een psychische beperking. in het verleden bent u al eens arbeidsongeschikt verklaard.

nu hebt u of zoekt u een baan. U wilt graag leren hoe u ondanks uw beperking toch kunt (blijven)

werken.

voor Wie?U komt voor mentale participatie coaching in aanmerking als u voldoet aan:

> voor cliënten van het UWV (Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen) met een psychische

beperking en een verleden van arbeidsongeschiktheid dat hiermee samenhangt;

> mensen die een baan hebben, ziek zijn (geweest) en naar hun werk willen terugkeren;

> mensen die een nieuwe baan hebben gevonden.

ook de werkgever van iemand met een psychische beperking kan een aanvraag indienen.

Wat leert u?U leert met uw beperking op het werk om te gaan. bijvoorbeeld om er met collega’s en de werkgever/

leidinggevende over te spreken. de coach ondersteunt u om samen met uw collega’s en uw leidingge-

vende door lastige periodes te komen. Uw collega’s en de leidinggevende leren hoe zij het beste kun-

nen handelen als u bijvoorbeeld een depressieve episode doormaakt of over uw grenzen heen dreigt

te gaan. Zij leren u tot steun te zijn bij terugval in ongewenst gedrag of verslavingen. de coach werkt

eerst aan een goede basisrelatie tussen u, uw leidinggevende en uw collega’s. daarna blijft de coach

beschikbaar voor de momenten dat dit nodig is. Het doel is dat u blijft werken.

Page 14: Preventiegids Indigo

26

Werk

27

Werk

leren omgaan met lastige situaties

TeRUgkeeR nAAR HeT WeRk

praktiSche informatie

aantal deelnemers:

maximaal 12 personen.

duur:

10 wekelijkse bijeenkomsten

van 2 uur. enkele maanden

na afloop is er een terugkom-

bijeenkomst.

verwijzing:

voor deze training is een

verwijsbrief van de huisarts of

bedrijfsarts nodig.

Wetenschappelijke status:

goed praktijkvoorbeeld.

voor Wie?de training is bestemd voor volwassenen die hun werk weer (ge-

deeltelijk) hervatten na langdurige afwezigheid vanwege psychi-

sche gezondheidsklachten.

Wat leert u?U doet samen met anderen die zich in dezelfde situatie bevinden,

mee aan de training Terugkeer naar het werk. Het proces van

werkhervatting en de problemen die zich daarbij kunnen voor-

doen, staan in de training centraal. ook aan de geldende wet- en

regelgeving besteden we aandacht. U krijgt handvatten aangereikt

om problemen actief en door middel van open communicatie met

uw werkgever aan te pakken. U oefent de geleerde vaardigheden

en soms krijgt u huiswerkopdrachten mee. om deze doelgericht

uit te voeren, is het nuttig als u uw werk (deels) hervat hebt. U kunt

dan de geleerde vaardigheden meteen in de praktijk toepassen.

U bent 18 jaar of ouder en u hebt zich vanwege psychische klachten langer dan drie maanden geleden

ziek gemeld op uw werk. U staat op het punt weer aan het werk te gaan of bent net (gedeeltelijk)

begonnen, maar u vindt de stap nog te groot. U bent bang - nu u weer (gedeeltelijk) aan het werk bent

- een terugval te krijgen. U wilt (beter) leren omgaan met problemen en moeilijke situaties op het werk.

U wilt dat uw psychische klachten afnemen en verdwijnen, en u wilt weer met plezier naar uw werk

kunnen gaan.

U bent werkzaam in het bedrijfsleven of de non-profitsector. U wilt het thema alcohol en/of drugs onder

de aandacht brengen en bespreekbaar maken binnen uw bedrijf, of een alcohol- en/of drugsbeleid

opzetten. Tevens wilt u dat er in uw bedrijf op een verantwoorde manier met alcohol en drugs wordt

omgegaan in combinatie met het werk.

alcohol en drugs in uw organisatie

middelen en WeRk

praktiSche informatie

aantal deelnemers:

afhankelijk van uw vraag.

duur:

afhankelijk van uw vraag.

verwijzing:

niet van toepassing.

Wetenschappelijke status:

goed praktijkvoorbeeld.

voor Wie?Werkers in een organisatie/bedrijf die (het gebruik van) alcohol en

drugs op de agenda willen zetten, kunnen een beroep doen op de

deskundigheid van indigo.

Wat leert u? We spreken met u over uw wensen en mogelijkheden.

op basis van deze informatie doen we u een aanbod op maat.

ons aanbod kan bestaan uit een of meer van de volgende

onderdelen:

> incompanytraining;

> voorlichting;

> beleidsadvisering;

> deskundigheidsbevordering/scholing;

> consultatie.

Page 15: Preventiegids Indigo

28

Werk

29

Werk

praktiSche informatie

aantal deelnemers:

maximaal 12 personen.

duur:

10 wekelijkse bijeenkomsten van 2 uur.

enkele maanden na afloop is er een terugkombijeenkomst.

de zelfhulptraining duurt 8 tot 12 weken, afhankelijk van de

afspraken met uw trainer.

verwijzing:

voor beide trainingen is een verwijsbrief van de huisarts

of bedrijfsarts nodig.

Wetenschappelijke status:

bewezen effectief. de zelfhulptraining is een

goed praktijkvoorbeeld.

Weer met plezier naar uw werk

WeRkSTReSSTRAining

U bent 18 jaar of ouder en u hebt last van stress in uw werksituatie of stressklachten

als gevolg van uw werk. U hebt niet een duidelijk loopbaanprobleem, een arbeidsconflict

of een ‘burn-out’. U verzuimt niet of in ieder geval niet langer dan drie maanden.

dit doet zich voor:

> u hebt weinig energie en vaak geen zin om naar uw werk te gaan;

> u hebt behoefte aan vakantie en rust;

> u piekert veel en slaapt slechter dan normaal;

> u hebt een sluimerende onvrede over uw werk of over hoe u met uw werk omgaat;

> u wilt een ‘burn-out’ voorkomen.

U wilt leren wat uw kwaliteiten en valkuilen zijn, en meer greep op uzelf en uw werksituatie krijgen.

Uw sociale vaardigheden en stijl van communiceren wilt u verbeteren. Verder wilt u weten hoe u

met meningsverschillen kunt omgaan en wat uw eigen behoeften zijn.

voor Wie?de training is bestemd voor volwassenen die last hebben van te veel stress op of door hun werk,

en die willen voorkomen dat ze ziek worden.

Wat leert u?de training Werkstress bevordert een effectieve stresshantering en uw zelfvertrouwen. Het is een

training op maat; uw persoonlijke werkplan fungeert als rode draad.

de training is opgedeeld in drie fasen:

> zelfanalyse: opstellen van persoonlijk werkplan;

> aanleren van vaardigheden, zoals het verkrijgen van sociale steun, omgaan met meningsverschillen,

assertiviteit en anders leren denken;

> het geleerde in de toekomst vasthouden.

U oefent de vaardigheden eventueel door middel van rollenspellen. Soms krijgt u huiswerkopdrachten

mee voor thuis of op het werk.

zelfhulpHet is ook mogelijk deze training thuis te doen. U krijgt dan een werkboek mee naar huis dat u zelf-

standig doorwerkt. een begeleider van indigo ondersteunt u daarbij. U hebt wekelijks (een kwartier) of

tweewekelijks (een half uur) telefonisch contact met hem of haar om uw vorderingen te bespreken en

uw vragen te behandelen. de training bestaat uit verschillende hoofdstukken met informatie en oefenin-

gen. U kunt elk gewenst moment starten en de training in uw eigen tempo en tijd volgen.

Page 16: Preventiegids Indigo

30

Werk

31

Jeugd en gezin

leren omgaan met cliënt met psychische problemen

WeRkPlekleRen in de V&V-SeCToR

U werkt in een verzorgings- of verpleeghuis of in de thuiszorg en u ervaart problemen bij de begeleiding

van bewoners of cliënten met psychosociale of psychiatrische problematiek. de vormen van ondersteu-

ning die u tot nu toe hebt ontvangen (scholing, consultatie, incidentele ondersteuning en advies), zijn

niet toereikend. U hebt behoefte aan een deskundige die u al samenwerkend begeleidt in de omgang

met de betrokken cliënt of bewoner.

voor Wie?de training is bedoeld voor verzorgenden die moeilijkheden onder-

vinden in de omgang met mensen met psychosociale of psychia-

trische problematiek.

Wat leert u?een psychiatrisch verpleegkundige of een activiteitenbegeleider

loopt met u mee tijdens het werk. U krijgt ter plekke adviezen,

informatie en goede voorbeelden aangereikt.

U leert:

> om te gaan met het probleemgedrag van de bewoner/cliënt;

> nieuwe vaardigheden toe te passen;

> een vergelijkbaar probleem zelfstandig op te lossen.

Voor de cliënt kan dit betekenen dat zijn of haar welzijn wordt

verbeterd en dat zwaardere vormen van zorg niet nodig zijn.

Werkplekleren kan ook deel uitmaken van het implementatie-

en begeleidingstraject van de AbC-training (zie aldaar).

praktiSche informatie

aantal deelnemers:

individueel.

duur en intensiteit:

afhankelijk van de vraag,

worden in onderling

overleg vastgesteld.

verwijzing:

niet van toepassing.

Wetenschappelijk

status:

goed praktijkvoorbeeld.

Page 17: Preventiegids Indigo

32

Jeugd en gezin

33

Jeugd en gezin

een dRUk en oPSTAndig kind? Zelf AAn de SlAg!

U bent ouder of verzorger van een kind van 0 tot 12 jaar dat druk en opstandig is. U maakt zich zorgen

hierover. U wilt individueel en zelfstandig aan de slag om (meer) inzicht te krijgen in de kenmerken en de

oorzaken van het gedrag van uw kind. U wilt weten hoe u lastige opvoedingssituaties kunt veranderen

en hoe u steun voor uzelf organiseert. U wilt weten hoe u gevoelens van spanning, machteloosheid en

overbelasting kunt verminderen of voorkomen.

voor Wie?de training is bedoeld voor de ouders/verzorgers van drukke,

opstandige kinderen, die zich zorgen maken over dit gedrag.

Wat leert u?U krijgt een werkboek mee naar huis dat u zelfstandig doorwerkt.

een medewerker van indigo ondersteunt en begeleidt u hierbij.

U hebt wekelijks (een kwartier) of tweewekelijks (een half uur)

telefonisch contact met hem of haar. U bespreekt dan samen

uw vorderingen en u kunt vragen stellen. de training bestaat uit

verschillende modules met informatie en oefeningen.

de oefeningen hebben onder meer betrekking op:

> kenmerken en oorzaken van druk en opstandig gedrag;

> het volgen en benoemen van gedrag;

> positieve aandacht geven;

> structuur bieden en grenzen stellen;

> werken aan gedragsverandering;

> de rol van sociale steun;

> het maken van een plan van aanpak.

Verder krijgt u informatie over relevante boeken, organisaties

en websites.

praktiSche informatie

aantal deelnemers:

individueel.

duur:

8 tot 12 weken, afhankelijk van

de afspraken met uw trainer.

U kunt elk gewenst moment

starten en de training thuis en in

uw eigen tempo en tijd volgen.

verwijzing:

niet van toepassing.

Wetenschappelijke status:

goed praktijkvoorbeeld.

als je broer of zus ziek is

bRUSjeS

je bent tussen de 9 en 18 jaar en je hebt een broer of zus die problemen heeft. Psychische problemen,

verslavingsproblemen of lichamelijke problemen. dat kan ook moeilijk voor jou zijn. misschien voel je

je vaak in de schaduw staan van je broer of zus. of je voelt je achtergesteld en je vindt het moeilijk om

aandacht van je ouders te vragen. je denkt dat niemand anders zo’n broer of zus heeft en je schaamt

je soms voor zijn of haar gedrag. je wilt hier graag met anderen over praten. niet met iedereen, maar

wel met leeftijdgenoten die in hetzelfde schuitje zitten.

voor Wie?kinderen en jongeren van 9 tot 18 jaar die een broer of zus hebben

met psychische, lichamelijke of verslavingsproblemen, kunnen

deelnemen aan de brusjesgroep. Ze worden ingedeeld naar

leeftijd.

Wat leer Je?Voor je naar een brusjesgroep gaat, maken we kennis met jou en

je ouders. daarna praten we in iedere bijeenkomst over een ander

onderwerp met jou en de andere deelnemers. de ene keer bijvoor-

beeld over gevoelens, zoals boosheid, vrolijkheid en jaloezie.

een andere keer over moeilijke situaties die je soms tegenkomt.

en je kunt kletsen en lachen met de andere kinderen als je dit

wilt. maar er worden ook activiteiten gedaan, zoals knutselen of

een spel. Voor je ouders zijn er een of twee ouderbijeenkomsten,

waarin de ouder-brusrelatie centraal staat.

praktiSche informatie

aantal deelnemers:

maximaal acht personen.

duur:

10 bijeenkomsten

van anderhalf uur.

verwijzing:

voor deze groep is een

verwijzing van de huisarts

of schoolarts nodig.

Wetenschappelijke status:

niet van toepassing.

Page 18: Preventiegids Indigo

34

Jeugd en gezin

35

Jeugd en gezin

Jeugdige nabestaanden ten gevolge van zelfdoding

en Hoe moeT ’T nU meT mij?

in uw gezin of in uw familie is er iemand overleden ten gevolge van zelfdoding. Uw zoon of dochter

(8-18 jaar) vindt het moeilijk hiermee om te gaan. Uw kind voelt zich verdrietig, boos, bang, eenzaam

of soms opgelucht. U merkt dat uw kind het moeilijk vindt om de gebeurtenis een plekje te geven.

U vindt het belangrijk dat uw zoon of dochter weet dat hij of zij niet de enige is die dit meemaakt.

voor Wie?de lotgenotengroep is bedoeld voor kinderen en jongeren die veel

moeite hebben met de zelfdoding van een gezins- of familielid.

Wat leert uW kind?onder begeleiding van ervaren trainers krijgt uw kind de gelegen-

heid om vrijuit te praten over de zelfdoding en wat deze voor zijn

of haar leven betekent. dit geldt ook voor de andere kinderen die

deelnemen. op z’n minst vinden zij herkenning bij elkaar, en het

kan ook gebeuren dat ze elkaar troost en steun bieden.

We maken gebruik van een werkboek waarin opdrachten staan.

deze helpen om uw kind op zijn/haar eigen manier met de zelf-

doding te laten omgaan. de schrijf- en tekenopdrachten en (veel)

praten over wat er gebeurd is en hoe uw kind zich voelt, maken

deel uit van de training.

praktiSche informatie

aantal deelnemers:

maximaal 12. de groep is een

zogeheten open groep: uw kind

kan op elk gewenst moment

instromen.

duur:

elke maand is er een

bijeenkomst die ongeveer 1½

uur duurt; ieder kind maakt

minimaal 8 bijeenkomsten mee.

verwijzing:

voor deze lotgenotengroep is

een verwijsbrief van de huisarts

of schoolarts nodig.

Wetenschappelijke status:

niet van toepassing.

een STil of bAng kind? Zelf AAn de SlAg!

U bent ouder of verzorger van een kind van 0 tot 12 jaar dat opvallend stil is of angstig en terugge-

trokken gedrag vertoont. U maakt u hier zorgen over. U wilt individueel en zelfstandig aan de slag om

(meer) inzicht te krijgen in de kenmerken en de oorzaken van het gedrag van uw kind. U wilt weten hoe

u het beste met zijn of haar problematische gedrag om kunt gaan en hoe u steun voor uzelf organi-

seert. U wilt weten hoe u gevoelens van spanning, machteloosheid en overbelasting kunt verminderen

of voorkomen.

voor Wie?de training is voor bezorgde ouders/verzorgers van stille

of angstige kinderen.

Wat leert u?U krijgt een werkboek mee naar huis dat u zelfstandig doorwerkt.

een medewerker van indigo ondersteunt en begeleidt u hierbij.

U hebt wekelijks (een kwartier) of tweewekelijks (een half uur)

telefonisch contact met hem of haar. U bespreekt dan samen uw

vorderingen en u kunt vragen stellen.

de training bestaat uit verschillende modules met informatie en

oefeningen. de oefeningen gaan onder meer over:

> kenmerken en oorzaken van angstig en teruggetrokken gedrag;

> de manier waarop kinderen gedrag aanleren;

> het volgen en benoemen van gedrag;

> de rol van sociale steun;

> positieve aandacht geven.

Verder krijgt u informatie over relevante boeken, organisaties

en websites.

praktiSche informatie

aantal deelnemers:

individueel.

duur:

8 tot 12 weken, afhankelijk van

de afspraken met uw trainer.

U kunt elk gewenst moment

starten en de training thuis en in

uw eigen tempo en tijd volgen.

verwijzing:

niet van toepassing.

Wetenschappelijke status:

goed praktijkvoorbeeld.

Page 19: Preventiegids Indigo

36

Jeugd en gezin

37

Jeugd en gezin

genieTen VAn UW bAby

U bent in behandeling voor uw psychische klachten en u bent vader of moeder van een baby van 0-12

maanden. U wilt genieten van uw pasgeboren baby en u wilt niet dat de eerste tijd met uw kind wordt

overschaduwd door depressieve gevoelens, somberheid en lusteloosheid. Verder wilt u het contact

met uw baby verbeteren en een goede band opbouwen. Ten slotte wilt u het risico zo klein mogelijk

houden dat uw zoon of dochter later zelf psychische klachten ontwikkelt.

voor Wie?de training is bedoeld voor jonge ouders met psychische klachten.

Wat leert u?een preventiewerker komt bij u thuis en geeft u adviezen hoe u de

signalen van de baby kunt interpreteren en hoe u daarop het best

kunt reageren. daardoor verbeteren het onderlinge contact en de

communicatie. de huisbezoeken zijn er vooral op gericht om dat

wat goed gaat te stimuleren en te versterken. Wij betrekken uw

partner bij de training, daarom is het gewenst dat hij of zij tijdens

de huisbezoeken aanwezig is. na afloop weet u hoe u met uw

kindje een goede start kunt maken en hoe u plezier kunt beleven

aan het verzorgen van uw baby.

de behandeling van uw psychische klachten loopt naast deze

vorm van ondersteuning gewoon door.

praktiSche informatie

duur:

5 tot 10 huisbezoeken van

een uur. Aanvankelijk

wekelijks, later is er meer

tijd tussen twee bezoeken.

verwijzing:

voor deze training is een

verwijsbrief van de huisarts

nodig.

Wetenschappelijke status:

bewezen effectief.

begeleiding voor nabestaanden

VeRlieS dooR Zelfdoding

Per jaar maken in nederland ongeveer 1.500 mensen zelf een einde aan hun leven. Voor degenen die

achterblijven, is dit pijnlijk en verdrietig. Vaak zijn er vragen: waarom is dit gebeurd? Had het voorkomen

kunnen worden? Heb ik schuld? dikwijls worstelen nabestaanden met gevoelens van boosheid en

machteloosheid. Ze voelen zich in de steek gelaten, afgewezen en alleen met hun verdriet.

voor Wie?Verlies door zelfdoding is bedoeld voor familieleden van mensen

die kort geleden door zelfdoding zijn overleden. Íedereen kan mee-

doen: de (ex)partner van de overledene, de ouders, kinderen en

hun eventuele partner(s) en broers en zussen van de overledene,

eventueel met hun partner(s) en andere direct betrokken naasten.

Van tevoren wordt besproken in welke samenstelling familieleden

meedoen.

Wat leert u?om te voorkomen dat u en uw familieleden op de langere termijn

problemen krijgen met het verwerken van het verlies, kan indigo u

begeleiden. een speciaal hiervoor opgeleide medewerker komt bij

u thuis en voert gesprekken met u en uw gezins- of familieleden

samen. de begeleiding is géén therapie. U bent namelijk niet ziek.

in de gesprekken wordt aandacht besteed aan:

> het bespreken van schuldgevoelens;

> ‘normale’ reacties tijdens de rouw en het bijzondere van rouw

na zelfdoding;

> het geven en ontvangen van steun tijdens het rouwproces;

> (jonge) kinderen en rouw;

> rouw in de familie of het gezin: kan men erover praten;

> uw eigen inbreng; vaak hebt u veel vragen.

praktiSche informatie

aantal deelnemers:

afhankelijk van de wensen

van de nabestaanden.

duur:

4 bijeenkomsten van

ongeveer 1½ uur verspreid

over 6 maanden.

verwijzing:

voor deze interventie is een

verwijsbrief van de huisarts

nodig.

Wetenschappelijke status:

niet van toepassing.

Page 20: Preventiegids Indigo

38

Jeugd en gezin

39

Jeugd en gezin

Steun aan jongeren met gescheiden ouders

jongeRe en eCHTSCHeiding

je bent tussen de 12 en 16 jaar en je ouders zijn gescheiden. je hebt hier last van omdat je het gevoel

hebt er tussenin te zitten, je bang bent iemand verdriet te doen of boos te maken of om een andere

reden. je wilt graag praten met leeftijdsgenoten die in een zelfde soort situatie zitten en je wilt tips

krijgen om met deze situatie om te gaan.

voor Wie?jongere en echtscheiding is bedoeld voor jongeren tussen de

12 en 16 jaar die gescheiden ouders hebben.

Wat doen We?Samen met de leeftijdsgenoten, waarvan de ouders ook geschei-

den zijn, bespreken we allerlei situaties en onderwerpen die met

de scheiding te maken hebben. ook door opdrachten te doen en

vaardigheden te oefenen, proberen we manieren te vinden om je

makkelijker met de echtscheidingssituatie om te laten gaan.

Voorafgaand aan de cursus is er altijd een kennismakingsgesprek

waarbij ook je ouder(s) aanwezig mogen zijn.

praktiSche informatie

aantal deelnemers:

maximaal 8 personen.

duur:

6 bijeenkomsten

van 1½ uur.

verwijzing:

niet van toepassing.

Wetenschappelijke status:

niet van toepassing.

voor het bespreekbaar maken van gokken en middelengebruik

HomePARTy

U bent ouder of verzorger en hebt kinderen in de leeftijd van 10 tot en met 15 jaar.

U wilt weten wat de risico’s zijn van gokken en het gebruik van alcohol, drugs en tabak en u

wilt weten hoe u dit bespreekbaar maakt in uw gezin. Ten slotte wilt u weten hoe u in de opvoeding

van uw kinderen daarmee kunt omgaan.

voor Wie?Homeparty is bedoeld voor ouders/verzorgers van 10 t/m 15-

jarige kinderen die ondersteuning zoeken bij het bespreekbaar

maken in hun gezin van risicovol gedrag.

Wat leert u?Als gastvrouw of gastheer nodigt u familie, vrienden en kennissen

uit die kinderen hebben in de leeftijd van 10 tot en met 15 jaar, en

die dezelfde vragen hebben.

een van onze medewerkers geeft u en uw gasten uitleg over de

diverse genotmiddelen en/of gokken. Ter ondersteuning neemt hij/

zij verschillende soorten drugs, een kennistest over alcohol, roken,

softdrugs en wetgeving, en diverse folders mee. U bespreekt de

antwoorden van de kennistest samen. Tegelijkertijd kunt u vragen

stellen, eigen onderwerpen aandragen en met de andere ouders

van gedachten wisselen.

praktiSche informatie

aantal deelnemers:

minimaal 6 en maximaal

12 ouders/verzorgers.

duur:

ongeveer 2 uur.

verwijzing:

niet van toepassing.

Wetenschappelijke status:

goed praktijkvoorbeeld.

Page 21: Preventiegids Indigo

40

Jeugd en gezin

41

Jeugd en gezin

voor (grotere) kinderen van ouders met psychische of verslavingsproblemen

koPP/kVo AdoleSCenTengRoeP

je bent tussen de 16 en 23 jaar en je hebt een vader of moeder met psychische of verslavingsproble-

men. je bent bang dat je zelf ook psychisch ziek wordt of verslaafd raakt. je wilt graag je eigen leven

leiden zonder daarbij het gevoel te hebben de mensen thuis in de steek te laten. je wilt meer weten

over de psychische ziekte of verslaving van je vader of moeder, je wilt weten hoe je goed voor jezelf

kunt zorgen en bij welke mensen je in je omgeving steun kunt vinden. je wilt graag met anderen praten

die hetzelfde meemaken als jij.

voor Wie?de cursus is bedoeld voor dochters en zonen van 16 tot 23 jaar

van ouders met psychische of verslavingsproblemen.

Wat leer Je?in de groep praten we over verschillende onderwerpen zoals:

> je gevoelens;

> het gezin waarin je bent opgegroeid;

> de psychische ziekte of verslaving van je vader of moeder;

> de mensen om je heen bij wie je steun kunt vinden;

> hoe je goed voor jezelf kunt zorgen;

> je toekomst.

je krijgt veel informatie, soms ook van deskundigen die worden

uitgenodigd, zoals een arts en een ervaringsdeskundige (een

volwassen kind van een ouder met psychische of verslavingspro-

blemen).

praktiSche informatie

aantal deelnemers:

maximaal 10 personen.

duur:

10 wekelijkse bijeenkomsten na

schooltijd van 1½ uur.

verwijzing:

voor deze cursus is een

verwijsbrief van de huisarts

nodig.

Wetenschappelijke status:

goed praktijkvoorbeeld.

Steun aan kinderen van gescheiden ouders

kind en eCHTSCHeiding

U bent of leeft gescheiden en u hebt kinderen van 8 tot 12 jaar. Uw kinderen worstelen met de echt-

scheiding. Ze hebben het gevoel tussen u en uw ex-partner in te zitten, zijn bang om alleen gelaten te

worden, denken dat het hun schuld is dat u bent gescheiden, of schamen zich voor de situatie. U wilt

uw kinderen de gelegenheid geven om beter met hun gevoelens over de scheiding en met de nieuwe

gezinsomstandigheden om te kunnen gaan.

voor Wie?kind en echtscheiding is bedoeld voor 8 tot 12-jarige kinderen van

gescheiden ouders.

Wat leren ze?Samen met andere kinderen praten ze over hun gevoelens, onder

begeleiding van een preventiewerker. ook door een spelletje te

doen, te tekenen of te knutselen worden gevoelens besproken en

verwerkt. Verder oefenen ze door het doen van rollenspellen hoe

ze kunnen omgaan met situaties die ze moeilijk vinden.

Voorafgaand aan de training vindt een kennismakingsgesprek met

uw kind(eren) en een ouderavond plaats waarvoor beide ouders

worden uitgenodigd.

praktiSche informatie

aantal deelnemers:

maximaal 8 kinderen.

duur:

10 wekelijkse bijeenkomsten

van 1¼ uur na schooltijd.

verwijzing:

niet van toepassing.

Wetenschappelijke status:

goed praktijkvoorbeeld.

Page 22: Preventiegids Indigo

42

Jeugd en gezin

43

Jeugd en gezin

voor (jonge) kinderen van ouders met psychische of verslavingsproblemen

koPP/kVo kindeR- en jongeRengRoeP

U hebt te kampen met psychische of verslavingsproblemen en u hebt een of meer kinderen tussen 8 en

16 jaar. door uw zorgen hebt u minder tijd om aandacht aan hen te besteden en u vindt het moeilijk om

uit te leggen wat er aan de hand is. Uw kinderen zijn misschien stiller dan gewoonlijk of

vragen juist meer aandacht. U wilt voorkomen dat zij bijvoorbeeld zichzelf de schuld geven van het

feit dat hun vader of moeder problemen heeft. daarom is het belangrijk dat ze goede en begrijpelijke

informatie krijgen en hun gevoelens kunnen uiten.

voor Wie?de groep is bestemd voor kinderen van 8 tot 16 jaar van ouders

met psychische of verslavingsproblemen. er is een kindergroep (8

tot 12 jaar) en een jongerengroep (12 tot 16 jaar).

Wat leren ze?in een ongedwongen sfeer wisselen de kinderen onderling ervarin-

gen uit en kunnen ze vragen stellen aan de trainers. omdat praten

vaak heel inspannend is voor kinderen, maken afleiding en ont-

spanning een belangrijk onderdeel uit van de bijeenkomsten. in de

kindergroep wordt er geknutseld en er worden spelletjes gedaan.

in de jongerengroep wordt vooral veel gepraat en ingegaan op

vragen als ‘kan ik het later zelf ook krijgen?’ en ‘hoe vertel ik het

aan anderen?’ er worden ook deskundigen uitgenodigd, zoals een

arts en een ervaringsdeskundige (een volwassen kind van ouders

met psychische of verslavingsproblemen), en er is ruimte voor

ontspannende activiteiten.

praktiSche informatie

aantal deelnemers:

maximaal 8 personen.

duur:

10 wekelijkse bijeenkomsten na

schooltijd van elk 1½ uur.

Tussendoor zijn er twee ouder-

bijeenkomsten waarin we u

informeren over het verloop

van de bijeenkomsten.

na afloop van de cursus is

er een eindgesprek.

verwijzing:

voor deelname aan deze groep

is een verwijsbrief van de huis-

arts nodig.

Wetenschappelijke status:

goed praktijkvoorbeeld.

praten over mijn problemen met mijn kind

koPP/kVo geZinSinTeRVenTie

U bent ouder van een of meer kinderen en u of uw partner kampt met een psychiatrisch probleem of

een verslaving. Het opvoeden van uw kind(eren) valt u niet altijd even gemakkelijk. U realiseert u dat

psychische klachten kunnen doorwerken in het gezin, en dat kinderen van ouders met een psychi-

atrisch of een verslavingsprobleem (koPP/kVo) een groot risico lopen later zelf ernstige psychische

stoornissen te krijgen. U wilt uw kind(eren) behoeden voor soortgelijke problemen later. U wilt de

omgang en de communicatie met elkaar verbeteren, zodat u en uw gezinsleden elkaar beter gaan

begrijpen en (meer) inzicht krijgen in de situatie.

voor Wie?de gezinsbegeleiding is bedoeld voor gezinnen waarin de ouder(s)

kampen met een psychiatrisch probleem of verslaving. minimaal

een kind in het gezin is tussen de 9 en 14 jaar.

Wat leert u?de begeleider van indigo bespreekt samen met u en uw gezins-

leden hoe de psychische of verslavingsproblemen van u of uw

partner doorwerken in het gezin. U bespreekt met elkaar hoe u

omgaat met en praat over deze problemen. U ontvangt informatie

over psychische ziekten en welke gedragingen daarbij horen. Te-

vens is er aandacht voor de reacties en gevoelens van uw kinde-

ren en hoe zij daarmee om kunnen gaan. U krijgt advies over hoe

u hen het beste bij problemen kunt helpen. Het uiteindelijke doel

is dat u en uw gezinsleden leren om de problemen die verband

houden met de psychische ziekte of de verslaving, als gezin op te

lossen. Ten slotte is het doel het onderlinge contact te verbeteren

en de veerkracht van de kinderen te vergroten. de behandeling

voor uw psychische problemen loopt gewoon door.

praktiSche informatie

aantal deelnemers:

alle gezinsleden.

duur:

6 tot 8 gesprekken.

eerst wekelijks, later

met meer tussenruimte.

verwijzing:

voor deze training is een ver-

wijsbrief van de huisarts nodig.

Wetenschappelijke status:

bewezen effectief.

Page 23: Preventiegids Indigo

44

Jeugd en gezin

45

Jeugd en gezin

koPP/kVo oUdeRCURSUS

U hebt kinderen én u of uw partner kampt met psychische of verslavingsproblemen. U vindt het lastig

om naar uw kinderen om te kijken als u zich tijdelijk niet zo goed voelt, u hebt soms moeite met de

opvoeding, uw kinderen luisteren niet goed, of er is veel ruzie thuis om en met de kinderen. door deze

extra zorgen en om meer grip te krijgen op opvoedingssituaties hebt u behoefte aan ondersteuning bij

de opvoeding van uw kinderen.

voor Wie?deze oudercursus is een kijk-, doe- en praatcursus over opvoe-

dingszaken. Hij is bedoeld voor ouders met een psychisch of

verslavingsprobleem, die willen leren hoe zij op een positieve

manier het gedrag van hun kind(eren) kunnen beïnvloeden.

Wat leert u?U komt, alleen of bij voorkeur samen met uw partner, naar de

bijeenkomsten. er wordt niet gesproken over de persoonlijke

psychiatrische of verslavingsproblematiek. onderwerpen die wel

aan de orde komen, zijn:

> aandacht geven;

> prijzen;

> nee zeggen en verbieden;

> negeren;

> apart zetten;

> straffen.

iedere bijeenkomst begint met het bekijken van een filmpje met

concrete opvoedingssituaties. U brengt uw eigen ervaringen in en

wisselt deze uit met de andere deelnemers. U oefent uw vaardig-

heden met behulp van rollenspellen en u krijgt huiswerkopdrach-

ten mee, die in een volgende bijeenkomst worden besproken.

praktiSche informatie

aantal deelnemers:

maximaal 10 personen.

duur:

8 wekelijkse bijeenkomsten

van 1½ uur.

verwijzing:

voor deze cursus is een verwijs-

brief van de huisarts nodig.

Wetenschappelijke status:

goed praktijkvoorbeeld.

koPP/kVo onTmoeTingSdAg

elk jaar wordt er in goes een ontmoetingsdag georganiseerd voor kinderen van ouders met psychische

en/of verslavingsproblemen (koPP/kVo), hun ouders, familie en belangstellenden. Het doel van

deze dag is dat u en uw kind(eren) erkenning en herkenning vinden bij elkaar, dat u een ontspannen,

gezellige, leuke dag beleeft en informatie krijgt. de invulling van het programma is elk jaar anders.

Thema’s van voorgaande ontmoetingsdagen waren onder meer: verwennen, samen eten en je eigen

pad zoeken. jaarlijks terugkerend is een theatervoorstelling van Rijn & Trijn, een gezamenlijke lunch

en workshops. de ontmoetingsdag wordt gezamenlijk georganiseerd door medewerkers van indigo,

emergis, Allévo, Agathos, SmWo, AZZ, lSoVd, leger des Heils - Tien voor Toekomst en eleos.

voor Wie?de dag is bedoeld voor alle koPP/kVo-kinderen in Zeeland van

4 tot 94 jaar, hun ouders, familieleden en belangstellenden.

Wat leren ze?Ze kunnen erkenning en herkenning vinden in een ontspannen

sfeer, een prettige dag beleven, ervaringen uitwisselen, informatie

krijgen.

U kunt u en uw kinderen van tevoren aanmelden maar het is ook

mogelijk vrijblijvend binnen te lopen. Het is een laagdrempelige

activiteit; u bent niet verplicht het hele programma te doorlopen.

praktiSche informatie

Waar:

ostrea lyceum,

fruitlaan 2 in goes.

aantal deelnemers:

maximaal 100 personen.

duur:

een dag per jaar.

verwijzing:

niet van toepassing.

Wetenschappelijke status:

niet van toepassing.

Page 24: Preventiegids Indigo

46

Jeugd en gezin

47

Jeugd en gezin

leren omgaan met je boosheid

oP je Hoede VooR je Woede!

U bent ouder, docent of hulpverlener van een jongere (12 jaar of ouder) die opstandig, antisociaal,

hyperactief en impulsief gedrag vertoont. Voorbeelden van probleemgedrag zijn: pesten, bedreigen

en intimideren, spijbelen, weglopen, anderen de schuld geven, impulsief zijn, driftig zijn of vaak ruzie

maken en/of vechten.

deze jongere beseft dat voortzetting van dit gedrag leidt tot steeds meer problemen (bijvoorbeeld

schorsing van school, contact met de politie). Hij of zij wil daar verandering in brengen en leren zijn

of haar boosheid te hanteren en adequaat te uiten.

voor Wie?deze groepstraining agressieregulatie is bedoeld voor jongens

en meisjes in het Voortgezet onderwijs en het RoC.

Wat leren ze?in de training ligt het accent op voorlichting, het aanleren van

vaardigheden en nieuw gedrag, en het toepassen van vaardig-

heden. in de training wordt gebruikgemaakt van rollenspellen

en zogeheten boosheidsformulieren.

de training heeft uitsluitend zin wanneer alle betrokken partijen

meewerken. dat wil zeggen: de jongere en de ouder(s), en als de

school betrokken is bij de uitvoering van de training, ook de leer-

kracht of een medewerker van de school. Zij moeten de jongere

de gelegenheid geven zijn/haar nieuwe vaardigheden thuis en op

school te oefenen.

praktiSche informatie

aantal deelnemers:

maximaal 8 personen.

duur:

10 wekelijkse bijeenkomsten

van elk 1½ uur.

verwijzing:

voor deze cursus is een

verwijsbrief van de

huisarts nodig.

Wetenschappelijke status:

niet van toepassing.

mindeR booS!

ieder kind is wel eens boos. Het helpt om zichzelf en anderen duidelijk te maken wat hij wel of niet wil.

Als een kind steeds vaker kiest voor ‘boos zijn’ om problemen op te lossen, dan heeft dat een negatief

effect. op het kind zelf maar ook op de ouders, de leerkracht, en andere naastbetrokkenen.

Voor kinderen vanaf 8 tot 12 jaar die moeite hebben hun boosheid onder controle te houden,

en door hun gedrag steeds vaker in de problemen dreigen te raken, biedt indigo de groepstraining

minder boos: een sociale vaardigheidstraining om beter te leren omgaan met boosheid.

voor Wie?de training is bedoeld voor kinderen van 8 tot 12 jaar die ken-

merken vertonen van gedragsproblemen. bijvoorbeeld: negatief

aandacht vragen, pesten, dingen vernielen, liegen, schreeuwen

bij boosheid, snel geïrriteerd zijn, moeite hebben met onterechte

beschuldigingen of teleurstellingen, slecht tegen kritiek kunnen of

op een negatieve manier met leeftijdsgenootjes omgaan.

Wat leer Je?Uw kind leert nieuwe vaardigheden en nieuw gedrag. Verder leert

hij of zij boosheid te hanteren en adequaat te uiten. Ten slotte krijgt

uw zoon of dochter handvatten aangereikt problemen op verschil-

lende manieren op te lossen of aan te pakken.

in de eerste bijeenkomst stelt ieder kind met behulp van de trai-

ners leerdoelen op. in elke volgende bijeenkomst wordt bekeken

of de leerdoelen behaald worden. ook de ouders en de leerkracht

worden betrokken bij het behalen van deze doelen.

om sociale vaardigheden aan te leren en/of te verbeteren, maken

we gebruik van aangepaste spelvormen zoals pim-pam-pet en

ganzenbord. We doen ook ademhalingsoefeningen en werken met

geheugensteuntjes en een zogeheten boosheidthermometer.

praktiSche informatie

aantal deelnemers:

6 tot 8 kinderen.

duur:

8 wekelijkse trainingen van 1½

uur.

verwijzing:

voor deze training is een ver-

wijsbrief nodig van de huisarts.

Wetenschappelijke status:

onbekend.

Page 25: Preventiegids Indigo

48

Jeugd en gezin

49

Jeugd en gezin

als ruzies en conflicten de overhand hebben

PRATen meT je PUbeR

U bent ouder of verzorger van een kind van 12 tot 18 jaar. U heeft regelmatig ruzies en conflicten met

uw zoon of dochter. U maakt zich zorgen hierover. U heeft het gevoel dat de opvoeding u soms teveel

is. U wilt (meer) inzicht krijgen in de kenmerken en de oorzaken van het gedrag van uw kind.

U wilt weten hoe u lastige opvoedingssituaties kunt aanpakken en hoe u steun voor uzelf organiseert.

U wilt weten hoe u gevoelens van spanning, machteloosheid en overbelasting kunt verminderen of

voorkomen.

voor Wie?de training is bedoeld voor de ouders/verzorgers van pubers die

moeite hebben met de opvoeding van hun kind(eren) en proble-

men ervaren in de omgang met hun kind. U maakt zich zorgen

over de situatie en u wilt de situatie graag verbeteren.

Wat leert u?de training bestaat uit verschillende modules met informatie en

oefeningen. de modules hebben onder meer betrekking op:

> informatie over ontwikkelingen in de puberteit;

> passief en actief luisteren;

> overleggen;

> onderhandelen;

> omgaan met conflicten;

> sociale steun.

Ten slotte krijgt u informatie over relevante boeken, organisaties

en websites.

zelfhulpHet is ook mogelijk deze training thuis te doen. U krijgt dan

een werkboek mee naar huis dat u zelfstandig doorwerkt. een

begeleider van indigo ondersteunt u daarbij. U hebt wekelijks (een

kwartier) of tweewekelijks (een half uur) telefonisch contact met

hem of haar om uw vorderingen te bespreken en uw vragen te

behandelen. de training bestaat uit verschillende hoofdstukken

met informatie en oefeningen. U kunt elk gewenst moment starten

en de training in uw eigen tempo en tijd volgen.

praktiSche informatie

aantal deelnemers

in de groepstraining:

maximaal 12.

duur groepstraining:

7 wekelijkse bijeenkomsten

van 2 uur.

duur zelfhulp:

8 tot 12 weken, afhankelijk van

de afspraken met uw trainer.

verwijzing:

voor deze training heeft

u een verwijsbrief nodig van

de huisarts.

Wetenschappelijke status:

goed praktijkvoorbeeld.

oUdeRSCHAP en WeRk

Carrière maken, een gezin stichten, sociale contacten onderhouden, het huishouden doen.

meestal lukt het u uw activiteiten (werk en privé) naar tevredenheid op elkaar af te stemmen.

maar er zijn periodes dat uw agenda en uw hoofd overlopen: tijdelijk een hoge werkdruk; een op

handen zijnde reorganisatie; ouderschapstaken; zorgen voor een zieke thuis of een druk sociaal leven.

Soms is het te veel. U hebt behoefte aan handvatten om ouderschap en werk beter te combineren

en u wilt u bezinnen op uw situatie.

voor Wie?de cursus is bedoeld voor mensen die soms moeite hebben

hun ouderschap en hun werk soepel te combineren.

Wat leert u?Samen met anderen die zich in een soortgelijke situatie bevinden,

neemt u actief deel aan de cursus. Tijdens de bijeenkomsten

besteden we aandacht aan:

> een goede balans tussen werk en gezin, gezondheid en

geestelijke groei;

> levensvragen, zoals ‘wat wil ik met mijn leven?’, ‘welke plaats

heeft werk in mijn leven?’ en ‘hoe moet mijn gezin eruit zien?’;

> zelfbewustzijn;

> knelpunten bespreekbaar maken met de werkgever;

> timemanagement;

> een noodplan bij calamiteiten;

> doelbewust genieten.

praktiSche informatie

aantal deelnemers:

maximaal 12 personen.

duur:

4 tweewekelijkse

bijeenkomsten van 2 uur.

Tussentijds zijn er korte

telefonische consulten.

verwijzing:

voor deze cursus is een

verwijsbrief van de huisarts

nodig.

Wetenschappelijke status:

vernieuwende aanpak.

Page 26: Preventiegids Indigo

50

Jeugd en gezin

51

Jeugd en gezin

praktiSche informatie

aantal deelnemers:

6 tot 8 kinderen.

duur:

12 bijeenkomsten van 1½ uur.

verwijzing:

voor deze training is een verwijzing van de huisarts of schoolarts

nodig.

Wetenschappelijke status:

niet van toepassing.

TRAining SoCiAle VAARdigHeden

U heeft een kind tussen de 8 en 16 jaar. Uw zoon of dochter ervaart problemen op het gebied

van sociale vaardigheden. Uw kind legt moeilijk contact, wordt gepest of valt buiten de groep.

U wilt graag dat uw kind beter leert omgaan met situaties die angst of spanning oproepen.

voor Wie?de training is voor kinderen van 8 tot 16 jaar en is zowel geschikt voor kinderen die de vaardigheden

nog niet onder de knie hebben, als voor de kinderen die de vaardigheden wel hebben maar deze niet

in de praktijk of in de juiste situaties toepassen.

Wat leert uW kind?naast het aanleren van basisvaardigheden, zoals luisteren, een praatje maken en omgaan met

conflicten, is er speciale aandacht voor de verhouding tussen denken en voelen.

Tijdens de bijeenkomsten komen de volgende onderwerpen aan bod:

> luisteren;

> complimenten geven (aardige dingen zeggen over zichzelf of over een ander);

> gebeurtenis, gevoel, gedrag (g-g-g-model);

> non- verbale aspecten van gedrag: houding, aankijken en stemvolume;

> verbale aspecten van gedrag: reageren op een weigering, iets vragen aan een ander, een praatje

maken en invoegen in een gesprek;

> onderhandelen: wat doe je als je last hebt van iemand;

> leiding geven en nemen;

> omgaan met kritiek en pesten. .

in de training wordt gebruikgemaakt van instructies, rollenspelen, video-opnamen en

huiswerkopdrachten. er zijn groepen voor 8- tot 12-jarigen en voor 12- tot 16-jarigen.

U bent als ouder een onmisbare schakel in de training. in drie ouderbijeenkomsten wordt u,

in groepsverband, op de hoogte gebracht van de ontwikkelingen van uw kind. We praten over hoe

uw kind het geleerde thuis en op school kan toepassen. ook wordt medewerking / samenwerking

gevraagd aan de leerkracht van uw kind.

naast ‘open inschrijving’ kan de training tevens in samenwerking met basisscholen worden

aangeboden.

Page 27: Preventiegids Indigo

52

Jeugd en gezin

53

Jeugd en gezin

VRienden (12 - 15 jAAR)

iedereen is wel eens bang. dat is heel normaal. maar als je heel vaak bang bent en daardoor bepaalde

dingen niet meer durft te doen, is dat erg vervelend. je vindt het misschien eng om te gaan sporten,

met vrienden af te spreken, naar school te gaan, iets te zeggen in de klas of op schoolkamp te gaan.

Als je dit toch doet, kost je dat heel erg veel moeite. je hebt angst voor onbekende situaties of je

bent bang dat je gepest wordt. je wilt beter met deze enge of moeilijke situaties leren omgaan.

voor Wie?Vrienden is voor jongeren tussen de 12 en 15 jaar.

Wat leer Je?Vrienden is een positief programma waarin je tips krijgt en trucjes

leert om problemen die je tegenkomt te kunnen oplossen. je staat

hierdoor steviger in je schoenen en het beschermt je tegen stress.

Samen met jou en je vader, moeder en/of verzorger kijken we wat

je moeilijk vindt en waaraan je wilt werken. elke bijeenkomst start

met een praatje over wat de vorige bijeenkomst is behandeld.

daarna worden de huiswerkopdrachten besproken. in elke bijeen-

komst komt een thema aan de orde met bijbehorende opdrachten.

de opdrachten worden gezamenlijk geoefend.

Je leert:> lichaamssignalen herkennen die vertellen dat je bang bent;

> beter te ontspannen;

> nare gedachten om te zetten in positieve gedachten;

> moeilijke situaties aan te gaan en aan te pakken in plaats van

uit te stellen of ervoor weg te lopen.

je ouder(s)/verzorger(s) worden betrokken bij de training. er is een

ouderbijeenkomst waarin ze leren hoe ze jou kunnen helpen in het

omgaan met angst. na afloop van de training hebben ze ook nog

een afsluitend gesprek samen met jou en de trainer. Voorafgaand

aan de training vindt er een kennismakingsgesprek plaats tussen

jou, je ouder(s) en de trainer(s). de trainer legt uit wat de bedoeling

van de training is en samen bepaal je of de training bij je past.

praktiSche informatie

aantal deelnemers:

maximaal 8 personen.

duur:

10 wekelijkse bijeenkomsten en

een terugkombijeenkomst van

1½ uur.

verwijzing:

voor deze training is een ver-

wijsbrief van de huisarts nodig.

Wetenschappelijke status:

bewezen effectief.

VRienden (9 - 12 jAAR)

Vrienden is een positief programma waarin uw kind vaardigheden leert om in het dagelijks leven

problemen op te kunnen lossen. deze vaardigheden verhogen zijn of haar veerkracht en beschermen

tegen stress. Samen met u en uw kind kijken we wat hij of zij moeilijk vindt en waaraan uw zoon of

dochter wilt werken.

voor Wie?Vrienden is voor kinderen van 9 tot 12 jaar.

Wat leert uW kind?Vrienden is een groepstraining. elke bijeenkomst start met een

praatje over wat de vorige bijeenkomst is behandeld. daarna

worden de huiswerkopdrachten besproken. in elke bijeenkomst

komt een thema aan de orde met bijbehorende opdrachten.

de opdrachten worden gezamenlijk geoefend. Uw kind leert:

> lichaamsseintjes herkennen die vertellen dat hij of zij bang is;

> beter te ontspannen;

> nare gedachten om te zetten in positieve gedachten;

> moeilijke situaties aan te gaan en aan te pakken in plaats

van te vermijden.

U wordt betrokken bij de training. er is een ouderbijeenkomst

waarin u leert hoe u uw kind kunt helpen in het omgaan met angst.

na afloop van de training is er tevens een afsluitend gesprek.

in een kennismakingsgesprek met de trainer(s) krijgt u nadere

informatie over de training en kunt u vragen stellen. naar aanlei-

ding van het gesprek wordt bepaald of Vrienden aansluit bij de

problematiek van uw kind.

praktiSche informatie

aantal deelnemers:

maximaal 8 personen.

duur:

de training bestaat uit 10

wekelijkse bijeenkomsten

en een terugkombijeenkomst

van 1½ uur.

verwijzing:

voor deze training is een

verwijsbrief van de huisarts

nodig.

Wetenschappelijke status:

bewezen effectief.

Page 28: Preventiegids Indigo

54

Jeugd en gezin

55

Jeugd en gezin

Jonge getuigen van huiselijk geweld

AlS mURen konden PRATen

in sommige gezinnen zijn er veel heftige ruzies tussen ouders. Soms vallen er woorden. Soms vallen

er klappen. dat is niet alleen vervelend voor henzelf, maar heeft ook gevolgen voor de kinderen in het

gezin. of ze nu klein of groot zijn.

voor Wie?Als muren konden praten is een groepstraining voor jongeren die

getuige zijn geweest van huiselijk geweld. Ze hebben last van de

gevolgen ervan.

Wat leert uW kind?in de training kunnen de jongeren hun verhaal kwijt en leren ze

vaardigheden om op een andere manier met hun gevoelens om

te gaan. iedere bijeenkomst wordt een thema behandeld wat te

maken heeft met huiselijk geweld en de gevolgen daarvan:

1. kennismaking;

2. ervaringen uitwisselen;

3. heftige ruzies tussen ouders;

4. tips voor de thuissituatie;

5. gevoelens;

6. boosheid en ruzie;

7. omgaan met ruzie;

8. zelfbeeld;

9. vriendschappen en relaties;

10. jij en anderen en afscheid.

praktiSche informatie

aantal deelnemers:

maximaal 15 deelnemers.

duur:

10 bijeenkomsten van 1½ uur.

verwijzing:

voor deze training is een

verwijzing van de huisarts

nodig.

Wetenschappelijke status:

niet van toepassing.

praten over mijn problemen met mijn kind

WAT gAAT eR om in joU?

U kampt met angst- of stemmingsklachten en bent daarvoor in behandeling. U hebt de zorg voor een

of meer 9- tot 14-jarige(n). U vindt het moeilijk om met uw kind(eren) over uw problematiek te praten.

U wilt het contact met uw kind(eren) verbeteren en u wilt het risico zo klein mogelijk houden dat

uw zoon of dochter later zelf depressieve of angstklachten ontwikkelt.

voor Wie? de training is bedoeld voor ouders/verzorgers van kinderen tussen

de 9 en 14 jaar, die in behandeling zijn voor angst- of stemmings-

klachten.

Wat leert u?in de training Wat gaat er om in jou? leert u hoe u gemakkelij-

ker aandacht aan uw kind(eren) kunt besteden en hoe u op een

goede en begrijpelijke manier kunt vertellen wat er aan de hand

is. onze medewerker voert 6 tot 8 gesprekken afwisselend apart

met u en met de kinderen. U krijgt advies over de manier waarop

u het beste op uw kind(eren) kunt reageren. daardoor verbetert

het onderlinge contact en de communicatie. onze medewerker

brengt de behoeften en toekomstplannen van de kinderen in kaart

en probeert hun veerkracht te vergroten. de kinderen krijgen

informatie over de problemen zodat er meer begrip kan ontstaan.

de behandeling voor uw depressie of angstklachten loopt gewoon

door.

praktiSche informatie

aantal deelnemers:

individueel.

duur:

6 tot 8 gesprekken van een uur,

aanvankelijk wekelijks, later met

meer tussenruimte.

verwijzing:

voor deze training is een ver-

wijsbrief van de huisarts nodig.

Wetenschappelijke status:

bewezen effectief.

Page 29: Preventiegids Indigo

56 57

volwassenen en ouderen

Page 30: Preventiegids Indigo

58

volwassenen en ouderen

59

volwassenen en ouderen

zelfhulptraining

AngSTig? Zelf AAn de SlAg!

U hebt vaak lichte tot matige angstgevoelens. deze klachten hebben als gevolg dat u (duidelijk) last

heeft van uw angst waardoor uw dagelijkse leven negatief wordt beïnvloed. U gaat angstige situaties

uit de weg of u piekert veel. U wilt weten welke vormen van angst er zijn, hoe u ze herkent, hoe ze

ontstaan en blijven bestaan. U wilt graag uw angstklachten overwinnen.

voor Wie?de zelfhulpcursus is ontwikkeld voor volwassenen die zelf wat

willen doen aan hun lichte tot matige angstklachten en grotendeels

zelfstandig de cursus kunnen doorlopen aan de hand van een

werkboek.

Wat leert u?U krijgt een werkboek mee naar huis dat u zelfstandig doorwerkt.

Het werkboek bevat informatie over angst/angststoornissen en

oefeningen. de oefeningen richten zich op verandering van de

gedachten die uw angst versterken, op ontspanning en op

ademhaling. ook leert u stap voor stap weer dingen doen

die u voorheen vermeed. U hebt wekelijks (een kwartier) of

tweewekelijks (een half uur) telefonisch contact met de trainer

om uw vorderingen te bespreken en uw vragen te behandelen.

de training bestaat uit verschillende modules.

praktiSche informatie

duur:

8 tot 12 weken afhankelijk van

de afspraken hierover met uw

trainer. U kunt elk gewenst

moment starten en de training

thuis en in uw eigen tempo en

tijd volgen.

verwijzing:

voor deze training is een

verwijsbrief van de huisarts

nodig.

Wetenschappelijke status:

goed praktijkvoorbeeld.

AngST en PAniek de bAAS

U bent 55 jaar of ouder en u hebt vaak lichte tot matige angst- en paniekklachten. deze klachten

hebben als gevolg dat u (duidelijk) last hebt van uw angst waardoor uw dagelijkse leven negatief wordt

beïnvloed. U gaat bijvoorbeeld angstige situaties uit de weg, of u slaapt niet goed omdat u ligt te pieke-

ren. U wilt graag uw angstklachten overwinnen of voorkomen dat u op nieuw een paniekaanval krijgt.

voor Wie?de cursus Angst en paniek de baas is voor volwassenen en

ouderen die last hebben van matige angst- of paniekklachten.

deze klachten belemmeren u in het dagelijkse functioneren.

Wat leert u?Angst en paniek de baas is geen therapie maar een echte cursus,

waarin wordt uitgegaan van de situatie zoals die nu is. na afloop

van de cursus weet u wat het begrip angst inhoudt, welke soorten

angsten er zijn en wat de gevolgen zijn. Tevens hebt u meer greep

op uw angstklachten. U weet bijvoorbeeld hoe u uzelf kunt ont-

spannen en hoe u omgaat met angstige situaties.

Tijdens elke bijeenkomst wordt er een bepaald thema behandeld

en leert u stap voor stap hoe u moeilijke situaties kunt aanpakken.

U krijgt huiswerkopdrachten en u past de nieuwgeleerde vaardig-

heden in uw thuissituatie toe.

praktiSche informatie

aantal deelnemers:

maximaal 10 personen.

duur:

8 tweewekelijkse bijeenkom-

sten van 2 uur. na enkele

maanden is er een terugkom-

bijeenkomst.

verwijzing:

voor deze cursus is een

verwijsbrief van de huisarts

nodig.

Wetenschappelijke status:

veelbelovend experimenteel.

Page 31: Preventiegids Indigo

60

volwassenen en ouderen

61

volwassenen en ouderen

boRdeRline de bAAS

U bent ouder, verzorger, partner, familielid of vriend van iemand met een borderline persoonlijkheids-

stoornis (bps). U vindt het niet gemakkelijk om te gaan met het gedrag van deze persoon zonder uw

eigen grenzen te overschrijden. U dreigt uitgeput te raken van uw ervaringen met en de gebeurtenissen

rond hem of haar. bovendien hebt u behoefte aan meer kennis over borderline.

voor Wie?de cursus is bedoeld voor de naasten van iemand met een

borderline persoonlijkheidsstoornis, die de balans willen vinden

tussen betrokkenheid en afstand, tussen zorgen voor de ander en

zorgen voor zichzelf.

Wat leert u?in elke bijeenkomst wordt een specifiek onderwerp behandeld,

bijvoorbeeld:

> hoe ga ik met mijn grenzen om?;

> hoe ga ik om met ‘moeilijk’ gedrag, met zelfverwonding en met

suïcidaliteit?;

> hoe voorkom ik dat situaties uit de hand lopen?;

> hoe ga ik om met de hulpverlening?;

> hoe kan ik mijn eigen leven blijven leiden en hoe organiseer ik

steun voor mezelf?.

de concrete situaties en ervaringen die de deelnemers inbren-

gen, worden benut. Soms krijgt u huiswerkopdrachten die in een

volgende bijeenkomst worden besproken.

praktiSche informatie

aantal deelnemers:

maximaal 10 personen.

duur:

10 tweewekelijkse bijeenkom-

sten van 2½ uur. na enkele

maanden zijn er minimaal

2 terugkombijeenkomsten.

verwijzing:

voor deze cursus is een

verwijsbrief van de huisarts

nodig.

Wetenschappelijke status:

goed praktijkvoorbeeld.

ASSeRTiViTeiTSTRAining

U bent volwassen en u heeft het gevoel dat u zichzelf steeds aanpast aan anderen. U vindt het moeilijk

voor uw eigen rechten op te komen en u ervaart problemen in het uiten van gevoelens, verwachtingen

en meningen. U wilt meer inzicht hebben in de communicatie tussen uzelf en anderen.

voor Wie? de training is bedoeld voor volwassenen die moeite hebben

met het ‘opkomen voor zichzelf’.

Wat leert u? de nadruk ligt op het uitvoeren van praktische oefeningen, zowel

tijdens de training als in de thuis-, werk- of schoolsituatie. in de

training worden verschillende vaardigheden geïntroduceerd. deze

worden, stap voor stap van makkelijk naar steeds complexer,

geoefend.

Thema’s die in de bijeenkomsten aan bod komen zijn:

> assertief gedrag;

> vergroten van inzicht in eigen gedrag;

> vergroten van gevoel van eigenwaarde;

> mogelijkheden om invloed uit te oefenen op problemen

en/of manier van denken.

praktiSche informatie

aantal deelnemers:

8 tot 12 personen.

duur:

8 wekelijkse bijeenkomsten

van 1½ uur.

verwijzing:

voor deze cursus is een

verwijsbrief van de huisarts

of behandelaar nodig.

Wetenschappelijke status:

goed praktijkvoorbeeld.

Page 32: Preventiegids Indigo

62

volwassenen en ouderen

63

volwassenen en ouderen

zelfhulptraining voor mantelzorgers

een dePReSSieVe nAASTe? AAndACHT VooR UZelf!

U bent ouder, partner, familielid of vriend(in) van iemand die te kampen heeft met gevoelens van

somberheid of depressiviteit. U wilt individueel en zelfstandig aan de slag om meer te weten te komen

over depressiviteit, over hoe het ontstaat en over het verschil tussen somberheid en depressiviteit.

U wilt weten hoe u met het gedrag van uw naaste kunt omgaan en hoe u steun voor uzelf organiseert.

U wilt leren uw gevoelens van spanning, machteloosheid en overbelasting te verminderen of voorkomen.

voor Wie?de training is voor volwassenen met iemand die last heeft

van somberheid of depressiviteit, in de naaste omgeving.

Wat leert u?U krijgt een werkboek mee naar huis dat u zelfstandig doorwerkt.

een medewerker van indigo ondersteunt en begeleidt u hierbij.

U hebt wekelijks (een kwartier) of tweewekelijks (een half uur)

telefonisch contact met hem of haar om uw vorderingen te

bespreken en uw vragen te behandelen. de training bestaat

uit verschillende onderdelen met informatie en oefeningen.

praktiSche informatie

aantal deelnemers:

individueel.

duur:

8 tot 12 weken, afhankelijk van

de afspraken met uw trainer.

U kunt elk gewenst moment

starten en de training thuis en in

uw eigen tempo en tijd volgen.

verwijzing:

voor deze training is een

verwijsbrief van de huisarts

nodig.

Wetenschappelijke status:

goed praktijkvoorbeeld.

zelfhulptraining voor familie en betrokkenen

demenTie? HeT ZAl UW ZoRg mAAR Zijn!

U bent partner, zoon, dochter, familielid, vriend(in) of mantelzorger van een dementerende oudere.

U wilt meer informatie over dementie. U wilt weten hoe u kunt omgaan met dementie en het bijbehoren-

de gedrag van uw dierbare. en dit zonder uw eigen grenzen te overschrijden, zonder uitgeput te raken

van uw ervaringen en de gebeurtenissen.

voor Wie?de cursus is bedoeld voor mensen die nauw betrokken zijn

bij ouderen die lijden aan dementie.

Wat leert u?U krijgt een werkboek mee naar huis dat u zelfstandig doorwerkt.

een begeleider van indigo ondersteunt u daarbij. U hebt weke-

lijks of tweewekelijks telefonisch contact met hem of haar om uw

vorderingen te bespreken en uw vragen te behandelen. de training

bestaat uit verschillende modules met informatie en oefeningen.

na afloop weet u:

> hoe u kunt omgaan met dementerend gedrag;

> hoe u voorkomt dat de zorg voor de ander te zwaar

voor u wordt;

> welke mogelijkheden voor hulp en zorg er zijn.

praktiSche informatie

aantal deelnemers:

individueel.

duur:

de training duurt ongeveer 8

tot 12 weken. U kunt starten

wanneer u wilt. ook kunt u de

oefeningen maken op een tijd

dat het u uitkomt.

verwijzing:

voor deze training is een

verwijzing van de huisarts

nodig.

Wetenschappelijke status:

goed praktijkvoorbeeld.

Page 33: Preventiegids Indigo

64

volwassenen en ouderen

65

volwassenen en ouderen

aanleren van praktische vaardigheden bij somberheid

gRiP oP je diP

je voelt je vaak somber of neerslachtig. Alles lijkt kleurloos en je hebt nergens meer zin in.

Het kost je de grootste moeite naar school of naar je werk te gaan, je daar te concentreren.

je slaapt slecht en je eet te veel of juist bijna niets. je voelt je minderwaardig, je vindt dat jij je

vrienden niet waard bent. je wilt niet verder wegzinken in depressiviteit en je bent vastbesloten

je depressieve gevoelens te overwinnen.

voor Wie?de cursus is bedoeld voor jongeren van 15 tot 21 jaar die actief

willen leren hoe ze hun stemming kunnen beïnvloeden en verbe-

teren.

Wat leer Je?Tijdens de bijeenkomsten komen de volgende thema’s aan bod:

> wat is depressiviteit en hoe depressief ben jezelf?;

> stress en depressiviteit;

> hoe beïnvloeden je gedachten de depressiviteit?;

> plezierige activiteiten en depressie;

> assertiviteit en depressie.

bij alle onderdelen gaat het vooral om het aanleren van praktische

vaardigheden. je krijgt handvatten aangereikt om de zaken die

de somberheid veroorzaken, te veranderen. met behulp van huis-

werkopdrachten kun je de nieuwgeleerde vaardigheden in je eigen

situatie toepassen.

NB. Deze training kan tevens aangeboden worden binnen

het voortgezet onderwijs en het ROC.

praktiSche informatie

aantal deelnemers:

8 tot 10 personen.

duur:

10 tot 12 wekelijkse bijeenkom-

sten van 2 uur. enkele maan-

den na de laatste bijeenkomst

vinden er nog een of twee

terugkombijeenkomsten plaats.

verwijzing:

voor deze training is een ver-

wijsbrief van de huisarts nodig.

Wetenschappelijke status:

veelbelovend experimenteel.

als eten een obsessie is

eeTPRoblemen de bAAS WoRden

je bent 15 jaar of ouder. je hebt een eetstoornis of je maakt je zorgen over je eetgedrag. je bent geob-

sedeerd door alles wat met eten, gewicht en lichaamsomvang te maken heeft. je wilt graag weten hoe

lotgenoten hier tegenaan kijken. je bent op zoek naar manieren om veel minder met eten en gewicht

bezig te zijn. je wilt je eetprobleem de ‘baas’ worden.

voor Wie?de cursus is bedoeld voor adolescenten en volwassenen die

zich alsmaar hevig zorgen maken over wat ze eten, en over

hun gewicht of lichaamsomvang.

Wat leer Je?je neemt samen met anderen die ongeveer hetzelfde probleem

hebben, deel aan de bijeenkomsten. Hierin komen

de volgende onderwerpen aan bod:

> wat zijn eetstoornissen?;

> lichamelijke en psychische gevolgen van een eetstoornis;

> eten als probleemoplossing;

> denken, betekenisverlening en eetstoornissen;

> lichaamsbeleving;

> luisteren naar je lichaam (in samenwerking met een diëtist);

> behandelingsmogelijkheden voor eetstoornissen en evaluatie.

je vindt herkenning bij elkaar en je kunt elkaar tips en ondersteu-

ning geven. iedere bijeenkomst wordt afgesloten met een huis-

werkopdracht om nieuwe eetgewoonten te kunnen ontwikkelen.

Het is ook mogelijk deze training thuis te doen. je krijgt dan een

werkboek mee naar huis dat u zelfstandig doorwerkt. een begelei-

der van indigo ondersteunt u daarbij. je hebt wekelijks (een kwar-

tier) of tweewekelijks (een half uur) telefonisch contact met hem of

haar om je vorderingen te bespreken en je vragen te behandelen.

de training bestaat uit verschillende hoofdstukken met informatie

en oefeningen. je kunt elk gewenst moment starten en de training

in je eigen tempo en tijd volgen.

praktiSche informatie

aantal deelnemers:

maximaal 8 personen.

duur:

7 wekelijkse bijeenkomsten

van 2 uur en een terugkom-

bijeenkomst.

verwijzing:

voor deze lotgenotengroep

is een verwijsbrief van de

huisarts nodig.

Wetenschappelijke status:

goed praktijkvoorbeeld.

Page 34: Preventiegids Indigo

66

volwassenen en ouderen

67

volwassenen en ouderen

HeT VeRHAAl VAn je leVen

U bent 55 jaar of ouder en u voelt u al een tijdje nogal somber. U bent gauw moe, u eet en slaapt

niet goed, u hebt vaak nergens zin in. U vraagt u af wat de zin van uw leven is, en hoe u kunt

omgaan met de tijd die nog voor u ligt. U wilt zicht krijgen op het voorbije deel van uw leven en

vormgeven aan de toekomst. U wilt de negatieve spiraal waarin u zich bevindt, doorbreken en

weer plezier in het leven krijgen.

voor Wiede cursus is bedoeld voor mannen en vrouwen van 55 jaar en

ouder die somberheidsklachten of lichte depressieve klachten

hebben, én die op zoek zijn naar de zin van hun leven.

Wat leert u?de cursus biedt een verkenningstocht naar fragmenten van uw

eigen verhaal. U haalt jeugdherinneringen op, u vertelt over huizen

waarin u woonde, over geuren van vroeger, u schrijft fragmenten

aan de hand van foto’s, u roept belangrijke vriendschappen in uw

herinnering op. U denkt na over de zin van het leven dat achter u

én voor u ligt. Uw eigen levensverhaal en vragen vormen de rode

draad in het geheel. Verschillende oefeningen helpen herinnerin-

gen gestalte te geven. Het vertellen, beschrijven en vormgeven

van het eigen levensverhaal staan centraal. de deelnemers vinden

herkenning bij elkaar, maar vooral het zelf dóen en ervaren zijn

belangrijk.

praktiSche informatie

aantal deelnemers:

maximaal 6.

duur:

8 bijeenkomsten van 2 uur en

een terugkombijeenkomst.

verwijzing:

voor deze training is een

verwijsbrief van de huisarts

nodig.

Wetenschappelijke status:

goed praktijkvoorbeeld.

omgaan met slaapproblemen

HelP! ik Wil SlAPen

U bent 18 jaar of ouder en u hebt slaapproblemen. U hebt regelmatig moeite met inslapen, u wordt

vroeg wakker en valt daarna niet meer in slaap, of u wordt gedurende de nacht vaak wakker.

dit gebeurt meerdere keren per week en duurt al enkele weken. dat u ’s nachts slecht slaapt,

uit zich overdag in oververmoeidheid, snel geïrriteerd raken, concentratie- of geheugenproblemen.

U wilt graag (meer) greep krijgen op uw slaapproblemen.

voor Wie?de cursus is bedoeld voor volwassenen die kampen met

slaapproblemen.

Wat leert u?Tijdens elke bijeenkomst wordt er een bepaald thema behandeld

en leert u stap voor stap hoe u uw slaapproblemen aan kunt

pakken. Voorbeelden van de thema’s zijn:

> wat is een slaapstoornis en wanneer spreekt men daarvan?;

> wat is het onderscheid tussen non-rem en rem-slaap?;

> wat is de invloed van middelengebruik op de slaap?;

> welke invloed hebben gedachten op het slaappatroon?;

> leren ontspannen;

> invullen van een slaap- en waakkalender.

U krijgt huiswerkopdrachten en u past de nieuwgeleerde

vaardigheden in uw thuissituatie toe.

praktiSche informatie

aantal deelnemers:

maximaal 9 personen.

duur:

4 tweewekelijkse bijeenkomsten

van 1½ uur. enkele maanden

na afloop is er een terugkom-

bijeenkomst.

verwijzing:

voor deze cursus is een

verwijsbrief van de huisarts of

behandelaar nodig.

Wetenschappelijke status:

goed praktijkvoorbeeld.

Page 35: Preventiegids Indigo

68

volwassenen en ouderen

69

volwassenen en ouderen

de invloed van autisme

Hoe HoUd ik mijn leVen in bAlAnS?

U bent ouder, partner, familielid van, of op een andere manier nauw betrokken bij iemand met een

autisme spectrum stoornis (verder ASS te noemen). U hebt verschillende rollen en taken ten opzichte

van uw naaste met ASS (bijvoorbeeld ouder, opvoeder, beschermer, belangbehartiger, kostwinner).

deze rollen conflicteren soms met elkaar. U wilt precies weten hoe ASS uw leven beïnvloedt en hoe

u uw leven erop kunt inrichten zonder uw eigen grenzen te overschrijden. U wilt, indien mogelijk,

leren van de ervaringen van lotgenoten.

voor Wie?de training is bedoeld voor (jong)volwassenen die heel direct

betrokken zijn bij iemand met een stoornis in het autisme spectrum.

Wat leert u?de eerste bijeenkomst staat vooral in het teken van kennismaken

met elkaar. in elke volgende bijeenkomst staat steeds een andere

rol centraal. Aan de orde komt altijd welke invloed de desbetref-

fende rol heeft op uw leven en hoe u zou willen dat die invloed

zou zijn. We maken gebruik van diverse werkvormen. U krijgt

ook huiswerkopdrachten, die in een volgende bijeenkomst

worden besproken.

praktiSche informatie

aantal deelnemers:

maximaal 12 personen

of 6 koppels.

duur:

9 tweewekelijkse bijeenkomsten

van 2 uur.

verwijzing:

voor deze training is een

verwijsbrief van de huisarts

nodig.

Wetenschappelijke status:

niet van toepassing.

ondersteuning na een zelfdoding

Hoe VeRdeR ...?

U bent 18 jaar of ouder en u hebt een dierbare verloren door zelfdoding. deze gebeurtenis is langer

dan zes maanden geleden. U bent achtergebleven met veel vragen, zoals naar het waarom, en u

ervaart gevoelens van schuld, verdriet en onmacht. U durft er zelf niet over te beginnen met anderen

of mensen uit uw omgeving vinden het moeilijk over dit gevoelige onderwerp met u te praten. U hebt

behoefte aan steun en begrip in uw rouwproces. U wilt weten hoe u kunt omgaan met uw gevoelens

van twijfel, verslagenheid en machteloosheid, en hoe u de draad weer (langzaam) kunt oppakken.

U wilt uw ervaringen delen met lotgenoten. U wilt de reacties van uw omgeving leren hanteren.

Verder wilt u informatie over mogelijke oorzaken van zelfdoding en mogelijkheden voor hulpverlening.

voor Wie?deze ondersteuningsgroep is bedoeld voor volwassenen die,

langer dan zes maanden geleden, een dierbaar persoon hebben

verloren door zelfdoding.

Wat leert u?Samen met anderen die zich in een soortgelijke situatie bevinden,

neemt u deel aan de bijeenkomsten. Hierin staan we bij verschil-

lende thema’s en onderwerpen stil, die door de deelnemers zelf

worden ingebracht. door ervaringen uit te wisselen met lotgeno-

ten, leert u van elkaar, vindt u én geeft u begrip en steun. We ma-

ken dan ook vooral gebruik van concrete situaties en ervaringen

die u en de andere deelnemers inbrengen.

praktiSche informatie

aantal deelnemers:

maximaal 10 personen.

duur:

8 tot 10 wekelijkse of tweewe-

kelijkse bijeenkomsten van 2

uur.

verwijzing:

voor deelname aan deze groep

is een verwijsbrief van de huis-

arts nodig.

Wetenschappelijke status:

goed praktijkvoorbeeld.

Page 36: Preventiegids Indigo

70

volwassenen en ouderen

71

volwassenen en ouderen

kenniSmAking meT mindfUlneSS

mindfulness betekent: bewust zijn van de ervaring van moment tot moment zonder oordeel.

mindfulness richt zich op meer bewust te zijn van gedachten, gevoelens en lichaamssensaties

van moment tot moment. door deze helder te zien, kunt u kiezen bij welke gedachten u actie

onderneemt en welke u laat zijn voor wat ze zijn. bij mindfulness staat het reageren op een

situatie vanuit een keuze in plaats vanuit automatismen centraal.

voor Wie?deze training is bedoeld voor iedereen die graag de kwaliteit

van leven wil verbeteren en in het bijzonder voor mensen die:

> beter willen leren omgaan met moeilijke emoties

(spanning, pijn, angst);

> minder met gedachten bezig willen zijn (piekeren);

> zich in een druk leven beter staande willen houden;

> meer momenten willen vinden van genieten, rust en inkeer;

> bewuster ieder moment willen beleven;

> sneller energie willen herwinnen.

Wat leert u?de kennismaking met de aandachttraining richt zich op het

oefenen van mindfulness (meditatie); het leren aanwezig te zijn

in het hier en nu. Hierdoor kunt u belemmerende gedachten,

emoties, spanningen en lichamelijk ongemak makkelijker loslaten.

U maakt kennis met verschillende instructies en technieken zoals

bodyscan, zitmeditatie, loopmeditatie en aandacht voor de adem-

haling. deze aandachtstraining is geen theoretische, maar een

praktische training. U leert door te doen. Wij verwachten van u

dat u gedurende de training thuis dagelijks oefent.

praktiSche informatie

aantal deelnemers:

maximaal 15 personen.

duur:

er zijn twee bijeenkomsten

van 2½ uur (met

twee weken tussentijd).

verwijzing:

niet van toepassing.

Wetenschappelijke status:

bewezen effectief.

leer zelf uw somberheid overwinnen

in de PUT, UiT de PUT

U hebt last van gevoelens van somberheid, depressiviteit en passiviteit. U hebt nergens meer zin in.

U slaapt en eet slecht, hebt moeite met concentreren en bent snel vermoeid. Uw dagelijkse

functioneren wordt hierdoor nadelig beïnvloed. U wilt leren hoe u met deze sombere gevoelens

kunt omgaan en hoe u ze kunt overwinnen. U wilt u weer kunnen ontspannen en inspannen,

u concentreren en van het leven genieten.

voor Wie? de cursus is voor volwassenen die actief van hun aanhoudende

sombere gevoelens af willen komen en weer plezier willen ervaren.

Wat leert u?in de put, uit de put is geen gespreksgroep of psychotherapie,

maar een echte cursus. er wordt niet diep ingegaan op uw jeugd

of uw diepste innerlijk. Het uitgangspunt is de situatie zoals die nu

is. Tijdens de bijeenkomsten komen de volgende onderwerpen

aan bod:

> wat is depressiviteit?;

> problemen aanpakken;

> stress en ontspanning;

> plezierige activiteiten;

> assertiviteit (leren opkomen voor uzelf);

> anders leren denken;

> toekomstplan maken.

bij elk thema leert u vaardigheden om de zaken die uw

depressiviteit veroorzaken, te veranderen. U krijgt huiswerk-

opdrachten om het geleerde thuis te oefenen.

praktiSche informatie

aantal deelnemers:

maximaal 10 personen.

duur:

12 wekelijkse bijeenkomsten

van 2 uur. na enkele

maanden is er een terugkom-

bijeenkomst.

verwijzing:

voor deze training is een

verwijsbrief van de huisarts

nodig.

Wetenschappelijke status:

bewezen effectief.

Page 37: Preventiegids Indigo

72

volwassenen en ouderen

73

volwassenen en ouderen

loTgenoTengRoeP HUiSelijk geWeld

U bent 18 jaar of ouder en slachtoffer van huiselijk geweld (geweest). U bent op zoek naar erkenning en

herkenning van uw probleem met het huiselijk geweld. U wilt sterker in uw schoenen leren staan en u

wilt weten hoe u met uw kinderen om moet gaan, die getuige zijn van het huiselijk geweld. U wilt (meer)

inzicht krijgen in uw eigen handelen en in dat van uw partner. U wilt leren hoe u weerbaarder kunt zijn

en hoe u met schuldgevoelens kunt omgaan. U hebt informatie nodig over waar u hulp kunt vinden,

over uw rechtspositie en de regels voor een uitkering voor uzelf en uw partner, het behouden van

de woning, de rol van de politie, enzovoort. U wilt ervaringen uitwisselen met en steun zoeken bij

lotgenoten. en ook wilt u weten welke mogelijkheden er zijn voor de dader.

voor Wie?de lotgenotengroep is bedoeld voor volwassen slachtoffers van

huiselijk geweld.

Wat leert u?Tijdens elke bijeenkomst presenteert de hulpverlener van een van

de deelnemende instellingen en organisaties een thema, dat iets te

maken heeft met huiselijk geweld. bijvoorbeeld:

> veiligheid;

> wat kan ik zelf doen;

> de rol van de politie;

> stalking;

> welke hulpverleningsinstanties zijn er

en waar kan ik met mijn vragen terecht;

> de relatie tussen de psychische problemen,

alcohol- of middelenmisbruik en huiselijk geweld.

na de presentatie gaat u in groepjes uiteen om met elkaar

te praten, ervaringen uit te wisselen en vragen te stellen aan

de hulpverlener, die persoonlijk(er) van aard kunnen zijn.

praktiSche informatie

aantal deelnemers:

maximaal 24 personen.

duur:

er zijn 10 bijeenkomsten.

verwijzing:

niet van toepassing.

Wetenschappelijke status:

goed praktijkvoorbeeld.

het overwinnen van sombere en depressieve gevoelens

liCHTe dAgen, donkeRe dAgen

U bent tussen de 21 en 55 jaar en van Turkse of marokkaanse afkomst. U hebt last van sombere

en depressieve gevoelens. U hebt geen zin meer om dingen te ondernemen. U slaapt en eet slecht,

en u bent snel vermoeid. U wilt meer weten over de oorzaken en gevolgen van uw sombere en

depressieve gevoelens, en u wilt actief leren hoe u daarmee kunt omgaan.

voor Wie?de cursus is bedoeld voor volwassenen van Turkse of marokkaan-

se afkomst die met depressieve gevoelens te kampen hebben.

Wat leert u?Tijdens elke bijeenkomst behandelen we een bepaald thema. U

leert stap voor stap hoe u uw sombere en depressieve gevoelens

kunt aanpakken, en hoe u bewuster omgaat met uw denkpatro-

nen. U krijgt huiswerkopdrachten en u past de nieuwgeleerde

vaardigheden in uw thuissituatie toe. Ten slotte worden ontspan-

ning en plezierige activiteiten weer belangrijk voor u.

praktiSche informatie

aantal deelnemers:

8 tot 10 personen.

duur:

12 tweewekelijkse bijeenkom-

sten van 2 uur. enkele maanden

na afloop is er een terugkom-

bijeenkomst.

verwijzing:

voor deze cursus is een verwijs-

brief van de huisarts nodig.

Wetenschappelijke status:

veelbelovend experimenteel.

Page 38: Preventiegids Indigo

74

volwassenen en ouderen

75

volwassenen en ouderen

praktiSche informatie

aantal deelnemers:

maximaal 10 personen.

duur:

10 wekelijkse bijeenkomsten van 2 uur. na enkele maanden

is er een terugkombijeenkomst. de zelfhulpcursus duurt 10 tot

12 weken afhankelijk van de afspraken hierover met uw trainer.

verwijzing:

voor beide trainingen is een verwijsbrief van de huisarts

of bedrijfsarts nodig.

Wetenschappelijke status:

goed praktijkvoorbeeld.

leRen leVen meT een CHRoniSCHe ZiekTe

een chronische ziekte kan uw leven ingrijpend veranderen, zowel op lichamelijk als op psychisch en

sociaal gebied. Het heeft dus op het leven van elke dag veel invloed. Zo kunt u bijvoorbeeld niet meer

doen wat voorheen vanzelfsprekend was. U heeft wellicht last van lichamelijke beperkingen, misschien

moet u steeds aan anderen uitleggen wat er met u aan de hand is. Het kan zijn dat u vindt dat u

tekort schiet ten opzichte van uw partner, uw gezin of naasten en dat u het moeilijk vindt afhankelijk

te zijn van anderen. dit alles heeft zijn weerslag op uw stemming, op hoe u zich over het algemeen

voelt.

voor Wie? de cursus leven met een chronische ziekte is bedoeld voor mensen vanaf 18 jaar met een chronische

lichamelijke ziekte of aandoening. U wilt leren hoe u beter kunt omgaan met veranderingen die

ontstaan zijn door uw ziekte en hoe u weer plezier kunt ervaren.

Wat leert u?de cursus leren leven met een chronische ziekte is geen gespreksgroep of psychotherapie,

maar een echte cursus. We gaan bijvoorbeeld niet uitgebreid in op ieders persoonlijke ervaringen

met het ziekteproces. We gaan uit van de situatie zoals die nu is. in de cursus leert u omgaan met

veranderingen die ontstaan zijn door de ziekte en leert u zelf uw stemming te verbeteren.

elke deelnemer legt eigen accenten. de volgende onderwerpen komen in de cursus aan de orde:

> uw stemming en chronisch ziek zijn, een persoonlijk plan van aanpak;

> leren ontspannen;

> uw mogelijkheden verkennen en benutten;

> uw gedachten en hoe u die kunt beïnvloeden;

> assertiviteit en sociale vaardigheden.

bij alle thema’s horen oefeningen, waarmee u leert hoe u zelf uw stemming kunt verbeteren. in het

cursusboek waarmee gewerkt wordt staan opdrachten, waarmee in de thuissituatie geoefend wordt.

zelfhulpVoor deze cursus bieden wij ook een zelfhulpvariant aan. U krijgt dan een cursusboek mee naar

huis dat u zelfstandig doorwerkt. in het cursusboek, worden verschillende modules behandeld met

informatie en opdrachten, waarmee in de thuissituatie geoefend wordt. er wordt uitgegaan van de

situatie zoals die nu is. U hebt wekelijks (een kwartier) of tweewekelijks (een half uur) telefonisch

contact met de trainer om uw vorderingen te bespreken en uw vragen te behandelen.

U kunt elk gewenst moment starten en de training in uw eigen tempo en tijd volgen.

Page 39: Preventiegids Indigo

76

volwassenen en ouderen

77

volwassenen en ouderen

mijn VeRHAAl AlS mAnTelZoRgeR

U bent 25 jaar of ouder. U verzorgt een familielid of vriend(in) die kampt met ouderdomsklachten,

een lichamelijke aandoening, psychiatrische problematiek of beginnende dementie. door de cursus

mijn verhaal als mantelzorger leert u op een andere manier kijken naar uw zorgbehoevende naaste.

U krijgt inzicht in zijn of haar levensverhaal, uw eigen levensverhaal en de betekenis van de zorg voor

uw zieke ouder en de belasting die u daarbij ervaart. Ten slotte weet u welke zorg u wilt en kunt bieden.

voor Wie?de cursus is bestemd voor volwassenen die mantelzorg verlenen.

Wat leert ude cursus bestaat uit twee delen. in het eerste deel brengt u in

vier gesprekken met uw zieke familielidof vriend(in) zijn of haar

levensverhaal in beeld. de gesprekken zijn als volgt opgebouwd:

1 jeugdervaringen en het gezin waarin uw naaste opgroeide;

2 het volwassen leven; werk en gezin;

3 met wie voelde uw familielid of vriend(in) zich in zijn of haar

leven verbonden?;

4 de rode draad in het leven van degene voor wie u zorgt.

U bepaalt zelf hoe u het levensverhaal weergeeft: op schrift, door

middel van foto’s of door de gesprekken op te nemen op een

video- of cassetteband. in het tweede deel van de cursus staat u

stil bij uw eigen ervaringen als zorgverlener door ervaringen uit te

wisselen met andere mantelzorgers.

praktiSche informatie

aantal deelnemers:

maximaal 8 personen.

duur:

7 tweewekelijkse bijeenkomsten

van 2 uur (de tweede bijeen-

komst duurt 3 uur). enkele

maanden na afloop is er een

terugkombijeenkomst.

verwijzing:

voor deze cursus is een verwijs-

brief van de huisarts nodig.

Wetenschappelijke status:

veelbelovend experimenteel.

zelfverzekerd in contacten met anderen:

meT lef!

U bent 18 jaar of ouder en u hebt dikwijls last van een onaangenaam en onzeker gevoel als u in het

gezelschap bent van andere mensen. U ziet er tegenop een gesprek te moeten voeren omdat u denkt

dat het niet goed zal verlopen. U bent bang dicht te klappen, rood te worden of het verkeerde te

zeggen. U ziet bij voorbaat al op tegen het bijwonen van een vergadering of het aanwezig zijn op

een verjaardag. kortom, u wilt leren uw verlegenheid te verminderen.

voor Wie?de cursus is bedoeld voor volwassenen die zich in hun sociale

functioneren belemmerd voelen.

WerkWiJzein de training met lef! leert u met uw angst en onzekerheid om te

gaan. U oefent vaardigheden zoals het aanknopen en beëindigen

van een gesprek. U leert uw negatieve gedachten om te buigen

naar positieve gedachten en u gaat met situaties aan de slag die

u moeilijk vindt. Tevens heeft u gelegenheid om ervaringen uit te

wisselen met de andere deelnemers. Tijdens de bijeenkomsten

komen de volgende onderwerpen aan bod:

> de rol die gedachten spelen;

> zelfvertrouwen;

> sociale vaardigheden;

> omgaan met moeilijke situaties.

in deze training werken we niet met rollenspelen. met lef! is geen

therapie maar een training. We verwachten van u dat u thuis een

aantal huiswerkopdrachten uitvoert.

praktiSche informatie

aantal deelnemers:

8 tot 12 personen.

duur:

8 wekelijkse bijeenkomsten

van 2 uur. enkele maanden na

afloop is er een terugkombijeen-

komst.

verwijzing:

voor deze cursus is een

verwijzing van de huisarts of

behandelaar nodig.

Wetenschappelijke status:

bewezen effectief.

Page 40: Preventiegids Indigo

78

volwassenen en ouderen

79

volwassenen en ouderen

omgAAn meT boRdeRline

U bent ouder, verzorger, partner, familielid of vriend(in) van iemand met een borderline persoonlijkheids-

stoornis (bps). U vindt het niet gemakkelijk om te gaan met het gedrag van deze persoon zonder uw

eigen grenzen te overschrijden. U dreigt uitgeput te raken van uw ervaringen met en de gebeurtenissen

rond hem of haar. bovendien hebt u behoefte aan meer kennis over borderline.

voor Wie?de cursus is bedoeld voor de naasten van iemand met een

borderline persoonlijkheidsstoornis, die de balans willen vinden

tussen betrokkenheid en afstand, tussen zorgen voor de ander en

zorgen voor zichzelf.

Wat leert u?in elke bijeenkomst wordt een specifiek onderwerp behandeld,

bijvoorbeeld:

> hoe ga ik met mijn grenzen om?;

> hoe ga ik om met ‘moeilijk’ gedrag, met zelfverwonding

en met suïcidaliteit?;

> hoe voorkom ik dat situaties uit de hand lopen?;

> hoe ga ik om met de hulpverlening?;

> hoe kan ik mijn eigen leven blijven leiden en hoe organiseer

ik steun voor mezelf?.

de concrete situaties en ervaringen die de deelnemers inbren-

gen, worden benut. Soms krijgt u huiswerkopdrachten die in een

volgende bijeenkomst worden besproken.

praktiSche informatie

aantal deelnemers:

maximaal 10 personen.

duur:

10 tweewekelijkse bijeenkom-

sten van 2½ uur. na enkele

maanden zijn er minimaal 2

terugkombijeenkomsten.

verwijzing:

voor deze cursus is een verwijs-

brief van de huisarts nodig.

Wetenschappelijke status:

goed praktijkvoorbeeld.

mindfUlneSS - mbSR

de Amerikaan jon kabat-Zinn is de grondlegger van de mindfulness- of aandachttraining zoals die

in nederland nu wordt aangeboden. Hij werkte bij het academisch ziekenhuis van de Universiteit van

massachusetts. kabat-Zinn is van oorsprong moleculair bioloog, maar daarnaast ook ervaren in

meditatie en yoga. Vanuit beide achtergronden ontwikkelde hij een training met als doel mensen

middelen te geven waardoor ze zelf iets aan hun gezondheid kunnen (blijven) doen. Centraal in

zijn benadering staat het ontwikkelen van de kwaliteit van aandacht.

voor Wie?deze training is geschikt voor volwassenen met licht depressieve

en/of stressgerelateerde klachten. mindfulness kan als vervolg op

de training ‘kennismaking met mindfulness’ gevolgd worden. dit is

niet per se noodzakelijk.

Wat leert u?in de mindfulnesstraining of aandachttraining maakt u kennis met

meditaties en krijgt u meer inzicht in uw gedachten, gevoelens

en lichaamssensaties van moment tot moment. door deze helder

te zien, kunt u kiezen bij welke gedachte u actie onderneemt en

welke u moet laten zijn voor wat ze zijn. U leert reageren op een

situatie vanuit een keuze in plaats vanuit automatismen.

bij deelname aan deze training is het belangrijk voldoende tijd

vrij te maken om dagelijks thuis te oefenen.

praktiSche informatie

aantal deelnemers:

maximaal 15 personen.

duur:

8 wekelijkse sessies van 2½ uur.

verwijzing:

voor deze training is een

verwijsbrief van de huisarts of

behandelaar nodig.

Wetenschappelijke status:

bewezen effectief.

Page 41: Preventiegids Indigo

80

volwassenen en ouderen

81

volwassenen en ouderen

PReVenTieVe ondeRSTeUning VAn mAnTelZoRgeRS

U zorgt voor uw volwassen familielid of vriend(in) die met psychische of psychiatrische problemen

te kampen heeft. deze persoon is in behandeling bij indigo of emergis. U vindt het vanzelfsprekend

dat u uw zieke naaste verzorgt, maar u ervaart het tevens als zwaar en belastend. U wilt graag weten

hoe u ‘het zorgen voor’ beter kunt volhouden.

voor Wie?mantelzorgers van volwassenen of ouderen met psychische/psy-

chiatrische problemen.

Wat leert u?U spreekt individueel met een hulpverlener van indigo of van

emergis. in dit gesprek gaat het niet over uw zieke naaste, maar

over u en de belasting die u ondervindt. na het gesprek weet u

wat er goed gaat in uw zorg, wat beter kan, en waar eventueel

ondersteuning gewenst is.

indien nodig krijgt u een advies voor een vervolgaanbod. dit aan-

bod kan bestaan uit psycho-educatie, praktische of materiële hulp,

lotgenotencontact of persoonlijke begeleiding.

enkele weken na het gesprek neemt de hulpverlener telefonisch

contact met u op om te evalueren.

praktiSche informatie

aantal deelnemers:

individueel.

duur:

het gesprek is eenmalig en

duurt één uur.

verwijzing:

voor deze interventie heeft u

een verwijsbrief van de huisarts

nodig.

Wetenschappelijke status:

bewezen effectief.

omgAAn meT demenTie

U bent partner, zoon, dochter, familielid of vriend(in) van een dementerende oudere (65+).

U wilt meer informatie over dementie. U wilt weten hoe u kunt omgaan met dementie en het bijbeho-

rende gedrag van uw dierbare, zonder uw eigen grenzen te overschrijden en zonder uitgeput te raken

van uw ervaringen en de gebeurtenissen. U wilt ervaringen uitwisselen met lotgenoten.

voor Wie?de cursus is bedoeld voor mensen die nauw betrokken zijn bij

ouderen die lijden aan dementie.

Wat leert u?Tijdens elke bijeenkomst staat een thema centraal. bijvoorbeeld

veranderingen in uw leven door de zorg voor uw dementerende

naaste. Samen met de cursusleider en de overige deelnemers

praat u daarover, soms naar aanleiding van een video. U wisselt

ervaringen en adviezen met elkaar uit. U krijgt thuisopdrachten.

U moet bijvoorbeeld opschrijven wat de moeilijke momenten van

de dag zijn voor u en uw partner, ouder, familielid of vriend(in). of

wij vragen u een aantal bladzijden uit het cursusboek te lezen. de

thuisopdrachten worden in een volgende bijeenkomst besproken.

praktiSche informatie

aantal deelnemers:

maximaal 10 personen.

duur:

7 wekelijkse bijeenkomsten van

elk 2 uur. enkele maanden na

afloop is er een terugkombijeen-

komst.

verwijzing:

voor deze training is een

verwijzing van de huisarts

nodig.

Wetenschappelijke status:

goed praktijkvoorbeeld.

Page 42: Preventiegids Indigo

82

volwassenen en ouderen

83

volwassenen en ouderen

PSyCHo-edUCATie SCHiZofRenie

U bent ouder, partner, familielid of een andere naastbetrokkene van een persoon met schizofrenie.

U wilt:

> meer informatie over de ziekte schizofrenie en de gevolgen ervan;

> informatie over behandelmethoden;

> weten hoe u het best met het probleemgedrag van uw zieke naaste kunt omgaan;

> ervaringen uitwisselen met lotgenoten.

U zoekt herkenning en erkenning van de aanzienlijke belasting die de zorg voor en de omgang met

uw zieke naaste met zich meebrengt. U wilt vaardigheden leren om uw draagkracht te vergroten

en uw draaglast te verminderen.

voor Wie?de cursus is bedoeld voor volwassenen die direct betrokken zijn

bij iemand die aan schizofrenie lijdt.

Wat leert u?in de groepsbijeenkomsten wordt telkens een ander thema

behandeld.

> omgaan met uw familielid;

> omgaan met uzelf;

> klachten, behandeling, medicatie;

> sociale steun;

> omgaan met hulpverleners;

> middelengebruik.

Samen met de begeleiders en de andere deelnemers bespreekt

u concrete situaties en ervaringen.

praktiSche informatie

aantal deelnemers:

maximaal 12 personen.

duur:

10 tweewekelijkse bijeenkom-

sten van 2 uur. enkele maanden

na afloop is er een terugkombij-

eenkomst.

verwijzing:

voor deze cursus is een

verwijsbrief van de huisarts

nodig.

Wetenschappelijke status:

bewezen effectief.

PSyCHiATRie in de fAmilie

U bent ouder, partner, familielid of vriend(in) van iemand met een psychische of psychiatrische ziekte,

zoals een depressie, angststoornis, AdHd, psychose, persoonlijkheidsproblematiek of een psychiatri-

sche ziekte gecombineerd met verslaving. U voelt u machteloos en verdrietig, en u weet vaak niet hoe

u moet reageren. U wilt graag weten hoe u met uw familielid of vriend contact kunt maken of houden,

en hoe u kunt handelen in een crisissituatie. U hebt behoefte aan handvatten om met de situatie en uw

verdriet om te gaan.

voor Wie?de cursus is bedoeld voor volwassenen die nauw betrokken zijn bij

iemand met psychische of psychiatrische problemen, al dan niet

gecombineerd met verslavingsproblematiek.

Wat leert u?Samen met lotgenoten leert u in deze cursus hoe om te gaan

met mensen met psychische of psychiatrische aandoeningen.

onderwerpen als communicatie, grenzen stellen, en omgaan met

crisissituaties komen aan bod. ook krijgt u inzicht in hoe te com-

municeren met de hulpverlening. U ontvangt tips over de zorg voor

uw naaste en over de zorg voor uzelf als mantelzorger. U wisselt

ervaringen uit met de andere deelnemers en vindt (h)erkenning en

steun bij elkaar.

praktiSche informatie

aantal deelnemers:

maximaal 10 personen. Het

is waardevol om met diverse

naastbetrokkenen, bijvoorbeeld

uit hetzelfde gezin, deel te

nemen. Alleen deelnemen is

natuurlijk ook mogelijk.

duur:

10 bijeenkomsten van 2 uur.

drie maanden na de laatste

bijeenkomst is er een terug-

kombijeenkomst. Het maken

van huiswerkopdrachten en het

lezen van artikelen of boeken

horen bij de cursus.

verwijzing:

voor deze cursus is een verwijs-

brief van de huisarts nodig.

Wetenschappelijke status:

veelbelovend experimenteel.

Page 43: Preventiegids Indigo

84

volwassenen en ouderen

85

volwassenen en ouderen

zelfhulptraining

SombeR? Zelf AAn de SlAg!

U hebt last van gevoelens van somberheid of depressiviteit, niet af en toe maar langdurig. U voelt u

daardoor belemmerd in het dagelijkse leven. U wilt individueel en zelfstandig aan de slag en u wilt meer

kennis opdoen over uw klachten. U wilt weten hoe u uw klachten kunt verminderen, hoe u beter met uw

klachten om kunt gaan en hoe u terugval kunt voorkomen.

voor Wie?de training is bedoeld voor mensen van 18 jaar en ouder die greep

willen krijgen op hun depressieve gevoelens, en die dat individueel

en zelfstandig tot stand willen brengen.

Wat leert u?U krijgt een werkboek mee naar huis dat u zelfstandig doorwerkt.

een begeleider van indigo ondersteunt u daarbij. U hebt wekelijks

(een kwartier) of tweewekelijks (een half uur) telefonisch contact

met hem of haar om uw vorderingen te bespreken en uw vragen

te behandelen. de training bestaat uit verschillende modules met

informatie en oefeningen.

na afloop weet u wat het verschil is tussen somberheid en een

depressie, hoe u een depressie herkent, welke vormen er zijn, hoe

een depressie ontstaat, wat u zelf kunt doen om uw klachten te

overwinnen en welke hulpverleningsmogelijkheden er zijn.

praktiSche informatie

duur:

8 tot 12 weken, afhankelijk van

de afspraken met uw trainer.

U kunt elk gewenst moment

starten en de training thuis en in

uw eigen tempo en tijd volgen.

verwijzing:

voor deze training is een ver-

wijsbrief van de huisarts nodig.

Wetenschappelijke status:

goed praktijkvoorbeeld.

psychische klachten overwinnen door bewegen

RUnningTHeRAPie

bewegen is niet alleen goed voor het lichaam, maar ook voor de psychische gezondheid van mensen.

Uit onderzoek blijkt dat mensen die sporten sneller herstellen van hun ziekte, dan mensen die niet

sporten.

voor Wie? U hebt last van lichte tot matige psychische klachten zoals gevoe-

lens van somberheid, angstklachten of stress op het werk. Uw da-

gelijkse functioneren wordt hierdoor nadelig beïnvloed. U wilt met

behulp van hardlopen actief deze gevoelens overwinnen eventueel

in combinatie met andere vormen van therapie.

Wat leert u?in een cursus runningtherapie leert u in 3 maanden een half uur

aan een stuk te kunnen hardlopen. door het bijhouden van een

logboek wordt u bewust van wat bewegen voor invloed heeft

op uw klachten. naar behoefte kunnen we de training uitbreiden

met een workshop over bijvoorbeeld anders leren denken en

assertiviteit.

praktiSche informatie

aantal deelnemers:

maximaal 10 personen.

duur:

12 wekelijkse bijeenkom-

sten van een uur, eventueel

aangevuld met een of enkele

workshops.

verwijzing:

voor deze training is een

verwijsbrief van de huisarts

of bedrijfsarts nodig.

Wetenschappelijke status:

goed praktijkvoorbeeld.

Page 44: Preventiegids Indigo

86

volwassenen en ouderen

87

volwassenen en ouderen

het opnieuw ontdekken van uw eigen kracht, ofwel:

de ToUWTjeS (WeeR) in HAnden

U bent 18 jaar of ouder en u bent (langdurig) voor uw psychiatrische problematiek behandeld. U mist

het zelfvertrouwen en de energie om zelf te investeren in zaken die u belangrijk vindt. U weet niet meer

wat u leuk vindt of waar u trots op bent. U wilt graag uw eigen mogelijkheden en kwaliteiten (weer) leren

kennen. U wilt uw lot weer in eigen hand nemen en uw leven zelf besturen.

voor Wie?de bijeenkomsten zijn bedoeld voor volwassenen die in behande-

ling zijn geweest voor psychiatrische problemen, en die behoefte

hebben aan ondersteuning om hun leven weer zelf in te richten.

Wat leert u?met behulp van verschillende werkvormen en oefeningen

(her-)ontdekt u uw eigen kracht. de deelnemers helpen elkaar

en worden bijgestaan door een ervaringsdeskundige en een van

onze medewerkers. Het volgende komt onder meer aan de orde:

> onderzoeken van interesses op het gebied van dagbesteding,

werk, wonen, sociale contacten, leren en weten;

> het maken van een concreet plan;

> hoe nu verder?

Huiswerkopdrachten maken deel uit van de training. elke deelne-

mer maakt een of twee keer een verslag van een bijeenkomst.

praktiSche informatie

aantal deelnemers:

6 tot 8 personen.

duur:

12 wekelijkse bijeenkomsten

van 1½ uur.

verwijzing:

voor deze cursus is een ver-

wijsbrief van de huisarts of uw

behandelaar nodig.

Wetenschappelijke status:

goed praktijkvoorbeeld.

een passende houding in het contact met anderen

SoCiAle VAARdigHeidSTRAining

U ontmoet regelmatig andere mensen en u voelt u daarbij niet op uw gemak. U durft bijvoorbeeld

geen praatje te maken met een vreemde. U vindt het moeilijk om uw gevoelens te uiten of u doet dat

niet op de juiste manier. U durft uw mening niet te geven of geen ‘nee’ te zeggen waardoor u dingen

doet die u eigenlijk niet wilt doen.

voor Wie?de sociale vaardigheidstraining is bedoeld voor volwassenen

vanaf 18 jaar die moeite hebben om een passende houding aan te

nemen in het contact met anderen.

Wat leert u?de training is vooral gericht op het trainen van basale sociale vaar-

digheden. dat betekent: veel oefenen. ook krijgt u theorie om uit

te leggen waarom de betreffende vaardigheden belangrijk zijn.

in iedere bijeenkomst behandelen we een of twee verschillende

sociale vaardigheden. na enige uitleg gaan we de vaardigheden in

groepsverband oefenen. de ervaringen die de deelnemers hierbij

opdoen worden weer nabesproken, zodat hiervan geleerd kan

worden. Aan het eind van de bijeenkomst krijgen de deelnemers

een oefenopdracht mee naar huis. deze wordt de volgende

bijeenkomst besproken.

in de training komen de volgende vaardigheden aan bod:

> kennismaken;

> luisteren;

> een praatje beginnen;

> iets bepraten / iets vragen;

> nee zeggen;

> kritiek krijgen;

> kritiek geven;

> afscheid nemen.

praktiSche informatie

aantal deelnemers:

maximaal 12 personen.

duur:

8 bijeenkomsten van 1½ uur.

ongeveer 6 weken na

bijeenkomst 8 is een terug-

kombijeenkomst.

verwijzing:

voor deze training is een

verwijsbrief van de huisarts

nodig.

Wetenschappelijke status:

goed praktijkvoorbeeld.

Page 45: Preventiegids Indigo

88

volwassenen en ouderen

89

volwassenen en ouderen

VeRWAnTen VeRSlAVing

U bent ouder, verzorger, partner, familielid of vriend(in) van iemand met verslavingsproblematiek. U

vindt het niet gemakkelijk om te gaan met het gedrag van deze persoon zonder uw eigen grenzen te

overschrijden. U dreigt uitgeput te raken van uw ervaringen met en de gebeurtenissen rond hem of

haar. bovendien hebt u behoefte aan meer kennis over verslavingsproblematiek.

voor Wie?de cursus is bedoeld voor de naasten van iemand met versla-

vingsproblematiek, die de balans willen vinden tussen betrok-

kenheid en afstand, tussen zorgen voor de ander en zorgen voor

zichzelf.

Wat leert u?in elke bijeenkomst wordt een specifiek onderwerp behandeld,

bijvoorbeeld:

> hoe ga ik met mijn grenzen om?;

> hoe voorkom ik dat situaties uit de hand lopen?;

> hoe ga ik om met de hulpverlening?;

> hoe kan ik mijn eigen leven blijven leiden en hoe organiseer ik

steun voor mezelf?.

de concrete situaties en ervaringen die de deelnemers inbren-

gen, worden benut. Soms krijgt u huiswerkopdrachten die in een

volgende bijeenkomst worden besproken.

praktiSche informatie

aantal deelnemers:

maximaal 10 personen.

duur:

7 tweewekelijkse bijeenkomsten

van 2½ uur. na enkele maanden

is er een terugkombijeenkomst

mogelijk.

verwijzing:

voor deze cursus is een

verwijsbrief van de huisarts

nodig.

Wetenschappelijke status:

goed praktijkvoorbeeld.

VeRlieS …, en dAn VeRdeR

U bent langer dan één jaar weduwe en u blijft het moeilijk vinden om het verlies van uw partner te aan-

vaarden. U hebt behoefte aan steun en advies in het omgaan met uw verlies en u wilt weer wat van het

leven maken, maar het kost u veel moeite om uw draai te vinden. U wilt in contact komen met andere

vrouwen die zich in een vergelijkbare situatie bevinden. door met lotgenoten tips en ervaringen uit te

wisselen, verwacht u steun en herkenning te vinden.

voor Wie?de cursus is voor weduwen die langer dan een jaar geleden

hun partner hebben verloren, en die steun zoeken om de draad

van hun leven weer op te pakken.

Wat leert u?Tijdens elke bijeenkomst komt een bepaald thema aan de orde,

bijvoorbeeld:

> het dagelijks leven als alleenstaande;

> in welke opzichten is uw leven veranderd, of wilt u het

veranderen?;

> aandacht voor uzelf;

> hoe onderneemt u nieuwe activiteiten?;

> hoe onderhoudt u contacten?.

de bijeenkomsten worden geleid door vrouwen en zijn voor

vrouwen. er wordt gewerkt met de volgende ideeën en

uitgangspunten:

> gelijkwaardigheid;

> inzet van specifieke levenservaring van de deelneemsters;

> aandacht voor herkenbare vrouwenpatronen (altijd voor

anderen zorgen, zichzelf wegcijferen en de eigen capaciteiten

onderschatten);

> aandacht voor de wisselwerking tussen lichaam en geest.

praktiSche informatie

aantal deelnemers:

maximaal 12 vrouwen.

duur:

10 wekelijkse bijeenkomsten

van 2 uur. na enkele maanden

is er een terugkombijeenkomst.

verwijzing:

voor deze cursus is een

verwijsbrief van de huisarts

nodig.

Wetenschappelijke status:

goed praktijkvoorbeeld.

Page 46: Preventiegids Indigo

90

volwassenen en ouderen

91

volwassenen en ouderen

Werken aan een nieuwe manier van leven

HeT WARe gelUk

U bent 18 jaar of ouder en u wilt graag gelukkiger worden én blijven.

voor Wie?de cursus is bestemd voor volwassenen die zich bewust willen

inzetten voor een gelukkig leven.

Wat leert u?geluk komt niet vanzelf. Het zal veel van u vragen. Vooral de

bereidheid te werken aan een nieuwe manier van leven. Aan de ui-

terlijke omstandigheden van uw leven kan vaak niet veel veranderd

worden. Wat gaat veranderen, is de wijze waarop u omgaat met

de mogelijkheden die het leven u nu al biedt. U hebt alle vaardig-

heden in uzelf liggen om werkelijk gelukkig te worden. Het gaat

erom dat u deze vaardigheden echt leert gebruiken.

iedere bijeenkomst bestaat uit een leergedeelte, waarbij u het

nodige inzicht verwerft in gelukkig zijn. Vervolgens wordt er steeds

aandacht besteed aan de ontwikkeling van nieuwe vaardigheden,

die u leren om gelukkig te zijn in praktijk te brengen.

praktiSche informatie

aantal deelnemers:

maximaal 12 personen.

duur:

12 bijeenkomsten van 2½ uur.

verwijzing:

voor deze cursus is een verwijs-

brief van de huisarts nodig.

Wetenschappelijke status:

vernieuwende aanpak.

een training in levenskunst

VolUiT leVen

U voelt zich gespannen, somber, onzeker, vermoeid, angstig of u bent erg kritisch op u zelf en hebt

moeite met in actie te komen. dat is al enige tijd het geval. U wilt niet dat deze klachten u belemmeren

in het hebben van een waardevol en bevredigend leven. U bent op zoek naar nieuwe manieren om met

uw psychische pijn om te gaan zodat u meer van het leven kunt genieten.

voor Wie?de training is bedoeld voor volwassenen die hun psychische pijn

willen leren hanteren, zodat die hen minder in de weg staat.

Wat leert u?de training is gebaseerd op ACT (Acceptance and Commitment

Therapy), een nieuwe vorm van gedragstherapie en mindfulness

de training bestaat uit vier stappen:

de start. Waar sta ik en wat wil ik van het leven? een eerste ver-

kenning van wat belangrijk is voor u in het leven.

Creatieve hopeloosheid. U onderzoekt hoe u tot nu met uw psy-

chisch leed omgaat.

Acceptatie en aanvaarding. oefenen met acceptatie en mindful-

ness.

Waarden en actie. Waarden vertalen naar concrete acties.

praktiSche informatie

aantal deelnemers:

6 tot 12 personen.

duur:

9 wekelijkse trainingen van 2

uur. na enkele maanden vindt

er een terugkombijeenkomst

plaats.

verwijzing:

voor deze training is een ver-

wijsbrief van de huisarts nodig.

Wetenschappelijke status:

bewezen effectief.

Page 47: Preventiegids Indigo

92

volwassenen en ouderen

93

vrije tijd en leefstijl

WeRken AAn geVoelenS VAn eenZAAmHeid

Sommige mensen kunnen terecht bij vrienden of familie voor vragen, advies of om leuke dingen mee te

delen. U heeft het gevoel dat u dit niet kunt en er alleen voor staat.

U wilt leren om greep te krijgen op uw gevoel van eenzaamheid en u wilt erger voorkomen.

voor Wie?de cursus is bedoeld voor volwassenen en ouderen die regelmatig

het gevoel hebben eenzaam te zijn.

Wat leert u?in de cursus Werken aan gevoelens van eenzaamheid leert

u technieken en vaardigheden zoals:

> het in kaart brengen van de contacten met uw familie,

vrienden en kennissen;

> het in kaart brengen van wat er in uw omgeving aan

activiteiten te doen is;

> inzicht hebben in uw manier van denken;

> leren contacten aan te gaan met anderen en te onderhouden.

er is een groep voor volwassenen tot 60 jaar en een groep voor

volwassenen vanaf 60 jaar.

praktiSche informatie

aantal deelnemers:

maximaal 12 personen

duur:

10 bijeenkomsten van 2 uur

waarvan de eerste 5 bijeenkom-

sten wekelijks zijn en de daar-

opvolgende 5 bijeenkomsten

tweewekelijks plaatsvinden.

6 weken na afloop is er een

terugkombijeenkomst.

verwijzing:

niet van toepassing.

Wetenschappelijke status:

niet van toepassing.

Page 48: Preventiegids Indigo

94

vrije tijd en leefstijl

95

vrije tijd en leefstijl

omgaan met alcohol en drugs in de horeca

bARCode

U bent horecaondernemer of werkzaam in de horeca als barman, of -vrouw, toiletjuffrouw, portier of

bedrijfsleider. U wilt op een professionele manier omgaan met alle aspecten van alcohol- en drugsge-

bruik in de horeca. U wilt situaties goed inschatten en adequaat handelen. U wilt weten wat de risico’s

zijn van gebruik en misbruik van alcohol en andere drugs, u wilt risico’s beperken en u wilt weten hoe u

iemand op een nette manier ‘dat ene biertje te veel’ kunt weigeren.

voor Wie?de training is bestemd voor mensen die in de horeca werken.

Wat leert u?de trainer leert u hoe u riskant middelengebruik kunt herkennen,

en verkent met u de problemen die ermee samenhangen. U kunt

hierbij denken aan dealen of schenken aan minderjarigen. U denkt

zelf na over mogelijke oplossingen en werkt actief met de geleerde

stof. U leert manieren om vriendelijk en consequent de regels te

handhaven die in uw zaak gelden.

naast de vaste onderdelen zijn er keuzeblokken om de cursus

op maat te maken. We houden rekening met uw wensen en de

eventuele problemen waar u in de praktijk tegenaan loopt.

bij voorkeur trainen we het personeel van één horecaonderne-

ming, op de werkplek. ook andere mogelijkheden zijn denkbaar

zoals een training met personeel van een aantal (kleine) horecabe-

drijven.

praktiSche informatie

aantal deelnemers:

maximaal 16 personen.

duur:

de training is eenmalig en duurt

één dagdeel van 4 uur.

verwijzing:

er is geen verwijzing nodig.

Wetenschappelijke status:

veelbelovend experimenteel.

verantwoord omgaan met drank en drugs

AlCoHolmATigingS- en dRUgSCAmPAgneS

U bent werkzaam bij de provincie of de gemeente, u runt een camping, een uitgaansgelegenheid,

u organiseert evenementen, of u bent voorzitter van een studentenvereniging. U hebt te maken met

jongeren tussen de 12 en 25 jaar die alcohol en/of drugs gebruiken.

U wilt hen op eigentijdse wijze bijbrengen verantwoord met drank en drugs om te gaan.

voor Wie?mensen die beroepsmatig te maken hebben met jongeren van

12 - 25 jaar, kunnen indigo inschakelen voor de voorlichting over

alcohol en drugs.

Wat leert u?indigo voert in opdracht van organisaties zoals het Trimbos-

instituut campagnes uit. Preventiewerkers en/of leeftijdgenoten

(‘peers’ in het engels) lichten jongeren voor over drank en drugs.

op deze manier neemt de kennis toe over deze genotmiddelen

en het (overmatig) gebruik ervan, en leren de jongeren er bewust

en verantwoord mee om te gaan. Tijdens sommige evenemen-

ten worden de ‘peers’ ondersteund door preventiewerkers van

indigo.

op het strand, op de camping, tijdens een evenement of in een

uitgaansgelegenheid spreken de preventiewerker of ‘peers’ de

jongeren aan om een alcohol- of drugskennistest te doen. daar-

na nemen ze de vragen met hen door en ontstaat er een gesprek

over het gebruik van alcohol of drugs en de risico’s ervan. Veelal

krijgen de aangesproken jongeren een cadeautje als dank voor

de medewerking.

praktiSche informatie

aantal deelnemers:

onbepaald.

duur:

in overleg.

verwijzing:

niet van toepassing.

Wetenschappelijke status:

goed praktijkvoorbeeld.

Page 49: Preventiegids Indigo

96

vrije tijd en leefstijl

97

vrije tijd en leefstijl

eHbdu

Werknemers in het uitgaanscircuit krijgen vroeg of laat te maken met mensen die onwel of onhandel-

baar worden. Soms wordt een dergelijke gezondheidsverstoring of dit gedrag (mede) veroorzaakt door

alcohol en/of drugs. deze incidenten komen niet vaak voor. maar als het gebeurt, is het belangrijk dat

de aanwezige professionals adequaat kunnen reageren. de cursus eerste Hulp bij drank- en drugsinci-

denten in het uitgaanscircuit (eHbdu) biedt handreikingen hiervoor.

voor Wie?de voorlichting is afgestemd op mensen die in hun beroepsuit-

oefening en/of vanuit vrijwilligerswerk te maken krijgen met acute

gezondheidsproblemen als gevolg van alcohol- en/of drugsge-

bruik, zoals;

> horecamedewerkers;

> veiligheidpersoneel;

> politie;

> eHbo’ers actief in het uitgaanscircuit;

> rode kruismedewerkers;

> jeugd- en jongerenwerkers;

> festivalvrijwilligers.

Wat leert u?Afhankelijk van de achtergrond van de deelnemers is er de keuze

uit een lezing of meerdaagse cursus. onderdelen die aan de orde

komen zijn;

> kennis over drugs die in het uitgaanscircuit gebruikt worden;

- het globale effect

- de gewenste effecten

- de werkingsduur

> kennis over de invloed van omgevingsfactoren en persoonlijke

factoren op gezondheid;

> kennis over gezondheidsverstoringen;

> adequaat reageren.

praktiSche informatie

aantal deelnemers:

bij een lezing onbeperkt. bij een

cursus maximaal 15 personen.

bij een cursus is certificering

van de deelnemers mogelijk.

duur:

is afhankelijk van de vorm

(lezing of cursus) en van de ach-

tergrond van de deelnemers en

de te behalen doelstellingen.

een lezing duurt minimaal

90 minuten. een cursus kan

variëren van minimaal 4 uur tot

9 uur (verspreid over 1 tot 4

dagdelen).

verwijzing:

niet van toepassing.

Wetenschappelijke status:

goed praktijk voorbeeld.

De EHBDu wordt verzorgd door

medewerkers die opgeleid en

gecertificeerd zijn door Educa-

reGroningen in samenwerking

met Trimbos Instituut.

beleidSAdVieS oVeR AlCoHol, dRUgS en gokken

U bent verantwoordelijk voor de ontwikkeling van beleid, hetzij in de profit- hetzij in de non-profitsector.

U wilt alcohol-, drugs- en/of gokbeleid ontwikkelen of verbeteringen aanbrengen in reeds bestaand

beleid.

voor Wie?beleidsmakers kunnen gebruikmaken van de deskundigheid van

indigo.

Wat leert u?de preventiewerker maakt een analyse van uw wensen en de

mogelijkheden van uw organisatie. dit vindt plaats tijdens een

gesprek bij ons op kantoor, op uw werkplek of door deelname aan

een netwerk- of werkgroep.

de preventiewerker schrijft op basis van de analyse een notitie

waarin het te voeren beleid wordt verwoord, of geeft een advies of

oplossingsrichting zodat u zelf beleid kunt maken of vernieuwen.

praktiSche informatie

aantal deelnemers:

individueel.

duur:

in overleg.

verwijzing:

niet van toepassing.

Wetenschappelijke status:

goed praktijkvoorbeeld.

Page 50: Preventiegids Indigo

98

vrije tijd en leefstijl

99

vrije tijd en leefstijl

instructie verantwoord alcohol schenken

iVA

de drank- en Horecawet schrijft voor dat paracommerciële verenigingen die alcohol willen schenken,

dienen te beschikken over twee leidinggevenden met een diploma sociale hygiëne en gekwalificeerd

barpersoneel. de instructie Verantwoord Alcohol schenken (iVA) voorziet in deze kwalificatie.

voor Wie?iVA is bestemd voor barvrijwilligers van studentenverenigingen,

sportverenigingen en sociaal-culturele accommodaties; van oude-

rensoos tot de plaatselijke voetbalclub. de wettelijke minimumleef-

tijd voor een barvrijwilliger is 16 jaar. gemeenten en/of verenigin-

gen hanteren meestal de adviesleeftijd van 18 jaar.

Wat leert u?de instructie Verantwoord Alcohol schenken, is gericht op:

> het vergroten van uw kennis over de effecten en risico’s

van alcohol;

> het vergroten van kennis over de relevante wetten;

> het stimuleren van een adequate houding bij het omgaan

met riskant alcoholgebruik;

> het stimuleren van een adequate houding bij onwelkom

aankoopgedrag;

> het verminderen van het schenken van alcohol aan jongeren;

> het voorkomen van risicovolle of vervelende incidenten.

de cursus kan gegeven worden op de locatie waar u de alcohol

schenkt, dus in uw kantine, club- of buurthuis.

praktiSche informatie

aantal deelnemers:

minimaal 6 en maximaal

16 personen.

duur:

één bijeenkomst van 2½ uur.

verwijzing:

niet van toepassing.

Wetenschappelijke status:

goed praktijkvoorbeeld.

oefenen in gezonder leven

HeAlTH4U

U kampt met psychiatrische of verslavingsproblemen en u gebruikt medicijnen. U bent ontevreden over

uw gewicht en uw conditie. U wilt graag gezonder leven. U bent op zoek naar gezonde eetgewoonten

die bij u passen, en naar een voor u geschikte manier om meer te bewegen. U wilt leren omgaan met

lekkere trek en met negatieve gedachten en vervelende gevoelens.

voor Wie?de training is bedoeld voor volwassenen met psychische of

verslavingsproblematiek, die hun gewicht en hun conditie willen

verbeteren.

Wat leert u?Health4U bestaat uit de volgende fasen:

1. introductiefase (drie weken);

door bij te houden wat u eet, wanneer en waarom u dat doet,

en hoeveel u beweegt, krijgt u inzicht in uw eetgewoonten en

bewegingspatroon;

2. trainingsfase: deze bestaat uit drie groepstrainingen;

- levensstijl en gezonde voeding: bespreking van de

‘Schijf van Vijf’

- conditie en bewegen: een combinatie van theorie en

bewegingsactiviteiten

- gezonde alternatieven

in de week nadat deze fase is afgerond, vindt er een individueel

gesprek/evaluatie plaats;

3. optioneel: bewust roken.

U oefent met technieken om minder en bewuster te roken, en u

stelt een individueel rookplan op. na afronding van de training hebt

u zoveel opgepikt, dat u zelfstandig verder kunt. indien gewenst

kunnen er terugkommomenten ingepland worden. mocht u het

gevoel hebben dat u niet zelfstandig verder kunt, dan kunnen wij

u doorverwijzen naar een specialist, zoals een diëtist, een psycho-

motorisch therapeut of een psycholoog.

praktiSche informatie

aantal deelnemers:

maximaal 10 personen.

duur introductiefase:

een groepsbijeenkomst van 2

uur en een individueel gesprek

van 1½ uur.

duur trainingsfase:

15 wekelijkse bijeenkomsten

van 1 uur.

duur van de training

bewust roken:

7 wekelijkse en 3 tweewekelijk-

se bijeenkomsten van 1½ uur.

verwijzing:

voor deze cursus is een

verwijsbrief van de huisarts

nodig.

Wetenschappelijke status:

goed praktijkvoorbeeld.

Page 51: Preventiegids Indigo

100

vrije tijd en leefstijl

101

vrije tijd en leefstijl

nATionAle dAg PSyCHiSCHe geZondHeid

de nationale dag Psychische gezondheid is ieder jaar op 10 oktober. deze dag wordt geïnitieerd door

het landelijk fonds Psychische gezondheid en in iedere regio organiseert een ggZ instelling activitei-

ten rondom het thema dat landelijk wordt afgesproken. in Zeeland is indigo Preventie verantwoordelijk

voor het organiseren en (mede) uitvoeren van activiteiten. indigo stelt een campagneteam samen met

vertegenwoordigers van Zeeuwse collega-instellingen en initieert diverse activiteiten die van toepassing

zijn op het landelijke thema. Het doel van de dag is het taboe rondom psychiatrie en verslaving

te doorbreken.

voor Wie?de nationale dag Psychische gezondheid is voor alle Zeeuwen.

Wat leert u?U wordt geïnformeerd over de psychische ziekte die het

betreffende jaar voor het voetlicht wordt gezet.

praktiSche informatie

aantal deelnemers:

niet van toepassing.

duur:

op en rond 10 oktober vinden

diverse activiteiten plaats.

verwijzing:

niet van toepassing.

Wetenschappelijke status:

niet van toepassing.

minderen of stoppen met cannabis

middelengRoeP (THC)

je bent tussen de 16 en 25 jaar. je hebt verslavingsproblemen of problemen die samenhangen met

je (langdurige) gebruik van cannabis (hasj of wiet). je wilt minderen of stoppen en voorkomen dat je

verder in de problemen raakt door het gebruik van cannabis.

voor Wie?iedere jongere die zijn of haar cannabisgebruik wil verminderen

of helemaal stoppen, kan zich bij indigo melden voor de bijeen-

komsten.

Wat leer Je?elke bijeenkomst start met een kort filmpje. Het onderwerp in het

filmpje is het onderwerp voor het groepsgesprek. blowgedrag is

zo’n onderwerp. de groepsleden bespreken met elkaar hoeveel ze

blowen, wanneer en waarom ze dat doen, en welke voor- en nade-

len ze ondervinden. Zo leer je van elkaar en vind je herkenning en

steun bij elkaar. je krijgt ook huiswerkopdrachten. die bespreek

je samen in de volgende bijeenkomst.

praktiSche informatie

aantal deelnemers:

minstens 4 en maximaal

20 personen.

duur:

de bijeenkomsten zijn eens in

de 2 weken op een vaste avond.

Voor een goed resultaat volg je

er gemiddeld 10.

verwijzing:

niet van toepassing.

Wetenschappelijke status:

goed praktijkvoorbeeld.

Page 52: Preventiegids Indigo

102

vrije tijd en leefstijl

103

vrije tijd en leefstijl

PUbliekSVooRliCHTing oVeR VeRSlAVing en HUlPVeRlening

U wilt meer weten over genotmiddelen, gokken, internet- of gameverslaving en hulpverlening. U wilt

bijvoorbeeld weten wat de achtergronden en de geestelijke en lichamelijke risico’s zijn van het gebruik

van genotmiddelen en gokken, wat de wet zegt over alcohol en drugs, of hoe u kunt omgaan met het

mogelijk gebruik van genotmiddelen of gokken door uw kind(eren), partner, leerlingen, enzovoort.

voor Wie?de voorlichting is beschikbaar voor eenieder die behoefte heeft

aan informatie op het gebied van verslaving en hulpverlening.

Wat leert u?in een eerste gesprek bekijken we met u wat uw vraag is, of u

bij ons aan het juiste adres bent, en wat wij voor u kunnen beteke-

nen. Afhankelijk van uw vraag bestaat ons aanbod uit een of meer

onderdelen van het volgende:

> voorlichtingsbijeenkomst;

> consultatie;

> gastles;

> informatieverstrekking en advies (telefonisch of bij ons op

kantoor);

> oudercursus

> ouderspreekuur of ouderavond;

> informatiemarkt;

> Homeparty (zie pagina 38);

> instructie verantwoord alcoholgebruik (iVA) (zie pagina 99);

> campagnes.

praktiSche informatie

aantal deelnemers:

in overleg.

duur:

in overleg.

verwijzing:

niet van toepassing.

Wetenschappelijke status:

goed praktijkvoorbeeld.

Samen stoppen met roken:

PAkje kAnS

U bent 18 jaar of ouder. U rookt en u wilt hiermee stoppen. U weet of u vermoedt dat dit u niet

gemakkelijk zal vallen. U hebt er graag begeleiding en steun bij. U wilt meer weten over:

> uw rookgeschiedenis en uw huidige rookgedrag;

> welke technieken u kunt gebruiken om met moeilijke momenten om te gaan;

> wat uw lichaam doet in het herstelproces (ontwenningsverschijnselen);

> hoe u uw motivatie op peil kunt houden.

voor Wie?Volwassenen die willen stoppen met roken maar niet in hun eentje,

hebben baat bij deze training.

Pakje kans maakt de kans op succesvol stoppen driemaal groter

dan wanneer iemand het op eigen houtje probeert. Uit onderzoek

blijkt dat na de training 70-80% van de deelnemers gestopt is.

na een jaar is 20-30% nog steeds rookvrij.

Wat leert u?na een goede voorbereiding stopt u uiterlijk op de dag van de

derde bijeenkomst, aangemoedigd door uw trainer en uw ‘mede-

stoppers’. U wisselt ervaringen uit en stimuleert elkaar niet voor

verleidingen te bezwijken. U werkt met actueel trainingsmateriaal

waarin de nieuwste wetenschappelijke inzichten over stoppen met

roken zijn verwerkt. U ontvangt een zakboekje met de belangrijk-

ste tips en een cd met ontspanningsoefeningen. Regelmatig krijgt

u huiswerkopdrachten. deze worden in de volgende bijeenkomst

besproken.

de bijeenkomsten zijn opgesplitst in vier fasen:

> een goed begin is het halve werk! (voorbereiden);

> wie niet waagt, die niet wint! (actie);

> de aanhouder wint! (volhouden);

> trek het rookgordijn maar op! (maken van een noodplan).

praktiSche informatie

aantal deelnemers:

maximaal 12 personen.

duur:

9 bijeenkomsten van 1½ uur

binnen een termijn van 12

weken.

verwijzing:

niet van toepassing.

Wetenschappelijke status:

goed praktijkvoorbeeld.

Page 53: Preventiegids Indigo

104

vrije tijd en leefstijl

105

vrije tijd en leefstijl

info-tainment

een (grootschalige) voorlichtingsactiviteit over alcohol, genot-

middelen en gokken door middel van theater, muziek, sport of

workshops. door kennistesten en quizzen worden jongeren gesti-

muleerd naar hun eigen alcohol- of middelengebruik of gokgedrag

te kijken.

Quickscan

een preventiewerker maakt, op lokaal niveau, het gebruik van

genotmiddelen of het gokgedrag inzichtelijk en maakt een analyse.

op basis van deze analyse worden preventiebeleid en preventie-

activiteiten ontwikkeld.

Sleutelfiguren informatie Systeem (SiS)

een preventiewerker verzamelt een netwerk van mensen die een

belangrijke positie innemen in een groep, om zich heen. deze sleu-

telfiguren geven steeds informatie over ontwikkelingen en trends

met betrekking tot het gebruik van alcohol, genotmiddelen en/of

gokken in een specifieke regio.

coffeeshop

op gezette tijden is een preventiewerker aanwezig in een coffee-

shop om vragen van bezoekers te beantwoorden over softdrugs

en het gebruik hiervan. de preventiewerker adviseert en informeert

desgewenst de coffeeshophouder en de overheid.

praktiSche informatie

aantal deelnemers:

divers, afhankelijk van het

onderdeel.

duur:

in overleg.

verwijzing:

niet van toepassing.

Wetenschappelijke status:

goed praktijkvoorbeeld.

voorkomen dat jongeren in de problemen raken

oUTReACHende PReVenTie

U bent werkzaam bij de provincie of de gemeente, u bent medewerker bij een buurthuis, in een coffee-

shop of vrijwilliger in de wijk waarin u woont. U hebt te maken met jongeren vanaf 10 jaar die (van plan

zijn) alcohol of drugs (te) gebruiken. deze jongeren zijn moeilijk te bereiken en lastig aanspreekbaar.

U wilt voorkomen dat de jongeren (verder) in de problemen komen en (meer) kennis krijgen over alcohol

en drugs, de risico’s en de gevolgen van langdurig gebruik. U wilt dat ze op verantwoorde wijze midde-

len gebruiken en eventueel gemotiveerd worden voor en toegeleid worden naar begeleiding of behan-

deling. Het is ook mogelijk dat u zelf (meer) inzicht wilt krijgen in het gebruik van verslavende middelen

(hoeveel, wanneer, waarom) van een bepaalde groep jongeren of dat u wilt weten welke ontwikkelingen

er gaande zijn op het gebied van verslavende middelen in de regio.

voor Wie?outreachende preventie is bedoeld voor mensen die beroepsmatig in contact komen met jongeren

terwijl deze hun vrije tijd doorbrengen, en voor deze zelfde professionals, als zij de behoefte hebben

hun inzicht in het gebruik van verslavende middelen te vergroten.

Wat leert u? outreachende preventie bestaat uit de volgende onderdelen:

contactlegging

een preventiewerker zoekt jongeren op in hun eigen omgeving. Hij bespreekt met hen hun middelen-

gebruik en hun leefsituatie. indien gewenst spreekt hij met hen een vervolgcontact af.

toeleiding, verwijzing of begeleiding

in gesprekken met de jongeren wordt hun problematiek inzichtelijk gemaakt en worden ze gemotiveerd

tot verantwoord middelengebruik. indien nodig vindt motivering voor verdere begeleiding of behande-

ling plaats.

Spreekuur

jongeren en mensen uit hun omgeving (joP, jongerencentrum, op straat) kunnen vragen stellen over

alcohol en genotmiddelen, en gokken. Het spreekuur is structureel van aard.

voorlichtingsbijeenkomst

een bijeenkomst voor een groep jongeren, die ook in ander verband groepsgewijs bezig zijn. Ze krijgen

voorlichting over de werking van alcohol, genotmiddelen en/of gokken, de effecten ervan op korte en

lange termijn, de wijze van gebruik en de risico’s. Tevens krijgen ze handvatten aangeboden om te

voorkomen dat het gebruik van alcohol, genotmiddelen of gokken leidt tot problemen.

Page 54: Preventiegids Indigo

106

vrije tijd en leefstijl

107

vrije tijd en leefstijl

praktiSche informatie

aantal deelnemers:

in overleg.

duur:

13 modules van 2 à 3 uur, die als geheel

maar ook los van elkaar te volgen zijn.

verwijzing:

niet van toepassing.

Wetenschappelijke status:

goed praktijkvoorbeeld.

PoWeR

U bent ouder, docent, hulpverlener of goede bekende van een of meer jongeren die naar de rand

van de maatschappij dreigen af te glijden. Zij vertonen in het sociaal functioneren risicovol gedrag;

zij hebben echter nog geen ernstige gedrags- of psychische klachten en gebruiken nog niet overmatig

alcohol of drugs. U wilt voorkomen dat de jongeren in kwestie verder afglijden. U wilt dat ze een zekere

controle over hun leven krijgen zonder inbreuk te maken op of aantasting van de rechten van anderen.

U wilt hun kansen bieden op een gezonde, gelukkige toekomst.

voor Wie?dit programma is bedoeld voor ouders en andere volwassenen die zich ernstig zorgen maken over

jongeren in hun directe omgeving, en voor de jongeren zelf.

Wat leert u?‘empowerment’ is het proces waarin mensen de kracht ontwikkelen om beslissingen en acties die van

invloed zijn op hun (geestelijke) gezondheid, (meer) zelf in de hand te hebben. Het doel is dat iemand

zeggenschap verwerft over zijn of haar eigen situatie en daar verantwoordelijkheid voor neemt.

Het programma Power bestaat uit een empowermenttraining voor jongeren en een oudercursus.

de empowermenttraining behandelt onder andere de volgende onderwerpen:

> identiteit;

> relaties en seksualiteit;

> omgaan met frustraties;

> criminaliteit;

> gezondheid en middelengebruik;

> woon- en leefomgeving;

> besteding van de vrije tijd;

> opleiding en werk;

> toekomstperspectief.

in de oudercursus verwerft u kennis en inzicht en krijgt u handvatten aangereikt om het nieuwgeleerde

gedrag van uw kind te herkennen. U kunt adequaat reageren zodat het gewenste gedrag blijft en het

ongewenste gedrag niet (meer) optreedt. deelname aan de oudercursus is niet verplicht maar wel

wenselijk.

Page 55: Preventiegids Indigo

108

vrije tijd en leefstijl

109

vrije tijd en leefstijl

VooRliCHTing oP VeRZoek

indigo geeft op verzoek voorlichting aan groepen uit de bevolking die meer willen weten over psychia-

trische of verslavingsproblemen, verslavende middelen of de preventie daarvan, en de mogelijkheden

voor ondersteuning of behandeling. bijvoorbeeld aan:

> mensen die zelf kampen met psychische problemen of een verslaving;

> hun naastbetrokkenen of hun kinderen;

> leden van organisaties of verenigingen, intermediairs;

> mensen die vragen hebben over middelengebruik of psychische klachten.

voor Wie?iedereen, individueel of met een groep, kan zich tot indigo wenden

met het verzoek om voorlichting over een specifiek onderwerp.

Wat leert u?Afhankelijk van de vraag geven wij voorlichting aan een individu

of aan een groep. ook de werkvorm is afhankelijk van de vraag.

Zo veel als mogelijk gebruiken we voorlichtingsmethodieken

en -materiaal die ook elders in het land hun effectiviteit hebben

bewezen.

praktiSche informatie

aantal deelnemers:

in overleg.

duur:

in overleg.

verwijzing:

niet van toepassing.

Wetenschappelijke status:

goed praktijkvoorbeeld.

UiTgAAn, AlCoHol en dRUgS

jongeren die discotheken, cafés, jeugdsozen, festivals en concerten bezoeken, zorgen soms voor

problemen op het gebied van de openbare orde, veiligheid en gezondheid. Het alcohol- en drugs-

gebruik is hoog binnen de uitgaanswereld, en vaak spelen deze middelen een rol bij het ontstaan

van de problemen. Het project Uitgaan, alcohol en drugs wil dat tegengaan.

voor Wie?Het project Uitgaan, alcohol en drugs (UAd) is bestemd voor

mensen die te maken hebben met jongeren in het uitgaanscircuit:

beleidsmedewerkers, organisatoren van festivals of evenementen,

horeca-ondernemers en -medewerkers.

het doelHet doel is het voorkomen en beperken van schade en gevaren

die samenhangen met het gebruik van middelen. Het accent ligt

– in eerste instantie – niet op het voorkomen van problematisch

gebruik of afhankelijkheid van middelen. maar dat kan wel een

follow-up activiteit zijn.

Wat gebeurt er?de eerste groep interventies richt zich rechtstreeks op het publiek

in de uitgaanswereld, bijvoorbeeld de inzet van preventiewerkers,

‘peer education’ en voorlichtingsmateriaal.

de tweede groep interventies wordt vaak aangedragen door

preventiewerkers die tijdens een inzet bepaalde zaken hebben

gesignaleerd. denk daarbij bijvoorbeeld aan de trainingen

barcode, iVA, Consultatie, etc. beschrijvingen van deze

interventies vindt u elders in deze gids.

praktiSche informatie

aantal deelnemers:

- onbeperkt bij een inzet recht-

streeks in het uitgaanscircuit;

- in overleg bij een van de

follow-up activiteiten.

duur:

afhankelijk van de soort inzet,

dus in overleg.

verwijzing:

niet van toepassing.

Wetenschappelijke status:

niet van toepassing.

Page 56: Preventiegids Indigo

110

vrije tijd en leefstijl

111

Zeg bUUR, mAg ik joU WAT VRAgen?

U bent 18 jaar of ouder, woont in de wijk nieuw-middelburg en u hebt psychische of psychiatrische

problemen. U wilt graag buurtbewoners ontmoeten, steun vinden en met elkaar ervaringen delen.

Wat leert u?met behulp van verschillende werkvormen worden tijdens de

bijeenkomsten verschillende thema’s besproken.

onderwerpen kunnen zijn:

> zelfvertrouwen en zelfwaardering;

> opkomen voor je mening;

> dagbesteding;

> wonen;

> omgaan met instanties;

> doe-activiteiten;

> wensen en idealen;

> hoe verder?

deelnemers helpen elkaar en worden bijgestaan door

een preventiewerker van indigo.

praktiSche informatie

aantal deelnemers:

maximaal 12 personen.

duur:

de groep komt elke eerste

donderdagochtend van de

maand van 11.00 uur tot 12.30

uur bij elkaar in grand Café

Willem, oranjelaan 17 in

middelburg.

Wetenschappelijke status:

goed praktijkvoorbeeld.

Page 57: Preventiegids Indigo

112 113

gezond leven 98

gokken 14, 22, 38, 96, 103, 104, 105, 109

groepsdruk 11

h hardlopen 84

huiselijk geweld 55, 73

i impulsiviteit 10, 47

internetverslaving 14, 109

k koPP 41, 42, 43, 44, 45

kVo 41, 42, 43, 44, 45

l lotgenoten 32, 35, 36, 40, 41, 43, 44, 55, 61, 64, 68, 69, 73, 80,

81, 82, 83, 88, 89 l

lusteloos 37

m mantelzorg 62, 63, 77, 81, 82

mbSR 78

medicijnen 89

meditatie 71, 78, 90

middelengebruik 11, 10, 13, 14, 23, 26, 38, 66, 83, 95, 100, 104, 105,

106, 109

mindfulness 71, 78, 90

o onzekerheid 76, 90

opstandig 33, 47

opvoeden 33, 38, 42, 45, 49

ouderschap 14, 42, 45, 48, 49

p paniek 58

pesten 10, 15, 46, 47, 50, 53

piekeren 28, 58, 59, 71

psychische beperking 24

psychische problemen 16, 17, 22, 23, 24, 30, 32, 41, 42, 43, 44, 45, 73, 81,

82, 109, 110

psychosociale problematiek 17, 30

indeX a ACT 90

aids 13

alcohol 11, 12, 13, 14, 22, 26, 38, 73, 94, 95, 96, 97, 99, 103,

105, 106, 108

angst 17, 34, 50, 52, 53, 54, 58, 59, 71, 76, 82, 84, 90

arbeidsongeschiktheid 24

assertiviteit 28, 60, 65, 70, 74, 84

autisme 69

b baby 37

bang 27, 34, 35, 39, 40, 41, 52, 53, 76

beleid 12, 26, 96, 104, 108

bewegen 84, 99

boos 10, 15, 32, 35, 36, 39, 46, 47, 55

borderline 61, 79

c cannabis 100

chronisch ziek 74

conditie 98

consultatie 17, 23, 26, 30, 103, 108

d dementie 62, 77, 80

depressie 20, 21, 24, 37, 54, 63, 65, 67, 72, 78, 82, 85

drugs 11, 12, 13, 14, 22, 26, 38, 94, 95, 96, 97, 103, 104,

105, 106, 108,

druk 10, 33, 48, 71

e echtscheiding 39, 40

eenzaamheid 35, 92

eetproblemen 64

empowerment 106

g gamen 14, 103

gedragsproblemen 10, 20, 21, 30, 33, 34, 46, 47, 83, 106

geluk 91

genotmiddelen 12, 13, 14, 22, 26, 38, 94, 96, 97, 98, 103, 104, 105,

108, 109

gewicht 64, 98

Page 58: Preventiegids Indigo

114 115

indeXr relaties 55, 106

risicovol gedrag 38, 106

roken 11, 12, 38, 98, 102

rouw 35, 36, 68, 88

ruzie 10, 15, 45, 46, 47, 49, 55

S schizofrenie 83

schokkende gebeurtenissen 16, 55, 73

soa 13

slaapproblemen 28, 58, 65, 66, 67, 70, 72

(sociale) vaardigheden 10, 46, 47, 50, 52, 74, 76, 86

somber 37, 63, 65, 67, 70, 72, 84, 85, 90

stemmingsklachten 54, 65, 74

stil 34, 43, 68

stress 28, 48, 52, 53, 78, 84

suïcide 35, 36, 68

u uitgaan 94, 97, 108

v verlegenheid 34, 76, 86

verlies 35, 36, 68, 88

verslaving 14, 22, 23, 24, 32, 41, 42, 43, 44, 45, 82, 89, 98, 100,

101, 103, 108, 109

vluchtelingen 16

vrijen 13

W weerbaarheid 10, 11, 15, 73

werken 22, 24, 26, 27, 28, 48

werkdruk 48

werklast 20, 21

werkstress 28, 48

z zelfdoding 35, 36, 68

zelfvertrouwen 15, 28, 76, 87, 110

Page 59: Preventiegids Indigo

116

Colofonredactie

Astrid de groot, nanon doeland

met medewerking van

els van der Wal

ontwerp en opmaak

Zippa, bussum

drukwerk

jumbo offset, goes

Januari 2012