1

Internationale Uitwisseling werkneemsters

Textiel- en Maquilasector

Mexico-Guatemala-Honduras

7-8 mei 2016

2

Mexico-Guatemala-Honduras

• Deelneemsters: – Honduras (6)– Mexico (3)– Guatemala (8)

• Organisaties: – CEADEL Guatemala– CODEMUH Honduras– RMS Mexico– FNV Nederland

3

Doel van de Uitwisseling

• Wat hebben partners bereikt• Versterken van kennis en vaardigheden tbv

strategieën:– opbouwen van organisaties op de werkplek

• vanuit gender-benadering– versterking vrouwelijk leiderschap in bestaande

vakbonden & werknemers organisaties – formuleren plan internationale solidariteit.

4

CEADELCenter for Studies and Support for Local Development (Guatemala)

• In Chimantengo vrijhandelszone• Model ontwikkelt voor psychologische / juridische

/ sociale steun werkneemsters• Gespecialiseerd werken met inheemse vrouwen• Voorlichting arbeidsrechten• Alfabetiserings-cursussen • Marimba muziek lessen kinderen werkneemsters

 

5

RMSRed de Mujeres Sindicalistas (Mexico)

• Organisatie van vakbondsvrouwen – werken met georganiseerde &

ongeorganiseerde werkneemsters• Doel

– participatie van vrouwen in de organisatie

– verdediging arbeidsrechten – sterke gender benadering.

• Werkneemsters opleiden tot faciliteerders

6

CODEMUHThe Honduran Women’s Collective (Honduras)

• Organisatie van vrouwen met vakbondsachtergrond.

• Doel – verdedigen arbeidsrechten

werkneemsters in vrijhandelszones. • Bijzondere aandacht

– gezondheid op de werkplek. – trainen vrouwelijke activisten tbv

juridische steun verlenen andere vrouwen.

• Lobbywerk– gericht op overheid en bestaande

vakbonden.

7

Resultaten CEADEL Guatemala

• Gelukt: vakbond opgezet in maquila KoaModas– Resultaat vrouwen ontslagen, later opnieuw aangenomen. – Trainingen zorgden dat angst om zich te organiseren is verminderd.

• Obstakels: – Doodsbedreigingen en pogingen tot ontvoering > stress en angst – Op de werkvloer agressief benaderd als vrouwen,– Racisme Maya's vrouwen eist emotionele tol.

• Terugslag: – Bedrijf heeft achterstallige salarissen niet uitbetaald– Aan werkneemsters worden wettelijke rechten niet gegarandeerd. – Werkneemsters worden als “rebellen“ afgeschilderd– Bazen hebben strategieën om vrouwen moeilijk te maken.

• Voorstel– Repressie vakbond bij KoaModas oppakken in een campagne.

8

Resultaten RMS Mexico

• Gelukt om de vrouwen in de maquilas te organiseren:– Eerlijk loon dmv onderhandelingen. – Weten nu wat hun rechten zijn als vrouwen en werkneemsters – Contacten met advocaten en andere organisaties.

• Terugslag: – Vroeger vakbond in de maquila, nu is het bedrijf omgevormd tot een zgn

collectief> waarin vrouwen als zelfstandigen werken• Vakbond hierdoor verdwenen. • Werkneemsters geen rechten meer> zijn “socias” > soort ZZPer • Worden geen sociale lasten afgedragen.

9

Resultaten CODEMUH Honduras

• Gelukt– Erkend nationaal en internationaal niveau organisatie

• op gebied van gezondheid en strijd van vrouwen. – Thema gezondheid op de agenda van vakbonden en ministerie van arbeid – 3 rechtszaken gewonnen

• uitbetalen van de lonen en sociale lasten werkneemsters. • Strijd

– Verkrijgen stabiele arbeidssituatie voor vrouwen. – Verbeteren gezondheidssituatie werkvloer

• slecht gedekt binnen arbeidswetgeving• alleen ziektewet of arbeidsongeschiktheid verzekeringen.

• Obstakels: Belemmeringen vooruitgang door

• Angst van vrouwen zich te organiseren • lastig gevallen te worden op straat zijn.

– Met huidige regering wetgeving gezondheid op de werkvloer> verslechtert

10

Resultaten FNV Nederland

• Gelukt: Vrouwennetwerken– Sectoroverstijgend netwerk – Geleerd zich te organiseren en eisen te formuleren alszijnde vrouwen. – o.a workshop gehouden om op adequate manier te reageren op seksistische opmerkingen

• positieve uitwerking gehad tijdens de vergaderingen waaraan ze daarna hebben deelgenomen

• Terugslag

– “economische crisis” en bezuinigen in de gezondheidssector– Vicieuze cirkel

• Meer werkloosheid in sectoren waar vrouwen werkzaam zijn (gezondheidzorg, educatie).

• Druk op vrouwen stijgt door meer zorgtaken binnen de familie> wat vaak nog steeds wordt gezien als vrouwentaken> resulteert vrouwen minder buitenshuis gaan werken > economische positie verzwakt.

11

Bevindingen Gezondheid

• Het erkennen dat arbeidsters in maquilas te maken hebben met arbeidsgerelateerde ziektes door:– chemische stoffen– repetitieve handelingen – afwezigheid van beschermingsmiddelen

• Bedrijven vergoeden medische kosten bij ziekte werkneemsters niet • Inschrijving ziektekostenverzekering vaak niet of niet goed geregeld• Enkele werk gerelateerde aandoeningen die zich voordoen:

– Carpaal tunnel syndroom, vermoeidheid, allergieën, reumatische aandoeningen, rugpijn, verlies van het gezichtsvermogen, pijn in de nek, gastritis en infecties van de urinewegen.

– Ook pijn in het hele lijf vanwege het langdurige zitten in dezelfde positie op houten bankjes zonder leuning.

12

Bevindingen Onderdrukking

• Veel sprake van onderdrukking sociale strijd• Ook grootste vakbonden worden onderdrukt. • Angst om zich te organiseren in de maquilas.

– Vrouwen die een vakbond hebben proberen op te zetten in de maquila hebben te maken met

• achtervolging, discriminatie, ontslag, agressie en zelfs seksueel geweld.

• Opzetten van een vakbond moet vaak ondergronds gebeuren, totdat de organisatie sterk en groot genoeg is om publieke acties te ondernemen.

13

Bevindingen Discriminatie

• Vrouwen in de maquillas in Midden Amerika (maar ook in de bedrijven in Nederland) hebben te maken met– Discriminatie/onderdrukking door mannelijke collega´s/bazen– Inclusief arbeid gerelateerde en seksuele intimidatie.

• In de verschillende landen leeftijdsdiscriminatie. – In de maquilla wordt je niet aangenomen > 25-30 jaar– In Nederland > 45-50 jaar moeilijk om een nieuwe baan te vinden. – Lijkt zich meer voor te doen bij vrouwen dan bij mannen.

• Bij nieuwe banen steeds minder vast contract aangeboden.– veel gewerkt met 0-uren contracten – minder sociale zekerheden

14

Voorstellen gezamenlijke acties (1)• Duidelijke communicatie opzetten

– elkaar ondersteunen tussen verschillende organisaties/landen

• Informatie delen • Solidariteit en druk uitvoeren

– voor werkneemsters wiens rechten ontzegt worden– Vb case Lilian Castillo: ontslagen ↔ aangenomen

• Deelname conferenties– internationale allianties versterken

• Een groep opzetten sociale media – informatie delen situatie werkneemsters en hun acties– weblog

15

Voorstellen gezamenlijke acties (2)

• Onderzoek doen– focus op rechten in het algemeen – en/of de gezondheidssituatie van vrouwen;

• Psychologische ondersteuning– hun zelfvertrouwen versterken– zich kunnen verdedigen tegenover hun bazen;

• Patriarchale systeem afbreken • Culturele verandering bewerkstelligen voor kinderen• Van huis uit verantwoordelijkheden verdelen m/v

16

Voorstellen gezamenlijke acties (3)

• Vanuit vakbonden actie ondernemen– onderling solidariteit versterken– onze plaats als vrouwen binnen de vakbond

• Als vrouwen niet de mannelijke werk- en overlegvormen reproduceren

• Rechten verdedigen– dmv kunst en muziek

• Publieke acties op verschillende plekken– bewustwording te creëren bij het publiek

17

Strategie internationale solidariteit

• 28 mei (internationale dag gezondheid vr)– Communiqué netwerk om aandacht te vestigen

schending gezondheidsrechten vrouwen maquilas; • Opzetten gezamenlijke weblog om filmpjes,

campagnes, acties en informatie te delen.• 7 oktober (decent work day)

– Gezamenlijk actie in de 4 landen – thema precair werk vrouwen: – Idee: ballonnenactie

• Internationale solidariteit & druk vanuit NL– kledingmerken/bedrijven ivm onterechte ontslagen.

18

GEORGANISEERDE VROUWEN ZULLEN NOOIT WORDEN OVERWONNEN